Tài liệu Skkn một số biện pháp bồi dưỡng học sinh thi giải toán bằng tiếng anh trên internet (tiểu học và thcs)

PHÒNG GD-ĐT HÒA BÌNH ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG HỌC SINH THI GIẢI TOÁN BẰNG TIẾNG ANH TRÊN INTERNET HỌ VÀ TÊN: ĐẶNG PHÚ QUỐC 1 Sáng kiến kinh nghiệm: MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG HỌC SINH THI GIẢI TOÁN BẰNG TIẾNG ANH TRÊN INTERNET Người viết : Đặng Phú Quốc ( Phòng GD&ĐT Hòa Bình) I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi là công tác mũi nhọn đóng vai trò quan trọng trong công tác chuyên môn của nhà trường. Công cuộc đổi mới đất nước đòi hỏi cần có nguồn nhân lực giỏi để kế thừa, gánh vác công việc quan trọng này. Công cuộc đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới căn bản về phương pháp dạy học đã và đang diễn ra. Đi cùng với đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới hình thức và phương tiện dạy học. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay các phương tiện truyền thông phát triển mạnh đã tạo cơ hội cho người học có nhiều cơ hội và phương tiện học tập. Để ứng dụng tốt CNTT và vận dụng ngoại ngữ tiếng Anh trong dạy học, nhất là ứng dụng thi giải toán bằng tiếng Anh qua mạng Internet theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT. Làm thế nào để học sinh phổ thông có điều kiện vào mạng Internet, đồng thời nắm được một số yêu cầu về kỹ năng thao tác trên máy tính, học tốt môn Tiếng Anh và giải toán đạt kết quả tốt? Làm thế nào để học sinh tham gia cuộc thi đạt hiệu quả cao nhất... là những câu hỏi mà người làm công tác chuyên môn như tôi cần phải tìm câu trả lời để tham mưu cho lãnh đạo ngành. Từ năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT đã phát động cuộc thi Giải Toán qua mạng Internet và đến năm học 2011-2012 thì có thêm thi giải Toán bằng Tiếng Anh qua internet. Tuy nhiên do một số điều kiện khách quan và chủ quan nên các trường phổ thông trong huyện Hòa Bình chưa tích cực tham gia. Từ năm học 2013-2014, thực hiện quyết tâm của lãnh đạo Phòng GD&ĐT là “... đưa huyện Hòa Bình gia nhập tốp dẫn đầu của tỉnh về chất lượng giáo dục” thì việc tham gia cuộc thi này đã 2 được các trường TH và THCS trong huyện chú ý. Là cán bộ chuyên môn được Phòng GD-ĐT phân công theo dõi, tổ chức các cuộc thi học sinh giỏi qua mạng internet, tôi nhận thấy đây là cuộc thi rất bổ ích và có ý nghĩa nên đã tích cực chỉ đạo cho các nhà trường tích cực tham gia và qua mấy năm thực hiện cũng đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Đây cũng chính là lý do tôi viết sáng kiến này nhằm ghi lại một số biện pháp đã thực hiện và kết quả mà các nhà trường đã tích góp được để cùng đồng nghiệp trao đổi, hỗ trợ, giúp đỡ nhau nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi thi giải toán bằng Tiếng Anh trên internet. II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận của đề tài Môn Toán, Tiếng Anh là môn học trong chương trình phổ thông và cũng là môn học mà nhiều em học sinh rất lo sợ. Học môn toán không chỉ giúp học sinh nắm vững lý thuyết mà nó còn là tiền đề để học sinh thực hành tính toán, áp dụng trong thực tế mọi mặt của đời sống. Nó là bộ môn khoa học nghiên cứu có hệ thống, phù hợp với hoạt động nhận thức tự nhiên của con người. Môn Toán còn là môn học rất cần thiết để học các môn học khác, nhận thức thế giới xung quanh để hoạt động có hiệu quả trong thực tiễn. Môn Toán có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận logic, thao tác tư duy cần thiết để nhận thức thế giới hiện thực như: trừu tượng hoá, khái quát hoá, khả năng phân tích tổng hợp, so sánh, dự đoán, chứng minh. Môn Toán còn góp phần giáo dục lý trí và những đức tính tốt như: trung thực, cần cù, chịu khó, ý thức vượt khó khăn, tìm tòi sáng tạo và nhiều kỹ năng tính toán cần thiết để con người phát triển toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người lao động trong thời đại mới. Hiện nay, tiếng Anh được sử dụng ở hầu hết mọi lĩnh vực trong cuộc sống và nó được coi là ngôn ngữ quốc tế số một trên thế giới. Vì thế, việc học và sử dụng tiếng Anh ngày càng tăng. Ở Việt Nam, tiếng Anh ngày càng chiếm vị trí quan trọng và đang là môn ngoại ngữ được sử dụng phổ biến nhất. Người học tiếng Anh 3 cần thường xuyên thực hành để nắm vững các quy tắc về ngữ pháp và cấu trúc câu tiếng Anh. Cuộc thi giải toán ViOlympic bằng Tiếng Anh qua Internet được Bộ GD&ĐT tổ chức rộng rãi tới các trường Tiểu học, THCS và THPT trên cả nước, nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học, tạo điều kiện cho học sinh làm quen và biết cách khai thác kiến thức trên mạng. ViOlympic cũng là sân chơi trí tuệ để học sinh học tập, tiếp cận, cọ xát với những kiến thức của môn Toán, môn Tiếng Anh và bồi dưỡng học sinh có khả năng về hai môn học này. Yêu cầu về nội dung chương trình thi của một vòng thi giải toán bằng Tiếng Anh qua internet thì nhiều mà thời gian giải toán cho một vòng thi là ngắn (60 phút/vòng thi, bao gồm ba bài thi với khoảng 50 bài toán), nội dung các bài toán và kiến thức Tiếng Anh rất khó đối với học sinh, các em rất lúng túng và thiếu tự tin khi dự thi trên máy vi tính đồng thời công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên chưa đầu tư cao, việc bồi dưỡng chỉ thực hiện ở những giờ quy định theo thời khoá biểu. 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài Nghiên cứu cách thức triển khai, lựa chọn học sinh, phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi giải Toán bằng Tiếng Anh trên mạng và kết quả đạt được. Mối quan hệ giữa giải toán giải Toán bằng Tiếng Anh trên mạng với bồi dưỡng học sinh giỏi toán với kết quả học tập môn Toán, môn Tiếng Anh. Việc tổ chức kỳ thi giải Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet đã có tác dụng rất cao trong việc thúc đẩy phong trào tự học của Thầy, cô giáo nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm, thể hiện tình yêu nghề, sự tận tuỵ say mê trong công việc. Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả ở kỳ thi giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet là niềm vinh dự lớn của mỗi nhà trường. Kỳ thi này là có tổ chức cấp độ quốc gia (khối 4 và khối 8) 4 Do tính chất mới mẻ, đặc thù của cuộc thi ( phải có máy tính nối mạng ) nên cuộc thi ban đầu chưa thu hút được nhiều học sinh tham gia. Nhiều em có khả năng học Toán và Tiếng Anh thì không có máy tính, nhiều em có máy tính nối mạng thì không có khả năng học tốt môn Toán, môn Tiếng Anh. Nắm được những khó khăn đó, Phòng GD-ĐT đã đề ra một số biện pháp cho các nhà trường tham khảo và vận dụng như: khuyến khích phụ huynh những học sinh học giỏi tạo điều kiện trang bị máy tính trong gia đình, chú ý các học sinh là con em của giáo viên, ưu tiên phòng máy vi tính của nhà trường cho các học sinh tham gia tự luyện các vòng thi…. Nhờ vậy mà rất nhiều học sinh trong huyện đã đăng kí là thành viên và quan tâm, yêu thích giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng. Các đơn vị điển hình là TH Vĩnh Bình A, TH Vĩnh Thịnh A, TH Vĩnh Thịnh B, THCS Hòa Bình, THCS Minh Diệu… Sau khi học sinh đã đăng ký tham gia đông đảo, giáo viên các nhà trường tiến hành giúp đỡ học sinh tiến hành giải các vòng tự luyện. Trên cơ sở đó, giáo viên hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức Tiếng Anh và rèn kỹ năng giải toán, hướng dẫn các thao tác tính toán sao cho nhanh phát hiện nhanh nhạy những tình huống có vấn đề trong các bài toán bằng Tiếng Anh trên mạng, phát hiện dạng toán, tìm các phương pháp giải toán phù hợp. Qua đó thân giáo viên cũng phát hiện những học sinh có khả năng Tiếng Anh và tính toán nhanh; tư duy tốt và biết sử dụng máy, lựa chọn và bồi dưỡng chuyên sâu để có cơ hội đi tiếp vào các vòng sau. Công việc này cũng rất quan trọng, chính nó có vai trò rất lớn quyết định thành công của giáo viên đối với công việc này. Học sinh giỏi giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet trước tiên phải học giỏi môn Toán và Tiếng Anh, tính toán nhanh, chăm chỉ, cần cù và có chút hiểu biết về máy tính. Đây chính là tiêu chí mà giáo viên lựa chọn học sinh vào đội tuyển của lớp để bồi dưỡng chuyên sâu. Các học sinh tham gia khối 4 và khối 8 cũng chính là các thành viên của đội tuyển học sinh tham gia thi chọn học sinh năng khiếu và học sinh giỏi các cấp. 5 Sau khi đã lựa chọn học sinh, giáo viên tiến hành bồi dưỡng theo nhóm, bồi dưỡng học sinh giỏi giải Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet cũng giống như bồi dưỡng học sinh giỏi, giáo viên cần có kế hoạch bồi dưỡng. Muốn bồi dưỡng có kết quả thì đầu tiên giáo viên phải giúp học sinh hiểu tốt, chặt chẽ các kiến thức trong chương trình và trong sách giáo khoa. Đây chính là tiền đề quan trọng giúp các em mở rộng, nâng cao khả năng hiểu biết. Kết hợp sách giáo khoa với các chuyên đề môn toán, môn Tiếng Anh cần bổ sung cho học sinh giỏi đã được Bộ GD-ĐT ban hành làm tài liệu sử dụng trong quá trình bồi dưỡng. Song song với các chuyên đề, các giáo viên cũng ôn tập, rèn kỹ năng nhận dạng các dạng toán, lựa chọn các phương pháp giải toán cũng như ngữ pháp, cấu trúc câu Tiếng Anh. Kết hợp giảng dạy, bồi dưỡng theo chuyên đề với nội dung chương trình sách giáo khoa để tận dụng thời gian và tài liệu học tập. Điều cần thiết là giáo viên cần phải nắm vững nội dung, chương trình học, cần phải soạn thảo nội dung dẫn dắt học sinh từ cái cơ bản của nội dung chương trình học chính khóa, tiến tới chương trình nâng cao (tức là, trước hết phải khắc sâu kiến thức cơ bản của nội dung học chính khóa, từ đó vận dụng để nâng cao dần). Cần giúp các em tổng hợp các dạng bài, các phương pháp giải. Vì hầu hết các em chưa tự mình tổng hợp được mà đòi hỏi phải có sự hướng dẫn, giúp đỡ của giáo viên. Để các em vững vàng kiến thức, mở rộng được nhiều dạng bài tập thì mỗi dạng bài cần phải luyện tập nhiều lần, đưa ra nhiều cách giải đồng thời phải củng cố, tổng hợp lại để khắc sâu. Chẳng hạn: Cứ sau 1 vòng thi giáo viên củng cố kiến thức cơ bản của vòng thi đó bằng cách hướng dẫn các em đăng kí thành viên mới để tham gia luyện thi lại vòng thi đó để củng cố khắc sâu. Ngoài ra Giáo viên cần phải đầu tư nhiều thời gian, tham khảo nhiều tài liệu, đăng kí làm thành viên và dự thi qua mạng Internet để đúc rút và cô đọng nội dung chương trình thi. Việc giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet đòi hỏi học sinh phải nhanh trí, tìm nhanh kết quả và đảm bảo chính xác tuyệt đối vì thế giáo viên phải cung cấp 6 và rèn luyện cho học sinh cách thực hiện, cũng như phương pháp giải toán theo hướng nhanh, gọn, hiểu đề là tìm ngay kết quả và đồng thời hướng dẫn các em sử dụng máy tính bỏ túi một cách thành thạo (học sinh cấp THCS). Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán, môn Tiếng Anh luôn đi cùng bồi dưỡng học sinh giỏi Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet. Chúng hỗ trợ nhau trong công tác bồi dưỡng học sinh. Giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet giúp học sinh tư duy, vận dụng vào thực tế Tiếng Anh, tính toán nhanh hơn khi làm toán, nhưng ngược lại, để làm toán bằng Tiếng Anh trên mạng tốt, học sinh không chỉ thông minh mà phải nắm được phương pháp giải, cách thức giải, mới tìm được đáp số đúng cho bài toán. Kết hợp trang bị cho học sinh các kiến thức về toán, giáo viên cần tổ chức hướng dẫn học sinh giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng theo các bước cụ thể sau:  Bước 1: Khám phá: Mỗi vòng thi bắt đầu, giáo viên yêu cầu học sinh lên mạng tự giải, ghi tất cả các bài toán cũng như đáp số lại. Sau đó phân dạng bài, nhóm bài.  Bước 2:Thảo luận nhóm: Các HS học nhóm trao đổi với nhau kết quả những bài giải được, chưa giải được, thảo luận tìm cách giải, sau đó sắp xếp các bài toán theo từng dạng cho dễ nhớ. Những bài nào không làm được giáo viên trợ giúp (Tổ chức cả nhóm cùng giải để tất cả đều nắm được cách giải).  Bước 3: Tăng tốc độ: Từng học sinh dưới sự giám sát của giáo viên giải độc lập từng bài. Qua mỗi bài giáo viên đều ghi lại thời gian để thấy được sự tiến bộ của các em. Giáo viên hướng dẫn các em thêm 1 số thao tác của máy tính, cách nhập số sao cho nhanh, cách lựa chọn bài nào làm trước, làm sau để đạt số điểm tối đa .  Bước 4: Về đích và mở rộng: Học sinh thực hành giải trên máy theo diễn tiến của các vòng thi. Giáo viên kết hợp hướng dẫn thêm các bài toán khó để các em có thêm kiến thức. Sau mỗi 7 vòng thi, giáo viên lại yêu cầu học sinh ôn lại bài đã làm để củng cố kiến thức. Giúp các em nắm chắc kiến thức đã học. Ví dụ: tôi hướng dẫn các GV cách cài đặt phần mềm Violymic offline 1.0 nhằm giúp các em học sinh giải một số vòng tự luyện trên phần mềm Violympic 25 vòng, cách sử dụng Google Tranlate (dịch trên Google). III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Qua 2 năm phát động và thực hiện, phong trào giải toán bằng Tiếng Anh qua Internet ở huyện Hòa Bình bước đầu phát triển nhanh và có những thành quả đáng khích lệ và tự hào. Số học sinh đăng ký tham gia giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng ngày một đông và có được một số kết quả đáng tự hào. Trải qua các cấp thi: Từ cấp trường đến cấp huyện, cấp Tỉnh, cấp Quốc gia học sinh của huyện Hòa Bình đều có giải. Từ xuất phát tham gia lần đầu trong năm học 2013-2014 ít về số trường tham gia, số giải đạt được vòng tỉnh còn khá khiêm tốn. Đến năm học 2014-2015 số lượng tham gia đã tăng đáng kể và chất lượng giải cũng có nhiều khởi sắc, một số học sinh đã có điểm số cao trong tỉnh, có 02 học sinh được chọn tham gia vòng quốc gia tổ chức ngày 10/4/2015 và đã có 02 em đạt huy chương bạc. Cụ thể: Năm học TSHS đăng ký TS trường Kết Quả đạt được Cấp Tỉnh Cấp Quốc Gia tham gia 2013-2014 131 8 1 giải KK - Không 2014-2015 726 14 1 giải 3; 1 giải KK - 2 huy chương Đồng 8 Từ kết quả trên cho thấy, trong dạy học nếu nhà trường tổ chức cho học sinh học tập kết hợp tham gia các phong trào thì kết quả học tập sẽ không ngừng được nâng cao. Phong trào giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng không chỉ hỗ trợ cho chất lượng môn Toán, môn Tiếng Anh mà nó còn góp phần nâng cao chất lương HS giỏi của nhà trường. Ví dụ như trường THCS Hòa Bình trong năm học 2014-2015 có 1 học sinh đạt huy chương Đồng, 1 giải cấp tỉnh trong kỳ thi giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng internet thì có 3 giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi môn toán và môn Tiếng Anh lớp 9 vòng tỉnh. IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ Sau thời gian phấn đấu khắc phục khó khăn để triển khai và tổ chức cho học sinh các khối lớp tham gia thi giải toán bằng Tiếng Anh qua internet đạt kết quả tốt, tôi rút ra được một số bài học như sau: - Phải xây dựng kế hoạch tổ chức thật chu đáo, làm tốt công tác thông tin tuyên truyền và vận động để nhiều học sinh tham gia. - Cần phải làm tốt công tác tuyên truyền và vận động trong phụ huynh học sinh. Qua đó huy động sự hỗ trợ của phụ huynh học sinh về vật chất và tinh thần để giảm bớt những khó khăn mà nhà trường đang gặp phải. GV phải thường xuyên theo dõi nhắc nhở, động viên và giúp đỡ kịp thời học sinh thì phong trào với có kết quả. - Gắn kết các phong trào với các hội thi để nâng cao chất lượng dạy học. Sau hai năm học tổ chức cho học sinh các trường trong huyện tham gia thi giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng internet, tôi nhận thấy đây là một công việc bổ ích nhưng cũng gặp một số khó khăn khi thực hiện. Vì chưa có nhiều HS biết sử dụng máy tính, biết Tiếng Anh (nhất là các em học sinh cấp Tiểu học), một số phụ huynh HS lo ngại con em mình vào mạng internet sẽ thâm nhập vào những mặt tiêu cực: ham mê chơi game, đọc những trang web có nội dung xấu…(phải mất một khoảng thời gian để phụ huynh bị thuyết phục bởi những ích lợi thiết thực cho cho quá trình học toán của con em mình), điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường, của gia đình học sinh và giáo viên còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển 9 công nghệ thông tin. Để khắc phục những khó khăn trên, người GV cần phải làm tốt công tác tuyên truyền vận động để phụ huynh học sinh sẵn sàng hỗ trợ cho về tinh thần và vật chất để khắc phục khó khăn. Cuộc thi không dừng lại ở các giải thưởng mà các em mang lại. Mà hơn thế nữa, Violimpic đã thật sự trở lại thành sân chơi lành mạnh bổ ích cho các em trong giai đoạn hiện nay. Nó giúp các em vừa học tập, vừa giải trí lành mạnh. Học mà chơi, chơi mà học. Hòa Bình, ngày 18 tháng 4 năm 2015 Người viết Đặng Phú Quốc 10 HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD-ĐT HOÀ BÌNH PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (Trang cuối của SKKN) 1. Kết quả chấm điểm: . . . . . . /100 điểm a) Về nội dung: - Tính mới: ............................................./30 điểm - Tính hiệu quả: ...................................../35 điểm - Tính ứng dụng thực tiễn: ...................../20 điểm - Tính khoa học: ...................................../10 điểm b) Về hình thức: ...................................../05 điểm 2. Xếp loại: .......................................................... Hòa Bình, ngày ..... tháng ..... năm 2015 CHỦ TỊCH HĐKH 11