Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy tập làm văn lớp 3

UBND QUẬN THANH XUÂN -------***-------  s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè biÖn ph¸p NH»M N¢NG CAO CHÊT Lîng giê d¹y ph©n m«n TËP LµM V¡N - líp 3 Môn : Tiếng Việt Cấp học : Tiểu học Tên tác giả : Lê Thị Hồng Vân Đơn vị công tác : Trường TH Khương Đình Chức vụ : Khối trưởng chuyên môn - Khối 3 N¨m häc 2018 -2019 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” MỤC LỤC A. PhÇn më ®Çu.............................................................................................2 I. Lý do chän ®Ò tµi...................................................................................2 II. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.................................................2 III. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu............................................2 IV. PH¦¥NG PH¸P nghiªn cøu B. PhÇn néi dung..........................................................................................4 I. C¬ së lý luËn:...........................................................................................4 II. C¬ së thùc tiÔn......................................................................................6 III. BiÖn ph¸p...................................................................................................7 1. X©y dùng hÖ thèng c©u hái gîi ý, dÉn d¾t häc sinh t×m hiÓu bµi...................7 2. H×nh thøc th¶o luËn nhãm...............................................................................9 3. H×nh thøc sö dông ph¬ng tiÖn d¹y häc hç trî cho viÖc d¹y vµ häc ®¹t hiÖu qu¶ cao................................................................................................................13 4. H×nh thøc ®ãng kÞch.......................................................................................19 5. H×nh thøc trß ch¬i pháng vÊn:......................................................................20 IV. HIỆU QUẢ ĐỀ TÀI: c. phÇn kÕt luËn vµ khuyÕn vô.......................................................27 I. KẾT LUẬN II. KHUYẾN NGHỊ: Tµi liÖu tham kh¶o................................................................................29 A. PhÇn më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi ë nhµ trêng TiÓu häc, m«n TiÕng ViÖt cã mét vÞ trÝ v« cïng quan träng. ViÖc d¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc nh»m gióp cho häc sinh sö dông tiÕng ViÖt vµo ho¹t ®éng giao tiÕp vµ häc tËp. Häc TiÕng ViÖt c¸c em ®îc ph¸t triÓn c¸c kÜ n¨ng trªn c¬ së nh÷ng tri thøc c¬ b¶n. §ång thêi m«n TiÕng VÞªt cßn gãp phÇn båi dìng cho c¸c em t×nh yªu c¸i ®Ñp, yªu quª h¬ng ®Êt níc, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch tèt ®Ñp cña con ngêi trong thÕ kØ míi. Do thùc tÕ gi¸o dôc vµ môc tiªu gi¸o dôc tiÓu häc, viÖc ®æi míi ch¬ng tr×nh SGK nãi chung vµ SGK líp 3 nãi riªng lµ cÊp b¸ch. TËp lµm v¨n còng lµ 1/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” mét ph©n m«n cña TiÕng ViÖt nªn còng n»m trong sù ®æi míi ®ã. Do ®ã viÖc lùa chän nh÷ng biÖn ph¸p nh»m “n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3” xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do: 1. TËp lµm v¨n lµ lo¹i bµi cã tÝnh chÊt tæng hîp vµ s¸ng t¹o 2. C¸c d¹ng bµi trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 3 míi kh¸ phong phó, nhiÒu thÓ lo¹i míi mÎ víi häc sinh ®îc ®a vµo ch¬ng tr×nh 3. HiÖn nay, viÖc d¹y tËp lµm v¨n líp3 rÊt míi mÎ víi gi¸o viªn vµ häc sinh. ViÖc d¹y TËp lµm v¨n v× thÕ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n. Hy väng r»ng, ®Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3” sÏ gãp phÇn gi¶m bít nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c còng nh gãp phÇn nhá bÐ ®Ó n©ng cao chÊt lîng – hiÖu qu¶ viÖc d¹y vµ häc ph©n m«n TËp lµm v¨n ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt. II. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu 1. §èi tîng nghiªn cøu: Nghiªn cøu biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 – ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt. 2. Ph¹m vi nghiªn cøu: Mét sè ph¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3. III. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu 1. Môc ®Ých nghiªn cøu Nghiªn cøu ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” nh»m t×m hiÓu néi dung, cÊu tróc bµi TËp lµm v¨n líp 3. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p, t×m ra c¸ch d¹y tèi u nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc cña ph©n m«n nµy. 2. NhiÖm vô nghiªn cøu + Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña viÖc ®æi míi d¹y häc m«n TiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng. + Nghiªn cøu thùc tr¹ng ®æi míi d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 ë trêng tiÓu häc Kh¬ng §×nh. + §Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p tèi u ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y TËp lµm v¨n ë TiÓu häc nãi chung vµ TËp lµm v¨n líp 3, ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt 3 nãi riªng. IV. PH¦¥NG PH¸P nghiªn cøu + Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu. +Ph¬ng ph¸p trùc quan. + Ph¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i. + Ph¬ng ph¸p lý thuyÕt thùc hµnh. + Ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸. 2/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” B. PhÇn néi dung I. C¬ së lý luËn: TiÕng ViÖt lµ mét m«n häc cã vÞ trÝ quan träng. Qua c¸c ph©n m«n cña m×nh, TiÕng ViÖt gãp phÇn gi¸o dôc cho häc sinh nh÷ng t×nh c¶m vµ phÈm chÊt tèt ®Ñp nh: lßng yªu th¬ng con ngêi, t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, lßng vÞ tha…rÌn luyÖn cho c¸c em cã nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt: nghe - ®äc - nãi - viÕt ®Ó giao tiÕp trong cuéc sèng. Ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt 3 nãi chung vµ ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng lµ sù thÓ hiÖn râ nhÊt ®Æc ®iÓm nµy. §Æc ®iÓm næi bËt ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn cña ph©n m«n TËp lµm v¨n ®ã lµ tÝnh chÊt thùc tiÔn, tæng hîp, s¸ng t¹o. H¬n n÷a bµi TËp lµm v¨n cßn lµ s¶n phÈm kh«ng lÆp l¹i cña mçi häc sinh tríc mét ®Ò bµi cô thÓ. ChÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o cho TËp lµm v¨n tÝnh s¸ng t¹o mét ®Æc ®iÓm næi bËt ®Æc trng cña TËp lµm v¨n. Trong ph©n m«n TËp lµm v¨n häc sinh ®îc rÌn luyÖn c¶ 4 kü n¨ng: nghe - ®äc - nãi - viÕt. ChÝnh v× thÕ c¸c em ®îc rÌn luyÖn h×nh thµnh kh«ng chØ kü n¨ng nãi, viÕt mµ c¶ kü n¨ng nghe ®äc, th«ng qua c¸c d¹ng bµi kh¸c nhau. §ã lµ nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n, cÇn thiÕt víi häc sinh trong giao tiÕp hµng ngµy. V× thÕ TËp lµm v¨n lµ m«n häc gióp cho häc sinh rÌn luyÖn kh¶ n¨ng giao tiÕp mét c¸ch trùc tiÕp vµ phong phó. Bªn c¹nh ®ã TËp lµm v¨n míi thÓ hiÖn râ tÝnh toµn diÖn, tæng hîp. §iÒu nµy còng ®îc thÓ hiÖn qua c¸c d¹ng bµi vµ yªu cÇu cô thÓ cho mçi d¹ng bµi mµ häc sinh ph¶i gi¶i quyÕt. §Ó gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng yªu cÇu cña c¸c tiÕt TËp lµm v¨n ®ßi hái häc sinh ph¶i cã vèn hiÓu biÕt vÒ cuéc sèng, vÒ khoa häc vµ v¨n häc… Tuy nhiªn TËp lµm v¨n kh«ng chØ lµ ph©n m«n mang tÝnh thùc tiÔn, toµn diÖn, tæng hîp mµ cßn lµ s¶n phÈm s¸ng t¹o cña mçi häc sinh. Cïng lµ mét yªu cÇu nhng khi ®a ra cho nhiÒu häc sinh c¸c em l¹i cã c¸ch viÕt kh¸c nhau ®Ó thÓ hiÖn chñ ®Ò Êy. V× thÕ nã lµm cho ngêi ®äc kh«ng c¶m thÊy nhµm ch¸n mµ ngîc l¹i ®i tõ ng¹c nhiªn nµy ®Õn ng¹c nhiªn kh¸c. Cã ®îc ®Æc ®iÓm nµy lµ nhê vµo vèn hiÓu, kiÕn thøc cña häc sinh vÒ cuéc sèng, vÒ tõ, vÒ c©u. Häc sinh líp 3 lµ løa tuæi mµ t duy cô thÓ cßn ph¸t triÓn. C¸c em ë ®é tuæi lu«n m¬ ®Õn, nghÜ ®Õn nh÷ng ®iÒu kú diÖu ë thÕ giíi cæ tÝch T©m hån c¸c em trong s¸ng, ng©y th¬, dÔ tin, dÔ chÊp nhËn. Tuy vËy ®øng tríc mét vÊn ®Ò c¸c em còng ®· cã thÓ béc lé c¶m xóc, tÝnh c¸ch cña m×nh kh¸ tèt. §Æc biÖt c¸c em ®ang ë løa tuæi rÊt hiÕu ®éng, thÝch nãi thÝch ®îc ho¹t ®éng, ham thÝch t×m tßi, s¸ng t¹o, thÝch ®îc kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh. §øng tríc nh÷ng lêi nãi, hµnh ®éng cña ngêi kh¸c ®Æc biÖt lµ ngêi lín c¸c em rÊt hay b¾t chíc vµ lµm l¹i y nh thËt. Víi b¹n bÌ vµ c¶ ngêi kh¸c c¸c em ®Òu cã 3/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” nhu cÇu ®îc trao ®æi giao lu, trß chuyÖn chia sÎ nh÷ng thu nhËn míi l¹ cña m×nh. V× vËy c¸c em rÊt thÝch kÓ l¹i, thuËt l¹i cho b¹n bÌ, ngêi kh¸c nh÷ng g× m×nh ®· biÕt. §ã lµ ®Æc ®iÓm t©m lý næi bËt cña häc sinh líp 3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc d¹y vµ häc TËp lµm v¨n líp 3 - TiÕng ViÖt 3 qua c¸c d¹ng bµi phong phó, cã tÝnh chÊt øng dông thùc tiÔn cao. §Æc biÖt ®©y còng lµ løa tuæi mµ nh©n c¸ch ®ang ®îc h×nh thµnh. Qua c¸c bµi tËp lµm v¨n ®· gióp cho c¸c em cã ®îc t×nh c¶m ch©n thµnh víi gia ®×nh, quª h¬ng, ®Êt níc. C¸c em nh nhËn thÊy nh©n c¸ch cña m×nh ®îc râ lªn sau khi nãi. Tõ ®ã thÝch nãi, thÝch trao ®æi h¬n. Tõ ®Æc ®iÓm cña ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 - TiÕng ViÖt 3 víi ®Æc ®iÓm t©m lý løa tuæi häc sinh líp 3 cã thÓ thÊy nh÷ng ®æi míi cña ch¬ng tr×nh lµ sù cÇn thiÕt vµ hîp l«gic. Cïng víi sù ®æi míi nµy nÕu chóng ta cã mét ph¬ng ph¸p d¹y häc hîp lý ch¾c ch¾n sÏ thu ®îc kÕt qu¶ tèt ®Ñp trong qu¸ tr×nh d¹y häc. 4/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” II. THỰC TRẠNG Qua quá trình tìm hiểu việc học phân môn Tập làm văn của học sinh lớp 3A6 nói riêng và học sinh lớp 3 ở trường Tiểu học Khương Đình nói chung, tôi nhận thấy trình độ học sinh trong lớp không đồng đều, số lượng học sinh viết văn hay ít. Phân môn Tập làm văn lớp 3 khó, mang tính trừu tượng cao nên phần lớn học sinh không thích học phân môn này. Học sinh làm bài hời hợt, chung chung, các ý còn mang tính liệt kê. Vốn từ của các em còn nghèo nàn nên dẫn đến diễn đạt lủng củng, dùng từ trùng lặp, sai nghĩa, sai lỗi chính tả trong bài Tập làm văn. Nhiều em chưa phân biệt từ ngữ sử dụng trong văn nói và văn viết. Đa số các em chưa tích cực đọc sách tham khảo để trau dồi cách diễn đạt và cách hành văn lưu loát hoặc nếu có đọc, các em thường vay mượn ý của sách, lệ thuộc vào bài mẫu, có thể chép vào làm bài của mình chứ các em chưa biết vận dụng, liên tưởng một cách sáng tạo và linh hoạt. Sở dĩ thực trạng học sinh nêu trên tôi thiết nghĩ là do những nguyên nhân sau: * Học sinh: - Học sinh chưa thực sự thấy yêu thích môn học. - TËp lµm v¨n líp 3 cã nhiÒu kiÕn thøc míi. - Kü n¨ng giao tiÕp cña häc sinh cßn h¹n chÕ. - Häc sinh cßn lóng tóng víi nh÷ng kiÓu bµi míi: Lµm ®¬n; TËp tæ chøc cuéc häp. Giíi thiÖu vÒ trêng líp vµ viÕt b¸o c¸o ho¹t ®éng; ViÕt th, … - Học sinh chưa có kĩ năng quan sát. - HS chưa biết dùng từ đặt câu, chưa có kĩ năng sắp xếp câu thành đoạn. * Giáo viên: - Giáo viên chưa phân loại từng đối tượng học sinh để đề ra kế hoạch dạy học phù hợp. - Giáo viên chưa khơi gợi sự ham thích học phân môn Tập làm văn, chưa phát huy tối đa năng lực học tập, chưa bồi dưỡng cho các em lòng yêu quý Tiếng Việt. 5/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” Đặc biệt sau mỗi bài văn, giáo viên chưa hướng dẫn học sinh nhận thấy được hình ảnh hay, câu văn hay cần học và những chỗ sai cần khắc phục. Sau khi dạy xong phân môn này trong 1 tháng, tôi tiến hành khảo sát làm bài kiểm tra.  Kết quả khảo sát như sau: Lớp Sĩ số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành SL % SL % SL % 3A6 12 20,3 37 62,7 10 17 59 Trước thực trạng đó, tôi đã tìm tòi , tham khảo nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp cụ thể. III. BiÖn ph¸p Dùa trªn c¬ së thùc tÕ ch¬ng tr×nh TËp lµm v¨n – TiÕng ViÖt 3 c¨n cø vµo néi dung cÊu tróc bµi tËp lµm v¨n, qua t×m hiÓu thùc tÕ d¹y – häc ph©n m«n nµy ë tiÓu häc t«i m¹nh d¹n ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 cô thÓ nh sau: 1. X©y dùng hÖ thèng c©u hái gîi ý, dÉn d¾t häc sinh t×m hiÓu bµi a. Mục đích Mçi tiÕt häc, c¸i ®Ých mµ gi¸o viªn lu«n cÇn ph¶i thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®îc ®ã lµ häc sinh hiÓu bµi, n¾m ®îc néi dung bµi mét c¸ch ch¾c ch¾n, l«gic. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy tríc ®©y ngêi gi¸o viªn thêng ®ãng vai trß trung t©m trong giê häc, thËm chÝ gi¸o viªn ®äc cho häc sinh chÐp bµi. C¸ch lµm nµy ®Õn nay kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ, víi nh÷ng yªu cÇu cña s¸ch gi¸o khoa ®a ra. b. Cách tiến hành BiÖn ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt gióp häc sinh hiÓu bµi, n¾m ch¾c bµi ®ã lµ viÖc t×m hiÓu, tr¶ lêi c¸c c©u hái liªn quan ®Õn néi dung bµi. Gi¸o viªn ®a cho häc sinh nh÷ng c©u hái, nh÷ng lêi gîi ý ®Ó häc sinh tự suy nghÜ t×m tßi ®Ó tr¶ lêi. BiÖn ph¸p nµy kh«ng chØ ph¸t huy tÝnh tù gi¸c, tù lËp cña häc sinh mµ th«ng qua viÖc gi¸o viªn nªu c©u hái, häc sinh tr¶ lêi, gi¸o viªn ®· gióp häc sinh lµm quen víi ho¹t ®éng giao tiÕp, ®Æc biÖt lµ giao tiÕp hµng ngµy xoay quanh c¸c néi dung cña bµi. Víi nh÷ng c©u hái häc sinh cßn lóng tóng, khã hiÓu gi¸o viªn gîi më ®Ó häc sinh tiÕp tôc suy nghÜ t×m c©u tr¶ lêi. H¬n n÷a do ph©n m«n TËp lµm v¨n mang tÝnh tÝch hîp cao, mçi bµi thêng chøa ®ùng nhiÒu néi dung, nhiÒu kiÕn thøc thuéc c¸c lÜnh vùc phong phó. V× 6/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” vËy, víi nh÷ng c©u hái ®ã, sau khi häc sinh ®· cã c©u tr¶ lêi gi¸o viªn cÇn gi¶i thÝch thªm ®Ó më réng hiÓu biÕt cho c¸c em. ViÖc tr¶ lêi nh÷ng c©u hái khai th¸c néi dung bµi cã thÓ tiÕn hµnh b»ng h×nh thøc ®èi tho¹i trùc tiÕp. Gi¸o viªn hái, häc sinh tr¶ lêi, khi ®ã gi¸o viªn cã thÓ nghe c©u tr¶ lêi cña tõng häc sinh nhng cã thÓ söa chung cho c¶ líp. MÆt kh¸c, nh÷ng c©u tr¶ lêi nµy gi¸o viªn còng cã thÓ tËp hîp, ®a vµo trong phiÕu häc tËp cho häc sinh lµm. B»ng nh÷ng phiÕu c¸ nh©n, häc sinh sÏ ph¸t huy ®îc tÝnh ®éc lËp, chñ ®éng trong viÖc suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. ChØ cã sù lµm viÖc nghiªm tóc míi gióp c¸c em hiÓu bµi, n¾m ch¾c bµi. H¬n n÷a ®Ó gióp häc sinh n¾m ®îc bµi häc, kÝch thÝch nhu cÇu giao tiÕp vµ tÝnh chñ ®éng, ®éc lËp suy nghÜa, kh¸m ph¸ kiÕn thøc cña häc sinh, nh÷ng c©u hái cña gi¸o viªn ®a ra cho häc sinh bªn c¹nh nh÷ng c©u hái ®¬n gi¶n mµ c¸c em cã thÓ t×m c©u tr¶ lêi ngay trong bµi, cÇn cã nhiÒu c©u hái t×nh huèng. NghÜa lµ ®Ó tr¶ lêi chóng, c¸c em cÇn ph¶i suy nghÜ, chän lùa ®Ó t×m ra c©u tr¶ lêi. Cã nh vËy bµi häc míi thùc sù ®i vµo trong c¸c em khiÕn c¸c em hiÓu chóng nhí chóng mét c¸ch tù nhiªn kh«ng gß bã, ¸p ®Æt. c. Ví dụ minh họa VÝ dô 1: Bµi: Nghe – kÓ l¹i c©u chuyÖn : “N©ng niu tõng h¹t gièng” (TuÇn 21 trang 30) Sau khi kÓ mÉu vµ gäi häc sinh kÓ c©u chuyÖn mét lÇn, gi¸o viªn ®a ra c¸c c©u hái gióp c¸c em khai th¸c, t×m hiÓu, n¾m v÷ng cèt truyÖn ®Ó nhí vµ kÓ l¹i: 1. ViÖn nghiªn cøu nhËn ®îc quµ g×? 2. V× sao «ng L¬ng §Þnh Cña kh«ng ®em gieo ngay c¶ 10 h¹t gièng? 3. ¤ng Cña ®· lµm g× ®Ó b¶o vÖ gièng lóa? 4. sau ®ît rÐt kÐo dµi nh÷ng h¹t thãc cña «ng Cña nh thÕ nµo? 5. Qua c©u chuyÖn em thÊy «ng Cña lµ ngêi nh thÕ nµo? 6. ë Hµ Néi, tªn cña «ng ®îc ®Æt cho mét con phè, em cã biÕt con phè ®ã n»m ë ®©u thuéc quËn nµo kh«ng? Nh÷ng c©u hái nµy gi¸o viªn ®a ra cho häc sinh c¶ líp ®Ó c¸c em suy nghÜ tr¶ lêi. Mçi c©u hái gi¸o viªn cho 2 ®Õn 3 em tr¶ lêi vµ em kh¸c nhËn xÐt, khi ®a ra c©u hái, gi¸o viªn g¾n b¨ng giÊy ghi c©u hái lªn b¶ng. Sau khi häc sinh tr¶ lêi c©u hái ®ã, gi¸o viªn ghi nhanh ý chÝnh lªn b¶ng song song víi c©u hái. Lµm nh vËy sÏ gióp cho c¸c em nhí s©u h¬n, kÜ h¬n bµi häc ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc kÓ chuyÖn. Sau khi häc sinh ®· t×m hiÓu kÜ c©u chuyÖn, gi¸o viªn cho c¸c em kÓ l¹i chuyÖn. VÝ dô 2: Bµi: KÓ l¹i mét trËn thi ®Êu thÓ thao. ViÕt l¹i tin thÓ thao trªn b¸o,®µi 7/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” (TuÇn 28 trang 88) Víi tiÕt häc nµy cã hai néi dung ®Òu lµ kÓ l¹i, thuËt l¹i víi néi dung 1 häc sinh ®· cã c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa lµm gîi ý gi¶i quyÕt yªu cÇu 1: - §ã lµ m«n thÓ thao nµo? - Em tham gia hay chØ xem thi ®Êu? - Buæi thi ®Êu ®îc tæ chøc ë ®©u? Tæ chøc khi nµo? - Em cïng xem víi nh÷ng ai? - Buæi thi ®Êu diÔn ra thÕ nµo? - KÕt qu¶ thi ®Êu ra sao? Nhng víi néi dung 2 chØ ®a ra cho häc sinh ®Ò bµi mµ kh«ng hÒ cã c©u hái gîi ý. V× thÕ c¸c em cã thÓ sÏ gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kÓ. Nªn ®Ó gióp häc sinh kÓ tèt. KÓ ®óng träng t©m, gi¸o viªn nªn ®a ra mét sè c©u hái gîi ý nh: - B¸o em ®äc lµ b¸o g×? - Tin thÓ thao Êy nãi ®Õn nh÷ng m«n thÓ thao nµo? - Nã cung cÊp cho c¸c em nh÷ng th«ng tin g×? (Thêi gian, n¬i diÔn ra trËn ®Êu ®ã). Gi¸o viªn ®a ra tõng c©u hái dÓ häc sinh tr¶ lêi, tr¶ lêi ®îc tøc lµ c¸c em ®· cã gîi ý ®Ó kÓ l¹i tèt tin thÓ thao Êy. 2. H×nh thøc th¶o luËn nhãm a/ Môc ®Ých: §Ó kÝch thÝch nhu cÇu giao tiÕp cña häc sinh, rÌn cho c¸c em tÝnh chñ ®éng, b¹o d¹n, tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tËp thÓ, viÖc th¶o luËn nhãm v× thÕ còng ®îc xem lµ mét biÖn ph¸p cã nhiÒu hiÖu qu¶. Cã thÓ nãi th«ng qua th¶o luËn nhãm häc sinh tù m×nh rÌn luyÖn ®îc c¸c kü n¨ng ®Æc bÞªt lµ nãi, viÕt, nghe. Trong nhãm, mçi em sÏ ph¶i ®a ra ý kiÕn cña m×nh ®Ó ®ãng gãp cho c©u tr¶ lêi. Khi mét em ®a ra ý kiÕn tøc lµ em ®ã ®îc rÌn luyÖn nãi, c¸c em kh¸c ®îc nghe vµ chän läc ý ®Ó ghi vµo phiÕu sao cho ng¾n gän, ®ñ ý. Tuy nhiªn c¸c em kh«ng chØ nghe ®¬n thuÇn mµ ph¶i tËp trung t duy ®Ó xem b¹n tr×nh bµy ®ñ hay thiÕu, ®óng hay sai ®Ó bæ sung. V× thÕ cã thÓ nãi c¸c kü n¨ng ®Òu ®îc rÌn luyÖn th«ng qua h×nh thøc nµy. Qua th¶o luËn c¸c em tù m×nh t×m ra c©u tr¶ lêi, tù m×nh kh¸m ph¸ kiÕn thøc. b. C¸ch tiÕn hµnh ViÖc th¶o luËn cã thÓ tiÕn hµnh theo h×nh thøc nhãm ®«i, nhãm bèn, nhãm s¸u hay theo ®¬n vÞ tæ tïy theo néi dung bµi vµ sù bè trÝ mµ gi¸o viªn cho lµ hîp lý. Tuy nhiªn mçi giê häc, gi¸o viªn ¸p dông mét h×nh thøc th¶o luËn ch¾c ch¾n sÏ g©y cho häc sinh nhiÒu bÊt ngê, høng thó vµ kÝch thÝch nhu cÇu häc tËp cña c¸c em lªn cao. Th¶o luËn sÏ cã ý nghÜa lín víi viÖc rÌn cho c¸c em nhiÒu kü n¨ng. Sau khi th¶o luËn, c¸c em cÇn ph¶i ®îc trao ®æi tríc líp ®Ó rót ra c¸i ®óng, 8/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” c¸i sai. V× vËy, khi häc sinh th¶o luËn xong,gi¸o viªn gäi ®¹i diÖn mét vµi nhãm lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn cña nhãm m×nh. C¸c nhãm kh¸c l¾ng nghe vµ nhËn xÐt b¹n, ®ång thêi còng lµ söa cho m×nh. c. Ví dụ minh họa *VÝ dô 1 Bµi “Nghe – kÓ l¹i c©u chuyÖn: Kh«ng nì nh×n. TËp tæ chøc cuéc häp” (TuÇn 7 trang 61) Víi néi dung 2 cña bµi: TËp tæ chøc cuéc häp, gi¸o viªn dïng h×nh thøc th¶o luËn nhãm ®Ó häc sinh trao ®æi vÒ néi dung, c¸ch tiÕn hµnh cuéc häp. Mçi nhãm lµ mét tæ c¸c em cïng nhau trao ®æi vÒ mét trong c¸c chñ ®Ò mµ gi¸o viªn ®a ra. Mçi thµnh viªn lÇn lît ®ãng vai c¸n bé líp ®øng lªn tæ chøc cuéc häp, c¸c thµnh viªn kh¸c cïng nhau x©y dùng ®ãng gãp ý kiÕn cho b¹n. Sau mçi lÇn nh vËy c¸c em rót ra c¸i ®îc vµ c¸i cha ®îc ®Ó gióp b¹n söa ch÷a. Giê häc nhãm cña häc sinh líp 3A6 Trêng TiÓu häc Kh¬ng §×nh T«i xin ®a ra mét vÝ dô cô thÓ cña mét nhãm häc sinh ®ang th¶o luËn trong bµi häc nµy. C¸c em ®ang th¶o luËn vª viÖc ch¨m sãc c©y xanh trong trêng. Nhãm trëng: Anh Th¸i C¸c thµnh viªn tæ 1 – líp 3A6 C¸ch tiÕn hµnh cuéc häp Nhãm trëng: - Tha c¸c b¹n! H«m nay chóng ta häp ®Ó bµn vÒ vÞªc ch¨m sãc c©y trong trêng. 9/ 29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” - B¹n nµo cho biÕt t×nh h×nh c©y trong trêng ta d¹o nµy thÕ nµo? * T«i thÊy gÇn ®©y c©y c¶nh trong trêng bÞ hÐo, chÕt vµ gÉy nhiÒu - C¸c b¹n cã biÕt v× sao c©y bÞ nh vËy kh«ng? T«i mêi b¹n: Häc sinh A: + T«i cã ý kiÕn: Do chóng ta Ýt tíi níc cho c©y Häc sinh B: + T«i thÊy mét sè b¹n cßn giÉm vµo bån c©y Häc sinh C: + T«i cßn thÊy mét sè anh chÞ líp 4,5 cßn ng¾t l¸, bÎ cµnh Häc sinh D: + T«i cã ý kiÕn: t«i thÊy mét sè em häc sinh líp 1 cßn vøt giÊy, r¸c vµo bån c©y. Nhãm trëng: Chóng ta sÏ cïng nhau th¶o luËn bµn c¸ch ch¨m sãc c©y nhÐ! C¸c b¹n cho ý kiÕn Häc sinh A: + Theo t«i chóng ta sÏ cïng nhau ch¨m sãc bån c©y Häc sinh B: + ý kiÕn cña t«i lµ: Chóng ta sÏ nhÆt giÊy r¸c trong bån c©y Häc sinh C: + T«i cã ý kiÕn lµ: Hµng ngµy, chóng ta ph¶i tíi c©y ®Ó c©y ®îc xanh tèt Häc sinh D: + T«i bæ sung: Chóng ta sÏ chia nhau trùc ®Ó ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y theo tõng ngµy. Nhãm trëng: B¹n nµo ®ång ý víi ý kiÕn ®ã? (c¸c b¹n gi¬ tay) Nhãm trëng: T«i sÏ cö mçi ngµy 2 b¹n trùc vµo buæi s¸ng sím, giê ra ch¬i, cuèi buæi chiÒu ®Ó tíi níc cho c©y vµ nh¾c nhë c¸c b¹n cïng cã ý thøc b¶o vÖ ch¨m sãc c©y, gióp cho trêng chóng ta thªm xanh – s¹ch - ®Ñp. Ngay ngµy thø hai t«i vµ b¹n A sÏ trùc tríc (C¸c b¹n kh¸c tù nhËn) Nhãm trëng: - T«i mong c¸c b¹n thùc hiÖn ®óng nh ®· ph©n c«ng - C¸c b¹n cã ®ång ý nh vËy kh«ng? (§ång ý) - Cßn b¹n nµo cã ý kiÕn g× n÷a kh«ng? - NÕu kh«ng cã ý kiÕn g× n÷a, t«i xin tuyªn bè kÕt thóc cuéc häp ë ®©y! 10/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” Nhãm trëng Anh Th¸i ®ang ®iÒu hµnh cuéc häp Tæ 1 líp 3A6 - Trêng TiÓu häc Kh¬ng §×nh VÝ dô 2 Bµi: Th¶o luËn vÒ m«i trêng (TuÇn 31 trang 112) “Trao ®æi ë tæ vµ líp: Em cÇn lµm g× ®Ó b¶o vÖ m«i trêng?” Víi néi dung nµy gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm (Mçi nhãm lµ mét tæ) vÒ nh÷ng viÖc c¸c em cÇn lµm ®Ó b¶o vÖ m«i trêng. C¸c em sö dông s¬ ®å t duy ®Ó ®a ý kiÕn. V× “nãi” lµ mét kÜ n¨ng mµ tiÕt häc chó ý rÌn luyÖn nªn viÖc gióp cho häc sinh ®îc nãi, rÌn nãi lµ viÖc cÇn thiÕt vµ rÊt cã ý nghÜa. Víi nh÷ng c©u hái gîi ý gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm, mçi em ®Òu ph¶i tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh tríc nhãm sau ®ã c¸c b¹n bæ sung vµ nhËn xÐt. Gi¸o viªn ®i kiÓm tra, nhËn xÐt c¸c nhãm. NÕu häc sinh cha râ phÇn nµo gi¸o viªn gióp c¸c em nhËn ra vÊn ®Ò ®Ó tiÕp tôc th¶o luËn. Sau khi c¸c nhãm th¶o luËn xong, gi¸o viªn gäi ®¹i diÖn mçi nhãm mét em lªn tr×nh bµy tríc líp ®Ó c« gi¸o vµ c¸c b¹n cïng nhËn xÐt. VÝ dô 3 Bµi: “Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn. §iÒn vµo giÊy tê in s½n”. Chñ ®iÓm “M¸i Êm” tuÇn 4 (trang 36) Víi néi dung 2: §iÒn néi dung cÇn thiÕt vµo bøc ®iÖn. Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó t×m hiÓu néi dung cña bøc ®iÖn, c¸ch viÕt mét bøc 11/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” ®iÖn. Mçi nhãm sÏ th¶o luËn dùa trªn phiÕu do gi¸o viªn ph¸t cho c¸c nhãm. Sau khi th¶o luËn xong gi¸o viªn gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm m×nh vµ nhËn xÐt söa ch÷a cho c¸c em. 3. H×nh thøc sö dông ph¬ng tiÖn d¹y häc hç trî cho viÖc d¹y vµ häc ®¹t hiÖu qu¶ cao. a. Mục đích Mét biÖn ph¸p kh¸c rÊt dÔ vËn dông ®èi víi gi¸o viªn mµ cho hiÖu qu¶ cao ®ã lµ viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc. Løa tuæi häc sinh líp 3 lµ løa tuæi c¸c em vÉn rÊt thÝch nh÷ng g× trùc quan, cô thÓ, sinh ®éng ®Çy mµu s¾c hÊp dÉn. ý thÝch nµy cña c¸c em nÕu chØ th«ng qua lêi nãi cña gi¸o viªn th× rÊt khã ®îc ®¸p øng dï cho lêi kÓ cña gi¸o viªn cã bay bæng hoa l¸ ®Õn ®©u. Lóc nµy ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i biÕt khai th¸c, tËp trung hiÖu qu¶ cña c¸c ®å dïng d¹y häc. b. C¸ch tiÕn hµnh Trong mçi tiÕt TËp lµm v¨n ngêi gi¸o viªn ®Òu cã thÓ vµ cÇn sö dông tranh ¶nh (tranh vÏ, ¶nh chôp, tranh ®éng) cã liªn quan ®Õn néi dung bµi ®Ó giíi thiÖu cho häc sinh. Nh÷ng tranh ¶nh nµy ph¶i cã mµu s¾c thËt t¬i s¸ng, sinh ®éng míi cuèn hót ®îc sù chó ý cña häc sinh. Khi ®îc tËn m¾t nh×n nh÷ng h×nh ¶nh qua tranh ®Æc biÖt víi nh÷ng tranh ®éng c¸c em sÏ n¾m bµi nhanh ch¾c h¬n. Ngµy nay, ph¬ng tiÖn kü thuËt ngµy cµng hiÖn ®¹i v× vËy viÖc d¹y häc còng ®îc thuËn lîi h¬n. Ngoµi tranh ¶nh, gi¸o viªn cã thÓ sö dông b¨ng h×nh, b¨ng ©m thanh cho häc sinh xem vµ nghe. V× ®©y lµ nh÷ng h×nh ¶nh vµ ©m thanh cã thËt cña cuéc sèng nªn rÊt sinh ®éng. Qua viÖc xem b¨ng h×nh, nghe b¨ng tiÕng c¸c em cã thÓ nhËn ra nh÷ng chi tiÕt dï lµ nhá nhÊt cña bµi, tõ ®ã c¸c em sÏ lµm tèt c¸c yªu cÇu cña mét giê tËp lµm v¨n. Víi nh÷ng tiÕt häc khã chuÈn bÞ nh÷ng ®å dïng nµy, gi¸o viªn cã thÓ su tÇm ®å dïng b»ng vËt thËt, vËt nÆn mang ®Õn cho häc sinh. Cã thÓ nãi cïng víi b¨ng h×nh, tranh ¶nh – vËt thËt,vËt nÆn còng cã t¸c dông rÊt lín ®Õn häc sinh. Ngoµi ra c¸c ®å dïng kh¸c nh giÊy khæ to, b¶ng phô, b¶ng con, phiÕu häc tËp còng gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc t¹o nªn thµnh c«ng cña giê häc. Nh÷ng ®å dïng d¹y häc cã phong phó ®Õn ®©u ®i n÷a mµ ngêi gi¸o viªn kh«ng biÕt c¸ch khai th¸c, hoÆc cha s©u ®Õn lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qña ®å dïng vµ chÊt lîng giê häc. V× vËy, ngêi gi¸o viªn ngoµi viÖc lµm su tÇm ®å dïng d¹y häc cÇn ph¶i tËp cho m×nh nh÷ng kü n¨ng, thao t¸c víi c¸c ®å dïng. Ngêi gi¸o viªn ph¶i h×nh dung, s¾p xÕp ®å dïng nµo dïng tríc, ®å dïng nµo dïng sau, sö dông ®Ó lµm g×?...nh»m khai th¸c hÕt c«ng n¨ng cña nã. VÝ dô 1 12/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” Bµi: “Nghe – kÓ l¹i c©u chuyÖn: N©ng niu tõng h¹t gièng” (TuÇn 21 trang 30) Khi giíi thiÖu bµi (c©u chuyÖn) gi¸o viªn sÏ cho häc sinh xem ®o¹n phim vÒ nhµ khoa häc L¬ng §Þnh Cña ®Ó häc sinh quan s¸t, nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn. Häc sinh dùa vµo b¨ng h×nh hay tranh ¶nh ®Ó tr¶ lêi c©u hái: “¤ng Cña ®· lµm g× ®Ó b¶o vÖ gièng lóa?” VÝ dô 2: Bµi: “Nãi, viÕt vÒ c¶nh ®Ñp ®Êt níc” TuÇn 12 (trang 102) Trong giê TËp lµm v¨n, HS ®îc häc kÓ s¸ng t¹o qua tranh vÏ. C¸c con tëng tîng vµ t×m tõ miªu t¶ c¶nh ®Ñp, tËp ®Æt c©u cho gän gµng, diÔn ®¹t sinh ®éng ®îc ý m×nh muèn nãi. Víi néi dung bµi tËp nµy, c¸c con sÏ th¶o luËn theo nhãm c¸c bíc: + Bíc 1: VÏ c¶nh + Bíc 2: Gäi tªn sù vËt + Bíc 3: T×m tõ ng÷ ®Ó miªu t¶ bé phËn. + Bíc 4: ChuyÓn c¸c tõ ng÷ thµnh c©u v¨n. - Gäi 1-2 HS kh¸ giái lªn tr×nh bµy . Sau ®ã cho HS hoµn chØnh 13/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” Phong c¶nh ®Ñp vÞnh H¹ Long C¶nh bê biÓn Thµnh phè Vòng Tµu 14/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” G¸c Khuª V¨n – V¨n MiÕu – Quèc Tö Gi¸m Hå G¬m – Hµ Néi 15/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” VÝ dô 3 Bµi: “KÓ vÒ mét ngµy héi” TuÇn 26 (trang 72) §Ó c¸c em cã thÓ kÓ tèt, gi¸o viªn cho häc sinh xem b¨ng h×nh vÒ mét lÔ héi: LÔ héi §Òn Hïng, Héi Cæ Loa... Sau ®ã ®a ra c¸c c©u hái ®Ó häc sinh tr¶ lêi. Tõ ®ã c¸c em biÕt ®îc mét lÔ héi sÏ ®îc tæ chøc nh thÕ nµo ®Ó kÓ l¹i tèt vµ hay chñ ®Ò nµy. VÝ dô 4 Bµi: “Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn: Ngêi b¸n qu¹t may m¾n”. (TuÇn 24 Trang 56) Gi¸o viªn sö dông vËt thËt lµ hai chiÕc qu¹t: Qu¹t tr¾ng, qu¹t cã ®Ò ch÷ ®Ó gióp häc sinh tr¶ lêi tèt hai c©u hái: 1. Lóc ®Çu chiÕc qu¹t cña bµ l·o cã ®Æc ®iÓm g×? 2. ¤ng V¬ng ®· lµm g× víi nh÷ng chiÕc qu¹t cña bµ l·o? ChiÕc qu¹t ban ®Çu vµ sau khi ®îc viÕt ch÷ nªn nh thÕ nµo? (gi¸o viªn gi¬ hai chiÕc qu¹t ra vµ cho häc sinh quan s¸t tr¶ lêi). Ngoµi ra gi¸o viªn nªn sö dông thªm h×nh ¶nh minh häa cña «ng Chi ®ang vÏ lªn nh÷ng chiÕc qu¹t cña bµ l·o ®Ó cho häc sinh quan s¸t vµ khai th¸c. 4. H×nh thøc ®ãng kÞch a. Mục đích Trong giê TËp lµm v¨n, ®Ó tiÕt häc cã hiÖu qu¶ ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p trªn, ngêi gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh ®ãng thµnh c¸c tiÓu phÈm nhá thÓ hiÖn 16/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” néi dung bµi. §©y còng ®îc xem lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc hiÖu qu¶. Bëi lÏ nã kh«ng chØ ®¶m b¶o tÝnh tÝch hîp cña ph©n m«n mµ cßn phï hîp víi ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña häc sinh líp 3, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy tÝnh chñ ®éng cña c¸c em còng nh tÝnh s¸ng t¹o, n¨ng ®éng qua viÖc s¾m vai c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm. b. Cách tiến hành ViÖc ®ãng kÞch cã thÓ tiÕn hµnh theo h×nh thøc nhãm ®«i, nhãm bèn, nhãm s¸u hay theo ®¬n vÞ tæ tïy theo néi dung bµi . Tuy nhiªn mçi giê häc, gi¸o viªn ¸p dông mét h×nh thøc ®ãng kÞch ch¾c ch¾n sÏ g©y cho häc sinh nhiÒu bÊt ngê, høng thó vµ kÝch thÝch nhu cÇu häc tËp cña c¸c em lªn cao. §ãng kÞch sÏ cã ý nghÜa lín víi viÖc rÌn cho c¸c em nhiÒu kü n¨ng. Sau khi ®ãng kÞch, c¸c em cÇn ph¶i ®îc trao ®æi tríc líp ®Ó rót ra th«ng ®iÖp, ý nghÜa. V× vËy, khi häc sinh th¶o luËn song,gi¸o viªn gäi ®¹i diÖn mét vµi nhãm lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn cña nhãm m×nh. c. Ví dụ minh họa VÝ dô 1 Bµi: “Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn. Giíi thiÖu: VÒ tæ em”. (TuÇn 15 Trang 128) Víi néi dung 1 : “Nghe – kÓ l¹i c©u chuyÖn: GiÊu cµy” §©y lµ mét c©u chuyÖn ng¾n, g©y cêi. Võa ®Ó gióp häc sinh nhí truyÖn mét c¸ch dÔ dµng, võa lµm cho giê häc sinh ®éng vµ tËp cho c¸c em lµm quen víi c¸ch nhËp vai nh©n vËt trong truyÖn, sau khi c¸c em ®· t×m hiÓu truyÖn 1 ®Õn 2 nhãm lªn kÓ l¹i chuyÖn, mçi nhãm 3 em lªn s¾m vai ®Ó thÓ hiÖn l¹i c©u chuyÖn: - 1 em ®ãng vai ngêi vî - 1 em ®ãng vai ngêi chång - 1 em ®ãng vai kÎ gian Sau ®ã líp nhËn xÐt, gi¸o viªn nhËn xÐt. Mçi giê häc ®Òu mang ®Õn cho häc sinh sù mÖt mái, c¨ng th¼ng. Khi ®ã nh÷ng gi©y phót th gi·n víi nh÷ng trß ch¬i vui, sinh ®éng gi÷a hoÆc cuèi giê sÏ gióp c¸c em cã thªm høng khëi häc tËp. Trß ch¬i ®ãng vai v× thÕ còng cÇn ®îc sö dông trong mçi tiÕt häc ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y. VÝ dô 2 Còng trong bµi: “Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn. Giíi thiÖu ho¹t ®éng”. (TuÇn 14 Trang 120) Gi¸o viªn sö dông h×nh thøc trß ch¬i cho néi dung: “Giíi thiÖu ho¹t ®éng”. Gi¸o viªn cho mét häc sinh ®ãng vai hµnh kh¸ch, mét häc sinh ®ãng vai dÉn kh¸ch ®i th¨m quan trêng, giíi thiÖu víi kh¸ch vÒ trêng vµ ho¹t ®éng cña tr17/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” êng. Sau khi phæ biÕn mét sè néi dung: Tªn trêng, sè líp häc, sè häc sinh, c¸c ho¹t ®éng ®éi, ho¹t ®éng d¹y häc…Gi¸o viªn cho c¸c tæ lªn thi, tæ nµo diÔn tèt tæ ®ã sÏ th¾ng. Víi néi dung nµy, gi¸o viªn cã thÓ sö dông 2 h×nh thøc: S¾m vai, trß ch¬i, tõ ®ã lµm cho tiÕt häc sinh ®éng vui vÎ. C¸c trß ch¬i sau cã thÓ cho HS ch¬i trong giê tù häc hoÆc giê ra ch¬i, giê sinh ho¹t líp hay trong phÇn cñng cè cña mçi giê häc TËp lµm v¨n t¬ng øng. Qua c¸c trß ch¬i nµy HS ®îc t¨ng cêng rÌn luyÖn c¸c kiÕn thøc võa ®îc häc, tõ ®ã sÏ nhí bµi vµ vËn dông vµo trong giao tiÕp ®êi sèng h»ng ngµy VÝ dô 3 Bµi: “KÓ vÒ mét ngµy héi”. (TuÇn 26 Trang 27) Tríc khi cho häc sinh chuyÓn sang viÕt gi¸o viªn cho häc sinh ch¬i trß ch¬i thi gi÷a c¸c tæ: Mçi tæ cö ®¹i diÖn 1 b¹n lªn giíi thiÖu vÒ mét ngµy héi. Tæ nµo giíi thiÖu hay, nãi cã c¶m xóc, tr«i ch¶y tæ ®ã sÏ th¾ng. Nh vËy, cã thÓ lÊy ngay trong c¸c trß ch¬i còng rÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng cÇn thiÕt. 5. H×nh thøc trß ch¬i pháng vÊn: a. Mục đích : LuyÖn tËp tù tin trong giao tiÕp. Häc sinh bíc ®Çu biÕt trao ®æi ý kiÕn vÒ c¸c mÆt cña x· héi. b. Cách tiến hành: 1 HS ®ãng vai phãng viªn truyÒn h×nh, cßn 1 HS ®ãng vai ngêi tr¶ lêi hoÆc 1HS ®ãng vai chÞ phô tr¸ch, 1 HS ®ãng vai ®éi viªn Sao Nhi ®ång…..sau ®ã ®æi vai. - HS cã thÓ ch¬i trß ch¬i nµy theo nhãm hoÆc c¶ líp. - §Ó tÊt c¶ c¸c em n¾m ®îc c¸ch ch¬i, tríc khi giao viÖc cho tõng em, GV cÇn tæ chøc cho mét hoÆc hai cÆp HS lµm mÉu tríc líp. c. Ví dụ minh họa Trß ch¬i nµy cã thÓ ¸p dông vµo bµi tËp 1, tuÇn 31: Th¶o luËn vÒ b¶o vÖ m«i trêng. * C¸ch ch¬i: - Mét HS giíi thiÖu vÒ m×nh (tªn - phãng viªn b¸o M«i trêng… ) - Sau khi giíi thiÖu xong vÒ m×nh, phãng viªn ph¶i ®a ra c¸c c©u hái ®Õn tõng b¹n víi c¶ líp (hoÆc nhãm ). Néi dung c©u hái ph¶i chÝnh x¸c; nhiÒu häc sinh ph¶i ®a ra ®îc c¸c ý kiÕn râ rµng, m¹ch l¹c, hÊp dÉn cµng tèt. Cho nhiÒu HS tËp lµm phãng viªn. - Cuèi cïng cho líp b×nh chän b¹n hïng biÖn vÒ m«i trêng giái nhÊt. 18/29 “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 ” Qua viÖc ph©n tÝch mét sè vÝ dô cã thÓ thÊy c¸c biÖn ph¸p ®· nªu ®Ò ®îc sö dông trong giê TËp lµm v¨n. Nhng h×nh thøc cña biÖn ph¸p l¹i thay ®æi tuú theo mçi tiÕt häc. Kh«ng ph¶i bÊt cø tiÕt häc nµo gi¸o viªn còng vËn dông ®ång lo¹t tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p trªn vµ tuú theo yªu cÇu, néi dung bµi ®Ò lùa chän biÖn ph¸p nµo lµ thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. C¸c biÖn ph¸p nªu ra trong mçi tiÕt häc v× thÕ còng kh«ng hoµn toµn gièng nhau. §©y còng lµ ®iÒu gióp häc sinh kh«ng thÊy nhµm ch¸n gi÷a c¸c tiÕt häc. §iÒu nµy còng ®ßi hái sù chñ ®éng, linh ho¹t cña gi¸o viªn trong viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p. IV. HIỆU QUẢ ĐỀ TÀI: Qua thực tế giảng dạy, áp dụng những biện pháp nh»m n©ng cao chÊt lîng giê d¹y TËp lµm v¨n líp 3 , tôi đã thu được những kết quả sau: * Về học sinh: - Học sinh lớp tôi yêu thích phân môn Tập làm văn . Các em thường mong chờ đến tiết học để khám phá tìm ra những điều mới và được chơi các trò chơi học tập. - Trong giờ học các em tập trung chú ý học, tiếp thu bài tốt, hăng hái phát biểu ý kiến, đưa ra những ý kiến của mình và lắng nghe ý kiến của bạn. Chính vì vậy giờ học luôn sôi nổi, cuốn hút các em nắm được nội dung bài học. - Giờ học Tập làm văn hội rất vui vì qua mỗi bài học các em lại được lớn lên trong nhận thức, trong sự hiểu biết của mình. - Học sinh mạnh dạn trong giao tiếp, biết trình bày ý kiến của mình, giúp các em phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh Tiểu học. - Kết quả học sinh hoàn thành chuẩn kiến thức, kĩ năng học kì 1 môn học như sau: Lớp Sĩ số 3A6 59 Hoàn thành tốt SL % 34 57,6 Hoàn thành SL % 25 42,4 Chưa hoàn thành SL % 0 0 * Về giáo viên Các tiết dạy môn Tập làm văn ở lớp tôi trong năm học này (nhà trường và phòng giáo dục dựợc) có cả các tiết chuyên đề, dạy giỏi cấp trường và đăng ký dự thi dạy giỏi cấp Quận được xếp loại Giỏi từ 18 điểm trở lên. Không những thế khi học Tập làm văn thì kết quả được nâng cao dần. Số lượng các em đạt khá, giỏi tăng rõ rệt. Học sinh hứng thú học tập hơn. Trong giờ học các em tập trung hơn, say sưa cùng bạn bè luyện kể. Có thể nói rằng học sinh đã không còn ngại khi học văn. Học sinh dùng từ chính xác, sử dụng từ 19/29