Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4 5 tuổi...

Tài liệu Skkn một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4 5 tuổi

.DOCX
25
169
92

Mô tả:

I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1/ Đặt vấn đề: Lứa tuổi Mầm non trẻ đã dần dần hình thành hoạt động giao tiếp với mọi người xung quanh. Chính vì vậy, ngay từ lứa tuổi này chúng ta phải chăm lo phát triển toàn diện cho trẻ, trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ. Giáo dục lễ giáo giúp trẻ làm quen một số hành vi, chuẩn mực đạo đức đơn giản, phổ biến, cần thiết với lứa tuổi Mầm non trong quan hệ của trẻ với bản thân, với mọi người xung quanh, với gia đình, nhà trường, môi trường thiên nhiên…Từ đó, hình thành ở trẻ một số nền nếp, thói quen và hành vi đẹp, biết phân biệt cái tốt, cái xấu, cái nào đáng chê trách, cái nào được khen, cái nào nên bỏ, cái nào nên noi theo… Hẳn ai ai cũng đều mong muốn đứa con yêu của mình lớn lên sẽ được phát triển toàn diện về mọi mặt. Trong hành trang cho trẻ bước vào đời bên cạnh vốn kiến thức cơ bản về thế giới xung quanh, trẻ cần phải mang theo một nhân cách tốt. Vì vậy, trong nhiệm vụ trọng tâm của ngành học Mầm non là phát triển toàn diện cho các cháu về mọi mặt, thì giáo dục lễ giáo là một nội dung được đặt lên hàng đầu. Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là một nhu cầu không thể thiếu, không thể xem nhẹ. Trăn trở với mục tiêu chung của giáo dục, là người giáo viên Mầm non tôi nguyện góp một phần sức nhỏ bé của mình vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ. Tôi luôn tìm kiếm các biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho các cháu nhằm đạt kết quả tốt nhất. Năm học 2016-2017tôi được phân công đứng lớp Chồi ở điểm chính, hầu hết các cháu chưa làm quen với môi trường sư phạm. Phần lớn bố mẹ của các cháu làm nông nên việc quan tâm đến con em còn hạn chế. Bên cạnh đó một phần vì mục tiêu của giảm tỷ lệ sinh con nên số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ ngày càng được nuông chiều thái quá. Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi Mầm non, nên thường khoán trắng cho giáo viên. Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, hay nói lêu, trả lời có những câu cụt, câu què, ra vào lớp tự nhiên...Các cháu thường có thái độ hành vi chưa đúng, cách ứng xử với bạn bè chưa được thân thiện hòa nhã. Đứng trước tình hình như vậy, tôi rất lo lắng phải dạy trẻ như thế nào và bằng những biện pháp gì để tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức phù hợp với chuẩn mực xã hội. Đầu tiên cô giáo cần giáo dục trẻ những hành vi văn hoá trong cuộc sống hằng ngày như có thái độ đúng với cô giáo và người lớn, bạn bè, có tình yêu đối với mọi sự vật, hiện tượng xung quanh… Giáo dục lễ giáo nhằm hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách của con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì thế, mỗi cô giáo chúng ta có trách nhiệm góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện về nhân cách - trí tuệ. Do đó tôi chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4-5 tuổi” 2/ Mục đích đề tài: Giáo dục lễ giáo ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Qua giáo dục lễ giáo với nhiều hình thức khác nhau, trẻ sẽ tiếp thu và sẽ học theo sự thể hiện của từng nhân vật của các bài thơ, câu chuyện, hình ảnh… Biến những cái có trong bài thơ, câu chuyện thành sự hiểu biết và tiếp xúc hàng ngày của mình, trẻ sẽ ngoan hơn, giỏi hơn. Khi giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử chỉ, hành động của trẻ với mọi người. Phương tiện tốt nhất để hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ là giáo dục lễ giáo. Qua các hình thức giáo dục lễ giáo có tác động rất mạnh đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp. Qua giáo dục lễ giáo, trẻ sẽ lĩnh hội được những mối quan hệ và tình cảm gia đình, bạn bè, thầy cô giáo trong các tác phẩm văn học và các hình ảnh có nội dung giáo dục trẻ cao, và qua giao tiếp với bạn bè, cô giáo. Đây là phương tiện giáo dục nhằm hình thành cho trẻ những tình cảm yêu thương gần gũi với mọi người, kính trọng, lễ phép với người thân của mình. Giáo dục lễ giáo góp phần giúp cho các cháu có thể mạnh dạn tự tin hơn khi đến trường, khi giao tiếp với mọi người xung quanh. Giáo dục lễ giáo được các cháu thể hiện qua mọi hoạt động giao tiếp hàng ngày, qua các giờ hoạt động vui chơi và học tập. Giáo dục lễ giáo còn nhằm hình thành ở trẻ các kỹ xảo và thói quen đạo đức, thói quen có văn hóa với người lớn, với bạn bè, thói quen nói đúng sự thật, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, ngăn nắp, làm các công việc có ích, có thói quen cố gắng lao động. 3/ Lịch sử đề tài: Từ xa xưa việc hình thành cơ sở về phẩm chất đạo đức của con người đã bắt đầu ở ngay lứa tuổi Mầm non. Giáo dục đạo đức ở lứa tuổi này là khâu đầu tiên quan trọng của việc đào tạo nhân cách con người mới, góp phần hình thành những cơ sở ban đầu của nhân cách, tạo tiền đề cho sự phát triển của trẻ về sau. Mỗi con người sinh ra và lớn lên luôn cần được sự quan tâm, sự giáo dục kịp thời, nhất là lứa tuổi mầm non. Do đó, ngay từ đầu năm học, nhiệm vụ giáo dục lễ giáo cho các cháu tôi luôn đưa lên đầu và dành nhiều nhiệt quyết để thực hiện mục tiêu này. 4/ Phạm vi đề tài: Trong năm học 2016-2017 thực hiện nhiệm vụ năm học của ngành phát động và luôn lấy mục tiêu giáo dục lễ giáo cho trẻ là nhiệm vụ hàng đầu trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, để góp một phần nhỏ bé của mình vào quá trình hình thành cho trẻ một nhân cách theo mục tiêu của ngành, của toàn xã hội. Chính vì thế tôi đã nghiên cứu và đã vận dụng phương pháp lồng ghép “ Giáo dục lễ giáo cho trẻ 4-5 tuổi” vào trong các môn học, giờ hoạt động vui chơi của các cháu, tuyên truyền đến phụ huynh, thông qua các chế độ sinh hoạt hằng ngày…ngay từ đầu năm học cho đến nay. II/ NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM 1/ Thực trạng đề tài: Ở lớp Chồi 2 mà tôi đang phụ trách, đa phần các cháu là con nông dân, kinh tế gia đình phụ thuộc vào nghề nông là chủ yếu. Do bận rộn với công việc mưu sinh kiếm sống nên một phần phụ huynh chưa nhận thức sâu sắc được tầm quan trọng của trẻ lứa tuổi mầm non. Các cháu đi học ăn mặc chưa sạch sẽ, đầu tóc chưa gọn gàng, một số cháu vào lớp chưa biết chào cô. Phần đông các cháu còn làm theo ý muốn của mình, chưa biết vâng lời. Khi cô yêu cầu cháu làm một điều gì đó đôi khi cháu tỏ ý không hài lòng, thậm chí còn cãi lại với cô. Đa số các cháu ở điểm tôi đang phụ trách chưa ra lớp lần nào, chỉ có một số cháu năm học trước được học lớp chồi. Do đó, khi bước vào năm học, trẻ còn rụt rè, lo sợ, có trẻ lại khóc nhè. Một số khác lại xưng hô mày tao với bạn, giành đồ chơi với bạn, đánh bạn, nghịch phá, có cháu còn nói tục chửi thề… Cháu chưa có ý thức tập trung nghe cô giảng bài, luôn làm theo ý muốn của mình, cháu hay đùa giỡn, nói chuyện gây mất trật tự trong giờ học làm cho tiết học kém hiệu quả, ảnh hưởng đến các cháu khác. Thực tế cho thấy việc giáo dục cho các cháu là một việc hết sức quan trọng. Trẻ em sinh ra giống như một búp măng non, có thể búp măng đó sinh ra đã mọc ngay ngắn, cũng có thể vốn sinh ra búp măng đó đã không được ngay. Nhưng nếu kịp thời uốn nắn, sau này ta sẽ có một cây tre ngay thẳng tắp, còn ngược lại búp măng đó sẽ phát triển thành một cây tre cong queo, xấu xí. Điều đó lý giải tại sao ông bà xưa lại có câu “Dạy con từ thuở còn thơ”. Dưới sự tác động sư phạm của người lớn, đứa trẻ ngay từ những năm tháng đầu tiên của cuộc đời đã có thể lĩnh hội một số khái niệm biểu tượng đạo đức hết sức đơn giản và có hành vi phù hợp với những khái niệm biểu tượng ấy. Trong khi giao tiếp trẻ được chứng kiến những hành vi của người lớn, trẻ học hỏi và nhanh chóng bắt chước theo các hành vi đó. Những ấn tượng đầu tiên ấy của trẻ thường để lại dấu vết trong cuộc đời. Trẻ em được ví như một tờ giấy trắng và người lớn chính là người cầm bút để viết vào trang giấy đó những nét nhân cách đầu tiên cho cuộc đời của đứa trẻ. Vì vậy người lớn cần thận trọng cân nhắc, chọn lọc trong quá trình truyền đạt cho các cháu, giúp cho các cháu thấm nhuần những đạo đức sơ đẳng. Cần phải xây dựng sao cho những khái niệm đạo đức ban đầu, những biểu tượng ban đầu ấy thật chính xác và phản ánh được đạo đức của xã hội đặc biệt là