Tài liệu Skkn nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện cho trẻ 5 6 tuổi.

I, PHẦN MỞ ĐẦU 1, Lý do chọn đề tài: Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay, sự nghiệp giáo dục mầm non không ngừng phát triển, tạo ra cho chúng ta yêu cầu ngày càng cao, giáo dục đào tạo con người và việc dạy các hoạt động ở trường mầm non, khi xã hội ngày càng phát triển, thì việc chăm sóc giáo dục trẻ lại trở nên quan trọng, từ đó nhà nước ta đã đưa ngành giáo dục lên quốc sách hàng đầu: Bác Hồ đã dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây Vì lợi ích trăm năm trồng người” Và câu nói tiếp theo của Bác nói về trẻ là: “Trẻ em như búp trên cành Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan”. Và có bài hát đã vang lên “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Vì trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và là chủ nhân tương lai của đất nước, chính vì vậy mà giáo dục mầm non nhằm hình thành ở trẻ những năng lực chung, những nền tảng nhân cách ban đầu là độ tuổi trẻ học làm người, nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em ngày nay có sự phát triển tăng rõ rệt so với trẻ em ở thập kỷ trước cả về mặt sinh lý, tâm lý và kinh nghiệm xã hội khá phong phú, điều đó đòi hỏi chương trình chăm sóc giáo dục mầm non có những cải tiến phương pháp và đổi mới cần thiết thì mới đáp ứng được yêu cầu của con người trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước ở thế kỷ XXI. Giáo dục mầm non là nhằm tới sự phát triển toàn diện, chuẩn bị cho trẻ sớm thích ứng với đời sống xã hội, vì vậy chương trình giáo dục quan tâm tới trẻ học như thế nào, thay vì trẻ được học cái gì? Nội dung chương trình không áp đặt mà có độ mở để có thể thích ứng rộng các độ tuổi bằng mọi hình thức, gây hứng thú cho trẻ ở các hoạt động, toán, tạo hình, thể dục vui chơi và làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện. Vì văn học là một loại hình nghệ thuật mà trẻ thơ đã tiếp xúc rất sớm, ngay từ tuổi ấu thơ các cháu đã được làm quen với các giai điệu mượt mà tha thiết của lời ru, lớn hơn một chút thì là các câu chuyện dân gian, các tác phẩm thơ chuyện hiện đại 1 đã gieo vào lòng các cháu với sự truyền thống lao động, chiến đấu bền bỉ anh dũng của dân tộc, thơ chuyện cũng dẫn dắt các cháu đi khắp mọi miền đất nước, giới thiệu cho các cháu những danh lam thắng cảnh qua câu chuyện “sự tích hồ gươm” làm quen với văn học còn giúp các cháu biết được những phong tục cổ truyền tốt đẹp của ông cha ta qua tác phẩm “Sự tích bánh trưng bánh dàyy” “Cây đàoy” “Tết đang vào nhày. Văn học còn là phương tiện giáo dục tình cảm của các cháu qua sự chăm sóc ân cần, sự yêu thương của ông bà, cha mẹ và những người thân như chuyện “Tích chu” thông qua các hoạt động văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí nhớ, tính cách của con người. Qua tác phẩm văn học còn giúp trẻ có những tình cảm lớn lao của các cháu như “Yêu tổ quốcy” “Yêu đồng bào” cũng dần được hinh thành trong trẻ qua tác phẩm như “Thánh gióngy” “Sự tích trăm trứngy, ngoài ra tác phẩm văn học còn giúp trẻ nhận thức được ý thức chăm chỉ lao động, lòng dũng cảm sự khiêm tốn như “Hai anh em”, “Chú dê đen” và nó cũng có một phần nhỏ vào việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức cho các cháu, vì thế nên tôi chọn đề tài: Nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện cho trẻ 5-6 tuổi. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài: a, Mục tiêu của đề tài: Do đặc điểm, lứa tuổi mẫu giáo và do khả năng phong phú đa dạng của nghệ thuật văn học, việc giáo dục văn học ở trường mầm non ngày càng được quan tâm và đang giữ một vị trí đặc biệt quan trọng Ở trường mầm non văn học không chỉ tạo ra môi trường sống động thu hút hấp dẫn và mang lại cho trẻ những nhu cầu cần thiết về tinh thần hoạt động một cách đa dạng và sáng tạo, văn học còn là phương tiện giáo dục đặc biệt là gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện là quan trọng, nó không thể thiếu được đối với trẻ mầm non, thông qua chuyện kể giúp trẻ nhận biết được thế giới xung quanh, hiểu thêm về thiên nhiên, con vật, nhà trường, gia đình và đất nước. Trẻ xác định được thái độ đúng đắn, vì vậy đòi hỏi cô giáo phải có nhiều biện pháp để thu hút trẻ vào 2 giờ kể chuyện thì giờ học mới đạt hiệu quả cao. Tôi nhận thức xuất phát từ bộ môn cũng như chương trình giáo dục tích hợp, các hoạt động lồng ghép vào giảng dạy cho phù hợp, kể chuyện còn là phương tiện giáo dục đặc biệt rất cóm hiệu quả, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ mầm non. b, Nhiệm vụ của đề tài: Nhận thức vai trò nhiệm vụ cuuar người giáo viên trong công tác dạy học cho trẻ làm quen với văn học của trường mầm non là phát triển ở trẻ tính tích cực lòng say mê sự nhạy cảm đối với cái hay, cái đẹp ham muốn được tham gia hoạt động làm quen với văn học một cách trực tiếp có sáng tạo, bồi dưỡng cho trẻ những cơ sở ban đầu tốt đẹp, lành mạnh trong sáng, phong phú sau này, có thói quen và kỹ năng kể chuyện cơ bản cần thiết nhất phù hợp với lứa tuổi mầm non. Sau đó là những biện pháp của người giáo viên để nâng cao chất lượng dạy học cho trẻ làm quen với văn học để rút ra những bài học kinh nghiệm. 3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu: - Một số nội dung đề tài tập trung vào trẻ mầm non đối tượng 5 – 6 tuổi, bản thân tôi đã nhận thấy việc nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ làm quen với văn học nhằm cho trẻ mầm non là hoàn toàn phù hợp, nó đáp ứng nhu cầu giáo dục của giáo viên mầm non mới. Đó chính là cơ sở để tôi chọn và đi sâu vào đề tài “ Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn họcy. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ được xây dựng theo tư tưởng tích hợp, lấy trẻ em làm trung tâm, tạo điều kiện cho mỗi trẻ được hoạt động tích cực chủ động phù hợp với sự hoạt động của trẻ trong quá trình chăm sóc giáo dục. Là người giáo viên mầm non muốn thực hiện tốt hoạt động này tôi đã nghiên cứu bồi dưỡng cho mình để nắm vững về nội dung, phương pháp giảng dạy cho trẻ làm quen với văn học, mặt khác qua thực tế cho tôi thấy lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ lam quen với văn học, làm cho trẻ hứng thú trong giờ học kể chuyện các cháu tập trung cao kết quả thu được tốt, để không ngừng nâng cao tay nghề của mình và chăm sóc giáo dục và tìm rả các phương pháp giảng dạy ngày càng tốt hơn. 3 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát - Phương pháp trực quan - Phương pháp thực hành Để thực hiện đúng phương pháp và có cách dạy đảm bảo phù hợp với đặc thù của bộ môn nghệ thuật cho lứa tuổi mầm non. Tôi đã nghiên cứu để có cách dạy hiệu quả nhất, vận dụng các phương pháp hướng dẫn kể chuyện kết hợp với kinh nghiệm qua thời gian tiếp xúc với trẻ, và được học hỏi các phương pháp của các bạn đồng nghiệp qua hội thi của trường, của cụm của huyện , từ đó để tôi nghiên cứu đề tài này. II, PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lý luận - Sự nghiệp giáo dục mầm non không ngừng ngày càng phát triển, đặt ra cho chúng ta những yêu cầu trong thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa, vì việc chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng phát triển thì việc dạy và học của trẻ ngày càng quan trọng hơn, từ đó nhà nước ta đã xác định ngành giáo dục là quốc sách hàng đầu như Bác Hồ đã nói “Tất cả vì tương lai con em chúng tay. Vì trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và cộng đồng, vì chúng là chủ nhân tương lai của đất nước, mọi trẻ em được sinh ra đều có quyền yêu thương và chăm sóc của gia đình và cộng đồng, đặc biệt là sự chăm sóc giáo dục ở lứa tuổi trường mầm non là cơ sở đầu tiên để hình thành và phát triển, thể chất, nhân cách, trí tuệ và lòng dũng cảm khiêm tốn, có ý thức chăm chỉ lao động, bền bỉn anh dũng của dân tộc Việt Nam, ngoài