Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Môi trường trong vấn đề marketing của một số doanh nghiệp tại việt nam...

Tài liệu Môi trường trong vấn đề marketing của một số doanh nghiệp tại việt nam

.PDF
101
48360
91

Mô tả:

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ NGOẠI THƢƠNG -------***------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA MỘT SỐ DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp : Nhật 2 Khóa : 42 Giáo viên hƣớng dẫn : ThS. Lê Huyền Trang Hà Nội – Tháng 11/2007 Khóa luận tốt nghiệp MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................. 1 CHƢƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MARKETING VÀ MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP 3 I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MARKETING TRONG DOANH NGHIỆP .. 3 1. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VỀ MARKETING ..................................... 3 1.1. QUAN ĐIỂM MARKETING TRUYỀN THỐNG ......................... 3 1.2. QUAN ĐIỂM MARKETING HIỆN ĐẠI ..................................... 4 2. CÁC CÔNG CỤ MARKETING TRONG DOANH NGHIỆP .......... 4 2.1. QUẢNG CÁO ............................................................................. 5 2.2. QUAN HỆ CÔNG CHÚNG ........................................................ 6 2.3. HỘI CHỢ TRIỂN LÃM .............................................................. 7 2.4. BÁN HÀNG CÁ NHÂN ............................................................... 7 3. VAI TRÒ CỦA MARKETING TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP ....................................................... 7 3.1. ĐỊNH HƢỚNG KINH DOANH CHO DOANH NGHIỆP ........... 8 3.2. NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ........................................................................................... 9 3.3. ĐẠT MỤC TIÊU KINH DOANH DÀI HẠN ............................. 10 II. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MÔI TRƯỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP...................................................... 10 1. ĐỊNH NGHĨA MÔI TRƢỜNG ...................................................... 10 1.1. ĐỊNH NGHĨA CHUNG VỀ MÔI TRƢỜNG ............................. 10 1.2. ĐỊNH NGHĨA MÔI TRƢỜNG TRONG MARKETING ............. 11 2. MÔI TRƢỜNG TRONG CHIẾN LƢỢC MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP .............................................................................. 12 2.1. MÔI TRƢỜNG TRONG CHÍNH SÁCH SẢN PHẨM ................ 12 2.2. MÔI TRƢỜNG TRONG CHÍNH SÁCH GIÁ ............................ 14 2.3. MÔI TRƢỜNG TRONG CHÍNH SÁCH PHÂN PHỐI .............. 14 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 2.4. MÔI TRƢỜNG TRONG CHÍNH SÁCH XÚC TIẾN, HỖ TRỢ . 15 2.5. VAI TRÒ CỦA MÔI TRƢỜNG TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT ........................................................................................................ 15 2.6. VAI TRÒ CỦA MÔI TRƢỜNG TRONG QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ SẢN PHẨM ..................................................................................... 16 3. XU HƢỚNG “MARKETING XANH” (GREEN MARKETING) TRÊN THẾ GIỚI ............................................................................... 18 3.1. KHÁI NIỆM “MARKETING XANH” ....................................... 18 3.2. SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN ÁP DỤNG MARKETING XANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP........................................................ 19 III. ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING ĐẾN DOANH NGHIỆP .............................................................................. 21 1. GIÚP DOANH NGHIỆP ĐÁP ỨNG TỐT HƠN NHU CẦU NGÀY CÀNG CAO CỦA NGƢỜI TIÊU DÙNG .......................................... 22 2. NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH VÀ TẠO ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI CHO CÁC DOANH NGHIỆP TRONG VIỆC TIẾP CẬN THỊ TRƢỜNG .......................................................................... 22 3. TẠO RA CƠ CẤU SẢN XUẤT PHÙ HỢP VÀ KHUYẾN KHÍCH CÁC DOANH NGHIỆP HOẠT ĐỘNG BỀN VỮNG........................ 23 4. ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU HÀNG HÓA SANG THỊ TRƢỜNG NƢỚC NGOÀI .................................................................................. 23 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG MÔI TRƢỜNG TRONG .................... 26 VẤN ĐỀ MARKETING CỦA MỘT SỐ DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM ........................................................................................................ 26 I. MỘT SỐ CÔNG CỤ MARKETING CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM HAY SỬ DỤNG............................................................................................ 26 1. QUẢNG CÁO ................................................................................ 26 2. QUAN HỆ CÔNG CHÚNG ........................................................... 27 3. HỘI CHỢ TRIỂN LÃM ................................................................. 28 II. MÔI TRƯỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING TẠI MỘT SỐ DOANH NGHIỆP VIỆT NAM ................................................................... 28 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 1. MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA TẬP ĐOÀN DỆT – MAY VIỆT NAM .................................................................... 28 1.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TẬP ĐOÀN DỆT – MAY VIỆT NAM ........................................................................................................ 28 1.2. NHỮNG ĐẦU TƢ VỀ MÔI TRƢỜNG CỦA TẬP ĐOÀN DỆT – MAY ................................................................................................ 30 2. MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN AN GIANG (AGIFISH) ........................................................................................................... 37 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN AN GIANG.......................................................... 37 2.2. QUY ĐỊNH ĐỐI VỚI MẶT HÀNG THỦY SẢN CỦA MỘT SỐ THỊ TRƢỜNG XUẤT KHẨU CHÍNH........................................................ 39 2.3. QUY TRÌNH SẢN XUẤT ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG CỦA AGIFISH ....................................................................................... 43 3. MÔI TRƢỜNG TRONG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY TOYOTA VIỆT NAM................................................................... 46 3.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TOYOTA VIỆT NAM ...................... 46 3.2. TOYOTA VIỆT NAM VỚI CHƢƠNG TRÌNH SẢN XUẤT SẠCH ........................................................................................................ 46 4. MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING TẠI MỘT SỐ DOANH NGHIỆP KHÁC .................................................................. 52 4.1. TỔNG CÔNG TY XĂNG DẦU VIỆT NAM ............................... 52 4.2. CÔNG TY DỆT MAY HÒA THỌ .............................................. 54 4.3. CÔNG TY TNHH LUKS XI MĂNG THỪA THIÊN HUẾ (LUKVAXI) ..................................................................................... 55 III. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG ÁP DỤNG MÔI TRƯỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM.............................................................................................................. 58 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 1. NHỮNG TỒN TẠI VÀ HẠN CHẾ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG VIỆC ÁP DỤNG MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING ............................................................................. 58 1.1. DOANH NGHIỆP CHƢA QUAN TÂM ĐÚNG MỨC TỚI VẤN ĐỀ MÔI TRƢỜNG KHI LẬP CHIẾN LƢỢC .................................. 58 1.2. PHẦN LỚN DOANH NGHIỆP TRONG NƢỚC CHƢA ÁP DỤNG CÁC TIÊU CHUẨN VÀ QUY ĐỊNH QUỐC TẾ VỀ MÔI TRƢỜNG ........................................................................................ 58 1.3. ÍT DOANH NGHIỆP VIỆT NAM BIẾT ĐẾN KHÁI NIỆM MARKETING XANH (GREEN MARKETING) ................................ 59 1.4. NHIỀU DOANH NGHIỆP SỬ DỤNG CÁC CHỨNG NHẬN MÔI TRƢỜNG NHƢ MỘT CÔNG CỤ ĐỂ MARKETING CHO HÌNH ẢNH DOANH NGHIỆP ........................................................ 60 2. NGUYÊN NHÂN HẠN CHẾ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG VIỆC ÁP DỤNG MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING .................................................................................... 60 2.1. NHẬN THỨC CỦA NGƢỜI TIÊU DÙNG VỀ SẢN PHẨM MÔI TRƢỜNG CHƢA CAO ................................................................................. 60 2.2. NHÀ NƢỚC CHƢA CÓ CÁC CƠ QUAN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG CỦA SẢN PHẨM ..................................... 61 2.3. CÁC DOANH NGHIỆP CHƢA TRANG BỊ CHO MÌNH KIẾN THỨC ĐẦY ĐỦ VỀ MÔI TRƢỜNG VÀ MARKETING TRONG ĐIỀU KIỆN CẠNH TRANH MỚI .............................................................. 63 2.4. ĐẦU TƢ CHO MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING LÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM .. 65 CHƢƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM .............................................................................................. 68 I. BỐI CẢNH QUỐC TẾ VÀ TRONG NƯỚC LIÊN QUAN TỚI MÔI TRƯỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM ............................................................................................ 68 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 1. BỐI CẢNH QUỐC TẾ ................................................................... 68 1.1. MÔI TRƢỜNG ĐANG TRỞ THÀNH MỐI QUAN TÂM HÀNG ĐẦU CỦA TẤT CẢ CÁC QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI ................. 68 1.2. “KINH DOANH XANH” (GREEN BUSINESS) VÀ “MARKETING XANH” (GREEN MARKETING) ĐANG TRỞ THÀNH XU HƢỚNG TRÊN THẾ GIỚI .......................................... 70 2. BỐI CẢNH TRONG NƢỚC .......................................................... 71 2.1. VIỆT NAM TÍCH CỰC HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ TRONG LĨNH VỰC THƢƠNG MẠI VÀ MÔI TRƢỜNG................. 71 2.2. ĐẢNG VÀ NHÀ NƢỚC RẤT QUAN TÂM TỚI VẤN ĐỀ MÔI TRƢỜNG TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ .................................... 73 2.3. KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU VỀ MÔI TRƢỜNG CỦA VIỆT NAM CÒN THẤP .......................................................................................... 75 II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH MÔI TRƯỜNG TRONG MARKETING CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM................. 76 1. GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI NHÀ NƢỚC............................................... 76 1.1. XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÁC TIÊU CHUẨN MÔI TRƢỜNG QUỐC GIA TRÊN CƠ SỞ CÁC YÊU CẦU QUỐC TẾ VÀ ĐẶC THÙ CỦA VIỆT NAM ............................................................................. 76 1.2. HỖ TRỢ CÁC DOANH NGHIỆP ĐẨY MẠNH VIỆC THỰC HIỆN MÔI TRƢỜNG TRONG CHIẾN LƢỢC MARKETING ......... 77 1.3. NÂNG CAO NHẬN THỨC CỦA NGƢỜI TIÊU DÙNG VỀ CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG CỦA SẢN PHẨM .......................... 79 2. GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP ...................................... 81 2.1. NÂNG CAO NHẬN THỨC VÀ Ý THỨC CỦA CÁC THÀNH VIÊN TRONG DOANH NGHIỆP VỀ MÔI TRƢỜNG VÀ BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING ............................. 81 2.2. NÂNG CAO NHẬN THỨC CỦA NGƢỜI TIÊU DÙNG VỀ CÁC SẢN PHẨM MÔI TRƢỜNG CỦA DOANH NGHIỆP ...................... 82 2.3. CHÚ TRỌNG TÌM HIỂU CÁC QUY ĐỊNH VÀ TIÊU CHUẨN MÔI TRƢỜNG QUỐC GIA CŨNG NHƢ QUỐC TẾ...................... 83 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 2.4. TĂNG CƢỜNG KHẢ NĂNG ĐÁP ỨNG CÁC YÊU CẦU, QUY ĐỊNH QUỐC GIA VÀ QUỐC TẾ VỀ MÔI TRƢỜNG ..................... 84 2.5. XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC MARKETING CÓ TÍNH ĐẾN VAI TRÒ CỦA MÔI TRƢỜNG THEO TỪNG CHÍNH SÁCH CỤ THỂ.. 85 2.6. CHÚ TRỌNG VIỆC ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC VÀ CẬP NHẬT THÔNG TIN CHO CÁN BỘ, NHÂN VIÊN DOANH NGHIỆP ........................................................................................................ 87 3. CÁC GIẢI PHÁP KHÁC ............................................................... 88 3.1. GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI NGƢỜI TIÊU DÙNG ............................ 88 3.2. GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH................. 90 KẾT LUẬN ................................................................................................. 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 93 Nguyễn Thị Quỳnh Trang Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp LỜI NÓI ĐẦU Khi nhu cầu của ngƣời tiêu dùng thay đổi các doanh nghiệp cần có chiến lƣợc marketing để nắm bắt đƣợc và đáp ứng đƣợc sự thay đổi đó. Có rất nhiều hình thức, nhiều chiến lƣợc marketing đã và đang đƣợc các doanh nghiệp trong nƣớc áp dụng nhƣng vấn đề mà rất nhiều quốc gia, doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng quan tâm hiện nay là vấn đề môi trƣờng lại chƣa đƣợc các doanh nghiệp Việt Nam đề cập nhiều trong chiến lƣợc marketing của mình. Trong xu thế hiện nay khi toàn thế giới, mà đặc biệt là ngƣời tiêu dùng ngày càng quan tâm nhiều hơn tới chất lƣợng môi trƣờng của sản phẩm thì việc đẩy mạnh môi trƣờng trong vấn đề marketing đối với các doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong chiến lƣợc marketing nói riêng và chiến lƣợc kinh doanh nói chung để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp tại thị trƣờng nội địa cũng nhƣ trên trƣờng quốc tế. Xuất phát từ ý định đƣa ra một cái nhìn và một sự đánh giá tƣơng đối tổng quát về môi trƣờng trong vấn đề marketing trƣớc những thách thức của quá trình hội nhập, em đã chọn viết khóa luận với đề tài: “Môi trƣờng trong vấn đề marketing của một số doanh nghiệp tại Việt Nam”. Mục đích của khóa là làm sáng tỏ các lý luận về marketing, môi trƣờng và môi trƣờng trong vấn đề marketing. Từ đó đánh giá vai trò và tầm quan trong của môi trƣờng trong vấn đề marketing đối với hoạt động của doanh nghiệp cũng nhƣ chỉ ra tính tất yếu khách quan trong việc áp dụng môi trƣờng trong marketing của các doanh nghiệp. Trong khuôn khổ của một bài khoá luận, em chỉ tìm hiểu thực trạng về môi trƣờng trong vấn đề marketing của một số doanh nghiệp của Việt Nam từ đó đƣa ra đƣợc đánh giá chung về việc áp dụng môi trƣờng trong marketing của các doanh nghiệp trong thời gian qua. Thông qua đó đề ra một số giải Nguyễn Thị Quỳnh Trang 1 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp pháp để đẩy mạnh việc áp dụng môi trƣờng trong marketing của các doanh nghiệp Việt Nam. Khoá luận đƣợc xây dựng bằng việc sử dụng kết hợp các phƣơng pháp nghiên cứu trong đó chủ yếu là phƣơng pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phân tích tổng hợp, diễn giải, phân tích thống kê, so sánh ... Ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục từ viết tắt và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận gồm 3 chƣơng sau: Chƣơng I: Khái quát chung về marketing và môi trƣờng trong marketing. Chƣơng II: Thực trạng môi trƣờng trong vấn đề marketing của một số công ty tại Việt Nam. Chƣơng III: Một số định hƣớng và giải pháp đẩy mạnh môi trƣờng trong vấn đề marketing của các công ty tại Việt Nam. Môi trƣờng marketing luôn biến động, vì vậy các chiến lƣợc marketing của các doanh nghiệp cũng thƣờng xuyên thay đổi để phù hợp với chiến lƣợc và mục tiêu kinh doanh. Do đó, trong một thời gian nghiên cứu ngắn với các hạn chế chủ quan khác nhƣ khả năng tiếp cận các nguồn thông tin, kinh nghiệm thực tế còn ít ỏi, bƣớc đầu làm quen với công tác nghiên cứu… nên khóa luận của em không tránh khỏi những hạn chế. Em rất mong sự góp ý của các Thầy Cô giáo để khóa luận của em đƣợc hoàn chỉnh hơn. Qua đây em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô giáo trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng đã truyền đạt cho em những kiến thức chuyên môn trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trƣờng; cảm ơn các viện nghiên cứu đã cung cấp thông tin và đặc biệt cảm ơn Cô giáo Lê Huyền Trang đã nhiệt tình giúp đỡ em hoàn thành tốt khóa luận này. Em xin chân thành cảm ơn!Hà Nội, tháng 11 năm 2007 Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Quỳnh Trang Nguyễn Thị Quỳnh Trang 2 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp CHƢƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MARKETING VÀ MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MARKETING TRONG DOANH NGHIỆP 1. Một số quan điểm về marketing Khái niệm marketing bắt đầu hình thành vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, trƣớc tiên ở Mỹ sau đó phát triển sang Tây Âu và Nhật Bản vào những năm 50 – 60. Trong suốt gần một nửa thế kỷ, marketing đƣợc giảng dạy tại một số nƣớc nói tiếng Anh và nhiều nƣớc phát triển. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, marketing mới thực sự phát triển rộng khắp toàn thế giới. Trong quá trình tồn tại và phát triển, marketing đã trải qua nhiều giai đoạn với các chức năng, diện mạo khác nhau. Chính vậy đã có rất nhiều định nghĩa và quan điểm marketing khác nhau. Nhìn chung, marketing đã phát triển qua hai giai đoạn: marketing truyền thống và marketing hiện đại. 1.1. Quan điểm marketing truyền thống Theo định nghĩa của Hiệp hội Marketing Mỹ: “Marketing là việc tiến hành hoạt động kinh doanh có liên quan trực tiếp đến dòng vận chuyển hàng hóa và dịch vụ từ ngƣời sản xuất đến ngƣời tiêu dùng" [5] Theo quan điểm truyền thống, marketing đƣợc hiểu là một hoạt động của doanh nghiệp, chủ yếu là nhằm vào việc tìm ngƣời mua những sản phẩm mà doanh nghiệp có thể sản xuất.Mục tiêu của marketing truyền thống là đảm bảo việc tiêu thụ bất kỳ loại sản phẩm nào doanh nghiệp sản xuất. Nhà kinh tế ngƣời Anh C. Walker đã đƣa ra nhận xét của mình về vấn đề này nhƣ sau: “Trong quá khứ, khi các nhà sản xuất hàng hóa chủ yếu là lo vấn đề vấn đề sản xuất hàng, và cố bằng mọi cách bán cho ngƣời tiêu dùng những hàng hóa mà họ không có nhu cầu.” [5] Nguyễn Thị Quỳnh Trang 3 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp Định nghĩa này đƣợc hiệp hội marketing Mỹ (American Marketing Association) xác định từ năm 1960. Đến năm 1985, khi xã hội chuyển từ xã hội sản xuất sang xã hội tiêu dùng, khi đứng trƣớc một thị trƣờng đã bão hòa đòi hỏi các nhà kinh doanh phải có những phƣơng pháp mới để ứng phó với sự biến động của thị trƣờng. Đây cũng chính là lúc ra đời quan điểm marketing hiện đại. 1.2. Quan điểm marketing hiện đại Marketing hiện đại chính là tất cả các hoạt động của doanh nghiệp, trong đó chƣơng trình sản xuất, việc nghiên cứu khoa học kỹ thuật, việc đầu tƣ nguồn tài chính, nhân lực và cả chƣơng trình tiêu thụ, dịch vụ… cần phải dựa trên cơ sở số cầu của ngƣời tiêu dùng, về sự thay đổi của nó trong tƣơng lai gần và xa. Một trong những mục tiêu của marketing hiện đại là phát hiện ra những nhu cầu chƣa đƣợc đáp ứng của ngƣời tiêu dùng, để định hƣớng sản xuất vào việc đáp ứng những nhu cầu ấy. Về vấn đề này, nhà kinh tế Anh M.T.Baker nhận xét: “Marketing, với tính cách là triết lý kinh doanh, đòi hỏi doanh nghiệp phải liên kết các nguồn lực của mình sao cho, bằng cách tốt nhất đạt đƣợc những chỉ tiêu dài hạn về lợi nhuận”. [5] Nhƣ vậy, thay vì tìm một thị trƣờng để tiêu thụ một sản phẩm lại là tạo ra một sản phẩm cho một thị trƣờng đã đƣợc nghiên cứu trƣớc. Đó chính là quá trình phát triển từ marketing truyền thống đến marketing hiện đại. Ta có thể nhận thấy quan niệm marketing ngày càng rộng nhƣng dù ở giai đoạn nào “Marketing vẫn là một dạng hoạt động của con ngƣời hƣớng vào việc đáp ứng những nhu cầu thông qua trao đổi”. [8] Mục đích của marketing không chỉ dừng lại ở việc đẩy mạnh tiêu thụ mà mục đích của nó chính là nhận biết và hiểu khách hàng một cách sâu sắc tới mức hàng hóa và dịch vụ sẽ đáp ứng đúng thị hiếu của khách hàng và tự nó đƣợc tiêu thụ. 2. Các công cụ marketing trong doanh nghiệp Nguyễn Thị Quỳnh Trang 4 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt hiện nay, cái làm nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp là chiến lƣợc marketing của họ. Tuy nhiên, việc lựa chọn một chiến lƣợc marketing với những công cụ marketing phù hợp và hiệu quả lại không phải là một vấn đề đơn giản. Đó là cả một nghệ thuật, một môn khoa học với nhiều công cụ khác nhau. Mỗi công cụ sẽ có những ƣu điểm và nhƣợc điểm riêng và do vậy chỉ phù hợp với những điều kiện thị trƣờng cụ thể và những sản phẩm nhất định. 2.1. Quảng cáo Quảng cáo là việc doanh nghiệp thông qua các phƣơng tiện truyền thông đại chúng giới thiệu về sản phẩm, các đặc tính của sản phẩm của doanh nghiệp tới ngƣời tiêu dùng. Đồng thời quảng cáo là phƣơng tiện có khả năng thuyết phục, tạo cơ hội cho ngƣời nhận thông tin có thể so sánh với các sản phẩm của đối thủ cạnh tranh, làm tăng thêm sự thuyết phục với khách hàng mục tiêu. Hiện nay, quảng cáo đóng vai trò hết sức quan trọng trong chiến lƣợc marketing chung của doanh nghiệp. Thông qua quảng cáo, doanh nghiệp đem lại cho khách hàng nhiều thông tin về sản phẩm, kích thích họ dẫn đến hành động mua hàng. Doanh nghiệp có thể thực hiện quảng cáo qua rất nhiều phƣơng tiện nhƣ:  Các phƣơng tiện nghe nhìn: quảng cáo trên truyền hình, quảng cáo trên đài phát thanh, quảng cáo trên internet.  Các phƣơng tiện in ấn: quảng cáo trển báo và tạp chí, quảng cáo trên các catalogue, các tờ rơi, lịch quảng cáo.  Các phƣơng tiện quảng cáo ngoài trời: biển tôn có đèn rọi, hộp đèn quảng cáo, đèn màu uốn, biển quảng cáo điện tử, pa-nô quảng cáo.  Các phƣơng tiện quảng cáo di dộng: quảng cáo trên các phƣơng tiện giao thông, quảng cáo trên các vật phẩm quảng cáo. Nguyễn Thị Quỳnh Trang 5 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp  Các phƣơng tiện quảng cáo khác: quảng cáo bằng các sự kiện kỳ lạ, quảng cáo nhờ trên các sản phẩm khác… Doanh nghiệp sẽ tùy theo đặc điểm thị trƣờng, đặc điểm của sản phẩm cũng nhƣ các giai đoạn cụ thể trong chiến lƣợc marketing để lựa chọn phƣơng tiện quảng cáo thích hợp đồng thời phù hợp với khả năng tài chính của doanh nghiệp. 2.2. Quan hệ công chúng Quan hệ công chúng là hình thức xúc tiến chủ yếu sử dụng bên thứ ba, đặc biệt là giới truyền thông để thông qua nguồn tin của bên này mà đề cập tới doanh nghiệp cùng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp một cách có lợi nhất. Trong một chừng mực nào đó quan hệ công chúng trợ giúp cho việc tung ra sản phẩm mới, hỗ trợ cho việc định vị lại sản phẩm ở giai đoạn chín muồi, gây ảnh hƣởng tới một nhóm khách hàng mục tiêu, bảo vệ những sản phẩm đang gặp rắc rối với công chúng trên thị trƣờng, xây dựng hình ảnh về doanh nghiệp. Ngày nay, hầu hết các doanh nghiệp đều có bộ phận quan hệ với công chúng. Ngƣời tiêu dùng bị ảnh hƣởng bởi các sự kiện của quan hệ công chúng hơn gấp năm lần so với quảng cáo vì nói chung quan hệ công chúng đáng tin hơn quảng cáo. Các công cụ quan trọng trong quan hệ với công chúng:  Các loại ấn phẩm: bao gồm những báo cáo tổng kết hàng năm, những cuốn sách chỉ dẫn, các bản tin nội bộ và tạp chí của doanh nghiệp.  Các sự kiện văn hóa, thể thao: các cuộc họp báo, hội thảo, thi đấu, các buổi lễ kỷ niệm, các sự kiện văn hóa thể thao…  Các bài phát biểu.  Tổ chức hội nghị khách hàng, hội thảo. Những mối quan hệ với công chúng có thể đƣợc coi là hình thức mới phát huy tác dụng cho các phƣơng tiện quảng cáo đã đƣợc sử dụng. Nguyễn Thị Quỳnh Trang 6 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp 2.3. Hội chợ triển lãm Hội chợ triển lãm cho phép hàng trăm doanh nghiệp lập quầy hàng tạm thời để trƣng bày sản phẩm tại một vị trí đã định sẵn. Nó tạo điều kiện cho ngƣời mua tìm đƣợc ngƣời bán tập trung tại một chỗ, tạo triển vọng mua hàng, làm cho ngƣời bán có cơ hội tiếp xúc với nhiều ngƣời mua trong một thời gian ngắn và ngƣời mua có cơ hội xem xét, đánh giá về nhiều sản phẩm cùng loại tại một địa điểm mà không phải đi lại nhiều. Tham gia vào hội chợ triển lãm là một cơ hội tốt để doanh nghiệp giới thiệu, quảng bá các sản phẩm, dịch vụ của mình trực tiếp tới các đối tác khách hàng và ngƣời tiêu dùng. Đồng thời, doanh nghiệp còn có thể học hỏi, thu thập các thông tin về sản phẩm cũng nhƣ các biện pháp marketing của những doanh nghiệp đang chiếm lĩnh hàng đầu trên thị trƣờng. 2.4. Bán hàng cá nhân Đây là phƣơng pháp nói chuyện với một hay nhiều khách hàng để bán hàng. Cách thức này có sự liên hệ trực tiếp giữa ngƣời mua và đại diện của doanh nghiệp (nhân viên bán hàng, nhân viên kinh doanh). Hình thức giao tiếp chủ yếu là gặp gỡ trực tiếp hay trao đổi qua điện thoại, chat. Bàn hàng cá nhân là một hình thức hiệu quả nhất ở giai đoạn hình thành sự ƣa thích và niềm tin của ngƣời mua và giai đoạn quyết định mua trong quá trình mua hàng. Tùy theo đặc điểm sản xuất, kinh doanh cũng nhƣ đặc điểm của sản phẩm, doanh nghiệp lựa chọn sử dụng công cụ marketing nào cho phù hợp với từng giai đoạn trong vòng đời sản phẩm nói riêng và từng giai đoạn marketing nói chung. Sử dụng một hình thức marketing phù hợp sẽ mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích to lớn trong chiến lƣợc kinh doanh của mình. 3. Vai trò của marketing trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Đối với bất kỳ doanh nghiệp nào để tồn tại và phát triển lâu dài trên thị trƣờng đều cần phải xây dựng cho mình một chiến lƣợc marketing. Chiến Nguyễn Thị Quỳnh Trang 7 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp lƣợc marketing là một quá trình bao gồm toàn bộ các hoạt động từ nghiên cứu thị trƣờng để tìm hiểu và phát hiện nhu cầu hiện tại cũng nhƣ nhu cầu tiềm ẩn của khách hàng tiềm năng đến việc sản xuất sản phẩm, đƣa sản phẩm vào lƣu thông và thực hiện các biện pháp xúc tiến nhằm đạt đƣợc mục tiêu kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp. Tùy theo đặc điểm sản xuất kinh doanh các sản phẩm của doanh nghiệp, marketing có các chức năng cụ thể nhƣng nhìn chung, chức năng chủ yếu của marketing gồm có:  Nghiên cứu tổng hợp về thị trƣờng để phát hiện ra nhu cầu hiện tại và tiềm năng của thị trƣờng, triển vọng phát triển của thị trƣờng.  Hoạch định các chính sách kinh doanh của doanh nghiệp nhƣ: Chính sách sản phẩm, chính sách giá, chính sách xúc tiến, chính sách xúc tiến và hỗ trợ kinh doanh.  Tổ chức việc thực hiện các chính sách nói trên nhƣ:  Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học nhằm tạo ra những mẫu mã sản phẩm mới. Sản xuất các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của ngƣời tiêu dùng.  Tổ chức và hoàn thiện hệ thống phân phối các sản phẩm.  Điều tiết và thực hiện các hoạt động của doanh nghiệp từ sản xuất, bao gói, vận chuyển, bán hàng, quảng cáo, dịch vụ… theo một chƣơng trình thống nhất – “Chƣơng trình marketing” đối với sản phẩm mà ngƣời tiêu dùng trên thị trƣờng có nhu cầu.  Thực hiện việc kiểm tra hoạt động kinh doanh theo kế hoạch. Với các chức năng trên, marketing có vai trò hết sức to lớn trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 3.1. Định hướng kinh doanh cho doanh nghiệp Nguyễn Thị Quỳnh Trang 8 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp Thông qua kết quả nghiên cứu thị trƣờng, marketing sẽ cho doanh nghiệp nhận thấy phân đoạn thị trƣờng mình có thể thâm nhập đƣợc. Nghiên cứu thị trƣờng là việc tìm hiểu nhu cầu hiện tại và tiềm tàng của khách hàng mục tiêu để từ đó đƣa ra những chính sách cụ thể. Việc thực hiện các chính sách sản phẩm, giá, phân phối, xúc tiến sẽ giúp doanh nghiệp định ra đƣợc kế hoạch kinh doanh ngắn hạn và dài hạn. Kinh doanh dựa trên chiến lƣợc marketing giúp doanh nghiệp định hƣớng đúng hoạt động của mình. Sản phẩm của doanh nghiệp đƣợc sản xuất dựa trên nhu cầu của thị trƣờng sẽ hạn chế tình trạng sản xuất không tiêu thụ đƣợc hoặc sản xuất vƣợt quá mức cầu. Đồng thời marketing còn giúp doanh nghiệp định vị đƣợc vị thế của mình trên thị trƣờng cũng nhƣ vị thế so với các đối thủ cạnh tranh để từ đó đƣa ra chiến lƣợc cạnh tranh hiệu quả. Có thể nói marketing là kim chỉ nam cho hoạt động của bất kỳ doanh nghiệp nào. 3.2. Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Marketing với các chính sách của mình giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu vào để sản xuất ra sản phẩm mà thị trƣờng có yêu cầu . Do đó, sản phẩm của doanh nghiệp trƣớc hết xét về mặt chi phí sản xuất sẽ thấp hơn mặt bằng chung so với các đối thủ cạnh tranh, tạo cho sản phẩm tính cạnh tranh hơn các sản phẩm khác. Xét về mặt bao bì, nhãn hiệu đƣợc thiết kế phù hợp với chiến lƣợc phân phối nên có đƣợc lợi thế thu hút sự quan tâm của khách hàng. Xét về hệ thống phân phối, marketing giúp doanh nghiệp tìm ra phân đoạn thị trƣờng tốt nhất của mình và đề ra đƣợc một hệ thống phân phối phù hợp nhất để đƣa sản phẩm đến tay ngƣời tiêu dùng một cách nhanh nhất. Xét về khả năng sản phẩm thích ứng với thị trƣờng, việc sản xuất nhƣ thế nào, cho ai và bao nhiêu đã đƣợc thực hiện chi tiết thông qua quá trình nghiên cứu thị trƣờng nên khả năng thích ứng với thị trƣờng của sản phẩm là rất cao. Xét về chiến lƣợc quảng bá sản phẩm, việc giới thiệu sản phẩm đến với ngƣời tiêu dùng đƣợc vạch ra chi tiết cho từng giai đoạn của Nguyễn Thị Quỳnh Trang 9 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp vòng đời sản phẩm. Đó là sự kết hợp giữa nhiều hình thức quảng bá khác nhau, đƣợc tính toán chi tiết về hiệu quả mang lại cũng nhƣ chi phí cho từng hoạt động quảng bá. Xét về mặt quan hệ với khách hàng, marketing mang đến cho doanh nghiệp những cách thức hiệu quả để liên lạc, thu thập thông tin phản hồi từ khách hàng cũng nhƣ những mối quan hệ gắn bó với khách thông qua các hội nghị khách hàng hay các chƣơng trình gặp gỡ khách hàng của mình. Có thể nói, marketing định ra cho doanh nghiệp một chiến lƣợc kinh doanh có tính đến tác động của mọi yếu tố trong đó đặc biệt là việc định vị vị thế của doanh nghiệp trên thị trƣờng so với đối thủ cạnh tranh, giúp doanh nghiệp có đƣợc chiến lƣợc cạnh tranh hiệu quả để chiếm lĩnh phân đoạn thị trƣờng của mình. 3.3. Đạt mục tiêu kinh doanh dài hạn Marketing giúp doanh nghiệp định ra kế hoạch kinh doanh dài hạn và vì thế hƣớng tới các mục tiêu kinh doanh lâu dài. Đó không chỉ là marketing cho một sản phẩm hay một giai đoạn phát triển nhất thời của doanh nghiệp mà marketing là chiến lƣợc tổng thể cho toàn doanh nghiệp. Với mỗi loại sản phẩm của doanh nghiệp có một chiến lƣợc kinh doanh cụ thể và chiến lƣợc ấy thông qua các kế hoạch ngắn hạn nhằm đạt tới mục tiêu kinh doanh dài hạn cho doanh nghiệp. Marketing dựa trên nhu cầu hiện tại và tiềm năng của thị trƣờng và đặc biệt marketing là khơi dậy nhu cầu tƣơng lai của khách hàng.Chính điều này đảm bảo cho kế hoạch kinh doanh lâu dài của doanh nghiệp nhằm hƣớng tới các mục tiêu kinh doanh trong tƣơng lai. II. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG VẤN ĐỀ MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP 1. Định nghĩa môi trƣờng 1.1. Định nghĩa chung về môi trường Nguyễn Thị Quỳnh Trang 10 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp “Môi trƣờng là sinh quyển, sinh thái cần thiết cho sự sống tự nhiên của con ngƣời, môi trƣờng cũng là nơi chứa đựng những nguồn tài nguyên cần thiết cho việc sản xuất và hình thành các nguồn lực cần thiết cho việc sản xuất ra của cải vật chất của loài ngƣời, trong số này một số có thể tái tạo đƣợc, một số không thể tái tạo.” [2] Chúng ta có thể hiểu môi trƣờng theo định nghĩa đƣợc đƣa ra trong “Luật bảo vệ môi trƣờng” Việt Nam năm 2005: “Môi trƣờng bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con ngƣời, có ảnh hƣởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con ngƣời và sinh vật”. [6] Có thể thấy môi trƣờng tự nhiên có vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống con ngƣời nói chung và quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng. 1.2. Định nghĩa môi trường trong marketing Môi trƣờng marketing bao gồm các yếu tố thuộc môi trƣờng bên trong và các yếu tố thuộc môi trƣờng bên ngoài. Môi trƣờng bên trong chứa đựng những yếu tố chủ quan của doanh nghiệp có thể kiểm soát đƣợc để quản lý hoạt động kinh doanh của mình. Các yếu tố đó bao gồm: tình hình tài chính, trình độ công nghệ, đội ngũ cán bộ nhân viên của doanh nghiệp, các quyết định từ các cấp thuộc doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh… Môi trƣờng bên ngoài chính là thị trƣờng đối với doanh nghiệp, ở đó chứa