Tài liệu Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng kiên giang

LỜI CẢM TẠ YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ Qua 4 năm học tập tích lũy kiến thức trên ghế giảng đường và trải qua 3 tháng tiếp xúc thực tế tại Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư và Xây Dựng Kiên Giang, nay em đã có được kết quả mong đợi là hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp thể hiện vốn kiến thức của mình. Em xin chân thành cảm ơn quí thầy cô khoa Kinh Tế Quản Trị Kinh Doanh cũng như quí thầy cô trường Đại học Cần Thơ đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức cho em trong suốt 4 năm học qua. Đây là niềm tin, là cơ sở vững chắc để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Trân trọng cám ơn Thầy Nguyễn Văn Duyệt đã hướng dẫn tận tình và bổ sung cho em những kiến thức còn thiếu để em hoàn thành luận văn trong thời gian nhanh nhất, hiệu quả nhất. Em xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư và Xây Dựng Kiên Giang, các cô chú, anh chị ở các phòng ban trong công ty. Đặc biệt là các cô chú, anh chị trong phòng Kế toán tài vụ, phòng Kinh doanh tổng hợp và phòng Tổ chức hành chính đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn và cung cấp những tài liệu cần thiết để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình đúng thời hạn, đúng yêu cầu Sau cùng, em xin chúc sức khỏe Ban giám hiệu, quí thầy cô trường Đại học Cần Thơ, Ban giám đốc cùng toàn thể các cô chú, anh chị đang công tác tại Công Ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư và Xây Dựng Kiên Giang, chúc công ty luôn thành công trên mọi lĩnh vực kinh doanh. Kiên Giang, ngày 6 tháng 5 năm 2007 Sinh viên thực hiện Trương Thị Bích Hào 2 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày …… tháng …… năm 2007 Sinh viên thực hiện Trương Thị Bích Hào 3 NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Ngày …… tháng …. năm 2007 Thủ trưởng đơn vị 4 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... Ngày …… tháng …. năm 2007 Giáo viên hướng dẫn 5 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN YZ YZ YZ YZ YZ YZ YZ ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Ngày ….. tháng ….. năm 2007 Giáo viên phản biện 6 MỤC LỤC Trang Chương 1: GIỚI THIỆU ........................................................................... 1 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu ......................................................................... 1 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu ................................................................. 1 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn ......................................................... 2 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................ 2 1.2.1. Mục tiêu chung ............................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................... 2 1.3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 2 1.3.1. Không gian .................................................................................... 2 1.3.2. Thời gian ........................................................................................ 3 1.3.3. Đối tượng ....................................................................................... 3 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................................................. 4 2.1. Phương pháp luận ................................................................................. 4 2.1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ............................................................................ 4 2.1.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ............ 5 2.1.3. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ....................................... 7 2.1.4. Phân tích khái quát tình hình tài chính công ty ............................... 12 2.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 14 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ......................................................... 14 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ....................................................... 14 Chương 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG KIÊN GIANG ............................................................................................... 15 3.1. Giới thiệu khái quát về công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư và Xây Dựng Kiên Giang .................................................................................................... 15 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................... 15 7 3.1.2. Nội dung hoạt động của công ty .................................................... 16 3.1.3. Cơ cấu tổ chức, nhân sự ................................................................. 16 3.2. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm 2004 - 2006 ............................................................................................... 20 3.3. Thuận lợi và khó khăn ......................................................................... 22 3.4. Phương hướng hoạt động năm 2007 .................................................... 23 Chương 4: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG KIÊN GIANG ............................................................................................... 25 4.1. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm 2004 – 2006 ............................................................................................ 25 4.1.1. Phân tích tình hình doanh thu của công ty qua 3 năm 2004 - 2006 25 4.1.2. Phân tích tình hình chi phí của công ty qua 3 năm 2004 - 2006 ..... 32 4.1.3. Phân tích tình hình lợi nhuận của công ty qua 3 năm 2004 - 2006 . 37 4.1.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ............................ 43 4.1.5. Phân tích khả năng sinh lợi của công ty qua 3 năm 2004 - 2006 .... 48 4.2. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty ..................... 51 4.2.1. Phân tích hiệu quả kinh doanh tổng hợp ........................................ 51 4.2.2. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn ..................................................... 52 4.2.3. Phân tích khả năng sinh lợi của vốn sản xuất ............................... 53 4.2.4. Phân tích khả năng sinh lợi và tốc độ chu chuyển của vốn lưu động .......................................................................................... 53 4.3. Phân tích khái quát tình hình tài chính của công ty ........................... 54 4.3.1. Phân tích tình hình công nợ ............................................................ 54 4.3.2. Phân tích khả năng thanh toán ....................................................... 56 4.4. Đánh giá chung hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty ........... 58 4.4.1. Thuận lợi ........................................................................................ 58 4.4.2. Hạn chế ........................................................................................... 60 8 Chương 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG KIÊN GIANG ............................................... 61 5.1. Nâng cao chất lượng một số công trình xây dựng .................................. 61 5.2. Tập trung duy trì và phát triển mạnh lĩnh vực hoạt động truyền thống ... 61 5.3. Nâng cao tinh thần tự chủ, năng động, sáng tạo của nhân viên công ty .. 62 5.4. Đẩy nhanh tiến độ các dự án kinh doanh ................................................ 62 5.5. Nâng cao hiệu quả hoạt động marketing ................................................ 62 Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................. 64 6.1. Kết luận .................................................................................................. 64 6.2. Kiến nghị ................................................................................................ 65 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 67 PHỤ LỤC .............................................................................................. 68 9 DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 01: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2004 – 2006 của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang ..................................... 19 Bảng 02: Tình hình doanh thu của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang qua 3 năm 2004 – 2006 26 Bảng 03: Tình hình chi phí của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang qua 3 năm 2004 – 2006 34 Bảng 04: Tình hình lợi nhuận của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang qua 3 năm 2004 – 2006 ...................................................... 38 Bảng 05: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ................................... 44 Bảng 06: Phân tích khả năng sinh lời .................................................................. 49 Bảng 07: Kết quả phân tích hiệu quả kinh doanh ................................................ 51 Bảng 08: Phân tích tình hình công nợ .................................................................. 55 Bảng 09: Phân tích khả năng thanh toán của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang ...................................................................... 57 Hình 01: Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty CP Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang ............................................................................................. 18 10 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu Hiện nay, nước ta đang mở cửa giao lưu hội nhập về kinh tế, đặc biệt là việc Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới WTO đã đưa các doanh nghiệp Việt Nam vào một môi trường kinh doanh mới đầy tính cạnh tranh và thử thách. Và đó cũng là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Việt Nam phát triển trên trường quốc tế Tuy nhiên, để có thể tồn tại và phát triển trong môi trường mở cửa, cạnh tranh gay gắt các doanh nghiệp phải tạo được một chỗ đứng trên thương trường. Và một trong những yếu tố để xác định được vị thế đó là hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Muốn đạt được hiệu quả kinh doanh cao, các doanh nghiệp phải xác định được phương hướng, mục tiêu, phương pháp sử dụng các nguồn lực trong doanh nghiệp và cần phải xác định được các nhân tố ảnh hưởng cũng như xu hướng tác động của từng nhân tố đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là rất quan trọng và cần thiết đối với mọi doanh nghiệp. Thông qua việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh, sẽ giúp cho doanh nghiệp đánh giá được tình hình hoạt động kinh doanh của mình, xác định được nguyên nhân, nguồn gốc của các vấn đề phát sinh, phát hiện và khai thác các nguồn lực tiềm tàng của doanh nghiệp, đồng thời có biện pháp để khắc phục những khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải. Từ đó có thể đề ra chiến lược kinh doanh phù hợp cho kỳ sau giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Vì vậy, việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh có ý nghĩa quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Vì thế, với mong muốn tìm hiểu sâu hơn về phân tích hoạt động kinh doanh, em đã chọn đề tài “ Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang ” làm chuyên đề tốt nghiệp của mình. 11 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn Đề tài được thực hiện dựa trên những kiến thức tổng hợp từ các môn học như: Phân tích hoạt động kinh tế, quản trị doanh nghiệp, quản trị tài chính, kế toán quản trị, … để hoàn thành luận văn. Đề tài chỉ tập trung phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp qua 3 năm 2004 – 2006. Từ việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh sẽ giúp các doanh nghiệp kiểm tra, đánh giá kết quả kinh doanh, phát hiện những khả năng tiềm tàng cũng như nhìn nhận đúng sức mạnh, hạn chế của doanh nghiệp. Đó là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp ra các quyết định kinh doanh và phòng ngừa rủi ro. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Trong thời gian ngắn ngủi tiếp xúc với thực tế tại Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang, em đi sâu tìm hiểu và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Trên cơ sở phân tích, đánh giá các kết quả kinh doanh mà công ty đã đạt được để tìm hiểu một cách chính xác về tình hình kinh doanh, tình hình sử dụng vốn, khả năng thanh toán của công ty, nhất là tìm ra những hạn chế tồn tại trong công ty và nguyên nhân của nó. Từ đó đề xuất biện pháp khắc phục, định hướng kinh doanh cho kỳ tới, giúp cải thiện những hạn chế còn tồn đọng và phát huy các tiềm lực của công ty, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh . 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm từ năm 2004 đến năm 2006. Sau đó đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. - Tìm ra các tồn tại hiện có của công ty và đề ra giải pháp khắc phục cho những năm sau. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Không gian Đề tài được thực hiện nghiên cứu tại Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang, địa chỉ số 34, đường Trần Phú, Thành phố Rạch Giá, Tỉnh Kiên Giang. 12 1.3.2. Thời gian - Trực tiếp thâm nhập thực tế tại Công ty Cổ phần Tư Vấn Đầu Tư Và Xây Dựng Kiên Giang trong khoản thời gian ngắn, bắt đầu từ ngày 06/03/2007 và kết thúc vào ngày 11/06/2007. - Thu thập số liệu trong khoản thời gian 3 năm: 2004, 2005, 2006. 1.3.3. Đối tượng Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh bao gồm các nội dung sau: - Phân tích kết quả kinh doanh thông qua các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và lợi nhuận. - Phân tích hiệu quả sử dụng vốn và khả năng sinh lợi của vốn - Phân tích khái quát tình hình tài chính 13 CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh. 2.1.1.1. Khái niệm Phân tích hiêụ quả hoạt động kinh doanh là việc đi sâu nghiên cứu theo yêu cầu của hoạt động quản lý kinh doanh căn cứ vào tài liệu hạch toán và các thông tin kinh tế bằng phương pháp phân tích thích hợp, so sánh số liệu và phân giải mối liên hệ nhằm làm rõ chất lượng hoạt động kinh doanh và các nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra phương án và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là công cụ nhận thức để cải thiện các hoạt động trong kinh doanh một cách tự giác và có ý thức phù hợp với điều kiện cụ thể và yêu cầu của các qui luật khách quan, đem lại hiệu quả kinh doanh cao hơn. 2.1.1.2. Tầm quan trọng của việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh - Là công cụ để phát hiện những khả năng tiềm tàng và hạn chế trong hoạt động kinh doanh. Trong hoạt động kinh doanh, dù ở bất kỳ doanh nghiệp nào, hình thức hoạt động nào cũng không thể sử dụng hết những tiềm năng sẵn có trong doanh nghiệp mình, đó là những khả năng tiềm ẩn chưa phát hiện được. Chỉ có phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mới giúp các nhà quản lý phát hiện và khai thác những khả năng tiềm tàng này nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Thông qua đó, các nhà quản lý còn tìm ra nguyên nhân và nguồn gốc của các vấn đề phát sinh và từ đó có những giải pháp, chiến lược kinh doanh thích hợp giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. 14 - Là cơ sở đề ra các quyết định kinh doanh Thông qua các chỉ tiêu trong tài liệu phân tích mà cho phép các nhà quản trị doanh nghiệp nhận thức đúng đắn về khả năng và mặt mạnh, hạn chế của doanh nghiệp mình. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp ra những quyết định đúng đắn cùng với các mục tiêu chiến lược kinh doanh. Vì vậy, người ta xem phân tích hoạt động kinh doanh như là một hoạt động thực tiễn vì phân tích luôn đi trước quyết định kinh doanh. - Là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh Kinh doanh, dù trong bất cứ vĩnh vực nào, môi trường kinh tế nào thì đều có rủi ro. Để kinh doanh đạt hiệu quả như mong muốn thì mỗi doanh nghiệp phải thường xuyên phân tích hoạt động kinh doanh. Thông qua phân tích, dựa trên những tài liệu đã thu thập được thì doanh nghiệp có thể dự đoán các điều kiện kinh doanh trong thời gian tới để đề ra chiến lược kinh doanh cho phù hợp. Phân tích hoạt động kinh doanh là phân tích các điều kiện bên trong doanh nghiệp như phân tích về: tài chính, lao động, vật tư, trang thiết bị, …. có trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải phân tích các điều kiện tác động từ bên ngoài như khách hàng, thị trường, đối thủ cạnh tranh, … Trên cơ sở phân tích các yếu tố bên trong, bên ngoài doanh nghiệp thì doanh nghiệp có thể dự đoán được rủi ro trong kinh doanh có thể xảy ra và đề ra phương án phòng ngừa. 2.1.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh Nền kinh tế nước ta đang mở cửa hội nhập, do đó đã tạo ra những thời cơ và thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam. Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp phải biết tận dụng thời cơ, vượt qua những khó khăn thách thức trước mắt, từng bước xác định vị thế của mình trên thương trường. Và điều quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp là không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh. Vì: - Nâng cao hiệu quả kinh doanh là cơ sở đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp cũng như toàn xã hội. Một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì phải hoạt động có hiệu quả mà hiệu quả kinh doanh phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tiền vốn, …) để đạt được mục tiêu xác định của doanh nghiệp. Mục tiêu sau cùng 15 của hầu hết các doanh nghiệp là lợi nhuận. Khi kinh doanh có lợi nhuận, doanh nghiệp có thể đảm bảo cho quá trình tái đầu tư mở rộng sản xuất và cũng đảm bảo cho sự tồn tại, phát triển của doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp là một tế bào của xã hội, vì vậy khi doanh nghiệp phát triển cũng góp phần thúc đẩy xã hội phát triển. Do đó nâng cao hiệu quả kinh doanh là cơ sở đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp cũng như toàn xã hội. - Nâng cao hiệu quả kinh doanh để tạo ra ưu thế trong cạnh tranh và mở rộng thị trường Trong nền kinh tế thị trường thì các doanh nghiệp phải cạnh tranh để tồn tại và phát triển, điều này đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải tự tạo cho mình ưu thế để cạnh tranh. Ưu thế đó có thể là chất lượng sản phẩm, giá bán, cơ cấu hoặc mẫu mã sản phẩm, …. Trong giới hạn về khả năng các nguồn lực, doanh nghiệp chỉ có thể thực hiện điều này bằng cách tăng khả năng khai thác các nguồn lực trong quá trình sản xuất kinh doanh. Ví dụ: Doanh nghiệp có thể cải tiến công nghệ sản xuất, nâng cao trình độ sử dụng máy móc thiết bị để tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, giá cả phù hợp nhằm thu hút khách hàng. Từ đó doanh nghiệp có thể chủ động trong cạnh tranh và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh. Như vậy, nâng cao hiệu quả kinh doanh giúp các doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường, ngược lại, mở rộng thị trường góp phần tăng khả năng tiêu thụ và khả năng sử dụng các nguồn lực sản xuất, tức là nâng cao hiệu quả kinh doanh. - Nâng cao hiệu quả kinh doanh để đảm bảo đời sống cho người lao động trong doanh nghiệp. Đối với mỗi người lao động, tiền lương là phần thu nhập chủ yếu nhằm duy trì cuộc sống của họ. Do đó, phấn đấu để tăng thêm thu nhập của người lao động trong doanh nghiệp luôn là mục tiêu quan trọng của mỗi doanh nghiệp. Vì doanh nghiệp có thể sử dụng tiền lương như một công cụ để nâng cao hiệu quả kinh doanh. Thu nhập ngày càng cao, càng ổn định cùng với các khoản tiền thưởng sẽ tạo nên sự tin tưởng và tinh thần hăng say lao động trong toàn doanh nghiệp, đồng thời việc áp 16 dụng các biện pháp xử lý vi phạm lao động bằng cách trừ vào lương sẽ góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm cho mọi người. Từ đó nâng cao năng suất lao động trong doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ngày nay, mục tiêu quan trọng nhất của mỗi doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận. Các doanh nghiệp hoạt động phải có lợi nhuận và đạt lợi nhuận càng cao càng tốt, đồng nghĩa với việc đạt hiệu quả kinh doanh và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Đây là vấn đề trọng tâm của mỗi doanh nghiệp và trở thành điều kiện sống còn để mỗi doanh nghiệp tồn tại và phát triển trên thương trường. 2.1.3. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là một phạm trù kinh tế, phản ánh trình độ sử dụng nguồn nhân tài vật lực của doanh nghiệp. Đây là một vấn đề phức tạp và có liên quan đến nhiều yếu tố, nhiều mặt của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, như: lao động, tư liệu lao động, đối tượng lao động, . v.v… Bởi vậy khi phân tích phải kết hợp nhiều chỉ tiêu như: kết quả sản xuất kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn, khả năng sinh lợi của vốn, …. 2.1.3.1. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh a. Chỉ tiêu doanh thu - Khái niệm: Doanh thu là phần giá trị mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kinh doanh từ việc bán sản phẩm, cung ứng hàng hóa - dịch vụ, từ hoạt động tài chính, hoạt động bất thường … Doanh thu là một trong những chỉ tiêu quan trọng phản ánh kết quả của quá trình sản xuất kinh doanh, thông qua nó chúng ta có thể đánh giá được hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Cơ cấu doanh thu: Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm các bộ phận sau: · Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh chính · Doanh thu từ hoạt động tài chính · Doanh thu từ hoạt động bất thường 17 b. Chỉ tiêu chi phí Chi phí là một phạm trù kinh tế gắn liền với quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa, nó là những hao phí được biểu hiện bằng tiền trong quá trình hoạt động kinh doanh với mong muốn tạo ra sản phẩm, dịch vụ hoặc một kết quả kinh doanh nhất định. Phân tích chi phí là một phần quan trọng trong phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh vì chi phí là chỉ tiêu ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. c. Chỉ tiêu lợi nhuận - Khái niệm: Lợi nhuận được hiểu một cách đơn giản là khoản tiền dôi ra giữa tổng doanh thu và tổng chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và là kết quả tài chính cuối cùng của doanh nghiệp, là chỉ tiêu chất lượng, tổng hợp phản ánh kết quả kinh tế của mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Lợi nhuận là cơ sở để tính ra các chỉ tiêu chất lượng khác, nhằm đánh giá hiệu quả của các quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đánh giá hiệu quả sử dụng các yếu tố sản xuất vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Cơ cấu lợi nhuận Theo nguồn hình thành, lợi nhuận của doanh nghiệp bao gồm các bộ phận cấu thành sau đây: Lợi nhuận thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Lợi nhuận thu được từ hoạt động tài chính Lợi nhuận thu được từ hoạt động khác. - Tỷ suất lợi nhuận · Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu Chỉ tiêu này dùng để đánh giá một đồng doanh thu tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trong kỳ báo cáo. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu được tính trên cơ sở so sánh tổng lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp (hoặc tổng lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp) với tổng doanh thu thuần cộng thu nhập hoạt động tài chính và thu nhập bất thường của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo. 18 · Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản Chỉ tiêu này dùng để đánh giá một đồng vốn của doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trong kỳ báo cáo. Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản được tính trên cơ sở so sánh tổng lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp (hoặc tổng lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp) với tổng tài sản của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo. · Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu Chỉ tiêu này dùng để đánh giá một đồng vốn chủ sở hữu tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này được tính trên cơ sở so sánh tổng lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp với tổng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. 2.1.3.2. Phân tích chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh tổng hợp Đây là chỉ tiêu phản ánh tổng quát nhất hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và được xác định bằng công thức: Kết quả đầu ra HIệu quả kinh doanh = Chi phí đầu vào Chỉ tiêu này phản ánh, cứ 1 đồng chi phí đầu vào trong kỳ phân tích thì thu được bao nhiêu đồng kết quả đầu ra, chỉ tiêu này càng cao - chứng tỏ hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp càng lớn. Kết quả đầu ra, có thể được tính bằng chỉ tiêu tổng giá trị sản lượng, doanh thu, lợi nhuận, … Chi phí đầu vào có thể được tính bằng các chỉ tiêu: giá thành sản xuất, giá vốn hàng bán, giá thành toàn bộ, tư liệu lao động, đối tượng lao động, vốn cố định, … 2.1.3.3. Phân tích chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh. Trong quản lý quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng vốn là một vấn đề then chốt gắn liền với sự tồn tại và phát triển của các đơn vị kinh doanh. Bởi vậy, phân tích hiệu quả sử dụng vốn sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp sẽ đánh giá được chất lượng quản lý sản xuất – kinh doanh, vạch ra các khả năng tiềm tàng để nâng cao hơn nữa kết quả sản xuất kinh doanh và sử dụng tiết kiệm vốn sản xuất. 19 Hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là chỉ tiêu phản ánh kết quả tổng hợp nhất quá trình sử dụng các loại vốn. Đó chính là sự tối thiểu hóa số vốn cần sử dụng và tối đa hóa kết quả hay khối lượng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trong một giới hạn về nguồn nhân tài vật lực, phù hợp với hiệu quả kinh tế nói chung. Chỉ tiêu này được xác định bằng công thức: Hv = G / V Trong đó: Hv l à hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh trong kỳ phân tích của doanh nghiệp. G là sản lượng hàng hóa tiêu thụ hoặc doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ V là vốn sản xuất bình quân dùng vào sản xuất kinh doanh trong kỳ. Theo công thức trên, HV càng lớn - chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp càng cao. Muốn tăng hiệu quả sử dụng vốn cần phải tăng giá trị sản lượng hàng hóa tiêu thụ hoặc doanh thu bán hàng. Mặt khác phải sử dụng tiết kiệm vốn sản xuất kinh doanh. Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần tập trung các biện pháp sau : - Giảm tuyệt đối những bộ phận vốn thừa, không cần dùng - Đầu tư hợp lý về tài sản cố định - Đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn lưu động - Xây dựng cơ cấu vốn tối ưu - Nâng cao năng suất lao động - Nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng giá bán, tăng khối lượng sản phẩm hàng hóa tiêu thụ để tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. 2.1.3.4. Phân tích khả năng sinh lợi của vốn sản xuất. Các chỉ tiêu về lợi nhuận trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là một hình thức đo lường, đánh giá thành tích của doanh nghiệp sau một thời gian hoạt động kinh doanh. Tuy vậy, tổng số tiền lãi tính bằng số tuyệt đối chưa thể đánh giá được đúng đắn chất lượng tổ chức, quản lý sản xuất kinh doanh 20 của doanh nghiệp. Bởi vì, đối với các doanh nghiệp có quy mô lớn sẽ thu được tổng số tiền lãi lớn hơn các doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn. Vì vậy, cần tính toán và phân tích các chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời của vốn sản xuất, nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mức doanh lợi theo vốn sản xuất được xác định bằng công thức: Lợi nhuận sau thuế Mức doanh lợi theo vốn sản xuất = Tổng số vốn sản xuất bình quân Chỉ tiêu này phản ánh, cứ một đồng vốn sản xuất bình quân dùng vào sản xuất kinh doanh trong kỳ thì thu được bao nhiêu đồng về tiền lãi. Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn sản xuất càng cao. Lợi nhuận sau thuế Mức doanh lợi theo vốn lưu động = Vốn lưu động bình quân 2.1.3.5. Phân tích tốc độ chu chuyển của vốn lưu động Trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vốn lưu động không ngừng vận động. Nó lần lượt mang nhiều hình thái khác nhau, như tiền, nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang, thành phẩm và qua tiêu thụ sản phẩm nó lại trở về hình thái tiền tệ. Cùng với quá trình lưu thông vật chất của sản xuất kinh doanh, vốn lưu động cũng biến đổi liên tục, theo chu kỳ qua các giai đoạn: dự trữ - sản xuất – tiêu thụ. Một chu kỳ vận động của vốn lưu động được xác định kể từ lúc bắt đầu bỏ tiền ra mua nguyên vật liệu và yếu tố sản xuất khác cho đến khi toàn bộ số vốn đó được thu hồi lại bằng tiền do bán sản phẩm hàng hóa. Do vậy, khi phân tích tốc độ chu chuyển vốn lưu động là phân tích các chỉ tiêu sau: - Số vòng quay vốn lưu động - Số ngày của một vòng quay vốn lưu động 21