Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời trường mầm non hoa hồng

Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 -6 TUỔI PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC KHI THAM GIA HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI NGOÀI TRỜI - TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG I. Phần mở đầu: 1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự phát triển của trẻ, bởi đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên, quan trọng của nhân cách con người, là thời kỳ lý tưởng của giáo dục toàn diện mà trong đó, hoạt động vui chơi ngoài trời là phương tiện hữu hiệu và vô tận. Ngành học Mầm non đang trên đà đổi mới hình thức giáo dục và hoàn thiện phương pháp giáo dục theo hướng tích cực. Bên cạnh các hoạt động học tập thì hoạt động chơi là nhu cầu không thể thiếu đối với trẻ mẫu giáo trong trường Mầm non. Chơi là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ, không được vui chơi, trẻ sẽ không phát triển. Hoạt động vui chơi ngoài trời có ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo. Hoạt động chơi là phương tiện học hỏi của trẻ, là con đường để tăng trưởng và phát triển. Chơi tạo cơ hội để trẻ thử nghiệm những hoạt động mong muốn của mình để tìm hiểu về thế giới xung quanh. Hoạt động vui chơi của trẻ mang tính tự do, tự nguyện, tự lập. Nếu hành động của trẻ phụ thuộc nghiêm ngặt vào thế giới hiện thực hay sự áp đặt máy móc từ người lớn thì trò chơi của trẻ không còn hấp dẫn và mang lại niềm vui sướng nữa; đồng thời, trẻ mất đi tính tự tin và khả năng tự lập trong cuộc sống sau này. Trong quá trình chơi, trẻ được trải nghiệm nhiều loại cảm xúc khác nhau và rèn luyện cách thể hiện và kiểm soát cảm xúc. Trẻ mong muốn được tìm hiểu về động vật, thực vật, các hiện tượng tự nhiên, về mọi người xung quanh…trước khi trẻ học đọc , học đếm. Trẻ càng được chơi nhiều với các đồ vật khác nhau, tham gia nhiều hoạt động, kết 1 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng nối với nhiều bạn bè…thì trẻ càng tích cực và càng có cơ hội thành công trong học tập sau này. Để chơi thỏa mãn nhu cầu, có ý nghĩa và trở thành hoạt động chủ đạo của trẻ cần đảm bảo các yêu cầu mang tính nguyên tắc: tính tự nguyện, tính phát triển, tính giáo dục. Sẽ không có trò chơi thực sự nếu không đảm bảo để trẻ chơi tự do, đem lại lợi ích cho trẻ, đồng thời giáo viên phải đảm bảo tính giáo dục trong việc cung cấp và củng cố các biểu tượng, các đồ dùng mang tính giáo dục. Trẻ mầm non là những trẻ mong manh mà tràn đầy nhựa sống, được giao thoa, rung cảm với muôn vàn màu sắc và âm thanh của thế giới xung quanh mình. Với trẻ, thế giới xung quanh luôn chứa đựng những điều kỳ diệu lý thú, nhưng những hiểu biết về thế giới xung quanh mà trẻ thu được qua vui chơi lại hiện dưới ánh sáng mới mẻ. Nó không chỉ tỏa sáng mà còn được mở rộng, củng cố và khắc sâu hơn. Ở trường mẫu giáo, trẻ được nghe nhạc, được ca hát, được vận động... đặc biệt là các trò chơi dân gian luôn có sức lôi cuốn mạnh mẽ nhất bởi tính chất vui vẻ, rộn ràng, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu được chơi của trẻ. Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo đối với trẻ mẫu giáo. Trẻ “học mà chơi, chơi mà học”. Trong đó vui chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ với môi trường tự nhiên và xã hội, thỏa mản nhu cầu chơi và hoạt động , tìm hiểu khám phá của trẻ. Hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên, đồng thời trẻ tự tin , mạnh dạn hơn trong cuộc sống. Trên thực tế, ngoài những trò chơi được gợi ý trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo, giáo viên chưa chú trọng đến việc tìm tòi, thiết kế và xây dựng thêm những trò chơi mới. Các trò chơi trong chương trình còn ít, chưa đa dạng, mỗi trò chơi được tổ chức lặp đi lặp lại nhiều lần nên trẻ tham gia thiếu hào hứng. Bởi vậy, chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của giáo viên cũng như khả năng ứng dụng đa dạng các trò chơi vào hoạt động vui chơi ngoài trời còn hạn chế. 2 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng Trước đây đã có nhiều công trình đi sâu nghiên cứu từ khía cạnh này hay khía cạnh khác trong lĩnh vực vui chơi cho trẻ mẫu giáo nhưng chưa có tác giả đi sâu nghiên cứu vấn đề phát huy tính tích cực cho trẻ khi vui chơi ngoài trời đặc biệt là phát huy tính tích cực của trẻ 5- 6 tuổi. Vì vậy, tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực cho trẻ mẫu giáo lớn khi vui chơi ngoài trời. Vì vậy, tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời sẽ đáp ứng các nguyên tắc trên. Hoạt động ngoài trời nhằm tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, nhằm rèn luyện sức khỏe cho trẻ và thiết lập mối quan hệ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội, thỏa mản nhu cầu hoạt động có chủ đích theo ý thích của trẻ. Đó là tiêu chí hàng đầu giúp trẻ phát triển về: Đức, trí, thể, mĩ,…là yếu tố đầu tiên làm hành trang cho trẻ bước vào lớp học phổ thông. Vui chơi ngoài trời giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động . Tôi hy vọng qua đề tài này sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình để giúp trẻ thực sự là một chủ thể tích cực hoạt động, giao tiếp, tích cực tìm tòi và lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao?, làm thế nào?,… và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đúng, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời”, đề rút kinh nghiệm, phát huy những ưu điểm, khắc phục những mặt còn hạn chế, bổ sung những thiếu sót trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ ngày càng hiệu quả hơn. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. * Mục tiêu nghiên cứu: Giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra trong cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của trẻ. 3 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Tạo cơ hội để trẻ thử nghiệm những hoạt động mong muốn của mình để tìm hiểu về thế giới xung quanh. Trẻ mong muốn được tìm hiểu về động vật, thực vật, các hiện tượng tự nhiên, về mọi người xung quanh,…trước khi trẻ học đọc, học đếm. Trẻ càng được chơi nhiều với các đồ vật khác nhau, tham gia nhiều hoạt động, kết nối với nhiều bạn bè,…thì trẻ càng tích cực và càng có cơ hội thành công trong học tập sau này. Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả môn Hoạt động ngoài trời để phát triển toàn diện nói chung và thể chất nói riêng. * Nhiệm vụ nghiên cứu: Nhằm tìm hiểu thực trạng của lớp, đề tài mà bản thân tôi đang nghiên cứu mang lại cho trẻ cảm giác thoải mái khi tiếp xúc với bầu không khí trong lành, trẻ được tắm nắng ban mai, tiếp xúc với thiên nhiên, gần gũi với môi trường, thỏa mãn nhu cầu vận động, tiếp cận thông tin, khám phá sự vật hiện tượng thiên nhiên, xã hội dưới sự hướng dẫn của cô và do trẻ tự tìm tòi khám phá. Giúp bản thân rút ra những bài học kinh nghiệm để tìm ra các biện pháp giúp giải quyết mâu thuẫn giữa chất lượng, hiệu quả môn Hoạt động ngoài trời để phát triển thể chất cho trẻ. 3. Đối tượng nghiên cứu: - Nghiên cứu một số biện pháp giúp phát huy tính tích cực của trẻ 5 -6 tuổi ở hoạt động vui chơi ngoài trời ở trường Mầm non Hoa Hồng. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu trong khuôn khổ: Một số biện pháp tổ chức các hoạt động ngoài trời để phát triển toàn diện cho trẻ. Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 - 6 tuổi, Lớp: Lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng Thời gian: Năm học 2016 – 2017. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp đàm thoại, trao đổi thảo luận. 4 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng - Phương pháp quan sát. - Phương pháp điều tra. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp trải nghiệm thực tế. II. Phần nội dung: 1. Cơ sở lý luận: Hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu giáo với cuộc sống xung quanh, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách. Hoạt động vui chơi giúp trẻ phát triển đầy đủ, toàn diện về nhận thức, tình cảm, ý chí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Hoạt động ngoài trời cũng góp một phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ, giúp trẻ hòa nhập với thế giới xung quanh, đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình tâm lí và tính mục đích, tính kỉ luật, tính đồng đội. Đó chính là giai đoạn đầu tiên của sự hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Trẻ mẫu giáo lớn giai đoạn phát cảm của trẻ rất mạnh, cảm xúc thẩm mỹ phát triển khá nhanh, tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh, thích cái đẹp, thích vận động. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự nhiên, các thuộc tính tâm lý đặc biệt tính hình tượng phát triển mạnh gần như chi phối mọi hoạt động tâm lý của trẻ. Ở lứa tuổi này, chức năng của các cơ quan trong cơ thể bắt đầu hoàn thiện và theo nhà sinh lý học người Nga M.Do ghen cho rằng vui chơi ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp, tuần hoàn của máu và các quá trình sinh lý khác. Trò chơi vận động giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi, chạy, nhảy chính xác, tác phong nhanh nhẹn. Tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng có ảnh hưởng đến tim mạch và sự phát triển của cơ. Tuy nhiên, việc giáo dục trẻ nhỏ về những giá trị của môi trường sống, giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, tìm hiểu và học cách hòa nhập với môi trường xung quanh là vô cùng cần thiết. Quá trình giáo dục này có thể tiến hành thông qua nhiều hoạt động khác nhau nhưng hoạt động ngoài trời vốn được xem là hoạt động có nhiều ưu thế.Tuy nhiên,vì nhiều nguyên nhân khác nhau, việc tổ chức các hoạt động chơi ngoài trời ở trường mầm non hiện nay vẫn chưa thực sự phát huy được hết những tác dụng tích cực. 5 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu. Lớp lá 3: Tổng số học sinh: 33, (trong đó: 5 tuổi: 8 học sinh, 4 tuổi:18 học sinh,3 tuổi 7 học sinh) . Nữ: 13. Dân tộc: 1. Nữ dân tộc: 1. Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên. Trình độ chuyên môn giáo viên: 1 cao đẳng, 1 trung cấp. Trong những năm qua, hoạt động vui chơi ngoài trời nhằm phát triển toàn diện cho trẻ, tuy nhiên các hoạt động tổ chức chưa thật sự hấp dẫn, chưa có sự đầu tư nhiều vì vậy kết quả đạt được trên trẻ chưa cao. Nội dung - Giáo viên đã sáng tạo, linh hoạt khi tổ chức hoạt Kết quả 70 % động hoạt động ngoài trời để trẻ phát triển toàn diện cho trẻ - Trẻ hứng thú, tích cực trong hoạt động, trẻ tham gia 70 % chơi tự tin, mạnh dạn. - Phát triển thể chất, ngôn ngữ, thẫm mĩ, tình cảm xã hội… - Hoạt động ngoài trời. 70 % 70 % Nguyên nhân chủ quan: Cơ sở vật chất của trường thuận lợi, trường có loa phóng thanh, có đầu đĩa để sử dụng trong giờ đón trẻ, giờ thể dục sáng. Lớp học được trang bị đầy đủ như: đầu đĩa, tivi phục vụ cho các hoạt động của giáo viên. Ở lứa tuổi mầm non, cơ thể trẻ phát triển nhanh, nhưng sức đề kháng còn yếu, các cơ quan đang phát triển chưa hoàn thiện. Trẻ phải chịu nhiều hoàn cảnh của môi trường, dễ mắc nhiều bệnh khác nhau. Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua trường lớp. Nguyên nhân khách quan: Ở lứa tuổi mầm non, cơ thể trẻ phát triển nhanh, nhưng sức đề kháng còn yếu, các cơ quan đang phát triển chưa hoàn thiện. Trẻ phải chịu nhiều hoàn cảnh của môi trường, 6 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng dễ mắc nhiều bệnh khác nhau. Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua trường lớp Do lớp ghép, trẻ 3 độ tuổi nên rất khó khăn đối với việc dạy và học của lớp…… Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc học tập và sinh hoạt của trẻ còn tương đối hạn chế . Hoạt động ngoài trời những lúc thời tiết thay đổi như mưa, gió nếu không có mái che thì sẽ không thục hiện được. Thiếu đồ dùng, đồ chơi, cơ sở vật chất còn thiếu, giáo viên không có thời gian để đầu tư làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm hay sáng tác thơ… - Thuận lợi: Sự nhiệt tình quan tâm của ban Đại diên cha mẹ học sinh và các bậc phụ huynh trong lớp. Lớp có 2 giáo viên chủ nhiệm trẻ, đều nhiệt tình, yêu trẻ, yêu nghề, tôn trọng trẻ. Lớp cho dàn loa phục vụ cho tập thể dục buổi sáng và các hoạt động ngoài trời. Không gian tổ chức các hoạt động cho trẻ rộng rãi, thoáng mát giúp trẻ thích nghi môi trường hoạt động. Trẻ tò mò, ham hiểu biết thích khám phá thế giới hiện thực xung quanh Nhà trường có tủ sách và nhiều tài liệu phong phú để tham khảo. Được sự quan tâm giúp đỡ tạo mọi điều kiện của ban giám hiệu nhà trường. Sự giúp đỡ của đồng nghiệp (qua các buổi dự giờ), sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh về các nguyên vật liệu. Môi trường hoạt động ngoài trời rộng đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ, các trang thiết bị đồ dùng đồ chơi đa dạng, phong phú, được bảo dưỡng, giữ gìn sạch sẽ, màu sắc, kích thước, chức năng sử dụng phù hợp luôn tạo được sự hấp dẫn, tạo cho trẻ cảm giác an toàn, mở rộng cơ hội học tập. Môi trường thân thiện, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Bản thân thường xuyên học hỏi các đồng nghiệp qua các buổi dự giờ hoạt động và tìm hiểu qua các loại sách báo đồng thời có kế hoạch sắp xếp hoạt động vui chơi theo từng chủ đề với sự hứng thú của trẻ, trẻ tích cực tham gia các trò chơi. 7 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng - Khó khăn: Hoạt động ngoài trời cho trẻ thật sự chưa được tổ chức tốt, ngoài hạn chế về cơ sở vật chất, môi trường hoạt động chưa phong phú, phương tiện vật chất thiếu thốn, đồ dùng dạy học còn thiếu thốn… còn có lý do về trình độ và sự linh hoạt của giáo viên khi giải quyết các tình huống... Do giáo viên chưa thực sự nhận thức được hết vai trò của môi trường thiên nhiên đem lại cho