đạo đức tâm hồn của dân tộc Việt Nam chúng ta. Tôi luôn tìm cách khắc phục mọi khó khăn để tạo cho các cháu có một môi trường giáo dục tốt nhất. Thống kê khảo sát chất lượng chuyên đề “Giáo dục lễ giáo” đầu năm học của lớp tôi như sau: Tiêu Tiêu chí chí 1 Tiêu Tiêu Tiêu chí 2 Tiêu chí 3 chí 4 chí 5 Biết vâng Cố lời, gắng lộ giúp tự cảm an ủi, nói lời xúc:vui chia cảm ơn, mẹ, cô thành hãi, xin tức với công giận, ngạc người lỗi, những việc Tháng 9/2014 Biết đỡ bố hoàn ,buồn, sợ vui giáo Thời gian Biết biểu Biết nhiên, xấu thân chào việc được hổ và bạn hỏi lễ vừa giao. bè phép. Tiêu chí 6 Thích chăm sóc cây, con vật quen thuộc. Tiêu chí 7 Biết nhắc nhở người khác giữ gìn và bảo vệ môi trường. sức. 14/28 17/28 16/28 14/28 18/28 19/28 16/28 50% 50% 60,7% 57,1% 64,3% 67,9% 57,1% Dựa vào những vấn đề nêu ở trên, tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ trong nhà trường Mầm non. Vì thiết nghĩ nhà trường là nơi giáo dục đạo đức cho các cháu tốt nhất. 2/ Những vấn đề cần giải quyết: Tôi luôn tự hỏi phải giáo dục các cháu như thế nào để các cháu có được những nền tản cơ bản của chuẩn mực đạo đức xã hội, góp phần vào hành trang cho các cháu bước vào lớp một. Từ những thực tế trên tôi nhận thấy để giáo dục cho trẻ Mầm non có những hành vi chuẩn mực ban đầu cần thực hiện các nội dung sau: - Giáo dục lễ giáo thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề. - Lồng ghép giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động học tập. - Xây dựng góc tuyên truyền, nêu cao vai trò của phụ huynh trong việc giáo dục trẻ. - Giáo dục lễ giáo thông qua các tác phẩm văn học, thơ ca. - Giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động tập thể. 3/ Biện pháp giải quyết: Với mục tiêu giúp trẻ hiểu biết, có hành vi ứng xử và thái độ đúng đối với các mối liên quan trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của trẻ ở mức độ đơn giản, hình thành kỷ năng tự phục vụ bản thân, biết ứng xử trong gia đình, ở trường lớp và với môi trường tự nhiên-xã hội. Hành trình giáo dục lễ giáo sẽ bắt đầu từ “động tác” cung cấp kiến thức và hình thành những cảm xúc, những rung động tình cảm, để trên cơ sở đó hình thành những hành vi lễ giáo của trẻ. Ví như với bản thân, trẻ biết tên mình, vị trí của mình ở trường, ở nhà, biết cách đi, đứng, ngồi lịch sự, yêu thương quý mến những người thân. Rồi biết thưa gửi, vâng dạ, không nói trống không, không nói leo, xưng hô thân mật… Trong trường Mầm non không có giờ đạo đức riêng, mà thông qua sử dụng hình thức tích hợp với nội dung bài dạy của các lĩnh vực để hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành vi lễ giáo. Nắm được đặc điểm tình hình của từng cháu, tôi chọn ra một số biện pháp như sau: 3.1/ Giáo dục lễ giáo thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề. Hoạt động chủ đạo của trẻ ở lứa tuổi Mầm non là vui chơi. Chơi là hoạt động của trẻ mẫu giáo tạo ra những nét tâm lý mới tiêu biểu là sự hình thành nhân cách trong mối quan hệ giữa trẻ em cùng chơi với nhau. Đối với trẻ mẫu giáo chơi là cuộc sống của trẻ, không chơi trẻ không thể phát triển đuợc, trong trò chơi trẻ học cách sử dụng đồ vật, học những quy tắc ứng xử giữa con người với con người. Vì vậy, trong công tác giáo dục lễ giáo cho các cháu trò chơi là phương tiện giáo dục mạnh mẽ nhất. Trong các loại trò chơi, thì trò chơi đóng vai theo chủ đề có vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là loại trò chơi mô phỏng lại một mảng nào đó của cuộc sống người lớn trong xã hội bằng việc nhập vai hay đóng vai, tức là ướm mình vào người nào đó để hành động theo chức năng của họ trong các mối quan hệ xã hội. Khi tham gia trò chơi trẻ được thoả mãn nguyện vọng là được sống và hành động như người lớn. Trẻ có thể hiểu được mỗi người trong xã hội đều có nghĩa vụ và quyền lợi. Thông qua hoạt động vui chơi người lớn tạo ra sự chuyển biến trong đời sống tâm lý trẻ. Xuyên suốt trò chơi có hai mối quan hệ diễn ra, đó là mối quan hệ giữa trẻ với trẻ và mối quan hệ giữa các vai chơi với nhau. Vai chơi là tấm gương phản chiếu lại mối quan hệ giữa những con người trong xã hội (giữa ba mẹ và con cái, giữa cô giáo và trẻ, giữa người bán hàng và người mua hàng…). Vai chơi có tác dụng giáo dục lễ giáo trực tiếp đối với trẻ, ngay cả đối với những trẻ đóng vai. Chính vì thế cho nên việc khai thác tác dụng giáo dục lễ giáo của trò chơi đóng vai theo chủ đề đòi hỏi người giáo viên phải tìm hiểu, chọn lọc sau đó hướng dẫn cho trẻ tỉ mỉ từng vai chơi. Quá trình chơi được lặp lại nhiều lần để giúp trẻ khắc sâu. Tùy theo chủ đề chơi mà cô giáo có thể tác động nhiều khía cạnh đạo đức khác nhau cho trẻ Ví dụ: - Chủ điểm “Gia đình”, trẻ chơi trò chơi đóng vai “Gia đình của bé”. Trẻ biết tự phân vai chơi cho nhau: một trẻ đóng vai mẹ, một trẻ đóng vai bố và một trẻ đóng vai con. Trẻ biết được: + Bố thường đi làm việc, bố luôn thương yêu mẹ và các con, chăm sóc cho các con, dạy con học, đưa con đến trường. + Mẹ là người nấu cơm cho con ăn, tắm rửa cho con, đưa con đi học, dạy con học bài… + Con lúc nào cũng phải yêu thương, kính trọng bố mẹ, vâng lời bố mẹ, khi nói chuyện phải biết dạ thưa, khi có khách đến nhà phải biết chào hỏi. Biết giúp đỡ bố mẹ những công việc vừa sức: rửa chén, quét nhà, phụ mẹ nấu cơm, trông em… Thông qua trò chơi trẻ được tiếp xúc với đồ dùng đồ chơi. Cô nên tạo ra những đồ dùng đồ chơi mang tính thẩm mỹ, hấp dẫn trẻ bằng vẻ trong sáng giản dị giúp trẻ hình thành thị hiếu thẩm mỹ. Qua đó giáo dục các cháu biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi cẩn thận, biết lau chùi sạch sẽ, lấy và cất dọn gọn gàng đúng nơi quy định, nhằm hình thành ở trẻ nền nếp thói quen trong sinh hoạt vui chơi. Đồng thời qua đó giúp các cháu yêu thích đồ dùng đồ chơi, cảm thụ được cái đẹp, yêu thích các sản phẩm của mình và bạn tạo ra trong quá trình chơi. Ví dụ: - Ở chủ điểm “Vật nuôi trong gia đình” quan sát trẻ chơi ở góc xây dựng, tôi thấy: Cháu lấy đồ chơi xây dựng (hàng rào, cây xanh, chuồng trại…) một cách nhẹ nhàng, cẩn thận. Cháu xây được mô hình “Nông trại vui vẻ” với các chuồng trại: chuồng heo, chuồng bò, chuồng gà…Cháu biết cảm nhận được cái đẹp từ mô hình cháu xây dựng nên, từ đó giúp cháu yêu thích các đồ dùng đồ chơi và vai chơi của mình. Sau giờ chơi, tôi thấy cháu biết phân công nhau cất đồ chơi vào đúng nơi ban đầu lấy xuống. - Cũng ở chủ điểm “Vật nuôi trong gia đình”, cháu vào góc nghệ thuật và nặn một số vật nuôi đơn giản. Cháu tạo ra được chú gà con màu vàng xinh xắn, chú heo con màu hồng mũm mĩm. Quan sát tôi thấy cháu rất thích thú và trân trọng sản phẩm mình tạo ra, biết cất dọn học cụ vào kệ gọn gàng ngay ngắn. Trò chơi cũng giúp cho các em nâng cao tính kỷ luật, tự giác thông qua việc ý thức được các vai trò trong cuộc chơi, chấp hành các quy định của trò chơi một cách tự nguyện. Dần dần điều đó sẽ hình thành ở trẻ một thói quen tốt là tự đặt ra cho mình những nguyên tắc về kỷ luật, làm nền tảng cho các hoạt động sau này. Để vai chơi luôn đạt kết quả cao trong giáo dục đạo đức cho các cháu tôi chú trọng cách sắp xếp, bố trí các góc chơi gọn gàng, hấp dẫn trẻ; sân chơi luôn sạch sẽ, thoáng mát, đầy đủ ánh sáng và không khí trong lành. Tôi luôn tìm tòi sáng tạo trong việc làm ra đồ dùng đồ chơi cho trẻ. Với tôi đồ chơi phải phong phú nhiều dáng vẻ để có thể sử dụng vào nhiều loại trò chơi. Đồng thời đồ chơi còn phải mang tính thẩm mỹ hấp dẫn trẻ bằng vẻ trong sáng giản dị, giúp trẻ hình thành thị hiếu thẩm mỹ. Tôi chú trọng sử dụng nhiều đồ chơi dân gian. Cần tránh những đồ chơi sắc nhọn dễ gây thương tích hoặc những thứ độc hại, những đồ chơi bạo lực. Việc tiếp xúc với đồ dùng đồ chơi trong quá trình chơi giúp các cháu biết yêu quý, trân trọng giữ gìn bảo vệ các đồ dùng đồ chơi, sau khi chơi xong biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi vào đúng nơi quy định. Ví dụ: - Chủ điểm “Nghề truyền thống”: Từ các vật liệu đơn giản ở xung quanh cô tạo ra một số đồ dùng dụng cụ của nghề nông: cuốc, xẻng, lưỡi liềm…Cô giải thích cho các cháu hiểu được từ các dụng cụ đó đã làm nên hạt gạo, bát cơm, nuôi lớn các cháu. Các dụng cụ đó gắn liền với bao giọt mồ hôi của bố mẹ để nuôi con khôn lớn. Qua đó trẻ sẽ biết trân trọng, giữ gìn các đồ dùng dụng cụ đó. Bên cạnh đó cô cần bố trí các góc chơi phù hợp với chủ đề. Việc cho trẻ nhắc lại tiêu chuẩn khi chơi giúp cho trẻ có được những hành vi đạo đức tốt trong quá trình chơi: biết rủ bạn cùng chơi, khi chơi không giành đồ chơi với bạn, không cãi nhau đánh nhau với bạn, không xưng hô mày tao với bạn, không la hét to khi chơi và chơi xong biết cất dọn đồ chơi vào đúng nơi quy định. Trong khi chơi trẻ biết liên kết các góc chơi với nhau để đem lại hiệu quả tốt. Trò chơi ĐVTCĐ có tác động rất mạnh đến sự phát triển đời sống tình cảm trẻ mẫu giáo. Trẻ lao vào chơi với tất cả tinh thần say mê của nó. Trong khi vui chơi trẻ tỏ ra vui sướng và nhiệt tình. Khi phản ánh vào trò chơi những mối quan hệ giữa người và người và nhập vào những mối quan hệ đó thì những rung động mang tính người của trẻ được gợi lên. Trong trò chơi trẻ đã thể hiện được tình người, như thái độ chu đáo, ân cần, sự đồng cảm, tinh thần tương trợ và một số phẩm chất đạo đức khác. Ví dụ: - Ở góc bán hàng, trẻ đóng vai người mua hàng và người bán hàng. + Người bán hàng: Biết chào hỏi, mời khách mua hàng, bán đúng giá, không bán giá đắt. Thái độ ân cần vui vẻ với khách hàng, biết cảm ơn khi bán được hàng và nhận tiền… + Người mua hàng: Bên cạnh việc biết gọi tên các mặt hàng cần mua, người mua phải vui vẻ, biết đưa tiền và nhận hàng bằng hai tay, biết cảm ơn khi nhận hàng và trả tiền cho người bán… Hoạt động vui chơi, mà trung tâm là trò chơi ĐVTCĐ ở tuổi mẫu giáo thực sự đóng vai trò chủ đạo. Ý nghĩa chủ đạo thể hiện trước hết là ở chỗ nó giúp tẻ giải quyết mâu thuẫn trong bước phát triển từ tuổi ấu nhi lên tuổi mẫu giáo. Trò chơi là phương tiện góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Trò chơi tạo ra những nét tâm lý đặc trưng cho tuổi mẫu giáo, mà nổi bật là tính hình tượng và tính dễ xúc cảm, khiến cho nhân cách của trẻ mẫu giáo mang tính độc đáo khó tìm thấy ở các lứa tuổi khác. Do đó tổ chức trò chơi chính là tổ chức cuộc sống của trẻ. Trò chơi là phương tiện để trẻ học làm người. 3.2/Lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các hoạt động học tập. Như chúng ta đã biết, ở trường mầm non không có giờ đạo đức riêng, mà thông qua sử dụng hình thức tích hợp, lồng ghép với nội dung bài dạy của các lĩnh vực để dạy và hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành vi lễ giáo. Qua các tiết học hằng ngày trẻ được tham gia vào nhiều hoạt động như: Hát- múa, đọc thơ, kể chuyện, làm quen môi trường xung quanh, toán,… Chính vì vậy, lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi lễ phép, có văn hoá . Ví dụ : qua giờ khám phám khoa học (về cây xanh ) Cô giáo có thể đàm thoại: cây xanh để làm gì? cây xanh có lợi như thế nào ? Muốn có nhiều cây xanh chúng ta phải làm gì ? Qua lợi ích của cây xanh, cô giáo dục cháu không ngắt ngọn bẻ cành, mà phải biết bảo vệ chăm sóc cây xanh để cây cho ta nhiều lợi ích và phê phán những tệ nạn chặt cây phá rừng gây ô nhiễm môi trường, gây ra những thảm hoạ thiên tai như: cháy rừng, lũ quét. Đối với giờ học tạo hình : tô màu người thân trong gia đình Cô có thể đàm thoại . Gia đình cháu gồm có những ai ? Gia đình cháu thuộc gia đình nhỏ hay gia đình lớn ? Mọi người sống trong gia đình phải như thế nào với nhau ? Giáo dục trẻ biết yêu thương, kính trọng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ ngoan ngoãn, vâng lời chăm chỉ học hành, lễ phép . + Giờ làm quen văn học :qua câu chuyện bác gấu đen và hai chú thỏ Cô đàm thoại với trẻ : Thỏ xám có tính cách như thế nào ? Thỏ trắng có tính cách như thế nào ? Con thích nhân vật nào nhất ?vì sao ? Cô giáo dục cháu lòng thật thà, chăm lo lao động, dạy, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với mọi người xung quanh, giúp đỡ các bạn cùng lớp, bảo vệ những bạn mới đến lớp bằng cách chơi với các bạn, nhường đồ chơi và biết hướng dẫn bạn cách chơi. + Giờ học âm nhạc :Bài hát “Bông hoa mừng cô” Đàm thoại : Đối với cô giáo các con phải như thế nào ? Khi tặng hoa cho cô, các con tặng bằng mấy tay ? Thông qua đó giáo dục trẻ khi nhận hoặc trao vật gì với người lớn nên trao hoặc nhận bằng hai tay, khi nhận các con nói lời cám ơn. Vì thế mà cô giáo luôn là người mẹ thứ hai để giáo dục chăm sóc và nuôi dạy trẻ những kỹ năng sống ở trong trường mầm non cũng như ở ngoài xã hội trẻ luôn có thái độ lễ phép ngoan như gặp người lớn tuổi ở nhà hay ngoài đường trẻ sẽ khoanh tay chào con chào ông, bác, cô, chị ạ . Cô luôn hướng trẻ đến những điều tốt đẹp, đến cái thiện trong cuộc sống, tránh xa những cái xấu, cái ác. Dạy trẻ phải biết học tập và làm theo tấm gương của Bác Hồ. Cô giúp cháu biết được Bác là vị lãnh tụ vĩ đại của nước Việt Nam, Bác giản dị và hiền từ, nhưng giàu tình thương yêu, nhân ái. Lúc sinh thời Bác luôn lo cho dân cho nước, quan tâm chăm sóc các cháu thiếu nhi. Bác là một người cha mà tất cả mọi ngưòi đều kính mến, yêu quý. Ví dụ: - Qua câu chuyện “Niềm vui bất ngờ”, cô giúp các cháu biết đuợc Bác rất giản dị, hiền từ, luôn thuơng yêu các cháu thiếu nhi. Và các cháu thiếu nhi cũng vậy, ai cũng xúc động khi được gặp Bác vì ai cũng yêu quý Bác. Qua đó, cô giáo dục các cháu phải biết chăm ngoan học giỏi, vâng lời cô để xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ. Qua các tiết học cô dạy các cháu biết yêu quý thầy cô giáo của mình, những người đã yêu thương, lo lắng cho các cháu, trang bị cho các cháu hành trang kiến thức để bước vào đời. Giúp các cháu biết ơn và yêu kính các cô chú bộ đội đang bảo vệ biên giới, các chú công an đang giữ gìn trật tự xã hội để cho các cháu có được cuộc sống yên bình. Giúp các cháu biết ơn các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ đất nước, cho các cháu được cắp sách đến trường. Ví dụ: - Qua sự kiện ngày 20/11 với đề tài “Cô giáo của em”. Cô dạy trẻ biết được công việc của người giáo viên là dạy cho các cháu học. Lúc nào cô cũng thương yêu các cháu, mong các cháu học cho thật giỏi để sau này trở thành người có ích cho xã hội. Qua đó, trẻ biết yêu kính thầy cô của mình, ý thức được sẽ vâng lời cô và luôn chăm ngoan học giỏi. - Qua sự kiện ngày 22/12- ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam. Trẻ biết đuợc công việc của các cô chú bộ đội là rất vất vả. Các cô chú phải ngày đêm canh giữ đất trời ở tận nơi rừng núi cao hay nơi hải đảo xa xôi để cho các cháu có được cuộc sống yên bình mà an tâm học tập. Qua đó, trẻ biết ơn các cô chú bộ đội và sẽ chăm học hơn nữa để không phụ lòng các cô chú ấy. Trong hoạt động tổ chức các tiết học, các nhóm trẻ phải biết giúp đỡ lẫn nhau, mở rộng tìm năng và thành tựu đạt được bằng những năng lực tình cảm mới, chia sẻ tình cảm yêu thương chăm sóc những người gần gũi. Qua đó giáo dục lễ giáo cho các cháu, giúp cháu có ý thức trong cuộc sống hàng ngày và giúp trẻ có cách ứng xử tốt để trưởng thành và thể hiện sự yêu thương những người thân trong gia đình, những người xung quanh trẻ. 3.3/ Xây dựng góc tuyên truyền, nêu cao vai trò của phụ huynh trong việc giáo dục trẻ. Trường tôi mỗi lớp đều có góc tuyên truyền. Ở góc tuyên truyền của lớp tôi thường xuyên cắt dán thay đổi hình ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo cho các cháu, hoặc cắt dán một số bài thơ, câu đố, truyện thơ, bài hát, ca dao…về chuyên đề giáo dục lễ giáo cho các cháu và phụ huynh cùng xem. Trẻ em có đặc điểm dễ nhớ nhưng lại mau quên. Song, trẻ được trực quan bằng hình ảnh những gương tốt, hoặc qua thơ, qua chuyện thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu. Ví dụ: - Ở góc tuyên truyền tôi sưu tầm được bài hát “Chim vành khuyên”. Qua nội dung bài hát tôi giáo dục các cháu biết cách chào hỏi khi gặp người lớn, khi có khách đến nhà, hoặc khi có các thầy cô đến thăm lớp… Tôi tìm các hình ảnh có liên quan đến nội dung bài hát và dán kèm để các cháu vừa thuộc bài hát, vừa xem hình ảnh, như vậy các cháu sẽ khắc sâu bài học này hơn. Từng tháng tôi lên kế hoạch có yêu cầu nội dung cao hơn, bên cạnh đó tôi thay tranh ảnh bài thơ có nội dung phù hợp với chủ điểm từng tháng. Góc tuyên truyền thường để ngoài cửa tiện cho phụ huynh dễ nhìn, qua đó giúp cho các bậc phụ huynh biết được kế hoạch chăm sóc của nhà trường để có hướng nhắc nhở con cái. Ngoài ra tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội dung về lễ giáo phù hợp với trẻ làm thành một album, để đến giờ hoạt động chơi trẻ về góc học tập có thể mở ra xem. Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về thói quen của trẻ, về sự thay đổi của trẻ trong ngày để có hướng giáo dục trẻ tốt hơn, thuận lợi hơn. Ví dụ: - Vào giờ đón trẻ hoặc trả trẻ, cô có thể trò chuyện, trao đổi với phụ huynh về đặc điểm, thói quen hàng ngày của trẻ như: sáng trẻ đi học có thưa ông bà không, khi có khách đến nhà trẻ có thưa không, khi nhận vật gì đó từ người lớn trẻ có nhận bằng hai tay không, trẻ có nói tục chửi thề hay nói những câu trổng không không… Từ đó, cô biết được thói quen của trẻ, biết được đặc điểm tâm lý của trẻ mà tìm ra biện pháp giáo dục trẻ có hiệu quả. Mời phụ huynh tham gia dự giờ các tiết thao giảng, thanh tra để phụ huynh nắm được tình hình học cũng như các mặt khác của trẻ mà kịp thời giáo dục thêm cho trẻ lúc ở nhà. Ví dụ: - Mời phụ huynh dự giờ tiết hoạt động chơi giúp cho phụ huynh thấy được cách trẻ giao tiếp, ứng xử, chơi với nhau. Phụ huynh sẽ thấy được mặt mạnh cũng như mặt yếu của con mình để có phương pháp dạy thêm cho trẻ ở nhà. Muốn giáo dục lễ giáo cho trẻ được tốt thì bản thân giáo viên và phụ huynh phải là tấm gương sáng, gương mẫu cho trẻ noi theo. Mọi hoạt động của cô, của người lớn đều ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ vì vậy khi giao tiếp với phụ huynh lời nói của cô phải luôn chuẩn mực, lịch sự, nhằm làm gương cho trẻ noi theo. Đồng thời phải luôn tôn trọng lắng nghe ý kiến của phụ huynh để tạo cho phụ huynh sự tin tưởng. Phụ huynh phải luôn là tấm gương để trẻ noi theo. Trong cuộc sống hàng ngày, trẻ thường hay học hỏi và bắt chước theo người lớn rất nhanh, nhất là các lời nói và hành động của bố mẹ. Do đó phụ huynh cần phải tránh những hành động lời nói thiếu văn hóa trước mặt trẻ. Ví dụ: - Người lớn luôn dạy trẻ không được xưng mày tao, thế nhưng có một số gia đình lại gọi con bằng mày, hay có một số phụ huynh có thói quen nói những câu thiếu văn minh trong giao tiếp làm cho trẻ cũng học hỏi theo… Chính điều này đã gây không ít khó khăn trong việc uốn nắn trẻ. Kết hợp với phụ huynh và nhà trường giúp trẻ có lối sống biết giao tiếp, ứng xử với mọi người xung quanh. Khi nói chuyện với người lớn phải biết trả lời “dạ thưa”. Khi người lớn hỏi phải trả lời “vâng dạ”, không được chỉ gật hay lắc đầu. Trong giờ học nếu muốn phát biểu trẻ phải giơ tay, khi được đưa cho vật gì phải nhận bằng hai tay và phải biết cảm ơn, khi có lỗi phải biết nhận lỗi và xin lỗi. Các bậc phụ huynh và cô giáo có ảnh hưởng nhiều nhất đến trẻ, luôn là những tấm gương cho trẻ nhìn vào mà học tập. Trẻ con bắt chước rất nhanh nhất là các thói xấu của người lớn. Do đó, người lớn nên để ý các hành vi ứng xử của mình trong khi giao tiếp với bạn bè, họ hàng xung quanh. Cha mẹ có lối sống tốt là cách tốt nhất và thuận lợi nhất để giáo dục con cái có lối sống tốt. Qua những tính cách đó sẽ giúp nuôi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp làm tăng sự phát triển của con trẻ. Để việc giáo dục đạt hiệu quả tốt nhất tôi đã phối hợp chặt chẽ với phụ huynh (trò chuyện trao đổi trong các giờ đón và trả trẻ, thông qua sổ bé ngoan…). Việc tuyên truyền giáo dục lễ giáo cho phụ huynh nắm là điều rất cần thiết, từ đó phụ huynh có ý thức giáo dục lễ giáo cho trẻ lúc ở nhà. Qua thời gian trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt như xưng hô lễ phép lịch sự trong giao tiếp nhờ sự giáo dục bằng phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học”. 3.4/Giáo dục lễ giáo thông qua các tác phẩm văn học, thơ ca. Tôi nhận thấy giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các tác phẩm văn học, thơ ca đạt kết quả cao nhất và trẻ hứng thú nhất. Ví dụ: Dạy kể truyện “ Ai đáng khen nhiều hơn ”Tôi nhấn mạnh cho trẻ biết những hành vi và việc làm tốt của thỏ anh như vâng lời mẹ, biết giúp mọi người khi gặp khó khăn, biết nhường nhịn em nhỏ…. Giáo dục trẻ phải ngoan ngoãn vâng lời bố mẹ, nhường nhịn em nhỏ, biết yêu thương giúp đỡ mọi người. Tôi gợi ý hỏi trẻ để trẻ xin phép được kể những việc làm của mình đã giúp bố mẹ ở nhà như: Trông em quét nhà xứng đáng với lời Bác Hồ đã dạy “ Tuổi nhỏ làm việc nhỏ tuỳ theo sức của mình ”vì vậy giờ học rất sinh động, gây hứng thú lôi cuốn trẻ vào giờ học đạt kết quả cao. Với câu chuyện “ Đôi bạn tốt” tôi tìm tòi nghiên cứu, sưu tầm về tính cách các nhân vật với các biểu hiện sắc thái khác nhau, để tìm ra cái hay, cái sáng tạo qua nhân vật nhằm thu hút trẻ, kích thích sự hứng thú của trẻ, giúp trẻ dễ dàng cảm nhận được nội dung câu chuyện.Tôi nghiên cứu làm rối que, rối tay để biểu diễn cho trẻ xem để trẻ hiểu rõ hơn các nhân vật, hiểu nội dung câu chuyện. Ngoài ra, tôi còn cho trẻ đóng vai các nhân vật trong câu chuyện nhằm giúp trẻ hiểu rõ hơn các nhân vật, hiểu nội dung câu chuyện.Thông qua câu chuyện giáo dục trẻ không chê bai bạn bè, biết yêu thương, quan tâm, giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn. Thông qua các bài thơ, câu chuyện tôi thường giáo dục trẻ như hằng ngày bố mẹ làm việc vất vả để nuôi các con, vì vậy các con phải biết phụ giúp, đỡ đần cho bố mẹ bớt những công việc vừa sức của mình như: quét nhà , cho gà ăn, tưới nước cho hoa, chăm sóc nhổ cỏ cho các cây và còn phải học hành thật là chăm chỉ. Tôi dán tranh “Bé quét nhà”, “Bé cho gà ăn thóc”, “Bé cùng chị tưới nước, bắt sâu cho hoa” và ghép với bài thơ Buổi sáng Sáng nào cũng vậy Bé dậy cùng bà Ra trước sân nhà Tập bài thể dục Đánh răng rửa mặt Lấy chổi quét nhà Cho gà ăn thóc Thương ba khó nhọc Bé học chuyên cần Thương mẹ tảo tần Bé ngoan lễ phép. Khi giáo dục trẻ hành vi không tham lam, khi thấy vật gì của ai đánh rơi thì nhặt trả lại cho người mất, tôi cho trẻ đọc bài thơ đồng dao: “ Bà hai đi chợ mua rau Cái tôm cái tép đi sau lưng bà Tiền bà trong túi rơi ra Tép, tôm nhặt được trả bà mua rau” Giáo dục trẻ hành vi trong lớp không được nói chuyện riêng, khi có cô giáo hoặc có người vào lớp thì phải biết chào hỏi lễ phép. Tôi dán tranh “ Bé chào bà” và ghép với bài thơ: Trong lớp Thấy cô vào lớp Nhớ khoanh tay chào Đừng làm ồn ào Khi nghe cô hỏi Lúc nào muốn nói Em nhớ thưa cô Trong các hoạt động tôi rèn cách nói năng, cách chào hỏi, biết cảm ơn, xin lỗi. Để trẻ nhớ lâu tôi dạy trẻ qua bài thơ: Cảm ơn và xin lỗi “Ai giúp cho cái gì Nhớ cảm ơn ngay đi Lỡ làm điều sai trái Dù với ai cũng vậy Xin lỗi cho đàng hoàng Muốn trẻ thành bé ngoan Phải biết làm như vậy”. Muốn trẻ nắm được nội quy ra vào lớp tôi dạy trẻ thuộc bài thơ: Ra vào lớp “Khi đi em bước nhẹ nhàng Không làm xô ghế động bàn mới ngoan Ra vào lớp nhẹ chân tay Không như lúc ở ngoài sân nô đùa Nhắc nhau nhường bước người già Những người mang nặng mới là bé ngoan”. Thông qua các bài thơ câu chuyện chúng ta có thể truyền tải những kiến thức, những kỹ năng cần thiết của cuộc sống cho trẻ một cách nhẹ nhàng không gò bó.Qua những bài thơ câu truyện giúp trẻ hình thành một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hằng ngày. 3.5. Giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động tập thể. Ông cha ta có câu "Tiên học lễ, hậu học văn" nghĩa là nhiệm vụ học đầu tiên của mỗi con người phải là lễ nghĩa, học cách làm người sau đó mới đến văn hoá, kiến thức. Chính vì vậy giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non có một vai trò quan trọng bởi trẻ mầm non là lứa tuổi dễ tiếp thu nhất. Xác định rõ được điều đó tôi luôn chú trọng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các hoạt động tập thể thông qua tổ chức ngày hội, ngày lễ . Qua “Ngày hội đến trường của bé” các bé được biết ý nghĩa của ngày khai trường là ngày đầu tiên của năm học, được giao lưu gặp gỡ bạn bè, được tham gia vào các tiết mục văn nghệ, được cô yêu thương vỗ về, được làm quen với bạn mới… Từ đó, giáo dục cho trẻ yêu trường, yêu lớp, kính trọng cô giáo, quan tâm tới bạn bè. Hay qua ngày hội “Vui trung thu nhớ Bác Hồ” để mọi người, mọi gia đình và toàn xã hội dành cho các bé sự quan tâm, chăm lo và những tình cảm yêu thương trìu mến. Từ đó, giáo dục trẻ biết bày tỏ lòng cảm ơn đối với những người đã quan tâm đến mình, giáo dục trẻ tinh thần đoàn kết với bạn, biết xếp hàng đợi đến lượt mình… Qua tổ chức kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam giáo dục trẻ biết qúy trọng, nghe lời cô giáo. Qua các Hội thi để giáo dục trẻ tính mạnh dạn trong giao tiếp, nói năng lễ phép, biết phối hợp với bạn, chơi trò chơi đúng luật,…
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan