LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ quèc tÕ ho¸ hiÖn nay, c¸c
quèc gia trªn thÕ giíi ë møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c ®Òu
tuú thuéc lÉn nhau, cã quan hÖ qua l¹i víi nhau. V× thÕ níc
nµo ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ngîc l¹i xu thÕ cña thêi ®¹i vµ
khã tr¸nh khái bÞ r¬i vµo l¹c hËu, tr¸i l¹i më cöa héi nhËp
kinh tÕ quèc tÕ tuy cã ph¶i tr¶ gi¸ nhÊt ®Þnh song ®ã lµ
yªu cÇu tÊt yÕu híng tíi sù ph¸t triÓn cña mçi níc, mçi quèc
gia.
§øng tríc yªu cÇu ngµy cµng cÊp b¸ch ®ã, §¹i héi §¶ng
IX ®· ®a ra v¨n kiÖn vÒ vÊn ®Ò x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc
lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong bèi c¶nh hiÖn
nay ®Æt vÊn ®Ò x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ
chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ hoµn toµn ®óng ®¾n
vµ chÝnh x¸c. Hai mÆt ®ã cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi
nhau, bæ sung cho nhau nh»m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ níc ta
ngµy cµng v÷ng m¹nh theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Trªn c¬ së phÐp biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn t«i
viÕt bµi tiÓu luËn nµy víi mong muèn mäi ngêi cã mét c¸ch
nh×n s©u s¾c h¬n, cÆn kÏ h¬n, toµn diÖn h¬n vÒ nh÷ng
nguy c¬ th¸ch thøc còng nh thêi c¬ khi chóng ta tham gia
vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kÕt hîp víi x©y dùng nÒn kinh tÕ
®éc lËp tù chñ, vµ ¶nh hëng qua l¹i gi÷a viÖc x©y dùng nÒn
kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Trong khu«n khæ h¹n hÑp cña mét bµi tiÓu luËn t«i
kh«ng thÓ tr×nh bµy tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc
x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ mµ chØ cã thÓ ®i s©u vµo nghiªn cøu ph©n tÝch
1
mèi quan hÖ gi÷a chóng ®ång thêi ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p,
nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn ®êng lèi x©y
dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ kÕt hîp víi chñ ®éng héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
2
Ch¬ng I
PhÐp biÖn chøng duy vËt vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn
1. PhÐp biÖn chøng duy vËt lµ khoa häc vÒ mèi liªn hÖ phæ
biÕn.
1.1. PhÐp biÖn chøng duy vËt
Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng kh«ng chØ kh¼ng ®Þnh
b¶n chÊt vËt chÊt, tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi, mµ
cßn kh¼ng ®Þnh c¸c sù vËt, hiÖn tîng trong thÕ giíi lu«n tån
t¹i trong sù liªn hÖ, trong sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kh«ng
ngõng theo nh÷ng quy luËt vèn cã cña nã. Lµm s¸ng tá
nh÷ng vÊn ®Ò ®ã lµ néi dung c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng.
ChÝnh v× vËy, Ph.¡nghen ®· kh¼ng ®Þnh r»ng phÐp biÖn
chøng lµ lý luËn vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn, lµ m«n khoa häc
vÒ nh÷ng quy luËt phæ biÕn cña sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn
cña tù nhiªn, cña x· héi loµi ngêi vµ cña t duy. V.I. Lªnin
nhÊn m¹nh thªm: PhÐp biÖn chøng lµ häc thuyÕt s©u s¾c
nhÊt, kh«ng phiÕn diÖn vÒ sù ph¸t triÓn.
1.2. Néi dung cña phÐp biÖn chøng duy vËt
1.2.1. Hai nguyªn lý c¬ b¶n:
- Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn
- Nguyªn lý vÒ sù ph¸t triÓn
1.2.2. C¸c cÆp ph¹m trï c¬ b¶n:
- C¸i riªng - c¸i chung
- B¶n chÊt - hiÖn tîng
- TÊt nhiªn - ngÉu nhiªn
- Néi dung - h×nh thøc
- Nguyªn nh©n - kÕt qu¶
- Kh¶ n¨ng - hiÖn tîng
3
1.2.3. Ba quy luËt c¬ b¶n:
- Tõ nh÷ng thay ®æi vÒ lîng dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi
vÒ chÊt vµ ngîc l¹i.
- Thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp.
- Quy luËt phñ ®Þnh cña phñ ®Þnh.
4
2. Mét trong hai nguyªn lý cña phÐp biÖn chøng duy vËt
Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn:
Trªn c¬ së kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ vÒ t tëng biÖn chøng
trong kho tµng lý luËn cña nh©n lo¹i, ®ång thêi kh¸i qu¸t
nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt cña khoa häc tù nhiªn thÕ kû XIX
(khoa häc vÒ c¸c qu¸ tr×nh, vÒ nguån gèc, vÒ mèi liªn hÖ
vµ sù ph¸t triÓn) phÐp biÖn chøng duy vËt ®· ph¸t hiÖn ra
nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng trong thÕ giíi, coi ®©y lµ ®Æc trng c¬ b¶n cña phÐp
biÖn chøng duy vËt.
2.1. Kh¸i niÖm:
- Liªn hÖ: Lµ sù quy ®Þnh lÉn nhau , t¸c ®éng lÉn nhau
gi÷a c¸c yÕu tè trong cïng mét sù vËt hoÆc gi÷a c¸c sù vËt
hiÖn tîng cña nhau.
