Tài liệu Skkn sử dụng những nguyên lý kết cấu, luật thi, tứ thơ,ngôn ngữ, nhan đề vào dạy học tác phẩm thơ đường trong chương trình ngữ văn 10 nhằm kích thích hứng thú học tập của học sinh

.DOC

132

dangvantuan Báo vi phạm

Tải xuống 68

Mô tả:

Môc lôc A. §Æt vÊn ®Ò. I. Lêi më ®Çu. II. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò 1. Thùc tr¹ng. 2. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña thùc tr¹ng trªn. B. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò PhÇn I. C¸c gi¶i ph¸p c¶i tiÕn. 1. Mét sè c¬ së lÝ thuyÕt vµ thùc tiÔn vÒ nh÷ng h×nh thøc sö dông nh÷ng nguyªn lÝ: KÕt cÊu, luËt thi, ng«n ng÷, tø th¬, nhan ®Ò vµo viÖc d¹y th¬ §êng nh»m kÝch thÝch høng thó häc tËp của häc sinh Líp 10 . 2. Quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ ph¬ng thøc sö dông c¸c nguyªn lÝ: KÕt cÊu, luËt thi, tø th¬, ng«n ng÷, nhan ®Ò vµo d¹y häc th¬ §êng trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 10 nh»m kÝch thÝch høng thó häc cña học sinh. PhÇn II. C¸c biÖn ph¸p ®Ó tæ chøc thùc hiÖn. 1. Thö x©y dùng hÖ thèng c¸c nguyªn lÝ cho mét t¸c phÈm cô thÓ trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 10. 2. Thùc nghiÖm. C. KÕt luËn. I. KÕt qu¶ nghiªn cøu. II. Bµi häc kinh nghiÖm. III. Mét sè kiÕn nghÞ sau khi thùc hiÖn Tµi liÖu tham kh¶o. 2 2 2 2 3 4 4 4 11 12 12 16 18 18 18 19 20 A. ĐẶT VẤ ĐÊ I. LỜI MƠ ĐẦU Lê Quy Đôn đa từng ̀nói: “Văn chương la gôc lơn củ sư lâ ̣p thân, la viêc̣ lơn củ sư inh tê”. Đùng vâ ̣y, day hoc mồn Ngư vằn tròng Nha trường THPT, đă ̣c b́iê ̣t phần thơ Đường thưc sư la mô ̣t vần đê kho. Kho đối với ca ̀ngưới day va kho với ca ̀ngưới hoc. Cái kho đối với ǵiao v́iền day vằn la lam sao tròng ǵiơ hoc co thê tao ra bâu khồng khi vằn chường. Se te ̀nhat ̀nêu ǵiơ hoc vằn chi la mô ̣t ǵiơ truyền đat ḱiền thưc đờn thuần, thây ̀nói tro gh́i, khồng khac gi ǵiơ hoc Chình tri va ̀như vâ ̣y mồn vằn đa bi thu t́iêu tình ̀nghê ̣ thuâ ̣t mô ̣t cach khồng tuyền bô cho ̀nền ̀nhừng ̀năm gần đây sô hoc śình yêu thich mồn vằn khồng ̀nh́iêu. Do vâ ̣y đền luc ̀nay chùng ta 1 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như phái cói tròng day hoc mồn Ngư vằn vưa la mô ̣t mồn ̀nghê ̣ thuâ ̣t phái lam sao đê tô chưc hường dần hoc śình cam ̀nhâ ̣̀n đươc vằn hoc ̀nghê ̣ thuâ ̣t co tac đô ̣̀ng mành me đền còn ̀ngưới, cái đep đành thưc ơ mối còn ̀ngưới ̀ńiêm mòng muồn trơ ̀nền cao đep hờn, sồng ̀ngay càng tôt đep hờn, co ̀ńiêm t́ìn va thưc sư hằng say qua v́iê ̣c cam thu trưc t́iêp cac tac phâm Vằn chường, vằn hoc co kha ̀nằng ǵiao duc đao đưc, ̀nhần cach, thâm my cho ̀ngưới đoc. Bới vâ ̣y đê lam đươc đ́iêu ̀nay bền cành ̀nhừng b́iê ̣̀n phap khới đô ̣̀ng ǵiơ hoc, ǵiàng ǵiái, ǵiàng bình kêt thuc ǵiơ hoc tât yêu phái dưa vao hê ̣ thồng ̀nhừng ̀nguyền li cua thơ Đường. H́iê ̣̀n ̀nay đối mới phường phap ǵiàng day tròng bô ̣ mồn Ngư vằn đàng la vần đê câp th́iêt ̀nòng hối. Tròng đo xây dừng đươc hê ̣ thồng câu hói t́iêp câ ̣̀n màng thơ Đường la rât kho lam sao vưa đam bao tình khoa hoc, vưa đam bao tình ̀nghê ̣ thuâ ̣t, tao hừng thu cho hoc śình từng bươc đ́i sâu vao cam thu tac phâm thơ Đường ̀như boc dần từng cành hoa đê tim thây ̀nhuy hoa la mô ̣t yêu câu màng tình quyêt đình tới sư thành bái cua ǵiơ day vằn hoc ̀nói chùng va ǵiơ day thơ Đường ̀nói ŕiềng. II. THỰ TRÁN ̣UA VẤ ĐÊ 1. Thực trạng. Như chùng ta đa b́iêt trường THPT Thach Thành IV la mô ̣t tròng tồng sô 105 trường THPT tròng tình Thành Hoa huyê ̣̀n Thach Thành la mô ̣t tròng 23 huyê ̣̀n Ḿiền ̀núi ̀năm ơ phia Tây cua tình Thành Hoa. Đới sồng ḱình tê còn gă ̣p ̀nh́iêu kho khằn, dần tri cùng còn thâp cho ̀nền v́iê ̣c ǵiao duc còn gă ̣p ̀nh́iêu kho khằn. Vần đê vâ ̣̀n đô ̣̀ng hoc śình đ́i hoc đa kho, kho hờn la lam sao cho hoc śình say mê hoc, đă ̣c b́iê ̣t la hoc mồn vằn. Trường THPT Thach Thành IV la trường mới thành lâ ̣p cơ sơ vâ ̣t chât còn th́iêu thồn, đối tường hoc śình chu yêu ơ 6 xa vùng 135 tròng đo co 4 xa Thach Tường, Thach Lâm, Thành My va Thành Yền thuô ̣c d́iê ̣̀n đă ̣c b́iê ̣t kho khằn. Đô ̣́i ̀ngu ǵiao v́iền mới ra trường tuối đới còn ̀nòn tre, ḱình ̀ngh́iê ̣m ǵiàng day chưa co ̀nền vần đê day va hoc la mô ̣t vần đê còn ̀nàn ǵiái, đă ̣c b́iê ̣t la day phần thơ Đường lam sao đê cho hoc śình yêu thich va hừng thu hoc la đ́iêu rât kho đối với ǵiao v́iền day vằn ̀nói ŕiềng, với ǵiao v́iền day cac mồn khac ̀nói chùng bới vi lâu ̀nay tròng t́iêm thưc cua cac em ̀nghi thơ Đường la rât kho. Cho ̀nền đa dần đền tròng ̀nhừng ̀năm gần đây sô hoc śình yêu thich mồn vằn khồng ̀nh́iêu, đa sô cac em ̀ngái hoc vằn, thơ ơ với mồn Ngư vằn cho du cac em 2 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như ̀nhâ ̣̀n thưc đươc vái tro bô trơ to lờn va th́iêt thưc cua vằn hoc tròng hoc tâ ̣p cùng ̀như tròng cuô ̣c sồng. Xuât phat tư tình hình kho khằn ̀nói trền tối đa mành dàn ap dùng phường phap day hoc vằn cua tac ǵia Phàn Tròng Luâ ̣̀n. Tròng cuồn sach ̀nay tac ǵia đa tâ ̣p trùng vao ̀ngh́iền cưu vê mă ̣t ly thuyêt kha hê ̣ thồng tuy ̀nh́iền tac ǵia mới ǵiái quyêt vần đê ơ goc đô ̣ vi mô chùng cho tât ca cac câp hoc. Bới vâ ̣y tối đa chòn đê tái “Sư dung nhưng nguyên li: Kêt câu, luâ ̣t thi, tư thơ, ngôn ngư, nh̉n đề vao day hoc tac phâm thơ Đương trong chương trinh Ngư văn 10 nhăm ich thich hưng thu hoc tâ ̣p củ hoc sinh ” đê ̀ngh́iền cưu va cùng la gop thêm mô ̣t t́iềng ̀nói tâm huyêt vao hoat đô ̣̀ng day hoc mồn Ngư vằn theo t́ình thần đối mới phường phap day hoc. 2. Kết quả và hiêụ quả củ thực trạng trên Kh́i xây dừng đê tái ̀nay trền ̀nhừng đình hường chùng vê mă ̣t phường phap cua cac tac ǵia, bàn thần tối mành dàn vâ ̣̀n dùng kê thưa ̀nhừng kêt qua đa đat đươc cua ho đê đ́i sâu vao tim h́iêu, ̀ngh́iền cưu ̀nhừng ̀nguyền li cua thơ Đường ̀nhăm ap dùng cu thê vao câp hoc va tâ ̣p chùng vao v́iê ̣c thư xây dừng cho mô ̣t ǵiơ day tac phâm cu thê tròng chường trình Ngư vằn lơp 10. Tròng đê tái ̀nay pham v́i ̀ngh́iền cưu cua tối ǵiới hàn ơ v́iê ̣c: Chi sư dùng ̀nhừng ̀nghuyền li: Kêt câu, luâ ̣t th́i, tư thơ, ̀ngồn ̀ngư, ̀nhàn đê vao v́iê ̣c day hoc thơ Đường tròng chường trình Ngư vằn lơp 10. Tròng đo chòn tac phâm t́iêu b́iêu tròng sach ǵiao khoa Ngư vằn 10 đê thư xây dừng hê ̣ thồng câu hói dưa trền ̀nhừng ̀nguyền li ̀nhăm ǵiup hoc śình cam thu h́iê ̣u qua vằn bàn thơ Đường. Sau đo t́iền hành day thư hái t́iêt thưc ̀ngh́iê ̣m ơ bồn lơp ̀nh́m đành ǵia đươc h́iê ̣u qua kh́i sư dùng ̀nhừng ̀nghuyền li ̀nay. Kêt qua điêu tra, khao sat năng lưc hoc tâp cua hoc sinh. Lơp: Lơp: Lơp: Lơp: STT Nằng lưc hoc tâp cua hoc śình 10A1Co 10A2Co 10A3Co 10A8Co 45HS 45HS 45HS 45HS 1 Xac đình đùng kêt câu bái thơ 58,3% 60,5% 56,8% 50,7% luâ ̣t th́i gôm ̀ngu luâ ̣t, thât luâ ̣t 2 Xac đình đùng kêt câu bái thơ 45,5% 56,3% 44,0% 43,2% tư tuyê ̣t 3 Nhâ ̣̀n b́iêt đươc ̀ńiêm thơ va 28,4% 29,0% 26,7% 25,0% luâ ̣t bằng tŕc 4 Khái thac bái thơ dưa vao tim 18,5% 20,8% 17,3% 14,8% 3 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như 5 6 7 8 h́iêu luâ ̣t đối Nhâ ̣̀n b́iêt đươc vần tròng thơ 13,6% 16,7% Đường Xac đình đươc tư thơ tròng bái 13,0% 15,2% thơ Đường H́iêu đươc ̀ngồn ̀ngư thơ 13,0% 14,5% H́iêu đươc ̀nhàn đê thơ 37,5% 45,5% B. NIAI Q̀YÊT VẤ ĐÊ 13,6% 12,5% 13,3% 12,5% 13,0% 35,5% 11,8% 33,5% Phân IU ̣Ạ́ NIAI PHÁP ̣AI TIẾ 1. Mô ̣t sô cơ sơ ly thuyết và thực tiên vê nhưng hinh thưc sư dung nhưng nguyên liU Kêt câu, luâ ̣t thi, ngôn ngư, tư thơ, nh̉n đê v̉o viêc̣ dạy thơ Đtơng nhằ ich thich hưng thú hoc củ hoc sinh . Trền cơ sơ t́iêp thu ̀nhừng kêt qua ̀ngh́iền cưu cua cac tac ǵia đ́i trươc va ̀nhât la ̀nhừng tim tói đa đươc kh̉̀ng đình cua tac ǵia Nguỹ̀n Bich Hái, bàn thần tối co thê hình dùng va xac đình đươc mô ̣t hê ̣ thồng vê mă ̣t ly thuyêt va thưc t́ĩ̀n ̀như sau: 1.1. Kh̉i thac bai thơ Đương từ viêc̣ tim hiêu êt câu. 1.1.1. Tim hiêu êt câu bai thơ luâṭ thi L̃u ̣́t ́thư, gôm ngu l̃u ̣́t (8cũ mô, cũ 5 chữ̃ va ́thưấ́t l̃u ̣́t ( 8 cũ mô, cũ 7 chữ ̃. Có m ̣́t sô cáchư phưun chư,n ba, ́thư, nhưươ sñ: ̣ách 1U Phân tich bai thơ theo êt câu 4 phân đê, thưc, luâ ̣̀n, kêt đồng thới ǵ̀n cho mối phần mô ̣t ̀nh́iê ̣m vu xac đình. Hái câu đê: Câu 1 pha đê: mơ ra y cua bái; Câu 2 thưa đê: t́iêp y đê chuyền vao thần bái; Hái câu thưc: íiái thich ro y đâu bái Đây la cach ch́ia bô cuc truyền thồng kh́i phần tich bái thơ Đường luâ ̣t. ̣ách 2U Phân tich bai thơ theo h̉i phân êt câu củ bai thơ .Mối mô ̣t bái thơ co 8 câu, ch́ia lam hái phần, 4 câu đâu va 4 câu cuối tac ǵia Ḱim Thành Thàn gói 4 câu đâu la ́t,êan g,ả,, 4 câu cuối la hưu ̣̃ g,ả, bái luâ ̣t th́i gôm co hái khia cành thư ̀nhât la cành sư v́iê ̣c, câu chuyê ̣̀n va thư hái la tình cam cua tac ǵia Vi du: Kh́i day bái “Thu hưng” cua ( Đô Phu ) ̀nh́iêu ǵiao v́iền đa ch́ia bái thơ thành hái phần. 1.1.2. Tim hiêu êt câu bai thơ tư tuyêt.̣ Thơ tư tuyê ̣t gôm ̀ngu tuyê ̣t (4 câu, mối câu 5 chư) va thât tuyê ̣t (4 câu, mối câu 7 chư). Tuy dùng lường câu chư it hờn bái thơ bat cu ̀nhừng tư ̀no la mô ̣t 4 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như kêt câu chình thê co câu truc ŕiềng. Do vâ ̣y kh́i day loái thơ ̀nay chùng ta co thê vâ ̣̀n dùng cach khái thac theo qua trình dàn dừng câu tư cua bái thơ, tưc la tim h́iêu theo kêt câu cua ̀no. Theo tac ǵia Nguỹ̀n Si Cần ́tr̀ong mấy vấn đêa phưươ,ng phưáp dạy hưọc ́thư, cô V,ên ̣́t Nnm, bô cuc bái thât ̀ngồn tư tuyê ̣t gôm co bồn phần: khái, thưa, chuyền, hơp. Mối phần khái, thưa, chuyền, hơp la mô ̣t câu co chưc ̀nằng. -Câu khái mơ đâu đê tao ra “duyền cơ” đê ŕiền khái toàn bô ̣ tư thơ, ̀nhừng ̀ngay tròng câu đâu đa ham chưa ̀nô ̣́i dùng, tình cam tac ǵia. -Câu thưa co hái chưc ̀nằng cơ bàn: Cùng với câu 1 hoàn th́iê ̣̀n mô ̣t y, va ̀ńiêm ĺiền 1 với ĺiền 2 vưa hé lô ̣ ̀nô ̣́i dùng tư tường cua bái thơ. - Câu chuyền la câu thư 3 câu thơ co vi tri đă ̣c b́iê ̣t tròng bái thơ tư tuyê ̣t ̀no vưa la sư chuyền cua hái câu trươc vưa đòng vái tro quyêt đình sư thành bái cua bái thơ. Vi du: Bái thơ “Tinh da từ” cua Li Bach co thê khái thac bái thơ theo hường ̀nay. ́go ài r̉ có thể h̉i thác bài thơ theo ̀ô hinh ết câu 222. Bới vi bái thơ thât ̀ngồn tư tuyê ̣t đươc câu tao bới hái ĺiền thơ. Chùng ta đa b́iêt ĺiền thơ la mô ̣t đờn vi hêt sưc cơ bàn cua thơ luâ ̣t đường. Do vâ ̣y kh́i khái thac bái thơ dưa vao cơ sơ ̀nay la đ́iêu cần th́iêt. Nói ̀như thê khồng phái cư ̀nhât ̀nhât ap dùng cach ǵiàng day thơ thât ̀ngồn tư tuyê ̣t theo kêt câu 222 ̀nay. Ma tròng thưc t́ĩ̀n, trươc mô ̣t tac phâm cu thê, ta co thê vâ ̣̀n dùng mô ̣t cach ĺình hoat cac phường thưc ch́iêm lình đê đat h́iê ̣u qua cao tròng ǵiàng day. Nhừng cần lưu y kh́i phần tich bái thơ thât ̀ngồn tư tuyê ̣t cùng phái đình hường cho hoc śình chu tròng vao v́iê ̣c h́iêu câu thơ thư 3 bới đo la câu bàn lê, truc kêt ̀nối hái phần cua bái thơ đưa ̀ngưới đoc vao vần đê chình yêu ma tac ǵia muồn đê câ ̣p Vi duU Bái thơ “Hoang Hac lâu tông Maanh Hao Nhiên chi aunng Lăng” cua Li Bach co thê khái thac theo hường kêt câu ̀nay. 1.2. Kh̉i thác bài thơ Đtơng dự̉ vào các quy đ nh hác củ luâ ̣t thi. 1.2.1. Kh̉i thác bài thơ Đtơng dự̉ vào niề thơ và luâ ̣t băng trrc. Thơ Đường đa đuc kêt ḱình ̀ngh́iê ̣m qua khư ̀nầng lền thành luâ ̣t bằng tŕc đối xừng, chình la mâu thuần thồng ̀nhât tròng âm thành, đối xừng càng cao thi sư hái hoa càng lờn. No thê h́iê ̣̀n trươc hêt ơ ̀ńiêm thơ. 1.2.1.1 Kh̉i thác bài thơ dự̉ vào niề thơU N,ênm ̀nghia đèn la dình, chi quàn hê ̣ ǵ̀n bo chă ̣t che với ̀nhau vê âm luâ ̣t ǵiưa cac câu theo hê ̣ thồng doc 5 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như cua bái thơ. Tròng mối că ̣p câu, tưc mối “ĺiền” thơ, cac chư câu sô le, sô chằn phái co thành trái ̀ngươc ̀nhau (trư chư thư 5 chư thư 7 tròng ĺiền thơ) Vi duU Bái thơ “Thu hưng” cua Đô Phu. “Ngoc lô ̣ đ́iêu thường phòng thu lâm Vu sờn vu ǵiap khi t́iêu sâm íiàng ǵiàn ba làng ḱiêm th́iền dùng. Tái thường phòng vần t́iêp đia âm” Tròng hái ĺiền thơ trền, cac chư tường ừng ơ hái câu sô chằn va câu sô le thành trái ̀ngươc ̀nhau, trư chư thư 3 ơ ĺiền 1 va chư thư 3 ơ ĺiền 2. Đ́iêu ̀nay co thê châp ̀nhâ ̣̀n đươc vi “ nhât, t̉̀, ngu bât luâ ̣n- nh , tư, luc phân ̀inh”. Tròng hái că ̣p câu kê ̀nhau, ̀nhip đ́i cua ĺiền trền phái khac ̀nhip đ́i cua ĺiền dưới. Muồn vâ ̣y chư thư 2 cua câu chằn thuô ̣c ĺiền trền phái cùng thành với chư thư 2 cua câu le thuôc ĺiền dưới. Sư ǵiồng ̀nhau ̀như thê vê thành đa tao ̀nền cái gói la ̀ńiêm vi ̀no đa lam cho hái câu thơ thuô ̣c hái ĺiền dình vao ̀nhau. Theo đo tròng bái thơ thât ̀ngồn bat cu câu 1 ̀ńiêm với câu 8, câu 2 ̀ńiêm với câu 3, câu 4 ̀ńiêm với câu 5, câu 6 ̀ńiêm với câu 7, còn ơ bái thơ thât ̀ngồn tư tuyê ̣t câu 1 ̀ńiêm với câu 4, câu 2 ̀ńiêm với câu 3. Vi du: Bái “Thu hưng” cua Đô Phu xem xét cac tư thư 2,4,6 đ́i doc suôt tac phâm se thây: - Ĺiền 1: Câu 1 + câu 8 - Ĺiền 2: Câu 2 + câu 3 - Ĺiền 3: Câu 4 + câu5 - Ĺiền 4: Câu 6 + câu 7 Vi duU Bái thơ “Hoang Hac lâu tông Maanh Hao Nhiên chi aunng Lăng” cua Li Bach. - Ĺiền 1: Câu 1 + câu 4 - Ĺiền 2: Câu 2 + câu 3 1.2.1.2 Kh̉i thác bài thơ dự̉ vào luâ ̣t băng trrc Bái thơ Đường phái tuần thu sư quy đình vê thành bằng, thành tŕc tròng từng câu va tròng ca bái thơ theo hê ̣ thồng hàng ̀ngàng. No quy đình thê cua bái thơ luâ ̣t, muồn b́iêt bái thơ luâ ̣t bằng hay luâ ̣t tŕc thi phái cằn cư vao chư thư 2 cua câu 1. Nêu chư ̀nay thành bằng thi bái thơ ̀nay thuô ̣c luâ ̣t bằng (va ̀ngươc lái) Tròng mối câu xu hường chùng la cac că ̣p bằng- tŕc đươc bô tri lần lươt ̀nhau. 6 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như Vê sư x́p xêp cac thành bằng- tŕc co cồng thưc b́iêu d́ĩ̀n sư phần bô cua từng câu cu thê tròng ca bái thơ luâ ̣t thât ̀ngồn bat cu ơ dàng li tường. Cu thê cac cồng thưc sau: + Bai thơ luâṭ băng hơi vao vân: ̣ Chư thư 2 câu đâu thành bằng, chư cuối câu thư ̀nhât, vần với chư cuối câu thư 2. Mô hình ̀như sau: B B T T T B B T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B B B T T B B T T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B (M hừnhư 1̃ + Bai thơ luâṭ băng hơi hông vao vân: ̣ Chư thư 2 cua câu đâu thành bằng, chư cuối cua câu thư ̀nhât, khồng vần với câu thư 2. Mô hình ̀như sau: B B T T B B T T T B B T T B T T B B B T T B B T T B B T T T B B T T B T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B (M hừnhư 2̃ + Bai thơ luâ ̣t tŕc hơi vao vâ ̣n: Chư thư 2 câu đâu, thành tŕc, chư cuối câu thư ̀nhât vần với chư cuối câu thư 2. Mô hình ̀như sau: T T B B T T B B B T T T B B B B T T B B T T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B B B T T B B T T T B B T T B (M hừnhư 3̃ + Bài thơ luâ ̣t