đựng hàng loạt các yếu tố khác nhau rất phức tạp, không lệ thuộc và không bị doanh nghiệp kiểm soát. Cùng với môi trƣờng kinh tế, chính trị – pháp luật, xã hội và nhân khẩu, văn hóa, khoa học kỹ thuật, môi trƣờng tự nhiên là một trong các yếu tố thuộc môi trƣờng bên ngoài – yếu tố có tác động mạnh tới hoạt động marketing của doanh nghiệp nhƣng doanh nghiệp không kiểm soát đƣợc. Theo quan điểm marketing: “Môi trƣờng tự nhiên bao gồm các yếu tố nhƣ tài nguyên đất đai, vấn đề ô nhiễm môi trƣờng,… là những vấn đề có liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, có ảnh hƣởng đến các sản phẩm mà Nguyễn Thị Quỳnh Trang 11 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp doanh nghiệp đƣa ra thị trƣờng, liên quan đến giá thành và lợi nhuận do vậy mà doanh nghiệp không thể coi thƣờng ảnh hƣởng của những yếu tố thuộc môi trƣờng tự nhiên.” [24] Theo quan điểm của giáo sƣ Andrew Crane: “Môi trƣờng tự nhiên là các nguồn lực hữu hình trong tự nhiên nhƣ khí hậu, thời tiết và các tài nguyên thiên nhiên có ảnh hƣởng đến hoạt động thị trƣờng của doanh nghiệp hoặc khả năng thực hiện các hoạt động marketing của doanh nghiệp.” [23] Nhƣ vậy, môi trƣờng tự nhiên có vai trò hết sức quan trọng trong chiến lƣợc marketing của các công ty. Nó không đơn thuần chỉ là đầu vào cho quá trình sản xuất mà còn là một trong những nguồn lực tạo ra sức mạnh cạnh tranh cho sản phẩm của doanh nghiệp. 2. Môi trƣờng trong chiến lƣợc marketing của doanh nghiệp 2.1. Môi trường trong chính sách sản phẩm Các nhà marketing khi xây dựng chính sách sản phẩm cho chiến lƣợc marketing môi trƣờng cần chú ý các điểm sau:  Nhận biết nhu cầu mang tính môi trƣờng của khách hàng và phát triển các sản phẩm đáp ứng nhu cầu đó.  Phát triển những sản phẩm thân thiện với môi trƣờng, ít gây tác hại đến môi trƣờng hơn các đối thủ cạnh tranh. Khi xây dựng chính sách sản phẩm, các doanh nghiệp phải chú ý đến các cấp sản phẩm, định vị sản phẩm, vòng đời và bao bì nhãn hiệu của sản phẩm. Mỗi sản phẩm có năm cấp, bao gồm sản phẩm cốt lõi, sản phẩm hiện thực, sản phẩm mong đợi, sản phẩm bổ sung và sản phẩm tiềm năng. Trong đó, sản phẩm cốt lõi chính là giá trị sử dụng hay công dụng của sản phẩm. Sản phẩm hiện thực là đặc điểm chung về kết cấu các bộ phận của sản phẩm đƣợc thể hiện dƣới dạng vật chất thực tế nhƣ hình dạng, kích thƣớc, màu sắc, kể cả nhãn hiệu, bao bì sản phẩm. Sản phẩm mong đợi là tập hợp những thuộc tính và những điều kiện mà ngƣời mua thƣờng mong đợi và hài lòng khi mua Nguyễn Thị Quỳnh Trang 12 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT Khóa luận tốt nghiệp sản phẩm. Sản phẩm bổ sung là phần tăng thêm vào sản phẩm hiện hữu những dịch vụ hay lợi ích khác. Sản phẩm tiềm năng là toàn bộ những yếu tố bổ sung và đổi mới của sản phẩm đó có thể đạt mức cao nhất trong tƣơng lai. [5] Sản phẩm môi trƣờng thuộc cấp sản phẩm thứ ba – sản phẩm mong đợi. Ngƣời tiêu dùng hiện nay mua sản phẩm không chỉ quan tâm tới giá trị sử dụng của sản phẩm đó mà họ quan tâm nhiều hơn tới mức độ hài lòng sản phẩm tiêu thụ mang lại. Có thể thấy khi mức sống của ngƣời tiêu dùng tăng lên thì sự hài lòng mà họ mong muốn sản phẩm mang lại cho mình sẽ càng cao hơn. Bởi vậy khi xây dựng chính sách sản phẩm nhà sản xuất cần chú ý tới chất lƣợng môi trƣờng của sản phẩm bởi các sản phẩm môi trƣờng luôn mang đến cho khách hàng của doanh nghiệp nhiều lợi ích hơn các sản phẩm cùng loại và khách hàng sẽ hài lòng hơn khi lựa chọn loại sản phẩm đó. Một sản phẩm đƣợc đánh giá là có chất lƣợng môi trƣờng cao thì chắc chắn phải đƣợc định vị cao hơn các sản phẩm cùng loại mà không có đƣợc các chứng nhận môi trƣờng. Với sự khác biệt mà yếu tố môi trƣờng tạo cho sản phảm doanh nghiệp cần định vị chính xác sản phẩm của mình trên thị trƣờng để từ đó đƣa ra các chính sách khác trong chiến lƣợc marketing một cách hợp lý. Mỗi sản phẩm thông thƣờng trải qua bốn giai đoạn là thâm nhập, tăng trƣởng, chín muồi và bão hòa. Và các sản phẩm môi trƣờng chắc chắn không nằm ngoài vòng đời này. Tuy nhiên, do vƣợt trội hơn các sản phẩm khác về mặt chất lƣợng, mang lại giá trị cao hơn cho ngƣời tiêu dùng chắc chắn vòng đời của sản phẩm môi trƣờng sẽ dài hơn so các sản phẩm khác. Đặc biệt giai đoạn chín muồi sẽ kéo dài hơn vì khi đó ngƣời tiêu dùng đã quen với sản phẩm và cảm thấy hài lòng với chất lƣợng sản phẩm đó nên nhu cầu tiêu dùng cũng lâu hơn và họ không nhanh chóng chuyển qua sử dụng một loại sản phẩm khác. Nhãn hiệu, bao bì của sản phẩm là một phƣơng tiện hữu hiệu để truyền đạt các thông số môi trƣờng của sản phẩm đến với ngƣời tiêu dùng. Thông Nguyễn Thị Quỳnh Trang 13 Lớp: Nhật 2 – K42 – KT&KDQT
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan