Tài liệu Quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên cộng sản hồ chí minh của các trường thpt trên địa bàn quận cẩm lệ thành phố đà nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN QUANG VŨ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CỦA CÁC TRƯỜNG THPT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẨM LỆ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Đà Nẵng - Năm 2019 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN QUANG VŨ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CỦA CÁC TRƯỜNG THPT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẨM LỆ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI VIỆT PHÚ Đà Nẵng - Năm 2019 iv MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 2 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3 5. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 3 6. Giả thuyết khoa học ....................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn ........................................................................................... 4 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CỦA CÁC TRƯỜNG THPT ........ 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 6 1.2. Các khái niệm chính................................................................................. 7 1.2.1. Quản lý .................................................................................................... 7 1.2.2. Hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên ................................................. 8 1.2.3. Quản lý hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên .................................... 9 1.3. Hoạt động phong trào của đoàn thanh niên trong trường THPT ..... 10 1.3.1. Ý nghĩa của hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên đối với công tác giáo dục học sinh THPT ........................................................................................... 10 1.3.2. Nhiệm vụ của tổ chức Đoàn Thanh niên trong trường THPT............... 11 1.3.3. Nội dung hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên trong trường THPT 12 1.3.4. Các hình thức hoạt động phong trào của đoàn viên thanh niên trong trường THPT ............................................................................................................ 18 1.4. Quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên của các trường THPT .............................................................................................................. 20 1.4.1. Quản lý mục tiêu hoạt động phong trào đoàn thanh niên trường THPT 20 1.4.2. Quản lý nội dung tổ chức hoạt động phong trào đoàn thanh niên trường THPT ........................................................................................................................ 21 1.4.3. Quản lý các phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động phong trào đoàn thanh niên trường THPT ................................................................................. 25 1.4.4. Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phong trào đoàn thanh niên của các trường THPT ....................................................................................... 30 v 1.4.5. Quản lý sự phối hợp của các trường và quận Đoàn Cẩm Lệ ................ 31 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 33 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CỦA CÁC TRƯỜNG THPT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẨM LỆ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG..................................... 34 2.1. Khái quát quá trình điều tra khảo sát thực trạng .............................. 34 2.1.1. Mục đích điều tra ................................................................................... 34 2.1.2. Đối tượng điều tra học sinh ................................................................... 34 2.1.3. Nội dung điều tra ................................................................................... 34 2.1.4. Phương pháp điều tra............................................................................. 35 2.2. Vài nét về các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ ................... 35 2.3. Thực trạng hoạt động phong trào đoàn thanh niên của trường trên địa bàn quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng ............................................................ 37 2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV, HS và PH về hoạt động của tổ chức Đoàn thanh niên............................................................................................... 37 2.3.2. Thực trạng các biện pháp quản lý của Ban Chấp hành Đoàn trường đối với hoạt động phong trào ......................................................................................... 38 2.3.3. Thực trạng kết quả hoạt động phong trào của Đoàn Thanh niên của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng ........................................... 39 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng ........................... 42 2.4.1. Thực trạng quản lý mục tiêu.................................................................. 42 2.4.2. Thực trạng quản lý nội dung tổ chức hoạt động.................................... 43 2.4.3. Thực trạng quản lý các hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động . 45 2.4.4. Thực trạng quản lý công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động ................... 47 2.5. Đánh giá chung thực trạng .................................................................... 48 2.5.1. Những thành tự đạt được ....................................................................... 48 2.5.2. Những mặt còn hạn chế ......................................................................... 49 2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế ...................................................................... 50 Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 53 CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN THANH NIÊN CỦA CÁC TRƯỜNG THPT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẨM LỆ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG .............................................. 54 3.1. Các nguyên tắc chung xây dựng biện pháp ......................................... 54 vi 3.1.1. Đảm bảo mục tiêu giáo dục THPT ........................................................ 54 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi... 55 3.1.3. Đảm bảo cùng tham gia tổ chức và quản lý hoạt động phong trào của các đối tượng ............................................................................................................ 55 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................... 56 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động phong trào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng . 56 3.2.1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ đoàn ....................................... 56 3.2.2. Bồi dưỡng, tập huấn năng lực cho cán bộ Đoàn trường THPT............. 59 3.2.3. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa Quận đoàn với Ban Giám hiệu các trường THPT ............................................................................................................ 63 3.2.4. Đẩy mạnh công tác xã hội hoá HĐPT Đoàn cho thanh niên ................ 65 3.2.5. Nâng cao chất lượng Đoàn viên và kiểm tra công tác quản lý phong trào .................................................................................................................................. 66 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ......................................................................................................................... 70 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm .......................................................................... 70 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 73 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 79 PHỤ LỤC .................................................................................................... PL1 vii CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐH- CĐ ĐHQG HN ĐVTN HĐPT KHGD : Đại học Cao đẳng : Đại học quốc gia Hà Nội : Đoàn viên thanh niên : Hoạt động phong trào : Khoa học giáo dục LHTN THPT : Hiên hiệp thanh niên : Trung học phổ thông TN CSHCM : Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh TNCS : Thanh niên Công sản viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số hiệu Tên bảng bảng Trang 2.1. Đánh giá về mức độ cần thiết sử dụng các biện pháp quản lý HĐPT 38 2.2. Đánh giá mức độ tổ chức các hoạt động phong trào của học sinh 39 2.3. Đánh giá mức độ tổ chức các hoạt động phong trào của giáo viên 39 2.4. Kết quả phân loại đoàn viên 41 2.5. 2.6. 2.7. Kết quả trưng cầu ý kiến của 100 học sinh và giáo viên về mức độ tham gia phong trào đoàn Kết quả phân loại chi đoàn trường THPT tại Quận Cẩm Lệ Đánh giá về mức độ cần thiết sử dụng các biện pháp kiểm tra, đánh giá HĐPT của học sinh THPT 43 46 47 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2016 – 2020 được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã xác định:"Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nên giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp." Trong môi trường giáo dục ở nước ta hiện nay đa phần học sinh đều tham gia tổ chức Đoàn Thanh niên. Trong những nỗ lực chung, công tác Đoàn và phong trào thanh niên đã có nhiều bước phát triển và đạt được những thành tích đáng khích lệ. Tuy nhiên, việc quản lý các hoạt động phong trào còn nhiều lúng túng, chưa đi sâu vào thực tiễn, đôi khi còn hình thức, dẫn tới hiệu quả của một số hoạt động còn chưa cao, chưa đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục cho học sinh. Điều này đòi hỏi Đoàn thanh niên – Hội LHTN của nhà trường cần phải có nhiều hoạt động phong trào có hiệu quả để thu hút, định hướng, giáo dục kỹ năng cho học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả của quá trình đào tạo,giáo dục trong nhà trường Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị- xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đoàn là đội dự bị tin cậy của Đảng cộng sản Việt Nam, là đội quân xung kích cách mạng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tuổi trẻ, là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và các tổ chức thanh niên Việt Nam. Đoàn là thành viên của hệ thống chính trị hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đảng cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm nhận thức được vai trò, vị trí của thanh niên, đã có những chính sách cụ thể để phát huy những 2 tiềm năng, thế mạnh của thanh niên, để thanh niên có đóng góp xứng đáng trong tiến trình cách mạng của dân tộc. Bước vào sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, trước những biến đổi nhanh chóng của tình hình thế giới, Đảng ta một lần nữa khảng định: Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỉ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng Người”, vì vậy vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực của con ngườiĐà nẵng là một thành phố trọng điểm trong quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, có vị trí điạ lý đặc biệt, có núi, có biển, có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch, dịch vụ... Bên cạnh đó phát sinh vấn đề phức tạp, gây nhiều khó trong quản lý văn hóa xã hội và giáo dục thanh, thiếu niên. Dưới góc độ quản lý phong trào thanh niên của một Quận Cẩm Lệ - Đà Nẵng, chúng tôi có nhiều trăn trở về những nguyên nhân lệch lạc trong lối sống của thanh, thiếu niên, học sinh, có những suy tư về những biện pháp giáo dục chưa có hiệu quả của Đoàn Thanh niên ở các trường trung học phổ thông hiện nay. Do vậy, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn Quận Cẩm Lệ Thành phố Đà Nẵng” làm luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng quản lý hoạt động phong trào Đoàn thanh niên của các trường THPT trên địa bàn Quận Cẩm Lệ, Thành phố Đà nẵng, đề xuất những biện pháp quản lý góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong các 3 trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý các hoạt động phong trào Đoàn viên Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn Quận Cẩm Lệ, Thành phố Đà nẵng 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên trong các trường trung học phổ 5.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động phong trào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. trong giai đoạn hiện nay. 5. Phạm vi nghiên cứu Luận văn được chúng tôi tập trung làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản của hoạt động Đoàn và quản lý hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Khảo sát thưc trạng hoạt động phong trào Đoàn Thanh Niên của 3 trường THPT trên địa bàn Quận Cẩm Lệ TPĐN từ 2015 đến 2018. Biện pháp QL hoạt động phong trào Đoàn TN CSHCM quận Cẩm Lệ - Đà Nẵng giai đoạn 2018 - 2023. 6. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý các hoạt động phong trào đoàn TNCS Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn Quận Cẩm Lệ, Thành phố Đà nẵng còn nhiều bất cập, chưa đi sâu vào thực tiễn, đôi khi còn hình thức dẫn tới hiệu quả của một số hoạt động còn chưa cao, chưa đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục cho học sinh. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động phong trào phù hợp thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào và chất lượng giáo dục cho học sinh trong các trường THPT trên địa bàn. 4 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Đề tài sử dụng các phương pháp lý luận sau đây để xử lý khung lý thuyết của đề tài: Phân tích, tổng hợp từ các công trình đã có và các tài liệu thu thập nhằm hệ thống hoá khái niệm và các nội dung cơ bản về quản lý hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên trong giai đoạn hiện nay. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Áp dụng khảo sát thực trạng của vấn đề nghiên cứu - Phương pháp điều tra viết: Bằng việc xây dựng hệ thống câu hỏi, điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng việc quản lý hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên, từ đó khắc phục những hạn chế và phát huy những mặt mạnh nhằm thực hiện tốt vai trò quản lý hoạt động phong trào Đoàn. - Phương pháp phỏng vấn: Hỏi ý kiến trực tiếp các đối tượng khảo - Phương pháp quan sát: Sử dụng phương pháp này nhằm tiếp cận và xem xét các hoạt động quản lý hoạt động phong trào, qua đó tìm hiểu thực trạng công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động phong trào của Đoàn trong thời gian qua. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Trên cơ sở quan sát, đánh giá thực tiễn việc thực hiện vai trò quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên trong 5 năm trở lại đây, đề tài nghiên cứu tổng kết, đánh giá đúng thực trạng để đưa ra những biện pháp đổi mới hiệu quả trong công tác quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên. 7.3. Nhóm các phương pháp bổ trợ - Phương pháp toán thống kê: Để xử lý kết quả điều tra, khảo sát. - Phương pháp chuyên gia: Dùng để tham khảo ý kiến chuyên gia về tính cấp thiết và tính khả thi 8. Cấu trúc luận văn - Phần mở đầu - Phần nội dung gồm ba chương: 5 + Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phong trào Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong trường trung học phổ thông + Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động phong trào Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. + Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động phong trào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. - Kết luận và khuyến nghị - Phụ lục - Tài liệu tham khảo 6 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CỦA CÁC TRƯỜNG THPT 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Nhìn chung, các vấn đề quản lý HĐPT trong trường THPT là một vấn đề tuy không mới nhưng ít được quan tâm nghiên cứu một cách có hệ thống. Đã có một số các công trình nghiên cứu đề cập đến các vấn đề đổi mới phương thức hoạt động cho tổ chức Đoàn, có thể kể đến như: Đề tài luận văn thạc sỹ Quản lý: “Một số giải pháp quản lý của Trung ương Đoàn nhằm thực hiện tốt chức năng cơ bản của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh hiện nay” của tác giả Lại Xuân Lâm năm 2007. Đề tài này đã trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thực hiện các giải pháp nhằm đổi mới có hiệu quả hoạt động động Đoàn, giúp cho tổ chức Đoàn thanh niên thực hiện các chức năng cơ bản của mình. Đề tài luận văn thạc sỹ Quản lý: “Biện pháp quản lý HĐPT của học sinh trường cao đẳng sư phạm Hà Nam” của tác giả Trương Mạnh Tiến năm 2007. Đề tài đã đề ra được cai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên trong học sinh và đề xuất được một số các biện pháp để quản lý HĐPT ở tại trường Cao đẳng sư phạm Hà Nam. Đề tài thạc sỹ: “Đổi mới hoạt động Đoàn thanh niên Trường Đại học Tây Bắc trong bối cảnh đào tạo tín chỉ”, Đại Học Tây Bắc, của tác giả Cầm Thị Phước – năm 2015. Đề tài này đã đề xuất được một số các giải pháp nhằm đổi mới hoạt động của Đoàn thanh niên trong bối cảnh chuyển từ hình thức đào tạo theo niên chế sang đào tạo theo tín chỉ. Tuy nhiên, đề tài này đề cập chủ yếu đến các biện pháp đổi mới về tổ chức để giúp cho tổ chức Đoàn Thanh niên trong nhà trường phù hợp hơn với mô hình đào tạo theo tín chỉ chứ ít đề cập đến vấn đề quản lý các HĐPT. Nghiên cứu về công tác của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh được thực hiện ở các cấp độ, các lĩnh vực, có thể kể đến một số nghiên cứu của các tác 7 giả như: Bùi Văn Cường về những biện pháp nâng cao chất lượng cán bộ Đoàn trong trường học trong giai đoạn hiện nay - Ban thanh niên trường học TW Đoàn, Hà Nội-2016 Những năm gần đây đã có luận văn tốt nghiệp chọn đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực Quản lý Giáo dục, đó là nghiên cứu của tác giả: Nguyễn Thị Thảo về những biện pháp quản lý của tổ chức Đoàn nhằm gắn kết các hoạt độngđoàn với hoạt động học tập và nghiên cứu khoa học của học sinh đại học Quốc gia Hà Nội Luận văn ThS KHGD, Khoa sư phạm- ĐHQG HN. Khảo sát các nghiên cứu trên, có thể rút ra một số nhận xét như sau: - Nghiên cứu về Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh được thực hiện nhiều bình diện khác nhau, đặc biệt quan tâm trên bình diện quản lý các tổ chức chính trị- xã hội. - Nghiên cứu chủ yếu tập trung vào quản lý hoạt động của ĐoànThanh niên Cộng sản ở khối nông thôn. - Có rất ít nghiên cứu về quản lý công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong khối trường học, đặc biệt là chưa có nghiên cứu về công tác Đoàn trong khối trường Trung học phổ thông. Như vậy, các công trình nghiên cứu lý luận và thực tiễn trên đã làm sáng tỏ nhiều khía cạnh quản lý đối với các hoạt động của Đoàn Thanh niên. Vấn đề này cũng giúp tôi áp dụng vào công trình nghiên cứu của mình. 1.2. Các khái niệm chính 1.2.1. Quản lý Quản lý là một trong những loại hình lao động có hiệu quả quan trọng nhất trong các hoạt động của con người. Quản lý đúng tức là con người đã nhận thức được quy luật, vận động theo quy luật và sẽ nhận được những thành công to lớn. Khi bàn đến hoạt động quản lý và người quản lý, cần khởi đầu từ khái niệm “tổ chức”. Do tính đa nghĩa thuật ngữ này nên ở đây chúng ta chỉ nói đến tổ chức nhóm có cấu trúc nhất định những con người hoạt động vì mục đích chung nào đó, mà để đạt được mục đích đó môt con người riêng lẽ không bao giờ làm được. Ngày nay dù thuật ngữ quản lý đã trở nên phổ biến, nhưng vẫn chưa có một 8 định nghĩa hay quan niệm thống nhất về thuật ngữ này. Theo Từ điển Tiếng Việt giải nghĩa: Quản lý là tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định [18, tr.789] “Quản lý là quá trình tác động có ý thức của chủ thể vào một bộ máy (đối tượng quản lý) bằng cách vạch ra mục tiêu cho bộ máy, tìm kiếm các biện pháp tác động để bộ máy đạt tới mục tiêu đã xác định. Góc độ chính trị xã hội: Quản lý được xem là tổ hợp các cách thức, phương pháp tác động vào đối tượng để phát huy khả năng của đối tượng nhằm thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Theo góc độ hành động: Quản lý là quá trình điều khiển- Chủ thể quản lý điều khiển hoạt động của người dưới quyền và các đối tượng khác để đạt tới đích đặt ra. Theo quan niệm hiện nay: Quản lý là những hoạt động có phối hợp nhằm định hướng và kiểm soát quá trình tiến tới mục tiêu.” [22, tr.3] Như vậy ta có thể thấy có quan niệm cho rằng quản lý là hành chính, là cai trị, quan niệm khác lại cho rằng quản lý là điều hành, điều khiển, chỉ huy. Các cách nói này không có gì khác nhau về nội dung mà chỉ khác ở chỗ dùng thuật ngữ. Vậy xem xét dưới góc độ chính trị - xã hội, và góc độ hành động thiết thực, thì quản lý được hiểu là: “ Sự tác động có ý thức để chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người nhằm đạt đến mục tiêu, đúng ý chí của chủ thể quản lý và phù hợp với quy luật khách quan”. Quản lý là thực hiện những công việc có tác dụng định hướng, điều tiết, phối hợp các hoạt động của cấp dưới, của những người dưới quyền. Biểu hiện cụ thể qua việc, lập kế hoạch hoạt động, đảm bảo tổ chức, điều phối, kiểm tra, kiểm soát. 1.2.2. Hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên Hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên là các hoạt động mang tính rộng lớn với mục tiêu thu hút đông đảo thanh niên tham gia. Thông qua các hoạt động của mình giúp cho thanh niên phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của tổ chức Đoàn, kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách 9 mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; hướng cho thanh niên tích cực đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên hướng tới xây dựng đội ngũ thanh niên là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, là lực lượng xung kích cách mạng, xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ. 1.2.3. Quản lý hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên Công tác Đoàn trường học là công tác thanh niên trong trường học. Đó là việc phối hợp với các nhà trường tổ chức các hoạt động nhằm thực hiện nhiệm vụ chính trị của các nhà trường là “Dạy thật tốt và học thật tốt”, tổ chức các hoạt động xã hội giúp đoàn viên thanh niên học sinh tiếp cận với cuộc sống, khơi dậy tinh thần “ Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên” và các hoạt động tổ chức Đoàn, chăm lo giáo dục thiếu niên tham gia xây dựng Đảng. Quản lý công tác Đoàn trong các nhà trường THPT là việc triển khai các chức năng cơ bản trong quản lý (kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, lãnh đạo, kiểm tra) nhằm duy trì và phát triển kết quả thực hiện chương trình công tác của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của các trường THPT trên địa bàn. Chúng ta có thể hiểu: quản lý hoạt động phong trào đoàn thanh niên là sự tác động của chủ thể lên các hoạt động phong trào Đoàn thanh niên, góp phần đạt được các mục tiêu của tổ chức Đoàn thanh niên, thực hiện tốt các chức năng của tổ chức Đoàn là định hướng tư tưởng, nâng cao chất lượng giáo dục cho đoàn viên thanh niên, tạo môi trường rèn luyện thanh niên vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ. Để công tác quản lý hoạt động đạt hiệu quả thì người làm công tác giáo dục phải thực hiện tốt chức năng quản lý. 10 1.3. Hoạt động phong trào của đoàn thanh niên trong trường THPT 1.3.1. Ý nghĩa của hoạt động phong trào Đoàn Thanh niên đối với công tác giáo dục học sinh THPT Để đào tạo thế hệ trẻ, giáo dục đã đóng vai trò tiên phong. Giáo dục luôn tạo điều kiện và cơ hội tốt nhất để học sinh phát huy hết năng lực và rèn luyện phẩm chất, đạo đức của mình theo hướng phát triển toàn diện. Tuy nhiên, thời gian học trên lớp thì hạn chế mà lượng kiến thức truyền đạt thì nhiều nên việc giáo dục kỹ năng mềm cho các em dường như rất khó thực hiện. Do đó, bên cạnh việc truyền đạt kiến thức trong các giờ lên lớp thì các phong trào của Đoàn, Đội trong trường học đã đảm mhận và góp phần thực hiện tốt vai trò của mình trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Phong trào Đoàn đã luôn đổi mới về nội dung và hình thức hoạt động để phù hợp với tâm lý lứa tuổi của các em học sinh. Thực tế cho thấy, tổ chức Đoàn, Đội đã đồng hành với thanh niên, đội viên trường học trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát huy được khả năng sáng tạo, nghị lực của tuổi trẻ học đường; tạo sân chơi an toàn, bổ ích, góp phần giáo dục kỹ năng sống, trang bị cho đoàn viên thanh niên, đội viên nền tảng kiến thức vững vàng; giúp cho các em tự tin, chủ động trong học tập và rèn luyện. Với nhiệm vụ là giáo dục các em học sinh biết thương yêu, đoàn kết, biết chia sẻ giúp đỡ mọi người. Từ việc tổ chức có hiệu quả các hoạt động phong trào trên đã giúp cho việc giáo dục học sinh biết yêu thương, đoàn kết, giúp đỡ nhau nhiều hơn; tạo môi trường giáo dục toàn diện, giúp học sinh phấn đấu rèn luyện và trưởng thành. Có thể khẳng định rằng, phong trào Đoàn, Đội trong trường học đều mang tính giáo dục, rèn luyện, góp phần rất to lớn trong việc giáo dục toàn diện học sinh. Ngoài ra, còn giúp các em về kỹ năng sống, đồng thời có thêm nhiều kiến thức bổ ích về tự nhiên, xã hội, đặc biệt là đã trang bị cho các em những kiến thức cũng như cách xử lý về các tình huống trong cuộc sống. Từ các hoạt động trên, đã giúp cho các em hiểu biết về pháp luật, ý thức công dân, tính kỷ luật, tinh thần “tương thân tương ái”, giúp đỡ bạn bè, biết kính trọng ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo, yêu mái trường và bè bạn; tự hào về truyền thống quê hương đất nước. Cũng từ các hoạt động phong phú trên đã định hướng cho các em học sinh biết sống trung thực, biết yêu quý, trân trọng cái đẹp, phê phán cái xấu, tránh xa các tệ nạn xã hội, luôn có ý thức vươn lên trong học tập và tu dưỡng, góp phần hoàn thiện nhân cách