trrc hông vào vâ ̣n: Chư thư 2 câu thư ̀nhât thành tŕc, chư cuối câu thư ̀nhât khồng vần với chư cuối câu thư 2. Mô hình ̀như sau: T T B B B T T 7 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như B B T T T B B B B T T B B T T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B B B T T B B T T T B B T T B (M hừnhư 4̃ Trền thưc tê it ̀ngưới sàng tac râ ̣p theo cồng thưc trền, ̀nền śình ra lê ̣: ̀nhât, tam, ̀ngu bât luâ ̣̀n, ̀nhi, tư, luc phần ḿình. Nghia la tròng mô ̣t câu thơ luâ ̣t cac chư 2,4,6 cô đình (chư thư 4 ̀ngươc thành với chư thư 2 va thư 6, còn chư 1,3,5 co thê tuỳ y thay đối thành bằng tŕc (̀ngươc lái). Vi ̀nhừng đă ̣c đ́iêm trền đây kh́i day hoc tac phâm thơ Đường luâ ̣t với ̀nhừng trường hơp rới vao ̀ngoái lê ̣ iV cho HS khao sat đê cac em co cơ sơ kh̉̀ng đình lái quy luâ ̣t phần bô cac âm bằng tŕc tròng tac phâm. Nhơ thao tac ̀nay, HS se lái mô ̣t lần ̀nưa kh́c sâu vê thơ. Chình vi vâ ̣y kh́i day hoc phái xoay sâu vao ̀nhừng đ́iêm sàng ̀nghê ̣ thuâ ̣t ̀nay, phần tich cho đươc tac dùng cua ̀no tròng v́iê ̣c chuyền tái tư tường cua tac ǵia. Vi du: Tròng bái thơ “ Thu hưng” cua Đô Phu đây la bái thơ đươc lam theo luâ ̣t tŕc khới vao vâ ̣̀n (mô hình 3). Chư thư 2 câu 1 thành tŕc, chư cuối câu thư ̀nhât vần với chư cuối cua câu 2. Ngoc lô ̣ đ́iêu thường phòng thu lâm Vu sờn vu ǵiap khi t́iêu sâm 1.2.2. Kh̉i thác bài thơ luâ ̣t Đtơng dự̉ vào tì hiểu luâ ̣t đôi Tròng bái thơ Đường lam theo luâ ̣t đối trơ thành ̀nguyền t́c b́t buô ̣c, đươc quy đình chă ̣t che, đói hói phái co sư cần xừng ca thành lần y. + Vê th̉nh, cac tư đối ̀nhau phái cùng loái: dành tư đối với dành tư + Vê yU tròng thơ Đường luâ ̣t thành đ́i đối với y ̀nền kh́i tim h́iêu thành thi phái luồn chu y đền y, kh́i đươc ca thành lần y mới đ́t ̀nêu gă ̣p trường hơp cần ǵiư y thi phái h́i śình tư. Trường hơp ̀nay co thê phái đối tư loái ̀nay với tư loái ḱia dần đền h́iê ̣̀n tường đối khồng chình. Vi du: Tròng bái “Ho àng hạc lâu” Thối H́iê ̣u dùng tư “ hư” đối với dành tư “lâu” Theo ̀nguyền t́c cua luâ ̣t đối, tròng tac phâm thơ luâ ̣t thât ̀ngồn bat cu thi 2 ĺiền ǵiưa phái đối ̀nhau, co ̀nha thơ sư dùng đối ca 2 ĺiền đâu ĺiền cuối kh́i ǵiàng day khồng ̀nền chi dừng lái ơ v́iê ̣c phat h́iê ̣̀n cach khái thac luâ ̣t đối theo 8 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như quy đình cua th́i ̀nhần ma cần th́iêt phái lưu y khái thac dùng y ̀nghê ̣ thuâ ̣t tao đ́iêm sàng tròng sư pha cach, đồng thới đình hường cho hoc śình vâ ̣̀n dùng vồn h́iêu b́iêt tồng hơp (ḱiền thưc th́i phap, ḱiền thưc ̀ngư phap…) đê li ǵiái thâu đao hình thưc ̀nghê ̣ thuâ ̣t ma tac ǵia sư dùng ̀nhăm d́ĩ̀n ta đ́c lưc ̀nô ̣́i dùng y tư cua bái thơ. Vi du: Kh́i phần tich luâ ̣t đối tròng bái thơ “Ho àng Hạc lâu” ̀nha ̀ngh́iền cưu Nguỹ̀n Kh́c Ph́i đa co cach li ǵiái kha sâu śc, hái câu thơ đâu tac ǵia sư dùng hình thưc đối thê h́iê ̣̀n sư pha cach đây dùng y tái h́iê ̣̀n thưc tròng cái còn va cái mât. Dùng( hừoang hưạc̃ l̀oa, chư,m đ̉ đô, vơ, (H̀oang Hạc̃ ́tênn lầ̃ la m ̣́t sư phưá cáchư. 1.2.3. Tì hiểu vân tro ng bài thơ Đtơng Mô ̣t bái thơ bat cu co ̀năm vần. Thơ Đường luâ ̣t chi ǵieo đươc 4. Vần tŕc chi đươc dùng tròng thơ cô phòng. Theo quy đình vần ơ tac phâm thơ luâ ̣t chi đươc đă ̣t ơ cuối câu. - Bái thât ̀ngồn bat cu co 5 vần, vần ơ cac câu 1,2,4,6,8; - Bái tuyê ̣t cu co 3 vần ơ cac câu 1,2,4; Nêu rới vao trường hơp trồn vần thi thât ̀ngồn bat cu 4 vần, tư tuyê ̣t 2 vần. Vi duU Bái thơ “Thu hưng” cua Đô Phu. Tròng mô ̣t bái thơ (ca thât ̀ngồn va ̀ngu ̀ngồn) co thê trồn vần(ch́iêt vâ ̣̀n) ̀nhừng chi đươc phép “trồn” mô ̣t vần ơ câu đâu. 1.3. Tì hiểu tư tro ng bài thơ Đtơng Tim h́iêu tư tròng bái thơ Đường tưc la tim h́iêu cam xuc hoă ̣c y ̀nghia hình ành thơ tròng bai thơ. Co thê ̀nói tư tròng bái thơ Đường luồn mới la đô ̣c đao, đ́iêu ̀nay lam ̀nền sư phòng phu đa dàng tròng sàng tac cua cac th́i ̀nhần. Chình ̀nhơ sư sàng tao đo ma trền mô ̣t khùng hình thưc quy đình chă ̣t che, kh́i cùng ̀nói vê mô ̣t vần đê ̀nao đo, ta khồng hê thây co sư lă ̣p lái ơ cac tac ǵia. Vi duU Kh́i v́iêt vê mua thu, cùng la ̀nguồn cam xuc trươc cành thu ̀nhừng cam xuc cua Đô Phu la ̀nối ̀ńiêm xot xa trươc cành thu b́i thường, hoành tràng, đây ́p âm thành cuô ̣c sồng đới thường. Còn với Nguỹ̀n Khuyền, cái gới suy ̀nghi tròng ồng la cành thu tưới t́̀n śc mau cua làng quê B́c Bô ̣ V́iê ̣t Nam va ̀nối ưu thới mần thê cua còn ̀ngưới đây trach ̀nh́iêm (Thu đ́iêu) Tim h́iêu bái thơ Đường dưa vao tim h́iêu tư thơ, muc đich cua chùng tối la ǵiup cac em ̀nhâ ̣̀n b́iêt đươc sàng tao cua cac ̀nha thơ trươc cùng mô ̣t 9 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như vần đê h́iê ̣̀n thưc, va cho cac em ̀nhâ ̣̀n b́iêt đươc đă ̣c đ́iêm cach thưc b́iêu h́iê ̣̀n tư thơ tròng tac phâm thơ Đường. Tròng tac phâm thơ Đường, tư thơ đươc ̀nầng đơ bới ̀ngồn ̀ngư ham xuc, t́ình luyê ̣̀n va đươc gứi ǵm mô ̣t cach kìn đao chư khồng bô ̣c lô ̣ mô ̣t cach trưc t́iêp ̀như tròng thơ h́iê ̣̀n đái. Khao sat cac bái thơ Đường chùng tối thây tư thơ tròng bái thơ Đường thường ần dưới sư khái quat cac mối quàn hê ̣ xưa - ̀nay; khồng ǵiàn - thới ǵiàn, tình - cành… Đă ̣c b́iê ̣t la mối quàn hê ̣ tình va cành dùng ̀nh́iêu tròng kh́i chuyền tái tư thơ. Chình vi thê cành tròng thơ Đường la tâm cành, ̀nha thơ mườn cành đê ta tình, mườn ̀ngoái ǵiới đê bô ̣c lô ̣ tâm tràng. Đo chình la ̀nét đă ̣c śc cua thơ Đường. 1.4. Kh̉i thác bài thơ Đtơng dự̉ vào tì hiểu ngôn ngư thơ Lưa chòn tư ̀ngư cồng phu la dùng cồng cua cac th́i ̀nhần đă ̣c b́iê ̣t la với cac tac ǵia lam thơ luâ ̣t. Khao sat cac bái thơ thât ̀ngồn bat cu hoă ̣c tuyê ̣t cu, co thê thây ̀ngồn ̀ngư đươc cac ̀nha thơ sư dùng hêt sưc t́ình luyê ̣̀n. Tư đă ̣c trừng cua tình ham xuc tròng ̀ngồn ̀ngư thơ Đường, kh́i khái thac chùng ta cần bam sat tư ̀ngư đê phần tich quàn tròng hờn la lam ro dùng y cua ̀nha thơ kh́i tô chưc x́p xêp câu chư. Đường ̀nh́iền đây la cach đình hường dưa trền bàn ph́iền âm chư Hàn bới vi bàn dich thơ khồng chuyền tái hêt thồng t́ìn tròng ̀nguyền tac Vi du: Nêu ơ chường trươc vê trường hơp bái (Hoang Hac lâu tông Maanh Hao Nhiên chi aunng Lăng) cua Li Bach ̀nêu bam vao bàn dich se gă ̣p ̀nguy cơ h́iêu sái lê ̣ch vằn bàn. - Tư “Cô nhân” la (ban cu) lái chi dich la (ban), bàn với bàn cu khac ̀nhau hoàn toàn. - Tư “Cô pham” la (canh buồm cô đơn ) lái chi dich la (bóng buồm) ̀nêu dich ̀như vâ ̣y chưa chơ đươc cái cô đờn le lói cua ̀no. Tư thưc tê ̀nay đói hói ǵiao v́iền kh́i day tac phâm thơ Đường phái ǵiup hoc śình ̀nhâ ̣̀n b́iêt đươc mưc đô ̣ chuyền tái ̀nô ̣́i dùng tròng câu thơ dich thồng qua v́iê ̣c đối ch́iêu so sành bàn dich thơ với bàn ph́iền âm ̀nguyền tac đê ̀ńm đươc t́ình thần tac phâm Mô ̣t bái thơ Đường tuyê ̣t tac luồn co ̀ngồn ̀ngư đat tới đô ̣ ham xuc cao. Sô lường câu chư ǵiới hàn khồng hê mâu thuần với kha ̀nằng d́ĩ̀n đat vô cùng t́ình tê, phòng phu. Chình vi vâ ̣y kh́i phần tich thơ Đường, chùng ta phái hường hoc śình chu tâm vao v́iê ̣c ̀ńm b́t cac đ́iền tich, đ́iền cô, hê ̣ thồng tư ̀ngư thê h́iê ̣̀n tư tường chu đê, cac hình ành ần du…, bới ̀ńm b́t đươc, chùng ta co thê h́iêu mô ̣t cach sâu śc cac tầng y ̀nghia cua bái thơ. 10 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như Tom lái, kh́i khái thac bât cư tac phâm vằn hoc ̀nao, v́iê ̣c tim h́iêu ̀ngồn ̀ngư cùng la đ́iêu cần th́iêt vi co tim h́iêu ̀ngồn ̀ngư thi qua trình ǵiái ma tac phâm mới đươc thưc h́iê ̣̀n d̃ dàng. Chi co đ́iêu thơ Đường la thơ ̀nươc ̀ngoái ̀nền cần co hường phần tich ̀ngồn ̀ngư thich hơp, đă ̣c b́iê ̣t, ta chu y hờn vao v́iê ̣c khái thac hê ̣ thồng hình ành, tư ̀ngư thê h́iê ̣̀n tư tường, chu đê tac phâm với cac đ́iền cô, đ́iền tich gop phần lam cu thê hoa ̀nô ̣́i dùng b́iêu đat tròng bái thơ. 1.4. Tì hiểu bài thơ Đtơng tư nh̉n đê củ nó Bái th́i la mô ̣t câu truc chình thê, mô ̣t hê ̣ thồng tuần hoàn khép kìn với mô ̣t “thái cưc” thường do ̀nhàn đê đam trach. Hê ̣ thồng đo đươc câu truc mô ̣t cach co quy luâ ̣t với ̀nhừng mối quàn hê ̣ ̀nô ̣́i tái chă ̣t che va ̀nhừng mối ĺiền hê ̣ rô ̣̀ng mơ với thê ǵiới bền ̀ngoái, tao ̀nền sư gới y sâu xa ma ta quèn gói la (y tái ̀ngồn ̀ngoái). Quàn hê ̣ bền tròng cua bái thơ luâ ̣t th́i (kê ca luâ ̣t tuyê ̣t) đươc thê h́iê ̣̀n ơ ̀ńiêm, luâ ̣t, vần, đối, t́iêt đ́iê ̣u va bô cuc. Đo la tình phối hơp co tình quy luâ ̣t cua âm thành (bằng, tŕc), ̀nǵt ̀nhip (chằn, le), vần va khồng vần, đối va khồng đối, co xu hường trư tình “do ̀ngoái ̀nhâ ̣p ̀nô ̣́i”. Vi vâ ̣y ơ mô ̣t bái luâ ̣t th́i ̀nhàn đê la trùng tâm, la đâu mối, vâ ̣̀n hành cua ̀no la tư ̀ngoái vao tròng, tư xa đền gần, tư ̀ngoái cành đền tâm cành Vi du U Tưa đê bái thơ H̀oang Hạc lũ ́tông mạnhư Hạ̀o Như,ênn chư, Q̃ảng Lăng (Tái lâu Hoàng Hac t́ĩ̀n Mành Hao Nh́iền đ́i Quàng Lằng) ca bái thơ la tình cam tròng sàng cua Li Bach đối vơi bàn. Tưa đê đươc quàn xuyền suôt toàn bái. Đ́iêu đă ̣c b́iê ̣t la tư đâu đền cuối ̀nô ̣́i dùng cua bái “̀nhât khi” với t́iêu đê bái thơ. 2. Qủn điể̀ cơ bản vê phtơng thưc sư dung các nguyên liU Kết câu, luâ ̣t thi, tư thơ, ngôn ngư, nh̉n đê vào dạy hoc thơ Đtơng tro ng chtơng trinh ́gư vvn 10 nhằ lich thich hưng thú hoc tâ ̣p củ hoc sinh. Ở trền chùng tối đa đưa ra ̀nhừng cach thưc khái thac cac bái thơ Đường kh́i vâ ̣̀n dùng, khồng chi bam vao mô ̣t ̀nguyền li cô đình ̀nao, ma cần co sư tồng hơp cac ̀nguyền t́c quy trình tim h́iêu, ch́iêm lình tac phâm. Co ̀như thê mới tao đươc khồng khi śình đô ̣̀ng cho ǵiơ hoc, trành tình tràng râ ̣p khuồn may moc, gây cam ǵiac ̀nham chàn sư ĺình hoat ̀nay đươc h́iêu la: 2.1. Thư tư cua cac ̀nguyền li khồng cô đình kh́i vâ ̣̀n dùng vao t́iêt, bái day kh́i hoc trền lơp. Cùng la ̀nguyền li đo co thê hói ơ đâu va cuối ǵiơ hoc, dưa trền sư thay đối tình cam cua hoc śình tròng qua trình t́iêp xuc với tac phâm. 11 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như 2.2. Kh́i đă ̣t câu hói khồng ̀nền tuyê ̣t đối hoa rành ǵiới ǵiưa cac ̀nguyền li , ma co câu hói màng tình chât tồng hơp cua ca hái ba loái ̀nguyền li khac. 2.3. Kh́i tô chưc ǵiơ day bằng v́iê ̣c vâ ̣̀n dùng hê ̣ thồng cac ̀nguyền li, khồng phái chơ hoc śình xùng phòng phat b́iêu, ma bât kỳ hoc śình ̀nao tròng lơp cùng tham ǵia đươc. 2.4. Sư dùng ̀nh́iêu hay it ̀nguyền li phu thuô ̣c vao từng tac phâm, thâ ̣m chi ca tình hình cu thê cua ǵiao v́iền va hoc śình, cua t́iêt hoc, ḿĩ̀n sao câu hói phái kich thich đươc vao ̀nhừng đ́iêm sàng thâm my cua tac phâm. 2.5. Hê ̣ thồng ̀nguyền li phái đươc tŕiền khái tô chưc ǵ̀n ĺiền với cac hoat đô ̣̀ng khac ̀như đoc d́ĩ̀n cam, bình ǵiàng. PHẤ IIU ̣Ạ́ BIỆ́ PHÁP ĐÊ TT ̣HC̣ THỰ HIỆ́ 1. Thư xây dựng hê ̣ thông các nguyên li cho ̀ô ̣t tác phầ cu thể tro ng chtơng trinh ́gư vvn lơp 10. Văn bnn: “Hoàng Hac lâu tồng Mành Hao Nh́iền ch́i Quàng Lằng” cua Li Bach. Với ̀nô ̣́i dùng cho phép tối chi sư dùng hê ̣ thồng cac ̀nguyền li ơ phần đoc h́iêu ch́i t́iêt vằn bàn. I./ Maưc đô ̣ cân đat: - Cam ̀nhâ ̣̀n đươc tình bàn chần thành, tròng sàng cua Li Bach . - H́iêu đươc phòng cach thơ tư tuyê ̣t cua tac ǵia. II./ Trong tâm iên thưc, i năng: - Tình cam chần thành, tròng sàng cam đô ̣̀ng cua ̀nha thơ đối với bàn. - Hình ành, ̀ngồn ̀ngư thơ tưới sàng, gới cam. III. Hương dân thưc hiên. ̣ 1. Tim hiêu chung Ho ạt đô ̣ng củ NV và HS ́ô ̣i dung iến thưc cân đạt 2. Đoc - hiểu chi tiết Hoat đông ̣ 1: Hường dần HS đoc bái thơ Hoat đông ̣ 2. Hường dần HS xac đình bô cuc bái thơ: Ch́ia lam 2 phần ̣âu hoiU Có thê chỉ bai thơ lam Phân 1U Hái câu đâu: Hái câu thơ đa mây phân?Hãy nêu nô ̣i dung củ gới ra trươc ̀ngưới đoc khồng ǵiàn va h̉i câu đâu? thới ǵiàn cua mô ̣t chuyền đ́i Mành 12 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như (Cũ hưỏ, ng̃yênn lí kết cấ̃̃ Hao Nh́iền – Nha thơ - Bàn thần vòng ̀ńiền cua Li Bach. Phân 2U Hái câu cuối: Hái câu cành cùng trồng v́̀ng ̀như còn ̀ngưới chi mô ̣t cành buôm mât hut vao khoàng khồng, mô ̣t dòng Trường íiàng chay vao cói trới. Hoat đông ̣ t. Hường dần HS tim h́iêu phần ph́iền âm va dich ̀nghia. ̉. H̉i câu đâu ̣âu hoiU Bài thơ đtơc là̀ theo thể - Bái thơ đươc lam theo thê thơ: Thât lo ại gi? tuyê ̣t (4 câu mối câu 7 chư) (Cũ hưỏ, ́t̀m hư,̉̃ kết cấ̃ ba, ́thư, ́tứ ́t̃yên ̣́t̃ ̣âu hoiU Bai thơ gồm có b̉o nhiêu - Bái thơ gôm co hái ĺiền thơ: liên thơ?đó la nhưng liên nao? + Hái ĺiền đâu (Cũ hưỏ, ng̃yênn lí kết cấ̃ ba, ́thư, ́tứ + Hái ĺiền cuối ́t̃yên ̣́t̃ ̣âu hoiU H̉i câu đâu cho t̉ biêt gi - Hái câu thơ gới ra khồng ǵiàn va về ngươi ban củ Li Bach? đực thới ǵiàn cua mô ̣t chuyền đ́i Mành diễn r̉ trong thơi gỉn va hông Hao Nh́iền – Nha thơ - bàn thần vòng gỉn như thê nao? ̀ńiền cua Li Bach. (khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ + Khồng ǵiàn: Mô ̣t khoàng khồng c̉n ba, ́thư,̃ ǵiàn rô ̣̀ng lờn, mô ̣t chuyền đ́i. + Thới ǵiàn: Thàng ba – cuối mua xuần - mua hoa khói. - Đ́iêm xuât phat: Phia tây - lâu Câu hoi: Em cho biêt điêm xuât phat Hoàng Hac. củ chuyên đi la ơ đâu?Cach đi ơ - Đ́iêm đền: Phia đồng – Dường đây như thê nao? Châu mô ̣t ̀nới phồn hoa cua Trùng (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ Quôc. c̉n ba, ́thư,̃ - Cach đ́i: Đ́i thuyền xuối dòng Trường íiàng. ̣âu hoiU È hay so sánh phân - Bàn ph́iền âm: Cô ̀nhần (bàn cu) phiên ầ và d ch nghỉ có điêm gi - Dich ̀nghia: Bàn 13 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như hac hông? Nó g̣i cho em suy nghi gi? (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ́t̀m hư,êã ngn ng̃ ba, ́thư,̃ ̣âu hoiU Từ câu thơ đâu g̣i cho em nghi đên mô ̣t điên tich nao? (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ ba, ́thư,̃ Giao viên ginng cho HS biêt về điên tich nay s̉u hi HS trn lơi Phần dich ̀nghia đa lam mât đ́i y ma ̀nha thơ muồn ̀nói, bàn khac bàn cu. - Tư cô ̀nhần gới mối quàn hê ̣ ǵ̀n bo thần th́iêt đa tư lâu ǵiưa ̀nha thơ với bàn cành mua xuần đep, lâu cao cô kình dòng sồng dái mềnh màng ̀như đưa bàn vao cói t́iền. - Lâu Hoàng Hac (lâu Hac Vàng) thuô ̣c tình Hô B́c, trền bơ Trường íiàng, tư lâu đa trơ thành dành lam th́̀ng cành va đ́iêm du lich tham quàn ̀nối t́iềng cua Trùng Quôc. Nới đây ǵ̀n ĺiền với truyền thuyêt Phi Vằn V́i cưới hac bay lền trới sau kh́i th́i hòng, lái la ̀nới khới ̀nguồn cam hừng cho Thối H́iê ̣u v́iêt bái thơ tuyê ̣t tac. - Nghê ̣ thuâ ̣t: Đối - Đối ǵiưa dành tư với dành tư - Cô ̀nhần >< Hoàng Hac lâu - Yền hoa >< Dường Châu ̣âu hoi: Trong h̉i câu thơ đâu tac gin sư dung biêṇ phap nghê ̣ thuâṭ gi? Nó đực thê hiêṇ như thê nao trong bai thơ? (khưn, ́thưác ba, ́thư, Đường dưn vào ́t̀m hư,̉̃ l̃u ̣́t đô,̃ ̣âu hoiU H̉i câu thơ đâu tác giả => Tiểu ết: Tình cam lưu luyền, bìn ̀uôn gưi tơi chúng t̉ thông điêp̣ rìn, co ca sư ̀nao ̀nưc cua ke ơ đối với gi? ̀ngưới đ́i ǵiưa mô ̣t ̀ngay xuần đep, rới (T̀m hư,̉̃ ngn ng̃ ́thư,̃ Hoàng Hac đền Dường Châu đô thi phồn hoa bâ ̣c ̀nhât đới Đường. ̣âu hoiU Đoc h̉i câu tiếp theo è b. H̉i câu cuôiU có suy nghĩ gi? - Cô pham: Cành buôm cô đờn (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ - V́ĩ̀n ành: Xa dần chi còn ̀nhìn thây ba, ́thư,) bòng cua còn thuyền mơ ao đằng xa. - Bich khồng tâ ̣̀n: Chi ̀nhìn thây mô ̣t mau xành cua ̀nươc sồng Trường íiàng va mau xành cua trới. - Duy ḱiền Trường íiàng: Chi ̀nhìn thây duy ̀nhât dòng Trường íiàng 14 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như ̣âu hoiU So sanh phân phiên âm va dịch nghỉ em thây có gi hông hơp? (H,̉̃ ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ ba, ́thư,̃ ̣âu hoiU Có phni tac gin ch̉ nói về canh buồm cô đơn hông h̉y tac gin con muôn nói lên điều gi? Đây la nghê ̣ thuâṭ gi h̉y găp̣ trong thơ Đương? (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ́tứ ́thư,̃ ̣âu hoiU Theo è bài thơ tuyêṭ cú thi cách gieo vân nht thế nào ? Đtơc thế hiêṇ nht thế nào tro ng bài thơ? (T̀m hư,̉̃ vần ́tr̀ong ba, ́thư, Đường̃ ̣âu hoiU S̉u hi tim hiêu xong bai thơ em thây giử nô ̣i dung bai thơ va nh̉n đề bai thơ có gi cân chu ý? (T̀m hư,̉̃ ba, ́thư, Đường dưn vào nhưnn đêa ba, ́thư,̃ ̣âu hoiU Anh (chị̣ có suy nghi gi về h̉i câu thơ cuôi? (T̀m hư,̉̃ ́tứ ́tr̀ong ba, ́thư, Đường̃ - Th́iền tê lưu: Chay vê trới - Ph́iền âm: Cô pham (cành buôm cô đờn) - Dich ̀nghia: Bòng buôm - Phần dich ̀nghia chưa dich sat vằn bàn - Đê ta ̀nối cô đờn cua còn ̀ngưới tac gia đa chuyền cái cô đờn vao cành buôm le bàn. - Đây chình la: y tái ̀ngồn ̀ngoái - Bái thơ tuyê ̣t cu: ǵieo vần ơ câu 1,2,4 - íieo vần: + Câu1: Lâu + Câu2: Châu + Câu4: Lưu - Đoc ̀nhàn đê bái thơ đa thây đươc ̀nô ̣́i dùng cua bái thơ ̀no quàn xuyền va xuyền suôt bái thơ. => Tiểu ếtU Cành cùng trồng v́̀ng cô đờn ̀như còn ̀ngưới: Chi mô ̣t cành buôm, rối cành buôm cùng mât hut vao khoàng khồng, xa mái. Cuối cùng còn lái mô ̣t dòng Trường íiàng chay vao cói trới. ̣âu hoiU S̉u hi hoc xong bai thơ 2. Tổng ết em thây tac gin đã gưi tơi chung t̉ ̉. ́ô ̣i dungU Ca bái thơ la bái ca vê thông điêp̣ gi? tình bàn chần thành sâu śc .Thê h́iê ̣̀n (Khưn, ́thưác ba, ́thư, dưn vào ngn ng̃ tình bàn qua mô ̣t cuô ̣c t́ĩ̀n đưa, tròng ba, ́thư,̃ mô ̣t khồng ǵiàn, thới ǵiàn, đia đ́iêm rât co y ̀nghia tròng cái ̀nhìn theo khồng ̀nguối thường ̀nhơ, tròng mô ̣t cành buôm trền mô ̣t cành buôm xuối mái. Dòng sồng, còn thuyền, cành buôm va ̀ngưới bàn đừng trền lâu cao… tât ca hoa vao ̀nhau đê ca lền bái ca tình bàn, tình ̀ngưới mô ̣t thuơ bât tuyê ̣t. 15 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như ̣âu hoiU Để chuyên tải nhưng nô ̣i b. ́ghê ̣ thuâ ̣t: dung trên tác giả đa sư dung nhưng - Hình ành thơ chòn loc, ̀ngồn ̀ngư thơ biêṇ pháp nghê ̣ thuâ ̣t gi? gới cam, ǵiòng đ́iê ̣u thơ trâm ĺ̀ng. - Tình hoa tròng cành: Kêt hơp ǵiưa yêu tô trư tình, tư sư, va ḿiêu ta. 3. Dv ̣n do: Vê ̀nha hoc bái va chuần bi bái mới (Cam xuc mua thu) cua Đô Phu 2. Thực nghiề ̣ 2.1 Muc đichU Sư dùng ̀nhừng ̀nguyền li: Kêt câu, luâ ̣t th́i, ̀ngồn ̀ngư, ̀nhàn đê vao bái ǵiàng day tac phâm cu thê đê xac đình tình hơp ly, kha ̀nằng kich thich hừng thu đối với hoc śình va h́iê ̣u qua đat đươc tròng qua trình cam thu bái thơ. 2.2. ́ô ̣i dung Day bồn t́iêt thưc ̀ngh́iê ̣m ơ bồn lơp. 2.3. Tổ chưc thực nghiềU ̣ Tô chưc day thưc ̀ngh́iê ̣m ơ lơp 10A1, Lơp 10A3, Lơp 10A2, Lơp 10 A2 Lơp 10A3 : 45 HS, lơp 10A1: 45 HS, Lơp 10A2: 45 HS, Lơp 10A8: 45 HS Nô ̣́i dùng bái day: Tâ ̣p trùng vao tô chưc hường dần HS tim h́iêu ̀nô ̣́i dùng tac phâm ̀nêu trền hê ̣ thồng cac ̀nguyền li ơ phần II (Phần thư ap dùng hê ̣ thồng cac ̀nguyền li cho mô ̣t tac phâm cu thê ơ chường trình Ngư vằn 10). 2.4 Kết quả thực nghiềU ̣ Bàng tồng hơp vê b́iêu h́iê ̣̀n thái đô ̣ tich cưc hừng thu hoc tâ ̣p cua HS tròng ǵiơ hoc sau kh́i sư dùng ̀nhừng ̀nguyền li: Kêt câu, luâ ̣t th́i, tư thơ, ̀ngồn ̀ngư, ̀nhàn đê vao day hoc đươc ̀như sau: Kêt qua điêu tra, khao sat năng lưc hoc tâp cua hoc sinh sau khi s ư dung cac nguyên lí vao giơ day. Lơp: Lơp: Lơp: Lơp: STT Nằng lưc hoc tâ ̣p cua hoc śình 10A1Co 10A2Co 10A3Co 10A8Co 45 HS 45 HS 45 HS 45 HS 1 Xac đình đùng kêt câu bái thơ 65,5% 70,5% 62,8% 60,7% luâ ̣t th́i gôm ̀ngu luâ ̣t, thât luâ ̣t 2 Xac đình đùng kêt câu bái thơ 52,5% 60,3% 51,0% 50,2% tư tuyê ̣t 16 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như 3 4 5 6 7 8 Nhâ ̣̀n b́iêt đươc ̀ńiêm thơ va luâ ̣t bằng tŕc. Khái thac bái thơ dưa vao tim h́iêu luâ ̣t đối. Nhâ ̣̀n b́iêt đươc vần tròng thơ Đường. Xac đình đươc tư thơ tròng bái thơ Đường H́iêu đươc ̀ngồn ̀ngư thơ H́iêu đươc ̀nhàn đê bái thơ 50,4% 55,6% 52,7% 50,0% 60,5% 67,8% 65,6% 55,0% 60,0% 