Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ 4 5 tuổi

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TẠO HÌNH CHO TRẺ 4-5 TUỔI I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Lí do chọn đề tài: Cháu vẽ ông mặt trời Miệng ông cười thật tươi Như miệng cười cô giáo Dạy cháu hát, dạy cháu chơi…. Mỗi lần câu hát ấy véo von vang lên, tôi lại cảm thấy lòng vui vui lạ. Bởi câu hát ấy không chỉ nói lên tình yêu của trẻ dành cho cô giáo mà trong đó còn đặc tả được tài năng nghệ thuật của trẻ, sự tưởng tượng phong phú sáng tạo của trẻ. Chỉ một đường cong tròn khép kín, một mảng màu tươi sáng làm mây mà chứa đựng bao nhiêu tình yêu thương của cô với trẻ, của trẻ với cô. Như chúng ta đã biết trong 5 lĩnh vực giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện thì phát triển thẩm mỹ là một lĩnh vực vô cùng quan trọng. Bởi với trẻ thế giới xung quanh là một thế giới đầy kì lạ và hấp dẫn. Trẻ hay bị cuốn hút bởi những sắc màu. Ngaykhi vẫn còn quấn tã bà mẹ đã treo trên đỉnh màn một chiếc khăn von màu đỏ, một quả bóng…. và trẻ đã say sưa nhìn ngắm nằm chơi thích thú. Lớn hơn một chút trẻ bị cuốn hút bởi những bông hoa đẹp hay những đồ chơi ngộ nghĩnh nhiều màu sắc. Như vậy năng khiếu nghệ thuật của trẻ nảy sinh từ rất sớm. Bởi vậy cần giáo dục thẩm mỹ cho trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời, đó chính là tuổi mầm non. Ở trường mầm non có rất nhiều các hoạt động, nhiều môn học phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo, là cơ sở ban đầu là nhân cách con người mới. Trẻ biết sáng tạo lao động trong tương lai. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt động tạo hình trong trường mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh. Từ đó trẻ phải tư duy, quá trình tư duy làm phát triển óc 1 tưởng tượng sáng tạo,thích cái đẹp, thích được làm ra cái đẹp. Những sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh động. Trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng màu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau.Tham gia vào hoạt động tạo hình đã giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ thể chất và hình thành các phẩm chất kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Hiểu được tầm quan trọng đó tôi luôn tìm tòi những biện pháp, phương pháp tốt nhất nhằm nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ ở lứa tuổi mầm non đặc biệt là trẻ 4-5 tuổi. - Mục đích nghiên cứu: Giúp trẻ 4 -5 tuổi thực hiện tốt các kỹ năng tạo hình: vẽ, nặn, xé, cắt, dán…..Biết trân trọng cái đẹp, yêu cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp. - Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp A4 trường mầm non Thanh Sơn. + Tham khảo tài liệu hướng dẫnthực hiện chương trình trẻ 4 -5 tuổi sách hướng dẫn vẽ, gấp, làm đồ chơi… + Quan sát những hoạt động học của trẻ, phương pháp hoạt động của giáo viên qua các hoạt động học, hoạt động chơi + Điều tra thực tế trẻ của lớp để áp dụng và đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp + Tìm tòi, sáng tạo các hình thức hoạt động tạo hình, sưu tầm các nguyên vật liệu khác nhau để thử nghiệm làm tranh, đồ dùng, đồ chơi. - Giới hạn và phạm vi nghiên cứu: Khả năng tạo hình của trẻ 4 -5 tuổi trong trường mầm non. II. NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận 2 Con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng khiếu thẩm mĩ, cũng không ai có những tài năng bên mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động, từ đó những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây là thông qua chơi “trẻ học mà chơi,chơi mà học”. Vì vậy căn cứ vào nhu cầu và khả năng phát triển của trẻ 4 -5 tuổi, đây là lứa tuổi rất hiếu động, tò mò ham hiểu biết thích tìm hiểu về thế giới xung quanh mình thông qua các môn học, để phát triển cho trẻ một cách toàn diện trên nhiều lĩnh vực: Lĩnh vực phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức,phát triển thẩm mỹ, phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội, các lĩnh vực phát triển của trẻ có mối quan hệ và liên quan chặt chẽ với nhau. Đặc biệt là môn học “Làm quen với hoạt động tạo hình” đây là một môn học đòi hỏi sự phối hợp giữa tay, mắt, trí tưởng tượng óc sáng tạo. Đặc biệt ở lứa tuổi này vốn từ của trẻ còn hạn hẹp.Trẻ chưa diễn đạt được suy nghĩ của mình bằng lời nói mạch lạc. Bởi vậy hoạt động tạo hình là phương tiện, là ngôn ngữ đặc biệt để trẻ chuyển tải tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của mình với mọi người xung quanh. Muốn làm tốt được việc này đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách có khoa học để giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện lại một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ nhất và gây hứng thú cho trẻ. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt hoàn thiện một số kĩ năng cơ bản ( vẽ, nặn, xé, cắt dán). Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ 4 -5 tuổi”góp phần thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. 2. Cơ sở thực tiễn * Thuận lợi: 3 - Được sự quan tâm của nhà trường lớp có đầy đủ đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học - Trường nằm ở khu trung tâm dân cư thuận tiện cho việc đưa đón trả trẻ của phụ huynh - Cảnh quan nhà trường thoáng mát có cây xanh, cây cảnh góp phần rất lớn cho trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh. - Đã nhiều năm liền tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm từ việc dạy trẻ môn tạo hình và đây cũng chính là môn dạy mà tôi yêu thích. * Khó khăn: - Nhận thức của một số phụ huynh còn chưa đồng đều, còn cho rằng việc cho trẻ đến trường chỉ là chơi còn học là thứ yếu. - Một số cháu còn nhút nhát chưa mạnh dạn trong giao tiếp nên nề nếp chưa đồng đều. - Trẻ hay thích tự ý làm những điều mình muốn, chưa chú ý lắng nghe và thực hiện những yêu cầu của cô. * Điều tra thực tiễn: Qua tìm hiểu đánh giá thực trạng các hoạt động tạo hình ở trường, lớp và trao đổi với đồng nghiệp tôi nhận thấy một số tồn tại thực tế sau: -Trẻ em ngày nay được cưng chiều mọi thứ đều có sẵn khi trẻ muốn khiến trẻ ít nhiều bị thụ động thiếu đi sự tự lập sáng tạo của bản thân. - Trẻ muốn tự khám phá mọi thứ xung quanh, trẻ muốn mọi thứ mình thích thuộc về riêng của mình, chưa có ý thức giữ gìn môi trường chung. - Trẻ chưa có kỹ năng cơ bản để vẽ các hình ảnh trẻ muốn, chưa biết lựa chọn màu sắc cho phù hợp, chưa có kỹ năng xé, cắt dán sắp xếp bố cục bức tranh. Kết quả điều tra thực tiễn: tổng số trẻ 31 Kỹ năng tạo hình Kết quả Số trẻ Tỉ lệ % 4 Tốt Khá Trung bình Yếu 5/31 9/31 10/31 6/31 16,2 % 29 % 32,3 % 28,5% Từ thực tế trên tôi thấy mình cần nắm vững phương pháp pháp cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình, tiếp cận kịp thời với các hình thức giáo dục mầm non mới.Cô giáo đóng vai trò là người hướng dẫn và tạo điều kiện cho trẻ được khám phá, trải nghiệm nhiều hơn. Trên cơ sở những tồn tại tôi đã rút ra “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ 4 – 5 tuổi” 3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề. 3.1. Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp học tập trong giờ học trên lớp Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung vào các hoạt động vì thời gian nghỉ hè trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có trẻ còn mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động của trẻ cũng chưa thật sự chú ý, trẻ còn nói chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tư duy của trẻ, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ vào nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn khoa học của cô, ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học luôn thể hiện cảm xúc, trí tưởng tượng cho hoạt động nghệ thuật. Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu nhút nhát. Chia tổ đặt tên cho tổ “tổ hoa hồng, tổ hoa cúc, tổ ong nâu” và bầu ra tổ trưởng để quán xuyến, nhắc nhở các thành viên trong tổ mình. Tôi luôn động viên trẻ trong tiết học, uốn nắn tác phong tư thế ngồi học cho trẻ, nhắc trẻ ngồi đúng tư thế, không nói chuyện, không nói leo, khi nói phải xin phép cô, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu... Với những biện pháp trên trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập. 3.2.Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích cực, khả năng sáng tạo của trẻ. Từ tâm sinh lí của trẻ thích cái mới ưa chuộng màu sắc sặc sỡ: đỏ, cam, 5 vàng, tím. Vì thế tôi đi sâu nghiên cứu yêu cầu của từng chủ đề, căn cứ vào cấu trúc của phòng học, đặc điểm tâm lí của trẻ. Trang trí tạo môi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình. Bầy đồ dùng đồ chơi đẹp mắt, sắp xếp các nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi 1 cách hợp lí tạo cho trẻ cảm giác thích thú và mong muốn tái tạo lại. Tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh để từng bước cung cấp các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá bằng cách huy động sự tham gia của các giác quan các quá trình tâm lí khác nhau để lĩnh hội các khía cạnh khác nhau của sự vật Tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày cho trẻ được tiếp xúc, được ngắm nghía, chăm sóc, vuốt ve âu yếm các con vật gần gũi ( thỏ, mèo, gà con...) chơi với các đồ vật, tri giác tranh ảnh nghệ thuật. Trong quá trình cung cấp biểu tượng về đối tượng tạo hình, tôi chỉ cho trẻ thấy được những nét đặc trưng nổi bật, những cái đẹp lí thú gần gũi trẻ. Đồng thời giúp trẻ phân tích so sánh tổng hợp tìm ra những đặc điểm riêng, chung của những đồ vật cùng nhóm, cùng loại. Từ đó giúp trẻ tìm ra phương thức thể hiện trong những tình huống khác nhau. Đặt và sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng để thực hiện hoạt động tạo hình vào bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày các sản phẩm tạo hình của mình. Ví dụ: bài “vẽ vườn hoa mùa xuân” có bông cao, bông thấp, bông cánh tròn, bông cánh nhọn, bông màu vàng ,bông màu đỏ.... nếu trẻ đã được ngắm vườn hoa trong thực tế thì khi tạo hình trẻ biết sẽ biết sử dụng phối hợp các kỹ năng vẽ nét cong tròn khép kín, nét xiên, nét thẳng và tô màu để vẽ vườn hoa sinh động và đẹp hơn. Tóm lại vệc tạo môi trường hấp dẫn, sự phối kết hợp giữa các hoạt động là một việc làm rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ. 3.3. Biên pháp 3: Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản Như chúng ta đã biết nhiều phụ huynh chưa quan tâm đến hoạt động tạo hình họ cho rằng đến lớp chỉ là chơi và có học thì chỉ có múa, hát, vì vậy kỹ 6 năng tạo hình của trẻ rất kém, đến giờ hoạt động tạo hình trẻ rất ngại, có trẻ còn khóc không muốn đi học.Để trẻ mạnh dạn hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì việc hình thành cung cấp cho trẻ các kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động tạo hình là cần thiết. Sau khi khảo sát đầu vào tôi thấy các kỹ năng tạo hình của trẻ: kỹ năng vẽ, nặn, xé, cắt dán theo yêu cầu của lứa tuổi, kỹ năng quan sát, nhận xét, đánh giá sản phẩm, kỹ năng sử dụng màu sắc, bố cục tranh chưa cao, chưa đồng đều. Tôi nhận thấy nhiều trẻ cầm bút còn vụng về, tô còn nguệch ngoạc. Trẻ chưa vẽ được nét gấp khúc, nét cong tròn còn vẽ ngược. Trẻ chỉ vẽ được những nét đơn giản như: nét xiên, sổ thẳng (làm mưa,cỏ) nét ngang làm (làn sóng). Chính vì vậy giáo viên cần có những biện pháp rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ. Không chỉ gây ấn tượng, kích thích lòng ham muốn tạo ra sản phẩm tạo hình của trẻ bằng việc tạo môi trường bắt mắt. Mà để phát huy tính tích cực của trẻ, tôi luôn lấy trẻ làm trung tâm để trẻ được hoạt động. Có thế sản phẩm của trẻ làm ra mới phong phú, sáng tạo.Vì vậy tôi đã tiến hành dạy trẻ một số kỹ năng tạo hình cơ bản - Kỹ năng cầm bút khi tô vẽ: Trước tiên tôi nhắc trẻ tư thế ngồi học, sau đó yêu cầu trẻ cầm bút bằng tay phải (vì một số cháu hay cầm bút tay trái) và sử dụng 3 ngón tay (ngón trỏ, ngón giữa, ngón cái) khi cầm bút và tôi bắt đầu dạy trẻ các thao tác từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Đầu tiên cho trẻ tô màu các hình ảnh to, rõ nét ít chi tiết (quả cam, bông hoa). Khi trẻ cầm bút khá thành thạo tôi cho trẻ tập vẽ các nét cơ bản: nét sổ thẳng, nét gạch ngang, nét xiên. Dần dần hướng dẫn trẻ vẽ những bức tranh sáng tạo theo ý thích của trẻ Ví dụ: 2 nét xiên, 1 nét sổ thẳng thành 1 khóm cỏ (V ) 1 nét thẳng 2 nét cong thành một chiếc lá trôi trên sóng nước - Dạy trẻ kỹ năng nặn và xé dán Vận động tinh của trẻ 4 tuổi còn thấp vì vậy tôi tỉ mỉ dạy cho trẻ các kỹ năng cơ bản khi sử dụng đất nặn, chia đất, bóp làm mềm đất, đặt lên bảng con, dùng lòng bàn tay xoay tròn, ấn bẹt hay lăn dọc. 7 Khi cho trẻ xé tôi sắp xếp từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, xé thẳng, xé vụn, xé lân tay (cong tròn) Sau đó tôi dạy trẻ phết hồ, đầu tiên tôi cho trẻ sắp xếp bố cục xong lật lần lượt từng chi tiết phết hồ vào phía sau và dán đúng chỗ đã xếp. Từ đó trẻ định hình được bố cục bức tranh. - Dạy trẻ cắt dán Khi cho trẻ cầm kéo tôi nhắc trẻ cầm ngón cái, ngón giữa tôi dạy trẻ cắt từ dễ đến khó, cắt thẳng, cắt cong, cong tròn...và dạy trẻ phết hồ dán. Tận dụng những giờ đón, trả trẻ tôi cho trẻ làm quen với các bức tranh mẫu của cô, các sản phẩm đẹp của các anh, các chị để cùng trò chuyện với trẻ về các đường nét, bố cục, màu sắc, khuyến khích trẻ tập đánh giá sản phẩm và cùng trò chuyện với trẻ về cách vẽ, cách chọn màu, cách sắp xếp bố cục với những sản phấm nặn, xé dán, đồ chơi ... thì tôi trò chuyện cùng trẻ về các bước tiến hành để tạo thành sản phẩm. Những giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi thường cho trẻ rèn các kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động sau đạt kết quả. Để thực hiện được điều này tôi cũng phải thay đổi nhiều hình thức khác nhau để cung cấp kiến thức, rèn kỹ năng cho trẻ. Với những loại tiết theo đề tài, tôi thường tận dụng những hoạt động ngoài giờ học, để củng cố kỹ năng cho những trẻ yếu kém, làm giàu vốn kiến thức cho trẻ khá trước khi thực hiện hoạt động học tạo hình. Tôi cho trẻ thực hiện theo nhóm để trẻ khá hướng dẫn trẻ yếu cùng nhau vẽ tranh, xé dán bức tranh. Tôi cũng cho trẻ quan sát, tìm hiểu các loại sản phẩm khác nhau, cùng nhau khám phá cách thực hiện. Tôi cung cấp cho trẻ một số mẫu khác nhau để làm phong phú đề tài, ý thích của trẻ để trong giờ hoạt động trẻ tự tin thể hiện ý tưởng của mình. Ví dụ: Trước giờ hoạt động “Vẽ hàng cây” tôi cho trẻ quan sát hàng cây ở vườn trường, cảm nhận được màu sắc, hình dáng của các loại cây. Nghe cảm nhận qua bài hát “Em yêu cây xanh” cung cấp cho trẻ kỹ năng vẽ và tô màu các loại cây. 8 Ví dụ với bài “Xé dán các loại quả” tôi cho trẻ quan sát các loại quả, nhận xét về màu sắc, hình dáng... Khi được chuẩn bị chu đáo trước cho các hoạt động tôi thấy trẻ rất mạnh dạn tự tin tham gia vào hoạt động và kết quả là sản phẩm của trẻ cũng luôn phong phú. 3.4. Biện pháp 4: Phát triển khả năng tạo hình cho trẻ mọi lúc, mọi nơi Ngoài việc dạy trẻ hoạt động tạo hình ở tiết học, tôi còn cho trẻ tham gia mọi lúc, mọi nơi và tích hợp vào các môn học khác. Tích hợp là phương pháp đòi hỏi người giáo viên sự sáng tạo, linh hoạt khéo léo khi vận dụng, quá trình vận dụng tích hợp cần lựa chọn nội dung phù hợp, logic, tránh quá trình hoạt động trở lên rời rạc, chắp vá. - Tích hợp vào môn văn học: sau khi kết thúc tiết học bài thơ “Trăng sáng” tôi cho trẻ vẽ và tô màu ông trăng... - Tích hợp vào môn khám phá môi trường xung quanh. Ở lứa tuổi giáo trẻ rất thích được tìm hiểu và khám , khi cho trẻ tìm hiểu về các loại quả (chủ đề thực vật) tôi cho trẻ nặn các loại quả. Như vậy tôi vừa phát triển được khả năng nhận thức của trẻ vừa lồng ghép được hoạt động tạo hình, lại kết hợp giáo dục trẻ biết giữ gìn và bảo vệ môi trường. Dựa trên khả năng trẻ đã có tôi phát triển trí tưởng tượng óc sáng tạo của trẻ - Tích hợp vào môn toán: Cho trẻ tô màu tranh hoa quả hay đồ vật có chứa chữ số theo yêu cầu hay tô màu xanh vào khoảng trống có số 1, màu đỏ vào khoảng trống có số 2, màu vàng vào khoảng trống có số 3...sau khi tô màu xong sẽ có bức tranh phối màu nền sinh động rõ nét về hoa quả hay đồ vật. - Qua hoạt động ngoài trời: Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ dùng phấn vẽ lên nền những hình ảnh trẻ vừa quan sát: ví dụ cho trẻ quan sát đàn gà tôi cho trẻ dùng phấn vẽ con gà. 9 Ảnh: Trẻ vẽ con gà trong giờ hoạt động ngoài trời Tôi còn cho trẻ lượm lá khô, cành khô để làm các con vật nghộ nghĩnh đáng yêu như con trâu từ lá cây hoa sữa, cây lá màu,con mèo, con cào cào từ lá dừa hoặc dùng giấy gấp những chiếc thuyền, chiếc máy bay... Với hột hạt, tôi hướng dẫn trẻ xếp những hình ảnh đơn giản có nội dung chủ đề Ví dụ: Xếp hình ngôi nhà trong chủ đề gia đình... - Thông qua hoạt động vui chơi: + Góc nghệ thuật: với chủ đề “Gia đình” tôi cho trẻ vẽ, xé, cắt dán ngôi nhà của mình hoặc các đồ dùng trong gia đình + Góc học tập:Tôi luôn cung cấp cho trẻ các kỹ năng về toán, về môi trường xung quanh.Ví dụ: với chủ đề “Gia đình” tôi cho trẻ dùng các hình, khối xếp thành hình ngôi nhà, tôi trò chuyện với trẻ về màu sắc của các hình “ Hình vuông làm tường nhà có màu gì? Hình tam giác làm mái nhà có màu gì” để từ đó trẻ tư duy, phối màu cho phù hợp trong các hoạt động tạo hình. 10 + Góc thư viện: Khi vào góc này trẻ được xem các loại sách, được tô, vẽ, cắt dán làm tranh truyện. Qua đây tôi cũng có thể trò chuyện với trẻ, nhẹ nhàng khéo léo đưa các kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình rèn thêm cho trẻ Ví dụ: Tôi hướng dẫn trẻ tô tranh “Em bé, bộ ấm chén”. Ngoài ra tôi còn giúp trẻ lựa chọn các hình ảnh phù hợp với chủ đề đang học cắt dán tạo thành cuốn sách. Tóm lại muốn các kỹ năng tạo hình của trẻ được thuần thục chúng ta cần cho trẻ luyện tập ở mọi lúc, mọi nơi, ở mọi hoạt động nếu có thể. 3.5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ Để tăng cường tài liệu phong phú phục vụ môn học, tôi thường xuyên sưu tầm hình ảnh trên mạng để dạy trẻ Ví dụ bài: “Vẽ người thân trong gia đình” tôi cho trẻ xem hình ảnh về gia đình của các bạn trong lớp trên chương trình powerpoint, trẻ thảo luận rất sôi nổi. Kết quả bài vẽ của nhiều trẻ đẹp, sáng tạo, phản ánh được cảnh sinh hoạt của các thành viên trong gia đình rất phong phú, đa dạng Ví dụ với bài “Cắt dán các con vật sống dưới nước” tôi sưu tầm hình ảnh về các con vật sống dưới nước cho trẻ quan sát trẻ rất thích, gây được ấn tượng sâu sắc với trẻ nên sản phẩm của trẻ rất sáng tạo, ngộ nghĩnh, trẻ cắt dán được nhiều con vật sống dưới nước khác nhau. 3.6.Biện pháp 6: Dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu phế thải từ thiên nhiên. Ai thường xuyên gần gũi trẻ, quan tâm đến trẻ chúng ta sẽ biết trẻ sáng tạo thế nào. Sự sáng tạo ngây thơ mà đầy ngộ nghĩnh. Một chiếc thùng cát tông bỏ đi lại trở thành nhà, thành ô tô, thành tàu hỏa của trẻ. Để phục vụ nguồn cảm hứng sáng tạo đầy nghệ thuật đó tôi đã chuẩn bị mọi nguyên vật liệu thu lượm được trước mỗi chủ đề để làm làm đồ chơi cùng trẻ. - Dạy trẻ làm đồ dùng,đồ chơi từ những vỏ hộp giấy 11 Chỉ với 5 hay 7 vỏ chiếc bánh đậu xanh, một ống mút và một miếng bìa cát tông tôi có thể hướng dẫn trẻ làm một đoàn tàu, với những vỏ hộp sữa tôi hướng dẫn trẻ làm thành những chiếc ô tô. Ảnh: Cô hướng dẫn trẻ làm ô tô từ vỏ hộp sữa 12 Hay với một chiếc hộp có dạng khối chữ nhật tôi có thể hướng dẫn trẻ làm một chiếc tủ, một tòa nhà cao tầng. Ảnh: Cô cùng trẻ làm ngôi nhà từ vỏ hộp bánh 13 Ảnh: Sản phẩm ngôi nhà - Dạy trẻ làm đồ chơi từ những vỏ hộp nhựa Ai cũng biết trẻ sáng tạo như thế nào nên vài chiếc vỏ hộp thạch trong tưởng tượng của trẻ đã là những chiếc bát xinh xắn, với những chiếc vỏ hộp sữa chua thêm ít xốp màu tôi hướng dẫn trẻ làm thành những chiếc mũ. 14 Ảnh: Cô hướng dẫn trẻ làm những chiếc mũ. - Đặc biệt với những lá cây cọng cỏ khô úa, những cọng rơm tôi có thể dạy trẻ xé, xếp thành những sản phẩm rất đẹp mắt. Từ chiếc lá, cọng rơm, hột hạt trẻ có thể xếp thành ông mặt trời, đám mây hay những con vật đáng yêu Ảnh: Cô hướng dẫn trẻ làm các con vật từ nguyên vật liệu thiên nhiên Ví dụ: Chỉ với 6 hạt nhãn, 3 sợi dây đồng tôi có thể hướng dẫn trẻ làm thành những con kiến - Tận dụng những tờ lịch cũ tôi giúp trẻ đóng thành quyển sách, cho trẻ cắt, hoặc xé tranh ảnh dán vào. Từ đó trẻ sẽ sáng tạo ra những câu truyện kể cho mọi người nghe. Bằng cách này tôi đã kích thích, hình thành tình cảm thẩm mỹ ở trẻ. 3.7. Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh Đồng hành với các nhiệm vụ trên việc phối kết hợp với phụ huynh là việc làm không kém phần quan trọng. 15 Trong những giờ đón trả trẻ tôi đã gặp gỡ trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong trường mầm non tôi thông báo với phụ huynh về các nội dung cần rèn trong mỗi chủ đề. Ví dụ với chủ đề “Nghề nghiệp” có bài “Xé dán trang trí bình hoa tặng cô giáo” tôi nhờ phụ huynh trò chuyện về đặc điểm của chiếc bình hoa ở nhà. Để từ đó trẻ hiểu trươc, hiểu sâu, có cảm hứng với đề tài đó khi trẻ thực hiện giờ học ở lớp, nhờ đó bài xé dán của trẻ rất phong phú. Thông qua đó phụ huynh nhận thức đúng đắn về hoạt động tạo hình sẵn lòng giúp đỡ lớp tranh ảnh, sách báo cũ và các nguyên vật liệu phế thải. Vì trẻ ở môi trường là nông thôn, nên ở nhà trẻ được tiếp xúc với các con vật, với thiên nhiên, cỏ cây hoa lá rất nhiều, được bố mẹ thường xuyên khơi gợi sự sáng tạo của trẻ thì việc cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình là rất cao. Tóm lại để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ cần có sự giáo dục đồng bộ giữa nhà trường và gia đình. Tất cả các khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò của phụ huynh. 4. Hiệu quả của việc áp dụng sáng kiến vào thực tiễn. Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có những tiến bộ rõ ràng * Kết quả của trẻ: - Trẻ rất thích đi học, vui vẻ hồn nhiên khi đến lớp, yêu mến lớp học của mình, có ý thức giữ gìn môi trường lớp học. - Trẻ luôn có hứng thú tham gia các hoạt động tạo hình, có một số kỹ năng hoạt động tạo hình. - Trẻ mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp học, tích cực tham gia tìm hiểu, xây dựng môi trường lớp học theo chủ đề. - Trẻ có ý thức ghi nhớ lời cô dặn, luôn tự hào với bố, mẹ để giới thiệu các sản phẩm của mình ở lớp. - Trẻ tự tin, tích cực tham gia các hoạt động tạo hình. Kỹ năng tạo hình Đầu năm Số trẻ Tỷ lệ Cuối năm Số trẻ Tỷ lệ 16 Tốt Khá Trung bình Yếu 5/31 9/31 10/31 6/31 16,2% 29 % 32,3% 28,5% 10/31 15/31 6/31 0 32,2% 48,3% 28,5% 0 * Kết quả giáo viên: Bằng sự kiên trì nỗ lực của bản thân cùng với sự chỉ đạo ân cần của ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp đã giúp tôi hiểu rõ được mục đích ý nghĩa của việc cho trẻ “Làm quen với hoạt động tạo hình” nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình. Đặc biệt từ đây tôi luôn linh hoạt, khéo léo hơn khi cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình. - Có thủ thuật tạo cảm hứng cho trẻ trong các giờ hoạt động học, nâng cao kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình. - Bổ xung nhiều đồ dùng, đồ chơi cho tiết dạy, có sự sáng tạo trong mỗi tiết dạy, luôn đổi mới trong phương pháp dạy trẻ. * Kết quả phụ huynh: Phụ huynh rất vui có nhận thức đúng đắn về hoạt động tạo hình, sẵn lòng ủng hộ lớp những nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu từ đó tôi cải thiện được môi trường học tập cho trẻ, giúp trẻ tham gia vào các hoạt động một cách hào hứng hơn. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận. Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở lớp, đã giúptôi nhận ra rằng hoạt động tạo hình là một hoạt động quan trọng đối với việc giáo dục và phát triển nhân cách cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non. Hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của trẻ nhỏ về mọi mặt như : thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động . Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ảnh thế giới thông qua các hình tượng nghệ thuật. Chính vì vậy việc giúp trẻ 4 -5 tuổi nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình không phải là việc làm của riêng ai mà những giáo viên mầm non cần lưu tâm: 17 - Chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên lớp. - Khảo sát kỹ chất lượng đầu năm để nắm được khả năng tạo hình của trẻ và có kế hoạch dạy trẻ phù hợp. - Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo. - Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi. - Tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường. - Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải là người kiên trì không nóng vội trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề của mình, với vốn kiến thức đã được học đem đến cho trẻ những gì cần thiết nhất giúp trẻ tiến bộ ngoài ra còn phải tích lũy kinh nghiệm, học hỏi đồng nghiệp, tham khảo tài liệu - Thường xuyên kết hợp hoạt động tạo hình thông qua các hoạt động học tập, vui chơi ở lớp của trẻ phát triển mọi mặt từ đó tạo niềm tin với phụ huynh học sinh. - Quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng của từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp. Ngoài chuyên môn vững cô còn phải hòa nhập với thế giới của trẻ thơ. Cô hiểu và cùng trẻ thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt kết quả cao trong giờ học 2. Kiến nghị - Rất mong các cấp lãnh đạo quan tâm hơn nữa trong việc bổ xung thêm thiết bị phục vụ cho tiết dạy - Cung cấp nhiều tài liệu có liên quan đến lĩnh vực làm quen với hoạt động tạo hình để giáo viên đọc và nghiên cứu. Bản thân tôi sẽ luôn cố gắng sưu tầm các nguyên vật liệu, làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động của trẻ. Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ 4 - 5 tuổi” chắc chắn sẽ còn có những hạn chế. Rất mong được sự góp ý của Ban 18 Giám Hiệu nhà trường, của các cấp quản lí giáo dục và các bạn đồng nghiệp để những kinh nghiệm nhỏ bé của tôi ngày càng hoàn thiện và mang lại kết quả cho các cháu nhiều hơn trong quá trình giảng dạy. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thanh sơn ngày 19 tháng 2 năm 2017 Ý kiến của hội đồng chấm SKKN NGƯỜI VIẾT SKKN Điểm đạt............................................. Xếp loại.............................................. Phạm Lệ Thi 19