Tài liệu Skkn một số biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé ( 3 4 tuổi )

MỤC LỤC MỤC LỤC.............................................................................................................1 I. ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................2 II. GIẢI QUYẾT VẤ ĐỀ………………………………………………………..5 1. Cơ sở lý luận………………………………………………………………......5 2. Cơ sở thực tiễn………………………………………………………………...7 2.1. Thuận lợi........................................................................................................8 2.2. Khó khăn........................................................................................................8 3. Một số biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé (3 - 4 tuổi )...9 3.1 Biện pháp 1: Điều tra, khảo sát trẻ trong lớp MG bé C2 đầu năm.................9 3.2 Biện pháp 2: Nghiên cứu tham khảo, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và khả năng nắm bắt về việc rèn luyện tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé (3 – 4 tuổi ).............................................................................................10 3.3 Biện pháp 3 : Tham gia sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn..............................12 3.4.Biện pháp 4:Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở giúp trẻ thể hiện mình với cô và các bạn trong lớp........................................................................14 3.5.Biện pháp 5: Phân nhóm đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để có biện pháp thích hợp……………………………………………………………………………...18 3.6. Biện pháp 6: Dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin thông qua trò chơi tập thể…….19 3.7.Biện pháp 7: Dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin thông qua hoạt động vui chơi....21 3.8.Biện pháp8: Phối hợp với Ban giám hiệu tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ..23 3.9. Biện pháp 9:Quan tâm tới từng cá nhân trẻ, đặc biệt là trẻ nhút nhát thụ động…………………………………………………………………………….26 3.10. Biện pháp10: Nêu gương bé ngoan trong ngày, trong tuần……………...27 3.11. Biện pháp 11: Phối hợp với phụ huynh cùng rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ……………………………………………………………………………….28 4. Kết quả sau khi thực hiện các biện pháp…………………………………….30 4.1 . Về trẻ……………………………………………………………………...30 4.2. Về bản thân………………………………………………………………...31 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ………………………………………………….33 1.Kết luận……………………………………………………………………....33 2. Bài học kinh nghiệm…………………………………………………………33 3. Đề xuất, kiến nghị……………………………………………………………34 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Xã hội ngày càng phát triển đòi hỏi con người phải vươn lên, tìm cách khẳng định mình. Muốn vậy trước hết phải mạnh dạn tự tin. Mạnh dạn tự tin rất quan trọng đối với mỗi con người, là tiền đề đầu tiên giúp ta chiến thắng mọi khó khăn để đi đến thành công Tính mạnh dạn tự tin là phẩm chất nhân cách quan trọng có giá trị nhân văn được hình thành trong quá trình hoạt động của con người. Nó có ở mọi người, mọi lứa tuổi với mức độ và đặc điểm riêng. Mạnh dạn tự tin là điều kiện đảm bảo cho con người phát huy cao độ mọi tiềm năng của bản thân, thích nghi với điều kiện biến đổi của tự nhiên, xã hội. Một đứa trẻ mạnh dạn tự tin được giáo dục tốt, sẽ là một công dân gương mẫu tích cực của xã hội sau này. Có thể nói tính mạnh dạn tự tin càng phát triển thì con người càng thành công trong cuộc sống. Để thực hiện tốt mục tiêu của xã hội và mục đích của Đảng ta là: “Dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh” thì trước hết nhiệm vụ của giáo dục phải đào tạo ra được những con người mới xã hội chủ nghĩa và con người đó phải được phát triển toàn diện. Giáo dục học mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân đã xác định mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ cần phát triển một số nét giá trị, nét tính cách phẩm chất cần thiết phù hợp với lứa tuổi như: Mạnh dạn, tự tin, độc lập, sáng tạo linh hoạt, tự giác, tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào cuộc sống, chuẩn bị tốt cho việc học tập ở các bậc học sau này. Chính vì nhiệm vụ nặng nề được đặt ra cho ngành giáo dục mà sự nghiệp giáo dục của những năm gần đây đã được quan tâm và chú trọng hơn. Đặc biệt là giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Là bậc học đầu tiên đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và trí tuệ cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ hòa nhập môi trường mới. Nó là nền tảng đầu tiên trong suốt quá trình giáo dục đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy mà việc giáo dục tính mạnh dạn tự tin cho trẻ ngay từ bậc hoc mầm non là rất quan trọng và cần thiết. Để thực hiện tốt những mục tiêu cơ bản của mình thì ngành họ phải không ngừng đổi mới và phát triển về mọi mặt: Số lượng và chất lượng, cơ sở, vật chất cũng như nội dung chăm sóc – giáo dục trẻ. Như chúng ta đã biết, giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Muốn thực hiện được nhiệm vụ to lớn này thì gia đình là sợi dây tình yêu, chăm sóc và kích thích đầu tiên của trẻ, cha mẹ là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất. Mỗi nhà giáo dục, mỗi cô giáo là người mẹ thứ hai 2 của trẻ, thì phải làm sao hình thành cho các cháu bước đầu có một đức tính tốt để sau này trẻ trở thành người công dân tốt. Việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ chính là một trong những bước hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ ở trường mầm non. Đặc biệt trẻ mẫu giáo bé (3 – 4 tuổi ). Tự tin là nguồn khích lệ lớn đối với hầu hết mọi người, là động lực để cố gắng đạt được mục tiêu. Đúng như nhà giáo Đặng Lệ Thủy có nói:“Trẻ em như những hạt mầm chứa đựng bên trong bao nhiêu tiềm năng, sức mạnh và khát khao vươn lên. Hãy tạo cho hạt mầm đó mảnh đất tốt lành, mạch nguồn và ánh sáng! Đó là công việc của tất cả mọi người chúng ta”. Trẻ em được sinh ra ở thế giới này với tâm hồn của những thiên thần, nhưng chính cuộc sống đầy phức tạp đã gieo những suy nghĩ và hành động xấu vào những tâm hồn non nớt đó. Sự phát triển của công nghệ hiện đại, chủ nghĩa vật chất có thể biến các bé thành người nhút nhát, thụ động chỉ biết đến mình, không chịu giao tiếp ứng xử đối với người xung quanh, vì vậy dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin ngay từ nhỏ sẽ là nền tảng để các bé trở thành những người có nhân cách tốt trong tương lai, những chủ nhân tài đức của một xã hội công bằng văn minh. Trẻ mẫu giáo nói chung. Đặc biệt là trẻ mẫu giáo bé nói riêng rất cần có tính mạnh dạn, tự tin vì: Ở lứa tuổi này là tiền để cho trẻ phát triển nhân cách, là tiền để giúp trẻ trở thành con người tự tin, năng động sáng tạo và chủ động trong cuộc sống, biết phân biệt rõ cái đúng cái sai. Hơn lúc nào hết chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào thì sự mạnh dạn tự tin vẫn là điều cần thiết để giúp con người vượt qua sự nhút nhát, gò bó mà trẻ sẽ hòa đồng với bạn bè với mọi người xung quanh. Trẻ học cách làm chủ ngôn ngữ học cách nhận biết và đối phó cảm xúc của mình cũng như của người khác. Trẻ học cách xử sự sao cho phù hợp với môi trường xung quanh. Trẻ mầm non cần phải biết mạnh dạn, tự tin, chủ động để chơi với nhau, sống hòa thuận với trẻ khác trong nhóm, tuy nhiên điều này không dễ dàng với một số trẻ. Trẻ cần những kỹ năng quan hệ xã hội như làm thế nào để mạnh dạn tự tin với mọi người, để giao tiếp, để chọn hành vi đúng đắn. Sự mạnh dạn tự tin có thể được biểu hiện chỉ bằng những cử chỉ, thái độ rất đơn giản và gần gũi trong cuộc sống, song lại giúp chúng ta phát hiện được nhiều điều đáng quí của người khác để trân trọng và học tập. Tuy nhiên, thực tế trẻ 3 tuổi nói chung và các trẻ lớp mẫu giáo bé C2 nói riêng do tôi phụ trách cũng đã mạnh dạn tự tin nhưng không phải lúc nào các bé cũng thể hiện sự mạnh dạn tự tin đó trong giao tiếp với mọi người xung quanh, ở lớp học mầm non hiện tượng các bé nhút nhát không tham gia giao tiếp với các 3 bạn, với cô giáo thường xuyên xảy ra và rất nhiều phụ huynh phải than phiền vì bé ở nhà ít giao tiếp với người lạ rất nhút nhát. Bản thân tôi là giáo viên có nhiều năm liền phụ trách lớp mẫu giáo bé, đã nhận thức được tầm quan trọng của sự mạnh dạn tự tin đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để rèn cho trẻ mẫu giáo bé ( 3- 4 tuổi ) sự mạnh dạn tự tin có hiệu quả. Vậy làm thế nào để bé mạnh dạn tự tin khi than gia giao tiếp với bạn bè và mọi người xung quanh? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn mầy mò, áp dụng các biện pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ hội được thể hiện sự mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh và đã đạt được kết quả khả quan. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp rèn tinh mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé ( 3-4 tuổi )” làm sáng kiến kinh nghiệm cho năm học 2016 -2017 4 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1 . Cơ sở lý luận: Tự tin là một đức tính chỉ có thể có được nhờ vào việc rèn luyện và học hỏi. Sự tự tin lớn dần lên nhờ vào cảm giác được yêu thương, tôn trọng và thấy mình có giá trị. Tự tin được thể hiện bên ngoài là mạnh dạn, thể hiện mình trước đám đông, không sợ nói trước chỗ đông người. Tự tin là dám làm điều mình nghĩ, bày tỏ cảm xúc của mình với người khác mà không e ngại. Mạnh dạn tự tin được xem là nhân tố quan trọng và cần thiết trong tính cách để trẻ phát triển toàn diện và thành công trong tương lai. Tuy nhiên không phải đứa trẻ nào cũng có thể mạnh dạn và tự tin ngay từ ban đầu, do đó những lời cổ vũ cho trẻ tự quyết định mọi thứ, tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với người lớn, với bạn bè xung quanh được xem là những phương pháp đơn giản giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong tương lai Có thể nói mỗi đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của trẻ. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Dưới góc nhìn của nhà tâm lý học trẻ em thì trẻ em tuổi lên 3 bắt đầu hình thành một loại động cơ của hành vi mang tính tự tin, sáng tạo chủ động trong mọi tình huống, hiển thị ở giao tiếp của trẻ đối với những người xung quanh, đối với bạn bè. Trong điều kiện có sự giáo dục đúng đắn thì loại động cơ này sẽ được phát triển mạnh ở các giai đoạn sau. Đó là cốt lõi trong nền tảng mạnh dạn tự tin, chủ động, sáng tạo của nhân cách con người Trẻ tự tin là trẻ mạnh dạn, tin tưởng vào những việc mình làm và khả năng của mình, không ngần ngại, không ỷ lại vào người khác. Trẻ luôn sẵn sàng trình bày suy nghĩ và việc làm của mình cho người khác nghe. Trẻ tự tin thường mạnh dạn nói lên khả năng của mình bằng những câu như Con làm đươc. Con hát đươc. Con biết vẽ… Làm cái đó thì không khó. Trong cuộc sống, tính thiếu tự tin thường do trẻ ít kinh nghiệm, thiếu kiến thức và kỹ năng. Tự tin ở trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ có sự giáo dục đúng đắn của người lớn. Cách tốt nhất để phát triển tính mạnh dạn tự tin cho trẻ là tạo cơ hội cho trẻ phát huy khả năng của mình 5 Tính mạnh dạn tự tin có vai trò rất quan trọng đối với con người nói chung và trẻ em nói riêng. Giáo dục tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo bé nói riêng là một trong những nhiệm vụ quan trọng bởi vì ở lứa tuổi này sự tăng trưởng và phát triển tâm lý, sinh lý đều diễn ra với một tốc độ lớn. Chính vì vậy tính mạnh dạn tự tin là vấn đề đã được quan tâm từ lâu và trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều nghành khoa học, trong đó có nghành tâm lý học và giáo dục học. Trong lịch sử đã có nhiều công trình nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng có tính chất quyết định của tính mạnh dạn tự tin đối với cuộc sống xã hội và hình thành nhân cách con người Trẻ mẫu giáo bé rất cần có tính mạnh dạn, tự tin vì: Ở lứa tuổi này là tiền để cho trẻ phát triển nhân cách, là tiền đề để giúp trẻ trở thành con người tự tin, năng động sáng tạo và chủ động trong cuộc sống, biết phân biệt rõ cái đúng cái sai. Hơn lúc nào hết chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào thì sự mạnh dạn tự tin vẫn là điều cần thiết để giúp con người vượt qua sự nhút nhát, gò bó mà trẻ sẽ hòa đồng với bạn bè, với mọi người xung quanh. Trẻ học cách làm chủ ngôn ngữ học cách nhận biết và đối phó cảm xúc của mình cũng như của người khác. Trẻ học cách xử sự sao cho phù hợp với môi trường xung quanh. Trẻ mầm non cần phải biết mạnh dạn, tự tin, chủ động để chơi với nhau, sống hòa thuận với trẻ khác trong nhóm, tuy nhiên điều này không dễ dàng với một số trẻ. Trẻ cần những kỹ năng quan hệ xã hội như làm thế nào để mạnh dạn tự tin với mọi người, để giao tiếp, để chọn hành vi đúng đắn. Sự mạnh dạn tự tin có thể được biểu hiện chỉ bằng những cử chỉ, thái độ rất đơn giản và gần gũi trong cuộc sống, song, lại giúp trẻ phát hiện được nhiều điều đáng quí của người khác để trân trọng và học tập. Giai đoạn trẻ 3 – 4 tuổi là giai đoạn khởi điểm của việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ, các mặt phát triển của trẻ hòa quyện vào nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, không tách bạch rõ nét. Trẻ hoàn toàn còn non nớt, nhạy cảm với tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc trẻ phát triển rất nhanh về mọi mặt, trẻ rất dễ bị tổn thương về tâm lý. Bởi thế muốn rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ, ngay từ những ngày đầu trẻ mới vào lớp, cô giáo phải làm sao để trẻ cảm nhận được nguồn hạnh phúc, thấy mình được chấp nhận, được an toàn, được yêu mến và là thành viên trong cộng đồng mà trẻ đang hòa nhập. Quan hệ của cô với trẻ giàu cảm xúc thân thiết, yêu thương như quan hệ mẹ con. Vậy hoạt động lao động sư phạm của cô giáo mầm non đòi hỏi phải rất linh hoạt, nhạy bén, kịp thời, phải có sự sáng tạo để phát hiện và đáp ứng những nhu cầu phát triển của trẻ. Hoạt động lao động sư phạm của cô giáo mầm non có định hướng, có mục đích để giáo dục, tác động sư phạm của cô giáo phải luôn thay đổi, phù hợp 6 với nhu cầu phát triển của trẻ có cảm tình, có hứng thú. Vì thế nghệ thuật chủ yếu của cô thể hiện ở chỗ biết hòa nhập vào thế giới trẻ, biết quên mình là người lớn để thực sự là người bạn của trẻ. Biết tôn trọng và đồng cảm với trẻ tạo nên không khí cởi mở, lôi cuốn, thu hút trẻ, như thế trẻ dễ nghe theo sự hướng dẫn của cô, biết vâng lời cô một cách thoải mái, vui vẻ. Từ đó giúp trẻ những hiểu biết nhất định, tạo cho trẻ có đầy đủ điều kiện về thể lực, kiến thức đồng thời hình thành và phát triển nhân cách tốt cho trẻ, tạo tiền đề cho trẻ vững vàng và mạnh dạn tự tin hơn. Muốn thực hiện những mục tiêu trên thì vấn đề rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ phải được chú trọng thường xuyên liên tục và không ngừng đổi mới. Đặc biệt là đội ngũ giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn thường xuyên được tiếp thu đầy đủ các chuyên đề, tiếp cận với cái mới một cách kịp thời để thực hiện việc chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ nói riêng đạt kết quả cao. Về góc độ giáo dục tính mạnh dạn tự tin đối với trẻ 3 – 4 tuổi, nếu cứ thực hiện theo phương pháp cũ mà trước kia đã thực hiện thì sẽ không đưa lại được hiệu quả cao hơn, không phát huy được tính chủ động và khả năng sáng tạo, dẫn đến hiện tượng trẻ sẽ phát triển một cách nhút nhát và thụ động. Vì vậy chỉ có đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ thì mới tạo ra được môi trường hoạt động và tạo ra những cơ hội tốt cho trẻ phát huy khả năng chủ động, sáng tạo một các triệt để. Trẻ mầm non nói chung và trẻ 3 – 4 tuổi nói riêng, nếu được hoạt động dưới nhiều hình thức, thông qua mọi hoạt động hàng ngày ở mọi lúc, mọi nơi…thì việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ kết quả sẽ đạt cao hơn 2. Cơ sở thực tiễn: Trường mầm non mà tôi đang công tác là trường vùng xa thuộc cuối huyện Gia Lâm. Trường đã nhiều năm liền đạt trường tiên tiến xuất sắc cấp huyện. Trường tập trung ở 1 khu, với 9 nhóm lớp và có 36 cán bộ giáo viên, nhân viên. Trình độ giáo viên đạt chuẩn 100%, trên chuẩn đạt 85% Những năm vừa qua được sự quan tâm của SGD&ĐT Hà Nội, UBND huyện Gia Lâm đã đầu tư cơ sở hạ tầng khang trang, khuôn viên trường rộng rãi thoáng mát. Cũng như cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học áp dụng công nghệ thông tin như: Máy chiếu, máy tính, ti vi, đầu đĩa... tương đối đầy đủ. Trường có khu vườn cổ tích, khu vui chơi, khu giáo dục thể chất. Có phòng vi tính, phòng nghệ thuật riêng, rất thuận lợi cho các hoạt động của trẻ. Đồng thời được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường đã trang bị mua sắm đồ dùng, đồ chơi dạy học đa dạng phong phú. 7 Từ đầu năm học 2016-2017 đến nay, tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo bé C2. Lớp có 2 cô, 1/2 cô đạt trình độ trên chuẩn, 1/2 cô đang theo học Đại học. Lớp có 40 trẻ: 21 trẻ nam, 19 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố mẹ nuông chiều từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát không mạnh dạn tự tin để tham gia vào các hoạt động của trường lớp đề ra Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi Trường tôi ở tập trung 1 khu nên cập nhật thông tin nhanh, với những thông tin đổi mới qua các lớp tập huấn các chuyên đề trong năm học mới. Trường đạt trường chuẩn quốc gia mức độ 1, kiểm định chất lượng đạt cấp độ 2. Và trường được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác chăm sóc giáo dục trẻ Hơn nữa, tôi còn được sự quan tâm động viên của Ban giám hiệu nhà trường và bạn bè đồng nghiệp luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi, hỗ trợ các tài liệu tham khảo và trao đổi kinh nghiệm “Rèn tinh mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé ( 3-4 tuổi ) ” Là một giáo viên mầm non tâm huyết với nghề, có nhiều năm kinh nghiệm dạy trẻ, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu như tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc rèn tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Bản thân luôn tham gia đầy đủ các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học của ngành học mầm non. Và với tấm lòng yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, tôi luôn sáng tạo, tìm tòi những phương pháp hay nhất, mới nhất để đưa vào giảng dạy. Tôi còn thường xuyên trao đổi, học hỏi bạn bè, đồng nghiệp và các cô giáo đã có nhiều thành tích và nhiều năm kinh nghiệm trong công tác. 100 % trẻ trong lớp có cùng độ tuổi. Trẻ khỏe mạnh Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng phối hợp rèn cho trẻ tính mạnh dạn tự tin 2.2. Khó khăn Ngoài những thuận lợi tôi đã nêu trên, trong quá trình thực hiện, bản thân tôi gặp một vài khó khăn nhất định. Địa bàn của trường là một xã nông nghiệp, điều kiện của các gia đình hầu như còn khó khăn, kinh tế hạn hẹp, trình độ dân trí thấp... Một số phụ huynh sự nhận thức, sự quan tâm đến con cái còn hạn chế. Và nhận thức chưa đồng đều cho là lứa 8 tuổi bé việc rèn tinh mạnh dạn tự tin cho trẻ chưa quan trọng “Trẻ con biết gì mà rèn”.Bản thân trẻ đang được sống trong môi trường gia đình, được ông bà, bố mẹ yêu thương chăm sóc. Khi đến trường là nơi hoàn toàn mởi mẻ xa lạ với trẻ, do đó trẻ chưa quen với nề nếp, thói quen của lớp, có nhiều trẻ còn rụt rè, nhút nhát, hay thể hiện cá tính riêng của mình chưa chịu nghe lời cô giáo. Đa số trẻ trong lớp lần đầu tiên đến trường nên chưa có nền nếp học tập. Tuy cùng một độ tuổi nhưng khả năng hoà nhập không đồng đều. Một số bé còn nhút nhát, một số bé đi học chưa đều, do sức khoẻ hoặc hạn chế về thể chất như bé: Tùng Anh, Linh Đan, Mai Lâm,…….Một số bé lại quá hiếu động như bé: Hải Nam, Đức Trí , Thế Vinh, Trí Bảo. Hơn nữa tâm lý trẻ mẫu giáo bé còn chưa ổn định, ở lứa tuổi này bé đang trải qua “thời kì khủng hoảng tuổi lên ba” tính độc lập bắt đầu xuất hiện ở trẻ nhu cầu muốn khẳng định mình là rất lớn, trẻ muốn có thẩm quyền đối với mọi vật xung quanh, cái gì cũng dành về mình, do đó tính ích kỉ càng có dịp phát triển. Giáo viên còn nhiều hạn chế về phương pháp tổ chức rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ. Mặc dù một số phụ huynh rất quan tâm đến con nhưng nhiều phụ huynh vẫn chưa quan tâm đến con và chưa biết đến tầm quan trọng của việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ Từ những thuận lợi và khó khăn đã nêu, dựa trên cơ sở thực tiễn, bản thân tôi đã đề ra Một số biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi ” trong suốt năm học 2016 -2017 3. Một số biện pháp rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi 3.1 Biện pháp 1: Điều tra, khảo sát tình hình trẻ trong lớp MG bé C2 đầu năm Để nắm được cụ thể tính manh dạn tự tin của từng trẻ, vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá thực trạng sự mạnh dạn tự tin trong mọi hoạt động trên 40 trẻ ở lớp. Kết quả cụ thể như sau Nội dung Trẻ đạt Tỷ lệ % Trẻ chưa đạt Tỷ lệ % Tính mạnh dạn tự tin 20 50% 20 50% Dám làm điều mình 17 nghĩ Mạnh dạn giao tiếp với 14 mọi người xung quanh Biết bày tỏ cảm xúc của 8 mình với người khác 43% 23 57% 35% 26 65% 20% 32 80% 9 Với kết quả khảo sát trên, bản thân tôi nhận thấy cơ bản trẻ chưa có tính mạnh dạn tự tin khi ở trường, số trẻ có tính mạnh dạn tự tin và áp dụng vào hoạt động hàng ngày còn ít, chưa đồng đều. 3.2 Biện pháp 2: Nghiên cứu tham khảo, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và khả năng nắm bắt về việc rèn luyện tinh mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé ( 3 – 4 tuổi ) Quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế, bên cạnh những thời cơ và thuâ ̣n lợi, ngành giáo dục nước ta đang đứng trước nhiều thách thức lớn. Từ nhận định trên tôi thấy rằng, việc nghiên cứu tham khảo tài liệu, nâng cao trình độ chuyên môn là đặc biệt quan trọng. Với một giáo viên mầm non vấn đề tự bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ là nhiệm vụ vô cùng cấp thiết. Chúng ta đều biết người giáo viên chính là lực lượng quan trọng nhất của nhà trường, là cầu nối giữa nhà trường với phụ huynh, giữa học sinh với các lực lượng xã hội. Giáo viên là lực lượng chủ chốt giữ vai trò quan trọng và quyết định chất lượng của các hoạt động giáo dục ở nhà trường. Đối với mỗi người giáo viên luôn phải xác định họ chính là lực lượng tiên phong, hàng đầu, là lực lượng ưu tú nhất, là người ươm mầm cho bao thế hệ tương lai. Vì vậy, người giáo viên cần được trau dồi, nâng cao trình độ chuyên môn để tích cực tham gia sự nghiệp trồng người, xây dựng một thế hệ tương lai tươi sáng. Qua thực tế cho thấy, cho dù phòng giáo dục, nhà trường hay tập thể có sử dụng nhiều biện pháp tích cực, thay đổi nội dung giáo dục cho phù hợp, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất nhưng bản thân mỗi người giáo viên không tự cố gắng, tự nghiên cứu, học hỏi, tự nghiêm khắc với chính bản thân mình thì hiệu quả thu được cũng không nhiều. Vậy thì vấn đề tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên trong thực tiễn là phương thức chủ yếu và quan trọng nhất, nhằm bổ sung, bù đắp thêm những thiếu hụt về kiến thức, năng lực, kinh nghiệm trong công tác đáp ứng với sự vận động, phát triển của ngành giáo dục trong giai đoạn mới. Để thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ trong đó việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ là rất cần thiết. Chính vì vậy người giáo viên cần phải có chuyên môn giỏi, hình thức tổ chức các hoạt động phải phù hợp. Vì cô dạy có hay, có hấp dẫn thì mới thu hút được trẻ, trẻ mới nhanh ngoan và đi vào nề nếp. Từ đó, tôi luôn xác định cho mình tự học hỏi trên mọi lĩnh vực. Từ học tập qua sách báo, ti vi, mạng intenet, qua đồng nghiệp, người thân… để nắm bắt chuyên môn một cách vững vàng, có kinh nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ đặc biệt là rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ. Sách báo đó là một công cụ hữu 10 ích trong giảng dạy và học tập, chúng giúp giáo viên và học sinh trong việc trình bày các ý tưởng một cách rõ ràng, suy nghĩ sáng tạo, học tập thông qua sách báo giáo viên có thể hệ thống, trau dồi lại kiến thức đã học, tăng cường khả năng ghi nhớ, đưa ra ý tưởng mới, v.v… Xuất hiện ở Việt Nam chưa lâu song internet đã có tác động đáng kể đến đời sống văn hóa của mỗi người dân nói chung và người giáo viên nói riêng, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong đó có internet có rất nhiều thuận lợi, cá nhân tôi tham gia sử dụng dịch vụ internet, đã khai thác được rất nhiều kiến thức phục vụ trong học tập và giảng dạy, nghiên cứu và làm giàu tri thức rất có hiệu quả. Đồng thời internet còn được tôi sử dụng làm công tác tuyên truyền, giáo dục và trang bị cho mình kiến thức về đặc điểm tâm sinh lý trẻ 3 tuổi, các phương pháp hữu hiệu để giáo dục trẻ tính mạnh dạn, tự tin. Qua đó, áp dụng thực tế trên trẻ. Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì trước tiên mỗi giáo viên phải trang bị cho mình hệ thống kiến thức phong phú chính xác, và trải nghiệm các kỹ năng giáo dục thực tế. Trẻ mẫu giáo bé 3 tuổi có đặc thù tâm lý tính cách riêng nên để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ, ngay từ đầu năm học, tôi đã tập trung nghiên cứu tài liệu Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non (sách dùng cho giáo viên), dành nhiều thời gian đọc các tài liệu về tâm lý học trẻ em, đặc biệt là tâm lý từng lứa tuổi của nhà xuất bản đại học sư phạm, và tìm hiểu nhiều nguồn tư liệu trên các kênh giáo dục khác. Muốn đưa chất lượng về việc rèn luyện tính mạnh dạn tự tin cho trẻ đạt hiệu quả cao. Xuất phát từ tình hình thực tế, dựa vào đặc điểm sinh lý của trẻ. cô giáo cần phải luôn luôn lắng nghe và thấu hiểu trẻ. Tôn trọng trẻ, giúp trẻ xây dựng hình tượng tốt của chinh mình. Lắng nghe khich lệ trẻ bày tỏ thái độ. Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề. Củng cố sự tự tin cho trẻ mọi lúc mọi nơi. 11 Hình ảnh: Nghiên cứu tham khảo tài liệu 3.3 Biện pháp 3 : Tham gia sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn Chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường phụ thuộc vào trình độ và khả năng của đội ngũ giáo viên là chủ yếu. Do vậy, công tác sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn cho giáo viên cần được quan tâm thích đáng, thực hiện thường xuyên, có kế hoạch cụ thể. Giáo viên là lực lượng quan trọng nhất của nhà trường, là cầu nối giữa nhà trường với phụ huynh, giữa học sinh với các lực lượng xã hội. Giáo viên là lực lượng chủ chốt giữ vai trò quan trọng và quyết định chất lượng của các hoạt động giáo dục ở nhà trường. Sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn để nâng cao chất lượng dạy và học trong trường mầm non. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, vấn đề bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trường tôi luôn được đề cập một cách đúng mực, phân công cụ thể người thực hiện, chỉ rõ tiến độ thời gian, đã xây dựng được kế hoạch chi tiết cho học kỳ, tháng, tuần. Trong các buổi sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn được tổ chức thường xuyên trong các tháng, tổ giáo viên cùng nhau thảo luận đưa ra được ưu điểm trong tháng vừa qua để phát huy và nhược điểm để rút kinh nghiệm, cố gắng hơn trong tháng tới. Không những vậy, trong các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn còn thường xuyên trao đổi về các phương pháp giảng dạy mới, đưa ra những điểm còn yếu của các chị em trong trường để giúp đỡ và rút kinh nghiệm. Và lập ra kế hoạch lên tiết kiến tập trong tháng cho giáo viên 12 trong trường đến dự để nhận xét, học hỏi lẫn nhau, tự rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Bảng phân công chuẩn bị hoạt động kiến tập luôn đưa ra rõ ràng cụ thể: thời gian, tên giáo viên – khối lớp và nội dung cần làm gì? Từ tuần 2 đến tuần 4 các đồng chí giáo viên ở các khối lớp sẽ thay nhau lên tiết kiến tập. Vi dụ : Lịch phân công chuẩn bị hoạt động kiến tập: Tuần Tên giáo viên – Khối lớp Nội dung I 10 đồng chí trong 2 khối lớp Họp tổ II Đ/c Lê Hương – Lớp MGB C1 Giáo dục âm nhạc III Đ/c Thu Thảo – Lớp NT2 Hoạt động tạo hình IV Đ/C Kim Dung – Lớp MGB C2 Hoạt động góc Qua sinh hoạt chuyên môn, giáo viên được học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, được đúc rút kinh nghiệm giảng dạy, chăm sóc trẻ. Được giao lưu, gắn kết tình bạn, tình đồng nghiệp... Chính vì vậy tôi đã tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên môn. Tham gia các buổi kiến tập các chuyên đề do nhà trường tổ chức. Đồng thời, tôi đã mạnh dạn đưa lồng ghép rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ vào tổ chức hoạt động góc để kiến tập cho giáo viên trong trường dự. Qua buổi kiến tập đó chị em giáo viên trong trường đánh giá rất cao. Không dừng lại ở đó, tôi luôn học hỏi kinh nghiệm của những đồng nghiệp trong trường và những giáo viên đi trước về cách chăm sóc giáo dục rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ qua các tiết hội giảng, hội thi để đúc rút ra cho mình thêm kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ nói riêng được tốt hơn. Ngoài những kiến thức mà mình có được, tôi thường trao đổi với giáo viên cùng lớp và đồng nghiệp của mình qua các buổi họp tổ chuyên môn để tìm ra phương pháp tôt nhất góp phần vào việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo bé nói riêng. 13 Hình ảnh: Sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn Qua các buổi sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn tôi đã học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm từ đồng nghiệp, cả về chuyên môn và kinh nghiệm tổ chức các hoạt động, xử lí các tình huống trong mọi hoạt động. Giúp tôi thực hiện kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn 3.4. Biện pháp 4 : Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở giúp trẻ thể hiện mình với cô và các bạn trong lớp Mục đích: Giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động vui chơi, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó, tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp trang trí sắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và tích cực đối với trẻ. Bên cạnh đó, tôi cũng xây dựng quy ước với trẻ về quy định trong lớp học và giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp. Việc rèn nền nếp được thực hiện ngay khi đón trẻ vào năm học mới. Tôi quy ước với trẻ cách lấy đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định, hay quy định với trẻ và cách giao tiếp trong khi chơi, không la hét quá to, không chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật trong các vai chơi, các bạn trai nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các vai chơi vui vẻ, không tranh dành đồ chơi của nhau. Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, tôi tận dụng tối đa các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các góc, các 14 buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm nên trẻ rất thích thú. Những hoạt động giao tiếp qua vai chơi người mua người bán dạy trẻ biết thể hiện thái độ ân cần niềm nở với khách hàng thông qua đó tạo được mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ khi chơi. Hình ảnh góc: Bán hàng Hình ảnh góc: Văn học 15 Hình ảnh góc: Tạo hình Hình ảnh góc: Xây dựng 16 Hình ảnh góc: Toán Hình ảnh góc: Âm nhạc 17 Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, chúng tôi còn thống nhất mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập tình yêu thương, cô giáo cũng giống như một người bạn lớn để trẻ có thể bày tỏ những thắc mắc, băn khoăn cũng như những “bức xúc” rất trẻ con của mình. Hình ảnh: Cô trò chuyện với trẻ trong giờ trả trẻ Các nhà giáo dục cho rằng, trẻ học nhanh nhất từ bắt chước, thế nên nếu muốn dạy bé thành người biết mạnh dạn tự tin thì cô giáo và bố mẹ phải là tấm gương để các bé noi theo và học tập. Chính vì vậy, trước mặt trẻ các cô giáo ở lớp tôi luôn thể hiện sự mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với chị em đồng nghiệp, với phụ huynh. 3.5. Biện pháp 5: Phân nhóm đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để có biện pháp thich hợp Ở lứa tuổi này, trẻ em có nhu cầu tiếp xúc với bên ngoài, giao tiếp với “ người lạ” khi các em đến trường mầm non, bạn bè ở trường mầm non là một thế giới vô cùng rộng lớn đối với trẻ thơ. Và có rất nhiều trẻ hứng thú với việc tới lớp vào mỗi sáng, nhưng trái lại cũng có rất nhiều trẻ có tâm lý sợ tới trường. Mặc dù ở đó có bạn bè để chơi, có cô giáo chăm sóc, yêu thương nhưng với trẻ chúng vẫn luôn sợ tới lớp. Rõ ràng đó là những dấu hiệu tâm lý của trẻ sợ đi học. Nguyên nhân chính đó là các trẻ chưa có tính mạnh dạn tự tin. Bên cạnh việc nâng cao trình độ chuyên môn việc nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là vô cùng quan trọng. Có nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ nhất là trẻ mẫu giáo bé thì mới lập ra kế hoạch phù hợp để chăm sóc giáo dục 18 trẻ tốt hơn, nhất là rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ mẫu giáo bé một cách hợp lý.Chính vì vậy tôi đã phân nhóm trẻ theo đặc điểm sau: *Trẻ nhút nhát ngồi cạnh trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn. *Trẻ ít nói ngồi cạnh trẻ hay nói. *Trẻ hiếu động, cá biệt hay nói chuyện ngồi cạnh trẻ ngoan, ngồi cạnh giáo, để cô dễ quan sát và tiện cho việc rèn tính mạnh dạn tự tin cho trẻ trẻ được tốt hơn. Việc phân nhóm này rát có hiệu quả trong việc rèn luyện trẻ. Tôi lấy ví dụ thực tế đã trải qua: Theo sự sắp xếp chỗ ngồi trên, khi tôi mời 1 cháu mạnh dạn trả lời câu hỏi thì cháu nhút nhát ngồi cạnh bên bạn có thể nghe được câu trả lời của bạn và khi được cô mời lên trả lời lại thì cháu sẽ trả lời được. Và với sự động viên khen thưởng của cô sẽ tạo cho trẻ đó sẽ dần dần tiến bộ lên làm cho tính mạnh dạn tự tin của trẻ ngày càng được nâng cao. Hình ảnh: Trẻ trong giờ khám phá khoa học 3.6. Biện pháp 6: Dạy trẻ tinh mạnh dạn tự tin thông qua trò chơi tập thể Với trẻ mầm non mạnh dạn tự tin giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi dễ dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới và những đòi hỏi mới của hoạt động học tập, ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp trẻ tránh được những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với thầy cô, làm nảy sinh ở trẻ tính mạnh dạn tự tin chủ động trong giao tiếp với người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô và các bạn 19 VD: Trò chơi 1 “Bạn hãy làm giống tôi” Trò chơi này sử dụng đầu năm học và các buổi giao lưu với các bạn lớp khác Mục đích: Tạo cho trẻ cơ hội nhớ tên của nhau một cách tự nhiên, phát triển mạnh dạn tự tin của trẻ đến các hoạt động tập thể. Chuẩn bị: Phòng rộng Một trái bóng cao su nhẹ nhiều màu Tiến hành: Cô và trẻ ngồi thành vòng tròn. Trước tiên cô giáo nói tên của mình ( chào các bạn tôi tên là Kim Dung ) sau đó ném bóng cho một trẻ bất kỳ. Trẻ nhận được bóng từ cô giáo sẽ nói tên mình. Cứ như vậy cho đến khi tất cả các trẻ nhớ tên nhau. Trẻ mạnh dạn đứng lên giới thiệu tên của mình Trò chơi 2: Ước mơ của tôi . Mục đích: Phát triển tính mạnh dạn tự tin phát huy tính cực của trẻ Phát triển ý thức mang cảm xúc tích cực đến cho người khác. Chuẩn bị: Phòng rộng, bản nhạc nhẹ Tiến hành: Cô giáo nói với nhóm trẻ: Bạn nào cũng có một ước mơ con hãy nói ước mơ của mình. Cho trẻ nhắm mắt thư giãn trong tiếng nhạc êm dịu và tưởng tượng theo những lời cô kể đều đều ‘‘Các con hãy nhắm mắt lại hít thở sâu và hình dung về một thế giới nhiều màu sắc mà ở đấy con có nhiều người bạn thân thiết, các bạn mỉm cười với con nắm tay con cùng bước lên một chiếc xe màu xanh, xe lăn bánh đưa các con đến một cánh đồng nhiều hoa, con cùng các bạn chơi trò đuổi bắt và chia cho nhau những viên kẹo ngọt ngào. Đã đến giờ trở về con vẫy tay chào các bạn, xuống xe mở mắt ra và mỉm cười.” Cho trẻ chủ động mạnh dạn tự tin kể về những gì mình tưởng tượng: Con nhìn thấy gì? Con thích nhất điều gì? Con cảm thấy như thế nào? Trò chơi 3: Sóng biển rì rào Mục đích: Phát triển giao tiếp không lời, giao tiếp bằng cử chỉ, động tác. Tạo cảm giác gần gũi thân thiện giữa trẻ với nhau. Chuẩn bị: Bản nhạc nhẹ hoặc băng ghi âm tiếng sóng. Tiến hành: Cô giáo nói với trẻ “Các con đã bao giờ đi tắm biển chưa? Khi những con sóng biển vỗ vào cơ thể chúng ta cảm thấy như thế nào? Sóng biển reo như thế nào? Bây giờ chúng ta thử cùng nhau làm sóng biển nhé! Nào chúng ta cùng tạo tiếng rì rào reo vui của sóng khi mặt trời tỏa ánh nắng trên biển nhé”. Sau đó cô giáo đề nghị trẻ ôm vai nhau tạo thành vòng tròn đung đưa theo tiếng nhạc hay là la theo tiếng nhạc tạo cảm giác thư thái nhẹ nhàng. Trò chơi 4: Chung sức Mục đích: Phát triển ở trẻ tính nhanh nhẹn, mạnh dạn tự tin, biết kết hợp cùng bạn để chơi 20