Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học

UBND HUYỆN KRÔNG ANA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Tên đề tài: Một số biện pháp giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Lĩnh vực: Phát triển ngôn ngữ Họ và tên tác giả: H’ Dinh Byă Đơn vị: Trường Mầm non Sơn Ca Dray Sáp, tháng 01 năm 2018 SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học I. Phần mở đầu. 1. Lý do chọn đề tài. Non sông Việt Nam có được vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các cháu. Câu nói của Hồ Chủ Tịch đã đi vào lòng người, tạo ra động lực to lớn cho hàng triệu người dạy và học. Đó chính là lễ và văn mà chúng ta phải truyền lại cho các lớp kế cận, cho những chủ nhân trong tương lai của đất nước. Đất nước ta đang trong thời đại bùng nổ thông tin buộc chúng ta phải đạt được những mục tiêu và quyết tâm cao, lẽ tất nhiên chúng ta chưa thực hiện được các kế hoạch đề ra, vì vậy nhiệm vụ đó đang trông chờ vào thế hệ mầm non - chủ nhân tương lai của đất nước. Ưu thế mà ta có được hiện nay là thế hệ trẻ- khoẻ, có sự đồng nhất cả về năng lực và trí tuệ, có tiềm năng sáng tạo. Vì thế chúng ta phải tin vào thế hệ trẻ tương lai sẽ đứng vững trên nền truyền thống lịch sử vẻ vang đó. Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư vào giáo dục là đầu tư đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu của công tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ, việc cho trẻ tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn học khác như môn toán, tạo hình, âm nhạc,…Đặc biệt cho trẻ làm quen với văn học là cho trẻ hoạt động nhiều để phát triển cho trẻ vốn từ, luyện phát âm và dạy trẻ nói đúng ngữ pháp. Chúng ta đã biết thơ truyện là món ăn tinh thần của mỗi con người. Ngày từ khi còn nhỏ con người đã tiếp xúc với những lời ru của bà, của mẹ, những câu chuyện, bài thơ đó có sưc hấp dẫn kỳ lạ nó giúp cho tâm hồn trẻ thơ được phong phú trí tưởng tượng phát triển và đặc biệt là làm giàu cho tâm hồn trẻ thơ. Người xưa có câu: “Văn học là nhân học” học văn tức là học để làm người nên khi tiếp xúc với một tác phẩm văn học hay, có tính nhân văn sâu sắc đã giúp cho trẻ thơ biết yêu thương, kính trọng con người, biết phân biệt cái thiện, cái ác, cái tốt, cái xấu,… và sẽ là vô cùng nguy hiểm nếu ở lứa tuổi này chúng ta, những người lớn không làm cho trẻ yêu thích văn học nói chung, thơ truyện nói H Dinh Byă 1 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học riêng và việc đó sẽ làm cho tâm hồn trẻ thơ bị nghèo nàn, khó rung động với những tình cảm tốt đẹp. Chính vì vậy thơ truyện phù hợp với lứa tuổi sẽ tạo ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn trẻ thơ là kho báu tinh thần và là hành trang cần thiết trong cuộc đời tuổi trẻ từ đó hình thành ở trẻ một nhân cách và một bản ngã hướng thiện. Có người nói: “Trẻ con bây giờ ngày càng hư” thực tế có phải như vậy không? Câu hỏi đó thật cần thiết: Nó khiến cho mọi người cần suy nghĩ tới. Phải chăng việc “Ngày càng hư” đó của trẻ là do cách giáo dục của mỗi gia đình hay do trẻ con ngày nay quá thông minh để tiếp nhận những cái xấu, những cái không tốt của xã hội ngày nay, những sách báo, những bộ phim hoạt hình mang nội dung mang tính giáo dục ngày càng ít đi nhường chỗ cho những sách truyện không lành mạnh, những bộ phim hoạt hình mang tính bạo lực. Bởi vậy, khi Bộ giáo dục và đào tạo, vụ giáo dục mầm non chỉ đạo thực hiện chuyên đề “Một số biện pháp giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học” tôi cảm thấy rất tâm đắc. Bởi tôi thiết nghĩ một tác phẩm văn học hay sẽ hình thành ở trẻ những tình cảm lành mạnh trẻ có thái độ yêu ghét rõ ràng. Trên thực tế qua mấy năm thực hiện chuyên đề này ở trường chúng tôi, đặc biệt là lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi do tôi phụ trách tôi thấy rằng để phát huy tính tích cực của môn học với trẻ và để trẻ chủ động tiếp thu hào hứng thì hàng ngày người giáo viên luôn gần gũi trẻ chủ động gợi mở trò chuyện cùng trẻ ở mọi lúc, mọi nơi cùng với việc sử dụng các phương pháp, biện pháp, hình thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo trong việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học sẽ giúp cho trẻ phát triển về tâm hồn, trí tưởng tượng phát triển. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài * Mục tiêu: Giúp trẻ phát triển cả thể chất lẫn tinh thần. Giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Văn học là loại hình nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Trong quá trình dạy trẻ làm quen văn học tôi cảm thấy khả năng cảm thụ văn học lớp tôi còn nhiều hạn chế, cứng nhắc. Mặt khác với việc tiếp cận chương trình mầm non mới như hiện nay đòi hỏi trong tiết H Dinh Byă 2 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách tích cực sáng tạo của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm hướng đến giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. * Nhiệm vụ: Nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm, nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẫm mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ sự hứng thú khi kể chuyện, đọc thơ. 3. Đối tượng nghiên cứu. Một số biện pháp giúp trẻ mầm non 5-6 tuổi truờng Mầm non Sơn Ca tích cực tham gia vào hoạt động làm quen văn học. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Hoạt động có chủ đích và hoạt động ở mọi lúc mọi nơi trẻ mầm non lớp 5-6 tuổi tại trường Mầm non Sơn Ca, xã Dray sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk. 5. Phương pháp nghiên cứu. Muốn đề tài này được thành công tôi đã sử dụng những phương pháp sau: a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục - Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn) - Phương pháp thực hành nghệ thuật - Phương pháp dự giờ c) Phương pháp thống kê toán học - Phương pháp xử lý số liệu… II. Phần nội dung. 1. Cơ sở lí luận. Văn học là loại hình nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Qua văn học chúng ta có thể giáo dục lễ giáo, H Dinh Byă 3 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học giáo dục đạo đức cho trẻ như: Thưa gởi, chào hỏi, kính trên nhường dưới, không tranh giành đồ chơi với bạn,… Giáo dục môn làm quen văn học cho trẻ mầm non là môn học vô cùng quan trọng. Tình yêu thiên nhiên là khởi điểm đầu của tình yêu quê hương đất nước, yêu con người, giáo dục lòng nhân ái cho trẻ. Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ thêm yêu quê hương đất nước, yêu lãnh tụ, yêu ông bà cha mẹ, anh chị em và bạn bè của mình hơn. Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân tự tin - độc lập - sáng tạo - hình thành tư duy - khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. Qua tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình. 2.Thực trạng. + Ưu điểm - Nhờ sự quan tâm của ban giám hiệu Nhà trường cùng sự nhiệt tình của phụ huynh, sự nổ lực học hỏi của giáo viên đứng lớp. - Đa số trẻ của lớp nhanh nhẹn, có sức khỏe tốt để tham gia vào các hoạt động của lứa tuổi. - Trẻ được tham gia nhiều hoạt động của nhà trường, giúp trẻ được thể hiện và nâng cao tính tự tin. - Trẻ có cơ hội được cảm thụ, được thể hiện mình, được biểu diễn theo sự sáng tạo của trẻ. - Các giáo viên của lớp nhiệt tình, có đủ trình độ chuyên môn, có tố chất về nghệ thuật. H Dinh Byă 4 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học - Giáo viên yêu thích, say mê với các tác phẩm văn học, có khả năng tổ chức hoạt động biểu diễn đóng kịch, chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình ngay từ đầu năm học. - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ,… - Đa số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng đọc thơ, kể chuyện làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1. + Hạn chế - Nhà trường đã cố gắng sửa sang về cơ sở vật chất, tuy nhiên một số lớp học vẫn còn chật hẹp và các phương tiện học tập còn hạn chế chưa đáp ứng được với điều kiện của chương trình Mầm Non mới hiện nay. - Chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa có. - Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: âm thanh, cảnh trí, trang phục,…làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút được sự chú ý của trẻ. Khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ, chuyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng. Lời thoại khi dẫn chuyện còn dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong việc dẫn chuyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc, kém hấp dẫn khi tập cho trẻ kể chuyện. - Khả năng tiếp thu ghi nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ học trước quên sau nên cần nhắc cho trẻ đọc, kể nhiều lần mọi lúc mọi nơi và tích hợp với môn học khác nhiều lần thì trẻ mới nhớ được lời bài thơ, câu chuyện. - Đa số các cháu nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn. Giờ học còn chưa chú ý nhiều. Kỹ năng thực hiện các hoạt động của các cháu còn hạn chế. H Dinh Byă 5 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học - Sự phát triển tâm sinh lý không đồng đều, đa số các cháu con nông dân tiếp thu những thông tin truyền thông bên ngoài còn chậm, một số cháu không có điều kiện đi học ngay từ lớp mầm, lớp chồi chỉ học lớp lá nên ảnh hưởng đến chất lượng học của trẻ. - Sự sáng tạo của giáo viên còn hạn chế, đồ dùng còn hạn chế về phục vụ tiết học, vài trẻ cá biệt chưa thật sự ham muốn học còn thụ động và chưa tích cực tham gia vào hoạt động. - Khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh hoạ chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng. - Lời thoại khi dẫn chuyện còn dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong việc dẫn chuyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc- kém hấp dẫn khi tập cho trẻ kể chuyện. - Sự phối hợp với phụ huynh cũng có nhiều khó khăn, các cô có ít thời gian để trao đổi với từng phụ huynh về đặc điểm riêng, những mặt mạnh mặt yếu của con em họ. Bên cạnh đó nhận thức của một số phu huynh về tầm quan trọng của việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1 chưa cao. + Nguyên nhân chủ quan. - Xuất phát từ sự ham muốn là phải làm sao để cho lớp mình được mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn và thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động. + Nguyên nhân khách quan - Đa số trẻ là con em nông dân, điều kiện kinh tế còn khó khăn, nên việc cho trẻ tiếp xúc với công nghệ thông tin còn ít. - Thời gian làm đồ dùng và tham khảo sưu tầm các tài liệu còn hạn hẹp. - Không đủ đồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết dạy kể chuyện hay đóng kịch. - Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không cuốn hút trẻ trong tiết học. H Dinh Byă 6 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học - Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao. - Kết quả tham gia các hoạt động trong lớp một cách tích cực còn hạn chế, chưa hứng thú vào môi trường trong lớp. Cụ thể thực trạng khi chưa vận dụng biện pháp mới tôi đã thống kê bằng bảng khảo sát sau: Stt Những kỹ năng hình thành Số trẻ trên trẻ khảo sát Đạt Chưa đạt 1 Trẻ hứng thú tham gia khi học 30 23% 77% 2 Trẻ tham gia nhưng còn thờ ơ 30 60% 40% 3 Trẻ mạnh dạn tự tin 30 17% 83% 4 Trẻ đọc thơ kể truyện rõ rang diễn đạt tốt 30 20% 80% 5 Khả năng thể hiện nét mặt cử chỉ điệu bộ 30 17% 83% 6 Khả năng thể hiện sử dụng các dụng cụ 30 13% 87% rối, tranh ảnh Đứng trước thực trạng đó tôi đã suy nghĩ, xây dựng và áp dụng. Một số biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động làm quen văn học ở trường mầm non Sơn Ca, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ sung và củng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều điều mới lạ để góp phần nhỏ bé vào sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ. 3. Nội dung và hình thức thực hiện biện pháp, giải pháp. a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp - Nhằm giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học - Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học - Nhằm hình thành khả năng cảm thụ văn học của trẻ qua giọng đọc, giọng kể của mình - Gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn cảm. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp. H Dinh Byă 7 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Từ xưa đến nay giáo viên thường chỉ chú ý đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ một cách cứng nhắc và rặp khuôn, chưa linh hoạt sáng tạo cũng như chưa phát huy được tính tích cực chủ động tự giác của trẻ. Vì vậy hiệu quả giáo dục đạt chưa cao, kỹ năng của trẻ chưa được rèn luyện nhiều. Muốn nâng cao chất lượng và hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ chúng ta có nhiều biện pháp, trong đó biện pháp tạo môi trường hoạt động tích cực cho trẻ mang lại hiệu quả rất cao. Những lợi ích đầu tiên đó sẽ tạo ra môi trường học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho trẻ. Thu hút trẻ đến trường và nâng cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục. Phát triển khả năng hợp tác giữa các trẻ với trẻ và với cô giáo. Việc tạo ra môi trường học tập tốt, tạo cho các em sự gần gũi coi lớp học như gia đình của mình là trách nhiệm của mỗi cô giáo chúng ta, để trẻ thấy mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui. Bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- độc lâp- sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. * Biện pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học tôi đã chú ý xây dựng “Góc văn học” ở đây trẻ được xem tranh truyện, tạp hóa, họa báo, các hình ảnh của các nhân vật trong truyện mà trẻ yêu thích. Khi xây dựng “Góc văn học” thì mục đích chính của tôi là “Góc văn học” tôi muốn giới thiệu thêm nhiều các tác phẩm văn học trong chương trình và ngoài chương trình giáo dục để giới thiệu đến trẻ, bởi trong tiết học thì việc cho trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm văn học cũng có nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu ham học hỏi của trẻ ở lứa tuổi này. H Dinh Byă 8 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Qua “Góc văn học” tôi tổ chức các hoạt động đọc thơ, kể chuyện, cho trẻ đóng kịch để trẻ được nói những ngôn ngữ của các nhân vật trong truyện để từ đó trẻ làm giàu vốn từ của bản thân. Để xây được sự hứng thú của trẻ khi tham gia vào các hoạt động đó thì việc tạo không gian mang đậm tính văn học là rất cần thiết, ngay từ đầu năm học tôi đã vận động phụ huynh đóng góp tranh thơ, truyện tranh ngoài chương trình để kể cho trẻ nghe vào hoạt động chiều và cho trẻ chơi trong các giờ hoạt động góc. Bản thân tôi luôn tìm tòi, sưu tầm sách truyện, các họa báo, tạp chí cũ, tìm tòi cách làm rối từ các nguyên liệu bỏ đi như vỏ chai, lõi cuộn chỉ, các mảnh vải vụn làm rối tay để làm các nhân vật trong truyện phục vụ cho tiết học. Để tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động văn học thì việc tạo môi trường với các nhân vật ngộ nghĩnh cho trẻ được làm quen là rất cần thiết. Tôi đã sử dụng những chiếc môi nhựa trắng để làm khuôn mặt của cô gái, dùng những sợi len tết thành những bím tóc,… Để thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động kể chuyện và tập đóng kịch ngay từ đầu năm học tôi dùng một mảng tường để trang trí thành một sân khấu mi ni chỉ với một mảnh vải làm khung sân khấu đằng sau là một bảng nhám dính để tôi có thể dễ dàng trang trí khung cảnh sao cho phù hợp với từng cảnh trong truyện. Qua việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học như vậy tôi thấy được trẻ rất hào hứng tham gia các hoạt động đọc thơ, kể chuyện để từ đó ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách tự nhiên mà có hiệu quả cao nhất. * Biện pháp 2: Cho trẻ kể lại truyện và tập đóng kịch. Dạy trẻ kể lại truyện là một nội dung của chương trình làm quen văn học ở trường mầm non. Đây là hoạt động cơ bản giúp trẻ rèn luyện, thực hành, trải nghiệm nghệ thuật nó có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển nhân cách, chuẩn bị cho trẻ bước vào trường phổ thông trong mọi lĩnh vực nhất là ngôn ngữ. Để giúp trẻ kể lại và nhớ nội dung truyện một cách tốt nhất, ngoài việc đọc cho trẻ nghe, tôi còn ứng dụng thêm công nghệ thông tin vào trong giảng dạy để mang lại kết quả tốt nhất. H Dinh Byă 9 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học VD: Câu chuyện “ Cáo, Thỏ và gà trống” tôi xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện ngoài ra tôi làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ nhớ lời thoại của các nhân vật trong truyện. Mục đích của tôi khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là để trẻ được trực tiếp xem hành động, cử chỉ của các nhân vật và qua đấy trẻ đựơc tiếp xúc với giọng kể hay với ngôn từ phongphú và đúng với tính cách nhân vật. Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét đánh giá về đặc điểm tính cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ của mình. Bên cạnh việc kể chuyện cho trẻ nghe và cho trẻ xem bằng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp trẻ ghi nhớ cốt truyện với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính của câu chuyện thông qua hệ thống câu hỏi, nhắc trẻ lô-gíc của câu chuyện, mối liên hệ và tác động của các nhân vật. Ngoài việc sử dụng các hình ảnh sống động trên máy vi tính tôi còn tận dụng chức năng ghi âm của chiếc máy điện thoại để ghi lại giọng kể của trẻ khi trẻ kể chuyện. Sau đó tôi còn dùng dây kết nối giữa điện thoại với loa thùng để bật lại cho trẻ nghe. Ngoài việc ghi âm giọng kể của trẻ bằng điện thoại tôi còn tận dụng chức năng quay phim để quay lại những vở kịch mà các cháu đã đóng. Qua việc sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm giọng kể của trẻ tôi thấy được hiệu quả rõ ràng trẻ hào hứng tham gia được tập kể chuyện và đóng kịch hơn, trẻ biết chau chuốt lời nói của nhân vật và nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ xem các vở kịch mà trẻ đóng tôi cho nhận xét đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp. Có rất nhiều hình thức dạy trẻ kể lại chuyện. VD: Kể lại chuyện theo tranh, kể lại chuyện bằng rối tay,… * Hình thức kể chuyện theo tranh. Trước khi cho trẻ kể lại chuyện theo tranh tôi cho trẻ làm quen với câu chuyện qua các hoạt động góc, hoạt động chiều. Tôi kể cho trẻ nghe chuyện bằng những quyển truyện tranh to với những hình ảnh của các nhân vật rõ ràng, sống động, đẹp mắt, nội dung câu chuyện rõ ràng, ngắn gọn. Ngoài ra, tôi còn H Dinh Byă 10 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học cho trẻ xem bưng truyện trước giờ trả trẻ với mục đích giúp trẻ ghi nhớ nội dung truyện, nhớ nhân vật truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện. VD: Câu chuyện “ Chuyện của dê con” - Hình thức tổ chức hoạt động góc - Chuẩn bị: Bàn nhỏ, truyện tranh to - Tiến hành: Tôi cho trẻ ngồi ở góc văn học, trước khi tổ chức cho trẻ kể lại câu chuyện “Chuyện của dê con” tôi kể cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện ở hoạt động chiều trước khi trả trẻ. Mục đích để trẻ nhớ nội dung và các nhân vật trong truyện. Trước khi tiến hành cho trẻ kể lại truyện, tôi đàm thoại với trẻ về các nhân vật và tính cách của các nhân vật trong truyện. - VD: + Các con thấy chú Dê con trong câu chuyện như thế nào? + Dê mẹ bị làm sao? + Dê mẹ dặn Dê con điều gì? + Khi mẹ dặn, Dê con đã làm gì? + Khi Dê con vào rừng, Dê con đã gặp ai? + Dê con tưởng hươu là con vật gì? + Hươu tả chó Sói như thế nào? + Dê con thấy ai trên cành cây cao? + Dê con tưởng Sóc là ai? + Sóc tả chó Sói như thế nào? + Dê con nghe Sóc nói hết câu không? + Cuối cùng thì Dê con đã gặp ai? + Ai đã cứu Dê con? + Sói đã đuổi theo ai? + Thỏ đã nhanh chóng trốn vào đâu? + Từ đó Dê con có nghe lời mọi người không? Sau khi đàm thoại xong, trẻ đã nhớ lại nội dung truyện, tôi tổ chức cho trẻ lên kể lại theo các hình ảnh có trong truyện tranh, dạy trẻ khi kể đến nhân vật nào thì dùng que chỉ vào từng hình ảnh trong truyện sao cho phù hợp với nội H Dinh Byă 11 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học dung truyện. Khi trẻ kể xong truyện, tôi cho các bạn trong nhóm nhận xét bạn kể. Kể truyện theo tranh tổ chức ở hoạt động góc thì trẻ được thay nhau kể, trẻ được thoải mái thể hiện giọng kể của mình, sử dụng ngôn ngữ sáng tạo trong khi kể không bị gò bó như ở trong tiết học. Qua hoạt động ở góc văn hoá, trẻ được đàm thoại, tranh luận trực tiếp với nhau để từ đó ngôn ngữ của trẻ được linh hoạt hơn trong cuộc sống. * Hình thức kể lại truyện theo rối tay Việc sử dụng rối tay trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Ngoài ra, việc sử dụng rối tay khi cho trẻ kể lại truyện không chỉ phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua việc kể chuyện mà còn giúp trẻ biết thể hiện các cử chỉ, điệu bộ trong giao tiếp để tăng tính linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong giao tiếp. VD: Với câu chuyện “Chú thỏ thông minh”, tôi sử dụng mô hình sân khấu là một đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây… nhân vật trong truyện đựơc cách điệu đầu chú thỏ là một quả bóng nhỏ, tôi dùng len móc thành chiếc váy cho chú thỏ thêm ngộ nghĩnh. Khi dạy trẻ kể chuyện bằng rối, trước tiên tôi cung cấp nội dung câu chuyện cho trẻ nghe vào hoạt động chiều, hoạt động góc. Bên cạnh việc cung cấp nội dung truyện cho trẻ, tôi còn hướng dẫn trẻ cách sử dụng rối tay, tôi dạy trẻ dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng 3 ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện. Thời gian đầu khi mới làm quen với rối tay, trẻ rất lóng ngóng , khó thực hiện được các động tác theo ý muốn. Để khắc phục được điều này, tôi đã làm thật nhiều những con rối tay đặt ở góc văn học, sắp xếp sao cho trẻ thấy dễ dàng. Khi hoạt động ở góc văn học, trẻ thoải mái sử dụng rối tay. Ban đầu, trẻ sử dụng rối tay theo ý thích của mình, có khi là dùng rối tay để nói chuyện với bạn, từ đó việc sử dụng rối tay với trẻ trở nên dễ dàng hơn, dần dần tôi yêu cầu trẻ sử dụng rối tay vào từng câu chuyện. Nhờ việc sử dụng rối tay trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ nội dung truyện, lời thoại của nhân vật và qua đó trẻ H Dinh Byă 12 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học biết dùng ngôn ngữ của mình để nhận xét đánh giá nhân cách của nhân vật trong truyện như: Ai là người xấu, ai là người tốt. * Trò chơi đóng kịch Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch, trẻ truyền đạt lại nội dung câu chuyện làm sống động lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời thể hiện tình cảm và đánh gía các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch, trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu chuyện, điều này góp phần đẩy mạnh phát triển tư duy, cảm thụ các tác phẩm văn học một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch, tôi cho trẻ ôn luyện lại nội dung câu chuyện, đàm thoại về nhân vật trong truyện để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách, tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Muốn trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhớ lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. VD: Trong truyện “ Chú dê đen”, tôi cho tổ 1 làm dê trắng, tổ 2 làm dê đen, tổ 3 làm chó sói để trẻ tự thể hiện hành động điệu bộ của nhân vật cho quen, thành thạo. Sau đó cho trẻ nhắc lại lời thoại của các nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Nhiệm vụ của cô giáo lúc này là người dẫn chuyện và trẻ diễn theo nội dung câu chuyện. Khi diễn xong tôi cho trẻ tự nhận xét vai chơi của mình, từ đó trẻ xác định được thái độ của nhân vật trong truyện là yêu hay ghét. Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học và phát triển ngôn ngữ một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hóa trang cho trẻ rất quan trọng, với câu truyện “Tích chu” tôi làm sân khấu có màn che, rồi trang trí cảnh phù hợp. Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết với nhân vật người bà trong câu truyện “ Tích chu” tôi cho trẻ quấn khăn mặc quần áo nâu….Việc hoá trang và bố trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin nhập vai tạo cho trẻ hứng thú với từng vai diễn. H Dinh Byă 13 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Việc xác định giọng nói của các nhân vật trong truyện có vai trò quan trọng trong việc dạy trẻ tập đóng kịch, trẻ xác định được giọng của nhân vật thì trẻ sẽ nhập được vào vai chơi một cách tốt nhất. Ví dụ: Trong truyện “Tích chu” + Tôi hỏi trẻ giọng của bà khi ốm như thế nào? (run run) + Giọng của cháu lúc ham chơi thì như thế nào? (Thái độ không vâng lời) + Sau khi nhận lỗi của mình thì giọng của cậu bé như thế nào? (Giọng trầm hối hận) + Giọng bà tiên như thế nào? (vang, trong,sáng) Tôi cho trẻ đọc lời thoại trích dẫn của các nhân vật trong truyện Thông qua việc tổ chức cho trẻ tập đóng kịch tôi thấy khả năng thể hiện ngôn ngữ của trẻ trong giao tiếp tiến bộ rất nhiều trẻ tự nhiên, thoải mái hơn trong giao tiếp bởi trong quá trình trẻ đóng kịch trẻ được trực tiếp giao lưu, đối thoại trực tiếp với bạn diễn từ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách linh hoạt và khéo léo. * Biện pháp 3:Cho trẻ làm quen văn học thông qua các bài đồng dao, ca dao. Đồng dao, ca dao như một bức tranh với nhiều màu sắc thể hiện sự phong phú, đa dạng của cuộc sống, từ đời sống sinh hoạt vật chất và tinh thần, tình cảm của con người, nó có giá trị về mặt trí tuệ, tình cảm và ngôn ngữ, ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành, phát triển nhân cách trẻ. Các bài đồng dao có 2, 3, 4, 6 chữ… có vần, với lối ngắt nhịp 1-1, 2-2,.. thường có lối kết cấu vòng tròn, trùng điệp. Ngôn ngữ trong đồng dao, ca dao là ngôn ngữ hát, kể, giàu tính nhạc, giàu hình ảnh, có sức tạo hình. Nó rất phù hợp với việc rèn cho trẻ phát âm, tích luỹ vốn từ, hiểu nghĩa từ, nắm ngữ pháp, lối nói trôi chảy, uyển chuyển. Để phát huy tính tích cực của ngôn nhữ qua các bài đồng dao, ca dao đối với sự phát triển ngôn ngữ của trẻ thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ đọc thuộc đồng dao, ca dao là rất quan trọng. Hiện nay, hoạt động dạy trẻ đồng dao, ca dao chưa có ở các hoạt động chung, chính vì vậy mà tôi lồng ghép hoạt động đọc đồng dao, ca dao cho trẻ vào các hoạt động chơi trò chơi dân gian được tổ H Dinh Byă 14 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học chức ở hoạt động ngoài trời, hoạt động đón và trả trẻ, hoạt động sau khi ngủ dạy. Bên cạnh việc dạy trẻ đọc thuộc những bài đồng dao, ca dao thì tôi luôn tìm tòi những bài đồng dao, ca dao có nội dung của các chủ điểm mà trẻ đang học. VD: Chủ điểm gia đình: dạy trẻ đọc bài đồng dao. “Công cha như núi Thái sơn Nghĩa mẹ như nước tronh nguồn chảy ra Một lòng thờ mẹ kính cha Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con” VD: Chủ điểm Thế giới động vật dạy trẻ đọc bài đồng dao “con vỏi con voi” VD: Chủ điểm Thế giới thực vật: Dạy trẻ đọc bài “lúa ngô là cô đậu nành” Qua đó tôi thấy được hiệu quả rõ ràng, trẻ hào hứng tham gia trò chơi đọc đồng dao, ca dao và nhớ bài lâu hơn. * Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ ở hoạt động ngoài trời. Sau mỗi giờ học ở trường mầm non là hoạt động ngoài trời. Hoạt động ngoài trời thường kéo dài từ 30- 35 phút chính vì vậy tôi đã tận dụng hoạt động ngoài trời để phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ đọc đồng dao, ca dao. Bên cạnh việc dạy trẻ đọc đồng dao, ca dao tôi lồng ghép các bài đồng dao vào các trò chơi dân gian để tạo hứng thú cho trẻ khi đọc nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất. VD: Bài “Dung dăng dung dẻ” Dung dăng / dung dẻ Dắt trẻ / đi chơi Đến ngõ / nhà trời Lậy cậu / lậy mợ Cho cháu / về quê Cho dê / đi học Cho cóc / ở nhà Cho gà / bới bếp Xì xà / xì xụp H Dinh Byă 15 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Ngồi thụp / xuống đây - Tôi dạy trẻ đọc theo nhịp 2-2 - Cách chơi: Trẻ nắm tay nhau, vừa đi vừa đọc và tay vung theo nhịp của bài hát. Đến câu “Ngồi thụp xuống đay’ trẻ nắm tay nhau ngồi thụp xuống sau đó đứng dậy lại đi tiếp. * Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ trong giờ đón, trả trẻ. Khi trẻ đọc thuộc đồng dao, ca dao tôi thường đọc đi đọc lại nhiều lần để trẻ ghi nhớ, học thuộc sau đó tôi yêu cầu trẻ đọc nhanh dần lên, tổ chức thi đua đọc nhanh giữa các tổ với nhau. Đó là cách làm cho trẻ rèn luyện bộ máy phát âm, trau dồi ngôn ngữ, sự nhạy bén, linh hoạt của tư duy. VD: Bài “Lúa ngô là cô đậu nành”, “ Chim ri là dì sáo sậu”, “ Con kiến mà leo cành đa” là những câu hát đồng dao mà trẻ rất thích đọc vì nó đem lại tiếng cười vui vẻ, tạo không khí thi đua tự nhiên, cởi mở. Ngoài những bài lựa chọn để giúp trẻ học đọc theo chủ đề, chủ điểm, tôi còn khích lệ trẻ thi đua đọc ra những câu đồng dao, ca dao trẻ đã thuộc từ cha mẹ, anh chị, bạn bè trong xóm. Hình thức thi đua là động lực lôi cuốn, thúc đẩy trẻ cố gắng nỗ lực, tích cực học tập. Việc thi đua có thể kéo dài 1 tuần, sau 1 tuần tôi kiểm tra số lượng bài trẻ thuộc, có tuyên dương, khen thưởng để khuyến khích trẻ trong học tập. * Tổ chức cho trẻ đọc đồng dao, ca dao sau khi trẻ ngủ dậy Sau khi ngủ dậy, trẻ thường rất mệt mỏi, uể oải vì còn ngái ngủ nên tôi thường cho trẻ đọc bài đồng dao, ca dao quen thuộc để trẻ lấy lại tinh thần sảng khoái, đầu óc thoải mái để bước vào giờ học buổi chiều, đồng thời giúp trẻ phát triển thêm khả năng ngôn ngữ. VD: Bài “Nu na nu nống” Nu na nu nống Cái trống nằm trong Cái ong nằm ngoài Củ khoai chấm mật Bụt ngồi bụt khóc H Dinh Byă 16 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Con cóc nhảy ra Con gà ú ụ Bà mụ thổi xôi Nhà tôi nấu chè Nhà tôi chân rút * Cách chơi: Trẻ ngồi bệt, cùng chiều với nhau, sát cạnh nhau, 2 chân duỗi thẳng, vừa lấy tay đập vào từng cẳng chân, mỗi từ trong bài đồng dao được đập nhẹ vào một chân theo thứ tự đầu đến cuối rồi lại ngược lại cho đến chữ “rút” chân ai gặp từ “ rút” thì co chân lại cứ như thế cho đến khi các chân co lại hết thì chơi lại từ đầu. * Biện pháp 4: Cho trẻ làm quen văn học thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ là một nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu ở các lứa tuổi, nó đặc biệt quan trọng trong quá trình tổ chức hoạt động dạy trẻ đọc thơ diễn cảm cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Đó là một trong những phương pháp rèn luyện phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ. Khi đọc thuộc lòng thơ trẻ sẽ làm cho ngôn ngữ của mình thêm sinh động, uyển chuyển, biểu cảm giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy nghĩ của tác giả. Nhận thấy rõ được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi luôn tìm tòi những phương pháp biện pháp tốt nhất để trẻ phát âm và diễn đạt được mạch lạc. Với lứa tuổi này tôi chọn các bài thơ có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ nhàng, vui vẻ, hóm hỉnh,…nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ tiếng việt và trong cuộc sống, giúp trẻ phát triển đời sống tình cảm. Để trẻ cảm thụ tốt ngôn ngữ của câu thơ, điều quan trọng nhất là phải đọc diễn cảm, thể hiện nhịp điệu, âm điệp và sắc thái của bài thơ. Tôi tập đọc diễn cảm và thuộc bài thơ trước khi đọc cho trẻ nghe. Để trẻ cảm thụ tốt bài thơ, nên trò chuyện với trẻ về nội dung bài thơ, giải thích nghĩa của một từ, ý của các câu thơ, vẻ đẹp của các câu thơ mô tả, kết hợp H Dinh Byă 17 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học với tranh minh họa hoặc làm các động tác minh họa. Tôi đọc cho trẻ nghe nhiều lần, đọc thơ theo cá nhân, theo nhóm, luyện tập cách đọc diễn cảm. Để thu hút trẻ đọc thơ hơn thì việc chuẩn bị đồ dùng trực quan trong dạy học để gây hứng thú cho trẻ cũng rất quan trọng, trong quá trình dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi sử dụng các bức tranh thơ, sa bàn, con rối, vật thật. Ví dụ: Dạy trẻ đọc thơ bài “Tình bạn” * Hoạt động 1: Cô cùng trẻ hát bài hát “Lớp chúng mình” trò chuyện với trẻ về bài hát, giới thiệu cho trẻ bài thơ “Tình bạn” * Hoạt động 2: Đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ. + Bài thơ tên gì? + Các bạn đến lớp thấy vắng ai? + Bạn Gấu trả lời như thế nào? + Bạn Thỏ bị làm sao? + Các bạn rủ nhau đi đâu? + Bạn Mèo mua gì để đến thăm bạn Thỏ? + Bạn Hươu mua gì? + Bạn Nai mua gì? Sau mỗi câu hỏi tôi đọc thơ những câu thơ trích dẫn cho trẻ để trẻ nhớ được nội dung bài thơ. * Hoạt động 3: Trẻ đọc thơ, cô hướng dẫn trẻ đọc sao cho đúng từ thể hiện được nhịp điệu của bài thơ. Khi dạy trẻ đọc thơ giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ tôi chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ như tôi đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên trẻ “ Con đọc gần giỏi rồi” thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để nhiều trẻ đọc tốt. Dạy trẻ nói đủ câu, tôi nói trước trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ các bạn. H Dinh Byă 18 Trường Mầm Non Sơn Ca SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học Trong giờ học tôi luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ gần gũi động viên trẻ giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động với các bạn có nền nếp hơn, hứng thú hơn. * Biện pháp 5:Trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi - Trong giờ ăn: Trò chuyện với trẻ về các món ăn. Hôm nay chúng ta ăn món gì? Có ngon không? Bạn Lan có thích ăn không? Và tập cho trẻ thói quen mời cô và các bạn trước khi ăn thông qua bài thơ “ Mời bạn ăn”. -Trong giờ ngủ: Trước khi đi ngủ tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Giờ đi ngủ” và nói lời chúc “ chúc các bạn ngủ ngon”…. * Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu. Trong cuộc họp đầu năm tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ đặc biệt là thông qua hoạt động dạy trẻ đọc ca dao đồng dao, đọc thơ, kể truyện. Hàng tháng tuyên truyền với phụ huynh về các câu chyện sáng tạo của cô và trẻ. Qua đó phụ huỳnh thấy ngôn ngữ của trẻ được phát triển như thế nào và có biện pháp kích thích sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ tại gia đình. Tôi sử dụng một mảng tường ở ngoài cửa lớp để làm bảng tuyên truyền với phụ huynh về chương trình dạy trẻ theo chủ đề và thay tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện ở nhà. Ví dụ: Tôi cung cấp một số bài đồng dao để các bậc phụ huynh cùng học với trẻ để trẻ được đọc từ chính xác không bị nói ngọng. Tôi trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện bài thơ trẻ được học ở trường, yêu cầu phụ huynh về nhà cùng đọc với trẻ và cho trẻ kể lại câu chuyện đó hoặc kích thích trẻ kể lại câu chuyện. Như vậy ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách phong phú và đa dạng. Trong năm học tôi đã tổ chức 3 lần họp phụ huynh. H Dinh Byă 19 Trường Mầm Non Sơn Ca