Tài liệu Luận văn những cách tân về nghệ thuật của tiểu thuyết tự lực văn đoàn trên con đường hiện đại hoá

DAI HOC QUÓC GIÀ HA NÓI rRUÒNG DAI HOC KHOA HOC XÀ HÒI VÀ NHÀN VÀN NGUYÉN HIEN TRANG NHONG CÀCH TÀN VÉ NGHÉ THUÀT CÙA TIEU THUYÉT TLT LLTC VÀN DOÀN • • TRÉN CON D i r ^ G HIÉN DAI HÓA Chuyén ngành : Vàn hoc Viét Nam Ma so : 5.04.33 LUÀN VÀN THAC SÌ KHOA HOC NGÙ VÀN Ngiròi hiróìig dàn khoa hoc : GIÀO SI/ - VIÈN SI PHAN CU DE €A1 HOC OJOC O'A HA NO! * TRUNGTÀ.MTHÓWr.KN THU VIEN ì V [ ^ HA NOI-2001 fe MUC LUC Trang PHAN MÒ DAU 1. Li do chon de tài 2. Muc dich va nhiem vu cùa de tài 5 6 3. Lich sir vàn de nghién curu 4. Doi tuang va pham vi nghién curu 6 13 5. Y nghia li luàn va thuc tién 6. Càc phucfng phàp nghién curu 7. Két càu cùa luàn vàn 14 14 15 PHAN NQI DUNG Chuomg 1. TULUC VÀN DOÀN VÀ QUA TRÌNH HIEN DAI HÓA VÀN HOC 16 LI. Hoàn cành va yéu càu cùa lich su, xà hoi doi voi qua trình hién dai hoa vàn hoc 16 1.1.1. Cuòc song dò thj hoa va còng chùng dò thj 16 L1.2. Mòi tnròng vàn hoc mói va quan niém mai vé vàn hoc 17 1.2. Vai trò cùa Tu lue vàn doàn doi vai qua trình hién dai hóa vàn hoc • 20 1.2.1. Su ra dòi, td ehùc, muc dfch, tòn chi cùa Tu lue vàn doàn 20 1.2.2. Ca quan ngòn luàn cùa Tu lue vàn doàn 22 1.2.3. Giài thuóng Tu lue vàn doàn 25 Chuong 2. MOT BUÒC TONO HOP MÒI GlOA NHÙNG ÀNH HUÒNG CÙA VÀN HOC CHÀU ÀU, VÀN HOC TRUNG QUÓC VÀ TRUYÉN THÓNG VÀN HOC DÀN TOC 26 2.1. Ành huàng cùa vàn hoc chàu Àu 28 2.2. Anh huàng cùa vàn hoc Trung Quoe va truyén thong vàn hoc dàn toc 37 • Chuomg 3. HIÉN DAI HÓA NGHÉ THUÀT TIEU THUYÉT 42 3.1. Hién dai hóa còt truyén va két càu 44 3.1.1. Hién dai hóa cocmiyen 45 3.1.2. Hien dai hóa Jcet^àu 54 3.2. Nghé thuàt miéu tà tàm li nhàn v.àt 60 3.2.1. Miéu tà tjmjy trong tiéu thuyét luàn de 64 3.2.2. Miéu tà tàm ly trong tiéu thuyét tàm li 71 3.3. Hién dai hóa ngonngu va gi^ngjJiéu 8^ 3.3.1. Hién dai hóa càu vàn xuói 82 3.3.2. Su sàng tao ngòn ngu mói 3.3.3. Giong diéu 84 89 PHAN KET LUAN 93 TÀI LIÉU THAM KHAO 96 ^ PHAN MÒ DAU 1. LI DO CHON DE TÀI Dàu thè ky XX, trong vàn hoc Viét Nam da dién ra mot "su kién" co tfnh chàl buóc ngoat : còng cuóc hién dai hóa vàn hoc. Dòng vàn hoc bàc hoc, chfnh thóng, chiù ành huòng sàu sàc cùa Nho giào, cùa vàn hoc Trung Quòc, dà màt vi trf dòc tòn trén vàn dàn dàn toc. Nén vàn hoc mói chiù ành huòng cùa vàn hoc chàu Àu, chù yéu là vàn hoc Phàp, ngày càng phàt trién. Vàn hoc Viét Nam di vào quy dao hién dai. Quan niém vàn hoc, quan niém cài dep va thi phàp cùa càc the Ioai dà thay dói. Nén vàn hoc mói co nhiing tàc phàm, co dói ngu tàc già va còng chùng vàn hoc khàc, co phuang tién truyén bà, dòi sò'ng vàn hoc khàc vói nén vàn hoc cùa càc nhà nho tir mà'y thè ky truóc. Dùng trong khoàng thòi gian co tfnh chat buóc ngoat dò, Tu lue vàn doàn ra dòi, nò dà "dành dàu giai doan toàn thàng" [72] cùa vàn hoc mói. Trong vòng muòi nàm hinh thành, tón tai va phàt trién. Tu lue vàn doàn dà co vi tri nói bàt trén vàn dàn nhung nàm 32-40 va dà co nhung dóng góp quan U'ong dòi vói nén vàn hoc Viét Nam hien dai. Thè nhung, suòt mot thòi gian dai, Tu lue vàn doàn chua dugc xem xét mot càch khàch quan, khoa hoc. Nhung dóng góp tfch cuc cùa Tu lue vàn doàn bi bò qua hoàc chua duge chù y dùng mùc. Trong nhung nàm dói mói, viéc dành già lai mot so hien tugng vàn hoc truóc Càch mang thàng Tàm, trong dò co Tu lue vàn doàn, dà khàch quan, khoa hoc han truóc. Chùng ta dà lày tiéu chf vàn hoc de thàm dinh lai càc tàc phàm, càc tàc già chù khòng chi chù y vào thài do chfnh tri cùa hg. Trong khòng khf dói mói dò, viéc nghién eùu vai trò cùa Tu lue vàn doàn dòi vói qua trình hien dai hoà vàn hge dàn toc là mot viéc làm càn thiét va bó fch, co y nghìa thiét thuc. Vi vày, chùng tòi dà chgn de tài 'Nhùng càch tàn vé nghé thuàt cùa tiéu thuyèt Tu lue vàn doàn trén con duùng hien dai hóa'\ vói mong muòn co thè góp mot tiéng nói, mot y kién trong su nghién eùu chung. 2. MUC DÌCH VÀ NHIÉM VU CÙA DE TÀI Tu lue vàn doàn là mot hién tugng vàn hge dòc dào nhung phùc tap. Cùng theo mot tón ehi cùa vàn doàn nhung nhàn sinh quan, quan diém thàm my, phong càch nghé thuàt cùa càc nhà vàn khòng gió'ng nhau; co khi cùng mot tàc già nhung càc tàc phàm viét trong nhiing thòi kì khàc nhau ciing eó su khàc nhau. Hon nùa, càc eày bùt chù ehòt cùa Tu lue vàn doàn nhu Nhà't Linh, Khài Hung, Hoàng Dao thòi ky dàu co nhiéu y tuòng tòt dep, tu tuang tién bó thè hién rò net a nhiìtig hoat dgng vàn chuong va sàng tàc vàn hge cùa hg. Nhung tu nàm 1940 tra di, hg xa dàn con duòng vàn ehuang de di vào hoat dòng chinh tri thàn Nhàt, chóng phà càch mang. Su kién dò dà gay khòng ft khó khan, phùe tap cho viéc dành già vàn phàm cùa hg. Sau han nùa thè ky nghién curu, viéc nhin nhàn vàn hge Tu lue vàn doàn dà eó nhiéu thành tuu, nhung duòng nhu ft di sàu vào màt nghé thuàt. Vi vày, thuc hien de tài này, chùng tói muón di sàu vào thè giói nghé thuàt cùa tiéu thuyèt Tu lue vàn doàn. Nhiém vu cùa de tài là xem xét, dành già va néu lén nhiJng dóng góp cùa Tu lue vàn doàn vào còng cuóc hién dai hóa vàn hge Viét Nam, cu thè ò nhiing màt sau: 2.1. Tàp hgp dugc mot dói ngu vàn nghé sy tài nàng trong mot tó ehùc vàn hge chat che, dàng hoàng, co muc dfch, tón chi ro ràng, eó ca quan ngòn luàn riéng biét, eó nhà in riéng; co vii cho su phàt trién cùa vàn hge hién dai, phàt dòng sàng tàc va trao giài thuóng vàn hge, phàt hién va nuói duong tài nàng vàn hge, dàu tranh cho phong trào Tha mói, dua ra dugc mot so' quan diém sàng tàc tièn bò. 2.2. Bang thuc tién sàng tàc, nhò tiép thu nhung ành huang cùa vàn hge chàu Au, tiéu thuyét Tu lue vàn doàn dà thuc su khép lai mot thòi ky vàn hge, ma ra mot thòi ky vàn hge mói vói he thóng thi phàp hoàn toàn dói mói theo huóng hien dai va mot thè he nghé sy mói. 3. LICH SU VÀN DE NGHIÉN CÙU Ciing nhu nhiéu hien tugng vàn chuang phùc tap khàc, sé phàn cùa Tu lue vàn doàn dà trai qua nhiing buóc thàng tram. Vi trf cùa nò trong tién trinh lich su vàn hge dàn toc cQng eó lue dà chiù su thù thàeh, phàn xét, sàng Igc eó phàn nghiét ngà cùa thòi gian va du luàn. Co thè tam chia qua trình dành già Tu lue vàn doàn làm ba thòi ky: nhiJng y kièn truóc nàm 1945, nhung y kièntìr 1945 dèn 1986 va nhùng y kièn tu 1986 dèn 3.L Ò thòi ky thiir nhàt, thòi ky Tu lue vàn doàn dang hoat dòng, nhiéu còng trình, bài phé bình dà quan tàm dén trào luu vàn hge này. Thàng 5/1939, trong Duài mai tói, Truang Chfnh dà eó nhiéu y kién dành già vé Doan tuyét, tank lùng (Nhàt Linh), Hén buàm ma tièn, Nùa chùng xudn, Trong mài, Già dinh (Khài Hung), Gành hàng hoa, Dui mua gió (Nhàt Linh - Khài Hung). Nhiing y kièn cùa óng tuy eó phàn de cao Tu lue vàn doàn nhung cho dén nay vàn con co già tri. Vf du óng khen "Doan tuyét là mot kiét tàc trong vàn hge Viét Nam hién dai. Vi Doan tuyét khòng ehi eó mot gid tri xà hoi, nò con eó mot già tri tàm ly [30, 18], hay Hón buàm ma tién "là quyén truyén thù nhàt eó sue càm dò la lùng" va Khài Hung "dà dem vào vàn chuang mot nghé thuàt mói, sàc sào va huyén diéu" [30, 36]. Nàm 1941, trong Viét Nam vàn hoc su yéu, Duang Quàng Hàm nhàn xét bò'n tàc phàm cùa Nhà't Linh va Khài Hung : Doan tuyét, Lqnh lùng, Hón buàm ma tién, Nùa chùng xuàn, òng dành già: "Hàu hèt càc tàc phàm cùa óng (Nhàt Linh) là nhùng luàn de tiéu thuyét " [61,454], con càc tàc phàm cùa Khài Hung "tuy vàn co khuynh huóng xà hòi nhung lai thién vé màt ly tuang va eó thi vi riéng... Khài Hung eó mot càch tà nguòi va tà cành xàc thuc ma co mot ve nhe nhàng, thanh thù khién cho nguòi dgc thày càm" [61,455]. Nàm 1942, Vu Ngge Phan trong Nhà vàn hien dgi dà dua ra quan diém dành già vé Nhà't Linh, Khài Hung rat gàn vói quan diém phé binh hien nay. Ong nhan thày su tièn hóa trong tiéu thuyèt cùa Nhàt Linh: "Tu cài lòi con eó ló nhu Nho phong, tiéu thuyét cùa óng dà di vào Ioai tinh càm, rói di thàng vào lòi tiéu ihuyél luàn de..." [108, 837]. Vói Khài Hung, òng nhan xét : "Nhung dù a liéu ihuyél ly tuang, tiéu thuyét phong tue hay tiéu thuyèt tàm ly, cài dac sàc ...là su xél nhan rat dùng vé tàm hón nam nù thanh nién Viét Nam" [108, 780]. Nhin chung, càc nhà phé binh truóc 1945 dành già cao Tu lue vàn doàn, nhung con chung chung va eó phàn dan giàn. Càc còng trinh trén buóc dàu mói chi néu icn dugc mot s6 dóng góp cùa tiéu thuyèt Tu lue vàn doàn vé tu tuang va nghé thuàt nhu dàu tranh giài phóng cà nhàn, nghé thuàt tà cành va miéu tà tàm ly. ^' 3.2. Ò thòi ky thùf hai (1945 - 1986), Tu lue vàn doàn thuóng dugc nhin nhàn bang nhàn quan chfnh tri va xuàt phàt tu làp tnròng chfnh tri, tu quan diém giai càp, nhàt là dói vói Nhàt Linh, Khài Hung, Hoàng Dao nén càc nhàn xét, dành già vé hoat dóng vàn chuang cùa Tu lue vàn doàn thuóng tò ra khe khàt, chua thòa dàng. Mat dóng góp cùa Tu lue vàn doàn eó phàn bi xem nhe, trong khi mài liéu cuc lai bi nhàn qua nàng. Thuc ra, ngay tu nàm 1948, trong bàn bào cào Chù nghTa Màc va vàn hóa Viét Nam dgc tai Hòi nghi Vàn hóa toàn quó'e làn thù II, dóng chf Tnròng Chinh dà néu lén nhiing màt han che cùa vàn doàn này, nhung dóng thòi cùng khàng dinh ràng: "Dàu sao, hoat dóng cùa nhóm Tu lue vàn doàn dà day manh phong irào vàn nghé nuóc ta tièn tói". Tuy nhièn, trong càc còng trinh còng bó' ò mién Bàc nhu Lu - Xem thêm -