Tài liệu Nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố việt trì, tỉnh phú thọ​

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN TIẾN LINH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG CỦA THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN TIẾN LINH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG CỦA THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN KHÁNH DOANH THÁI NGUYÊN - 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Những kết luận khoa học trong luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác. Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019 Học viên Nguyễn Tiến Linh ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của: PGS.TS. Nguyễn Khánh Doanh - Người trực tiếp hướng dẫn tôi làm luận văn này và các thầy cô giáo Phòng Đào tạo, Bộ phận sau Đại học - Trường Đại học Kinh tế và QTKD - Đại học Thái Nguyên; Tập thể Lãnh đạo Trường Cao Đẳng nghề Phú Thọ đã giúp đỡ tôi hoàn thành bản luận văn này. Sự giúp đỡ đã cổ vũ và giúp tôi nhận thức, làm sáng tỏ thêm cả lý luận và thực tiễn về lĩnh vực mà luận văn nghiên cứu. Luận văn là quá trình nghiên cứu công phu, sự làm việc khoa học và nghiêm túc của bản thân, song do khả năng và trình độ có hạn nên không thể tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định. Tôi rất mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và những độc giả đến đề tài này. Em xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019 Học viên Nguyễn Tiến Linh iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..........................................................................vii DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH .......................................................................................... ix MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu. ............................................................................ 2 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn. .......................................................... 5 6. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG ........................ 6 1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường ................... 6 1.1.1. Các khái niệm về chất lượng quản lý công chức cấp xã, phường ..................... 6 1.1.2. Vai trò của công chức cấp xã, phường .............................................................. 7 1.1.3. Phân loại công chức cấp xã, phường................................................................. 8 1.1.4. Yêu cầu đối với công chức cấp xã, phường ...................................................... 9 1.1.5. Nội dung nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường .......... 11 1.1.6. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng quản lý của đội nghũ cán bộ công chức cấp xã, phường ................................................................................................. 17 1.1.7. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, phường .................................................................................................... 18 1.1.8. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường .......................................................................................................... 21 iv 1.2. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường ở một số địa phương trong nước và bài học kinh nghiệm đối với Thành phố Việt trì ..................................................................................................... 26 1.2.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường ở một số địa phương trong nước ............................................................ 26 1.2.2. Bài học rút ra đối với UBND Thành Phố Việt Trì .......................................... 29 1.3. Khung phân tích ................................................................................................. 31 Tiểu kết chương 1...................................................................................................... 31 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................... 32 2.1. Câu hỏi nghiên cứu mà đề tài cần giải quyêt ..................................................... 32 2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 32 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................................... 32 2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ........................................................................... 33 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................................... 33 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................................. 35 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh trình độ chuyên môn, nghiệp vụ .............................. 35 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kỹ năng nghề nghiệp ................................................ 35 2.3.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao ..................... 35 2.3.4. Sự phù hợp giữa chuyên môn được đào tạo với công việc đảm nhiệm .......... 35 2.3.5. Sức khỏe .......................................................................................................... 36 Tiểu kết chương 2...................................................................................................... 36 Chương 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG TẠI TP VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ .................. 37 3.1. Khái quát chung về Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ..................................... 37 3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của Thành phố Việt trì ảnh hưởng tới quá trình nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ................................................................................. 37 3.1.2. Những thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng tới nâng cao chất lương quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ................................ 39 v 3.2. Thực trạng chất lượng quản lý của đội ngũ và xây dựng đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ............................................................ 40 3.2.1. Thực trạng chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì............................................................................................... 40 3.2.2. Thực trạng hoạt động nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ............................................................ 52 3.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường tại thành phố Việt Trì ................................................................................... 65 3.3. Đánh giá việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ..................................................................................................... 68 3.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................. 68 3.3.2. Những hạn chế ................................................................................................ 69 3.3.3. Nguyên nhân và Bài học chủ yếu về đội ngũ và xây dựng đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ............................................................ 70 Tiểu kết chương 3...................................................................................................... 72 Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ ................................................................................. 73 4.1. Phương hướng nâng cao chất lượng quản lý của công chức xã, phường trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ .......................................................... 73 4.1.1. Xác định con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển ......... 73 4.1.2. Phát triển, đổi mới cần có tầm nhìn xa, lâu dài và toàn diện .......................... 74 4.1.3. Tạo được sự đổi mới căn bản, toàn diện về chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của quá trình đô thị hoá, hội nhập kinh tế quốc tế và nền kinh tế tri thức ................................................................................................... 74 4.1.4. Tạo môi trường thuận lợi để phát huy tốt nhất năng lực, tri thức của đội ngũ công chức cấp xã, phường .................................................................................. 74 4.2. Quan điểm về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ CBCC cấp xã, phường của thành phố Việt Trì............................................................................................... 74 vi 4.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ CBCC cấp xã, phường phải được ưu tiên hàng đầu ........................................................................................................ 74 4.2.2. Bảo đảm tính ổn định, tính kế thừa trong việc xây dựng đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì ............................................................ 76 4.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý đội ngũ công chức cấp xã, phường phải tinh, gọn .................................................................................................................... 77 4.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường trên địa bàn thành phố Việt Trì .................................................................... 78 4.3.1. Nhóm giải pháp về tuyển dụng ....................................................................... 78 4.3.2. Nhóm giải pháp về đề bạt, bổ nhiệm cán bộ công chức cấp xã, phường ........ 79 4.3.3. Nhóm giải pháp về đào tạo và phát triển cán bộ công chức cấp xã, phường ...... 80 4.3.4. Nhóm giải pháp về tăng cường công tác thanh, kiểm tra, đánh giá, khen thưởng và kỷ luật công chức ..................................................................................... 82 4.3.5. Nhóm giải pháp về đãi ngộ ............................................................................. 84 4.3.6. Nhóm các giải pháp khác ................................................................................ 86 4.4 Một số kiến nghị đồng bộ.................................................................................... 87 Tiểu kết chương 4...................................................................................................... 90 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 94 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 97 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CNH Công nghiệp hóa HĐH Hiện đại hóa HĐND Hội đồng nhân dân KTTT Kinh tế thị trường QLNN Quản lý nhà nước UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa CBCC Cán bộ công chức viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Cơ cấu công chức cấp xã, phường tại Thành phố Việt Trì theo trình độ chuyên môn ......................................................................................... 40 Bảng 3.2: Cơ cấu công chức cấp xã, phường tại thành phố Việt Trì theo trình độ lý luận chính trị ................................................................................... 41 Bảng 3.3: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Công An ........... 42 Bảng 3.4: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Quân sự ............ 42 Bảng 3.5: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Văn phòng Thống kê .................................................................................................. 43 Bảng 3.6: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Địa chính Môi trường - Xây dựng - Đô thị .............................................................. 43 Bảng 3.7: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Tài chính Kế toán ..................................................................................................... 44 Bảng 3.8: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Tư pháp - Hộ tịch ........................................................................................ 44 Bảng 3.9: Đánh giá kỹ năng nghề nghiệp của công chức lĩnh vực Văn hóa - Xã hội ......................................................................................... 45 Bảng 3.10: Cơ cấu công chức cấp xã, phường ở thành phố Việt Trì theo trình độ ngoại ngữ, tin học và bồi dưỡng QLNN ............................................. 46 Bảng 3.11: Tình hình thực hiện nhiệm vụ được giao của công chức cấp xã, phường ở thành phố Việt Trì ................................................................... 49 Bảng 3.12: Thống kê công chức trong hàng ngũ của Đảng ...................................... 50 Bảng 3.13: Kết quả tuyển dụng qua các năm ............................................................ 52 Bảng 3.14: Cơ cấu công chức cấp xã, phường tại thành phố Việt Trì theo công tác đề bạt, bổ nhiệm ................................................................................. 56 Bảng 3.15: Kế quả đào tạo, bồi dưỡng qua các năm................................................. 57 ix DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Bản đồ địa giới hành chính Thành phố Việt trì ......................................... 37 Biều đồ 3.1: Tổng hợp kết quả đánh giá phẩm chất chính trị của công chức xã, phường tại thành phố Việt Trì ............................................................. 51 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong công cuộc cải cách hành chính của nhà nước ta, việc xây dựng, nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) là một trong những nội dung thiết yếu. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong xây dựng Đảng”. Nghị quyết chỉ rõ “Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nhiệm vụ chính trị mới rất nặng nề, khó khăn phức tạp, đòi hỏi Đảng ta phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ ngang tầm, góp phần thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.Vì vậy, trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2010 - 2020 cũng đã nêu rõ mục tiêu: “xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước”. Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức là một trong bảy chương trình hành động có ý nghĩa quan trọng góp phần xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, Đảng ta xác định nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, là khâu đột phá vì thế đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, phường lại càng có vai trò quan trọng. Bởi lẽ đội ngũ công chức cấp xã, phường là lực lượng giữ vai trò nòng cốt, điều hành hoạt động của bộ máy tổ chức xã, phường. Vì vậy, đội ngũ công chức xã, phường có tầm quan trọng đặc biệt về nhiều mặt và là một trong những nhân tố có ý nghĩa chiến lược, quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới. Trong những năm gần đây, đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và cán bộ, công chức cơ quan Đảng, Nhà nước và đoàn thể cấp xã, phường nói riêng đã có bước phát triển về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ, công chức vẫn còn bộc lộ những bất hợp lý về cơ cấu, về chất lượng trước yêu cầu của nhiệm 2 vụ trong tình hình mới là do những bất cập trong việc tuyển dụng, sử dụng, đào tạo đội ngũ công chức. Việt Trì là một thành phố đô thị loại I trực thuộc tỉnh Phú Thọ, là trung tâm kinh tế chính trị, văn hóa, khoa học kĩ thuật của tỉnh Phú Thọ, có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh và là đô thị động lực trong phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Phú Thọ và cả vùng Tây Đông Bắc.Trong những năm đổi mới vừa qua, thành phố Việt Trì đã có nhiều thành tựu phát triển trên các lĩnh vực. Tuy vậy, sự phát triển của thành phố Việt Trì chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh, còn nhiều tồn tại, yếu kém mà một trong những nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường nói riêng chưa đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới. Trước những yêu cầu bức thiết của việc nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường và thực tế địa phương cần phải có một đội ngũ cán bộ, công chức nhất là đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường vững mạnh, có phẩm chất, năng lực, trình độ, phương pháp, phong cách, kỹ năng công tác tốt, nhạy bén, năng động, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thời kỳ mới, chính vì vậy nên tôi chọn đề tài: "Nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ" làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý kinh tế. Đề tài này tập trung đi sâu nghiên cứu, đánh giá thực trạng, đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường, đáp ứng và phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và Việt Nam hiện nay. Đề tài này là kết quả nghiên cứu của học viên trên cơ sở vận dụng những kiến thức khoa học đã được học trong nhà trường với kinh nghiệm thực tiễn công tác của bản thân trong những năm qua. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu. Để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới, đồng thời xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cần nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường có phẩm chất chính trị, có năng lực, thông thạo về chuyên môn, nghiệp vụ. Qua khảo cứu khái quát tình hình nghiên cứu các nội dung liên quan, học viên nhận thấy việc nâng cao chất lượng quản lý của đội 3 ngũ công chức cấp xã, phường nói chung đặc biệt cấp xã, phường của thành phố Việt Trì nói riêng vẫn còn là một vấn đề mới mẻ. Công chức, chất lượng quản lý của cán bộ công chức là vấn đề được sự quan tâm của nhiều tác giả, là đề tài tại nhiều hội nghị, hội thảo trong và ngoài nước: Luận văn thạc sỹ của tác giả Trần Thị Kim Dung với đề tài: “Nâng cao chất lượng quản lý cán bộ công chức cấp xã tại tỉnh Bắc Giang”. Luận văn đã tiến hành đánh giá những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân, những yếu tố ảnh hưởng đến cán bộ, công chức cấp xã tại tỉnh Bắc Giang. Kiến nghị phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu của cải cách hành chính phù hợp với điều kiện phát triển của tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay. Luận văn Thạc sỹ của tác giả Vũ Thu Hà với đề tài: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại cơ quan UBND quận Long Biên - thành phố Hà Nội giai đoạn 2012 - 2015 và định hướng đến năm 2020”. Tác giả đã và đi sâu phân tích thực trạng chất lượng công chức hành chính cơ quan UBND quận Long Biên, đưa ra giải pháp có tính hệ thống để nâng cao chất lượng công chức hành chính trên cơ sở những quy định có tính pháp lý của Nhà nước, học tập, tiếp thu những kinh nghiệm của thành phố, của quận, huyện trên cả nước. Tác giả Đỗ Thị Thu Hằng: “Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ công chức cấp xã trong giai đoạn hiện nay”, Hà Nội năm 2013. Tác giả Tô Thị Kim Hoa: “Những giải pháp nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ công chức cơ sở ở thành phố Hồ Chí Minh”, Hồ Chí Minh, 2015. Hội nghị, hội thảo về “Nâng cao chất lượng quản lý của cán bộ công chức cấp xã, phường”. Các tạp chí, bài báo, có nhiều nghiên cứu, trao đổi về công chức nói riêng, công chức cấp cơ sở nói chung, đưa ra nhiều giải pháp nâng cao chất lượng công chức. Các đề tài, tạp chí, hội nghị đều nghiên cứu đánh giá đào tạo, bồi dưỡng năng lực cán bộ, công chức. Rất ít nghiên cứu về quy hoạch, quản lý, tổ chức sử dụng, chính sách thu hút, khen thưởng người tài..., chưa có đề tài nào bàn về công chức 4 cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, chưa có đề tài nghiên cứu nào về nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ công chức. Vì vậy học viên chọn đề tài: "Nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ" làm đề tài nghiên cứu, nhằm góp phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục tiêu chung Đề tài nghiên cứu nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của Thành phố Việt trì, qua đó nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế xã hội của địa phương. 3.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. - Đánh giá thực trạng chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường và hoạt động nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. - Đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu đội ngũ cán bộ công chức quản lý nhà nước cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Trong đó, tập trung nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nôi dung: Luận văn tập trung nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán bộ công chức quản lý nhà nước cấp xã, phường và việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. - Về thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu trên cơ sở thu thập, phân tích dữ liệu của giai đoạn 2014 - 2018. 5 - Về không gian: Nghiên cứu trên địa bàn các xã, phường của thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn. - Góp phần vào hệ thống hoá lý luận về đội ngũ công chức; hệ thống hoá và xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường. - Qua phân tích, so sánh, đánh giá thực trạng, rút ra những mặt mạnh; những hạn chế và nguyên nhân của thực trạng. Từ đó, làm tiền đề để nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. - Làm rõ và đưa ra quan điểm, phương pháp tuyển dụng, sử dụng, quy hoạch, đào tạo và những giải pháp, kiến nghị nâng cao chất lượng quản lý của đội ngũ công chức cấp xã, phường của thành phố Việt Trì thời kỳ mới. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Phụ lục và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung Luận văn được kết cấu thành 4 chương như sau: - Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng quản lý của công chức và nâng cao chất lượng công chức cấp xã, phường - Chương 2: Phương pháp nghiên cứu - Chương 3: Thực trạng nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ - Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ đến năm 2020. 6 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ CỦA ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ, PHƯỜNG 1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường 1.1.1. Các khái niệm về chất lượng quản lý công chức cấp xã, phường 1.1.1.1. Khái niện, đặc điểm công chức cấp xã, phường a. Khái niệm công chức cấp xã, phường Công chức cấp xã, phường là công dân Việt Nam, trong biên chế, được hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật, làm việc tại Hội đồng nhân dân cấp xã, phường và Uỷ Ban Nhân dân cấp tỉnh bầu để giữ chức vụ, hoặc được tuyển dụng giao giữ chức danh chuyên môn nghiệp vụ thuộc cấp xã, phường. b. Đặc điểm công chức cấp xã, phường bao gồm: Công chức cấp xã, phường là những người gần dân, sát dân và biết dân, trực tiếp triển khai đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà Nước vào dân, gắn bó với nhân dân. Công chức chính quyền cấp xã phường có tính chất ổn định thấp so với cán bộ công chức nhà nước cấp trên. Công chức cấp xã phường có tính chuyên môn hóa thấp, kiêm nhiệm nhiều. Công chức cấp xã phường là người đại diện cho quần chúng lao động ở cơ sở. Vì vậy họ luôn bám sát dân, gần dân, lắng nghe ý kiến nguyện vọng của nhân dân từ đó có cách thức tiến hành công việc phù hợp và đảm bảo cho lợi ích chính đáng của nhân dân. Công chức cấp xã, phường là người trực tiếp giải quyết tất cả các yêu cầu, quyền lợi chính đáng của nhân dân, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Công chức cấp xã, phường là người xuất phát từ cơ sở, họ trực tiếp tham gia lao động sản xuất, vừa là người đại diện cho nhân dân thực hiện chức năng quản lý của nhà nước, giải quyết các công việc của nhà nước. Công chức cấp xã, phường do nhân dân bầu ra chính vì vậy số lượng thường xuyên bị biến động dó hết nhiệm kỳ nhân dân lại bầu những đại diện mới. 7 Công chức cấp xã, phường cả nước hiện nay chiếm số lượng rất đông tuy nhiên về chất lượng lại rất yếu, độ tuổi tương đối cao chính vì vậy nó là những nguyên nhân dẫn đến hiệu quả giải quyết công việc chưa cao. 1.1.1.2. Khái niệm chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường Khi đánh giá chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường, một vấn đề đặt ra là hiểu cho đúng thế nào là chất lượng quản lý của công chức. Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau: Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường được thể hiện thông qua hoạt động của bộ máy chính quyền cấp xã, ở việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã. Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường được đánh giá dưới góc độ phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao cũng như hiệu quả công tác của họ. Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường là chỉ tiêu tổng hợp chất lượng của từng cán bộ. Đối với công chức cấp xã, phường muốn xác định chất lượng quản lý cao hay thấp ngoài việc đánh giá phẩm chất đạo đức phải có hàng loạt chỉ tiêu đánh giá trình độ năng lực và sự tín nhiệm của nhân dân địa phương. Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường còn được đánh giá dưới góc độ khả năng thích ứng, xử lý các tình huống phát sinh của người công chức đối với công vụ được giao. Công vụ là một hoạt động gắn liền với công chức, là một loại lao động đặc thù để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước; thi hành pháp luật đưa pháp luật vào đời sống; quản lý và sử dụng có hiệu quả công sản và ngân sách Nhà nước phục vụ nhiệm vụ chính trị. Từ những góc độ khác nhau nêu trên, có thể đưa ra khái niệm chất lượng công chức cấp xã, phường như sau: Chất lượng quản lý của công chức cấp xã, phường là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực và khả năng thích ứng, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao của họ. 1.1.2. Vai trò của công chức cấp xã, phường Đội ngũ công chức xã, phường là đội ngũ gần dân nhất, là cầu nối giữa Đảng với dân. Đội ngũ này có vị trí, vai trò quan trọng vừa phải thực thi các chủ trương 8 chính sách, pháp luật từ cấp trên, vừa phản ánh nguyện vọng của quần chúng nhân dân đối với cấp trên, đồng thời cán bộ công chức cấp xã, phường phải giải quyết các công việc hàng ngày có tính chất quản lý, tự quản mọi mặt ở địa phương. Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, công chức cấp xã, phường phải chịu sự giám sát trực tiếp, hàng ngày của nhân dân. Vai trò của công chức cấp xã, phường là rất quan trọng; an ninh, chính trị, kinh tế - xã hội của địa phương như thế nào là hoàn toàn phụ thuộc đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt. Đội ngũ công chức nhà nước bao gồm 4 cấp; tuy nhiên cán bộ cấp xã, phường có tầm quan trọng bậc nhất. Lý do là mặc dù cấp xã là cấp đơn vị hành chính nhỏ nhất nhưng lại là nơi gần dân nhất, nơi mà mọi đường lối chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước trực tiếp đi vào cuộc sống, đồng thời là nơi tiếp thu những ý kiến của dân để phản ánh lại cho Đảng và Nhà nước kịp thời sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Công chức cấp xã, phường hàng ngày phải giải quyết một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và phức tạp, liên quan đến tất cả mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng; vì vậy, nếu đội ngũ này thiếu phẩm chất và năng lực sẽ gây những hậu quả tức thời và nghiêm trọng về nhiều mặt cho địa phương nói riêng và cả nước nói chung. 1.1.3. Phân loại công chức cấp xã, phường + Theo đặc thù và tính chất công việc Theo cách phân loại này ta có thể dễ dàng hình dung được công việc của từng loại cán bộ, công chức. Cách phân loại này rất tốt cho việc quy hoạch CBCC, vì dễ dàng trong việc sắp xếp, tổ chức, đào tạo, và có thể đáp ứng yêu cầu của từng loại công việc khác nhau. Có thể chia CBCC các loại chính như sau: - CBCC lãnh đạo. Đây là những CBCC giữ những cương vị chỉ huy trong điều hành công việc, họ là những người được quyền ra các quyết định quản lý, tổ chức và điều hành những người dưới quyền thực hiện công việc. - CBCC thi hành công việc. Đây là những người thực thi công việc thi hành công vụ, thừa hành công việc, nhân danh quyền lực của nhà nước. Họ không có thẩm quyền ra quyết định như các cán bộ, công chức lãnh đạo, họ cũng 9 được trao những thẩm quyền nhất định trong phạm vi công tác của mình khi thực thi công việc. - Nhân viên. Họ là những người thừa hành nhiệm vụ do các công chức lãnh đạo giao phó, phục vụ trong bộ máy nhà nước. Trình độ chuyên môn kỹ thuật của nhân viên hành chính ở mức thấp, nên họ phải tuân thủ sự hướng dẫn, chỉ bảo của cấp trên. + Theo trình độ đào tạo. Đây là căn cứ cơ bản để xét mức lương, phân công sắp xếp các vị trí công việc cho cán bộ, công chức nói chung và CBCC cấp xã, phường nói riêng. Theo điều 4 nghị định 117/2003/ NĐ-CP ngày 10/10/2003 của chính phủ, công chức được chia thành các loại A, B, C Công chức loại A là những người được bổ nhiệm vào ngạch yêu cầu trình độ đào tạo chuyên môn giáo dục đại học và sau đại học; công chức loại B là những người được bổ nhiệm vào ngạch yêu cầu trình độ đào tạo chuyên môn giáo dục nghề nghiệp; công chức loại C là những người được bổ nhiệm vào ngạch yêu cầu trình độ đào tạo chuyên môn dưới giáo dục nghề nghiệp. + Theo ngạch bậc. Ngạch công chức dùng để chỉ trình độ, năng lực, khả năng chuyên môn và ngành nghề của công chức. Mỗi ngạch thể hiện một trình độ chuyên môn nghiệp vụ và có những tiêu chuẩn riêng. Tóm lại: Lao động của CBCC cấp xã, phường là loại lao động trí tuệ phức tạp trong hệ thống QLNN. Vì trong QLNN, tổ chức thực hiện quản lý đa ngành, đa lĩnh vực; mỗi một ngành, một lĩnh vực có đặc thù riêng nên đòi hỏi đội ngũ CBCC ở ngành, lĩnh vực đó phải có trình độ chuyên môn về ngành, lĩnh vực đó thì mới thực thi tốt nhiệm vụ, công vụ được giao. 1.1.4. Yêu cầu đối với công chức cấp xã, phường Chất lượng của đội ngũ công chức được xác định trên cơ sở tiêu chí về phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực phù hợp với vị trí, vai trò, chức năng nhiệm vụ của đội ngũ công chức nói chung và của đội ngũ công chức cấp xã, phường nói riêng, về khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao.