Tài liệu Luận văn nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (pci) của tỉnh long an​

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- LƯU HIẾU TRUNG NÂNG CAO CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH (PCI) CỦA TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 3 năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- LƯU HIẾU TRUNG NÂNG CAO CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH (PCI) CỦA TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 3 năm 2017 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : Tiến sĩ Nguyễn Quyết Thắng Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 25 tháng 4 năm 2017. Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT 1 2 3 4 5 Họ và tên TS. Trương Quang Dũng TS. Lê Tấn Phước TS. Hà Văn Dũng TS. Hoàng Trung Kiên TS. Mai Thanh Loan Chức danh Hội đồng Chủ tịch Phản biện 1 Phản biện 2 Ủy viên Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV TS. Trương Quang Dũng TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày 31 tháng 03 năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: LƯU HIẾU TRUNG ................................................ Giới tính: nam Ngày, tháng, năm sinh: 05/02/1979................................................Nơi sinh: Long An Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh..........................................MSHV: 1541820139 I- Tên đề tài: Nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của tỉnh Long An II- Nhiệm vụ và nội dung: - Hệ thống hóa lý luận cơ bản về năng lực cạnh tranh cấp Tỉnh (PCI) - Đánh giá thực trạng, xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) tỉnh Long An giai đoạn 2011 - 2016. - Đề xuất các giải pháp cơ bản, khả thi nhằm nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) tỉnh Long An đến năm 2020 và các năm tiếp theo. III- Ngày giao nhiệm vụ: 24/9/2016 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 25/02/2017 V- Cán bộ hướng dẫn: Tiến sĩ Nguyễn Quyết Thắng CÁN BỘ HƯỚNG DẪN (Họ tên và chữ ký) TS. Nguyễn Quyết Thắng KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Nghiên cứu nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của tỉnh Long An” là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chưa được công bố trên bất kỳ phương tiện thông tin nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong nghiên cứu này đều được ghi rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Lưu Hiếu Trung ii LỜI CÁM ƠN Để hoàn thành đề tài “Nghiên cứu nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của tỉnh Long An”, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các thầy cô giáo Quản trị kinh doanh - Trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho tôi những kiến thức bổ ích trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo hướng dẫn Tiến sĩ Nguyễn Quyết Thắng, người đã nhiệt tình chỉ dẫn, định hướng, truyền thụ kiến thức trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Qua đây tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đối với tất cả các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã giúp đỡ, động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tác giả luận văn Lưu Hiếu Trung iii TÓM TẮT Luận văn gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở lý thuyết Chương II: Thực trạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Long An thời gian qua. Chương III: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Long An. Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh, năng lực cạnh tranh cấp tỉnh là gì? Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, các chỉ số thành phần, phương pháp tính toán và tổng hợp các chỉ số thành phần thành chỉ số tổng hợp PCI được đề xuất bởi VCCI. Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh nhằm thu hút đầu tư tại tỉnh Long An những năm qua. Phân tích đánh giá thực trạng của điểm số PCI và các chỉ số thành phần có so sánh đánh giá với cả nước, khu vực và các tỉnh lân cận, để biết được vị trí của tỉnh Long An đang nằm ở vị trí nào so với cả nước và khu vực Đề xuất các giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm thu hút đầu tư với mục tiêu đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Long An trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Góp phần làm sáng rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh, nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm thu hút đầu tư để đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở cấp tỉnh hiện nay. iv ABSTRACT Thesis consists of 3 chapters: Chapter I: Theoretical Foundations Chapter II: Status of Provincial Competitiveness Index of Long An last time. Chapter III: A number of measures and recommendations to enhance the Provincial Competitiveness Index of Long An. Codify some basic theoretical issues of competition, competitiveness, competitiveness is what the provincial level? Provincial Competitiveness Index, the index composition, method of computation and compilation of the index components into composite index PCI was proposed by VCCI. Assessing the situation and analyze the factors that affect competitiveness to attract investment in Long An province over the years. Analysis to assess the status of PCI scores and indicators comparable components rated for the country, the region and the neighboring provinces, to know the location of Long An Province is located in any position than country and region Propose appropriate solutions to improve competitiveness in order to attract investment with the goal of accelerating the process of economic development economic development of Long An in the process of industrialization, modernization and international integration fall. Contributing to clarify the rationale and practice of competitiveness, improve competitiveness in order to attract investment to accelerate the process of economic development - in provincial society today. v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC ...................................................................................................................v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................x DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ ..................................................................... xi MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết .......................................................................................................1 2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................................2 2.1 Mục tiêu chung ..................................................................................................2 2.2 Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................3 3.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................3 3.2. Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3 4.1 Dữ liệu dùng cho nghiên cứu ...............................................................................3 4.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................3 5. Dự kiến kết quả đạt được của luận văn ...................................................................4 6. Kết cấu của đề tài ....................................................................................................4 CHƯƠNG 1 ................................................................................................................5 CƠ SỞ LÝ THUYẾT ..................................................................................................5 1.1. Tổng luận về năng lực cạnh tranh ....................................................................5 1.1.1. Khái niệm về năng lực cạnh tranh .............................................................5 1.1.2. Năng lực cạnh tranh quốc gia: ...................................................................6 1.1.3. Năng lực cạnh tranh ngành ........................................................................7 1.1.4. Năng lực cạnh tranh địa phương ................................................................7 vi 1.1.5. Năng lực cạnh tranh doanh nghiệp ............................................................8 1.1.6. Năng lực cạnh tranh sản phẩm ...................................................................9 1.1.7. Mối quan hệ năng lực cạnh tranh giữa các cấp độ ..................................10 1.2. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh ...............................................................11 1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của PCI .............................................11 1.2.2. Vai trò của chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh .......................................14 1.2.3. Các chỉ số thành phần và phương pháp đo lường chỉ số PCI ..................16 1.2.4. Phương pháp xây dựng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh ...................17 1.2.5. Ưu điểm và hạn chế của chỉ số PCI .........................................................17 1.2.5.1. Ưu điểm của chỉ số PCI ........................................................................17 1.2.5.2. Hạn chế của chỉ số PCI .........................................................................18 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chỉ số PCI cấp tỉnh.............................................18 1.3.1. Nhóm các nhân tố khách quan .................................................................18 1.3.2. Nhóm nhân tố chủ quan ...........................................................................20 1.4. Kinh nghiệm nâng cao chỉ số PCI trong và ngoài nước .................................24 1.4.1. Kinh nghiệm các nước .............................................................................24 1.4.1.1. Kinh nghiệm của Nhật Bản...................................................................24 1.4.1.2. Kinh nghiệm của Singapore..................................................................26 1.4.1.3. Kinh nghiệm của Trung Quốc ..............................................................27 1.4.2. Kinh nghiệm của các địa phương trong nước ..........................................28 1.4.2.1. Bài học kinh nghiệm của Thành phố Đà Nẵng .....................................28 1.4.2.2. Kinh nghiệm của tỉnh Đồng Tháp .......................................................30 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Long An ..................................................32 1.5. Tổng quan một số nghiên cứu về PCI và điểm mới của đề tài.......................33 1.5.1. Tổng quan một số công trình nghiên cứu về PCI ....................................33 1.5.2. Điểm mới của đề tài nghiên cứu ..............................................................35 CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................37 THỰC TRẠNG CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỈNH LONG AN THỜI GIAN QUA .....................................................................................................37 vii 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Long An .........................37 2.2. Thực trạng về tình hình thực hiện chỉ số PCI Long An từ 2011 đến 2016.........39 2.3. Phân tích chi tiết thực trạng các chỉ số thành phần PCI của Long An năm 2016 .......................................................................................................................43 2.3.1. Chi phí gia nhập thị trường ......................................................................43 2.3.2. Tiếp cận đất đai ........................................................................................46 2.3.3. Tính minh bạch ........................................................................................48 2.3.4. Chi phí về thời gian .................................................................................51 2.3.5. Chi phí không chính thức ........................................................................52 2.3.6. Tính năng động ........................................................................................54 2.3.7. Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp ...................................................................55 2.3.8. Đào tạo lao động ......................................................................................58 2.3.9. Thiết chế pháp lý .....................................................................................60 2.3.10. Cạnh tranh bình đẳng .............................................................................62 2.4. Đánh giá chung về việc nâng cao chỉ số PCI của tỉnh Long An ....................65 2.4.1. Kết quả khảo sát về việc nâng cao chỉ số PCI của tỉnh Long An ...........65 2.4.2. Đánh giá chung về việc nâng cao chỉ số PCI của tỉnh Long An ............67 2.4.2.1. Ưu điểm ................................................................................................67 2.4.2.2. Tồn tại ...................................................................................................68 CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................73 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH CỦA LONG AN ....................................................................................73 GIAI ĐOẠN 2017 – 2020 .........................................................................................73 3.1. Định hướng phát triển KT - XH tỉnh Long An giai đoạn 2017 – 2020..........73 3.1.1. Mục tiêu phát triển cụ thể ........................................................................75 3.1.1.1. Mục tiêu kinh tế ....................................................................................75 3.1.1.2. Mục tiêu xã hội .....................................................................................75 3.1.1.3. Mục tiêu về môi trường ........................................................................76 viii 3.1.3. Quan điểm, định hướng và mục tiêu cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tỉnh Long An đến năm 2020 ...................................................................76 3.2. Giải pháp nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh Long An giai đoạn 2017 – 2020 ...........................................................................................................77 3.2.1. Thực hiện Cải các hành chính .................................................................77 Nhằm cải thiện 04 chỉ số thành phần gồm: (3) Tính minh bạch; (4) Chi phí thời gian; (5) Chi phí không chính thức; (9) Thiết chế pháp lý. ...............................77 3.2.1.1 Giải pháp đề xuất ...................................................................................77 3.2.1.2. ...............................................................................................................78 Thực hiện giải pháp ...........................................................................................78 3.2.2 Cải thiện việc hỗ trợ doanh nghiệp: .........................................................79 Nhằm nâng cao 04 chỉ số thành phần gồm: (2) Tiếp cận đất đai ; (6) Tính năng động; (7) Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp; (8) Đào tạo lao động. .........................79 3.2.2.1 Giải pháp đề xuất ...................................................................................79 3.2.2.2. Thực hiện giải pháp ..............................................................................80 3.2.3. Cải thiện việc gia nhập thị trường của DN ..............................................81 3.2.3.1 Giải pháp đề xuất ...................................................................................81 3.2.3.2. Thực hiện giải pháp ..............................................................................81 3.3.3 Một số giải pháp khác cần tập trung .........................................................82 3.3.3.1 Giải pháp đẩy mạnh xây dựng phát triển hệ thống đường giao thông ..82 3.3.3.2 Giải pháp phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp. ...............83 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................85 1. Kết luận .............................................................................................................85 2. Đề xuất và kiến nghị ..........................................................................................87 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................89 ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 1 DN Doanh nghiệp 2 DNNN Doanh nghiệp Nhà nước 3 ĐKKD Đăng ký kinh doanh 4 ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 5 FDI (tiếng Anh: Foreign Direct Investment) 6 KCN Khu công nghiệp 7 KCX Khu chế xuất 9 KTTT Kinh tế thị trường 10 KT-XH Kinh tế - Xã hội 11 GCNQSDĐ Đầu tư trực tiếp nước ngoài Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 12 HCNN Hành chính nhà nước 13 NLCT Năng lực cạnh tranh 14 PCI 15 TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh 16 TTHC Thủ tục hành chính 17 UBND Ủy ban nhân dân 18 VCCI Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam 19 VNCI Dự án Nâng cao Sáng kiến cạnh tranh Việt Nam 20 XHCN Xã hội chủ nghĩa Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (tiếng Anh: Provincial Competitiveness Index) x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Điểm số, vị trí và xếp hạng PCI Đà Nẵng từ 2010-2016.........................29 Bảng 1.2: Điểm số, vị trí và xếp hạng PCI Đồng Tháp từ 2010-2016……...…..….31 Bảng 2.1. Bảng thống kê các chỉ số thành phần PCI của tỉnh Long An...................41 Bảng 2.2. Kết quả khảo sát chỉ số Chi phí gia nhập thị trường năm 2016................40 Bảng 2.3. Kết quả khảo sát chỉ số Tiếp cận đất đai năm 2016..................................42 Bảng 2.4. Kết quả khảo sát chỉ số Tính minh bạch năm 2016..................................45 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát chỉ số Chi phí về thời gian năm 2016..........................47 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát chỉ số Chi phí không chính thức năm 2016..................49 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát chỉ số Tính năng động năm 2016..................................50 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát chỉ số Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp năm 2016.............52 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát chỉ số Đào tạo lao động năm 2016................................55 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát chỉ số Thiết chế pháp lý năm 2016.............................56 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát chỉ số Cạnh tranh bình đẳng năm 2016.......................59 Bảng 2. 12: Số lượng phiếu khảo sát chuyên gia......................................................61 Bảng 3.1: Các giải pháp về Cải cách hành chính................................................….74 Bảng 3.2: Các giải pháp về Hỗ trợ doanh nghiêp.....................................................79 Bảng 3.3 : Chính sách khuyến khích đi học nâng cao trình độ chuyên môn…........80 Bảng 3.4: Các nhóm giả pháp về Gia nhập thị trường………………………......…81 xi DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Mối liên quan giữa năng lực cạnh tranh giữa các cấp độ........................11 Hình 2.1 Vị trí địa lý tỉnh Long An...........................................................................33 Đồ thị 2.1 Xếp thứ hạng PCI tỉnh Long An..............................................................37 Đồ thị 2.2. Chỉ số thành phần PCI của tỉnh Long An so với các tỉnh Vùng KTTĐ phía Nam năm 2015..................................................................................................43 Đồ thị 2.3 Thống kê điều tra về trình độ năng lực của cán bộ công chức và thái độ phục vụ đối với doanh nghiệp...................................................................................62 Đồ thị 2.4 Thống kê điều tra 3 trụ cột của phát triển bền vững là phát triển kinh tế xã hội – môi trường của tỉnh Long An .....................................................................63 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Dưới sự tác động của quá trình dịch chuyển sang nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế, vai trò và vị trí của chính quyền địa phương các cấp ngày càng được phân cấp mở rộng. Các địa phương có quyền chủ động hơn trong việc lập và thực thi các chiến lược và kế họach phát triển kinh tế - xã hội của địa phương mình, mở rộng khả năng thực hiện các quan hệ trực tiếp với các đối tác nước ngoài để thu hút vốn, công nghệ cũng như hợp tác sản xuất nhằm khai thác hiệu quả hơn các nguồn lực sẵn có. Xuất phát từ tình hình trên, các địa phương phải tự thân vận động như một doanh nghiệp theo định hướng thị trường. Các nhà lãnh đạo cần biết xây dựng địa phương mình thành một sản phẩm hấp dẫn, đồng thời cần biết cách quảng bá các nét đặt thù của “sản phẩm” này một cách hiệu quả đến các thị trường mục tiêu của mình. Sự phát triển kinh tế xã hội các tỉnh trong những năm qua cũng cho thấy chính quyền cấp tỉnh có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và địa phương. Chính quyền đã đang và cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Nhiều địa phương đã thành công trong việc thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp và cải thiện đời sống vật chất tinh thần cho người dân. Những thành công đó đã khiến các nhà nghiên cứu, các tổ chức trong và ngoài nước quan tâm hơn dến vai trò cấp tỉnh mà cụ thể hơn là cạnh tranh cấp tỉnh ở Việt Nam. NLCT được tạo nên từ tập hợp nhiều yếu tố khác nhau, tác động đa chiều, đan xen và ảnh hưởng qua lại rất phức tạp. Câu hỏi đặt ra là những yếu tố nào tạo nên sự thành công ở một số địa phương, trong khi một số địa phương khác lại thất bại trong việc thu hút vốn đầu tư của khu vực tư nhân. Các nhà nghiên cứu kinh tế, các tổ chức trong và ngoài nước quan tâm đến sự khác nhau về hiệu quả điều hành kinh tế của chính quyền cấp tỉnh ở Việt Nam. Từ đó, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI - Provincial Competitiveness Index) được xây dựng để đánh giá năng lực 2 điều hành kinh tế của chính quyền các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong phạm vi cả nước. Trong bảng xếp hạng chỉ số PCI năm 2011, Long An xếp hạng thứ 3/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng rất tốt; năm 2012, Long An xếp hạng thứ 16/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng tốt; năm 2013, Long An xếp hạng thứ 19/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng khá; năm 2014, Long An xếp hạng thứ 7/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng tốt; năm 2015, Long An xếp hạng thứ 9/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng tốt; năm 2016, Long An xếp hạng thứ 15/63 tỉnh thành, thuộc nhóm xếp hạng tốt. Nhìn lại kết quả xếp hạng của Long An trong 6 năm qua cho thấy: Long An là tỉnh có PCI đứng vào nhóm đầu của khu vực và cả nước nhưng hàng năm chỉ số này không ổn định. Với điều kiện thuận lợi của mình Long An chỉ số PCI thấp hơn những tỉnh có điều kiện kinh tế xã hội tương đồng như Đồng Tháp, thậm chí cả những tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hơn nhiều. Kết quả đó thực sự đã ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường đầu tư kinh doanh, khả năng canh tranh trong vấn đề thu hút đầu tư trong và ngoài nước của tỉnh so với các địa phương khác. Thực tế, việc nâng cao chỉ số PCI để thu hút đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh trong dài hạn đã được nhiều địa phương quan tâm và có nhiều nghiên cứu tiêu biểu như: Võ Tấn Thái (2014) cho Khánh Hòa, Phan Đình Hiển (2014) cho Nghệ An, Nguyễn Văn Mạnh (2015) cho Vĩnh Phúc...Là một cán bộ của Văn phòng UBND tỉnh, cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp theo dõi và tham mưu thực hiện các chính sách vể chỉ số PCI của tỉnh. Tôi đã chọn đề tài “Nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của tỉnh Long An” để phục vụ cho công việc hiện tại và tương lai của mình với mong muốn tỉnh Long An sẽ phát triển nhanh và bền vững, đúng với thế mạnh và tiềm năng của mình. 2. Mục tiêu của đề tài 2.1 Mục tiêu chung Phân tích, đánh giá thực trạng cao chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An, từ đó đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An đến năm 2020 và các năm tiếp theo. 3 2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa lý luận cơ bản về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp Tỉnh. - Đánh giá thực trạng, xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An thời gian qua. - Đề xuất các giải pháp cơ bản, khả thi nhằm nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An đến năm 2020 và các năm tiếp theo. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu về thực trạng và các giải pháp nhằm nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An đến năm 2020 và các năm tiếp theo. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian: đề tài tập trung nghiên cứu chỉ số năng lực cạnh tranh tỉnh Long An. - Số liệu thứ cấp được lấy từ năm 2011 đến 2016. Số liệu sơ cấp thông qua điều tra chuyên gia trong khoảng thời gian từ tháng 12/2016 – 2/2017. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1 Dữ liệu dùng cho nghiên cứu Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu này bao gồm: - Dữ liệu thứ cấp: Số liệu thứ cấp được lấy từ Khảo sát của Phòng thương mại công nghiệp Việt Nam, niên giám thông kê; các văn bản nhà nước; Số liệu của UBND tỉnh Long An; số liệu từ các báo cáo của phòng, ban tại UBND tỉnh Long An, số liệu từ các nguồn nghiên cứu trên báo và tạp chí v.v… - Dữ liệu sơ cấp: điều tra khảo sát, thu thập ý kiến của các chuyên gia về một số chỉ tiêu nhằm nâng cao chỉ số PCI tỉnh Long An. 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương án tiếp cận và phân tích hệ thống: sử dụng chủ yếu trong nghiên cứu vai trò của chính quyền cấp tỉnh trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, các chỉ số, tiêu chí cấu thành và các nhân tố ảnh hưởng đến 4 chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh , … - Phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh: các phương pháp này sử dụng chủ yếu trong việc nghiên cứu bài học, kinh nghiệm, phân tích đánh giá thực trạng chỉ số NLCT của tỉnh Long An, đề xuất hệ thống giải pháp và kiến nghị liên quan đến nâng cao chỉ số NLCT tỉnh Long An. - Phương pháp điều tra chuyên gia: nhằm thu thập ý kiến của các chuyên gia về một số chỉ tiêu nhằm nâng cao chỉ số PCI tỉnh Long An để từ đó có cơ sở khách quan đề xuất giải pháp và kiến nghị liên quan đến nâng cao chỉ số PCI tỉnh Long An. 5. Dự kiến kết quả đạt được của luận văn Về mặt lý thuyết: Luận văn sẽ hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh, năng lực cạnh tranh cấp tỉnh là gì? Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, các chỉ số thành phần, phương pháp tỉnh toán và tổng hợp các chỉ số thành phần thành chỉ số tổng hợp PCI được đề xuất bởi VCCI. Về mặt thực tiễn: Luận văn kế thừa cách tiếp cận phân tích đánh giá thực trạng của điểm số PCI và các chỉ số thành phần có so sánh đánh giá với cả nước, khu vực và các tỉnh lân cận, để biết được vị trí của tỉnh đang nằm ở vị trí nào so với cả nước và khu vực. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu trước đây chỉ dừng lại sự so sánh điểm số tổng PCI và các chỉ số thành qua từng năm, rồi đánh giá kết luận đề xuất biện pháp xử lý nên trong đánh giá và nhận định những ưu điểm và hạn chế còn chung chung chưa thật sự cụ thể nên không thấy được trong các chỉ số hạn chế đang yếu kém ở các tiểu chỉ số thành phần nào để có giải pháp khắc phục… 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, các phụ biểu, luận văn gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý thuyết. Chương 2: Thực trạng chỉ số NLCT của tỉnh Long An thời gian qua. Chươnng 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Long An giai đoạn 2017 – 2020. 5 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1. Tổng luận về năng lực cạnh tranh 1.1.1. Khái niệm về năng lực cạnh tranh Từ nhiều thập niên trước đây, thuật ngữ “Năng lực cạnh tranh” đã trở nên khá phổ biến đối với các nhà kinh tế và hoạch định chính sách trên thế giới với nhiều quan điểm và phương pháp nghiên cứu khác nhau. Có rất nhiều thuật ngữ khác nhau liên quan đến quá trình cạnh tranh giữa các chủ thể được sử dụng song hành cùng với thuật ngữ “Năng lực cạnh tranh” (Competitiveness) như: “Sức cạnh tranh” (Competitive Edge), “Khả năng cạnh tranh” (Competitive Capacity), “Lợi thế cạnh tranh” (Competitive Advantage) và “Tính cạnh tranh” (Competitivity). Cho đến nay vẫn chưa có sự thống nhất trong việc sử dụng những thuật ngữ này. Theo quan điểm của K.Marx, “cạnh tranh” là “sự ganh đua đấu tranh gây gắt giữa các nhà tư bản nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch” (dẫn theo Trần Văn Tùng, 2004). Theo từ điển kinh doanh (xuất bản năm 1992 ở Anh) thì cạnh tranh trong cơ chế thị trường được định nghĩa là “sự ganh đua, kinh địch giữa các nhà kinh doanh trên thị trường nhằm tranh giành cùng một loại tài nguyên sản xuất hoặc cùng một nhóm khách hàng về phía mình”. Khái quát lại hệ thống lý thuyết về cạnh tranh cho thấy, cạnh tranh là một khái niệm có nhiều cách hiểu khác nhau, là một phạm trù rất rộng và mang tính lâu dài. Khái niệm cạnh tranh được sử dụng cho cả phạm vi doanh nghiệp, ngành, địa phương hoặc quốc gia…, và chỉ khác nhau ở mục tiêu được đặt ra là ở quy mô doanh nghiệp, địa phương hay quốc gia. Trong khi đối với một doanh nghiệp, mục tiêu chủ yếu là tồn tại và tìm kiếm lợi nhuận cao thì đối với địa phương hay quốc gia, mục tiêu là tạo việc làm, nâng cao mức sống và phúc lợi cho nhân dân. Tóm lại cạnh tranh là quan hệ kinh tế mà ở đó các chủ thể cạnh tranh ganh đua nhau tìm mọi biện pháp, cả nghệ thuật lẫn thủ đoạn để đạt mục tiêu của mình. Liên quan đến quá trình cạnh tranh, làm thế nào để hình thành được năng