Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5 6 tuổi người dân tộc thiểu số...

Tài liệu Skkn một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5 6 tuổi người dân tộc thiểu số

.DOC
25
980
60

Mô tả:

SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Như chúng ta đã biết, nội dung của chương trình CSGD trẻ theo hướng đổi mới của ngành giáo dục mầm non hiện nay là yêu cầu trẻ được phát triển qua 5 mặt: thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm - xã hội. Trong 5 mặt phát triển đó thì ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng nhất của con người, không có một phương tiện giao tiếp nào có thể sánh được với ngôn ngữ. Trong giao tiếp nhờ có ngôn ngữ mà con người có khả năng hiểu biết lẫn nhau. Ở trẻ, nhu cầu giao tiếp rất lớn, khi giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, tình cảm, hiểu biết của mình với bạn bè và mọi người xung quanh. Trong công tác giáo dục trẻ ở các trường mầm non. Việc phát triển ngôn ngữ, mở rộng vốn từ cho trẻ giữ một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc làm giàu vốn từ, giúp trẻ sử dụng vốn từ phải được sử dụng thường xuyên, liên tục. Đây là quá trình giáo dục lâu dài trong suốt những năm trẻ học ở trong trường mầm non. Song trong thực tế giáo dục mầm non đã chứng minh được rằng : Sự phát triển của trẻ chỉ diễn ra khi các cháu được lĩnh hội những tri thức về sự vật và hiện tượng xung quanh. Việc lĩnh hội tri thức đó nó chỉ được thực hiện tốt khi ngôn ngữ của nó phát triển. Ngôn ngữ chính là phương tiện để giúp cho tư duy của trẻ phát triển, là công cụ để trẻ tiếp thu tri thức, thể hiện tình cảm, nguyện vọng cũng như ý muốn của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện mở rộng giao tiếp, đồng thời cũng là phương tiện để hình thành nên ý thức của con người. Thông qua việc phát triển vốn từ cho trẻ, trẻ tích lũy được vốn kinh nghiệm trong cuộc sống xã hội. Trong thực tế chúng ta thường thấy khi trẻ giao tiếp. Tại sao trong cùng một độ tuổi nhưng ở cháu này nói năng mạch lạc, rõ ràng, diễn đạt đầy đủ ý muốn, suy nghĩ của mình để cho người khác nghe được rõ ràng. Nhưng ở cháu khác thì lại lúng túng, thiếu tự tin trong giao tiếp, chưa mạnh dạn, chưa truyền đạt được ý muốn, nguyện vọng của mình cho người khác hiểu. Nhìn chung rất hạn chế về giao GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 1 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk tiếp bằng ngôn ngữ. Vì vậy có biện pháp nào để giải quyết và giải quyết bằng cách nào để trẻ mạnh dạn và tự tin vào ngôn ngữ của mình đó là cả một vấn đề lớn có liên quan đến việc phát triển ngôn ngữ, mở rộng vốn từ cho trẻ. Xuất phát từ thực tế tại trường tôi đang công tác, tôi thấy việc phát triển ngôn ngữ, làm giàu vốn từ cho trẻ chưa phát huy được tính tích cực của trẻ trong quá trình giao tiếp. Vì vậy ngôn ngữ của trẻ còn có nhiều hạn chế cần có hướng khắc phục. Việc làm này nằm trong khả năng của giáo viên mầm non, người làm cha làm mẹ và những người xung quanh trẻ. Hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển vốn từ cho trẻ, nhất là trẻ người dân tộc thiểu số. Vì thế tôi đã mạnh dạn chọn đề tài « Một số biện pháp phát riển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số. Tại trường mầm non Bình Minh, Buôn tuôr A, xã Dray sap, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk ». II. Mục đích ( mục tiêu) nghiên cứu Tìm ra phương pháp và biện pháp thích hợp để phát triển vốn từ cho trẻ 5 - 6 tuổi người dân tộc thiểu số Giúp trẻ phát âm đúng, nói đúng cấu trúc ngữ pháp câu, phát triển ngôn ngữ bằng tiếng Việt. Tích lũy được vốn từ tiếng Việt ngày càng nhiều hơn chất lượng được nâng lên, giúp cho việc giao tiếp và tham gia vào các hoạt động của trẻ dễ dàng, tự tin hơn khi bước vào lớp 1 và đó cũng chính là tiền đề để hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề Mục tiêu của giáo dục mầm non trong thời kì hiện nay là giúp trẻ phát triển toàn diện (thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - quan hệ xã hội, thẩm mỹ). Song vị trí của phát triển vốn từ cho trẻ mầm non tương đối đặc biệt vì từ sự phát triển vốn từ sẽ tham gia trực tiếp vào phát triển các lĩnh vực khác. Bởi ngôn ngữ là phương tiện giao lưu tình cảm, phương tiện để trẻ nhận thức, khám phá tự nhiên. Ngôn ngữ giúp ta làm chính xác hóa các hình ảnh của tưởng tượng đang nảy sinh, tách ra trong chúng những mặt cơ bản nhất, gắn chúng lại với nhau, cố định chúng lại bằng từ và GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 2 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk lưu giữ chúng trong trí nhớ. Ngôn ngữ làm cho tưởng tượng trở thành một quá trình ý thức, được điều khiển tích cực, có kết quả và chất lượng cao. Sự nhận thức của trẻ bao giờ cũng thắng với sự mở rộng vốn từ, trẻ nhìn vật và nói tên tuổi của sự vật đó. Bởi vì « từ » là hình thái biểu đạt của khái niệm. Vì thế khi trẻ tiếp nhận được những khái niệm mới thì trẻ cũng được tiếp nhận từ mới. Khi trẻ tiếp xúc với vật liệu mới trẻ được người lớn cung cấp tên gọi của vật, công dụng, chất liệu,… cho trẻ và trẻ hiểu và ghi nhớ. Khi trẻ được 5-6 tuổi thì vốn từ của trẻ có thể đạt tới 3400 – 4500 từ. Trong đó danh từ và động từ chiếm ưu thế hơn cả (50%). Còn tính từ và các loại từ khác chiếm 50%. Tuy nhiên trong khi sử dụng các loại từ đó trẻ mới chỉ sắp xếp được các từ trong câu chứ chưa có khả năng cấu trúc logic nội dung ý mà trẻ muốn biểu đạt. Vốn từ của trẻ được hoàn thiện dần theo tháng tuổi và việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ có ý nghĩa quan trọng đối với việc phát triển tâm lý khác nhau của trẻ. Nhưng sự phát triển vốn từ của trẻ còn phụ thuộc rất nhiều vào quá trình tâm lý như cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy… Sự phát triển vốn từ của trẻ có những đặc điểm như trên, song qua mỗi thời kì phát triển cùng với sự phát triển của xã hội thì vốn từ có sự thay đổi. Vì vậy sự phát triển vốn từ cho trẻ là rất quan trọng và rất cần thiết. Song để có sự tác động của sư phạm mang lại kết quả cao thì người nghiên cứu chương trình phải dựa vào cơ sở luận điểm để đánh giá đặc điểm phát triển vốn từ cho trẻ. Đó là sự thay đổi toàn bộ về số lượng, chất lượng diễn ra trong hoạt động tư duy gắn liền với lứa tuổi với sự tích lũy kinh nghiệm phong phú của trẻ trong cuộc sống và chịu sự tác động giáo dục ở lứa tuổi này sẽ làm cơ sở cho sự tích lũy tri thức ở trẻ được diễn ra một cách nhanh chóng. Vốn từ của trẻ được hình thành thì các quá trình nhận thức của trẻ cũng được hoàn thiện và trẻ nắm được những phương thức cơ bản, đơn giản của hoạt động trí tuệ II. Thực trạng vấn đề - Trường mầm non Bình Minh là một trường nằm ở một buôn khó khăn của huyện Krông Ana. Học sinh 97% là con em đồng bào dân tộc thiểu số, bố mẹ của trẻ GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 3 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk đa số là dân lao động nghèo. Trẻ nói tiếng mẹ đẻ là chủ yếu, vốn từ tiếng Việt còn nghèo nàn, trẻ nhút nhát thụ động trong các hoạt động giao tiếp bằng tiếng Việt. Qua thực tế : Năm 2017-2018 khảo sát thực trạng về sự phát triển vốn từ tiếng Việt của trẻ qua các loại từ: Động từ, danh từ, tính từ, đại từ của trẻ 5-6 tuổi vào đầu tháng 9/2017 đến cuối tháng 03/2018. Với 35 trẻ, kết quả đạt như sau: STT Nội dung khảo sát Đầu năm Cuối năm (Tháng 9/2017) (Tháng 3/2018) Số trẻ đạt Tỷ lệ % Số trẻ đạt Tỷ lệ % 1 Khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác 19/35 54,3 28/35 80 2 Khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ thành câu hoàn chỉnh 19/35 54,3 27/35 80 3 Khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp. 18/35 51,4 26/35 74,3 - Nhìn qua bảng chúng ta thấy đến cuối năm vốn từ của trẻ có tăng nhưng vẫn còn thấp. Là giáo viên công tác tại đơn vị đã được 10 năm, tôi vẫn còn băn khoăn, trăn trở và chưa hài lòng với kết quả trên. Do vậy, năm học 2018-2019 tôi tiếp tục nghiên cứu với những giải pháp mới để làm tăng vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp của mình đang chủ nhiệm, với tổng số trẻ trong lớp: 33 , dân tộc: 32, nữ dân tộc: 14. Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: 1. Thuận lợi, khó khăn 1.1. Thuận lợi GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 4 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk - Được sự quan tâm tạo điều kiện của Phòng GD&ĐT huyện cùng ban giám hiệu nhà trường, ban lãnh đạo xã nhà và sự quan tâm nhiệt tình của thôn trưởng, thôn phó nơi địa bàn tôi đang công tác. - Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên sắp xếp tạo điều kiện cho tôi được tham dự các buổi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ các đợt lên chuyên đề hoạt động phát triển ngôn ngữ cũng như chuyên đề của các môn học khác do Phòng GD&ĐT huyện tổ chức. - Cơ sở vật chất lớp học tương đối đầy đủ. Đồ dùng đồ chơi sạch sẽ bảo đảm an toàn cho trẻ. - Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng dạy trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ và biết định hướng cho trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương đối phong phú. - Bản thân có trình độ sử dụng vi tính, tạo các bài giảng điện tử thu hút trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động phát triển vốn từ tích cực. - Được sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp trong trường, nhất là những đồng nghiệp có kinh nghiệm giảng dạy lâu năm trong nghề. - Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh học sinh khi gửi con em mình đến trường, lớp. 1.2. Khó khăn : - Số trẻ trong lớp 97,9% là con em dân tộc thiểu số, nề nếp học tập cũng như kiến thức của trẻ còn hạn chế, sử dụng tiếng mẹ đẻ là chủ yếu, vốn từ tiếng Việt còn nghèo nàn nên gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động phát triển vốn từ cho trẻ cũng như cá hoạt động khác. - Phụ huynh học sinh phần lớn là lao động nghèo, trình độ học vấn thấp, chưa có ý thức cao trong việc đưa con em mình đến trường lớp học là một việc làm thiết thực và cần thiết nhất trong xã hội công nghiệp hóa, hiện đại hóa như ngày nay. Nên GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 5 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk rất khó khăn trong việc hỗ trợ đóng góp kinh phí để tạo góc hoạt động vui chơi phát triển vốn từ cho trẻ. - Khi dạy trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ giáo viên chưa vận dụng triệt để các môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các trò chơi phát triển vốn từ ngoài chương trình. Đầu tháng 9/ 2019 tôi đã làm khảo sát thực trạng về sự phát triển vốn từ tiếng Việt của trẻ 5- 6 tuổi tại lớp mình đang giảng dạy qua các loại từ: Động từ, danh từ, tính từ, đại từ, trạng từ. Thấy được kết quả như sau: - Tổng số khảo sát 33 trẻ trong lớp STT Nội dung khảo sát Đạt Chưa đạt (đầu tháng 9/2019) (đầu tháng 9/2019) Số trẻ đạt Tỷ lệ Số trẻ chưa Tỷ lệ đạt 1 Khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác 20/33 60,6 13/33 29,4 2 Khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ thành câu hoàn chỉnh 18/33 54,5 15/33 45,5 3 Khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp. 18/33 54,5 15/33 45,5 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Để việc phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số đạt được kết quả cao nhất tôi đã sử dụng các giải pháp sau: Giải pháp 1: Tạo môi trường phát triển vốn từ cho trẻ ở trong lớp học. Để thực hiện giải pháp này tôi đã thực hiện các biện pháp sau: GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 6 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk - Biện pháp 1: Tạo môi trường tiếng Việt trong lớp học? Đối với trẻ mầm non, lớp học chính là mái nhà thứ hai của trẻ. Cảm giác đầu tiên khi bé bước vào cửa lớp, phản xạ tự nhiên của bé là nhìn xung quanh xem có những gì và có đẹp hay không, đặc biệt những gì mới lạ. Vì vậy, các mảng chính trong lớp học đó là mảng chủ điểm, các góc hoạt động là đối tượng đầu tiên khi trẻ bước vào lớp trẻ nhìn thấy. Để trẻ hứng thú với các mảng hoạt động, tôi đã tập chung trẻ cùng tham gia thảo luận dưới dạng kể chuyện sáng tạo. Cuối cùng cô và trẻ đi đến thống nhất chọn tên của từng góc chơi mỗi khi chuyển chủ điểm mới. Các tuýp chữ, có tên gọi ngây thơ, ngộ nghĩnh, gần gũi trẻ, và bắt buộc phải có hình ảnh minh hoạ cho các tiêu đề ấy. Như vậy sẽ thu hút được sự chú ý của trẻ, từ đó mục đích ôn luyện chữ đã học, cung cấp vốn từ cho trẻ đạt hiêụ quả tối đa. Ví dụ: Chủ điểm thế giới động vật: Tôi và trẻ cùng trò chuyện về chủ điểm, sau đó cô hướng trẻ vào câu truyện: Tại một khu rừng có rất nhiều con vật sinh sống, nào là hổ, báo, voi, ngựa, sư tử …nào là chim, cây xanh, hoa, cỏ…Cô tiên xanh rất muốn chúng mình đặt tên cho khu rừng này đấy, nào chúng mình cùng nghĩ ra một cái tên nhé.Trẻ nghe, suy nghĩ và đưa ra ý kiến của mình như: khu rừng xanh, khu rừng của những con vật ngộ nghĩnh, khu rừng đáng yêu…với nhiều cái tên ngộ nghĩnh như vậy, và cả quá trình cô đàm thoại với trẻ. Chính lúc đó trẻ đã tư duy xem mình đã bao giờ được thấy những con vật thật này chưa, đã nghe thấy cái tên đó chưa, và ngẫu nhiên cô đã cung cấp vốn từ cho trẻ. Hay với việc đặt tên cho các góc trong lớp, cô và trẻ cùng đàm thoại, thoải mái trao đổi để đặt tên như: Bé làm ca sĩ, ban nhạc tý hon, nốt nhạc vui, đồ rê mí…( đối với góc âm nhạc). Từ những tên gọi gần gũi với trẻ mà chính cô và trẻ đặt tên, đã kích thích trẻ ghi nhớ từ đó lâu hơn, và trẻ đã phần nào hiểu về từ đó. - Biện pháp 2: Gắn tên, gắn ký hiệu vào các đồ dùng đồ chơi và các giá góc trong lớp GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 7 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là “ dễ nhớ dễ quên”. Vì vậy, các kiến thức mới cung cấp cho trẻ, nếu không thường xuyên ôn luyện trẻ sẽ nhanh chóng quên ngay khi lĩnh hội kiến thức khác. Mặt khác, khi trẻ hoạt động trẻ thường cất đồ dùng đồ chơi nhanh nhưng không ngăn nắp, giáo viên thường mất nhiều thời gian sắp xếp lại đồ chơi cho trẻ sau khi chơi. Như vậy rất vất vả cho cô mà trẻ lại không có thói quen lao động tự phục vụ. Đặc biệt không được làm quen với tên gọi các từ, hay các chữ cái tiếng Việt ghép thành từ đó. Để khắc phục tình trạng này, tôi xếp đồ dùng đồ chơi trên giá góc gọn, đẹp, khoa học, sao cho trẻ dễ lấy, dễ cất, các đồ dùng trên giá phải tuân theo một trật tự nhất định. Khi gắn tên cho đồ chơi tôi thường đàm thoại với trẻ: Ví dụ: Với đồ chơi; hộp bánh, quả bóng, ti vi,… Tôi hỏi trẻ đây là cái gì? chúng mình nhìn xem để chỉ tên của hộp bánh cô có từ gì? từ “hộp bánh” cho trẻ phát âm. Chữ cái đầu tiên trong từ “ hộp bánh” là chữ gì?...Cứ như vậy tôi cho trẻ phát âm, tri giác trọn vẹn từ “ hộp bánh” và các chữ cái còn lại trên giá đồ chơi. Nhiều lần như vậy, trẻ ghi nhớ và thuộc các ký hiệu các chữ cái và sắp xếp thành từ có thể trẻ tự đọc được. Khi trang trí tên gọi các góc, tôi thường lựa chọn cỡ chữ cho phù hợp với góc, dán chữ ở độ cao vừa tầm nhìn của trẻ để trẻ dễ nhìn thấy. Đặc biệt kiểu chữ phải chuẩn, hầu hết các chữ này tôi thường để ở dạng chữ in thường, với màu sắc đẹp phù hợp với mảng hoạt động và hình ảnh minh hoạ của góc. Đối với các ngăn giá góc, tôi vẽ ký hiệu đồ dùng đồ chơi kèm theo từ ( tên gọi của đồ dùng) và giới thiệu với trẻ: Khi chơi tôi thường trò chuyện với trẻ: Đây là khối gì? dưới khối chữ nhật có từ: “ khối chữ nhật”. Cho trẻ hằng ngày tham gia vào góc thư viện thân thiện với nhiều loại truyện tranh, hình ảnh có tên nội dung ở dưới để trẻ xem và cô thường xuyên kể về những nội dung câu truyện cho trẻ nghe. Nghe nhiều lần trẻ kể lại như vậy vốn từ của trẻ phát triển rất nhanh GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 8 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Việc ghép tên các đồ vật đồ chơi trong lớp không những tác động lên giác quan của trẻ để nhớ các chữ các từ lâu và chính xác mà còn giúp cho hoạt động phát triển vốn từ một cách thoải mái nhẹ nhàng. Qua các chủ điểm, mỗi khi thay đổi đồ dùng đồ chơi, thay đổi các tiêu đề trên giá đồ chơi, tôi lại giới thiệu cho trẻ đồ dùng đồ chơi mới, giới thiệu chữ mới, từ mới. Kết hợp áp dụng thực tế bên ngoài xã hội, cùng với việc giới thiệu chữ cái của cô, trẻ có thể đọc được nhiều từ trong sách báo và trong sinh hoạt thực tế hàng ngày. Tôi thấy rằng đó thực sự là môi trường phong phú và có hiệu quả. - Biện pháp 3: Lấy trẻ làm trung tâm nhằm phát triển vốn từ của trẻ: Để phát huy tính tích cực của trẻ ở môi trường trong lớp học giáo viên thường xuyên cho trẻ hoạt động trong cac góc chơi, đặc biệt là góc thư viện. Đây là nơi trẻ được tiếp xúc nhiều với chữ, từ, câu.. và rèn luyện kỹ năng tiền biết đọc, biết viết của trẻ như: cách lật giở sách, cách đưa mắt từ trái sang phải khi đọc, hoặc các từ mới như: tên truyện, tên các trang bìa, tên các album tự tạo….với các mẫu chữ khác nhau. Ví dụ: Cô tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động với truyện thơ tranh chữ to có sẵn, tự tạo... trẻ được xem tranh, tập kể chuyện, tập "đọc" chữ to trong truyện...và như vậy một lần nữa trẻ mở rộng vốn từ, phát triển ngôn ngữ, trẻ như được hoà nhập với thế giới của người lớn. Khi trẻ tiếp xúc với các loại sách, báo, tạp chí...có nhiều kiểu chữ khác nhau ở bất kỳ nơi nào trẻ cũng rất tự tin và có thể tự mình khám phá nội dung. Ví dụ: Cô tổ chức cho trẻ cùng làm album và truyện tranh chữ to theo chủ điểm. Nếu là chủ điểm “thế giới động vật” cô và trẻ sưu tầm album về các con: chó mèo, gà, vịt,…Tôi yêu cầu trẻ tìm các chữ trong hoạ báo cắt và ghép từ “con mèo”, “con chó”…dán dưới hình ảnh các con vật tương ứng. Một đều tôi luôn lưu ý nhắc trẻ là phải ghép chữ lần lượt từ trái sang phải, hết chữ này đến chữ khác, hết từ này đến từ khác bên cạnh phía phải, và sau đó tôi yêu cầu trẻ phát âm các chữ, "đọc" các từ . GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 9 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Để trẻ hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động tôi hướng trẻ tham gia vào góc học tập, hướng cho trẻ làm tranh: Ví dụ: Cho trẻ sưu tầm các chữ có trong hoạ báo, lịch cũ,…trẻ cắt, tô màu và cùng ghép chữ với cô để tạo thành các tuýp chữ, các tiêu đề xung quanh lớp mỗi khi thay đổi chủ điểm. Với chủ điểm “ thế giới động vật”, cô yêu cầu trẻ ghép chữ mà trẻ sưu tầm được …Trong suốt quá trình hoạt động tích cực như vậy, bản thân trẻ lại một lần nữa khắc sâu chữ và từ. Trẻ được tham gia hoạt động tích cực như vậy, trẻ rất hứng thú và biết trân trọng những sản phẩm mình là ra. Đặc biệt các chữ, các từ mà trẻ tự tay sưu tầm được, thực tế cho thấy trẻ nhớ chữ nhớ từ rất lâu. Không những hoạt động ở các góc giáo viên còn hướng trẻ tham gia vào các trò chơi học tập, trò chơi vận động như “Mèo đuổi chuột”, “Bịt mắt bắt dê”, “Bán hàng”… Vui chơi là người bạn đường của tuổi thơ, vui chơi luôn đem lại cho trẻ sự thoải mái, thỏa mãn, phấn chấn. Trò chơi học tập, trò chơi vận động đối với trẻ mầm non được sử dụng vừa là phương tiện củng cố tri thức, rèn luyện kỹ năng, nó có tác dụng kích thích cho trẻ phát huy tính tích cực, tính sáng tạo trong hoạt động nhận thức nhờ các tình huống chơi hấp dẫn. Trò chơi học tập có ý nghĩa rất quan trọng, nó là phương tiện để phát triển trí tuệ, giáo dục một số phẩm chất đạo đức cho trẻ. Trong lĩnh vực phát triển trí tuệ, trò chơi học tập chính là một phương tiện phát triển ngôn ngữ, sự tập trung chú ý của trẻ mầm non. Trong quá trình chơi, trẻ phải sử dụng các giác quan và ngôn ngữ (nói to) của mình để thực hiện các thao tác chơi, nhiệm vụ chơi. Do đó, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc và phát triển. Trẻ 5– 6 tuổi sẽ biết chú ý đến nhiệm vụ và luật chơi hơn, tuy nhiên, chúng vẫn thích thú đến quá trình chơi nhiều hơn là kết quả chơi. Chính quá trình chơi đó đã giúp trẻ tích cực nhận thức được nội dung chơi và giúp trẻ sử dụng vốn từ để giải quyết vấn đề một cách phong phú hơn. Việc sử dụng trò chơi học tập , trò chơi vận động với việc phát triển vốn từ giúp trẻ hứng thú với việc học từ mới, ôn lại các từ cũ và khắc sâu hơn, bên cạnh đó, trẻ còn được chơi, quên đi nhiệm vụ chính là học, giúp trẻ tránh buồn chán và mệt mỏi, ngoài ra chính những trò chơi đó sẽ giáo dục trẻ những kỹ năng sống cho trẻ.. GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 10 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk - Biện pháp 4: Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua việc làm quen công nghệ thông tin: Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp thu công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử dụng máy vi tính. Bản thân tôi đã dạy được nhiều tiết giáo án điện tử cho chị em trong trường dự. Qua các tiết dạy giáo án điện tử đa số trẻ rất hứng thú tham gia và kết quả đạt được trên trẻ cũng rất cao. Để đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ, đồng thời thực hiện mục tiêu nhiệm vụ của nhà trường giao. Đó là việc ứng dụng công nghệ thông tin, giáo án điện tử vào giảng dạy thông qua việc khai thác trò chơi kidsmart và happykids, các nguồn dữ liệu thiết kế trên máy tính: Trẻ được tham gia vui chơi với những trò chơi vô cùng lý thú, hấp dẫn học mà chơi, chơi mà học . Trò chơi học tập: “Ghép đúng hình” Cách chơi: Trẻ sẽ Clich con chuột và bấm chọn các hình có sẵn trên máy ( hình tròn, hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác, hình ô van…) để tạo thành chiếc ô tô, tàu lửa, con chim, con cá, con bướm…. Sau khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ chơi giáo viên hỏi trẻ. Cháu đã ghép thành hình gì? Trẻ trả lời: Cháu ghép hình ô tô. Vậy ô tô cháu ghép từ những hình nào? Trẻ kể tên hình, đồng thời trẻ còn ghép thành nhiều đồ vật, con vật khác nữa. + Tôi tìm các dữ liệu từ: sưu tầm tranh ảnh động trên mạng, scan các loại tranh ảnh tự vẽ hoặc mua đưa vào máy, phân loại theo từng chủ đề chủ điểm khác nhau. Ví dụ: Chủ điểm: " Trường mầm non", tôi thiết kế trên máy tính các loại tranh ảnh về hoạt động ở trường mầm non như: Tập thể dục, cô dạy học, trẻ chơi trò chơi kéo co, chơi ở nhà banh.., hoặc là chủ đề “ thế giới động vật” Tranh ảnh về con vật như: con chó, con mèo, con cá, con hổ, con voi, con kiến…... có các từ chỉ tên tương ứng kèm theo. Trẻ được chơi dưới hình thức chọn tranh theo yêu cầu của cô hoặc GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 11 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk của bạn, trẻ quan sát phát âm chữ, "đọc" các từ dưới tranh, và ngẫu nhiên trẻ được ôn luyện, phát triển ngôn ngữ rất nhẹ nhàng thông qua trò chơi này. Tương tự giáo viên cho trẻ tham gia vào nhiều trò chơi khác như: - Trò chơi: Cái gì đã thay đổi - Trò chơi: Gặp gỡ bạn mới - Trò chơi: Chiếc túi kì diệu…. Và còn nhiều trò chơi khác nữa trẻ vô cùng hứng thú và rất thích đến trường. Có nhiều trò chơi phát triển vốn từ cho trẻ nhưng còn phải tùy thuộc vào sự sáng tạo của cô và mục đích cô đặt ra phát triển, củng cố những từ, cụm từ nào đó. Giải pháp 2: Tạo môi trường phát triển vốn từ ngoài lớp học. Tôi sử dụng các biện pháp sau: - Biện pháp 1: Phát triển vốn từ với nơi trẻ thường hoạt động + Nơi để đồ dùng cá nhân của trẻ như: mũ, ba lô, giầy dép, khăn mặt,…Tôi luôn gắn ảnh kèm theo tên của trẻ. Như vậy, hàng ngày trẻ cất đồ dùng hoặc sử dụng đồ dùng vừa đúng qui định, vừa biết tên của mình (của bạn), biết thứ tự của từng chữ từ trái sang phải của các chữ như thế nào..Và trẻ còn viết tên của mình vào bài vẽ khi vẽ tạo hình. Mỗi một môi trường hoạt động của trẻ, tôi đều chủ động tạo môi trường để trẻ có cơ hội được luyện phát âm, ôn luyện các chữ, các từ đã biết, làm quen chữ mới và làm quen từ một cách rất tự nhiên thoải mái không gò bó áp đặt trẻ. + Khu vực tuyên truyền ngoài lớp học: Đây là nơi không những tạo môi trường chữ cho trẻ mà còn mang tính tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để phụ huynh hiểu biết về chữ , từ, câu mà con em mình đang học. Và từ đó phối kết hợp cho trẻ học tập thêm tại gia đình. Tránh trường hợp “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Cô dạy một đường phụ huynh lại dạy một nẻo: Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật”. Cô dạy trẻ phát âm từ “cây xanh”, nhưng có ông bà lại dạy là “cây sanh”. Hay từ “phát triển” lại đọc là “phát triễn” …Và nếu không thống nhất trẻ sẽ giao động không biết như thế nào là đúng, hơn nữa nếu đã GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 12 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk đọc sai thì rất khó sửa. Xác định được điều đó, mỗi hoạt động tuyên truyền tôi đều có hình ảmh kèm theo chữ in hoa tuyệt đối không viết chữ cách điệu chữ bay. Ví dụ: Chế độ sinh hoạt của trẻ trong ngày ảnh ảnh ảnh ảnh Đón trẻ Tập thể dục Hoạt động ngoài trời Hoạt động học Hay tên chủ điểm viết dạng: “ thế giới động vật”, các tranh ảnh con vật. …có kèm theo từ để trẻ có thể phát âm, tự đọc. Ngoài ra tôi cho trẻ một mảng hoạt động để hàng ngày trẻ tập ghi số điện thoại, chép tên mình và địa chỉ cá nhân của mình…Từ đó trẻ ghi nhớ các từ, chữ, tên của mình của bạn, biết nhà bạn hoặc nhà mình ở đâu?.. + Góc thiên nhiên ngoài trời: Đây là nơi trẻ được tiếp xúc mọi lúc mọi nơi, mọi thời điểm trong ngày. Tạo môi trường chữ có kèm hình ảnh không những cho trẻ hiểu về thế giới các loài cây, loài hoa, biết các giai đoạn phát triển của cây, hiện tượng thử nghiệm khoa học…mà còn có thể ghi chép hiện tượng mà trẻ theo dõi hàng ngày. Ví dụ: Tôi gắn tiêu đề cho góc : “ vườn hoa bé yêu” và tôi làm các biển cắm có chữ ghi tên hoa có kèm hình ảnh. (Hình) Cây hoa hồng Khi cho trẻ tri giác từ dưới mỗi hình ảnh trong biển cắm tôi đều yêu cầu trẻ tìm đúng từ “ cây hoa hồng” gắn vào cây hoa hồng, và các loại cây khác cũng vậy, trẻ biết tên, chữ, từ, của cây đó, tập "đọc"tên các cây mà trẻ đã tìm đúng. Và như vậy trẻ được tri giác từ có hình ảnh tương ứng, trẻ lại được ôn luyện từ cũ và được làm GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 13 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk quen từ mới ngay cả trong khi chơi, ngôn ngữ của trẻ phát triển, vốn từ của trẻ được mở rộng thêm. - Biện pháp 2. Phát triển vốn từ ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hằng ngày của trẻ. Một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng học tập nói chung và việc phát triển vốn từ nói riêng là giúp trẻ có điều kiện học tập mà không thấy nhàm chán. Thông qua các giờ đón, trả trẻ tôi có thể cho trẻ xem một số tranh ảnh đẹp và gọi tên hình ảnh trong tranh .Ví dụ: Trong giờ đón trẻ. Cô hỏi hôm nay Y.Than có cái gì đeo đằng sau lưng mới vậy? Trẻ trả lời thưa cô: cặp sách mới ạ Trong giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ đọc thơ ca, hò vè luyện phát âm cho trẻ và tích lũy từ mới. Ví dụ: Cho cháu đọc bài đồng dao: "Dung dăng dung dẻ" hoặc cho trẻ chơi trò chơi “Chi chi chành chành”. Trẻ tạo thành từng nhóm, một bạn xòe bàn tay ra và các bạn khác lấy 1 ngón tay vừa đọc lời ca vừa chạm và nhấc tay lên, khi đến câu cuối tay tay phải nhấc lên nhanh, bạn nào bị chụp lại thì bạn ấy trả lời câu hỏi của cô. Như các con vừa chơi trò chơi gì? Trẻ trả lời trò chơi “Chi chi chành chành ”. Cô hỏi tiếp ai giỏi nói xem cô và các con vừa chơi trò chơi gì? trẻ trả lời Thông qua hoạt động khám phá khoa học: cho trẻ đọc từ dưới tranh, gọi tên các con vật, đồ vật…nhằm phát triển vốn từ cho trẻ. Hoạt động làm quen văn học: Cho cháu đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch, kể chuyện sáng tạo… theo chủ đề chủ điểm. Hoạt động thể dục: Đối với hoạt động thể dục giáo viên cho trẻ đọc tên các hoạt động trẻ được tham gia như: Chuyền bóng, chui qua cổng, ném xa….để trẻ tích lũy vốn từ mới và củng cố vốn từ cũ. Hoạt động vui chơi: Thông qua việc “học mà chơi, chơi mà học”. Bởi vì nó có thể thay thế được toàn bộ hoạt động của cô và trẻ trong tiết học thông qua các trò chơi giúp trẻ củng cố, tiếp thu kiến thức, kỹ năng một cách nhẹ nhàng, trẻ có cảm giác chơi nhưng thực chất là học. GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 14 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Hoạt động làm quen chữ cái: Trẻ được làm quen với 29 chữ cái qua từng chủ đề, chủ điểm trong năm học. Giáo viên dạy trẻ phát âm đúng chữ cái, nhận ra chữ cái trong từ. Từ đó trẻ có thêm vốn từ. Ví dụ: Trò chơi tìm chữ cái “ô cửa bí mật”, trẻ phải mở ô cửa ra và nhận biết nhanh và phát âm đúng chữ cái trong ô cửa. Không chỉ những hoạt động nêu trên mà còn rất nhiều hoạt động trong ngày ở trường mầm non để phát triển vốn từ cho trẻ. Vì vậy tôi thường xuyên quan sát trẻ, ghi chép vào sổ để theo dõi, đánh giá quá trình phát triển, những kĩ năng cần thiết chuẩn bị cho việc phát triển vốn từ của trẻ nhằm điều chỉnh các biện pháp giáo dục đối với từng cá nhân trẻ. Hoạt động chiều: Trong hoạt động tăng cường tiếng Việt. Giúp trẻ biết phát âm các từ, cụm từ thông qua từng chủ đề, chủ điểm. Ví dụ: Chủ đề trường Mầm non. Thứ hai: Trẻ biết phát âm các từ: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ….Cô lần lượt nói: Chào cô, chào bạn, chào bố mẹ cho trẻ nghe và khuyến khích trẻ tích cực nói. Cô cho trẻ tập nói: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ. Lần lượt các thứ khác trong tuần trẻ được tăng cường tiếng Việt với các từ, cụm từ khác. Từ đó trẻ tích lũy được vốn từ cho bản thân và vận dụng vào trong các hoạt động giao tiếp ngày càng dễ dàng, tự tin hơn. - Biện pháp 3: Phát triển vốn từ thông qua hoạt động trải nghiệm Ở tuổi mầm non hoạt động trải nghiệm có nhiều thế mạnh để phát triển vốn từ cho trẻ. Bởi trong hoạt động này, trẻ được tiếp xúc trực tiếp với các sự vật hiện tượng, được hành động với đối tượng hoặc được làm trực tiếp…nhờ đó mà tích lũy được vốn từ phong phú, đa dạng và tích cực. Trong các hoạt động trải nghiệm, giáo viên mầm non có vai trò định hướng, hỗ trợ, đánh giá, uốn nắn, sửa sai cho trẻ. Tùy thuộc vào từng hoạt động trải nghiệm, giáo viên đưa ra các tình huống có vấn đề để trẻ trải nghiệm với các tình huống đó. Ví dụ: Hoạt động trải nghiệm “ Tham quan, nhổ cỏ tại vườn hoa của lớp”. Cho trẻ quan sát vườn hoa. Giáo viên đưa ra các tình huống hỏi trẻ để trẻ trả lời và thực hành. Để vườn hoa luôn luôn đẹp các con phải làm gì? (tưới nước, làm cỏ..). Nếu trẻ nói chưa đúng thì giáo viên sửa sai, cho trẻ nhắc lại. Vậy bạn nào đi lấy nước tưới cho hoa? Bạn nào nhổ cỏ. Khi nhổ cỏ các con phải chú ý điều gì?...Như vậy trẻ đã tư GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 15 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk duy để trả lời các tình huống cô đưa ra, sau đó được thực hành. Từ đó, trẻ rất hứng thú và kiến thức, kỹ năng sẽ hình thành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên. Do vậy, tại các trường mầm non, các cô giáo đã cho trẻ trải nghiệm thông qua hoạt động ngoài trời, các hoạt động khám phá khoa học, hoạt động trải nghiệm tham quan, dã ngoại, giao lưu,… Ví dụ: Trong chủ đề ‘thế giới thực vật” Hoạt động khám phá khoa học, giáo viên cho trẻ hoạt động trải nghiệm: “ Làm thợ cắm hoa”, hoặc ở chủ đề “ Tết và mùa xuân”, hoạt động giao lưu, giáo viên tổ chức cho trẻ trải nghiệm “Kể chuyện, múa hát..” Hoạt động trải nghiệm không chỉ giúp hình thành kiến thức mới mà quan trọng hơn là tạo cho trẻ có niềm say mê tìm hiểu, thích khám phá và biết cách lĩnh hội những kiến thức mới, cách hình thành kỹ năng mới. Ngoài ra, nó còn giúp học sinh thấu hiểu ý nghĩa của sự lao động, sáng tạo khi làm ra một sản phẩm nào đó. Giải pháp 3: Phát triển vốn từ qua các hoạt động khác - Biện pháp 1: Phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Đây là hai môi trường trẻ hàng ngày hoạt động, Trẻ tiếp thu lĩnh hội và phản ánh lại qua mọi hoạt động. Nên khi về nhà phụ huynh cần phải nắm được hôm nay trẻ học những gì để kịp thời củng cố, luyện lại cho trẻ . Ví dụ: Hôm nay ở trường trẻ làm quen với bài thơ : “Chú hải quân” nhưng có một số cháu phát âm chưa chuẩn như “quân thù mà ló mặt” trẻ phát âm thành “quân thù mà có mặt ” mặc dù cô đã luyện rất nhiều lần do vậy nên giáo viên cần phối kết hợp với phụ huynh về nhà tập phát âm thêm cho cháu từ “ló” và khuyến khích động viên trẻ đọc lại bài thơ cho người lớn trong gia đình cùng nghe, trò chuyện với trẻ về ngày học hôm nay ở trường. Trong các buổi họp phụ huynh lớp, tôi đã dành thời gian để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi như: Về nhà tập cho trẻ nói bằng tiếng Việt, giảm trò chuyện với trẻ bằng tiếng mẹ đẻ, khuyến khích trẻ: hát, đọc GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 16 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk thơ, kể chuyện cho bố mẹ cùng nghe nhằm hình thành và phát triển vốn từ, một số kỹ năng giao tiếp cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Ví dụ : Nói được trọn vẹn câu dài và đầy đủ câu như: Khi trẻ ra về “ con chào cô con đi về”; “con chào bố mẹ con đi học về” Thông báo các nội dung cần thiết về việc phát triển vốn từ cho phụ huynh rõ. Giới thiệu cho phụ huynh xem những đồ dùng, đồ chơi cần thiết để phục vụ cho việc phát triển vốn từ. Từ đó phụ huynh sẽ thấy được vị trí quan trọng của việc phát triển vốn từ cho trẻ. Cần có những đồ dùng đồ chơi phục vụ việc dạy học cho trẻ để trang bị cho trẻ kiến thức vững chắc vào lớp một. Từ đó tôi trao đổi với phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm ra nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ. Ngày nay khi khoa học công nghệ thông tin bùng nổ, ngoài giờ học ở trường ra về nhà một số cháu thường ngồi ngay vào máy vi tính với những trò chơi phim ảnh bạo lực. Do vậy tôi cũng thường nhắc nhở phụ huynh về nhà nên cho trẻ xem những chương trình thiếu nhi như: Ai thông minh nhất , vườn cổ tích, ca nhạc thiếu nhi, kể chuyện cho bé nghe…nhằm tích lũy vốn từ cho trẻ và cũng để trẻ học tập theo các bạn.. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về việc học tập của từng trẻ. Đối với những cháu yếu, vốn từ còn hạn chế ngoài việc học ở lớp, tôi còn tranh thủ nhờ phụ huynh giúp đỡ thêm cho cháu ở nhà như : mẹ nói câu mẫu trẻ nhắc lại nhiều lần sau đó đặt câu hỏi để trẻ sử dụng vốn từ của mình để trả lời câu hỏi. - Biện pháp 2: Phối kết hợp với cán bộ thôn buôn Không chỉ nhà trường và gia đình cùng chung tay nuôi dạy trẻ. Mà là toàn xã hội, tất cả mọi người đều phải quan tâm để thấy được tầm quan trọng của ngành học mầm non cần phải phát triển vốn từ ngay từ những năm học đầu tiên. Tích lũy được vốn từ nhiều thì giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp vì xã hội còn là môi trường để trẻ thể hiện mình. Vì vậy cô giáo phải làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, phối kết hợp với các cán bộ trong thôn buôn như: thôn trưởng, thôn phó, hội trưởng phụ nữ, bí thư đoàn thanh niên…tuyên truyền về việc phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 17 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk bằng nhiều hình thức như : nhắc nhở bố mẹ về dạy cho các cháu nói tiếng phổ thông, gọi tên các đồ dùng, con vật, các hiện tượng gần gũi xung quang trẻ, kể chuyện đọc thơ.. Khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội như: lễ hội của buôn làng, biểu diễn văn nghệ.. tạo sự mạnh dạn tự tin, giao tiếp thoải mái với mọi người xung quanh.. IV. Tính mới của gải pháp - Đối với trẻ: + Làm phong phú vốn từ tiếng Việt của trẻ. Trẻ mạnh dạn tự tin trong các hoạt động giao tiếp. Tỉ lệ trẻ sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác vào trong các hoạt động ở trường mầm non tăng , vốn từ tiếng Việt của trẻ tăng, ngôn ngữ của trẻ phát triển theo chiều tiến bộ. + Trẻ có những tri thức đơn giản, có hệ thống câu từ và phương thức diễn đạt tình cảm của ngôn ngữ. Trẻ có khả năng nói được câu dài và diễn đạt lưu loát, phát âm chuẩn. + Trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động phát triển vốn từ cũng như các hoạt động khác ở trường mầm non. Trẻ được trải nghiệm qua nhiều hoạt động thiết thực, phong phú. Hoàn thiện ngôn ngữ cho trẻ tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động nhận thức sau này. - Đối với giáo viên: + Biết định hướng cho trẻ tham gia vào các hoạt động để phát triển vốn từ tiếng Việt có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở trong lớp cũng như ngoài lớp học tương đối phong phú. + Chọn hoạt động cho trẻ phát triển vốn từ phù hợp theolứa tuổi, đặc điểm của trẻ vùng dân tộc thiểu số…. Luyện cho trẻ tích lũy vốn từ chính xác phù hợp với từng hoạt động. Luôn quan tâm đến việc sử dụng câu từ, cách phát âm của trẻ, sửa sai kịp thời. GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 18 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk + Nắm chắc phương pháp cho từng loại tiết và biết cách sử dụng linh hoạt áp dụng trong giờ học. Luôn tìm tòi, sáng tạo đồ dùng trực quan đẹp, sinh động, hấp dẫn phù hợp với trẻ. + Lựa chọn vật liệu để tạo ra một số đồ dùng đồ chơi cho trẻ đẹp mắt, có sáng tạo, có độ bền phù hợp với hoạt động dạy cho trẻ phát triển vốn từ. - Đối với phụ huynh học sinh: + Tin tưởng và gởi con em mình tới trường lớp + Ủng hộ tích cực các hoạt động của lớp khi được thông báo + Phối kết hợp với nhà trường, giáo viên phụ trách lớp thực hiện tốt các công tác phối kết hợp. V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm Sáng kiến kinh nghiệm đã áp dụng cho tất cả các lớp 5-6 tuổi. Tại trường mầm non Bình Minh, buôn tuôr A, xã Dray sap, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk. Thể hiện qua việc đối chiếu với kết quả khảo sát của trẻ 5-6 tuổi vào cuối tháng 3/2018 với kết quả kết khảo sát của trẻ 5-6 tuổi vào cuối tháng 3/2019 STT Nội dung khảo sát Đạt Chưa đạt Đạt Chưa (cuối tháng (cuối tháng (cuối tháng đạt 3/2018) 3/2018) 3/2019) (cuối tháng 3/2019) Số Tỷ lệ trẻ % Số trẻ Tỷ Số Tỷ Số trẻ Tỷ đạt lệ trẻ lệ chưa lệ đạt % đạt % đạt % 1 Khả năng sử 28/35 dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác 80 7/35 20 31 93,9 2 6,1 2 Khả năng sử 27/35 dụng các danh từ, 77,1 8/35 22,9 30 90,9 3 9,1 GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 19 SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk động từ, tính từ, đại từ thành câu hoàn chỉnh 3 Khả năng 26/35 phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp. 74,3 9/35 25,7 31 93,9 2 6,1 Nhìn qua bảng kết quả khảo sát của hai năm kề nhau, chúng ta thấy cùng một thời điểm và cùng một lứa tuổi. Với việc sử dụng các biện pháp cũ, truyền thống của năm 2017-2018 thì các nội dung khảo sát cuối năm tăng không đáng kể. Nhưng với việc sử dụng các giải pháp mới chúng ta thấy các nội dung khảo sát tăng hơn rõ rệt so với năm trước. Như vậy vốn từ của trẻ tăng, khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác, khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ thành câu hoàn chỉnh tăng, khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp dễ dàng hơn, trẻ tự tin, mạnh dạn.. + Sử dụng các giải pháp cũ: Vốn từ tiếng Việt của trẻ còn thấp. Phát âm tiếng Việt chưa chuẩn. Sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ còn chưa chính xác, Khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp còn hạn chế, trẻ nhút nhát chưa mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động. Khi trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn nhưng cô chưa vận dụng tích hợp triệt để các môn học khác vào hoạt động và chưa đầu tư sưu tầm các trò chơi phát triển vốn từ ngoài chương trình. III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận : Bậc giáo dục mầm non là một bậc học đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo con người mới, là cơ sở hình thành và phát triển con người. Chính vì vậy là một giáo viên mầm non cần có phẩm chất đạo đức, lối sống, tư tưởng, lập trường vững GV : Nguyễn Thị Tươi Đơn vị: Mầm non Bình Minh 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan