Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường thcs lê đình chinh

Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA TRƯỜNG THCS LÊ ĐÌNH CHINH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: “Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh” Họ và tên tác giả: Hoàng Văn Cường Chức danh: giáo viên Trình độ chuyên môn cao nhất: Đại học Chuyên ngành đào tạo: Sư phạm Thể dục thể thao Krông Ana, ngày 20 tháng 3 năm 2018 Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 1 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh I. Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục thể chất là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể chất phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức theo tinh thần Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ VIII. Mục tiêu giáo dục thể chất là phát triển toàn diện tố chất thể lực, hình thể, nâng cao sức khoẻ, phát triển các thành tích thể thao đồng thời góp phần hình thành nhân cách con người. Ngày nay trong hệ thống giáo dục thể chất nước ta, điền kinh là một môn thể thao có một vị trí rất quan trọng, nó là một trong những nội dung thi đấu tại các kì thi cấp cụm, cấp huyện, cấp tỉnh, đại hội quốc gia và khu vực, quốc tế. Chính vì vậy nội dung điền kinh được phổ biến giảng dạy trong các trường phổ thông là nội dung chính nhằm phát triển tố chất thể lực chung. Hơn nữa sức khỏe là vốn quí là tiền đề, là cơ sở để thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, có sức khoẻ mới thực hiện được ước mơ, hoài bão của mình. Do vậy tuyển chọn học sinh giỏi thể dục thể thao là bước đầu tiên của quá trình bồi dưỡng nhân tài, năng khiếu. Muốn tuyển chọn học sinh có năng khiếu thể dục thể thao, người giáo viên phải dầy công hướng dẫn, sát với đối tượng, thông qua tiết học, thông qua kiểm tra, thi đấu. Dựa trên cơ sở đó, người giáo viên phát hiện tuyển chọn qua từng môn, từng nội dung, nhằm phát huy tố chất của các em, mới có thành tích cao. Trong việc bồi dưỡng đội tuyển, đòi hỏi người giáo viên, nghiên cứu, đưa ra bài tập cho phù hợp. Với từng nội dung, từng môn, tuỳ vào sức khoẻ, giới tính học sinh. Bài tập phải phù hợp về thời gian, thời tiết, mới có hiệu quả. Trong tập luyện giáo viên phải thường xuyên động viên khích lệ nhằm kích thích các em có tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm. Qua đó nhằm phát huy tố chất của các em, giúp cho việc thi đấu đạt kết quả tốt nhất. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 2 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh Qua nhiều năm được phân công bồi dưỡng tập luyện bộ môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh bản thân luôn trăn trở trước kết quả còn rất khiêm tốn so với tiềm năng thực tế của học sinh. Từ đây bản thân tôi mạnh dạn đưa ra những nguyên nhân cơ bản dẫn tới kết quả chưa cao của bộ môn: Thứ nhất: Nhiều em học sinh chưa quan tâm tới việc rèn luyện thân thể nâng cao sức khỏe cho bản thân, bị cuốn hút bởi các trò chơi trên mạng internet. Tham gia giờ học Thể dục chỉ mang tính đối phó không tích cực trong tập luyện, không thể hiện hết tố chất của bản thân làm cho việc lựa chọn chưa chính xác. Thứ hai: Một số học sinh, khi được tuyển chọn bồi dưỡng học sinh không muốn đi tập bởi vì các em chỉ chú trọng đến việc học tập môn văn hóa (những môn chính ban, nhiều giờ) do vậy rất khó khăn trong tuyển chọn học sinh tham gia. Thứ ba: Cha mẹ học sinh chưa hiểu rõ tác dụng của bộ môn Thể dục khi được đi tập luyện. Do vậy cũng không nhiệt tình ủng hộ, động viên con em tham gia các môn giáo dục thể chất. Họ cho rằng các em tham gia sẽ mất thời gian, ảnh hưởng đến việc học tập các môn văn hoá. Hơn nữa tâm lý chung của phụ huynh sợ con tập luyện vất vả, quá sức. Thứ tư: Điều kiện tập luyện và trang thiết bị phục vụ cho bộ môn còn rất nghèo nàn. Cộng thêm đó là tâm lý nóng vội muốn có thành tích ngay, cho nên sớm đi vào tập luyện chuyên môn, sử dụng nội dung huấn luyện thể lực chưa chính xác. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên với thực tiễn học sinh của trường THCS Lê Đình Chinh tôi mạnh dạn áp dụng và viết đề tài “Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 3 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh a) Mục tiêu - Nhằm nâng cao chất lượng trong công tác tuyển chọn và bồ dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh, giúp các em nắm vững kiến thức, hoàn thện kĩ năng, mạnh dạn, tự giác trong tập luyện cũng như thi đấu. - Tạo cho các em sự hứng thú, yêu thích môn học, hào hứng trong tập luyện. - Rèn cho các em tính kỷ luật, tinh thần trách nhiệm trước tập thể, tác phong nhanh nhẹn, sự cố gắng, tính thật thà… b) Nhiệm vụ của đề tài - Nhận thức thực trạng tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại đơn vị, từ đó thấy rõ những nhược điểm cần khắc phục. - Trao đổi với đồng nghiệp về nội dung, phương pháp trang thiết bị tập luyện khi tổ chức tập luyện, bồi dưỡng… - Đánh giá sơ bộ ưu điểm của đề tài. 3. Đối tượng nghiên cứu Giải pháp bồi dưỡng nâng cao chất lượng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài này được thực hiện trong phạm vi các nội dung chạy và nhảy của các em học sinh trong đội tuyển môn điền kinh năm học 2016 – 2017 và năm học 2017 – 2018 tại trường THCS Lê Đình Chinh. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp quan sát sư phạm: Quan sát hoạt động giảng dạy thể dục của các đồng nghiệp, giờ huấn luyện các môn thể thao của trường bạn, theo dõi cụ thể từng đối tượng học sinh của các đội tuyển, xem xét mức độ hứng thú tập luyện TDTT nói chung. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 4 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh - Phương pháp phỏng vấn tọa đàm: Tôi đã tiến hành phỏng vấn bằng phiếu gửi cho các em HS, trao đổi và thảo luận với một số giáo viên giảng dạy thể dục, một số đồng nghiệp các trường bạn và một số HS ham thích TDTT để xác định rõ thêm nguyên nhân cơ bản dẫn đến ham thích hoặc không ham thích tập luyện TDTT nói chung và các môn thể thao trong chương trình Thể dục THCS nói riêng. - Phương pháp thử nghiệm, khảo nghiệm. - Phương pháp thống kê: thống kê kết quả qua kiểm tra, thi đấu I. Phần nội dung 1. Cơ sở lý lý luận Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể đã được chuẩn bị và triển khai từ rất sớm, ngay sau Đại hội Đảng lần thứ XI (năm 2011), Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tiếp theo là Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Quyết định số 404/QĐ-TTg ngày 27/03/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Trong đó, giáo dục thể chất là một trong 8 năng lực chủ yếu, có tầm quan trọng đặc biệt góp phần phát triển toàn diện cho học sinh. Giáo dục thể chất là một loại hình dạy học, mà nội dung chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và phát triển có chủ đích các tố chất vận động của con người. Trong quá trình học thể chất giúp cho các em thiết lập mối quan hệ với bạn bè, hình thành thói quen, tính kiên nhẫn và sự năng động trong luyện tập, từ đó dần hình thành nhân cách, đồng thời hình thành những kĩ năng ứng Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 5 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh xử, giao tiếp, những hành vi đạo đức đúng đắn góp phần hình thành lối sống lành mạnh. 2. Thực trạng Tuy nhiên thực tế hiện nay, vấn đề giáo dục thể chất trong các cấp học nói chung và THCS nói riêng còn tồn tại nhiều bất cập, việc giáo dục thể chất cho các em chưa nhận được sự quan tâm đúng mức từ phía gia đình, nhà trường và xã hội. Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học còn rất thiếu thốn, khó khăn. Nhà trường chưa có khu tập luyện thể chất phải sử dụng khuôn viên chung của trường làm nơi tập luyện. Bên cạnh đó vẫn còn tư tưởng xem nhẹ giáo dục thể chất, coi thể dục là môn phụ. Không ít người cho rằng học sinh đến trường mục đích là chỉ “lo cái đầu” là học văn hóa, còn thể dục thể thao chỉ là phần hỗ trợ. Thể thao học đường chưa chở thành sân chơi đích thực cho học sinh trong việc đem lại giá trị phát triển thể lực góp phần hoàn thiện toàn diện nhân cách cho học sinh. Một số phụ huynh không nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục thể chất, sợ con mệt khi vận động nhiều nên tìm mọi cách cho con mình được miễn học Thể dục, thay vì khuyến khích con vận động. Nhiều học sinh tham gia học Thể dục chỉ mang tính chất đối phó. Vậy phải làm thể nào để thay đổi cách nhìn nhận của mọi người về tác dụng to lớn của giáo dục thể chất? theo tôi thiết nghĩ, chừng nào xã hội chúng ta thực sự coi thể thao là một nghề nghiệp ngang bằng với các nghề nghiệp khác, có thể sống được bằng nghề thì xã hội mới có cái nhìn đúng đắn hơn. Các gia đình và học sinh mới quan tâm hơn trong việc đầu tư nâng cao chất lượng thể chất, tầm vóc. Sự khổ luyện vất vả của các em được quan tâm, động viên nhiều hơn cả về vật chất và tinh thần cũng sẽ là động lực to lớn để các em có niềm tin để cố gắng rèn luyện đạt được những thành tích cao hơn. 3. Nội dung và và hình thức của giải pháp a) Mục tiêu của giải pháp Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 6 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh Muốn có được thành tích thì phải có nhân tố con người, chúng ta phải chú ý đến tuyển chọn các em ở đội tuyển khối dưới và các em có thành tích năng khiếu nổi trội, tố chất tốt. Chúng tôi phát hiện các nhân tố này thông qua tập luyện, kiểm tra và đặc biệt là thông qua hội khỏe hàng năm tại đơn vị. Xây dựng kế hoạch tập luyện sớm, kết hợp với quan tâm động viên kịp thời cả về tinh thần lẫn vật chất mới có thành tích tốt . Bồi dưỡng cho các em chuẩn bị tốt về thể lực chung và thể lực chuyên môn là vô cùng quan trọng bởi các tố chất thể lực nó có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ thúc đẩy lẫn nhau. Do vậy tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi thể dục thể thao trong trường THCS dự thi cấp huyện, cũng như dự thi cấp tỉnh có được kết quả thành tích tốt nhất, không phải là công việc đơn giản, đòi hỏi người tuyển chọn và huấn luyện tìm ra những biện pháp tối ưu nhất để gây hứng thú cho học sinh tập luyện, giúp các em nắm vững kiến thức, hoàn thiện kỹ năng nâng cao thành tích đạt kết quả tốt nhất. Đặc biệt ở trường THCS Lê Đình Chinh bản thân tôi luôn chú ý quan sát uốn nắn các em và phát hiện các em có tố chất tốt, nên chú trọng đối tượng các em từ khối dưới vì các em khối dưới, cụ thể khối 6, 7. Ở khối này các em thường nhạy cảm, thích tập luyện, muốn thể hiện mình. Vì thế chúng ta dễ phát hiện bởi các em hăng say luyện tập và dễ bộc lộ năng khiếu, nhất là đối với môn điền kinh. b) Nội dung và cách thực hiện giải pháp Giải pháp 1: Làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho mọi người về Thể dục thể thao. Chúng ta thường nghĩ rằng, luyện tập thể dục thể thao đơn giản chỉ là để thư giãn và rèn luyện cơ bắp. Tuy nhiên thực tế cho thấy luyện tập thể dục thể thao còn có nhiều lợi ích khác nữa. Vì chưa biết đến tác dụng của tập luyện TDTT nên nhiều người chưa coi trọng hoạt động này. Cũng tồn tại ở một bộ phận không nhỏ học sinh và phụ huynh nhận thức vấn đề này chưa rõ nên nhiều em chưa tham gia hoặc tập luyện không tích cực. Ngay từ đầu năm học, hoặc trong các buổi tập, tôi tuyên truyền đến các em học sinh, phụ huynh hiểu được rằng: Cái quý nhất của mỗi con người là sức khỏe và trí tuệ. Có Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 7 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh sức khỏe tốt sẽ tạo điều kiện cho trí tuệ được phát triển tốt hơn. Không chỉ thế TDTT giúp cho học sinh có được sức khỏe tốt từ đó có thể học tập và tham gia các hoạt động của nhà trường đạt hiệu quả cao hơn. TDTT góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện giúp các em trở thành con người có ích cho xã hội. Khi tham gia các hoạt động TDTT đòi hỏi học sinh phải có tính kỷ luật cao, tinh thần và trách nhiệm trước tập thể, tác phong nhanh nhẹn, sự cố gắng, tính thật thà trung thực... chính vì vậy, TDTT góp phần giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách cho học sinh. Tập luyện TDTT thường xuyên có kế hoạch giúp các em có một lối sống lành mạnh vui tươi, học tập và làm việc khoa học. Tập luyện TDTT thường xuyên, đúng phương pháp khoa học sẽ làm cho cơ thể phát triển thể hiện ở sức nhanh, sức mạnh, sức bền linh hoạt của cơ thể tăng lên. Sức khỏe có vai trò vô cùng quan trọng đối với chúng ta. Để có được một sức khỏe tốt không phải là điều khó khăn mà nó nằm trong sự lựa chọn của mỗi người. Hãy tập luyện TDTT ngay từ bây giờ em sẽ thấy thay đổi từng ngày, sẽ có sức khỏe tốt một tinh thần thoải mái hơn và khi có sức khỏe sẽ làm được nhiều điều mà mình mong muốn. Trong giai đoạn đổi mới, giáo dục phát triển thì môn giáo dục thể chất càng được coi trọng đặc biệt là tuyển chọn và bồi dưỡng đội tuyển thể dục, thể thao. Vì thế ngay từ đầu năm học sau khi làm tốt công tác tuyên truyền, tôi đã tuyển chọn và bồi dưỡng đội tuyển thể dục, thể thao nhằm chuẩn bị tốt cho tập luyện và thi đấu đạt hiệu quả tốt nhất được phụ huynh và học sinh đồng lòng ủng hộ hơn so với những năm học trước. Giải pháp 2: Tuyển chọn những hạt nhân tiêu biểu vào đội tuyển. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 8 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh Khi giảng dạy bộ môn thể dục, giáo viên phải nhiệt tình cũng như gần gũi, động viên học sinh kịp thời. Tạo cho các em sự hứng thú, yêu thích môn học, hào hứng trong tập luyện. Từ đó các em nhiệt tình tập luyện. Vì môn Thể dục, thể thao có rất nhiều môn thi, do vậy việc tuyển chọn phải tập trung vào các tiết học ở các nội dung khác nhau, sao cho phù hợp, đúng đối tượng, sát kết quả. Hội khỏe cấp trường hàng năm (ngày 15/10) là cơ hội tốt để phát hiện các tài năng ở những nội dung khác nhau. Ngoài ra có thể tuyển chọn thông qua bạn bè, vì các em thường xuyên chơi với nhau dễ phát hiện cũng như phát huy được tố chất. Bên cạnh đó, do ở THCS nội dung thể dục thường do nhiều giáo viên phụ trách, mỗi người phụ trách một khối lớp nhất định cho nên việc chọn thông qua đồng nghiệp là rất cần thiết. Giải pháp 3: Tham mưu với nhà trường xây dựng kế hoạch tập luyện: + Thời gian: tiết 5 các buổi chiều thứ tư hàng tuần, !5h – 17h thứ 7 hàng tuần từ 04/11/2017 đến 28/02/2018. + Địa điểm: Khu vực sân thể dục, Đường chạy (Đường lên đài tưởng niệm Liệt sĩ). + Kinh phí: Nhà trường hỗ trợ kinh phí mua nước uống, vôi kẻ sân. Giải pháp 4: Tiến hành tập luyện Dù bất kỳ giai đoạn nào của quá trình huấn luyện thì công tác huấn luyện thể lực chung được coi là then chốt. Bởi vì thể lực chung cùng với thể lực chuyên môn được coi là nền tảng của việc phát triển thành tích. Công việc này đòi hỏi người huấn luyện nghiên cứu, đưa ra các bài tập phù hợp từng đối tượng học sinh, cũng như sức khoẻ giới tính đạt hiệu quả nhất. Xét thực tế huấn luyện cho thấy việc phát triển tố chất thể lực đồng thời phát triển kỹ thuật cho các em trong quá trình huấn luyện. Quan sát các buổi tập của đội tuyển để đánh giá nhận xét việc tập luyện về khả năng phối hợp vận động, việc thực hiện kỹ thuật Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 9 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh động tác, việc sử dụng nội dung huấn luyện thể lực nhằm nâng cao thành tích cho phù hợp, tìm hiểu hiệu quả trong quá trình thực nghiệm đưa ra các bài tập và nội dung huấn luyện các bài tập vào thực tế. Sau khi tiến hành nghiên cứu, lựa chọn và xác định các bài tập thể lực nhằm phát triển thành tích cá nhân cũng như đồng đội cho học sinh nắm vững để áp dụng vào thực hành. Trong quá trình huấn luyện bồi dưỡng đội tuyển thể dục, thể thao trường THCS Lê Đình Chinh. Tôi xin trao đổi một số bài tập đạt hiệu quả đạt thành tích cao:  Bài tập phát triển chung và chuyên môn: Khác với các môn học khác, Thể dục là môn học thực hành là chủ yếu, cho nên người học phải có sự chuẩn bị để cơ thể có thể thích nghi được với hoạt động luyện tập, hình thành động tác mới bằng các động tác khởi động chung là xoay các khớp, làm nóng cơ thể và kéo giãn các cơ, tiến hành khởi động chuyên môn các động tác bổ trợ cho chạy, tại chỗ và di động, bổ trợ chuyên sâu của từng nội dung sao cho phù hợp như: Nội dung nhảy cao cho các em đứng tại chỗ đá mở hông từ 5 đến 10 lần của từng chân rồi chuyển sang đá lăng trước sau khoảng 10 lần, đá lăng ngang khoảng 10 lần, đứng tại chỗ bật cao co gối hoặc tại chỗ chạy nâng cao đùi 15 – 20 lần. Nội dung nhảy xa ngoài động tác bổ trợ chạy cho các em đà 1-3 bước giậm nhảy bước bộ, bật xa tại chỗ, bật nhảy đổi chân trên bậc thềm cao 20 – 30cm 20 – 25 lần hoặc chạy lên cầu thang. Nội dung chạy bền cho các em thực hiện tốt bổ trợ chạy bước nhỏ, chạy gót chạm mông, chạy nâng cao đùi, chạy lên dốc, chạy tăng dần tốc độ hoặc giảm dần tốc độ theo hiệu lệnh còi, ngoài ra giáo viên nên sử dụng các bài tập dưới dạng trò chơi, nhằm kích thích hưng phấn các em tập luyện. Một số trò chơi: chạy theo địa hình qui định, chạy vượt chướng ngại vật, chạy thoi tiếp sức, Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 10 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh lò cò tiếp sức, nhảy dây cá nhân... thi đua giữa tổ với nhau hoặc cá nhân với nhau tăng cường vận động linh hoạt khéo léo tăng các tố chất nhanh, mạnh, bền  Bài tập bổ trợ chạy ngắn Đặc điểm nổi bật của chạy ngắn là cường độ hoạt động có thể đạt tới mức cao nhất. Cần thực hiện tốt các động tác bổ trợ cho chạy: chạy bước nhỏ, chạy nâng cao đùi, chạy đạ sau (thực hiện tại chỗ thực hiện di chuyển). Thực hiện tốt các động tác bổ trợ xuất phát như: Xuất phát từ một số tư thế khác nhau( đứng mặt, vai, lưng hướng chạy), tư thế sẵn sàng – xuất phát, ngồi mặt hướng chạy - xuất phát, xuất phát cao – chạy nhanh. Mục đích là rèn luyện phản xạ, phát triển tố chất nhanh, giúp các em xuất phát được tốt, nên sử dụng tốt trong giờ học chính khoá sau đó áp dụng tập luyện vào buổi huấn luyện mới đạt hiệu quả cao. Cho nên khi tập luyện môn chạy ngắn, cần nâng cao cường độ hưng phấn và tính linh hoạt, phát triển sức nhanh. Nên sử dụng các bài tập tốc độ chạy đoạn ngắn 10 – 20 và 20-60m và tăng dần cự ly ở các lần sau nhưng phải phù hợp độ tuổi giới tính, không nên áp dụng cùng một cự ly cho các đối tượng khác nhau. Cụ thể dưới hình thức: Các bài tập xoạc, ép dẻo, chạy đuổi, chạy biến tốc, chạy tốc độ cao. Để có hiệu quả cao các bài tập trên đều thực hiện với thời gian ngắn, lưu ý thời gian nghỉ giữa các lần tập phải đủ để hồi phục trở lại gần mức ban đầu mới cho chạy lặp lại. Ngoài ra còn sử dụng các dạng bài tập phản xạ, trò chơi vận động.  Bài tập nhằm phát triển sức mạnh tốc độ. Các bài tập khắc phục trọng lượng cơ thể như: Đứng lên ngồi xuống bằng một chân, bật xa tại chỗ, bất cao co gối, bật nhảy bằng một chân hoặc hai chân tay chạm vật trên cao… Muốn có được thành tích, yêu cầu huấn luyện phải nắm chắc tố chất sức bật của từng em mà đưa ra kỹ thuật bài tập cho phù hợp. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 11 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh Tăng cường tần số động tác tham gia vào hoạt động, tăng cường trọng tải lớn để gây hưng phấn mạnh đối với các đơn vị vận động nhanh có hưng phấn thấp.  Bài tập bổ trợ kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi. + Nhảy qua ghế thể dục bằng các hình thức khác nhau. + Nhảy dây cá nhân. + Bật nhảy tại chỗ. + Tập đứng lên ngồi xuống nhiều lần bằng một chân. + Đà 1 – 3 bước đá lăng + Chạy đà 3 – 5 bước giậm nhảy bước bộ. + Chạy đà tự do giậm nhảy tay với vào vật ở trên cao. + Phối hợp chạy đà giậm nhảy bước bộ trên không nhảy xa kiểu “ngồi”. + Giáo viên phân tích, làm mẫu động tác, cả nhóm thực hiện. + Chạy đà số bước tăng dần 13, 15, 17. Ở các bước chạy đà lẻ, đặt chân giậm nhảy phía sau số bước chạy đà.  Bài tập bổ trợ nhảy cao kiểu bước qua + Trong các kĩ thuật nhảy cao, nhảy cao kiểu bước qua là kiểu nhảy đơn giản nhất, được sử dụng trong các tiết học chính khóa đối với học sinh THCS. + Đà 1 – 3 bước đá lăng + Đà 3 bước giậm nhảy đá lăng. + Bật nhảy bằng một chân hoặc hai chân tay với vào vật trên cao. + Chạy đà chính diện giậm nhảy chân qua xà. + Tập các động tác rèn luyện độ linh hoạt của khớp hông và phát triển sức mạnh chân, sức bật cao (tại chỗ đá lăng, chạy đà đá lăng, đá lăng vào vật treo trên cao, trò chơi rèn luyện sức mạnh chân...) + Tập đánh tay kết hợp giậm nhảy Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 12 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh + Tập mô phỏng giậm nhảy qua xà + Tập hoàn chỉnh kỹ thuật nhảy cao kiểu bước qua + Tập nhảy từ trên cao xuống (từ ghế băng, bục, bậc thang...) đệm hoặc hố cát thực hiện chùng gối để giảm chấn động;  Các bài tập phát triển sức bền (chạy cự ly trung bình) Bài tập sức bền ngoài thực hiện tốt các giai đoạn và tập luyện thường xuyên. Giáo viên cần chú trọng các động tác bổ trợ cho chạy nhất là động tác đạp thẳng chân sau. Sức bền thường sử dụng các bài tập và khối lượng lớn đến rất lớn, có cường độ từ 40% đến 85% sức, quãng nghỉ ngơi không có hoặc rất ngắn, nghỉ ngơi tích cực bằng đi bộ hoặc chạy nhẹ nhàng, các dạng bài tập Tập sức bền bằng các trò chơi vận động hoặc một số bài tập: tập chạy phối hợp với thở “hai lần hít vào, hai lần thở ra”, chạy vượt chướng ngại vật, nhảy dây bền, tâng cầu tối đa… Tập sức bền bằng đi bộ hoặc chạy trên địa hình tự nhiên có tính thời gian hoặc không tính thời gian. Cự ly tăng dần nữ từ 500m lên là 800m, nam từ 1000m lên 1500m, Qua thời gian tập luyện quên dần, cho các em chạy cự ly dài hơn nữ từ 800m lên đến 1500m, nam từ 1500m lên 2500m để các em chịu đựng sức bền khi thi đấu mới đạt hiệu quả. Khi thực hiện chạy bền giáo viên cần phân tích hít thở sâu khi chạy, cứ hai bước chạy hít sâu vào bằng mũi, hai bước chạy thở ra bằng miệng chú ý đến phân phối sức phù hợp và tận dụng cự ly ngắn nhất đặc biệt khi chạy cự ly đường vòng. Giáo viên giao bài tập về nhà, vì môn chạy bền yêu cầu phải tập thường xuyên, liên tục mới đạt hiệu quả cao. Các em giành thời gian tập vào buổi sáng. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 13 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh 4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Các biện pháp và giải pháp đã nêu trong đề tài có mối quan hệ chặt chẽ thức đẩy lẫn nhau để đath được kết quả vao nhất. Với một môn học chưa thực sự được coi trọng thì sự tuyên truyền tốt, tạo được sự đồng tình của phụ huynh và yêu thích môn học của học sinh là thành quả đầu tiên chuẩn bị tốt nhân lực cho quá trình tập luyện và dự thi. Chính sự quan tâm, động viên của phụ huynh là động lực để các em cố gắng trong tập luyện. Đây là yếu tố quan trọng giúp cho việc lựa chọn những hạt nhân tiêu biểu vào đội tuyển. Bởi chỉ khi phụ huynh đòng tình, học sinh yêu thích môn học lúc này học sinh mới nỗ lực tập luyện bộc lộ hết tố chất, lúc này việc lựa chọn mới thực sự chính xác. Sau qua trình chọn lựa đổi tuyển, việc tham mưu tốt với nhà trường là cơ sở để thầy và trò được hỗ trợ tốt nhất về sở vật chất, thời gian tập luyện. Sự chuẩn bị tốt bài dạy của giáo viên sẽ quyết định đế kết quả tập luyện của học sinh. Vì vậy, đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị bài soạn, dụng cụ tập luyện, cách bố trí và tổ chức học sinh tập luyện khoa học, các bài tập phải phù hợp với trình độ của học sinh, truyền đạt ngắn gọn dễ hiểu, học sinh dễ tiếp thu và luyện tập hình thành kĩ năng một cách dễ dàng. Trong quá trình tập luyện, giáo viên phải thường xuyên gần gũi, động viên, khích lệ, kết hợp với các phương pháp trò chơi tạo cho các em sự hứng thú, yêu thích môn học hào hứng trong tập luyện. Cũng như các bộ môn thể dục thể thao khác, để nâng cao chất lượng cần phải tổ chức cho các em thi đấu, qua thi đấu có sự cạnh tranh hơn thua lẫn nhau, giúp các em có hướng phấn đấu, tập luyện nhiều hơn. Đặc biệt, khi được thi đấu giao lưu với các trường ban, học sinh có cơ hội để thể hiện sở trường của bản thân, qua đó kích lệ nhiều học sinh cùng tham gia tập luyện hơn. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 14 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh 5. Kết quả khảo nghiệm Qua thực tế nghiên cứu và áp dụng một số bài tập bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi thể dục, thể thao trường THCS Lê Đình Chinh, bản thân đã thu được kết quả đáng phấn khởi, chất lượng dạy học được nâng lên rõ rệt. Nhưng điều đáng nói hơn là học sinh đã biết thực hiện bài tập một cách dễ dàng, tự tin, nắm được kỹ thuật một cách chắc chắn, khó quên, các em hào hứng luyện tập. Tại Hội thi HSG TDTT năm học 2016-1017 đội tuyển điền kinh đã đạt được một số giải: TT 1 2 3 4 Họ và tên Nguyễn Đình Vương Nguyên Nguyễn Đình Vương Nguyên Nguyễn Anh Vũ Phan Thị Thanh Tuyền Lớp Nội dung thi 9A1 Nhảy cao 9A1 Nhảy xa 8A2 Chạy 1500m 8A4 Chạy 800m Giải Nhất Ba Ba Ba Ghi chú Tại hội khỏe phù đổng năm học 2017-2018 vừa qua cả đội cũng đã gặt hái được những thành công đáng khích lệ: TT 1 2 3 4 5 6 7 Họ và tên Nguyễn Đăng Hiếu Nguyễn Đăng Hiếu Dương Thanh Long Dương Thanh Long Phan Thị Thanh Tuyền Phan Thị Thanh Tuyền Nguyễn Chí Thanh Lớp Nội dung thi 9A3 Nhảy cao 9A3 Nhảy xa 9A3 Nhảy xa 9A3 Nhảy cao 9A4 Chạy 800m 9A4 Nhảy xa 8a3 Chạy 1500m Giải Đồng giải Ba Nhất Nhì Đồng giải Ba Đồng giải Ba Nhất Đồng giải Ba Ghi chú Đặc biệt, thầy và trò còn vui mừng hơn khi Em Nguyễn Đăng Hiếu học sinh lớp 9a3 đã được chọn bồi dưỡng và thi đấu tại Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh năm 2018, đạt giải nhất nội dung nhảy xa nam. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 15 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh III. Phần kết luận, kiến nghị 1. Kết luận Tóm lại, việc học môn thể dục trong nhà trường phổ thông là một động lực quan trọng để góp phần hoàn thiện về mặt thể chất ngoài ra còn có tác dụng tích cực thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển. Vì vậy, mỗi giáo viên chúng ta phải trau dồi kiến thức, tự hoàn thiện mình, luôn trăn trở tìm ra những phương pháp soạn giảng, tập luyện phù hợp khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng GDTC ngày càng phát triển. Đào tạo cho xã hội thế hệ tương lai là những con người toàn diện có sức khoẻ dồi dào, có thể lực cường tráng, dũng khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và sống cuộc sống vui tươi lành mạnh. 2. Kiến nghị Chúng ta đều biết TDTT là một lĩnh vực khoa học, không có kiến thức khoa học về TDTT thì không có niềm tin mãnh liệt vào lợi ích, tác dụng kỳ diệu của TDTT đối với sức khoẻ con người và không thể xây dựng cho mình nếp sống văn minh khoa học, nếp sống hằng ngày rèn luyện thân thể đều đặn. Cho nên việc GDTC là con dao hai lưỡi, người giáo viên hướng dẫn học sinh tập luyện mà không nắm được tình hình sức khoẻ, đặc điểm sinh lý của học sinh thì dễ đưa đến hậu quả khó lường, gây nguy hại đến sức khoẻ, tác động xấu đến sự phát triển tố chất của học sinh. Để thực hiện được chương trình và giảng dạy cho học sinh tập luyện có hiệu quả, điều quan trọng có tính quyết định là phải có giáo viên thể dục có trình độ vững vàng, yêu thích TDTT, có sức khoẻ tốt. Xuất phát từ những yêu cầu đó, tôi đưa ra một số kiến nghị sau: * Đối với giáo viên Thể dục: - Giáo viên thể dục phải thường xuyên học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu của tiến trình giảng dạy, nâng cao chất Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 16 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh lượng dạy học của bộ môn, phải dự giờ trao đổi kinh nghiệm, tham khảo các bài giảng mẫu để rút kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ sư phạm. Giáo viên luôn tìm tòi những phương pháp dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn, không áp đặt, không máy móc. - Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ giảng dạy, phục vụ tốt cho công tác chăm lo sức khoẻ học sinh. * Đối với các cấp chính quyền, Phòng giáo dục và đào tạo, Nhà trường: Để đảm bảo công tác GDTC cho học sinh đòi hỏi phải tăng cường các thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc giảng dạy của thầy cô và của việc tập luyện của trò theo hướng: - Các cấp chính quyền địa phương: Quan tâm tạo điều kiện về quĩ đất xây dụng khu tập luyện, giáo dục thể chất. - Phòng Giáo dục và Đào tạo: Cấp thêm một số trang thiết bị phục phụ dạy học giáo dục thể chất, xây dựng phòng học các môn có sự ghi chép cũng như các môn học có tính đối kháng như môn cờ vua, bóng bàn. Tiến tới xây dựng nhà tập đa năng để đảm bảo tập luyện khi thời tiết không thuận lợi. - Đối với Nhà trường: Thường xuyên cải tạo và nâng cấp các sân tập, Học sinh và Giáo viên tự làm thêm một số thiết bị dụng cụ như: cờ, hố cát, sân bóng, xà nhảy...góp phần làm giàu thêm cơ sở vật chất của nhà trường phục vụ tốt cho công tác GDTC cho học sinh. - Đề tài này không thể tránh khỏi hạn chế thiếu sót, mong các bạn đồng nghiệp và Ban giám khảo đóng góp ý kiến, bổ sung để tôi có thêm các biện pháp mới hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, để góp phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện./. Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 17 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách giáo viên thể dục 8,9 của Nhà xuất phản giáo dục 2. Giáo trình lí luận và phương pháp giáo dục thể chất của tác giả Nguyễn Toán, Nguyễn Sĩ Hà. 3. Giáo trình điền kinh của nhà xuất bản TDTT. Quảng Điền, ngày 20 tháng 3 năm 2018 Người viết Hoàng Văn Cường NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Chủ tịch hội đồng NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 18 Một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn điền kinh tại trường THCS Lê Đình Chinh Hoàng Văn Cường – Giáo viên Trường THCS Lê Đình Chinh 19