Tài liệu Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG HOÀNG MINH THẮNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY BẢO HIỂM MIC KHÁNH HÒA LUẬN VĂN THẠC SĨ KHÁNH HÒA – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG HOÀNG MINH THẮNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY BẢO HIỂM MIC KHÁNH HÒA Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số : 60 34 0102 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ KIM LONG KHÁNH HÒA – 2015 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa” là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu trong nghiên cứu này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác trước đây. Tác giả Hoàng Minh Thắng LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu luận văn, tôi đã nhận được rất nhiều sự đóng góp, động viên của gia đình, thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và CBNV, đại lý, khách hàng của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. Tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu trường Đại học Nha Trang, Quý Thầy Cô Khoa Sau Đại học, Khoa Kinh tế đã tạo điều kiện cho tôi được tham gia khóa học và truyền đạt cho tôi những kiến thức bổ ích đểtôi có thể thực hiện nghiên cứu đề tài này. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn TS.Lê Kim Long, giảng viên hướng dẫn khoa học, người đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này với sự tận tụy và lòng nhiệt tình đầy trách nhiệm. Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể anh chị em nhân viên, cán bộ, đại lý và khách hàng của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa đã tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Tác giả Hoàng Minh Thắng MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU .....................................................................................................i CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG.......................................................... 15 1.1 Các khái niệm ................................................................................................................ 15 1.1.1 Cạnh tranh (competition): ...................................................................... 15 1.1.2. Năng lực cạnh tranh.............................................................................. 15 1.1.3 Năng lực cốt lõi và Lợi thế cạnh tranh ................................................... 16 1.1.3.1 Năng lực cốt lõi ( core Competencies)............................................. 16 1.1.3.2 Lợi thế cạnh tranh (competition advantage)..................................... 17 1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp........................... 18 1.3 Các yếu tố tạo nên năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp :....................................... 23 1.3.1 Năng lực quản trị:.................................................................................. 23 1.3.2 Nguồn nhân lực: .................................................................................... 23 1.3.3 Năng lực tài chính: ................................................................................ 24 1.3.4 Năng lực sản xuất: ................................................................................ 25 1.3.5 Năng lực Marketing:.............................................................................. 26 1.3.6 Năng lực nghiên cứu và phát triển: ........................................................ 26 1.3.7 Hệ thống thông tin: ................................................................................ 26 1.4 Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp.................................... 27 1.5 Ma trận hình ảnh cạnh tranh-Competative Profile Matrix - CPM ............................. 30 1.6 Tổng quan về các đề tài nghiên cứu liên quan............................................................. 31 1.7 Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh của một số nước trên thế giới trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ và bài học đối với doanh nghiệp Việt Nam.......................... 33 1.8 Kết luận chương 1: ........................................................................................................ 35 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY BẢO HIỂM MIC KHÁNH HOÀ........................................................................ 36 2.1. Tổng quan sự phát triển của dịch vụ bảo hiểm........................................................... 36 2.2. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng Công ty cổ phần Bảo hiểm Quân đội.39 2.2.1 Bối cảnh ra đời của MIC........................................................................ 39 2.2.2 Các mốc phát triển của MIC .................................................................. 39 2.2.3 Sứ mệnh, tầm nhìn, triết lý kinh doanh, slogan, logo, giá trị cốt lõi........ 41 2.2.4 Các thành tích đạt được ......................................................................... 42 2.2.5 Thị phần của MIC.................................................................................. 46 2.3. Quá trình hình thành và phát triển của MIC Khánh Hòa........................................... 47 2.3.1 Lịch sử hình thành và phát triển............................................................. 47 2.3.2 Chức năng và nhiệm vụ hoạt động của MIC Khánh Hòa........................ 48 2.3.3 Cơ cấu tổ chức của Công ty: .................................................................. 49 2.3.4. Tình hình kinh doanh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa.............. 50 2.4. Đánh giá các yếu tố môi trường hoạt động kinh doanh của MIC Khánh Hòa......... 53 2.4.1 Các yếu tố thuộc Môi trường vĩ mô ....................................................... 53 2.4.1.1 Kinh tế và đặc điểm kinh tế của Khánh Hòa.................................... 53 2.4.1.2 Môi trường chính trị và pháp luật .................................................... 58 2.4.1.3 Môi trường văn hóa - xã hội ............................................................ 58 2.4.1.4 Môi trường công nghệ ..................................................................... 59 2.4.2 Môi trường vi mô .................................................................................. 60 2.4.2.1 Đối thủ cạnh tranh trực tiếp............................................................. 60 2.4.2.2 Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn .............................................................. 63 2.4.2.3 Khách hàng ..................................................................................... 64 2.4.2.4 Nhà cung cấp .................................................................................. 67 2.4.2.5 Sản phẩm thay thế ........................................................................... 67 2.5. Các yếu tố tạo nên năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa ... 67 2.5.1 Quy mô Công ty .................................................................................... 67 2.5.2 Nguồn nhân lực ..................................................................................... 68 2.5.3 Năng lực Marketing............................................................................... 69 2.5.4 Sản phẩm............................................................................................... 69 2.5.5 Giá ( Phí bảo hiểm)................................................................................ 73 2.5.6 Mạng lưới phân phối.............................................................................. 73 2.5.7 Hoạt động chiêu thị ............................................................................... 74 2.5.8 Uy tín, thương hiệu Công ty ................................................................. 74 2.5.9 Hệ thống thông tin ................................................................................. 75 2.5.10 Tình hình tài chính............................................................................... 75 2.6 Đánh giá năng lực cạnh tranh của MIC Khánh Hòa so với các đối thủ trên địa bàn Khánh Hòa ........................................................................................................................... 79 2.6.1 Quy trình và phương pháp ..................................................................... 79 2.6.1.1 Xây dựng khung đánh giá của MIC Khánh Hòa ............................. 79 2.6.1.2 Lấy ý kiến các chuyên gia về các yếu tố quyết định ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm phi nhân thọ ............................. 80 2.6.1.3 Lấy ý kiến của các chuyên gia bên trong công ty và các đối tượng bên ngoài công ty........................................................................................ 82 2.6.2 Kết quả nghiên cứu................................................................................ 82 2.6.2.1 Nhóm chỉ tiêu dành cho các chuyên gia bên trong công ty .............. 82 2.6.2.2 Nhóm chỉ tiêu dành cho các đối tượng bên ngoài công ty................ 85 2.6.3 Ma trận hình ảnh cạnh tranh của MIC Khánh Hòa ................................. 86 2.7 Kết luận chương 2 ......................................................................................................... 92 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA MIC KHÁNH HÒA ................................................................................... 93 3.1 Nhóm giải pháp duy trì và phát huy những lợi thế, năng lực cốt lõi của đơn vị: ...... 93 3.2 Nhóm giải pháp hạn chế những điểm yếu, bất lợi của đơn vị .................................... 97 3.3 Một số kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của MIC Khánh Hòa ........... 99 3.3.1 Kiến nghị đối với Cục quản lý và giám sát bảo hiểm ............................. 99 3.3.2 Kiến nghị với Tổng công ty bảo hiểm quân đội (MIC)......................... 100 3.4 Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 101 KẾT LUẬN........................................................................................................ 102 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 103 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Mô hình 5 áp lực cạnh tranh................................................................... 20 Hình 1.2: Sơ đồ mô hình tổ chức MIC ................................................................... 45 Hình 1.3: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của MIC Khánh Hòa............................................. 49 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Khung đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp theo lý thuyết. .. 28 Bảng 1.2: Bảng ma trận hình ảnh cạnh tranh.......................................................... 31 Bảng 1.3 : Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Bảo Ngân .......................................... 32 Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kinh doanh của MIC trong 5 năm (2010-2014).............. 43 Bảng 2.2: Doanh thu nhóm Nghiệp vụ MIC Khánh Hòa năm 2012-2014 ............. 51 Bảng 2.3: Tình hình phát triển Đại lý chuyên nghiệp năm 2012-2014.................... 51 Bảng 2.4: Tình hình Bồi thường Nghiệp vụ năm 2012-2014.................................. 52 Bảng 2.5: Hiệu quả kinh doanh và thu nhập bình quân CBNV năm 2012-2014 ..... 53 Bảng 2.6: Tăng trưởng GDP những 5 năm gần đây của Việt Nam và tỉnh Khánh Hòa ...........55 Bảng 2.7: Doanh thu các Công ty bảo hiểm Phi nhân thọ tại Khánh Hòa 2014 ...... 60 Bảng 2.8: Quy mô của MIC Khánh Hòa so với các đối thủ trên địa bàn tính đến 31/12/2014 ............................................................................................................ 68 Bảng 2.9: Tình hình nhân sự của MIC Khánh Hòa đến 31/12/2014 ....................... 69 Bảng 2.10: Bảng so sánh tốc độ tăng trưởng Doanh thu các sản phẩm Bảo hiểm MIC Khánh Hòa ( 2012-2014)............................................................................... 70 Bảng 2.11: Tình hình tài chính của Tổng Công ty, giai đoạn 2012 -2014.............. 76 Bảng 2.12: Một số chỉ tiêu thể hiện mức độ an toàn và hiệu quả sử dụng vốn của MIC, giai đoạn 2012-2014..................................................................................... 77 Bảng 2.13: Các yếu tố đánh giá năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp bảo hiểm Phi nhân thọ................................................................................................................. 80 Bảng 2.14: Kết quả đánh giá của các chuyên gia về các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp bảo hiểm Phi nhân thọ ........................................ 81 Bảng 2.15: Điểm số trung bình của các chuyên gia đánh giá bên trong Công ty..... 82 Bảng 2.16 : Điểm số trung bình nhóm chỉ tiêu dành cho đối tượng bên ngoài công ty...... 85 Bảng 2.17 : Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Doanh nghiệp .................................. 87 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Triển vọng phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam ..... 38 Biểu đồ 2.2: Thị phần các Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ năm 2014 .................... 46 Biểu đồ 2.3: Doanh thu top 10 các Công ty bảo hiểm Phi nhân thọ Việt Nam........ 47 Biểu đồ 2.4: Thị phần các Công ty bảo hiểm Phi nhân thọ tại Khánh Hòa 2014 .... 61 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT AAA : Công ty cổ phần bảo hiểm AAA ABIC : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp BIC : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Ngân hàng đầu tư BH : Bảo hiểm Bảo Việt : Tổng công ty bảo hiểm Bảo Việt Bảo Minh : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Bảo Minh CP : Cổ phần MIC : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Quân đội MIC Khánh Hòa : Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa PTI : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Bưu điện PTI NTB : Công ty bảo hiểm Bưu điện Nam Trung bộ PVI : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Dầu khí PVI KH : Công ty bảo hiểm Dầu khí Khánh Hòa PJICO : Tổng công ty cổ phần bảo hiểm xăng dầu PJICO Khánh Hòa : Công ty bảo hiểm PJICO Khánh Hòa KT : Kỹ thuật 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài: Kinh doanh bảo hiểm cũng như các ngành kinh doanh dịch vụ tài chính khác tại Việt Nam đang đứng trước những thách thức và cơ hội to lớn, đòi hỏi phải đáp ứng yêu cầu ngày càng cao đối với những đòi hỏi cơ chế kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Tính cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt, các Doanh nghiệp bảo hiểm mới ra đời ngày càng nhiều, do đó các doanh nghiệp luôn phải đặt ra những chiến lược, kế hoạch mục tiêu và hành động cụ thể để có thể đứng vững trên thương trường. Để đạt được điều đó, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp là một yêu cầu tất yếu. Để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh, các Doanh nghiệp bảo hiểm phải đổi mới một cách toàn diện trong mọi hoạt động kinh doanh của mình và phải nắm bắt thời cơ, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, cải tiến và đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng mạng lưới bán hàng, đổi mới công nghệ thông tin, thu hút nhân sự chất lượng để quản lý tốt rủi ro, thu hút được nhiều khách hàng tham gia bảo hiểm tại Doanh nghiệp mình. Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa là một đơn vị kinh doanh trực thuộc Tổng Công ty CP Bảo hiểm Quân đội (MIC). MIC là doanh nghiệp “trẻ” được thành lập sau hầu hết các Doanh nghiệp bảo hiểm đã hoạt động lâu năm trên thị trường. Tính đến hết năm 2014, trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ hơn 70% thị phần thuộc về các Doanh nghiệp đầu nghành như PVI (23%), Bảo Việt (21%), Bảo Minh (10%), PJICO (7%), PTI (6%). Phần còn lại chia sẻ cho 24 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ còn lại trong đó có MIC. Để có thể tồn tại và phát triển vững chắc trong sự cạnh tranh khốc liệt của 29 Doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm Phi Nhân thọ hiện nay và có thể vươn lên để lọt vào top 5 doanh nghiệp hàng đầu, từng đơn vị thành viên của MIC phải biết tận dụng triệt để những lợi thế sẵn có của MIC và cố gắng hạn chế tối đa những điểm yếu của mình để nâng cao năng lực cạnh tranh trên địa bàn được phân giao. Đối với 1 đơn vị trực tiếp kinh doanh hạch toán phụ thuộc mới tham gia thị trường chưa lâu như Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa là một vấn đề cấp bách và cần thiết. Từ trước đến nay chưa có nghiên cứu nào được thực hiện nhằm tìm kiếm giải pháp giải quyết vấn đề này. Do vậy Tôi đã chọn đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa” một đơn vị kinh doanh cơ sở của Tổng Công ty CP bảo hiểm Quân đội để làm luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh của mình. 2.Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là: - Nghiên cứu cơ sở lý luận cạnh tranh, năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh và chiến lược cạnh tranh, nâng cao năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp . - Đánh giá thực trạng hoạt động của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa trong thời gian qua; Những điểm mạnh, điểm yếu so với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp. - Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. 3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu + Đối tượng nghiên cứu là Năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. + Phạm vi nghiên cứu : tại địa bàn tỉnh Khánh Hòa từ năm 2012 đến năm 2014. 4.Phương pháp nghiên cứu Do đây là đề tài nghiên cứu ứng dụng nên phương pháp nghiên cứu chủ yếu là phương pháp thống kê, so sánh và tổng hợp số liệu. Nghiên cứu tâm lý người tiêu dùng thông qua khảo sát, thăm dò đối với đại lý, khách hàng, tham gia bảo hiểm tại Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. 4.1 Phương pháp thu thập thông tin và xử lý thông tin. - Đối với thông tin thứ cấp: Các thông tin thứ cấp, bao gồm các số liệu về tài chính, về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty hay của Ngành bảo hiểm, các thông tin về xã hội, môi trường sẽ được thu thập thông qua các báo cáo, các tài liệu khác như sách báo, tạp chí thống kê, tạp chí Hiệp Hội Bảo hiểm Việt Nam, báo cáo kinh doanh của Tổng công ty cổ phần bảo hiểm Quân đội, báo cáo kinh doanh của công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa, các trang web về bảo hiểm như: http://tinbaohiem.com/; avi.org.vn; webbaohiem.net; http://mic.vn; http://www.tapchitaichinh.vn... - Đối với thông tin sơ cấp: Các thông tin sơ cấp sẽ được thu thập thông qua điều tra trực tiếp.Cụ thể là thông qua phỏng vấn đối với một số chuyên viên, lãnh đạo trưởng, phó phòng của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa, các đại lý, khách hàng đang tham gia bảo hiểm tại Công ty. Phương pháp xử lý thông tin - Đối với thông tin thứ cấp: Sử dụng phương pháp thống kê, mô tả, so sánh, tổng hợp và tính toán số liệu. - Đối với thông tin sơ cấp: Thông tin thu thập từ điều tra khách hàng, đại lý: Sau khi thu thập số liệu điều tra, loại bỏ các phiếu điều tra không hợp lệ, dùng phương pháp tổng hợp số liệu bằng Excel và rút ra kết luận. Thông tin thu thập được từ ý kiến của các chuyên gia: Tổng hợp số liệu thu thập được, sau đó tính điểm số trung bình tổng hợp của các chuyên gia cũng bằng Excel và rút ra kết luận. 4.2. Phương pháp đánh giá năng lực cạnh tranh 4.2.1 Xây dựng nhóm chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh Để đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa, tác giả xây dựng khung đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm Phi nhân thọ trên địa bàn. Dựa trên kết quả đánh giá của các chuyên gia, tác giả tổng hợp và lựa chọn 11 chỉ tiêu được đánh giá có tầm quan trọng cao và chia khung đánh giá này thành hai nhóm: (1) nhóm các chỉ tiêu dành cho các chuyên gia bên trong công ty; và (2) nhóm các chỉ tiêu dành cho các đối tượng bên ngoài công ty. (1) Nhóm các chỉ tiêu dành cho các chuyên gia bên trong công ty bao gồm: - Qui mô doanh nghiệp; - Mạng lưới văn phòng kinh doanh khu vực; - Chính sách đãi ngộ, đào tạo & phát triển - Khả năng quản lý điều hành; - Khả năng nắm bắt thông tin; - Khả năng phát triển, đa dạng sản phẩm bảo hiểm; (2) Nhóm các chỉ tiêu dành cho các đối tượng bên ngoài công ty bao gồm: - Uy tín thương hiệu; - Chất lượng công tác giám định, giải quyết bồi thường; - Hệ thống các garage liên kết phục vụ khách hàng; - Năng lực tiếp thị, chính sách ưu đãi khuyến mãi; - Khả năng cạnh tranh về phí bảo hiểm; 4.2.2 Lấy ý kiến của chuyên gia và khách hàng 4.2.2.1 Lấy ý kiến của chuyên gia bên trong công ty a. Đối tượng điều tra : Bao gồm trưởng, phó các phòng kinh doanh, trưởng phòng kế toán tài chính, một số chuyên viên kinh doanh...tổng cộng: 10 người. b, Nội dung điều tra: - Đánh giá mức độ quan trọng của các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của nghành bảo hiểm. - Đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty so với các đối thủ cạnh tranh trên địa bàn Khánh Hòa... các chỉ tiêu đánh giá bao gồm 6 chỉ tiêu: (1): Quy mô doanh nghiệp; (2): Mạng lưới văn phòng kinh doanh khu vực; (3): Chính sách đãi ngộ, đào tạo & phát triển; (4): Khả năng quản lý điều hành; (5): Khả năng nắm bắt thông tin; (6): Khả năng phát triển, đa dạng hóa sản phẩm c, Phương pháp điều tra: tác giả thiết kế bảng câu hỏi và gửi cho các chuyên gia. Các chuyên gia sẽ đánh giá và cho điểm từ 1 đến 5 cho từng chỉ tiêu. 4.2.2.2 Lấy ý kiến của các đối tượng bên ngoài công ty a, Đối tượng điều tra : Bao gồm 100 khách hàng, đại lý trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Như vậy, tổng số mẫu được chọn là 100 mẫu theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên. b. Nội dung điều tra : Đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa so với các đối thủ cạnh tranh tại thị trường Khánh Hòa; các chỉ tiêu đánh giá bao gồm 5 chỉ tiêu sau: (1): Uy tín thương hiệu; (2): Chất lượng công tác giám định, bồi thường; (3): Hệ thống các garage liên kết, phục vụ khách hàng; (4): Năng lực tiếp thị, chính sách ưu đãi, khuyến mãi; (5): Khả năng cạnh tranh về phí bảo hiểm. c, Phương pháp điều tra: tác giả thiết kế bảng câu hỏi và gửi cho khách hàng, đại lý kết hợp phỏng vấn trực tiếp để đánh giá và cho điểm từ 1 đến 5 cho từng chỉ tiêu. 4.2.3 Công cụ phục vụ cho việc đánh giá năng lực cạnh tranh - Sử dụng lý thuyết về năng lực cạnh tranh và mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Micheal Porter. - Sử dụng công cụ ma trận hình ảnh cạnh tranh nhằm đánh giá và so sánh năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa với các đối thủ cạnh tranh; trên cơ sở đó đề ra các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty. 5. Những đóng góp của luận văn 5.1 Những đóng góp về mặt khoa học Đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty bảo hiểm MIC Khánh Hòa” góp phần hoàn thiện và hệ thống hoá các cơ sở lý thuyết về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp; vận dụng cơ sở lý thuyết và thực tiễn tác giả đã xây dựng khung đánh giá năng lực cạnh tranh chi tiết, đặc thù, cụ thể riêng cho các công ty bảo hiểm phi nhân thọ. Trên cơ sở đó, đề ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa trong thời gian tới. 5.2 Những đóng góp về mặt thực tiễn - Đánh giá được thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa, giúp Công ty có thể áp dụng vào thực tiễn hoạt động kinh doanh để phát triển Công ty trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt hiện nay. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận chung về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Chương 2 : Phân tích năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa Chương 3 : Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Bảo hiểm MIC Khánh Hòa. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG 1.1 Các khái niệm 1.1.1 Cạnh tranh (competition): Trong cuộc sống hàng ngày, sự cạnh tranh luôn hiện hữu và tồn tại, không có cạnh tranh thì sẽ không có sự tiến bộ, phát triển. Sinh vật cũng như loài người sẽ vì thế thiếu sức sống mà suy vong. Cạnh tranh giúp khai thác hiệu quả các nguồn lực thiên nhiên, tạo ra phương tiện mới thỏa mãn nhu cầu cá nhân với chất lượng cao hơn với chi phí thấp hơn. Cạnh tranh làm gia tăng năng suất lao động, thúc đẩy phát triển sản xuất, đổi mới công nghệ, cải tiến phương thức lao động, tạo ra những thành tựu khoa học, kỹ thuật mới làm cho xã hội không ngừng phát triển. Theo từ điển tiếng Việt : “ Cạnh tranh là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hóa, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, chi phối quan hệ cung cầu, nhằm giành các điều kiện sản xuất, tiêu thụ thị trường có lợi nhất”(17) Trong đời sống kinh tế, cạnh tranh được xem là một cuộc đấu tranh giữa các đối thủ với mục tiêu là đánh bại đối thủ để giành chiến thắng…Doanh nghiệp nào không thể cạnh tranh được sẽ bị đánh bại và bị đào thải để các doanh nghiệp chiến thắng thâu tóm và phát triển. Theo quan điểm hiện đại, Micheal Porter (1985), định nghĩa về cạnh tranh : cạnh tranh, hiểu theo cấp độ doanh nghiệp là việc đấu tranh hoặc giành giật từ một số đối thủ về khách hàng, thị phần hay nguồn lực của các Doanh nghiệp. Tuy nhiên, bản chất của cạnh tranh ngày nay không phải tiêu diệt đối thủ mà chính doanh nghiệp phải tạo ra và mang lại cho khách hàng những giá trị tăng cao hơn hoặc mới lạ hơn đối thủ để họ có thể lựa chọn mình mà không đến với đối thủ cạnh tranh. 1.1.2. Năng lực cạnh tranh Theo Nguyễn Bách Khoa (2004): “ Năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp được hiểu là tích hợp các khả năng và nguồn lực để duy trì và phát triển thị phần, lợi nhuận và định vị những ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp đó trong mối quan hệ với đối thủ cạnh tranh trực tiếp và tiềm tàng trên một thị trường mục tiêu xác định”. Cạnh tranh là động lực cho sự phát triển nhưng cũng để lại những hậu quả tiêu cực như phá sản, diệt vong …của những đối thủ bị thất bại. Có nhiều cấp độ năng lực cạnh tranh như cấp độ năng lực cạnh tranh quốc gia là năng lực của một nền kinh tế đạt được tăng trưởng bền vững, thu hút được đầu tư, bảo đảm ổn định kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống người dân; cấp độ năng lực cạnh tranh của ngành là năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được đo bằng khả năng duy trì và mở rộng thị phần, thu lợi nhuận của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh trong và ngoài nước. Ở cấp độ hẹp hơn là năng lực cạnh tranh của từng loại sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp. Với luận văn này, tác giả chỉ nghiên cứu và đề cập đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thể hiện qua hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp thông qua lợi nhuận, doanh số, chiến lược kinh doanh, mạng lưới phục vụ, công nghệ, tài chính, nhân lực, tổ chức quản trị của doanh nghiệp được so sánh với các đối thủ cạnh tranh hoạt động trên cùng lĩnh vực và chung một thị trường. Trên cơ sở so sánh, doanh nghiệp thấy được những điểm mạnh, điểm yếu của mình so với các đối thủ cạnh tranh. Hầu hết các Doanh nghiệp đều có những lợi thế mặt này nhưng lại có hạn chế, bất lợi ở những mặt khác. Muốn chiến thắng trong cuộc chiến cạnh tranh, doanh nghiệp phải phát huy những điểm mạnh, giảm thiểu, hạn chế những điểm yếu, tạo sự khác biệt về chất lượng sản phẩm, dịch vụ nhằm tạo được lợi thế cạnh tranh cho riêng mình. 1.1.3 Năng lực cốt lõi và Lợi thế cạnh tranh 1.1.3.1 Năng lực cốt lõi ( core Competencies): là những năng lực mà doanh nghiệp có thể thực hiện tốt hơn những năng lực khác trong nội bộ công ty. Năng lực cốt lõi là sự hợp nhất, gom tụ tất cả công nghệ và chuyên môn của công ty vào thành một trọng điểm, một mũi nhọn nhất quán. Đó có thể là bí quyết kỹ thuật, công nghệ, mối quan hệ thân thiết, gắn bó mật thiết, đặc biệt với khách hàng, nhà cung cấp, thương hiệu mạnh, sản phẩm độc đáo, hệ thống phân phối, văn hóa công ty, thái độ học tập trong tổ chức … Năng lực cốt lõi phải thỏa mãn ba tiêu chí sau : - Khả năng đem lại lợi ích cho khách hàng. - Khả năng đối thủ cạnh tranh rất khó bắt chước. - Có thể vận dụng khả năng này để mở rộng cho nhiều sản phẩm và thị trường khác. - Trong kinh doanh, doanh nghiệp thường dựa vào những năng lưc cốt lõi của mình để phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường. Năng lực cốt lõi sẽ tạo cho doanh nghiệp lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ, tạo cơ hội thành công cao cho doanh nghiệp. Năng lực cốt lõi sinh ra từ hai nguồn : nguồn lực và khả năng tiềm năng của nó - Nguồn lực: các yếu tố tổ chức, kỹ thuật, nhân sự, vật chất, tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên nguồn lực không tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Để sinh ra khả năng khác biệt, các nguồn lực phải độc đáo và có giá trị. Độc đáo là không doanh nghiệp khác có được. Giá trị là mức độ ảnh hưởng của nó đến việc phát triển các khả năng, các năng lực cốt lõi và cuối cùng đến lợi thế cạnh tranh. - Khả năng tiềm tàng: là khả năng của doanh nghiệp sử dụng các nguồn lực đã tích hợp có mục đích để đạt được một trạng thái mục tiêu mong muốn. Một doanh nghiệp có thể có các nguồn lực độc đáo và có giá trị nhưng nếu không có khả năng tiềm tàng để sử dụng các nguồn lực một cách hiệu quả thì vẫn không thể tạo ra và duy trì khả năng tạo ra sự khác biệt. Như vậy, doanh nghiệp không nhất thiết phải có nguồn lực độc đáo và có giá trị để tạo ra khả năng khác biệt mà doanh nghiệp chỉ cần có những khả năng tiềm tàng mà đối thủ cạnh tranh không có. 1.1.3.2 Lợi thế cạnh tranh (competition advantage): Những lợi thế được doanh nghiệp tạo ra và sử dụng để cạnh tranh thì được gọi là lợi thế cạnh tranh. Theo Micheal E.Porter : Lợi thế cạnh tranh của một doanh nghiệp phát sinh từ các giá trị mà doanh nghiệp có thể tạo ra cho người mua, giá trị này phải lớn các chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra. Giá trị này là mức người mua sẵn lòng thanh toán và một giá trị cao hơn xuất hiện khi doanh nghiệp chào bán các tiện ích tương đương nhưng với một mức giá thấp hơn các đối thủ cạnh tranh, hoặc cung cấp các tiện ích độc đáo khiến người mua vẫn hài lòng với mức giá cao hơn bình thường ( 27,tr 31,33,43). Như vậy đối với doanh nghiệp có hai loại lợi thế cạnh tranh cơ bản là lợi thế chi phí thấp và lợi thế khác biệt hóa. Lợi thế cạnh tranh có được từ bên ngoài khi lợi thế dựa trên chiến lược phân biệt sản phẩm, hình thành nên giá trị cho người mua, hoặc giảm chi phí sử dụng hoặc tăng khả năng sử dụng. Lợi thế cạnh tranh có được từ bên trong doanh nghiệp dựa trên tính ưu việt của doanh nghiệp trong việc làm chủ chi phí sản xuất. Thể hiện doanh nghiệp sẽ tạo được giá thành sản phẩm, dịch vụ thấp hơn các đối thủ cạnh tranh trực tiếp. 1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp a, Các yếu tố thuộc Môi trường vĩ mô: bao gồm các yếu tố sau: (1) các yếu tố kinh tế; (2) yếu tố chính trị-pháp luật; (3) yếu tố nhân khẩu; (4) yếu tố văn hóa- xã hội; (5) yếu tố tự nhiên; (6) yếu tố công nghệ. (1) Môi trường kinh tế : Các yếu tố của môi trường kinh tế có thể mang lại cơ hội hoặc thử thách đối với hoạt động của một doanh nghiệp. Nếu nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ cao sẽ tác động đến việc tăng thu nhập của các tầng lớp dân cư dẫn đến tăng khả năng thanh toán cho các nhu cầu. Điều này dẫn tới đa dạng hoá các loại cầu và tổng cầu của nền kinh tế có xu hướng tăng. Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế cao, các doanh nghiệp có khả năng tăng sản lượng và mặt hàng hiệu quả kinh doanh tăng, khả năng tăng qui mô và tích luỹ vốn nhiều hơn. Bốn nhân tố quan trọng trong môi trường kinh tế vĩ mô đó là tỷ lệ tăng trưởng của nền kinh tế,lãi suất, tỷ giá hối đoái và tỷ lệ lạm phát. (2) Môi trường chính trị- pháp luật: Luật pháp và quản lý nhà nước có tác động đến mức độ thuận lợi và khó khăn của môi trường. Việc tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh hay không hoàn toàn phụ thuộc vào yếu tố luật pháp và quản lý nhà nước về kinh tế.Việc ban hành hệ thống luật pháp đưa vào đời sống và chất lượng hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế tốt là điều kiện đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có cơ hội cạnh tranh lành mạnh và ngược lại. Các văn bản mới ban hành và có hiệu lực tác động đến bảo hiểm như Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế, Luật đầu tư công. Luật bảo vệ môi trường…Các cơ chế chính sách, thủ tục mới ban hành như chính sách thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân…Các văn bản hướng dẫn hoạt động kinh doanh như chế độ kế toán, tiêu chí đánh giá xếp hạng doanh nghiệp bảo hiểm, sửa đổi bổ sung Thông tư 124, Thông tư 125, bảo