Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 3 4 tuổi...

Tài liệu Skkn biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 3 4 tuổi

.PDF
11
268
149

Mô tả:

ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 - 4 TUỔI” 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Lý do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết trong cuộc sống chúng ta ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với mọi người và để nhận thức thế giới xung quanh. Ngôn ngữ chính là phương tiện giao tiếp giữa con người với con người, là phương tiện cho việc dạy và học. Ngôn ngữ nói, đọc, viết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát triển nhân cách của trẻ mầm non nói riêng, của con người và xã hội nói chung. Lứa tuổi mầm non là thời kỳ phát triển ngôn ngữ tốt nhất. Là giai đoạn có nhiều điều kiện thuận lợi nhất cho sự lĩnh hội ngôn ngữ nói và các kỹ năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của trẻ. Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp có ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực phát triển khác của trẻ. Ngôn ngữ chính là công cụ để tư duy vì thế ngôn ngữ có ý nghĩa quan trọng đến việc phát triển nhận thức, giải quyết vấn đề của trẻ. Đối với trẻ 3 - 4 tuổi thì ngôn ngữ, nhận thức của trẻ còn rất nhiều hạn chế. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi” 1.2 Phạm vi áp dụng đề tài: Đề tài: “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi” với mục đích phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Vì thế, đề tài này được áp dụng ở lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi và có thể áp dụng rộng rãi trong trường mầm non nói riêng. 1.3. Điểm mới của đề tài: Đối với giáo dục mầm non, đây là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục, tạo nền tảng ban đầu và hết sức quan trọng cho việc giáo dục trẻ em trở thành những công dân có ích cho đất nước. Trong trường mầm non giáo viên giữ vai trò hết sức quan trọng, là lực lượng nồng cốt quyết định chất lượng giáo dục. Là người phát hiện bồi dưỡng, định hướng cho sự phát triển sau này của trẻ, xây đắp tâm hồn lành mạnh cho trẻ. Ngay từ nhỏ, trẻ được tiếp xúc với người lớn và sự vật hiện tượng xung quanh. Dần dần trẻ bắt đầu có khái niệm về thế giới xung quanh, rồi có nhu cầu vốn hiểu biết hơn về tên gọi đặc điểm của các sự vật, hiện tượng. Chính vì thế, việc dạy tốt phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ 3 - 4 tuổi đóng vai trò hết sức quan trọng, hình thành và phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm, quan hệ xã hội và thẩm mỹ. Hơn nữa việc cho trẻ làm quen ngôn ngữ cũng là một trong những mục đích thiết thực chuẩn bị cơ sở cho trẻ học một cách dễ dàng hơn. Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ, bản thân lại được nhà trường phân công trực tiếp phụ trách lớp 3 - tuổi. Tôi càng cố gắng tìm tòi một số biện pháp để dạy tốt ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ một cách nhẹ nhàng có hiệu quả. 2. PHẦN NỘI DUNG 2. 1. Thực trạng trẻ ở trường: Năm học 2018 - 2019, tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo bé Ngô Bắc, bản thân xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình. Để làm được điều đó tôi mạnh dạn thực hiện đề tài: “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi”. Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1.1 Thuận lợi: Bản thân Tôi được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu nhà trường về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và được trang cấp các trang thiết bị phục vụ cho việc dạy học cho trẻ - Hoạt động của lớp được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn. - Ban giám hiệu nhà trường có 3 đồng chí vững vàng về chuyên môn thường xuyên bồi dưỡng, giúp đỡ giáo viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. - Trong nhà trường xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết luôn quan tâm giúp đỡ lẫn nhau, người dạy lâu năm chia sẽ kinh nghiệm cho người mới vào dạy nên tôi được học tập thêm rất nhiều về chuyên môn nghiệp vụ. - Về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học tương đối đầy đủ. - Giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn 100%. Nhiệt tình công tác, đoàn kết giúp đỡ nhau trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 2.1.2 Khó khăn. - Trường mầm non chúng tôi là một trường nằm ở vùng nông thôn, phần lớn là con em của gia đình làm nông nghiệp, cuộc sống còn nhiều vất vả, lam lũ. - Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều. Đa số trẻ chưa có các thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như học, chơi, ăn, ngủ và vệ sinh. Cụ thể:. - Một số phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn nề nếp thói quen trong sinh hoạt cho trẻ. - Trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp - Vốn từ của trẻ còn rất ít . - Trình độ nhận thức của trẻ trong một lớp không đồng đều. - Trí nhớ của trẻ còn hạn chế chính vì vậy mà trẻ chưa biết cách sắp xếp trật tự các từ trong câu nên khi phát âm trẻ thường bỏ bớt từ. Cách diễn đạt lời nói của trẻ chưa tốt - Một số trẻ không học qua lớp nhà trẻ nên trẻ vì vậy khả năng phát âm bước đầu chưa có, do đó khi lên lớp mẫu giáo bé, việc phát âm rõ từ còn gặp nhiều khó khăn, trẻ đọc thơ chưa thể hiện được ngữ điệu, trẻ chưa chú ý tham gia vào tiết học vì chưa có nề nếp học tập từ đầu, trẻ nói ngọng còn nhiều, nói tùy tiện trong giờ học, nhiều trẻ còn nói lặp từ, nói câu chưa dứt khoát, nhiều trẻ phát âm chưa được chuẩn, khả năng sử dụng tiếng mẹ đẻ còn hạn chế, trẻ thiếu mạnh dạn, tự tin. 2.2. Các giải pháp: Trẻ ở lứa tuổi 3 - 4 tuổi còn nhỏ rất hiếu động, thích tìm tòi, khám phá mọi thứ xung quanh. Trẻ thường có những thắc mắc trước những đồ vật hiện tượng mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy, trẻ thường đặt ra rất nhiều câu hỏi như: Ai đây? Cái gì đây? Con gì đây? ….. Để giải đáp được những thắc mắc hàng ngày người lớn cần trả lời những câu hỏi của trẻ rõ ràng, ngắn gọn đồng thời cần cung cấp cho trẻ thêm hiểu biết về thế giới xung quanh bằng ngôn ngữ giao tiếp mạch lạc. Chính vì vậy mà mỗi giáo viên chăm sóc giáo dục trẻ cần trú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đó là nhịêm vụ quan trọng hàng đầu. Bởi ngôn ngữ là phương tiện để trẻ tiếp thu kiến thức về thế giới xung quanh được dễ dàng và hiệu quả nhất: 2.2.1. Giải pháp 1: Giáo viên cần hiểu tâm sinh lý của trẻ: * Đặc điểm phát âm: Trẻ đã phát âm được các âm khác nhau. Phát âm được các âm của lời nói nhưng vẫn còn ê a. Trẻ hay phát âm sai ở những từ khó, những từ có 2/ 3 âm tiết như: Lựu/ lịu, hươu/ hiu, hoa sen / hoa xem, thuyền buồm/ thiền bồm…. * Đặc điểm vốn từ: Vốn từ của trẻ còn rất ít. Danh từ và động từ ở trẻ chiếm ưu thế. Trẻ đã sử dụng chính xác các từ chỉ đồ vật con vật, hành động trong giao tiếp quen thuộc hàng ngày. Những các từ chỉ khái niệm tương đối như: Hôm qua, hôm nay, ngày mai……trẻ sử dụng chưa chính xác. Một số trẻ đã biết sử dụng các từ chỉ màu sắc như: màu xanh, màu đỏ ,màu vàng…. Đã biết sử dụng các từ thể hiện sự lễ phép với người lớn trong giao tiếp như: Cảm ơn cô, vâng ,dạ… * Sắp xếp cấu trúc lời nói: Cách diễn đạt nội dung, sự liên kết các câu nói lại với nhau tạo thành chuỗi lời nói nhằm diễn tả trọn vẹn một ý, một nội dung ngắn gọn nào đó để giúp người nghe hiểu được, đối với một số trẻ là đơn giản - Nhưng đối với một số trẻ khác nhỏ tháng hơn lại là rất khó. Nếu yêu cầu trẻ kể lại một câu chuyện hay tả lại một sự kiện, hiện tượng xảy ra đối với trẻ thì trẻ găp khó khăn. Cần phải tập luyện dần dần. * Diễn đạt nội dung nói: - Cách diễn đạt nội dung của trẻ ở lứa tuổi này còn ê a, ậm ừ . Đôi khi chưa diễn đạt được ý muốn của mình bằng những câu đơn giản. - Còn rụt rè, chưa mạnh dạn tự tin trong khi giao tiếp. * Đặc điểm ngữ pháp: - Trẻ nói được 1 số câu đơn giản, biết thể hiện nhu cầu mong muốn và hiểu biết của mình bằng 1 hay 2 câu. VD: Cô ơi ! Con uống nước, con ăn kẹo… Trẻ đọc được các bài thơ, hát được các bài hát có 3 đến 5 câu ngắn. Trẻ có thể kể lại 1 đoạn truyện được nghe nhiều lần, có sự gợi ý. Tuy nhiên, đôi khi sự sắp xếp các từ trong câu còn chưa hợp lý. Trẻ thường sử dụng câu cụt.VD: Nước, uống nước,… Trong 1 số trường hợp trẻ dùng từ trong câu còn chưa chính xác, chủ yếu trẻ sử dụng câu đơn mở rộng. 2.2.2. Giải pháp 2: Giáo viên cần giúp trẻ phát triển vốn từ, mạnh dạn, tự tin : Phát triển ngôn ngữ cho trẻ chính là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày có logic có trình tự, chính xác một nội dung nhất định. Để trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp với mọi người với ngôn ngữ mạch lạc, giúp người nghe dễ hiểu thì trước hết cần: * Làm phong phú vốn từ cho trẻ: Trẻ phải có vốn từ nhất định để giao tiếp với mọi người xung quanh, vì vậy giáo viên phải là người cung cấp vốn từ cho trẻ. VD: Qua môn PTNT cô cung cấp cho trẻ từ chỉ đồ vật: cái bàn, cái ghế, cái áo ,cái mũ,..từ chỉ con vật : con bò, con chó, con mèo…., màu sắc xanh, đỏ, vàng… Qua môn thơ, chuyện cung cấp tên bài thơ , tên câu chuyện, tên nhân vật, những vần thơ hay, lời đối thoại của nhân vật…. * Lựa chọn nội dung nói: Trẻ ở lứa tuổi 3 - 4 tuổi còn nhỏ nên chưa có khả năng lựa chọn nội dung diễn đạt vì vậy giáo viên cần phải hướng dẫn giúp trẻ. - Xác định nội dung cần nói của trẻ có nội dung thông báo ngắn gọn, rõ ràng. Xác định sự việc chính trong nhiều sự việc, xác định đặc điểm nổi bật, cơ bản của con vật, của cây, của đồ vật, của bức tranh, nội dung chính trong tác phẩm văn học… VD: Về đồ vật: Tên gọi, hình dáng, công dụng, cách sử dụng. Về con vật: Tên gọi, hình dáng, tiếng kêu, lợi ích . Về cây: Tên gọi, hình dáng, màu sắc, công dụng. - Sắp xếp nội dung đã lựa chọn cho lời nói của trẻ được đầy đủ, hợp lí và logich VD: Cho trẻ nhận biết gọi tên: Từ tổng quát đến chi tiết - Từ đầu đến chân, từ ngoài vào trong, từ trên xuống dưới, từ trái qua phải….. * Lựa chọn từ: Sau khi đã lựa chọn nội dung rồi thì trẻ cần lựa chọn từ để diễn tả chính xác nội dung mình cần thông báo. Chọn từ giúp cho lời nói của trẻ rõ ràng, chính xác và mang sắc thái biểu cảm. Sự liên kết cái câu nói lại với nhau tạo thành chuỗi lời nói nhằm diễn tả trọn vẹn một ý, một nội dung nào đó giúp người ta hiểu được đây là sự sản xuất toàn bộ nội dung thông báo một cách có logic. Để diển tả một ý, một nội dung ngắn ngọn nào đó thì việc sắp xếp cấu trúc lời nói là đơn giản đối với một số trẻ, nhưng khó khăn với một số trẻ còn ít tháng . Nhưng yêu cầu kể lại truyện hay những hiện tượng, sự kiện xảy ra trong đời sống thì trẻ gặp khó khăn. Chính vì vậy mà giáo viên phải rèn cho trẻ dần dần chứ không phải là việc làm có thể khắc phục ngay được 2.2.3. Giải pháp 3: Trang trí lớp học, các góc chơi, làm đô dùng đồ chơi theo từng chủ để nhánh phong phú, bắt mắt, hấp dẫn trẻ: . Tận dụng tất cả những nguyên vật liệu có thế sử dụng làm đồ dùng đồ chơi như lịch cũ, ống lon, chai nhựa ..cô khuyến khích trẻ cùng làm với cô, vừa làm vừa trò chuyện, qua đó cung cấp vốn từ thêm cho trẻ. Dựa vào từng chủ đề lên kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi một cách cụ thể. Mỗi chủ đề đều có bộ đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc học, vui chơi của trẻ. 2.2.4. Giải pháp 4: .Phối hợp với phụ huynh: - Trao đổi với phụ huynh cố gắng dành thời gian để trò chuyện, tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng, mạnh lạc, tốc độ vừa nghe để trẻ nghe cho dễ. - Cha mẹ, người thân cố gắng phát âm đúng, không nên bắt trước những từ trẻ nói ngọng mà cần phải sửa sai ngay những từ trẻ nói sai cho trẻ để trẻ bắt chước được cho đúng. - Khuyến khích hoặc tuyên truyền với phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, tập cho trẻ nói ở mọi lúc mọi nơi, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác... - Thường xuyên trò chuyện cùng trẻ như: Hôm nay con đi học cô cho con ăn gì? Đén lớp con có ngoan không? 2.2.5. Giải pháp 5:. Giải pháp khác giúp trẻ phát triển ngôn ngữ - Tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học thoải mái cho trẻ. VD: Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học tận dụng không gian lớp học để bày dụng cụ kể chuyện, thơ: mô hình, rối, tranh ảnh…cho trẻ dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. - Chú ý đến khả năng phát âm của từng trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai, rèn luyện khả năng ngôn ngữ cho trẻ. - Cần luyện cho trẻ khi diễn đạt phải ngắt nghỉ đúng giọng, luyện cho trẻ có tác phong khi nói thoải mái, tự nhiên. Khi nói nhìn thẳng vào mặt người nghe. - Luyện ngôn ngữ mạch lạc thể hiện qua việc thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ đối thoại qua trò chơi, qua môn thơ, truyện, nhận biết tập nói và nhiệm vụ luyện trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc phải được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi sinh hoạt hàng ngày của trẻ.tiếp tục dạy trẻ cách nghe. hiểu, trả lời câu hỏi của người lớn, biết trò chuyện với những người xung quanh.dạy trẻ kể chuyện về đồ chơi đồ vật xung quanh trẻ, theo tranh vẽ …có trình tự , diễn cảm . * Kết quả đạt được: Qua một thời gian dạy và học tôi rút ra được kết quả sau: * Đối với giáo viên: - Giáo viên đã hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ đó có kế hoạch cụ thể về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. * Đối với trẻ: - 90% số trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp với cô và các bạn trong lớp, với mọi người xung quanh. - Vốn từ của trẻ đã phong phú hơn rất nhiều so với đầu năm học. Trẻ đã có thể tự đề nghị với cô điều trẻ muốn. Đã có trẻ tự kể lại được với cô một sự việc, hiện tượng vừa xảy ra, có trẻ đã kể lại được một câu chuyện ngắn với sự giúp đỡ của cô cho cô và các bạn nghe. - Trẻ đã biết cách sắp xếp trật tự các từ trong câu nên khi trẻ nói trẻ không bớt từ. Trẻ đã phát âm được cả câu trọn vẹn. - Khả năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của cô đã tốt hơn rất nhiều. Trẻ đã biết cách trình bày có trình tự, chính xác một nôi dung nhất định với cô. Cách diễn đạt lời nói của trẻ đã lưu loát hơn nhiều so với đầu năm học, có trẻ đã có thể kể lại một sự việc mới xảy ra, có trẻ đã kể lại được câu chuyện ngắn với sự giúp đỡ của cô. - Khả năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của trẻ đã tiến bộ rõ rệt. - Giáo viên đã hiểu sâu hơn về tác dụng cũng như cách tổ chức hoạt động vui chơi đối với trẻ 3 - 4 tuổi - Giáo viên đã khắc phục được một số khó khăn của trường, lớp. Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu cho trẻ được vui chơi. - Giáo viên biết linh hoạt, kết hợp giữa phương pháp cũ và phương pháp mới. - Khuyến khích được tính tích cực ở trẻ, động viên trẻ tham gia vào hoạt động chung. - Tạo điều kiện cho trẻ khám phá, trải nghiệm. - Trẻ tập trung chú ý vào nội dung cô giáo đã hướng dẫn . - Trẻ đã biết chơi hòa đồng với bạn. Không vứt, ném, đập phá đồ dùng đồ chơi. - Giúp trẻ tích lũy kinh nghiệm phong phú hơn. 3. PHẦN KẾT LUẬN: 3.1. Ý nghĩa, phạm vi áp dụng của đề tài: Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi” nhằm giúp các giáo viên nhà trẻ thấy rõ hơn tác dụng và cách tổ chức tốt hoạt động phát triển ngôn ngữ nhà trẻ. Rất mong sự góp ý của Ban giám hiệu để đề tài sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn. 3.2. Kiến nghị, đề xuất: Việc dạy tốt hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi là việc làm không hề đơn giản. Để trẻ đạt được kết quả như mong muốn tôi mạnh dạn đề xuất một số vấn đề sau: * Đối với giáo viên: - Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo. Thường xuyên thay đổi hình thức và sử dụng các thủ thuật lên lớp cũng như vui chơi giúp trẻ hứng thú hoạt động một cách tích cực. - Thường xuyên bổ sung và thay đổi đồ dùng dạy học một cách sáng tạo. - Biết vận dụng biện pháp lồng ghép tích hợp các môn học, các trò chơi một cách khoa học, nhẹ nhàng, thoải mái để trẻ phát huy tính tích cực và sáng tạo. - Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ và trình độ nhận thức. Phải có lòng yêu nghề mến trẻ, kiên trì, nhẫn nại theo dõi từng bước đi, cử chỉ, hành vi của trẻ. Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lớp mình phụ trách - Biết kết hợp hoạt động trong tiết học và ngoài tiết học một cách phù hợp và khoa học nhằm phát huy tối đa tính tích cực hoạt động của trẻ, cung cấp kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Lập kế hoạch thực hiện cho nhóm lớp một cách cụ thể, rỏ ràng. * Đối với cấp trên: Hỗ trợ, cấp phát thật nhiều đồ chơi, tranh ảnh, lô tô, sách báo, tài liệu, băng hình, liên quan đến các hoạt động học và chơi của trẻ nhà trẻ. Làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm và có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên những mặt còn hạn chế. Trên đây là: “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 - 4 tuổi” mà tôi đã rút ra được trong quá trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát triển về mọi mặt: Đạo đức, nhân cách, phẩm chất, thẩm mỹ, trí tuệ và ngôn ngữ. Với một bài viết nhỏ, vấn đề chỉ dừng lại ở một phạm vi hạn chế, chưa thể bao quát hết được tất cả, đồng thời trong quá trình viết vẫn còn những thiếu sót, tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của các đồng nghiệp, của Ban giám hiệu để việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ngày một tốt hơn, đáp ứng với nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Ý KIẾN CỦA HĐKH TRƯỜNG MẦM NON SƠN THỦY ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan