Tài liệu Skkn biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả chính tả nghe viết

Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết MỤC LỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM- ĐỀ TÀI: BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 HỌC TẬP CÓ HIỆU QUẢ CHÍNH TẢ: NGHE VIẾT MỤC LỤC……………………………………………………………………...1 I. TÊN ĐỀ TÀI:................................................................................................... 2 II. PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................2 1. Lí do chọn đề tài................................................................................................2 2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................3 3. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................3 4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm.......................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu.......................................................................3 III. PHẦN NỘI DUNG....................................................................................... 4 1. Cơ sở lý luận..................................................................................................... 4 2. Cơ sở thực tiễn.................................................................................................. 4 3. Thực trạng vấn đề nghiên cứu...........................................................................4 3.1. Thuận lợi........................................................................................................ 4 3.2. Khó khăn....................................................................................................... 4 4. Các biện pháp thực hiện...................................................................................5 4.1. Thống kê lỗi............................................................................................5 4.2. Nguyên nhân mắc lỗi...............................................................................6 4.3. Các biện pháp khắc phục........................................................................6 4.3.1. Biện pháp thứ nhất......................................................................................6 4.3.2. Biện pháp thứ hai........................................................................................6 4.3.3. Biện pháp thứ ba.........................................................................................6 4.3.4. Biện pháp thứ tư....................................................................................... 7 4.3.5. Biện pháp thứ năm.....................................................................................8 5. Các kết quả đạt được......................................................................................10 IV. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................10 1 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết I. TÊN ĐỀ TÀI: Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả chính tả: Nghe viết II. PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài: 1.1. Cơ sở lí luận. Như chúng ta đã biết, hiện nay đất nước chúng ta đang ngày một phát triển và đi lên. Và để xây dựng thành công một đất nước đi theo con đường XHCN, đòi hỏi chúng ta phải trang bị cho nước nhà một nguồn nhân lực dồi dào cả về số lượng và chất lượng. Nhận biết được tầm quan trọng của vấn đề trên, Đảng và nhà nước ta đã và đang chỉ đạo thực hiện “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” cho sự phát triển của đất nước. Và giáo dục phải hướng đến phát triển toàn diện cho học sinh đó là “Dạy chữ, dạy người” . Trong đó rèn luyện chính tả cho học sinh Tiểu học là một trong những vấn đề đang được mọi người quan tâm nhiều. Phân môn chính tả là một phân môn có tầm quan trọng trong việc dạy học Tiếng Việt cho học sinh Tiểu học. Phân môn chính tả còn là phân môn có tính chất công cụ, nó có vị trí quan trọng trong giai đoạn học tập đầu tiên của trẻ. Nó cũng có ý nghĩa quan trọng đối với việc học môn Tiếng Việt và các môn học khác. Chính tả là hệ thống chữ viết được xem là chuẩn mực của một ngôn ngữ. Vì vậy, muốn viết đúng chính tả, ta phải tuân theo những quy định, quy tắc đã được xác lập. Trong thực tế, học sinh mắc lỗi chính tả rất nhiều. Khi chấm bài Tập làm văn, tôi không thể hiểu các em muốn diễn đạt điều gì vì bài viết mắc quá nhiều lỗi chính tả. Điều này ảnh hưởng tới kết quả học tập của các em ở môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác, hạn chế khả năng giao tiếp, làm các em mất tự tin, trở nên rụt rè, nhút nhát. Chính vì lẽ đó, tôi đã cố gắng thống kê, phân loại lỗi, tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra “một số biện pháp giúp học sinh học tập có hiệu quả phân môn chính tả”, giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn khi giao tiếp, nhằm mục tiêu đào tạo những chủ nhân tương lai năng động, sáng tạo phù hợp với xu thế phát triển hiện nay. 1.2. Cơ sở thực tiễn. Hướng Phùng là một trong những xã khó khăn của vùng Bắc Hướng Hóa, đa số học sinh là con em đồng bào Vân Kiều, điều kiện kinh tế và đi lại còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, phụ huynh chưa có đủ điều kiện và chưa có sự quan tâm đến việc học của con em nên học sinh chưa tiếp thu hết các kiến thức cũng như ý thức học tập của mình. Trẻ em ở lứa tuổi Tiểu học nhận thức hiện thực khách quan mang đậm màu sắc cảm tính. Các giác quan như tai, mắt được sử dụng nhiều trong nhận thức sự vật, cho nên trực quan cụ thể là những yếu tố đặc biệt quan trọng góp phần tạo nên nhận thức và tư duy của học sinh Tiểu học. Khi dạy chính tả cho 2 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết học sinh Tiểu học cần vận dụng triệt để đặc điểm, nhận thức của trẻ em ở lứa tuổi này. Ví dụ: Nghe và quan sát cách phát âm đúng để phát âm đúng. Quan sát cách viết để viết đúng, dần dần học sinh sẽ tích lũy được những kinh nghiệm, làm giàu thêm tri thức chính tả cho bản thân. Kết quả là các em nhận thức được những vốn kinh nghiệm một cách có ý thức, tạo nên kỹ năng cho các em. Từ đó giúp các em dễ dàng trong việc tiếp thu các tri thức của các môn học. 2. Mục đích nghiên cứu Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý thức, thói quen và hoàn thiện kỹ năng nghe, viết đúng chính tả, nhằm nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt. Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản thân và giáo viên trong tổ dạy tốt phân môn Chính tả. Làm cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của phân môn chính tả, kiên trì rèn luyện cho các em nghe viết đúng chính tả ngay từ các lớp dưới. Chính điều đó đã giúp tôi đi đến làm SKKN “ Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả chính tả: Nghe viết”. 3. Đối tượng nghiên cứu. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt phân môn Chính tả. 4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm. Học sinh lớp 5D trường Tiểu học Hướng Phùng – Hướng Hóa – Quảng Trị. 5. Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương pháp quan sát, điều tra, trao đổi, giao tiếp, rèn chữ viết, phương pháp thu thập thông tin, phương pháp thống kê. Sử dụng tài liệu SKG và SGV Tiếng Việt lớp 5 và một số tài liệu khác. 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: 6.1. Phạm vi: Nghiên cứu những biện pháp giúp học sinh lớp 5D học tập có hiệu quả chính tả nghe viết thông qua môn Tiếng Việt nhằm phát triển tốt cho học sinh. 6.2 Kế hoạch: Tháng 10/2016: Đăng kí đề tài lập đề cương, điều tra cách học tập của học sinh lớp 5D. Tháng 11-12/2016: Thu thập và xử lí các lỗi chính tả. Tháng 1-2/2017: Thống kê phân tích lỗi chính tả Tháng 3/2017: Viết bài và chỉnh sửa hoàn thiện đề tài. 3 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết III. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận Chính tả là phân môn nhằm rèn cho học sinh kỹ năng viết, nghe, đọc và làm các bài tập chính tả, rèn luyện các kỹ năng sử dụng ngôn ngữ. Kỹ năng chính tả thực sự cần thiết không chỉ đối với học sinh tiểu học mà còn với tất cả mọi người. Khi đọc một văn bản viết đúng chính tả, người đọc có cơ sở để hiểu đúng nội dung văn bản đó. Trái lại một văn bản mắc nhiều sai sót về chính tả, người đọc khó nắm bắt nội dung và có thể hiểu sai hoặc không hiểu đầy đủ văn bản. Viết chính tả đúng còn giúp học sinh học tốt các phân môn khác, là cơ sở cho việc học bộ môn Tiếng Việt ở tiểu học. Chính tả còn bồi dưỡng cho học sinh một số đức tính và thái độ cần thiết trong công việc như: cẩn thận, chính xác, lòng tự trọng và tinh thần trách nhiệm. 2. Cơ sở thực tiễn Học sinh chưa có ý thức viết đúng chính tả. Cụ thể những tiếng, từ có sẵn trong SGK hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ thường xuyên sử dụng nhưng vẫn viết sai. Học sinh đọc còn yếu, nhiều tiếng phải dừng lại đánh vần. Vì vậy các em không nhớ chữ ghi âm, tiếng và từ, dẫn đến việc hiểu nội dung còn hạn chế. Học sinh không nhớ các quy tắc chính tả đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao viết vậy. Học sinh không nắm nghĩa của từ, vốn từ ngữ tích lũy còn hạn chế nên hay viết lẫn lộn các âm đầu, âm cuối, vần và thanh. Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội nên việc nghe, nói, đọc, viết của học sinh càng được quan tâm và chú trọng 3. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 3.1. Thuận lợi: Hằng ngày, giáo viên được gần gũi và tiếp xúc trực tiếp với học sinh nên tìm hiểu và nắm bắt được những khó khăn và sai sót của các em khi viết chính tả rất thuận lợi. Việc tham dự các buổi hội thảo chuyên đề, hội giảng của trường, của Phòng giáo dục đã góp phần cho giáo viên được học hỏi, phấn đấu tìm tòi nâng cao kiến thức, kĩ năng thực hành sư phạm. Từ đó vận dụng sáng tạo và linh hoạt trong phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng học tập của HS. 3.2. Khó khăn: Tiếng Việt là môn học khó, nhất là phân môn chính tả, đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức sâu rộng, phong phú. Đa số học sinh nói và phát âm chưa chính xác một số âm, vần, dấu thanh do ở nhiều vùng miền khác nhau nên đã ảnh hưởng nhiều khi viết chính tả. 4 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết Một số học sinh đọc không trôi chảy nên thường viết sai chính tả nhiều. Do không nắm vững quy tắc viết chính tả nên học sinh còn bối rối, phân vân khi viết và viết chậm. Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, các em nhanh nhớ nhưng cũng mau quên, mức độ tập trung thực hiện các yêu cầu bài học chưa cao. Cụ thể, kết quả kiểm tra một số vấn đề về phân môn chính tả của học sinh vào đầu năm học 2016- 2017, tôi thu được kết quả như sau: Tổng số HS Kết quả phân môn chính tả: nghe viết của HS lớp 5D Hoàn thành tốt 8 em Hoàn thành Chưa hoàn thành SL TL SL TL SL TL 0 0% 3 37,5% 5 62,5% 4. Các biện pháp thực hiện 4.1. Thống kê lỗi: Qua kết quả thống kê các loại lỗi, tôi thấy học sinh thường mắc phải các loại lỗi như: Về dấu thanh điệu: Tiếng việt có 6 thanh ( ngang, huyền, sắc, hỏi, ngã, nặng) thì nhiều học sinh không phân biệt được 2 thanh hỏi, ngã. Tuy chỉ có 2 thanh nhưng số lượng tiếng mang 2 thanh này không ít và rất phổ biến. Ví dụ: sữa xe đạp, hướng dẩn, dổ dành, lẩn lộn, ... Về âm đầu: Học sinh viết lẫn lộn một số chữ cái ghi âm dầu như: l/n (đi nàm, no nắng...), g/gh (gê sợ, gi nhớ...), c/k (céo co...), ch/tr (cây che, chiến chanh...), ng/ngh (ngỉ ngơi, nge nhạc...), s/x (xa mạc, sung phong...) Trong các lỗi này, lỗi về s/x, ch/tr đối với lớp tôi là phổ biến hơn cả. Về âm cuối: Học sinh thường viết lẫn lộn chữ ghi âm cuối trong các vần như: an/ang ( cây bàn, bàng bạc...), ât/âc (chấc phát, nổi bậc...), ên/ênh (nhẹ tên, bên vực...), at/ac (mặn chác, khát nước...), ăt/ăc (khuôn mặt, giặc quần áo...),... Về viết hoa danh từ riêng: Học sinh thường hay mắc lỗi này khi viết tên riêng chỉ tên người, tên địa lý, tên riêng nước ngoài, nhất là học sinh yếu, nếu không được giáo viên nhắc nhở khi đang viết chính tả thì khó có thể viết đúng được. 5 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết 4.2. Nguyên nhân mắc lỗi: Đa số là do học sinh đọc và phát âm chưa chính xác vì do phương ngữ phát âm của mỗi vùng miền khác nhau, do học sinh chưa hiểu được nghĩa của từ và chưa nắm được những quy tắc viết chính tả. 4.3. Các biện pháp khắc phục: 4.3.1. Biện pháp thứ nhất: Luyện phát âm Muốn học sinh viết đúng chính tả, giáo viên phải chú ý luyện phát âm cho đúng, rõ để học sinh dễ phân biệt các thanh, các âm đầu, âm chính, âm cuối vì chữ quốc ngữ là chữ ghi âm, âm thế nào, chữ ghi thế ấy. Việc rèn phát âm không chỉ được thực hiện trong tiết Tập đọc mà được thực hiện thường xuyên, liên tục, lâu dài trong các tiết học khác. Với những học sinh đọc yếu thì thường viết chính tả sai nhiều. Trong giờ Tập đọc, tôi rèn cho các em luyện phát âm hoặc cho đánh vần những từ, tiếng các em đọc sai. Sau đó, giáo viên giao việc ở nhà cho học sinh là tập đọc một đoạn nào đó và viết đoạn đó vào vở. Hôm sau, học sinh đem lên lớp cho giáo viên hoặc tổ trưởng kiểm tra vào 10 phút truy bài đầu giờ. Với những học sinh có vấn đề về phát âm như nói ngọng, nói lắp..., giáo viên lưu ý học sinh chú ý nghe cô phát âm để viết cho đúng. Vì vậy, giáo viên phải cố gắng phát âm rõ ràng, tốc độ vừa phải mới có thể giúp học sinh yếu viết đúng chính tả. 4.3.2. Biện pháp thứ hai: Phân tích, so sánh Song song với việc phát âm, giáo viên cần áp dụng biện pháp phân tích cấu tạo của tiếng, so sánh với những tiếng dễ lẫn lộn, nhấn mạnh những điểm khác nhau để học sinh lưu ý và ghi nhớ khi thực hiện viết chính tả. Ví dụ: Khi viết tiếng “khát” học sinh dễ lẫn lộn với tiếng “khác”, giáo viên yêu cầu học sinh phân tích cấu tạo hai tiếng này: - Khát: Kh + at + thanh sắc - Khác: Kh + ac + thanh sắc So sánh để thấy sự khác nhau: Tiếng “khát” có vần “at”, tiếng “khác” có vần “ac”. Học sinh ghi nhớ điều này, khi viết, các em sẽ không viết sai. 4.3.3. Biện pháp thứ ba: Giải nghĩa từ Biện pháp thứ ba để khắc phục lỗi chính tả cho học sinh là giải nghĩa từ. Muốn viết đúng chính tả thì học sinh phải hiểu nghĩa của từ chính xác.Việc giải nghĩa từ thường được thực hiện trong tiết Luyện từ và câu, Tập đọc, ... nhưng nó cũng là việc làm rất cần thiết trong tiết chính tả, khi mà học sinh không thể phân biệt từ khó dựa vào phát âm hay phân tích cấu tạo tiếng. 6 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết Có nhiều cách để giải nghĩa từ cho học sinh. Giáo viên có thể cho học sinh đặt câu vì nếu học sinh đặt câu đúng tức là học sinh đã hiểu nghĩa từ. Ví dụ: Phân biệt chiêng và chiên - Giáo viên có thể cho học sinh quan sát tranh ảnh cái chiêng hoặc miêu tả đặc điểm: chiêng là nhạc cụ bằng đồng, hình tròn, đánh bằng dùi, âm thanh vang dội. - Giáo viên có thể cho học sinh đặt câu với từ chiên (VD: Mẹ đang chiên cá), hoặc giải thích bằng định nghĩa: chiên là làm chín thức ăn bằng cách cho thức ăn vào dầu, mỡ sôi. Đặc biệt, với những từ nhiều tiếng, từ nhiều nghĩa, giáo viên phải đặt từ đó trong văn cảnh cụ thể để gợi lại nghĩa của từ hoặc giúp học sinh giải nghĩa từ. 4.3.4 Biện pháp thứ tư: Ghi nhớ mẹo luật chính tả Mẹo luật chính tả là các hiện tượng chính tả mang tính quy luật chi phối nhiều từ, giúp giáo viên khắc phục lỗi chính tả cho học sinh một cách hữu hiệu. Có rất nhiều mẹo luật chính tả, nhưng đối với học sinh lớp 5, giáo viên cần giúp học sinh ghi nhớ một số mẹo luật chính tả đơn giản như: Viết âm đầu gh khi sau nó là i, ia, iê, ê, e (Ví dụ: ghi, ghế,...), viết g trong các trường hợp còn lại (Ví dụ: gà, gọn,...). Viết âm đầu ngh khi sau nó là i, ia, iê, ê, e (Ví dụ: nghĩ, nghề,...), viết ng trong các trường hợp còn lại (Ví dụ: người, ngành, ngắm,...). Viết âm đầu k khi sau nó là i, ia, iê, ê, e (Ví dụ: kiến kẻ,...). Viết q khi sau nó là âm đệm u (Ví dụ: quả, quyết, quẻ, quê,...), viết c trong những trường hợp còn lại (Ví dụ: cá, con, câm, cười,...). Viết i đối với các âm bắt đầu bằng h, k, l, m, t (Ví dụ: kĩ luật, hi sinh, tỉ mỉ,...). Luật hài thanh: ngang/sắc/hỏi - huyền/ngã/nặng: Để khắc phục trường hợp lẫn lộn giữa dấu hỏi và dấu ngã, trong các từ láy Tiếng Việt, nếu một trong hai tiếng mang thanh huyền hoặc thanh nặng thì tiếng còn lại mang thanh ngã, nếu một trong hai tiếng mang thanh không(thanh ngang) hoặc thanh sắc thì tiếng còn lại mang thanh hỏi. Để ghi nhớ điều này, học sinh chỉ cần thuộc câu thơ lục bát sau: “ Chị Huyền mang nặng ngã đau Anh không sắc thuốc hỏi đâu mà lành”. Viết sai do không phân biệt s/x, có thể sử dụng: + Mẹo âm đệm trong các từ có âm đệm thì viết x, trừ từ suyễn, suy, súy, soát (lục soát, soát vé). 7 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết + Mẹo từ láy trong các từ láy âm đầu, cà hai tiếng cùng x hoặc cùng s (VD: xa xôi, sạch sẽ,..). Còn từ láy vần lại thường là x (VD: lao xao, loăn xoăn,...) Đối với những học sinh yếu không ghi nhớ hết được một số mẹo luật chính tả, giáo viên sẽ áp dụng biện pháp 1, 2, 3, 5. Ngoài ra, việc chuẩn bị bài ở nhà của các em cũng không kém phần quan trọng, giúp giáo viên và học sinh tiết kiệm và đỡ mất thời gian trên lớp. Ví dụ: Sau khi các em chuẩn bị bài ở nhà, lên lớp giáo viên chỉ cần nghe học sinh báo cáo những từ nào khó viết, dễ lẫn lộn và hay viết sai. Các em chỉ cần nêu, giáo viên tổng hợp và giúp các em giải quyết. Các em sẽ nhớ lâu hơn và ít viết sai. Yếu tố quan trọng nữa là: Sau khi viết bài, nếu học sinh viết sai chữ nào, giáo viên cần cho các em viết lại từ có chữ đó và phân tích nhiều lần để các em nhớ. 4.3.5. Biện pháp thứ năm: Làm các bài tập chính tả Giáo viên có thể đưa ra các dang bài tập chính tả khác nhau để giúp học sinh tập vận dụng các kiến thức đã học, làm quen với việc sử dụng từ trong văn cảnh cụ thể. Sau mỗi bài tập, giáo viên giúp học sinh rút ra các quy tắc chính tả để các em dễ nhớ: Bài tập trắc nghiệm: + Khoanh tròn vào những chữ cái đặt trước những chữ viết đúng chính tả: A. Cái bàng B. Cái bàn C. Khuôn mặc D. Khuôn mặt E. Nghỉ ngợi G. Nghĩ ngợi + Điền vào ô trống chữ Đ trước những chữ viết đúng chính tả, chữ S trước những chữ viết sai chính tả: Giặc quần áo Giặt quần áo Gầy guộc Gầy guột Kiêu căn Kiêu căng + Nối các tiếng ở cột A với các tiếng ở cột B để tạo thành từ viết đúng chính tả: A B Vắng tắt Vắn mặt Tủi trẻ Tuổi thân Bài tập lựa chọn: + Chọn từ thích hợp trong ngoặc điền vào chỗ trống trong câu sau: 8 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết - Cháu bé đang uống ..... (sửa, sữa) - Đôi ..... này đế rất .... (giày, dày) - Bạn em đi chăn ..... bắt được nhiều ..... chấu (châu, trâu) Bài tập phát hiện: + Tìm từ sai chính tả trong câu sau và sửa lại cho đúng: - Ông ngồi đây chờ xe být để đến bệnh viện. - Đàn siếu đang sãi cánh trên cao. - Muồi hương đưa theo chiều gió ngào ngạc. - Sung quanh hòn đá thần người ta cheo những cành hoa đang bằng che. Bài tập điền khuyết: + Điền vào chỗ trống: - s/x: ...ung phong, cây ...ào, ...ản phẩm, ngày ...ưa. - l/n: ...ông dân, ...àm việc, ..ền nhà, thung ...ũng. - an/ang: đ`... hoàng, đ`... ông, s.. loáng, b`... ghế. - ưi/ươi: khung c..., s... ấm, g.. thư, t... cây. Bài tập tìm từ: + Tìm từ ngữ chứa tiếng bắt đầu bằng ch hoặc tr có nghĩa như sau: - Loại cây có quả kết thành nải, thành buồng. - Làm cho người khỏi bệnh. - Cùng nghĩa với nhìn. + Tìm từ chỉ hoạt động: - Chứa tiếng bắt đầu bằng r. - Chứa tiếng bắt đầu bằng d. - Chứa tiếng bắt đầu bằng gi. - Chứa tiếng có vần ươt. - Chứa tiếng có vần ươc. + Tìm từ ngữ có thanh hỏi hoặc thanh ngã có nghĩa như sau: - Trái nghĩa với đóng. - Cùng nghĩa với vỡ. - Bộ phận ỡ trên mặt dùng để thở và ngửi. Bài tập phân biệt: + Đặt câu để phân biệt từng cặp từ như: căn – căng, vắn – vắng, xâu – sâu. + Bài tập giải câu đố: - Điền vào chỗ trống iên hoặc iêng rồi giải câu đố: Trên trời có giếng nước trong Con k... chẳng lọt, con ong chẳng vào. ( Là quả gì?) 9 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết - Điền dấu hỏi hay dấu ngã rồi giải câu đố: Tên nghe nặng trịch Lòng dạ thẳng băng Vành tai thợ mộc nằm ngang Anh đi học vẽ, sẵn sàng đi theo. ( Là cái gì?) + Tìm những tiếng có thể ghép với mỗi tiếng như: bật – bậc, nhất – nhấc, xẻ - sẻ. 5. Các kết quả đạt được: Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng các biện pháp trên và nhận thấy học sinh đã có những tiến bộ khá rõ rệt. Bản thân các em cũng ý thức hơn khi viết bài nên bài viết chính tả tốt hơn. Cụ thể, bằng cách quan sát, điều tra và tổ chức cho HS làm một số bài trắc nghiệm về một số vấn đề trong phân môn chính tả của học sinh, tôi thu được kết quả như sau: Giữa học kỳ 1 Tổng số HS Kết quả đạt được trong phân môn chính tả: nghe viết của HS lớp 5D Hoàn thành tốt 8 em Hoàn thành Chưa hoàn thành SL TL SL TL SL TL 0 0% 4 50% 4 50% Cuối học kỳ 1 Tổng số HS Kết quả đạt được trong phân môn chính tả: nghe viết của HS lớp 5D Hoàn thành tốt 8 em Hoàn thành Chưa hoàn thành SL TL SL TL SL TL 2 25% 4 50% 2 25% Giữa học kỳ 2 Tổng số HS Kết quả đạt được trong phân môn chính tả: nghe viết của HS lớp 5D Hoàn thành tốt 8 em Hoàn thành Chưa hoàn thành SL TL SL TL SL TL 2 25% 6 75% 0 0% IV. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Trong quá trình giảng dạy tôi rút ra được một số kinh nghiệm góp phần nâng cao hiệu quả học phân môn chính tả của học sinh như sau: 10 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết Để dạy tốt, trước hết người giáo viên phải là một tấm gương phản hồi tốt nhất để các em phấn đấu. Phải hiểu học sinh, nắm bắt được đặc điểm tâm lý và nhu cầu sở thích của từng em. Nghiên cứu thêm các tài liệu khác, tìm đọc các bài diễn đàn về dạy phân môn chính tả và tham khảo thêm các ý kiến của các đồng nghiệp Tiếp nhận thông tin phản hồi từ sự đánh giá nhận xét của học sinh về phương pháp dạy học của mình. Từ đó kiên trì biết phát huy mặt tốt, khắc phục mặt yếu không chủ quan tự mãn. Luôn ân cần chỉ bảo, động viên khích lệ học sinh làm cho các em tự tin, hứng thú, tạo ra động lực thúc đẩy sự tiến bộ của các em. Bên cạnh sự cố gắng của bản thân, tôi còn nhận được sự ủng hộ của các bậc phụ huynh. Và đặc biệt là tiến bộ hàng ngày của học sinh. Sự tiến bộ và chăm ngoan của các em đã tiếp thêm động lực cho tôi, thêm phấn chấn và tự tin. 2. Kiến nghị Việc dạy môn Tiếng Việt ở Tiểu học nói chung và phân môn chính tả ở Tiểu học nói riêng, cần tập trung vào các “trọng điểm chính tả”, tránh sự dàn trãi, tản mạn thì sẽ khắc phục được các lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm theo phương ngữ, chất lượng, hiệu quả dạy học phân môn chính tả sẽ được nâng cao. Đối với nhà trường: Tạo mọi điều kiện, khuyến khích giáo viên chủ động trong việc khai thác nội dung, sáng tạo, và xây dựng các kiểu bài tập phù hợp để giúp học sinh học tập tốt phân môn chính tả. Thường xuyên tổ chức các chuyên đề về phân môn chính tả để giáo viên giảng dạy, học tập rút kinh nghiệm. Đối với giáo viên: Phải kiên trì thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Cần nắm bắt rõ năng lực học tập của từng đối tượng học sinh để giảng dạy có hiệu quả. Tự học và tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ nghiệp vụ của bản thân góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Đối với phụ huynh: Nhắc nhở các em tự học ở nhà, đọc trước các bài Tập đọc, luyện viết các từ khó có trong bài Tập đọc hoặc trong bài Chính tả và viết trước bài Chính tả. Rèn cho các em nói từ đúng, câu hay khi giao tiếp trong gia đình. Đối với học sinh: Các em học sinh phải thực hiện tốt nhiệm vụ của học sinh, tích cực học tập và rèn luyện, chăm ngoan, vâng lời thầy cô giáo và cha mẹ Trên đây là toàn bộ sáng kiến kinh nghiệm của tôi, rất mong được sự nhận xét góp ý của hội đồng chấm để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! 11 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết XÁC NHẬN CỦA Hướng Phùng, ngày 27 tháng 3 năm 2017 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Phùng Lệ Hằng 12 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng Biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tập có hiệu quả Chính tả: Nghe viết TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. SGK VÀ SGV Tiếng Việt lớp 5 – Nhà xuất bản Giáo dục 2. Để viết đúng chính tả – Nguyễn Kỉnh – Nhà xuất bản Giáo dục 3.Tiếng Việt thực hành – Nhà xuất bản Giáo dục 13 Người thực hiện: Phùng Lệ Hằng - Trường Tiểu học Hướng Phùng