- Liªn hÖ phæ biÕn: Lµ nh÷ng mèi liªn hÖ tån t¹i mét
c¸ch phæ biÕn c¶ trong tù nhiªn x· héi vµ t duy. Mèi liªn hÖ
phæ biÕn mang tÝnh chÊt bao qu¸t, nã tån t¹i th«ng qua
nh÷ng mèi liªn hÖ ®Æc thï cña sù vËt, nã ph¶n ¸nh tÝnh ®a
d¹ng vµ tÝnh thèng nhÊt cña thÕ giíi.
2.2. Néi dung nguyªn lý:
- TriÕt häc M¸c kh¼ng ®Þnh mäi sù vËt hiÖn tîng trong
thÕ giíi ®Òu n»m trong mèi liªn hÖ phæ biÕn, kh«ng cã sù
vËt hiÖn tîng nµo tån t¹i mét c¸ch biÖt lËp mµ chóng t¸c
®éng ®Õn nhau rµng buéc quyÕt ®Þnh vµ chuyÓn ho¸ lÉn
nhau. C¸c mèi liªn hÖ trong tÝnh tæng thÓ cña nã quy ®Þnh
sù tån t¹i vËn ®éng, biÕn ®æi cña sù vËt. Khi c¸c mèi liªn
hÖ thay ®æi tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi sù vËt.
2.3. ý nghÜa cña nguyªn lý
2.3.1. C¬ së khoa häc cña quan ®iÓm toµn diÖn:
5
- Trong nhËn thøc vµ ho¹t ®éng ph¶i xem xÐt sù vËt
trong tÝnh toµn vÑn cña nhiÒu mèi liªn hÖ, nhiÒu mÆt,
nhiÒu yÕu tè vèn cã cña nã kÓ c¶ c¸c qu¸ tr×nh, c¸c giai
®o¹n ph¸t triÓn cña sù vËt c¶ trong qu¸ khø hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. Cã nh vËy míi n¾m ®îc thùc chÊt cña sù vËt. Khi
tu©n thñ nguyªn t¾c nµy chñ thÓ tr¸nh ®îc sai lÇm cùc
®oan phiÕn diÖn mét chiÒu.
- Kh«ng ®îc ®ång nhÊt vµ san b»ng vai trß cña c¸c mèi
liªn hÖ cña c¸c mÆt sù vËt. Ph¶i ph¶n ¸nh ®óng vai trß cña
tõng mÆt, tõng mèi liªn hÖ. Ph¶i rót ra ®îc nh÷ng mèi liªn
hÖ b¶n chÊt nhÊt chñ yÕu cña sù vËt khi tu©n thñ nguyªn
t¾c nµy con ngêi sÏ tr¸nh ®îc sai lÇm nguþ biÖn vµ chiÕt
trung.
2.3.2. C¬ së khoa häc cña quan ®iÓm lÞch sö cô thÓ
- Mäi sù vËt hiÖn tîng trong thÕ giíi vËt chÊt tån t¹i vËn
®éng ph¸t triÓn bao giê còng diÔn ra trong nh÷ng hoµn
c¶nh cô thÓ, trong kh«ng gian vµ thêi gian x¸c ®Þnh.
- §iÒu kiÖn: Kh«ng gian vµ thêi gian cã ¶nh hëng tíi ®Æc
®iÓm tÝnh chÊt sù vËt. Cïng lµ mét sù vËt nhng ë trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng tÝnh
chÊt kh¸c nhau.
Yªu cÇu:
Khi nghiªn cøu xem xÐt sù vËt hiÖn tîng ph¶i ®Æt nã
trong hoµn c¶nh cô thÓ, trong kh«ng gian thêi gian x¸c
®Þnh mµ nã ®ang tån t¹i vËn ®éng vµ ph¸t triÓn ®ång thêi
ph¶i ph©n tÝch v¹ch ra ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh
cña m«i trêng ®èi víi sù tån t¹i cña sù vËt, ®èi víi tÝnh chÊt
cña sù vËt vµ ®èi víi xu híng vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nã.
6
- Khi vËn dông mét lý luËn nµo ®ã vµo trong thùc tiÔn
cÇn ph¶i tÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n¬i vËn dông
tr¸nh bÖnh gi¸o ®iÒu dËp khu«n, m¸y mãc, chung chung.
3. T¹i sao ph¶i vËn dông phÐp biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ phæ
biÕn vµo ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc
lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Sau khi nghiªn cøu kü phÐp biÖn chøng duy vËt vÒ mèi
liªn hÖ phæ biªn ta dÔ rµng nhËn ra r»ng sù vËt hiÖn tîng
lu«n cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau chuyÓn ho¸ lÉn nhau
hay nãi c¸ch kh¸c mäi sù vËt hiÖn tîng tån t¹i ph¶i cã mèi
liªn hÖ víi c¸c sù vËt hiÖn tîng kh¸c chø kh«ng thÓ tån t¹i
mét c¸ch t¸ch biÖt ®éc lËp. Së dÜ c¸c sù vËt hiÖn tîng cã
mèi liªn hÖ víi nhau lµ v× chóng lµ biÓu hiÖn cña vËt chÊt
vËn ®éng. Cã nguån gèc chung tõ vËt ®éng mµ khi sù vËn
®éng cã nghÜa lµ cã mèi liªn hÖ vµ c¸c mèi liªn hÖ cña sù
vËt lµ c¸i kh¸t quan vèn cã cña sù vËt. ChÝnh v× vËy khi
xem xÐt viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ chóng ta
kh«ng thÓ t¸ch rêi khái viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ngîc l¹i. H¬n n÷a theo quan ®iÓm toµn diÖn khi xem xÐt mét
sù viÖc hiÖn tîng mµ cô thÓ ë ®©y viÖc x©y dùng ®éc lËp
tù chñ chóng ta ph¶i xem xÐt nã trong tÝnh toµn vÑn cña
nhiÒu mèi liªn hÖ kh¸c nhau, nhiÒu mÆt kh¸c nhau mµ cô
thÓ ®©y lµ ¶nh hëng cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc
lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ngîc l¹i. Cã nh vËy
chóng ta míi n¾m ®îc thùc chÊt cña sù vËt míi tr¸nh ®îc
nh÷ng sai lÇm cùc ®oan phiÕn diÖn mét chiÒu. §Æc biÖt
®©y l¹i lµ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt cÊp b¸ch ®Æt ra ®èi víi chóng
ta khi tham gia qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸. ChØ cã
thÓ dùa trªn nguyªn lý mèi liªn hÖ phæ biÕn míi cã thÓ gióp
7
chóng ta nh×n s©u h¬n, hiÓu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò mµ
m×nh ®ang nghiªn cøu. H¬n n÷a còng theo quan ®iÓm lÞch
sö cô thÓ khi xem xÐt mét sù vËt hiÖn tîng nµo ®ã ta ph¶i
®Æt nã trong hoµn c¶nh cô thÓ kh«ng gian cô thÓ. VÊn ®Ò
chóng ta ®ang nghiªn cøu ë ®©y cÇn ®îc ®Æt trong bèi
c¶nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, t×nh h×nh kinh tÕ níc ta hiÖn
nay ®Ó thÊy râ h¬n ®îc ¶nh hëng cña t×nh h×nh thÕ giíi,
t×nh h×nh trong khu vùc, t×nh h×nh trong níc ®èi víi viÖc
x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ kÕt hîp víi héi nhËp
kinh tÕ quèc tÕ. ChÝnh v× vËy dùa trªn nguyªn lý vÒ mèi
liªn hÖ phæ biÕn sÏ gióp chóng ta cã mét c¸ch nh×n cÆn kÏ
h¬n, tæng qu¸t h¬n. Ch¼ng h¹n liÖu héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ cã ph¶i lµ mét xu thÕ tÊt yÕu kh«ng, héi nhËp cã ph¶i lµ
hoµ tan hay kh«ng, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ
nh thÕ nµo cho phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay, phï hîp víi
qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ… TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò
®ã chØ cã thÓ gi¶i ®¸p khi chóng ta hiÓu râ h¬n vÒ vÊn
®Ò chóng ta ®ang nghiªn cøu dùa trªn nguyªn lý vÒ mèi liªn
hÖ phæ biÕn. Tõ ®ã ta cã thÓ thÊy râ h¬n t©m quan träng
cña phÐp biÖn chøng mèi liªn hÖ phæ biÕn.
ë ch¬ng II, ch¬ng III chóng ta sÏ tiÕp tôc t×m hiÓu râ
h¬n, cÆn kÏ h¬n vÒ mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ
®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trªn c¬ së phÐp
biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn.
8
Ch¬ng II
X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ
víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Thêi c¬ vµ th¸ch thøc
1. X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ
Có ý kiến cho rằng, trong điều kiện “toàn cầu hóa” nền kinh tế, mở cửa
hội nhập mà lại đặt vấn đề xây dựng kinh tế độc lập tự chủ là thiếu nhạy bén,
không thức thời, thậm chí là bảo thủ, tư duy kiểu cũ. Thế giới bây giờ là một
thị trường thống nhất, cần thứ gì thì mua, thiếu tiền thì đi vay, sao lại chủ
trương xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ (?!)
Nói như vậy mới nghe qua thì thấy có vẻ có lý, nhưng nếu suy ngẫm kỹ
thì thấy không có cơ sở khoa học, vì nó quá ư giản đơn và phiến diện. Chúng
ta biết rằng, độc lập tự chủ là một xu thế phát triển của thế giới. Trong điều
kiện “toàn cầu hóa”, liên doanh, liên kết rất đa dạng và phức tạp như hiện nay
lại càng phải giữ vững tính độc lập tự chủ.
Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ không chỉ xuất phát từ quan điểm,
đường lối chính trị độc lập tự chủ mà còn là đòi hỏi của thực tiễn, nhằm bảo
đảm độc lập tự chủ vững chắc về chính trị, bảo đảm phát triển bền vững và có
hiệu quả cho chính ngay nền kinh tế, cho việc mở cửa, hội nhập kinh tế quốc
tế. Khi đã có độc lập tự chủ về chính trị thì nội dung cơ bản của độc lập tự
chủ của một quốc gia là có xây dựng được nền kinh tế độc lập tự chủ hay
không. Đây là kinh nghiệm của nước ta và cũng là kinh nghiệm của nhiều
nước trong khu vực và trên thế giới. Vả chăng, nước ta phát triển kinh tế để đi
lên chủ nghĩa xã hội, bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp, các lực
lượng chống đối chủ nghĩa xã hội thường xuyên tìm cách ngăn cản và chống
phá sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Nếu không xây
dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ thì dễ bị lệ thuộc, bị các thế lực xấu, thù
địch lợi dụng vấn đề kinh tế để lôi kéo, hoặc khống chế, ép buộc chúng ta
thay đổi chế độ chính trị, đi chệch quỹ đạo của chủ nghĩa xã hội. Nói cách
khác, có xây dựng được nền kinh tế độc lập tự chủ thì mới tạo được cơ sở
9
kinh tế, cơ sở vật chất - kỹ thuật của chế độ chính trị độc lập tự chủ. Độc lập
tự chủ về kinh tế là nền tảng vật chất để bảo đảm cho sự độc lập tự chủ bền
vững về chính trị. Không thể có độc lập tự chủ về chính trị nếu bị lệ thuộc về
kinh tế. Độc lập tự chủ về kinh tế được đặt trong mối quan hệ biện chứng với
độc lập tự chủ về các mặt khác sẽ tạo ra sự độc lập tự chủ và sức mạnh tổng
hợp của một quốc gia.
1.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ ?
Nền kinh tế độc lập tự chủ là nền kinh tế không bị lệ thuộc, phụ thuộc
vào nước khác, người khác, hoặc vào một tổ chức kinh tế nào đó về đường
lối, chính sách phát triển, không bị bất cứ ai dùng những điều kiện kinh tế, tài
chính, thương mại, viện trợ... để áp đặt, khống chế, làm tổn hại chủ quyền
quốc gia và lợi ích cơ bản của dân tộc.
Nền kinh tế độc lập tự chủ là nền kinh tế trước những biến động của thị
trường, trước sự khủng hoảng kinh tế tài chính ở bên ngoài, nó vẫn có khả
năng cơ bản duy trì sự ổn định và phát triển; trước sự bao vây, cô lập và
chống phá của các thế lực thù địch, nó vẫn có khả năng đứng vững, không bị
sụp đổ, không bị rối loạn.
Bảo đảm độc lập tự chủ về kinh tế cũng có nghĩa là bảo đảm vững chắc
định hướng xã hội chủ nghĩa và giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc
trong công cuộc phát triển kinh tế, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Không phải chờ đến khi có trình độ phát triển cao mới đặt vấn đề
giữ vững độc lập tự chủ, mà ngay từ đầu, ngay bây giờ đã phải bảo đảm yêu
cầu cơ bản về độc lập tự chủ, trước hết là về đường lối chính trị, các nguyên
tắc cơ bản về phát triển kinh tế. Đương nhiên, xây dựng kinh tế độc lập tự chủ
là một quá trình lâu dài, đi từ thấp đến cao, ngày càng hoàn chỉnh, ngày càng
bền vững.
Trong thời đại ngày nay, nói độc lập tự chủ về kinh tế không ai hiểu đó là
một nền kinh tế khép kín, tự cung tự cấp, mà đặt trong mối quan hệ biện
chứng với mở cửa, hội nhập, chủ động tham gia sự giao lưu, hợp tác và cạnh
tranh quốc tế trên cơ sở phát huy tốt nhất nội lực và lợi thế so sánh của quốc
10
gia, từng bước xây dựng một cơ cấu sản xuất đáp ứng được cơ bản nhu cầu
thiết yếu về đời sống của nhân dân và có khả năng trang bị lại ở mức cần thiết
cho nhu cầu phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng - an ninh.
1.2. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay
Tríc hÕt ph¶i kÓ ®Õn møc t¨ng trëng cao.
Tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) trong thêi kú 1991-2000
®· t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 7,4%, theo ®ã tæng gi¸
trÞ GDP ®¹t gÊp ®«i n¨m 1990, GDP theo ®Çu ngêi t¨ng
1,8 lÇn.
N«ng nghiÖp ®¹t tèc ®é t¨ng trëng kh¸ vµ toµn diÖn
trªn nhiÒu lÜnh vùc. Gi¸ trÞ s¶n lîng toµn ngµnh t¨ng b×nh
qu©n hµng n¨m 5,6%. Trong ®ã n«ng nghiÖp t¨ng 5,4%,
thuû s¶n t¨ng 9,1%, l©m nghiÖp t¨ng 2,1%.
Næi bËt nhÊt lµ s¶n 1îng l¬ng thùc t¨ng b×nh qu©n mçi
n¨m 1,1 triÖu tÊn. S¶n lîng l¬ng thùc n¨m 2000 ®¹t 34
triÖu tÊn, ®a møc l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi tõ 294,9
kg n¨m 1990 lªn trªn 436 kg n¨m 2000. ViÖt Nam tõ níc
nhËp khÈu l¬ng thùc hµng n¨m, trë thµnh níc xuÊt khÈu g¹o
thø hai thÕ giíi.
S¶n lîng cña mét sè c©y c«ng nghiÖp trong thêi kú
1999-2000 ®· t¨ng kh¸ cao: cµ phª t¨ng 4,7 lÇn, cao su 4,5
lÇn, chÌ t¨ng 2 lÇn, mÝa t¨ng 3 lÇn, b«ng t¨ng 9,7 lÇn.
S¶n lîng thuû s¶n t¨ng b×nh qu©n trong 10 n¨m lµ
8,85%: Gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n trong
10 n¨m qua lµ kho¶ng 12,8 – 13%/n¨m
C«ng nghiÖp chÕ biÕn ®· cã tèc dé t¨ng trëng kh¸ vµ ®·
chiÕm tíi 60,6% gi¸ trÞ toµn ngµnh c«ng nghiÖp n¨m 1999.
11
DÇu khÝ cã tèc ®é t¨ng trëng cao nhÊt trong toµn ngµnh
c«ng nghiÖp. S¶n lîng dÇu th« n¨m 2000 ®· t¨ng gÊp 6 lÇn
so víi n¨m 1990.
S¶n lîng ®iÖn ph¸t ra n¨m 2000 so víi n¨m 1990 ®·
t¨ng gÊp 3 lÇn, s¶n lîng thÐp c¸n gÊp 16 lÇn, xi m¨ng gÊp
5,3 lÇn, ph©n ho¸ häc 4,2 lÇn, giÇy dÐp da 14,9 lÇn, giÇy
v¶i 4,9 lÇn, bét giÆt 4,6 lÇn, ®êng 3,6 lÇn, bia 7,3 lÇn...
Gi¸ trÞ s¶n phÈm c«ng nghiÖp xuÊt khÈu t¨ng trung
b×nh hµng n¨m lµ 20%.
C¸c ngµnh dÞch vô ®· t¨ng trëng næi bËt trong c¸c
ngµnh th¬ng m¹i, du lÞch, bu chÝnh viÔn th«ng.
Gi¸ trÞ hµng hãa b¸n ra trªn thÞ trêng trong níc n¨m
1999 ®· gÊp 11,3 lÇn n¨m 1990.
Kh¸ch du lÞch quèc tÕ tõ 1992 ®Õn 1997 ®· t¨ng b×nh
qu©n hµng n¨m lµ 26,5%. MËt ®é ®iÖn tho¹i n¨m 1999 ®·
t¨ng 13,8 so víi n¨m 1991 vµ lµ níc cã tèc ®é ph¸t triÓn
viÔn th«ng ®øng thø hai thÕ giíi.
VËn chuyÓn hµng ho¸ t¨ng b×nh qu©n trong 10 n¨m
qua lµ 9,2%, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch - 14,25%.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng cã møc t¨ng trëng næi bËt.
Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 10 n¨m qua ®· t¨ng b×nh qu©n
hµng n¨m 18,2%, t¨ng gÊp 5,3 lÇn so víi n¨m 1990. Tèc ®é
t¨ng trëng gi¸ trÞ nhËp khÈu b×nh qu©n hµng n¨m 10 n¨m
qua lµ 17,5%. Tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu n¨m 2000 ®· t¬ng ®¬ng tæng GDP.
Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) ®· t¨ng rÊt ®¸ng
kÓ. TÝnh ®Õn quý I n¨m 1999 ®· cã 2624 dù ¸n ®îc cÊp
giÊy phÐp ®Çu t víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 35,8 tû USD, nÕu
12
tÝnh c¶ vèn bæ sung lµ 40,3 tû USD. Trong 10 n¨m qua, vèn
FDI ®· chiÕm kho¶ng 28% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi.
Thø hai, c¬ cÊu kinh tÕ ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch
cùc. Tû träng n«ng, l©m, ng nghiÖp trong GDP ®· gi¶m tõ
38,7% n¨m 1990 xuèng cßn 25,4% n¨m 1999; c«ng nghiÖp
vµ x©y dùng ®· t¨ng tõ 22,6% lªn 34,9%; dÞch vô tõ 35,7
lªn 40,1%.
Trong n«ng nghiÖp, c¬ cÊu c©y trång vµ vËt nu«i ®îc
dÞch chuyÓn theo híng t¨ng tû träng mét sè c©y c«ng
nghiÖp vµ ¨n qu¶ cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu vµ søc c¹nh tranh
quèc tÕ nh cµ phª, ®iÒu, chÌ, tiªu, rau qu¶, cao su..., tèc ®é
ph¸t triÓn ch¨n nu«i t¨ng nhanh h¬n trång trät.
Trong c«ng nghiÖp, c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt,
khu c«ng nghÖ cao ®· ®îc x©y ®ùng, nhiÒu ngµnh c«ng
nghiÖp míi ®· ®îc h×nh thµnh nh « t«, xe g¾n m¸y, ®iÖn
tö...
C¸c ngµnh dÞch vô ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ngµnh bu
chÝnh viÔn th«ng, du lÞch, th¬ng m¹i... ®· n©ng ®îc tû
träng lªn trªn 40% GDP.
C¬ cÊu vïng kinh tÕ ®· thay ®ßi theo híng tËp trung
ph¸t triÓn ba vïng träng ®iÓm - Hå ChÝ Minh - Vòng Tµu, Hµ
Néi - H¶i Phßng - Qu¶ng Ninh, §µ N½ng - Qu¶ng Ng·i, ®ång
thêi ®· dµnh sù quan t©m cÇn thiÕt tíi nh÷ng miÒn nói, vïng
xa, vïng s©u, nh÷ng x· nghÌo.
C¬ cÊu vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®· chuyÓn tõ u tiªn ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp nÆng sang u tiªn nhiÒu h¬n cho ph¸t
triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng,
c¸c ngµnh xuÊt khÈu, c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, x· héi.
13
Trong thêi kú 1991-2000, vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 22,9%, vèn ®Çu t
ph¸t triÓn cho kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin
liªn l¹c ®· t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 24,5%, vèn ®Çu t
ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n hµng
l¨m lµ 27,1%, vèn ®Çu t cho lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ
gi¸o dôc, ®µo t¹o, y tÕ vµ v¨n ho¸ ®· t¨ng b×nh qu©n
hµng n¨m lµ 23,6%.
Thø ba, c¸c vÊn ®Ò x· héi bøc xóc ®· cã nh÷ng chuyÓn
biÕn tÝch cùc.
Møc sèng cña d©n c c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n nh×n
chung ®· ®îc c¶i thiÖn mét bíc râ rÖt thÓ hiÖn trªn c¸c
mÆt: GDP theo ®Çu ngêi: trong 10 n¨m qua ®· t¨ng 1,8 lÇn
thu nhËp b×nh qu©n mçi ngêi 1 th¸ng ®· t¨ng 3,2 lÇn. Sè
häc sinh ®i häc c¸c cÊp häc kh¸c nhau tõ tiÓu häc ®Õn ®¹i
häc ®· t¨ng kho¶ng 2,3 - 4,3 lÇn trong 10 n¨m qua; chØ sè
HDI ®· ®îc n©ng lªn tõ thø 122/174 níc n¨m 1995 lªn
110/174 níc n¨m 1999.
Tû lÖ t¨ng d©n sè n¨m 1988 lµ 2,28% ®· gi¶m xuèng
cßn 1,53% n¨m 2000; n¨m 1998 ViÖt Nam ®· ®îc Liªn hîp
quèc tÆng gi¶i thëng vÒ c«ng t¸c d©n sè.
C«ng t¸c ch¨m sãc søc kháe cña nh©n d©n ®· cã nhiÒu
tiÕn bé. N¨m 1990 tû lÖ trÎ díi 5 tuæi bÞ suy dinh dìng lµ
h¬n 50% tû lÖ chÕt cña trÎ em díi 1 tuæi lµ 46%, díi 5 tuæi
lµ 69,5%, tuæi thä trung b×nh lµ 64, chiÒu cao trung b×nh
cña thanh niªn lµ 1,6m. §Õn n¨m 1998 c¸c chØ tiªu t¬ng
øng trªn ®©y ®· ®îc c¶i thiÖn râ rÖt: 38,9%; 39%, 48,5%,
68 tuæi; 1,62m.
14
Sè hé ®ãi nghÌo ®· gi¶m râ rÖt tõ 30,0% n¨m 1992
xuèng cßn 10,6% n¨m 2000. §Õn cuèi n¨m 1998 c¶ níc ®·
cã 15 tØnh thµnh phè cã tû lÖ hé ®ãi nghÌo díi 10%; 21
tØnh cã tû lÖ ®ãi nghÌo kho¶ng 11 - 19%.
1.3. Khã kh¨n vµ thö th¸ch khi x©y dùng nÒn kinh
tÕ ®éc lËp tù chñ
C¬ b¶n nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay l¹c hËu vÒ khoa
häc kü thuËt nhiÒu chôc n¨m so víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t
triÓn. S¶n xuÊt, xuÊt khÈu cña ta chñ yÕu gåm c¸c n«ng
kho¸ng s¶n th« vµ c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp thø cÊp, khi
s¶n xuÊt ph¶i nhËp khÈu m¸y vµ vËt t phô tïng, n«ng nghiÖp
lÖ thuéc vµo ph©n bãn, x¨ng dÇu, thuèc s©u, n«ng c¬;
c«ng nghiÖp lÖ thuéc vµo m¸y vËt t, linh kiÖn rêi. C¸c n«ng
kho¸ng s¶n th« nh g¹o, cao su, cµ phª, hµng thuû s¶n, than
®¸ - dÇu th«, vµ c¸c mÆt hµng thø cÊp kh¸c: hµng may
mÆc vµ giÇy dÐp lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu
ViÖt Nam vÊp ph¶i sù c¹nh tranh rÊt m¹nh cña c¸c níc kÐm
më mang kh¸c, c¸c h¹n ®Þnh quota nhËp khÈu cña níc
ngoµi, gi¸ c¶ bÊp bªnh vµ cã khuynh híng gi¶m, thÞ trêng
h¹n chÕ. Trong nhiÒu n¨m, g¹o, cµ phª, cao su, hµng may
mÆc cña ViÖt Nam kh«ng xuÊt khÈu ®îc hÕt trªn thÞ trêng
thÕ giíi, khiÕn cho gi¸ sôt vµ lµm gi¶m thu nhËp cña c«ng
nh©n, n«ng d©n trong c¸c ngµnh liªn quan. Trong khi ®ã,
nhËp khÈu l¹i híng vÒ m¸y, c¸c vËt t, linh kiÖn rêi gi¸ ®¾t
vµ c¸c hµng tiªu dïng cao cÊp gi¸ rÊt ®¾t.
T×nh h×nh nµy lµm cho vÞ thÕ cña ta trªn thÞ trêng
quèc tÕ yÕu ®i vµ dÉn ®Õn nhiÒu nguy c¬ lín vÒ kinh tÕ tµi
chÝnh.
15
Thø nhÊt lµ nguy c¬ b¸n rÎ nh cho vµ mua ph¶i tr¶ gi¸
cao, tû lÖ giao ho¸n bÊt lîi, xuÊt ph¸t tõ viÖc xuÊt khÈu n«ng
kho¸ng s¶n th« gi¸ rÎ vµ nhËp khÈu hµng cao cÊp gi¸ cao. Sù
thiÖt thßi triÒn miªn n¨m nµy qua n¨m kh¸c mçi n¨m íc
hµng nhiÒu tû USD khiÕn cho níc ta nghÌo cµng nghÌo thªm.
Thø hai lµ nguy c¬ siªu ®a ®Õn th©m thñng c¸n c©n
th¬ng m¹i buéc ph¶i vay tiÒn níc ngoµi. Trong c¸c n¨m 1995
dÕn 95 chóng ta nhËp siªu trªn díi 3 tû USD, nî quèc tÕ t¨ng
kho¶ng 2-3 tû USD/n¨m ®Ó tr¸m vµo th©m thñng cña c¸n
c©n th¬ng m¹i vµ c¸c chi phÝ kh¸c vÒ ngo¹i tÖ.
Thø ba lµ nî quèc tÕ t¨ng gia víi tèc ®é nhanh hµng n¨m
®a ®Õn t×nh h×nh nî ®¸o h¹n vµ vèn lêi ph¶i tr¶ mçi n¨m
mçi t¨ng. Muèn tr¶ nî quèc tÕ, chØ cã 2 ph¬ng ph¸p: (a)
xuÊt siªu ®Ó cã d c©n th¬ng m¹i ®Ó tr¶ nî, (b) hoÆc vay nî
míi ®Ó cã ngo¹i tÖ tr¶ nî cò. Trong thËp niªn 90, chóng ta
kh«ng cã xuÊt siªu vËy ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p vay nî míi tr¶
nî cò, c¶ vèn lÉn l·i, khiÕn cho nî quèc tÕ t¨ng gia nhanh
theo ®Þnh luËt l·i kÐp. Nî quèc tÕ, nÕu íc h¬n 15 tû USD
th× b»ng ®Õn kho¶ng 50% GDP cña níc ta, íc kho¶ng 30 tû
USD.
Nî quèc tÕ t¨ng, ®Õn mét møc nµo ®ã, cã thÓ dÉn ®Õn
t×nh h×nh khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ nh ®· x¶y ra t¹i
Th¸i Lan. Khi Êy, c¬ quan tiÒn tÖ quèc tÕ ®· ®Ò nghÞ víi
Th¸i Lan nh÷ng biÖn ph¸p "trän gãi" trong ®ã cã nhiÒu biÖn
ph¸p mµ Th¸i Lan cho r»ng vi ph¹m nÒn ®éc lËp tù chñ kinh
tÕ quèc gia, nhng sau ®ã chÝnh phñ Th¸i Lan ®· buéc ph¶i
nhËn. T×nh h×nh nî quèc tÕ cña níc ta so víi Th¸i Lan Ýt h¬n
nhiÒu, nhng bµi häc Th¸i Lan cho thÊy lµ nî quèc tÕ t¨ng cã
16
thÓ ®a ®Õn viÖc ng©n hµng trung ¬ng kh«ng cßn kh¶ n¨ng
thanh to¸n quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c trang tr¶i nhËp khÈu
th«ng thêng vµ lóc bÊy giê sÏ x¶y ra khñng ho¶ng tµi chÝnh,
tiÒn tÖ.
Thø t: héi nhËp quèc tÕ gióp ViÖt Nam tranh thñ kü
thuËt, khoa häc, vèn quèc tÕ. Tuy nhiªn c¸c c«ng ty níc
ngoµi chØ ®Çu t ë ViÖt Nam nÕu hä cã lîi. Nh vËy, chóng ta
ë trong thÕ yÕu, chØ cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ hä bít lîi mµ th«i,
nhng nÕu ®Çu t mµ chØ thu ®îc lîi Ýt, hä sÏ ngng hay giíi
h¹n lîng ®Çu t. Kinh nghiÖm chã thÊy, trong thËp niªn 90,
nh÷ng thiÕt bÞ ®îc ®Çu t ë ViÖt Nam, thêng lµ nh÷ng thiÕt
bÞ cò, thÞ phÇn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gi¶m nhanh
trong khi thÞ phÇn c¸c c«ng ty cã vèn níc ngoµi t¨ng nhanh,
nhiÒu c«ng ty phÝa ViÖt Nam cã phÇn hïn kho¶ng 30% nhê
phÇn ®ãng gãp mÆt b»ng, nhµ ®Êt ®· chuyÓn thµnh c«ng
ty cã vèn níc ngoµi 100%do nhiÒu lý do, trong sè cã lý do
phÝa níc ngoµi ®Ò nghÞ t¨ng vèn nhng bªn ViÖt Nam kh«ng
cã kh¶ n¨ng ®¸p óng. NÕu t×nh h×nh nµy tiÕp tôc, ngêi níc
ngoµi sÏ lµm chñ dÇn dÇn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lín ë
ViÖt Nam, khi Êy, sÏ khã gi÷ ®îc ®éc lËp tù chñ kinh tÕ quèc
gia.
Sù phèi hîp 4 nguy c¬ trªn cã kh¶ n¨ng ®a ®Õn t×nh
h×nh mÊt ®éc lËp tù chñ kinh tÕ, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, g©y ra
t×nh c¶nh lÖ thuéc vµo níc ngoµi. §ång chÝ TBT ®· x¸c
®Þnh lµ ®éc lËp tù chñ kinh tÕ lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n b¶o
®¶m sù bÒn v÷ng cña ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ, do ®ã
cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ vµ chñ
®éng trong viÖc héi nhËp vµo kinh tÕ quèc tÕ.
17
2. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
2.1. ThÕ nµo héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:
Ngµy nay héi nhËp kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn
mäi ch©u lôc, chi phèi ®êi sèng kinh tÕ mäi quèc gia. Héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ hiÖn tîng x¶y ra trong quan hÖ gi÷a
c¸c quèc gia. C¸ch hiÓu phæ biÕn nhÊt hiÖn nay vÒ héi nhËp
kinh tÕ lµ xo¸ bá sù kh¸c biÖt kinh tÕ gi÷a nh÷ng nÒn kinh
tÕ thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau.
2.2. Bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc liªn quan tíi chñ
tr¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë níc ta:
Đại hội lần thứ VIII của Đảng đã xác định nhiệm vụ "mở rộng quan hệ
kinh tế đối ngoại, chủ động tham gia các tổ chức quốc tế và khu vực, củng cố
và nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế". Đại hội lần thứ IX khẳng định
chủ trương "phát huy cao độ nội lực, đồng thời tranh thủ nguồn lực bên ngoài
và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phát triển nhanh, có hiệu quả và bền
vững". Chủ trương hội nhập được đề ra trong bối cảnh tình hình thế giới và
khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường trước về chính trị, kinh
tế, văn hóa, xã hội và khoa học - kỹ thuật, với những đặc điểm nổi bật sau :
2.2.1. Trong hơn một thập kỷ qua, kinh tế thế giới nhìn chung phát triển
không ổn định và không đồng đều, về tốc độ thấp hơn thập kỷ trước (trên
2%/năm so với 3,2%) ; đã xảy ra mấy cuộc khủng hoảng lớn, sâu rộng hơn cả
là cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính nổ ra năm 1997 ; vị trí các nước và
các khu vực thay đổi theo hướng : kinh tế Mỹ phát triển nhanh và ổn định liên
tục trong nhiều năm và đến 2002 bắt đầu suy giảm ; kinh tế Tây Âu hiện
không còn phát triển nhanh như các thập kỷ trước ; kinh tế Nhật suy thoái
chưa có lối ra ; các nước thuộc Liên Xô trước đây và Đông Âu rơi vào tình
trạng suy thoái trầm trọng và kéo dài ; vài năm gần đây đã tăng trưởng tương
đối khá ; trong khi đó kinh tế Trung Quốc phát triển "ngoạn mục" ; Đông Á
và Đông - Nam Á phát triển nhanh vào bậc nhất thế giới trong những thập kỷ
trước, vừa qua đã rơi vào suy thoái và nay đang hồi phục ; Nam Á và nhất là
18
châu Phi vẫn chưa thoát khỏi tình trạng trì trệ kéo dài ; kinh tế Mỹ La-tinh có
khá hơn song cũng không ổn định.
"Cách mạng khoa học và công nghệ tiếp tục phát triển với tốc độ ngày càng
cao, tăng nhanh lực lượng sản xuất, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển dịch
cơ cấu kinh tế thế giới, quốc tế hóa nền kinh tế và đời sống xã hội". Dưới tác
động của những chiều hướng đó, kinh tế thế giới trải qua những biến đổi về
chất, các ngành công nghệ cao, đặc biệt là những lĩnh vực có hàm lượng chất
xám cao, nhất là công nghệ thông tin và sinh học phát triển nhanh chóng làm
thay đổi sâu sắc cơ cấu sản xuất, tiêu dùng, trao đổi... cũng như phương thức
làm ăn và cả sinh hoạt, giao lưu.
2.2.2. Xu thế toàn cầu hóa và khu vực hóa phát triển ngày càng nhanh
Vòng đàm phán U-ru-goay kết thúc, Hiệp định Ma-ra-két được ký kết,
Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) ra đời từ 01- 01-1995 thu hút tới 136 và
nay là 144 quốc gia và lãnh thổ, chiếm gần 100% kim ngạch buôn bán quốc
tế, theo hướng giảm mạnh hàng rào quan thuế và phi quan thuế, mở cửa thị
trường hàng hóa, đầu tư, dịch vụ ... Bên cạnh sự ra đời của WTO, xuất hiện
rất nhiều tổ chức tiểu vùng, khu vực, liên khu vực như các tam, tứ giác phát
triển, các khu vực mậu dịch tự do (AFTA, NAFTA), những tổ chức liên kết
toàn châu lục (EU) hoặc giữa các châu lục (APEC).
Các nước lớn, nhỏ đều dành ưu tiên cho phát triển kinh tế, theo đuổi
chính sách kinh tế mở. Ngay những nước có tiềm năng và thị trường rộng lớn
như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Mỹ... và cả một số nước vốn "khép kín", theo
mô hình tự cung tự cấp cũng dần dần mở cửa, từng bước hội nhập vào nền
kinh tế khu vực và thế giới.
Mặt khác, cộng đồng thế giới đứng trước nhiều vấn đề toàn cầu : suy
thoái môi trường, bùng nổ dân số, nghèo đói, các bệnh tật hiểm nghèo, các
vấn đề xã hội "xuyên quốc gia"..., không một quốc gia riêng lẻ nào có thể giải
quyết được mà cần phải có sự hợp tác đa phương.
Tình hình trên làm nảy sinh và thúc đẩy xu thế hội nhập để phát triển.
Trong xu thế chung đó, các nước công nghiệp phát triển, trước hết là Mỹ, do
19
có ưu thế về thị trường, nắm được tiến bộ khoa học - công nghệ, có nền kinh
tế phát triển cao, đã ra sức thao túng, chi phối thị trường thế giới, áp đặt điều
kiện đối với các nước chậm phát triển hơn, thậm chí dùng những biện pháp
thô bạo như bao vây, cấm vận, trừng phạt, làm thiệt hại lợi ích của các nước
đang phát triển và chậm phát triển. Trước tình hình đó, các nước đang phát
triển đã từng bước tập hợp nhau lại, đấu tranh chống chính sách cường quyền
áp đặt của Mỹ để bảo vệ lợi ích của mình vì một trật tự kinh tế quốc tế bình
đẳng, công bằng. Điều đó chứng tỏ xu thế hội nhập phản ánh cục diện vừa
đẩy mạnh hợp tác, vừa đấu tranh khốc liệt.
2.2.3. Ở khu vực Đông-Nam Á đã diễn ra nhiều biến đổi sâu sắc.
Sau nhiều thập kỷ chiến tranh, đối đầu, Đông-Nam Á đã có hòa bình,
tuy còn tiềm ẩn một số nhân tố có thể gây bất ổn định, xu thế hợp tác để phát
triển không ngừng gia tăng. Mặc dù trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế - tài
chính trầm trọng thời gian 1997-1998, song đây vẫn là khu vực có nhiều tiềm
năng do vị trí địa - chính trị và địa - kinh tế của mình, dung lượng thị trường
lớn, tài nguyên phong phú, lao động dồi dào, được đào tạo tốt, có quan hệ
quốc tế rộng rãi.
Toàn bộ tình hình trên đem lại nhiều thuận lợi to lớn, đồng thời cũng
đặt ra nhiều thách thức gay gắt đối với nước ta trong quá trình phát triển đất
nước nói chung và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế nói riêng.
2.3. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc khi ViÖt Nam tham gia
qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Quá trình hội nhập với nền kinh tế quốc tế, mở rộng kinh tế đối ngoại
thời gian qua đã mang lại cho chúng ta những kết quả quan trọng :
2.3.1. Chúng ta đã làm thất bại chính sách bao vây cấm vận, cô lập
nước ta của các thế lực thù địch, tạo dựng được môi trường quốc tế, khu vực
thuận lợi cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao vị thế nước ta
trên chính trường và thương trường thế giới.
20
- Xem thêm -