trẻ, một phần giáo viên còn ngại tổ chức, ít có sự thay đổi. Giáo viên chưa thật sự chủ động còn phụ thuộc vào sự đầu tư của nhà trường. Nhiều sân trường nền đất hoặc nền gạch xuống cấp không đảm bảo an toàn cho các cháu vui chơi nên giáo viên nhiều khi không tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời hoặc chỉ cho trẻ ra sân trong một thời gian ngắn. Nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều, ví dụ lớp ghép, lớp có trẻ thiếu năng trí tuệ…cũng là một nguyên nhân gây khó khăn cho các cô khi tổ chức chơi ngoài trời cho trẻ. Đồ dùng phục vụ cho một số chủ điểm còn ít như chủ điểm phương tiện giao thông, chủ điểm Bác Hồ... Sân trường chưa có mái che để trẻ hoạt động ngoài trời khi thời tiết thay đổi đột ngột (ví dụ khi trời mưa trẻ không quan sát được các hiện tượng một cách trọn vẹn). Đa số phụ huynh ở lớp đều là thành phần lao động nên trò chuyện cùng trẻ về thế giới xung quanh trẻ còn nhiều hạn chế, đa phần là cô cung cấp cho trẻ kiến thức. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp. a. Mục tiêu của giải pháp: Những biện pháp, giải pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục tiêu giúp trẻ nâng cao chất lượng giáo dục. Trẻ phát huy hết được tính tích cực, chủ động, sáng tạo khi hoạt động, khơi dậy tính năng động cho trẻ. Giáo viên trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ . - Đa dạng phong phú các trò chơi ngoài trời. 8 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng - Hoạt động tự do ngoài trời nhằm phát triển vận động của trẻ - Sưu tầm, sáng tác những câu đố hò vè để sử dụng trong lúc chơi nhằm phát triển mục tiêu giáo dục. - Tận dụng nguyên vật liệu có sẳn trên sân trường để giúp trẻ chơi - Cách tổ chức các hoạt động liên ý để tạo hứng thú cho trẻ khi quan sát - Vai trò của giáo viên giúp trẻ hoạt động tích cực hơn trong hoạt động vui chơi ngoài trời. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Việc phát huy tính tích cực chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời đã được thực hiện thường xuyên mỗi ngày. Do đó đề tài này được nghiên cứu nhằm bổ sung thêm những giải pháp trong việc phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời cho trẻ 5 - 6 tuổi của lớp lá 3 do tôi phụ trách nói riêng và trường Mầm non Hoa Hồng nói chung. Tìm hiểu việc phát huy tính tính cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời của trẻ 5 - 6 tuổi ở lớp tôi phụ trách, trên cơ sở đưa ra một số biện pháp liên quan đến đề tài, nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời, tạo tiền đề cho trẻ vào lớp một. Cho nên tôi bắt đầu tìm tòi và thực hiện đề tài này. Xuất phát từ thực tiễn như vậy bản thân tôi đã nghiên cứu và tìm ra những biện pháp để kích thích trẻ hoạt động một cách tích cực, sáng tạo trong hoạt động vui chơi ngoài trời như sau: * Biện pháp 1: Đa dạng phong phú các trò chơi ngoài trời. Khuôn viên trường chiếm diện tích phần lớn cho hoạt động vui chơi của trẻ. Tôi đã chia theo nhóm cho trẻ chơi. Tôi đã tổ chức cho trẻ chơi theo từng nhóm thích hợp và tìm tòi những nội dung phù hợp với chủ điểm cho trẻ hoạt động phong phú, những trò chơi dân gian, thơ ca hò vè, phù hợp với chủ điểm để trẻ hiểu sâu hơn. Trò chơi giúp phát triển nhận thức của trẻ như: Trò chơi cát nước qua trò chơi trẻ biết được các tính chất của nó, từ cát nước trẻ có thể xây được những ngôi nhà trẻ thích, 9 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng hoặc đúc những quả bánh theo ý thích của trẻ, có thể ghép thành những bông hoa, con bướm, con chuồn chuồn từ những hòn sỏi, lá cây Trò chơi phát triển các giác quan: Trẻ nghe những tiếng động xung quanh những tiếng xào xạc của lá cây, những rung động của các cành lá, cảm nhận những tia nắng mặt trời ấm áp, thời tiết khô hanh hay nóng bức, ngửi mùi những bông hoa, những tiếng kêu các con vật, những giọng hát của các bạn. Hoặc thông qua trò chơi xem ai đoán giỏi, bịt mắt bắt dê, cho trẻ đội mũ chóp đoán tiếng kêu các con vật... những trò chơi này giúp trẻ phát triển tốt các giác quan và óc tư duy. Kho tàng trò chơi dành cho lứa tuổi Mầm non vô cùng phong phú và đa dạng, tuy nhiên mỗi trò chơi lại phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của từng độ tuổi khác nhau. Có thể cùng một trò chơi nhưng cô giáo tổ chức ở từng độ tuổi khác nhau thì mức độ vận động của nó cũng có sự khác biệt. Nhận thức được vấn đề này, bằng nhiều phương tiện: tài liệu sách, báo, mạng internet…tôi đã sưu tầm được một số trò chơi cho lứa tuổi mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Thực trạng trường tôi là một trường có diện tích sân rộng, sĩ số cháu hợp lý nên việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của từng nhóm rất thuận tiện. Riêng với lớp tôi ngoài việc tách nhóm cho cháu hoạt động, tôi còn chủ động tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gắn với chủ điểm và gắn với những mốc thời gian phù hợp. Các trò chơi phát triển giác quan: Các trò chơi phát triển thị giác: Trò chơi tìm đường của con vật, trò chơi lựa đậu, trò chơi thí nghiệm với vật chìm vật nổi,…Các trò chơi phát triển thính giác: trẻ lắng nghe tiếng động, tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, nghe tiếng ve kêu,…Các trò chơi cho trẻ ngửi mùi hoa, quả, mùi của lá cây; cảm nhận ánh nắng mặt trời, qua trò chơi ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, ai thính tai, đoán xem tiếng động gì,…Các trò chơi giúp trẻ phát triển xúc giác: Cho trẻ sở vào những thứ thật mềm mại, cứng, nhẵn, xù xì, lạnh, nóng,…Qua các trò chơi này, tôi nhận thấy trẻ có sự tiến bộ rõ rệt khi vận dụng các giác quan. Các trò chơi phát triển nhận thức của trẻ: Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây 10 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tựơng của trẻ như hình bông hoa, cây lúa, con gà,…. Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát triển óc tò mò ở trẻ: Quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại chúng nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả…. Qua những trò chơi này cũng giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người. và cũng thông qua đó, giáo viên đã góp phần giúp trẻ nhận thức tốt hơn về tầm quan trọng của môi trường xung quanh. Từ đó trẻ có ý thức hơn khi tham gia Bảo vệ môi trường (chăm sóc cây xanh, không xả rác,…) Hoạt động giúp phát triển vận động ở trẻ: Để tạo cơ hội cho trẻ được rèn luyện thể chất, giáo viên có thể tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi: Trò chơi vận động có luật (trò chơi mới và trò chơi dân gian ), các vận động tự do (có thiết bị và không có thiết bị), các trò chơi thể thao (đá bóng, đá cầu, cầu lông,…),… Mỗi giai đoạn phát triển trẻ cần hoàn thành các vận động như: Đi, chạy đổi hướng, trèo lên xuống thang, ném bắt bóng,..Cần dựa vào điều kiện của địa phương, của trường lớp, sự hứng thú, khả năng của trẻ, mục đích phát triển kĩ năng vận động theo để lựa chọn vận động, trò chơi. Giáo viên cần chú ý đặc biệt tới việc cung cấp 11 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng nhiều cơ hội cho trẻ được lựa chọn các hoạt động đề rèn luyện các kĩ năng này, nở rộng các cơ hội để trẻ được thực hiện không phải chỉ trong giờ học. Các thiết bị được chuẩn hóa cần có đủ để tổ chức hoặc theo nhóm lớn hoặc theo nhóm nhỏ, đảm bảo an toàn. Các thiết bị không được chuẩn hóa cần có hoặc bổ sung theo từng giai đoạn, từng vận động của trẻ. Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường. Thông qua hoạt động leo trèo trên các thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: Cầu tuột, các vận động bò, trườn, trèo tung, ném, chuyền, bắt khi trẻ được tham gia chơi ở khu vận động của trường. Những lốp xe hơi bị bể có thể tận dụng để cho trẻ chơi nhảy bật hoặc bò chui, bò theo đường zich zắc, đi thăng bằng trên lốp xe, chơi trò chơi: Ai nhanh hơn? Đội nào nhanh nhất?... leo qua các bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, một phần giáo viên đã tạo cho trẻ có những cơ hội được vận động thỏa thích, phần nào tôi cũng đã giáo dục trẻ không leo trèo những nơi nguy hiểm. Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: Trò chơi kết bạn, mèo đuổi chuột, bò khăn, chơi u, thả đĩa ba ba, cá sấu lên bờ, cướp cờ, … hoặc cũng có thể hát cho cháu hát theo một số bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như: Bạn ở đâu, quả bóng tròn, ra đây xem,…Vừa phát huy tính đoàn kết vừa giúp trẻ được vui chơi thỏa thích. Trò chơi vận động có luật là loại trò chơi có nội dung và quy tắc được xác định trước và người chơi cần tuân theo. Trò chơi vận động thường chơi theo nhóm, có thể tổ chức linh hoạt theo thời gian phù hợp. Ngoài những trò chơi vận động theo chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ, tôi cũng đã linh hoạt trong việc thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút trẻ và hấp dẫn trẻ vào các trò chơi. Ví dụ: Trò chơi đổi chỗ có thể thay đổi tên là bão thổi, gió thổi, tìm bạn…; Trò chơi kéo co có thể thay đổi tên là kéo pháo. Luật chơi: Hai đội không được đứng qua vạch của mỗi đội. Đội nào kéo qua phần vạch quy đinh về phía đội mình, chiến thắng. Cách chơi: Hai đội đứng đối diện nhau, có số lượng bằng nhau, đứng cách vạch. 12 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng chuẩn theo quy đinh. Khi cô nói chuẩn bị, hai đội dùng tay nắm dây dù, ở tư thế chuẩn bị. Khi cô ra hiệu lệnh “1, 2, 3 bắt đầu”, cả hai đội cùng ra sức kéo thật mạnh, đội nào kéo thấy có khăn ở giữa dây qua đội mình, là đội chiến thắng. Đội chiến thắng đợt 1 sẽ thi đua với đội thắng ở đợt 2. Chọn ra một đội thắng cuộc. Tùy theo sự kiện trong trong năm học, mà tôi lựa chọn các trò chơi dân gian cho phù hợp với điều kiện của trường của lớp. Ví dụ: Chủ điểm mùa xuân, sưu tầm thêm những trò chơi dân gian trong lễ hội mùa xuân dạy cháu chơi: đá cầu, nhảy dây, ném còn, bịt mắt bắt dê Trò chơi tự do: Cần có hướng dẫn mở khi cho trẻ thực hiện các vận động này. Đặc biệt, cần chú trọng việc giúp trẻ học những cách khám phá khác nhau về hoạt động các bộ phận trên cơ thể, tìm ra những ý tưởng sáng tạo hoạt động với phương tiện mở và dụng cụ thể thao, chơi những trò chơi hợp tác. Điều này, giúp trẻ phát triển khả năng thiết lập mối quan hệ với bạn chơi, khả năng tự lực giải quyết các vấn đề nảy sinh khi chơi. Các trò chơi tự do trẻ có thể chơi: Nhảy lò cò, ô ăn quan, thắt sỏi, stop, lô tô theo chủ đề, trẻ có thể dùng phấn vẽ những thứ liên quan đến chủ đề của lớp. Đó cũng là một hình thức ôn luyện kỹ năng cho trẻ. Qua việc tham gia chơi cùng nhau của trẻ sẽ giúp trẻ có thái độ vui vẻ với bạn khi chơi, tham gia dễ dàng khi được rủ cùng chơi, biết quan tâm hứng thú của ban, 16 chia sẻ và đổi đồ chơi cho bạn, thực hiện các quy tắc trong trò chơi chung. Qua đó thể hiện được khả năng tự giải quyết các vấn đề nảy sinh như: tìm kiếm, thay thế đồ chơi còn thiếu, tự phân công nhiệm vụ trong khi chơi, biết đề nghị tham gia nhóm chơi một cách phù hợp, biết tìm kiếm sự trợ giúp của giáo viên khi cần thiết. * Biện pháp 2: Tổ chức cho trẻ quan sát trải nghiệm Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích sự tìm tòi, khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát. 13 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng Ví dụ: Với chủ đề Thế giới Thực vật, tôi cho trẻ quan sát chồi non của cây hoa sứ. Yêu cầu trẻ quan sát kĩ trên từng cành, sau vài ngẩy quan sát lại để thấy sự thay đổi trên từng cánh hoa sứ hoặc yêu cầu trẻ thực hiện ỏ nhà như: tìm hiểu về một sô loại hoa và mang hoa đến lớp cho cả lớp cùng xem hay vận động phụ huynh trò chuyện cùng trẻ, dẫn trẻ tham quan vườn hoa ở công viên…Trong các hoạt động, giáo viên và cha mẹ cần có câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ…Với cách này, tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh. Với quan điểm dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm” trong quá trình quan sát, giáo viên chuẩn bị một hệ thống câu hỏi đàm thoại nhằm phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ như: + Con có nhận xét gì về cây hoa sứ này? Vì sao? +Con có thấy điều gì mới trên mỗi cành hoa sứ không? + Vì sao lá nó dài hơn? + Mùa nào thì cây đâm chồi?... Chính vì thế, giáo viên cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ. Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát vườn rau, giáo viên đặt ra những câu hỏi: 14 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng + Theo con rau này là rau gì? + Tại sao con đặt tên như vậy? + Rau có đặc điểm gì? + Rau sống ở đâu? + Làm thế nào để chăm sóc cây? Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực… Đối tượng, yêu cầu quan sát phải phù hợp chủ đề và nhận thức của trẻ để kích thích được tư duy của trẻ. * Biện pháp 3: Tổ chức cho trẻ dạo chơi,lắng nghe âm thanh trong sân trường. Trông qua dạo chơi,tham quan sẽ cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết về sự vật, hiện tượng xung quanh như: cỏ cây, hoa lá, công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người…và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình.Qua đó, giáo dục trẻ tình yêu quê hương đất nước, yêu cảnh đẹp của làng quê, những phong tục tập quán của địa phương nơi trẻ đã sinh ra và lớn lên… Ví dụ: Trong chủ đề trường mầm non, giáo viên cho trẻ dạo chơi xung quanh vườn trường. Sau khi cho trẻ dạo chơi, giáo viên cùng trò chuyện với trẻ: + Con có nhận xét gì về cảnh vật xung quanh trường? +Trường mình có những cây gì? + Con có thích vườn trường mình không? Vì sao? Thông qua việc tổ chức cho trẻ dạo chơi vườn trường, trẻ sẽ thấy được cảnh đẹp của sân trường với đa dạng các loại cây từ cây trong bong mát đến cây ăn quả và cả những vườn hoa với đầy đủ chủng loại và màu sắc khác nhau. Khi ra sân, trẻ được lắng nghe các âm thanh khác nhau như: tiếng động của xe, tiếng gió thổi,lá rụng chim hót, ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi của lá cây, cảm nhận ánh nắng mặt trời…Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thế giới xung quanh mình thật sinh động, hấp dẫn. Từ đó, trẻ yêu thích cái đẹp, thích được đến trường, đến lớp mỗi ngày. Chính vì vậy, 15 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng giáo viên phải linh hoạt trong việc lựa chọn các đề tài mới lạ, hấp dẫn để kích thích sự chủ động, tích cực, sang tạo từ trẻ,phù hợp với chủ đề và nhận thức của trẻ. Ví dụ: Trong chủ đề Trường mầm non, với giờ hoạt động ngoài trời giáo viên tổ chức cho trẻ chơi “Lắng nghe âm thanh trong sân chơi”Khi trẻ ra sân, cô chia trẻ đứng thành nhiều nhóm và mỗi nhóm hướng đến mỗi góc khác nhau để lắng nghe xem có những âm thanh gì phát ra và những âm thanh đó phát ra từ đâu? Giáo viên đưa hệ thống câu hỏi đàm thoại nhằm phát huy tư duy của trẻ như sau: + Con đã nghe thấy tiếng gì? + Âm thanh đó phát ra từ đâu? + Vì sao lại có tiếng gió rì rào? +Con làm gì khi có gió lớn? Bảng hệ thống câu hỏi như vậy nhằm giúp trẻ tập trung suy nghĩ, chủ động sang tạo để trẻ đưa ra hàng loạt câu trả lời khác nhau. * Biện pháp 4: Cách tổ chức các hoạt động để tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể trải nghiệm qua hoạt động trẻ được học trong lớp. Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi rất quan trọng, cung cấp nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Vì vậy biện pháp tạo môi trường hợp lý sẽ giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ, hấp dẫn, các kiến thức, kỹ năng của trẻ sẽ được củng cố và bổ sung. Tạo môi trường phù hợp, đa dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên, góp phần hình thành năng cao mối quan hệ thên thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ. Tổ chức cho trẻ quan sát: Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội và các sự kiện xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tòi khám phá của trẻ. Giáo viên cần lắng nghe các ý tưởng, hứng thú của trẻ và liên hệ chúng với các mục tiêu, nội dung chương trình và mong muốn của giáo viên theo cách sáng tạo và tôn trọng trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát với tôi, chẳng hạn với chủ điểm thế giới thực vật thì yêu cầu trẻ thực hiện ở nhà như tìm hiều về 1 số loại hoa và mang hoa vào trong 16 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng lớp cho cả lớp cùng xem, hay vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay dẫn cho trẻ tham quan vườn hoa ở công viên, ngoài ra cô cần có câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ… Với cách này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và không những thế cũng đã nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh học sinh. Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình quan sát chính vì thế cô cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ. Để có thể kết hợp liên ý giữa hoạt động có chủ đích và hoạt động ngoài trời tạo hứng thú để trẻ hoạt động. Trong quá trình quan sát, cô luôn lấy trẻ làm trung tâm. Cho trẻ được tự nhận xét, đánh giá, được cầm, sờ, nắm. Trẻ được tự nói lên ý kiến của mình. Chính vì thế cô cần có kiến thức sâu rộng về thế giới xung quanh để củng cố hoặc cung cấp kiến thức cho trẻ. Ví dụ: Hoạt động ngoài trời: Quan sát một số loài hoa, chủ đề một số loại hoa. Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ suy luận, cô đặt những câu hỏi mở. Qua đó trẻ có thể kể sáng tạo theo suy nghĩ của mình về một số loại hoa. Cô và trẻ chuẩn bị một số loại hoa. Cho trẻ quan sát và trò chuyện cùng trẻ về một số loại hoa trong trường. Trẻ nêu lên sự hiểu biết của mình về một số loại hoa. Dựa vào hiểu biết của trẻ cô gợi ý để mở rộng sự hiểu biết của trẻ và cung cấp một số đặc điểm mà trẻ hiểu sai. Cho trẻ kể chuyện về đặc điểm của hoa mà trẻ có. Ví dụ: Đặt ra những câu hỏi về các loại hoa + Các bạn biết mình là hoa gì không? + Tại sao con đặt tên như vậy? + Hoa có đặc điểm gì? + Hoa được trồng như thế nào? + Con chăm sóc vườn hoa như thế nào? 17 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng Ví dụ: Củng cố kiến thức về số lượng 5 và chủ đề về các loại hoa. Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động có chủ đích thì ở hoạt động ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn hoa và yêu cầu trẻ chọn cho cô hoa có 5 cánh, kể tên 5 loại hoa mà con biết, kể tên 5 loại hoa theo màu sắc và tìm trong sân trường có các đồ vật nào có số lượng là 5… Khi chơi trò chơi bằng các nguyên vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các hạt thành các loại hoa có 5 cánh…Trò chơi cô yêu cầu trẻ chơi theo nhóm, mỗi nhóm 11 có nguyên vật liệu chuẩn bị sẵn, tự xếp hình hoa theo yêu cầu hoặc theo ý thích của trẻ, nhưng qua đó trẻ nhận biết được số lượng cánh hoa, nguyên vật liệu, đồ dùng mà trẻ đang chơi. Cô luôn quan tâm, phát huy tính tích cực của trẻ trong khi chơi bằng cách khai thác kinh nghiệm thực tế của trẻ, tận dụng môi trường sẵn có của trường, lớp, địa phương và cho trẻ được thực hành thường xuyên. Tạo được tình huống cho trẻ phải tự suy nghĩ để tìm cách giải quyết tình huống đó và có nhiều sáng tạo hơn trong nội dung chơi, làm cho chủ đề ngày càng phong phú hơn. Giáo viên luôn hướng trẻ chơi theo chủ đề chủ điểm phù hợp, mở rộng kỹ năng chơi và giao tiếp. Trẻ được hoạt động một cách tích cực nhất, từ đó trẻ sẽ có nhiều hứng thú hơn khi tham gia hoạt động. Cô luôn chú ý tạo cho trẻ cảm giác thoải mái khi quan sát và tạo bầu không khí vui tươi cho trẻ, để giờ chơi của trẻ đạt được kết quả thành công nhất. Kích thích trẻ tham gia các hoạt động thử nghiệm, khám phá: Những hứng thú của trẻ được phát triển để trở thành nội dung quan sát. Trong số những nội dung quan sát này, có thể phát triển sự tò mò, mối quan tâm của trẻ để trở thành nội dung khám phá, thử nghiệm…Việc khám phá, thử nghiệm trong giờ chơi ngoài trời chủ yếu nhằm thúc đẩy hứng thú, phát triển trí tò mò ở trẻ và mong muốn khám phá mọi vật xung quanh chúng. Trẻ cần luôn luôn háo hức với các câu hỏi: “ Cái gì? Tại sao? Như thế nào?” Để trở thành người học tích cực. Khi trẻ dự đoán các vấn đề/ nội dung được quan sát, trẻ sẽ có các dự đoán khác nhau. Giáo viên cần tôn trọng và khuyến khích mọi ý kiến của trẻ. Trẻ cần có thời gian và được tự do đưa ra các dự đoán, sau đó thực hiện những thử nghiệm thích hợp. đây là phần thực hành mà trẻ rất thích. Sau khi kế hoạch được thực hiện, trẻ có thể quan sát của hành động và so sánh điều gì đã xảy ra so với dự đoán của 18 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng trẻ. Trẻ cần có cơ hội sử dụng tất cả các giác quan để tìm hiểu, thử nghiệm. Hãy để trẻ tự khám phá, giáo viên chỉ nên quan sát mà thôi. Để hỗ trợ, khuyến khích trẻ thử nghiệm, nên mang theo kính lúp, óng nhóm, que, mảnh giấy, lõi giấy vệ sinh, lõi cuộn chỉ…để cho phép trẻ có những thử nghiệm, thực tiễn, tự nhiên. 12 Ví dụ sử dụng thị giác: Trẻ quan sát cua, ốc sên bò ( chủ đề động vật sống dưới nước). Yêu cầu trẻ tìm đường đi của các loài động vật đó. Cho phép trẻ sử dụng kính hiển vi để trẻ được nhìn rõ hơn. Giáo viên gợi ý hỏi trẻ: “ Con nhìn thấy gì? Con có thể nói gì về chúng?...”. Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực… Đối tượng và yêu cầu quan sát phải phù hợp và kích thích được tư duy của trẻ. Những gì cô chuẩn bị quá chu đáo, thì không nên cho trẻ quan sát, đàm thoại quá ít. Như vậy sẽ làm lãng phí đi công sức của giáo viên đã chuẩn bị, vừa không tạo nhiều cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát triển tư duy cho trẻ, khi trẻ đã được nhìn thấy sự vật, hiện tượng đó mà giáo viên lại đặt nặng thời gian và chạy theo giáo án, Chính vì thế, trẻ sẽ có cảm giác hụt hẫng khi bản thân không được thỏa mãn nhu cầu của mình, dẫn tới trẻ sẽ không hứng thú tham gia các hoạt động kế tiếp. * Biện pháp 5: Hoạt động tự do ngoài trời nhằm phát triển vận động của trẻ. Tận dụng tất cả đồ chơi có sẵn trên sân trường như bập bênh, xích đu, cầu trượt, thang leo... cô chia trẻ ra nhiều nhóm chơi nhỏ để tất cả mọi trẻ đều được tham gia cụ thể như vận động trèo thang cô hướng dẫn trẻ trèo kết hợp chân nọ tay kia và sau khi trẻ trèo đến dóng thang cuối cô cho trẻ thi hái quả .Qua vận động này giúp phát triển các tố chất về thể lực cho trẻ đặc biệt là phát triển cơ chân, tay, cơ bụng... Hoặc tổ chức những trò chơi như trò chơi cá sấu lên bờ, mèo bắt chuột, trò chơi ai đoán giỏi... để rèn luyện thêm tính nhanh nhẹn, hoạt bát của trẻ. Để đáp ứng được mục tiêu giáo dục đòi hỏi cô giáo phải là người sáng tạo, linh hoạt, nhạy bén để sáng tác hoặc sưu tầm nhiều trò chơi mới để thu hút lôi cuốn trẻ hơn như trò chơi bolling. Đưa các trò chơi dân gian quen thuộc phù hợp với từng chủ điểm để thu hút trẻ hoạt động một cách có hiệu quả. 19 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời -Trường mầm non Hoa Hồng Ví dụ: Ở chủ điểm quê hương đất nước ta đưa trò chơi lễ hội ở địa phương, để giúp trẻ hiểu được về phong tục tập quán quê hương mình như: trò chơi kéo co, chèo thuyền... 20 Người viết: Hoàng Thị Ánh Nga - Trường Mầm non Hoa Hồng