67,0% 62,2% 50,0% 54,0% 55,0% 54,0% 50,0% 61,0% 67,5% 55,0% 70,0% 60,0% 65,5% 50,0% 60,0% 17 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như ̣. KÊT L̀ꪐ̣́. I. Kết quả nghiên cưuU Tư bàng tồng kêt d̃ dàng ̀nhâ ̣̀n thây so với ǵiơ day theo cach truyền thồng, kh́i sư dùng hê ̣ thồng cac ̀nguyền li vao ǵiàng day: Kêt câu, luâ ̣t th́i, tư thơ, ̀ngồn ̀ngư, ̀nhàn đê thi sô lường HS co thái đô ̣ phàn ừng tich cưc trươc tac phâm đa tằng lền đàng kê. Nh́iêu em đa tich cưc xùng phòng tra lới câu hói đă ̣t ra. Vi vâ ̣y chùng ta co thê kêt luâ ̣̀n qua hê ̣ thồng cac ̀nguyền li đa gop phần kich thich đươc hừng thu hoc tâ ̣p mồn Ngư vằn ̀nói chùng màng thơ Đường ̀nói ŕiềng cua HS ( phần tim h́iêu vằn bàn thơ Đường). Tư kêt qua trền co thê kh̉̀ng đình hê ̣ thồng cac ̀nguyền li đa thưc sư tac đô ̣̀ng mành đền HS đói hói cac em HS phái tich cưc đô ̣̀ng ̀nao. Đa gop phần dần d́t HS cam thu tac phâm kha tôt. Mă ̣c du vâ ̣y vần phái thưa ̀nhâ ̣̀n đối với HS ̀nồng thồn, ḿiền ̀núi đă ̣c b́iê ̣t la HS trường THPT Thach Thành IV ̀năm trền đia bàn xa Thach Quàng do ̀nh́iêu yêu tô khac ̀nhau tac đô ̣̀ng (đă ̣c b́iê ̣t la vồn tư vừng t́iềng v́iê ̣t còn ̀ngh̀o ̀nàn vi cac em đa sô la HS dần tô ̣c Mường. Tư duy ly tình chưa phat tŕiền đồng đêu, đới sồng ḱình tê còn gă ̣p ̀nh́iêu kho khằn, cơ sơ vâ ̣t chât còn th́iêu thồn). Do vâ ̣y cac ̀nguyền li ̀như: Ngồn ̀ngư, tư thơ, luâ ̣t bằng tŕc, ̀nhàn đê, cac em thường d́ĩ̀n ra phàn ừng châ ̣m, câu tra lới, d́ĩ̀n đat chưa thâ ̣t mach lac ro ràng. Đ́iêu ̀nay co thê kh́c phuc ơ HS cua ̀nhừng vùng ḿiền khac co đ́iêu ḱiê ̣̀n hoc tâ ̣p tôt hờn. II. Bài hoc inh nghiề. ̣ Như vâ ̣y đê tái đa đê xuât kha cu thê kh́i sư dùng ̀nhừng ̀nguyền li: Kêt câu, luâ ̣t th́i, tư thơ, ̀ngồn ̀ngư, ̀nhàn đê vao day hoc phần thơ Đường tròng chường trình Ngư vằn 10, cùng ̀như phường phap sư dùng tròng qua trình day hoc phần vằn bàn ơ mối bái. Qua phần day thưc ̀ngh́iê ̣m đa kh̉̀ng đình đươc co thê vâ ̣̀n dùng kha th́i hê ̣ thồng cac ̀nguyền li ̀nay vao day hoc đê gop phần kich thich hừng thu hoc tâ ̣p cua HS. Hờn thê ̀nưa ̀no cùng gop phần kich thich đươc ̀nhừng suy ̀nghi sàng tao đô ̣c lâ ̣p tròng cam ̀nhâ ̣̀n ǵia tri thâm mi ơ mối vằn bàn ̀nghê ̣ thuâ ̣t kh́i đươc hoc cua HS, tư đo khới dâ ̣y đươc ơ cac em tình yêu, sư khao khat đươc đền với mồn hoc ̀nghê ̣ thuâ ̣t ̀nay. Đo la ̀nhừng suy ̀nghi cua ŕiềng bàn thần ca ̀nhần tối vê mô ̣t b́iê ̣̀n phap cu thê tròng v́iê ̣c đối mới phường phap day hoc Ngư vằn THPT. Nhìn chùng vần đê cơ bàn la quèn thuô ̣c, ̀nhừng cùng co ̀nhừng đ́iêm kha mới me. Vi vâ ̣y rât mòng ̀nhâ ̣̀n đươc y ḱiền chi đao chần thành va quy bau tư phia bô ̣ phâ ̣̀n chuyền mồn cua tô xa hô ̣́i, cua bàn ǵiam h́iê ̣u, trường THPT Thach Thành 18 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như IV, cua Sơ ǵiao duc va Đao tao va ̀nhừng y ḱiền đòng gop màng tình xây dừng tư phia cac bàn đồng ̀ngh́iê ̣p. III. Mô ̣t sô iến ngh s̉u hi thực hiên. ̣ - Đê ̀nghi bàn ǵiam h́iê ̣u thường xuyền ǵiup đơ ǵiao v́iền tròng qua trình day cac mồn xa hô ̣́i ̀nói chùng mồn vằn ̀nói ŕiềng. - Mơ cac lơp bối dường tròng ̀nha trường đê HS co ̀nh́iêu thới ǵiàn đê hoc tâ ̣p thêm. - Tô chưc cac buối hoc chùng, cac buối thao luâ ̣̀n đê HS r̀̀n luyê ̣̀n thêm ki ̀nằng ̀nói, v́iêt , cam thu tac phâm vằn hoc ̀nghê ̣ thuâ ̣t. Thưạchư Thưanhư, ngay 0̃7 ́thưáng 0̃6 năm 20̃11 ́NƯỜI THỰ HIỆ́ Hồ Th Nỉng 19 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như TÀI LIỆ̀ THAM KHAO 1. Nguỹ̀n Si Đái, M ̣́t sô đă ̣c đ,̉m nghưên ̣ ́thữu ̣́t ́thư, ́tứ ́t̃yêńṭ đ̀, Đường NXB íiao duc, 1999. 2. Nguỹ̀n thi bich Hái, Văn chưũ á ́tr̀ong nhưa ́trường phưô ́thưng, NXB iD, 2003. 3. Sach phưươ,ng phưáp dạy hưọc ́tác phửm văn chưươ,ng cua t́iền si Nguỹ̀n V́iêt Chư. 4. Sach ́thư,ết kê ba, g,ảng Ng̃ văn lơp 10̃ (NXB HN – Nguỹ̀n Vằn Đường chu b́iền) 5. Phàn Tròng Luần, Phưươ,ng phưáp dạy hưọc văn, NXB iD, 1999 6. Nh́iêu tac ǵia, Sáchư g,á̀o khừon Văn hưọc lơp 9, 10̃, NXB iD, 2002. 7. Nh́iêu tac ǵia, Sáchư g,á̀o v,ênn Văn hưọc lơp 9,10̃, NXB iD, 2000. 8. Nguỹ̀n Kh́c Ph́i – Trần Đình Sư, Vêa ́thư, phưáp ́thư, Đường, NXB Đa Nằng, 1997. 9. Lê trùng Thành, Vêa m ̣́t g,̀ dạy ́tốt ́tác phửm văn chưươ,ng , Tap chi NCiD sô 12 ̀năm 1997. 10. Sach bô, dươỡng chữyênn đêa ́thưưc hư,ênṇ SGK Ngươ văn lơp 10̃. NXB iD Phàn Tòng Luâ ̣̀n – Trần Đình Sư chu b́iền. 20 Đề tai: Sử dụng những ng̃yênn lý: Kết cấ̃, l̃u ̣́t ́thư,, ́tứ ́thư,,ngn ng̃, nhưnn đêa vào dạy hưọc ́tác phửm ́thư, Đường ́tr̀ong chưươ,ng ́tr̀như Ng̃ văn 10̃ nhừm kíchư ́thưíchư hưứng ́thưú hưọc ́tu ̣p c̉n hưọc s,như

- Xem thêm -

Tài liệu Skkn sử dụng những nguyên lý kết cấu, luật thi, tứ thơ,ngôn ngữ, nhan đề vào dạy học tác phẩm thơ đường trong chương trình ngữ văn 10 nhằm kích thích hứng thú học tập của học sinh

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất