Tài liệu Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn gia lâm hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐAI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI NGUYỄN THỊ THUỲ DUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIA LÂM - HÀ NỘI LUẬN VÃN THẠC SỸ KINH TẾ Chuyên ngành : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mã số : 60 3110 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. QUYỂN ĐÌNH HÀ HÀ NỘI - 2009 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa hề được sử dụng để công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào khác. Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thuỳ Dung Tôi xin bầy tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS.TS Quyền Đình Hà đã hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành bản luận văn. Tôi xin bầy tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô giáo khoa Kỉnh tế & Phát triển Nông thôn, Viện Đào tạo Sau đại học Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, toàn thể cán bộ công nhân viên tại Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi được yên tâm tham gia học tập, thu thập tài liệu nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học. Tác giả luận văn 2 LỜI CẢM ƠN Nguyễn Thị Thuỳ Dung 3 MỤC LỤC Lời cam đoan ................................................................................................................ i Lời cảm ơn .................................................................................................................. ii Mục lục....................................................................................................................... iii Danh mục các chữ viết tắt .......................................................................................... vi Danh mục bảng ......................................................................................................... vii Danh mục sơ đồ, hình ............................................................................................. viii 1. Mở đầu ...................................................................................................... 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 2 1.2.1. Mục tiêu chung........................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................... 2 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 2 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng 4 2.1. Lý luận chung về tín dụng ngân hàng ........................................................ 4 2.1.1. Ngân hàng .................................................................................................. 4 2.1.2. Tín dụng ..................................................................................................... 7 2.1.3. Tín dụng ngân hàng.................................................................................... 7 2.2. Rủi ro tín dụng ngân hàng .......................................................................... 9 2.2.1. Khái niệm rủi do tín dụng ngân hàng......................................................... 9 2.2.2. Đặc điểm của rủi ro tín dụng ngân hàng .................................................. 10 2.2.3. Tác động và hậu quả của rủi ro tín dụng ngân hàng ................................ 11 2.2.4. Nguyên nhân của rủi ro tín dụng ngân hàng ............................................ 13 2.2.5. Các loại rủi ro tín dụng ngân hàng ........................................................... 19 2.2.6. Các biểu hiện rủi ro tín dụng ngân hàng .................................................. 21 2.3. Quản trị rủi do tín dụng ngân hàng .......................................................... 23 4 2.3.1. Khái niệm quản tậ rủi ro tín dụng nhân hàng........................................... 23 5 2.3.2. Vai trò của quản tri rủi ro tín dụng ngân hàng ......................................... 24 2.3.3. Nguyễn tắc quản tri rủi ro tín dụng ngân hàng ........................................ 25 2.3.4. Nôi dung của quản tri rủi ro tín dụng ngân hàng ..................................... 26 2.3.5. Các biện pháp quản tri rủi ro tín dụng ngân hàng 2.4. .............................. 37 Kinh nghiệm quản trị rủi ro túi dụng của một số Ngân hàng thương mại trong và ngoài nước .......................................................................... 40 2.4.1. Quản trị rủi ro túi dụng của một số Ngân hàng thương mại ở Việt Nam ......................................................................................................... 40 2.4.2. Quản trị rủi ro túi dụng của một số Ngân hàng trên thế giới ................... 43 2.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra về quản trị rủi ro túi dụngngân hàng....... 53 3. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu và phương phápnghên cứu............ 56 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu .................................................................. 56 3.1.1. Một vài nét về ngân hàng NN và PTNT Việt Nam (Agribank) ......... 56 3.1.2. Giói thiệu chung về ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ........................... 57 3.2. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 69 3.2.1. Phương pháp thu thập số liệu .................................................................. 69 3.2.2. Phương pháp tính toán số liệu ................................................................ 70 3.2.3. Phương pháp phân tích ............................................................................ 70 3.2.4. Hệ thống chỉ tiêu phân tích ...................................................................... 70 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận.......................................................... 72 4.1. Thực trạng quản tri rủi ro túi dụng tại ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Gia Lâm ................................................................. 72 4.1.1. Thực trạng hoạt động tín dụng của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .......................................................................................................... 72 4.1.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .......................................................................................................... 85 4.1.3. Những vấn đề đặt ra trong công tác quản ưị rủi ro tín dụng tại ngân 6 hàng NN & PTNT Gia Lâm .................................................................. 111 7 4.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng NN & PTNT Gia lâm và một số kiến nghị ................................................ 127 4.2.1. Đinh hướng kinh doanh của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ừong điều kiện phát triển và hội nhập ......................................................... 127 4.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro túi dụng tại ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ........................................................................ 129 4.2.3. 5. Một số kiến nghị .................................................................................... 138 Kết luận ................................................................................................. 142 Tài liệu tham khảo ................................................................................................... 146 Phụ lục ..................................................................................................................... 150 Tổng hợp biểu hiện, nguyên nhân và giải pháp nâng cao chất lượng quản trị rủi ro túi dụng ............................................................................................. 150 8 DANH MỤC CÁC CHỮVIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa sử dụng Agribank NH NN & PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Ngân hàng nông nghiệp và Phát triển nông thôn NHTMNN Ngân hàng thương mại nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTW TCTD Ngân hàng Trung ương Tổ chức tín dụng TSLĐ TSCĐ Tài sản lưu động Tài sản cố đinh ĐTDH Đầu tư dài hạn ĐTNH BQ Đầu tư ngắn hạn Bình quân CBCNV Cán bộ công nhân viên VNĐ Việt Nam đồng Tr.đồng Triệu đồng DSTN Doanh số thu nợ DSCV UTĐT Doanh số cho vay Uỷ thác đầu tư 9 DANH MỤC BẢNG Một số chỉ tiêu dùng đánh giá tình hình tài chính của khách 30 hàng .... Phân loại nợ và tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng 32 theo phương pháp đinh lượng ......................................................................... Phân loại nợ và tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng theo33 phương 74 pháp đinh tính ............................................................................ 76 Nguồn vốn huy động của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .... 79 Tình hình sử dụng vốn của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ... Tình hình dư nợ cho vay của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm 80 Một số chỉ tiêu phản ánh chất lượng sử dụng vốn của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm................................................................ 84 Thu nhập từ hoạt động túi dụng của ngân hàng NN & P&NT 88 Gia Lâm...................................................................................... Tình hình thu nợ của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .......... Tình hình phân loại nợ, nợ xấu, tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ...................................................................... 92 94 95 Tình hình nợ quá hạn của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .... Bảng kê số lượng hợp đồng túi dụng của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .......................................................................... 10 109 DANH MỤC Sơ ĐỔ Tình hình trích lập dự phòng rủi ro của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm...................................................................................... 11 DANH MỤC Sơ ĐỔ Sơ đổ 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .................................................................................................... 61 Sơ đổ 4.1: Cơ cấu tổ chức hoạt động tín dụng của ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm ............................................................................................. 99 Sơ đổ 4.2: Quy trình tín dụng của ngân hàng NN& PTNT Gia Lâm ............. 102 Sơ đổ 4.3 : Quy trình xử lý các khoản vay có dấu hiệu bất thường; xử lý các khoản nợ quá hạn và nợ xấu của Ngân hàng NN & PTNT Gia Lâm .......... 107 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Hoạt động tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm ............................. 80 Hình 4.2: Thu từ hoạt động tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm ............ 81 Hình 4.3: Chi từ hoạt động tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm............. 82 Hình 4.4: Lọi nhuận từ hoạt động tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm... 83 Hình 4.5: Tình hình phân loại nợ tại NH NN & PTNT Gia Lâm ................. 89 12 1. MỞ ĐẦU 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỂ TÀI Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế quốc dân, xây dựng nền kinh tế thị trường đinh hướng xã hội chủ nghĩa. Sự nghiệp phát triển nền kinh tế quốc dân đòi hỏi khối lượng vốn tiền tệ rất lớn, các ngân hàng thương mại Việt Nam với vai trò tmng gian tài chính trong quá trình tích tụ và tập trung vốn tiền tệ đáp ứng nguồn túi dụng cho các hoạt động kinh tế. Hiện nay ở nước ta, thị trường vốn chưa phải là kênh phân bổ vốn một cách hiệu quả cho nền kinh tế do đó vốn đầu tư cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế phải dựa vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng. Các ngân hàng thương mại vói những lọi thế về mạng lưới hiện có, đối tượng khách hàng ở đó không chỉ là các công ty, doanh nghiệp mà còn là tư nhân, hộ cá thể. Một mặt họ là những ngưòi có quan hệ tín dụng vói ngân hàng, mặt khác họ là ngưòi gửi tiền tiết kiệm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của các ngân hàng, chính vì thế mà các ngân hàng thương mại trở thành kênh cung ứng vốn hữu hiệu cho nền kinh tế và xã hội ở Việt Nam. Quá trình đổi mới nền kinh tế ở Việt Nam đã và đang khẳng định vị trí vai trò của các ngân hàng thương mại. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam là đơn vị cung cấp vốn tín dụng đáp ứng cho sự nghiệp phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn và yêu cầu vốn cho quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của đất nước. Một trong những đóng góp tích cực cho những thành quả đó là sự nỗ lực vươn lên khẳng đinh vị trí của mình của NH NN & PTNT Gia Lâm trong hệ thống NH NN & PTNT Việt Nam. Thông qua hoạt động huy động vốn và cho vay, ngân hàng gián tiếp kích thích tiết kiệm và đẩy manh đầu tư của dân cư và các thành phần kinh tế, góp phần tăng trưởng kinh tế cho đất nước. Tuy nhiên, do thị trường hoạt động của NH NN & PTNT Gia Lâm rộng, đối tượng khách hàng của ngân hàng rất đa dạng thuộc tất cả các thành phần kinh tế, đặc biệt với vai hò chủ đạo là phát triển kinh tế 1 nông nghiệp và nông thôn, đây là thị trường tín dụng tiềm ẩn nhiều rủi ro, hiệu quả đạt được là không tương xứng với mức độ rủi ro thực tế đã và tiếp tục là nguyên nhân tạo ra nguy cơ đe doạ an toàn hoạt động tín dụng trong ngân hàng. Trong điều kiện các kỹ thuật phòng ngừa, đánh giá, đo lường rủi ro tín dụng còn rất hạn chế tại Việt Nam. Xuất phát từ những nội dung nêu trên, qua thực tiễn công tác và nghiên cứu thực trạng hoạt động kinh doanh tại NH NN & PTNT Gia Lâm tác giả chọn nội dung “ Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu cho luận vãn tốt nghiệp của mình. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN cứu 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích đánh giá thực trạng quản trị rủi ro túi dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm, hên cơ sở đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm quản trị rủi ro tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NH NN & PTNT Gia Lâm. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hoá vấn đề lý luận và thực tiễn về rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng. - Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro túi dụng ở NH NN & PTNT Gia Lâm, chỉ rõ kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất một số giải pháp về tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm . 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN cứu * Đối tượng nghiên cứu là vấn đề rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm - Hà Nội. * Phạm vi nội dung nghiên cứu là nghiên cứu hoạt động tín dụng của ngân hàng, xác đinh rủi ro và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng để 2 đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản tậ rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm. * Phạm vỉ số liệu được sử dụng phân tích + Số liệu mang tính thời điểm cập nhật vào ngày 31/12/2008. + Số liệu mang tính thòi kỳ được cập nhật trong 4 năm từ năm 2005 - 2008. * Phạm vi không gian nghiên cứu tại NH NN & PTNT Gia Lâm - Hà Nội. * Phạm vi thòi gian nghiên cứu từ tháng 06/2008 đến tháng 12/2009. 3 2. Cơ SỞ LÝ LUẬN VÀ THựC TIẺN yỂ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 2.1. LÝ LUẬN CHUNG yỂ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 2.1.1. Ngân hàng 2.1.1.1. Khái niệm ngân hàng Ngân hàng ra đòi cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hoá, nó được coi là một sản phẩm được hình thành và phát triển cùng vói sự phát triển của xã hội loài người. Với tính cộng đồng, tính nhân văn rất cao và chằng chịt những mối quan hệ với các chủ thể trong và ngoài nước. Hoạt động của ngân hàng đã đem lại cho nhân loại sự “hưởng thụ” thiết yếu trong hoạt động đời sống xã hội. Với trọng trách là một ngành kinh tế huyết mạch trong quá trình vận động nền kinh tế, ngành ngân hàng đã đóng vai trò hết sức quan trọng, là cầu nối giữa người thừa vốn và ngưòi thiếu vốn, hay nói cách khác là nhà “cung vốn” và nhà “ cầu vốn”, điều này không thể thiếu trong một nền kinh tế lành manh, có tốc độ tăng trưởng cao, bền vững. Vậy ngân hàng là gì? ngân hàng trước tiên là một tổ chức trung gian tài chính. Trung gian tài chính là gì? Trung gian tài chính là một tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân thực hiện các chức năng trung gian giữa hai hay nhiều bên trong hoạt động tài chính nhất định. Hiểu một cách đơn giản ngân hàng là tổ chức hoạt động kinh doanh cung cấp các dịch vụ ngân hàng để tìm kiếm lợi nhuận. 2.1.1.2. Các hoạt động kinh doanh chủ yếu của ngân hàng Khi xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu sử dụng các dịch vụ ngân hàng ngày càng nhiều với chất lượng đòi hỏi ngày càng cao, hoạt động ngân hàng ngày càng phát triển đáp ứng vai trò ngân hàng là một trung gian tài chính quan trọng bậc nhất của nền kinh tế. Các ngân hàng hiện nay không ngừng đổi mới phát triển về mọi mặt cả về số lượng và chất lượng tiến tói mô hình ngân 4 hàng đa năng, chính vì vậy hoạt động của các ngân hàng rất phong phú và đa dạng. * Hoạt động tạo lập vốn Tạo lập vốn là một trong hai mặt hoạt động quan trong và chủ yếu của ngân hàng, là sự khỏi đầu cho hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Ngồn vốn của ngân hàng bao gồm: vốn tự có, nhận tiền gửi, phát hành giấy tờ có giá, vốn vay từ các TCTD khác. Vốn tự cổ\ là nguồn vốn bắt buộc khi thành lập, có tính ổn định và lâu dài, thuộc sử hữu của ngân hàng. Tỷ trọng vốn tự có trong tổng nguồn vốn tuy nhỏ nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng. Trong quá trình hoạt động, các ngân hàng có thể huy động khi cần tăng vốn. Nhận tiền gửi: đây là hoạt động cơ bản, kết quả của hoạt động này thể hiện khả năng thu hút vốn của ngân hàng. Quy mô huy động vốn được quyết định bỏi các yếu tố như vốn tự có, uy tín, lãi suất, sản phẩm tiền gửi, sức cạnh tranh của ngân hàng. Phát hành các giấy tờ cổ giá: trong quá trình kinh doanh của ngân hàng, khi nguồn vốn huy động từ tiền gửi không đủ đáp ứng nhu cầu cho vay và các hoạt động khác thì ngân hàng có thể huy động vốn thông qua việc phát hành các giấy tờ có giá như kỳ phiếu ngân hàng, trái phiếu ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi. Vốn vay từ các TCTD khác: thường hoạt động của ngân hàng nhằm đảm bảo khả năng thanh toán, khi có nhu cầu cấp bách về vốn có thể vay vốn từ các TCTD khác thông qua thị trường liên ngân hàng theo hình thức vay thương mại ngắn hạn. * Hoạt động sử dụng vốn Sử dụng vốn là hoạt động phản ánh quá trình sử dụng vốn nhằm đảm bảo an toàn và tìm kiếm lợi nhuận cho ngân hàng. Hoạt động sử dụng vốn bao gồm các hoạt động chủ yếu sau: 5 Hoạt động ngân quỹ: hoạt động này phản ánh các khoản vốn của ngân hàng được dùng vào mục đích nhằm đảm bảo an toàn về khả năng thanh toán và thực hiện các quy đinh về dự trữ bắt buộc. Ngân quỹ là tài sản có tính thanh khoản cao và tính sinh lời thấp, chủ yếu đáp ứng chi trả thường xuyên của ngân hàng. Hoạt động tín dụng: đây là hoạt động cơ bản hàng đầu của ngân hàng trong đó ngân hàng thoả thuận vói khách hàng (qua các hợp đồng túi dụng) để khách hàng sử dụng một khoản tiền nhất đinh, có lãi suất và phải hoàn trả. Hoạt động tín dụng mang lại lợi tức nhiều nhất cho ngân hàng nhưng cũng đồng thòi tiềm ẩn các rủi ro rất lớn cho ngân hàng do vậy ngân hàng cần có nhiều sản phẩm tín dụng khác nhau để cung ứng cho khách hàng và phải sử dụng kết hợp nhiều biện pháp để ngăn ngừa rủi ro. Hoạt động đầu tư tài chính: ngoài hoạt động chính là cho vay thì các ngân hàng sử dụng vốn của mình tham gia vào các hoạt động đầu tư tài chính như: góp vốn liên doanh, kinh doanh và đầu tư chứng khoán . . . . Các hoạt động này diễn ra trên thị trường tài chính, không những giúp ngân hàng thu được nguồn lợi nhuận cao và ổn định mà còn giúp cho ngân hàng đa dạng hoá danh mục đầu tư. Hoạt động dịch vụ: Hoạt động dịch vụ ngân hàng rất đa dạng bao gồm : cung ứng các phương tiện thanh toán trong nước và quốc tế, dịch vụ thu hộ, chi hộ, và thực hiện các thanh toán khác do Pháp luật quy đinh. Ngoài những hoạt động trên, ngân hàng còn thực hiện các hoạt động khác như: dịch vụ đại lý và uỷ thác, dịch vụ cho thuê tủ két, bảo quản hiện vật quý và giấy tờ có giá, dịch vụ chứng khoán, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ tư vấn tài chính tiền tệ.... 2.1.2. Tín dụng Tín dụng là quan hệ vay mượn, quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa người đi vay và người cho vay dựa hên nguyên tắc có hoàn trả cả vốn gốc và 6 lãi, đáp ứng các nhu cầu của chủ thể tín dụng. TÚI dụng là phạm trù của kinh tế hàng hoá. Quá trình ra đời và tồn tại của tín dụng gắn liền vói quá trình ra đời và tồn tại của kinh tế hàng hoá. Thuật ngữ túi dụng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Tuỳ theo từng bối cảnh cụ thể mà thuật ngữ túi dụng có nội dung riêng. Trong quan hệ tài chính, tín dụng có thể hiểu theo nghĩa sau: -Trên góc độ chuyển dịch quỹ cho vay từ chủ thể thặng dư tiết kiệm sang chủ thể thăng dư thiếu hụt thì tín dụng được coi là phưong pháp chuyển dịch quỹ từ ngưòi cho vay sang người đi vay. - Trong quan hệ tài chính cụ thể, túi dụng là một giao dịch về tài sản trên cơ sở có hoàn trả giữa hai chủ thể. - TÚI dụng còn có nghĩa là một số tiền cho vay mà các dinh chế tài chính cung cấp cho khách hàng. Trong một số ngữ cảnh thuật ngữ tín dụng đồng nghĩa vói thuật ngữ cho vay. Mặc dù túi dụng có một quá trình tồn tại và phát triển lâu dài qua nhiều hình thái kinh tế xã hội khác nhau, song túi dụng đều có những tính chất quan trọng sau: - TÚI dụng trước hết chỉ làm thay đổi quyền sử dụng giá trị vốn, chứ không làm thay đổi quyền sở hữu vốn. - Tín dụng bao giờ cũng có thời hạn và phải được hoàn trả. - Giá tri của tín dụng không chỉ được bảo tồn mà còn được nâng lên nhờ lợi tức tín dụng. 2.1.3. Tín dụng ngân hàng 2.1.3.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa các ngân hàng (bên cho vay) với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, các tổ chức và cá nhân (bên đi vay), dưới hình thức ngân hàng (bên cho vay) đứng ra huy động vốn bằng tiền 7 và cấp tín dụng (cho vay) cho bên đi vay sử dụng ừong một khoảng thời gian nhất định theo thoả thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện số vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán. Tín dụng ngân hàng là hình thức chủ yếu, chiếm vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế. TÚI dụng ngân hàng ra đời và phát triển cùng vói sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng, khác với túi dụng thưong mại, túi dụng ngân hàng là hình thức túi dụng chuyên nghiệp hoạt động của nó hết sức đa dạng và phong phú. 2.1.3.2. Tính tất yếu khách quan của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế thị trường Tính tất yếu khách quan của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế thị trường thể hiện ở các khía canh sau: Thứ nhất: do mâu thuẫn của quá trình tuần hoàn vốn tín dụng trong xã hội Vốn đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh, tuy nhiên không phải các chủ thể kinh doanh trong nền kinh tế lúc nào cũng đủ vốn để thực hiện các kế hoạch kinh doanh của mình, trong khi đó lại có những chủ thể có những nguồn tiền tạm thòi nhàn rỗi. Như vậy, trong nền kinh tế có những noi tạm thời thừa vốn và những noi tạm thời thiếu vốn, điều này xuất phát từ sự không ăn khớp và bằng phẳng giữa thu nhập và chi tiêu về thời gian cũng như khối lượng. Sự ra đòi của tín dụng ngân hàng là nhằm giải quyết mâu thuẫn trên. Thứ hai: do yêu cầu của chế độ hạch toán kinh tế 8