ra còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí nhớ nhân cách của con người qua tác phẩm văn học. Từ đó đã giúp cho trẻ có được thành công trong học tập và công việc sau này. Để giúp trẻ có đầy đủ những đức tính phẩm chất và hoàn thiện nhân cách trở thành người có ích cho xã hội, thì bây giờ chúng ta phải trang bị cho trẻ mọt sức 4 khỏe tốt cùng với sự giáo dục quan tâm đến trẻ để trẻ sớm thích ứng với đời sống xã hội và ở trường phổ thông, vì vậy chương trình giáo dục trẻ được tốt hơn. - Cùng với các hoạt động khác, văn học là một hoạt động nghệ thuật được trẻ mầm non rất yêu thích, thông qua hoạt động này trẻ được giáo dục và phát triển toàn diện về phẩm chất, đạo đức, tính cách, thẩm mỹ, trí tuệ của con người. Là giáo viên mầm non mình phải làm gì và giảng dạy như thế nào để cho các cháu trong lớp đều ham thích học môn làm quen với văn học, đặc biệt là giờ kể chuyện để đạt dược kết quả cao. Vì vậy tôi chọn đề tài gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện, trong quá trình thực hiện tôi thấy có những thực trạng cần thiết sau: 2. Thực trạng 2.1, Thuận lợi và kho khăn khi thực hiện chuyên đề a, Thuận lợi: - Bản thân tôi có nhiều năm công tác trong nghề đa qua đào tạo cao đẳng sư phạm, có nghiệp vụ chuyên môn vững vàng, có nhiều năm chủ nhiệm lớp và nhất là tôi đã thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nên ít nhiều tôi cũng có chút kinh nghiệm để gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện. - Tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 5 tuổi, nhìn chung các cháu đều ngoan và khỏe mạnh, cùng một độ tuổi nên việc tiếp thu kiến thức khá đồng đều. - Bên cạnh đó được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục cũng như sự quan tâm nhiệt tình của cô hiệu trưởng tạo điều kiện cho các buổi kiến tập hội gảng thảo luận rút kinh nghiệm cho từng hoạt động của chuyên đề, làm quen với văn học để thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới, lớp tôi đã được Đảng, chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể trong xã thường xuyên quan tâm, nên tôi thật sự yên tâm với nghề và mang hết khả năng của mình để dạy dỗ các cháu sau này trở thành công dân tốt cho xã hội Bên cạnh những thuận lợi còn có một số khó khăn sau: b, Kho khăn - Cơ sở vật chất về phòng học còn chật hẹp chưa đảm bảo về diện tích cho hoạt động của cô, của trẻ, đồ dùng đồ chơi ngoài trời chưa có. 5 - Nhận thức của trẻ còn chưa đồng đều có cháu vẫn còn nhút nhát, chậm chạp, có cháu còn phát âm còn ngọng. - Tài liệu tập san đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học còn hạn chế. 2.2, Thành công và hạn chế a, Thành công Thông qua hoạt động giải pháp ở trên lớp, tôi đã thu hút được trẻ yêu thích môn làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện, từ đó đã thu hút trẻ đạt kết quả cao. Về phía cô tôi đã dạy cho các cháu các tiết học và các thể loại theo phân phối chương trình, những tiết dạy phức tạp cô gợi cho trẻ tư duy tôi giành nhiều thời gian hơn để nghiên cứu tìm tòi, đào sâu suy nghĩ để tiết dạy đạt kết quả cao. Về phái trẻ khi tôi chua cải tiến phương pháp thì kết quả trẻ thu được còn thấp khoảng 70 – 75% số trẻ trong lớp thích nghe cô kể chuyện, mọi khó khăn đặt ra khiến tôi băn khoăn suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo linh hoạt trong tiết dạy, tôi đa lần lượt tháo gỡ giải quyết hết những khó khăn, đến bây giờ việc học tập ở lớp tôi đã đạt được từ 90 – 95% trẻ thích học môn làm quen với văn học, tôi đã dạy trẻ kể lại được câu chuyện một cách thành thạo. b, Hạn chế Tuy phương pháp đã được áp dụng trong chương trình giảng dạy nhưng còn một số trẻ chưa thích ứng ngay được, với phương pháp này còn khoảng 5% tổng số trẻ do các nguyên nhân như nói ngọng và sức khỏe còn yếu trẻ chưa kể lại được chuyện. 2.3, Mặt mạnh, mặt yếu a, Mặt mạnh Bản thân tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu, cải tiến các phương pháp dạy học vận dụng sáng tạo hơn nữa các giải pháp, sáng kiến hay trong công tác giáo dục trẻ để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên trong thời đại hiện nay. b, Mặt yếu Đồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết học còn thiếu chưa phù hợp với điều kiện, yêu cầu của phương pháp đề ra. 2.2.4, Các nguyên nhân và yếu tố tác động 6 Để có những mặt mạnh trên là do nhiều nguyên nhân yếu tố tác động đến, trong đó xuất phát từ lòng yêu nghề mếm trẻ, là người giáo viên luôn xác định nhiệm vụ của mình trong công việc và đem hết khả năng để tìm tòi sáng tạo linh hoạt trong mọi điều kiện, trong đó có tỷ lệ trẻ cùng độ tuổi, có sức khỏe và nhận thức tốt nên việc cho trẻ làm quen với văn học đặc biệt là cho trẻ kể chuyện một cách dễ hơn. Vì vậy cần phải có giải pháp và biện pháp phù hợp. 3, Giải pháp, biện pháp 3.1. Mục tiêu của giải pháp biện pháp Việc gợi ý giảng giải phân tích nội dung câu chuyện, đàm thoại với trẻ thông qua hình thức này, nội dung câu chuyện có tác dụng giáo dục tình cảm, đạo đức, giúp trẻ nhận biết về tình yêu con người, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống ca ngợi những hành vi đẹp. Trẻ kể được chuyện một cách thành thạo với giọng kể diễn cảm, theo các hình ảnh, các nhân vật trong chuyện, biết kết hợp hành động, cử chỉ điệu bộ của từng nhân vật, hình thức sinh động giúp trẻ cảm nhân nghệ thuật văn học được phát triển toàn diện. Hướng dẫn trẻ cách luyện tập kể chuyện, đồng thời gợi mở các câu hỏi của từng nhân vật theo nội dung câu chuyện, để trẻ có lời hay ý đẹp cùng đối thoại và kể chuyện theo tác phẩm văn học một cách hứng thú, việc này góp phần vào sự phát triển trí tuệ, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 3.2, Nội dung của biện pháp giải pháp * Giải pháp và biện pháp 1: Thông qua các hình thức tự học tự bồi dưỡng, muốn nhận thức vai trò của người giáo viên trong công tác dạy và học cho trẻ làm quen với văn học thì luôn luôn tìm ra các biện pháp để không ngừng nâng cao tay nghề của mình để chăm sóc giáo dục trẻ có kết quả cao. Muốn dạy tốt môn làm quen với văn học, thứ nhất là trong giờ kể chuyện lôi cuốn được trẻ thì cô phỉa nắm vững, nắm chắc bài dạy, sao cho có lời hay ý đẹp ngắn gọn dễ hiểu để dẫn dắt trẻ lôi cuốn trẻ say xưa với giờ học. 7 Để thực hiện tốt các biện pháp tôi còn tham khảo tài liệu, tập san xem vô tuyến truyền hình, học hỏi các bạn đồng nghiệp, qua một số giờ dạy mẫu, giờ dạy giỏi, từ đó người giáo viên có đầy đủ kiến thức để thực hiện đúng phương pháp, có cách dạy đảm bảo phù hợp với đặc thù của môn nghệ thuật văn học, đồng thời để tiến hành giờ dạy có hiệu quả cao, cô phải rèn cho mình có một giọng kể diễn cảm, ngắt giọng, cử chỉ hành động, lời nói của từng nhân vật, thể hiện đúng ngữ điệu giọng điệu một cách nghệ thuật, rèn cho mình có tác phong sư phạm, xử lý tình huống trong giờ dạy một cách khéo léo tinh tế. * Giải pháp và biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi cho hoạt động Trong giảng dạy thực tế ở lớp hàng ngày tôi nhận thấy việc làm đồ dùng đồ chơi và sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ kể chuyện, hoạt động ở các góc theo từng chủ điểm là rất cần thiết, là đặc thù của trẻ mầm non, là thích tìm kiếm khám phá những cái mới lạ có màu sắc hấp dẫn, kích thước hợp lý, do đó tôi đã học hỏi sưu tầm nghiên cứu làm nhiều đồ dùng đồ chơi để gây sự chú ý bằng đồ dùng trực quan sinh động, nên trước khi vào bài mới tôi đã chuẩn bị rất công phu về đồ dùng đồ chơi đẹp và hấp dẫn cho phù hợp với từng đề tài. Ví dụ: qua câu chuyện “quả bàu tiện” tôi vẽ một chú bé nghèo, một dàn chim én, môt ngôi nhà, một quả bầu và một tên địa chủ, chuẩn bị đố dùng theo cốt chuyện màu sắc hài hòa đẹp mắt để gây hứng thú cho trẻ trong giờ học, hay dùng đất nặn các mô hình các nhân vật trong chuyện luôn thay đổi đồ dùng đồ chơi, thay đổi không khí học thu hút trẻ vào giờ học tốt, từ việc làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ trong các giờ kể chuyện sao cho đẹp mắt, tôi dùng len làm các hình người vẽ các bức tranh lên màu cho hài hòa đẹp mắt khâu các con rối bằng vải. Như vậy việc sử dụng và làm đố dùng đồ chơi vô cùng quan trọng đối với trẻ, như trong quá trình sử dụng cô phải dùng đúng lúc đúng chỗ, đồ dùng phải tạo nhiều kiểu khác nhau và phải đảm bảo tính sư phạm thẩm mỹ giáo dục cao. * Giải pháp biện pháp 3: Lồng ghép tích hợp môn học khác trong quá trình cho trẻ hoạt động với văn học. 8 Việc tích hợp các nội dung khác vào hoạt động làm quen với văn học là vô cùng cần thiết tất cả đều hướng vào sự phát triển toàn diện của trẻ, lồng ghép tích hợp các hoạt động tiết học là hình thức đổi mới giáo dục phù hợp thu hút được sự tập trung chú ý của trẻ, trẻ sẽ không thấy nhàm chán, trẻ tiếp thu được kiến thức của nhiều bộ môn. Điều quan trọng là nâng cao chất lượng cho hoạt động chính, khi lồng ghép tích hợp, cô giáo phải linh hoạt lựa chọn đưa vào chỗ phù hợp để đem lại kết quả cao. Ví dụ: khi cô kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú dê đen” tôi dẫn dắt vào bài bằng bài hát “Đố bạn”. - Cô đưa bức tranh các con vật sống trong rừng cho trẻ quan sát, là cho trẻ khám phá khoa học, cho trẻ đếm các con vật là làm quen với toán. - Cho trẻ kể tên các con vật sống trong rừng: trong quá trình kể chuyện “ Chú dê đen” tôi chuẩn bị “Dê đeny “Dê trắngy “Một chú sói” làm bằng gỗ ở dưới gắn nam châm, một sa bàn có mô hình cảnh núi rừng cây cối, cây cỏ suối nước, khi giới thiệu bài tôi luồn tay xuống dưới để điều khiển các con vật theo nội dung cốt truyện. Dựa vào nội dung chuyện, cô gáo trò chuyện với trẻ phân tích, cô giảng giải cho trẻ hiểu hoặc đặt câu hỏi đàm thoại, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng trực quan để giới thiệu, như vậy sẽ tạo cho trẻ hứng thú, có tác dụng giúp trẻ nhanh chóng làm quen với câu chuyện. Ví dụ: trong câu chuyện “Ai đáng khen nhiều hơn” tôi đặt câu hỏi “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay. Ví dụ tôi kể chuyện “Ai đáng khen hơn nàoy - Cô đưa ra các nhân vật trong chuyện - Cô cho trẻ quan sát từng nhân vật “Khám phá khoa họcy - Cho trẻ đếm các nhán vật “Làm quen với toány Cô đặt câu hỏi đàm thoại “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹy tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ 9 phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay. Việc lồng ghép tích hợp các môn học khác vào tiết học làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện đã đem lại chất lượng rất cao, vì vậy đã thu hút 100% trẻ hứng thú trong giờ kể chuyện, tuy nhiên không nên lạm dụng quá nhiếu. * Giải pháp và biện pháp 4: Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi: đối với trẻ mẫu giáo hoạt động chủ yếu là vui chơi, xong việc “học mà chơi” chơi mà học” của trẻ phải được tiến hành ở mọi lúc mọi nơi, vì hoạt động ở mọi lúc mọi nơi là rất quan trọng với trẻ “học mà chơi” chơi mà họcy - Cô dạy trẻ vào hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều, dạo chơi thăm quan, vì dạy trẻ ở mọi lúc, mội nơi cô dạy được tỉ mỉ hơn, những cháu khá tốt cô cho các cháu phát huy hết khả năng của mình, những cháu chưa đạt yêu cầu cô dạy tỉ mỉ hơn để các chú kịp các bạn, dạy trẻ mọi lúc mọi nơi được tốt, cô giáo còn phải tạo môi trường trong sạch thoáng mát thoải mái. - Hoạt động văn học còn là phương tiện dẫn dắt cho trẻ các hoạt động giáo dục khác rất có hiệu quả. Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc tôi thực hiện cho trẻ chơi ở các góc theo từng chủ điểm, tôi treo tranh lên cho trẻ quan sát. Trong chuyện ai đáng khen nhiều hơn, chuẩn bị 3 mũ thỏ, mũ thỏ mẹ tai to, mũ thỏ anh tai vừa, mũ thỏ con tai nhỏ, mỗi mũ một màu để gây cho trẻ ham thích. Tôi thường xuyên kết hợp với phụ huynh cho mẹ trẻ để đóng góp sưu tầm các sách báo văn học các nguyên liệu để xây dựng góc sách báo mang nội dung văn học, ở góc sách tôi gợi ý cho trẻ xem các sách tranh chuyện, trẻ nhớ nội dung cốt truyện mà cô đã kể cho trẻ nghe, trên tường cô treo các bức tranh thể hiện các nội dung câu chuyện cổ tích theo từng chủ điểm mà trẻ đã được nghe. Khi thời gian dạy các tiết học ở trên lớp chỉ đủ cho cô giáo truyền thụ các kiến thức cơ bản cho trẻ, tôi tận dụng thời gian gây hứng thú cho trẻ qua các giờ đón trẻ. 10 Ví dụ: Khi đón trẻ tôi quan sát bức tranh treo trên tường, trẻ tự kể theo bức tranh mà trẻ thích, tôi kể cho trẻ câu chuyện của chủ đề sau. Ví dụ: Gần hết giờ chủ điểm 1 tôi lại kể câu chuyện ở chủ đề 2 cho trẻ nghe và làm quen với câu chuyện mới, tôi cho trẻ kể theo 5 – 6 trẻ tạo thành một lớp học, trẻ tự điều khiển cứ hết cháu này lại đến cháu khác kể, tôi quan sát giúp trẻ phát âm chính xác, phát triển trí nhớ, giáo dục trẻ về tinh thần tập thể, trẻ được hoạt động thoải mái, lúc này cô không gò ép trẻ mà tới gần chỗ trẻ gợi ý cho trẻ để kể chuyện và hỏi trẻ câu chuyện gì? - Với các hoạt động ngoài trời, trẻ được quan sát thiên nhiên, con vật, cây cối, hiện tượng thời tiết. Ví dụ: cho trẻ quan sát bụi tre, tôi nói ích lợi của tre, ai là người trồng lên bụi tre này, tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Thánh Gióng” đã nhổ tre đánh giặc, cô cho trẻ cắt dán trang trí quần áo (dạy trẻ môn tạo hình). - Cho trẻ quan sát các con vật trong gia đình Ví dụ: cho trẻ quan sát con gà con vịt, con lợn, tôi cho trẻ thi nhau kể chuyện sáng tạo theo ý hiểu của trẻ qua quan sát một số con vật nuôi trong gia đình của cháu tôi và các bạn cùng nghe, các cháu rất hăng hái học nên vui tươi nhộn nhịp, các cháu hăng hái học tập và trẻ càng gần gũi gắn bó tình cảm với nhau hơn. - Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi có ý nghĩa quan trọng, nó không thể thiếu được trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học. * Giải pháp và biện pháp 5: Sử dụng trò chơi là nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với hoạt động văn học. Phương pháp nhạy cảm nhất ở bậc học mầm non là hoạt động vui chơi đối với hoạt động văn học, các trò chơi các vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển năng khiếu kể chuyện. Ví dụ: tôi cho trẻ đóng kịch qua câu chuyện “Tấm Cámy cô cho 1 trẻ đóng vai cô Tấm từ trong quả thị bước ra và 1 trẻ đóng vai bà cụ đang têm trầu, để giúp trẻ phát triển trí tuệ, tính cách đạo đức, tình cảm đối với con người. 11 Cô cho trẻ chơi trò chơi ai nhanh hơn, cô cắt rời con dê đen và dê trắng cho trẻ chơi lắp ghép hình thành con dê đen và dê trắng, cho 2 đội thi đua để giúp trẻ tính nhanh nhẹn. Ngoài ra chương trình còn giới thiệu các loại trò chơi minh họa nội dung câu chuyện bắt trước tiếng kêu của các con vật, trò chơi đóng vai, các rò chơi còn tạo cơ hội cho trẻ tập luyện kỹ năng cảm nhận được năng khiếu của văn học. Để biện pháp sử dụng các trò chơi đạt được hiệu quả cao trong hoạt động làm quen với văn học thì người giáo viên khi sử dụng trò chơi nào cần phải nắm chắc nội dung, tác dụng để rèn cho trê có năng khiếu khi kể chuyện. 3.3, Điều kiện thực hiện biện pháp giải pháp a, Tôi luôn tích cực tảu dồi kiến thức tự học tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ như: học tập chuyên môn hè do phòng mở, đi dự hội giảng ở trường, ở cụm, ở huyện, học hỏi chị em đồng nghiệp có chuyên môn vững vàng hơn, tôi nghĩ rằng có tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề mếm trẻ và có kế hoạch tháng, hàng tuần, hàng ngày một cách khoa học và tìm tòi những phương pháp linh hoạt sáng tạo, mạnh dạn đưa vào áp dụng trong tiết dạy. b, Tích cực làm đồ dùng đồ chơi đảm bảo tính khoa học sáng tạo linh hoạt trong khi sử dụng đồ chơi. c, Lồng ghép tích cực trong hoạt động khác sử dụng trò chơi phù hợp với giờ học. d, Thực hiện tốt kế hoạch nâng cao chất lượng hoạt động mà bản thân đã lập lên để hoàn tốt nhiệm vụ, rèn cho mình có tác phong sư phạm để dạy trẻ đạt chất lượng cao. e, Dạy trẻ mọi lúc mọi nơi. f, Tôi luôn làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, tích cực tuyên truyền bằng mọi hình thức, tôi mong muốn lực học của từng trẻ ở mọi môn học đều đạt kết quả cao, sau khi trả trẻ, tôi đã trực tiếp trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập cũng như tình hình sức khỏe để gia đình và nhà trường cùng kết hợp và chăm sóc giáo dục trẻ. 3.4, Mối liên hệ giữa biện pháp và giải pháp. 12 Tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh. Khi phụ huynh đưa con đến lớp cô giáo trực tiếp tuyên truyền cho cha mẹ trẻ về cách chăm sóc giáo dục con em mình, nhất là cô trực tiếp tuyên truyền cho cha mẹ trẻ hiểu biết về tầm quan trọng và tác dụng của hoạt động học cho trẻ làm quen với văn học. - Văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí nhớ tính cách con người. - Văn học giáo dục trẻ tình cảm, đạo đức. - Văn học phát triển năng khiếu cho trẻ. - Khi kể chuyện cho trẻ nghe, như giọng kể cách ngắt giọng, và giọng của từng nhân vật trong chuyện, rõ ràng và có nghệ thuật, có giáo dục tính cách con người. - Tôi làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh nhận thức đúng tầm quan trọng của ngành học và hoạt động cho trẻ làm quen với văn học nói riêng. Họ quan tâm đến con em họ và đóng góp đầy đủ kinh phí để mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học, phu huynh vận dụng thu gom những phế liệu sẵn có trong gia đình cho cô giáo làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động. 3.5, Kết quả khảo nghiệm giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu - Khi áp dụng các biện pháp, giải pháp trên tôi thấy kết quả khảo nghiệm sau: - Việc thực hiện chương trình giáo dục trẻ tốt hơn. - Việc thực hiện sử dụng đồ dùng đồ chơi tốt hơn. - Việc thực hiện giảng dạy của cô và học tập của trẻ có nề nếp tiến bộ rõ rệt. Ví dụ: như tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú dê đeny tôi đặt câu hỏi chú dê đâu? Và dê trắng đã gặp ai? “Chó sóiy chó sói đã làm gì dê trắng “Ăn thịt dê trắngy. Có1 chú dê đen cũng đi đâu? Và sói đã nằm sẵn ở đâu? Khi thấy chó sói, khi dê đen gặp sói dê đen đã làm gì? Dê đen có sợ chó sói không? Tôi cho trẻ đóng kịch về các nhân vật trong chuyện 1 trẻ đóng vai dê trắng, 1 trẻ đóng vai de đen và 1 trẻ đóng vai chó sói, cô là người dẫn chuyện khi đến nhân vật nào thì nhân vật đó ra và làm cử chỉ hành động của nhân vật đó, trong quá trình trẻ đóng kịch và kể chuyện giúp trẻ suy nghĩ sáng tạo. 13 Cô giáo có nhiều hình thức để cho trẻ làm quen với văn học tốt hơn với mục đích là tăng cường kỹ năng kiến thức ngôn ngữ văn học, từ đó trẻ thích học môn làm quen với văn học, tỷ lệ trẻ chú ý khi nghe cô kể chuyện đạt 100% trẻ hứng thú. Khi cô kể chuyện vào bài trực tiếp, nhẹ nhàng, hồn nhiên vui tươi thì mới thu hút được trẻ, tác phong của cô giáo bình tĩnh, các bước lên lớp đầy đủ, đồ dùng dạy học hấp dẫn đẹp mắt giúp trẻ hăng hái phát biểu, giờ học sôi nổi, kiến thức truyền thụ chính xác, cô giáo bao quát lớp tốt hơn, cô phải hòa mình với trẻ, giờ học đã đạt kết quả tốt như sau: Biện pháp Lớp Sĩ số Tốt Khá Khi chưa áp dụng biện pháp khoa học Kết quả sau khi áp dụng biện pháp khoa học 5T 35 10h/s = 29% 19h/s = 54% Trung bình 6h/s = 17% 5T 35 25h/s = 71% 8h/s = 23% 2h/s = 6% Như vậy nếu áp dụng tốt các biên pháp, phương pháp dạy học nhơ nêu ở trên thì chất lượng dạy và học các hoạt động nói chung và phát triển ngôn ngữ cho trẻ làm quen với văn học lớp 5 tuổi nói riêng sẽ đạt kết quả tốt. 4, Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Năm học này tôi đã áp dụng biện pháp khoa học trên vào việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn học, gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện với tinh thần say mê với nghề nghiệp đã tìm tòi nghiên cứu tài liệu giảng dạy, học hỏi chị em đồng nghiệp, học hỏi trong ti vi, sách báo tập san và lòng yêu nghề mếm trẻ từ những tinh thần say mê với nghề nghiệp, như vậy lớp tôi đã thu được kết quả tốt đẹp như sau: - Về phía cô: Tôi đã dày công rèn luyện mình về mọi mặt như tư thế, tác phong, cử chỉ, điệu bộ, lời nói dịu dàng, nhẹ nhàng hấp dẫn đối với trẻ và thành công nhất là tôi đã nắm chắc được phương pháp bộ môn, cách vào bài, cách làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các giờ học, và hoạt động góc, hoạt động ngoài trời theo từng chủ điểm. Để gây hứng thú được cho trẻ nên các cháu đã tập trung vào giờ kể chuyện rất sôi nổi sinh động nhiều so với những năm trước chưa áp dụng vào biện pháp khoa học. 14 - Về phía trẻ: Khi chưa áp dụng những biện pháp trên thì kết quả giờ học mới chỉ đạt được 60 – 65% số cháu tham gia học. Năm học này tôi đã áp dụng biện pháp khoa học là do nghiên cứu và đúc rút được những kinh nghiệm nên kết quả giờ kể chuyện, trẻ tiếp thu bài nhanh, hăng say phát biểu trả lời được các câu hỏi khi cô đặt ra, kết quả đã thu được 95 – 98% các cháu ham học kể chuyện, và những cháu diễn đạt câu chưa đầy đủ, nói lắp, đến nay các cháu đã phát âm chính xác, nói câu đủ ý, từ những kết quả đã đạt được ở trên càng làm cho tôi gắn bó yêu nghề mếm trẻ hơn. III, KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1, Kết luận - Từ biện pháp kết quả cụ thể đã nêu ở trên bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệp trong tiết học kể chuyện như sau: + Không ngừng tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn về mọi mặt nhất là về kiến thức và năng khiếu kể chuyện. + Cô giáo phải nâng cao nghiên cứu kỹ chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng đổi mới, nắm vững phương pháp của từng tiết học, các góc để có sự chuẩn bị về đồ dùng cho cô và trẻ một cách chu đáo và đầy đủ, trong giờ kể chuyện luôn luôn thay đổi hình thức khi mở đầu bài dạy, gây hứng thú cho trẻ ngay từ những phút đầu để thu hút sự chú ý của trẻ. + Luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo và làm tốt công tác hóa giáo dục để nâng cao chuyên môn và được mọi người quan tâm hơn. Thông qua hoạt động nêu gương cuối tuần cuối ngày giúp trẻ yêu thích trong giờ kể chuyện, từ đó trẻ mạnh dạn hơn, hồn nhiên ham mê khi kể chuyện. - Luôn tận dụng mọi lúc mọi nơi để dạy trẻ có thói quen về vận dụng các kỹ năng, cử chỉ, điệu bộ khi kể chuyện, giáo viên phải suy nghĩ sáng tạo tiến hành mọi lúc mọi nơi, đồng thời lồng ghép tích hợp vào các môn học, các hoạt động của trẻ mầm non. - Cô phải linh hoạt giải quyết các tình huống kịp thời và động viên khuyến khích trẻ . 15 - Cô biết tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có của địa phương để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho môn học và các môn học khác có liên quan. Sự ủng hộ phối hợp của phụ huynh học sinh rất quan trọng nó là một trong những nguyên nhân thành công của chuyên đề là có sự đóng góp giúp đỡ của phụ huynh. Trong quá trình nghiên cứu vận dụng những giải pháp đó bản thân tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu và cải tiến phương pháp dạy học , vận dụng dáng tạo hơn nữa các phương pháp, sáng kiến hay, công tác giáo dục trẻ để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên trong thời đại ngày nay. Trên đây là bài học kinh nghiệm quý báu mà tôi đã dày công nghiên cứu và tìm tòi, đó là nguyên nhân chủ yếu để tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ, gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện, những chủ nhân tương lai của đất nước. 2, Kiến nghị Để thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non thanh nghị, tôi viết lên đây với tất cả tâm huyết, lòng nhiệt tình yêu nghề, mếm trẻ, tôi mạnh dạn trình bày rất mong được sự đóng góp của các cấp lãnh đạo để bản thân tôi được tích lũy thêm những kinh nghiệm và có phương pháp giảng dạy ngày càng tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thanh nghị, ngày 18 tháng 4 năm 2 13 Ngươi viết Nguyễn Thị Nhân 16