Tài liệu Skkn thiết kế đồ chơi từ chai nhựa, bìa các tông cho trẻ mẫu giáo

1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Thiết kế đồ chơi từ chai nhựa, bìa các tông cho trẻ mẫu giáo. 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mầm non 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 17/09/2020 5. Mô tả bản chất của sáng kiến 5.1 Nội dung sáng kiến Nhiều năm qua phương pháp giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi để giúp trẻ phát triển toàn diện. Vui chơi là hoạt động chủ đạo trong các trường, lớp mầm non. Để thực hiện hoạt động vui chơi phải có đồ dùng đồ chơi. Qua các đồ chơi giúp trẻ được thao tác, được hoạt động, trải nghiệm, được thể hiện những nhu cầu cá nhân, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện. Đặc biệt những đồ chơi phát triển trí tuệ được tạo ra từ những nguyên vật liệu, phế liệu (chai, bìa các tông…) dễ tìm, ít tốn kém chi phí nhưng không kém phần độc đáo, đẹp, an toàn cho trẻ sử dụng, có thể sử dụng ở nhiều hoạt động, nhiều chủ đề, phát triển cho trẻ ở nhiều lĩnh vực không những góp phần vào việc bảo vệ môi trường mà còn giúp cho các hoạt động giáo dục đạt hiệu quả hơn. Thực tế trẻ em luôn thích thú, chú ý, tò mò khám phá đến những đồ chơi mới lạ, thế nhưng giá thành của những đồ chơi mới lạ khá cao. Để đáp ứng hết mọi nhu cầu của trẻ không phải dễ mà còn tùy thuộc vào điệu kiện của từng trường. Nhận thức được vấn đề này bản thân chúng tôi đã đi đến lựa chọn “ Thiết kế đồ chơi từ chai nhựa, bìa các tông cho trẻ mẫu giáo” để làm phong phú nguồn đồ chơi cho trẻ cũng như đồ dùng dạy học của cô. Đồ chơi ngoài tính năng là người bạn chơi cùng với trẻ còn giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, thông minh và khả năng khám phá thế giới xung quanh. Qua chơi trẻ được phát triển hiểu biết, kỹ năng trong rất nhiều tình huống khác nhau, trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ, làm việc có mục đích, được 2 hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ, cởi mở, thân ái với bạn bè. Việc sáng tạo đồ chơi từ chai nhựa, bìa các tông sẽ cung cấp thêm cho các đồng nghiệp một món đồ chơi từ nguyên liệu mở, cũng như đáp ứng nhu cầu học và chơi của trẻ mầm non. Việc đầu tiên chúng tôi làm là thu thập các chai nhựa với hình dáng, màu sắc phù hợp sau đó vệ sinh sạch sẽ và phơi khô. Hình sưu tầm các chai Các bước thực hiện sáng kiến như sau: • Dòng chảy kỳ diệu Chuẩn bị: - Một cây lau nhà (đã hỏng) - Một vỏ bình nước suối 5-6 lít - 8 vỏ chai nước suối nhỏ 500ml - 4 vỏ chai nước ngọt 1,5 lít - 5 cái phểu, thước đo 3 - 1 hũ 5-6 viên bi loại nhỏ - Đề can các màu - 1 dải mút bitit - 1 cây bút lông đen - Súng bắn keo, kéo, dao, tuvit - Keo nến Cách làm: - Lấy 1 nửa cây lau nhà làm chân đứng (Hình 2) Hình 2 - Lấy vỏ bình nước suối 5-6 lít, đục 4 lỗ ở 4 góc phía dưới bình để làm miệng để dính 4 chai nước suối nhỏ vào. - Cắt mỗi chai nước suối nhỏ ra làm 2 nửa, sau đó ghép 2 nửa chai lại để được một chai có 2 miệng như hình minh họa. (Hình 3, 4) Hình 3 Hình 4 - Sau đó dính 4 chai nước suối 2 đầu vừa làm được vào 4 góc của bình nước suối to. (Hình 5, 6) 4 Hình 5 Hình 6 - Dùng súng keo dính bình nước suối lên chân đứng - Cắt đề can màu trang trí lên bình nước suối cho đẹp mắt Vậy là ta đã có được một món đồ chơi làm từ chai rất đơn giản. (Hình 7) Hình 7: Sản phẩm hoàn thành Cách sử dụng: * Cách chơi 1: Đổ nước 5 Cho 1 trẻ đổ nước vào bình nước lớn, các trẻ khác dùng chai nước ngọt đặt sao cho phù hợp để hứng nước từ những dòng chảy ở trên chảy xuống, sau đó dùng thước đo, so sánh mực nước ở mỗi chai. Cho trẻ sử dụng các kiểu chai khác nhau để chơi để trẻ thực nghiệm và đưa ra kết quả so sánh bằng nhiều cách khác nhau. Có thể tổ chức cho trẻ trong hoạt động học làm quen với toán, chơi ngoài trời hoặc chơi- hoạt động ở các góc ở chủ đề hiện tượng tự nhiên Hình trẻ chơi đổ nước, so sánh nước trong chai * Cách chơi 2: Lăn bi 6 Ngoài ra có thể chơi ở các chủ đề khác, ở những hoạt động khác như tìm hiểu môi trường xung quanh, làm quen với toán, làm quen chữ cái, giáo dục âm nhạc tùy vào từng chủ đề, từng đề tài mà chúng tôi chọn hình ảnh và đồ chơi phù hợp. Ví dụ: Ở chủ đề thực vật, cho trẻ tìm hiểu một số loại quả, thì cho trẻ chơi phân loại quả theo đặc điểm “quả 1 hạt, quả nhiều hạt”. Cho trẻ thả bi để hòn bi lăn vào chai có hình quả gì thì trẻ sẽ tìm xếp ra những loại quả đó đúng với yêu cầu. Chẳng hạn như hòn bi lăn vào chai có dán quả vú sữa (nhiều hạt) thì trẻ tìm xếp ra những quả có nhiều hạt: cam, quýt, măng cầu... Hoặc ở hoạt động học làm quen với toán với đề tài “tạo nhóm số lượng 8”, ở phần trò chơi chúng tôi cho trẻ chơi thả bi lăn vào chai có thẻ chữ số nào thì trẻ xếp ra nhóm có số lượng tương ứng với thẻ chữ số đó. Hình trẻ chơi thả bi vào chai Hay ví dụ ở chủ đề động vật khi cho trẻ phân nhóm con vật: gia cầm, gia súc thì cho trẻ chơi thả bi để hòn bi lăn vào chai, hòn bi lăn vào chai có hình con vật nhóm gì thì trẻ sẽ tìm xếp ra những con vật đó đúng với nhóm đó. Chẳng hạn 7 như hòn bi lăn vào chai có hình con chó (gia súc) thì trẻ tìm xếp ra hình các con vật gia súc khác như mèo, heo, bò.... Hoặc ví dụ ở hoạt động học làm quen chữ cái: thay hình ảnh bằng các thẻ chữ cái trên các chai. Cho trẻ thả bi để hòn bi di chuyển lăn vào chai, khi bi lăn vào chai có thẻ chữ cái nào thì trẻ phải tìm chọn đúng chữ cái đó giơ lên hoặc tạo dáng chữ cái đó... • Vòng quay bi Chuẩn bị: - Ba tấm bìa các tông - Một cây thước thẳng, 1 thước tròn, bút chì, compa - 2 lọ màu nước, cọ, dao rọc giấy - 1 con quay spinner, 1 trụ gỗ dài 7-10 cm, 2 thanh que đè lưỡi - 1 cây bút lông đen - Súng bắn keo, keo nến - 1 viên bi Cách làm: - Dùng bìa các tông, lấy bút chì đánh dấu, quay compa được đường tròn với đường kính 35-40 cm. - Dùng dao rọc giấy cắt theo đường tròn để được 1 hình tròn như hình dưới. (Hình 1) Hình 1 8 - Dùng cây thước tròn đặt vào giữa hình tròn, chia đều thành 13 vạch. Sau đó kẻ các đường thẳng từ tâm tới nét ngoài cùng hình tròn. (Hình 2, 3) Hình 2 Hình 3 - Dùng cọ tô màu nước nước lên các ô vừa kẻ cho đẹp. Cắt 3 hình tròn nhỏ có đường kính 10 cm dán chồng lên nhau, sau đó dán lên hình tròn lớn. Viết số hay chữ cái/dán hình các chủ đề vào các ô. Dùng bìa các tông cắt thành 13 hình tam giác nhỏ rồi dán lên các ô bởi súng keo để tạo vách ngăn giữa các ô. (Hình 4, 5) Hình 4 Hình 5 - Lật mặt sau hình tròn, dán con quay spinner làm đế quay, mặt trên dán trụ gỗ làm trục quay, 2 que đè lưỡi phía trên làm tay quay. (Hình 6, 7, 8) 9 Hình 6 Hình 7 Hình 8 - Dùng miếng bìa các tông cắt 4 đường tròn có đường kính 45-50 cm. Sau đó dán chồng các đường tròn lên nhau rồi dán vào hình tròn có trục quay để tạo “thành của vòng quay”, thành của vòng quay có tác dụng giữ bi lăn trong vòng quay. Như vậy là ta đã hoàn thành vòng quay bi từ bìa các tông. Trò chơi này rất thu hút sự chú ý, hứng thú của trẻ do vừa có sự kết hợp của trục quay vừa cho lăn bi. 10 Trẻ rất chăm chú theo dõi hòn bi lăn theo vòng xoay nên tham gia rất tích cực. (Hình 9) Hình 9: Hình sản phẩm hoàn thiện Cách sử dụng: * Đối với lĩnh vực phát triển nhận thức: Trong hoạt động làm quen với toán Trong phần thực hiện đồ dùng rời: cô phát cho mỗi trẻ một rổ đựng bộ tranh lôtô về động vật sống dưới nước có số lượng từ 1-10 và các thẻ chữ số từ 1-10 (trẻ chơi theo nhóm hoặc cả lớp). Cho trẻ quay trục quay. Khi trục quay đang quay thì thả hòn bi vào, hòn bi sẽ lăn và dừng vào khe bất kỳ nào. Trẻ xem hòn bi dừng ở khe số mấy thì trẻ sẽ đọc to chữ số, giơ thẻ chữ số và chọn tranh con vật có số lượng tương ứng với số trong khe đó. Ví dụ: khe có chữ số 6 thì trẻ chọn tranh con vật có số lượng 6 hay chữ số 8 hay cho trẻ gộp 2 nhóm sao cho có số lượng 8 …tùy theo yêu cầu của cô đưa ra mà trẻ thực hiện. 11 Hình bi lăn vào khe số * Đối với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ: Trong hoạt động làm quen chữ cái. Cách 1: Trong phần củng cố bài, cho trẻ chơi trò chơi “Tìm nhanh thẻ chữ cái” cô cho trẻ quay vòng quay rồi thả hòn bi vào để hòn bi lăn, khi hòn bi dừng ở khe chữ cái nào thì trẻ tìm chữ cái đó đọc và giơ thẻ chữ cái của đó lên. Ví dụ: hòn bi dừng ở khe chữ cái “g” thì trẻ tìm đọc và giơ thẻ chữ cái“g”. Cách 2: Chơi theo nhóm, mỗi nhóm có 1 rổ đựng nhiều chữ cái và tranh có chứa từ. Trên vòng quay vẫn là chữ số ở các khe. Cho trẻ chơi tương tự trên, khi hòn bi dừng ở khe số nào thì trẻ tìm bức tranh có số lượng chữ cái dưới tranh tương ứng với số đó. Ví dụ hòn bi dừng ở khe số 4 thì trẻ tìm từ dưới tranh có 4 chữ cái “ba ba, cá cờ…” * Đối với lĩnh vực phát triển thẩm mỹ: Trong hoạt động giáo dục âm nhạc Trong phần chơi “trò chơi âm nhạc”. Cô dán các bức tranh có chủ đề động vật dưới nước (hoặc chủ đề khác), dưới bức tranh có kí hiệu các chữ số. Cô cho trẻ quay vòng quay và thả bi, hòn bi lăn và dừng ở khe tranh gì (con gì) thì trẻ hát bài hát nói về con đó (về nội dung bức tranh đó). Ví dụ: hòn bi lăn và dừng ở khe con cá thì trẻ hát bài “cá vàng bơi” 12 Với trò chơi “Dòng chảy kỳ diệu; Vòng quay bi” có thể chơi với tất cả các chủ đề, chơi ở các hoạt động học, chơi- hoạt động ở các góc, chơi- hoạt động theo ý thích, chơi mọi lúc mọi nơi. Trò chơi giúp trẻ nhận biết chữ cái - chữ số tìm chữ cái có trong từ, gộp 2 nhóm thành 1 nhóm… trẻ được trải nghiệm, được thao tác, phân loại… qua đó phát triển tư duy, trí nhớ cho trẻ. 5.2 Khả năng áp dụng Sáng kiến mà chúng tôi trình bày ở trên đã được áp dụng cho tất cả trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi (khối lá) trong trường mầm non Họa Mi. Ngoài ra sáng kiến này còn có thể áp dụng được trẻ khối chồi, khối lá trong toàn huyện và huyện khác trên cơ sở vận dụng linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với tình hình của trẻ trong từng đơn vị. 6. Những thông tin cần được bảo mật: Không 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến Giáo viên tích cực học hỏi, tìm tòi, sáng tạo trong công tác làm đồ dùng đồ chơi. Cần có sự ủng hộ nhiệt tình nguyên liệu mở, phế thải từ nhà trường, phụ huynh… * Chi phí mua nguyên vật liệu (để tiết kiệm hơn có thể tận dụng từ những nguyên vật liệu đã qua sử dụng) STT Tên vật liệu Số Đơn vị Thành lượng tính tiền Ghi chú Trò chơi : Dòng chảy kỳ diệu 01 Cây lau nhà 01 Chai Tận dụng 02 Chai nước ngọt lớn 08 Chai 03 Chai nước suối nhỏ 04 Chai Tận dụng 04 Bi 10 Viên Phụ huynh hỗ trợ Tận dụng, phụ huynh đóng góp 13 05 Đề can màu 1 m 10000 06 Keo nến 02 Cây 4000 08 Bút lông 1 Cây 7000 09 Kéo 1 Cái 2000 10 Phểu 05 Cái 5000 Tổng cộng 28. 000 Trò chơi: Vòng quay bi STT Tên vật liệu Số Đơn vị Thành lượng tính tiền Ghi chú Tận dụng, phụ huynh 01 Tấm bìa cattong 3 Tấm 02 Màu nước 2 Lọ 8000 03 Cọ 1 Cái 3000 04 Con quay spinner 1 Cái 15000 05 Keo nến 2 Cây 3000 06 Bút lông 1 Cái 2000 07 Hòn bi 1 Hòn Phụ huynh hỗ trợ 08 Que đè lưỡi 2 Que Phụ huynh hỗ trợ 09 Trụ gỗ dài 7-10 cm 1 cm Phụ huynh hỗ trợ Tổng cộng đóng góp 31000 8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của chúng tôi Tạo được không khí vui tươi, nhẹ nhàng, sinh động hơn trong mỗi tiết học. Kích thích được sự tìm tòi ở trẻ. Trẻ hứng thú học tập hơn, tích cực hơn, chủ động tham gia các hoạt động trên lớp. Phát triển tư duy, trí nhớ cho trẻ. Củng cố được cho trẻ nhiều kiến thức về môi trường xung quanh, làm quen với toán, làm quen chữ cái… 14 Có thể tiết kiệm chi phí làm đồ dùng đồ chơi từ việc sử dụng nguyên vật liệu mở, phế thải. Tạo được phong phú đồ chơi cho trẻ cũng như làm đa dạng đồ dùng dạy học cho giáo viên. Phụ huynh nhiệt tình hỗ trợ giáo viên các nguyên liệu mở, phế thải hơn trong công tác làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ.