Tài liệu Skkn tìm hiểu nội dung và phương pháp dạy học tập đọc lớp 2

Më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi TËp ®äc lµ ph©n m«n cã ý nghÜa quan träng trong ch-¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt ë bËc TiÓu häc. Gi¶ng d¹y m«n TËp ®äc, ng-êi gi¸o viªn cÇn ®¹t ®-îc nh÷ng môc ®Ých c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng vµ th¸i ®é nh- sau: - RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng ®äc ngµy cµng thµnh th¹o. §©y lµ yªu cÇu cã tÝnh ®Æc tr-ng cña ph©n m«n TËp ®äc, ®ång thêi còng lµ mét trong bèn kü n¨ng c¬ b¶n (nghe, nãi, ®äc, viÕt) cña m«n TiÕng ViÖt. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao cho kü n¨ng nµy ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i chó ý ®Õn nhiÒu mÆt: rÌn tÊt c¶ hai h×nh thøc ®äc (®äc thµnh tiÕng vµ ®äc thÇm); n©ng dÇn tèc ®é ®äc vµ tr×nh ®é ®äc th«ng hiÓu - c¶m nhËn v¨n b¶n theo møc ®é yªu cÇu ®Ò ra ë tõng líp. - Trau dåi vèn TiÕng ViÖt, vèn v¨n häc, ph¸t triÓn t- duy, më réng sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ cuéc sèng. §©y lµ yªu cÇu chung cña tÊt c¶ c¸c ph©n m«n TiÕng ViÖt, nh-ng TËp ®äc ®ãng vai trß chñ chèt, v× ph©n m«n nµy cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn tèt h¬n, toµn diÖn h¬n c¸c ph©n m«n kh¸c (qua c¸c bµi tËp ®äc ®-îc s¾p xÕp theo chñ ®iÓm). - Gi¸o dôc mü c¶m, båi d-ìng t- t-ëng, t×nh c¶m t©m hån cho häc sinh. Yªu cÇu nµy ®¸p øng râ môc tiªu ®µo t¹o cña bËc TiÓu häc lµ: Gi¸o dôc con ng-êi toµn diÖn. Thùc tÕ hiÖn nay trong c¸c tiÕt d¹y m«n TËp ®äc vÉn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ sau: - Thø nhÊt lµ: tiÕt TËp ®äc lÏ ra ph¶i lµm cho mäi häc sinh ®Òu ®-îc ho¹t ®éng (®äc), tõ ®ã häc sinh sÏ th«ng hiÓu ®-îc v¨n b¶n. Tuy nhiªn thùc tÕ hiÖn nay trong tiÕt TËp ®äc, sè l-îng häc sinh ®-îc ®äc cßn h¬i Ýt so víi yªu cÇu rÌn luþªn cña ph©n m«n ®Ò ra. - Thø hai lµ: thùc tÕ c¸c tiÕt d¹y th-êng duy tr× mét c¸ch thøc ®äc nªn nÕu cè g¾ng rÌn ®-îc kü n¨ng ®äc cho häc sinh th× còng ch-a t¹o ®-îc sù høng thó häc tËp cho c¸c em. - Thø ba lµ: trong mçi tiÕt d¹y häc TËp ®äc, ph©n m«n ®· thÓ hiÖn râ yªu cÇu rÌn luyÖn kü n¨ng. Song thùc tÕ cho thÊy ®«i khi gi¸o viªn vÉn cßn tån t¹i c¸ch d¹y cña tiÕt gi¶ng v¨n. Tr-íc yªu cÇu ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc, ®Ó thùc hiÖn tèt môc ®Ých trªn vµ ®Ó gi¸o viªn chÝnh lµ ng-êi “th¾p s¸ng lªn nh÷ng ngän löa“ trong lßng 1 häc sinh ®ßi hái mçi gi¸o viªn trong tõng tiÕt d¹y TËp ®äc ph¶i linh ho¹t, mÒm dÎo vËn dông c¸c ph-¬ng ph¸p, h×nh thøc mét c¸ch phï hîp, lµm sao cho tiÕt d¹y nhÑ nhµng, tù nhiªn, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. ViÖc t×m tßi ph-¬ng ph¸p, c¸nh thøc d¹y trong tiÕt TËp ®äc lµ v« cïng quan träng, cÊp thiÕt. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn cïng víi lý do: thùc tÕ b¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn TiÓu häc ®-îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y nhiÒu n¨m ë Khèi 2, t«i ®· quyÕt ®Þnh chän vÊn ®Ò rÌn luyÖn kü n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2 ®Ó tËp trung nghiªn cøu, ®-a ra c¸c ý kiÕn cña b¶n th©n vÒ gi¶i ph¸p phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay cña m«n TËp ®äc líp 2 nh»m ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ d¹y häc nh- mong muèn. II. §èi t-îng vµ kh¸ch thÓ nghiªn cøu 1. T×m hiÓu néi dung vµ ph-¬ng ph¸p d¹y häc TËp ®äc líp 2 2. S¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt vµ s¸ch gi¸o viªn. 3. Häc sinh Líp 2A Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m – TP Thanh Ho¸. III. Môc ®Ých nghiªn cøu Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh»m môc ®Ých: 1. N¾m v÷ng néi dung ch-¬ng tr×nh, ph-¬ng ph¸p d¹y häc ph©n m«n TËp ®äc líp 2. 2. §Ò xuÊt ®-îc biÖn ph¸p d¹y häc TËp ®äc líp 2 hiÖu qu¶. 3. Båi d-ìng thªm nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt, cËp nhËt vÒ d¹y häc TËp ®äc ë TiÓu häc. IV. NhiÖm vô nghiªn cøu. §Ò tµi nghiªn cøu cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: 1. Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi "Mét sè biÖn ph¸p rÌn luyÖn kü n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2”. 2. T×m hiÓu néi dung ch-¬ng tr×nh, ph-¬ng ph¸p d¹y häc TËp ®äc líp 2, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p d¹y häc. 3. Thùc nghiÖm øng dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y cña b¶n th©n vµ ®ång nghiÖp ë mét sè tiÕt TËp ®äc. 4. Gãp phÇn lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn d¹y häc TËp ®äc. 2 V. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu. Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy t«i sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p sau: 1. Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp, thèng kª kÕt qu¶ qua tõng tiÕt day. 2. Sö dông ph-¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ®èi víi häc sinh, phô huynh vµ gi¸o viªn. 3. Ph-¬ng ph¸p thùc nghiÖm qua bµi d¹y thö vµ th¨m líp, dù giê cña c¸c ®ång nghiÖp trong khèi 2 4. §äc tµi liÖu Néi dung Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung I. C¬ së lý luËn Quan ®iÓm x©y dùng ch-¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc, c¸c nhµ biªn so¹n chó träng quan ®iÓm: - D¹y TiÕng ViÖt th«ng qua ho¹t ®éng giao tiÕp; - TËn dông nh÷ng kinh nghiÖm sö dông TiÕng ViÖt cña häc sinh; - VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp trong d¹y häc TiÕng ViÖt: TÝch hîp d¹y häc TiÕng ViÖt víi d¹y tri thøc c¸c m«n; d¹y TiÕng ViÖt th«ng qua d¹y c¸c m«n; tÝch hîp d¹y TiÕng ViÖt víi d¹y v¨n ho¸, v¨n häc. - X©y dùng ch-¬ng tr×nh TiÕng ViÖt ë TiÓu häc theo 2 giai ®o¹n (giai ®o¹n ®Çu: líp 1, 2, 3 vµ giai ®o¹n sau: líp 4, 5). Quan ®iÓm x©y dùng ch-¬ng tr×nh m«n TËp ®äc (ë TiÓu häc nãi chung vµ ë líp 2 nãi riªng) lµ mét bé phËn (mét ph©n m«n) cÊu thµnh m«n TiÕng ViÖt. TËp ®äc ë TiÓu häc còng nh- ë líp 2 ®Òu ®-îc x©y dùng trªn quan ®iÓm chung cña m«n TiÕng ViÖt, mµ cô thÓ lµ: - Ch-¬ng tr×nh TËp ®äc x©y dùng theo quan ®iÓm giao tiÕp. Th«ng qua c¸c bµi tËp ®äc cung cÊp cho häc sinh nh÷ng tri thøc s¬ ®¼ng vÒ TiÕng ViÖt. §ång thêi, th«ng qua ho¹t ®éng häc tËp ®Ó t¨ng c-êng sù giao tiÕp trong m«i tr-êng løa tuæi cña c¸c em. 3 - Ch-¬ng tr×nh TËp ®äc ®-îc x©y dùng theo quan ®iÓm tÝch hîp tri thøc, kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt th«ng qua c¸c néi dung d¹y häc TËp ®äc ë tõng khèi líp. - Ch-¬ng tr×nh TËp ®äc ®-îc x©y dùng theo quan ®iÓm tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. §©y còng lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm lín, c¬ b¶n cña viÖc x©y dùng ch-¬ng tr×nh TËp ®äc, ®iÒu ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tæ chøc linh ho¹t c¸c h×nh thøc, ph-¬ng ph¸p d¹y häc TËp ®äc. Quan ®iÓm x©y dùng ch-¬ng tr×nh trªn ®-îc thÓ hiÖn s©u s¾c trong s¸ch gi¸o khoa ph©n m«n TËp ®äc ë líp 2. Mét trong nh÷ng yªu cÇu kiÕn thøc vµ kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt ch-¬ng tr×nh TiÓu häc lµ kü n¨ng ®äc. Yªu cÇu cho kü n¨ng nµy lµ: - §äc ®óng vµ tr«i ch¶y mét ®o¹n v¨n hoÆc mét bµi v¨n ng¨n, biÕt thÓ hiÖn t×nh c¶m nh©n vËt. - BiÕt ®äc thÇm - TËp x¸c ®Þnh ý chÝnh cña ®o¹n bµi, nªu nhËn xÐt vÒ ng-êi, vÒ vËt, vÒ sù viÖc trong bµi. TËp ®Æt ®Çu ®Ò bµi vµ kÕt thóc cho bµi v¨n. - BiÕt dïng môc lôc s¸ch khi ®äc. §Ó thÓ hiÖn ®-îc môc tiªu kü n¨ngcña m«n ph©n m«n t©p ®äc cã mét cÊu tróc chung víi m«n TiÕng ViÖt ®ã lµ cÊu tróc theo 2 trôc: trôc chñ ®iÓm vµ trôc kü n¨ng. §¶m b¶o ®iÒu nµy, ph©n m«n TËp ®äc gåm c¸c d¹ng bµi: truyÖn kÓ, v¨n b¶n th«ng th-êng, c¸c nghi thøc lêi nãi…TÊt c¶ trªn c¬ së cã kü n¨ng ®äc dÓ ph¸t triÓn nhu cÇu giao tiÕp cho løa tuæi häc sinh líp 2. Nh- vËy, muèn ®¹t hiÖu qu¶ cao trong viÖc häc m«n TiÕng ViÖt th× kh¶ n¨ng luyÖn, rÌn kü n¨ng ®äc cho häc sinh lµ cèt lâi vÊn ®Ò. II. C¬ së thùc tiÔn - Ch-¬ng tr×nh TiÕng ViÖt TiÓu häc ph©n m«n TËp ®äc b¾t ®Çu ®-îc gi¶ng d¹y ë líp 1 ngay sau häc song phÇn vÇn vµ ®-îc nèi tiÕp ë c¸c líp 2, 3, 4, 5 víi møc ®é yªu cÇu ngµy mét cao h¬n. 4 - Thùc tiÔn d¹y häc TËp ®äc líp 2 ë Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m – TP Thanh ho¸. Sau khi nhËn líp vµ gi¶ng d¹y ®-îc mét th¸ng t«i thÊy häc sinh khi ®äc cßn béc lé ª a, ng¾c ngø , liÕn tho¾ng vµ sai dÊu thanh. - Khi dù mét sè tiÕt d¹y cña ®ång nghiÖp t«i thÊy vÉn cßn tån t¹i c¸ch d¹y cña tiÕt gi¶ng v¨n.Gi¸o viªn ch-a ¸p dông nhiÒu h×nh thøc ®äc cho häc sinh nªn ch-a g©y ®-îc høng thó cho häc sinh khi ®äc. vËy ®Ó kh¾c phôc ®-¬c nh÷ng nh-îc ®iÓm trong gi¶ng d¹y vµ n©ng cao chÊt l-îng ®äc cho häc sinh ®Ó tÊt c¶ häc sinh ®¹t ®-¬c yªu cÇu cña ph©n m«n nªn t«i ®· t×m nh÷ng biÖn ph¸p rÌn kÜ n¨ng ®äc cho häc sinh cña líp m×nh. Ch-¬ng 2: Nh÷ng biÖn ph¸p rÌn luyÖn kü n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2 I. BiÖn ph¸p d¹y ®äc thµnh tiÕng: 1. ChuÈn bÞ cho viÖc ®äc - §èi víi häc sinh: tr-íc hÕt cÇn h-íng dÉn cho häc sinh t¹o t©m thÕ ®Ó ®äc. CÇn ph¶i ®µng hoµng, b×nh tÜnh. Häc sinh khi ®äc cÇn ph¶i ®óng kho¶ng c¸ch tõ m¾t ®Õn s¸ch lµ 20 - 30 cm, thë s©u vµ m¹nh ®Ó lÊy h¬i. - §èi víi gi¸o viªn: Gi¸o viªn ®äc cÇn b×nh tÜnh, tù tin vµ truyÒn thô ®-îc c¸i hay cña bµi qua giäng ®äc (tr¸nh tr-êng hîp th¸i qu¸, c-êng ®iÖu ho¸ trong giäng ®äc). - Tiªu chÝ c-êng ®é vµ t- thÕ khi ®äc: rÌn ®äc to, ®äc tr«i ch¶y, ng-êi ®äc nhËp vai ng-ßi tiÕp nhËn – s¶n sinh, ng-êi trung gian truyÒn th«ng tin v¨n b¶n ®Õn ng-êi nghe. ChÝnh v× vËy ng-êi ®äc cã thÓ võa ®äc cho m×nh, cho ng-êi kh¸c hoÆc cho mét ng-êi. Nh- vËy, ®äc vµ ph¸t biÓu tr-íc líp lµ h×nh thøc giao tiÕp ®Çu tiªn cho trÎ nªn gi¸o viªn ph¶i coi träng kh©u chuÈn bÞ ®Ó ®¶m b¶o sù thµnh c«ng khi ®äc cho häc sinh. - Khi ®äc thµnh tiÕng, c¸c em ph¶i tÝnh ®Õn ng-êi nghe. V× vËy, cÇn h-íng dÉn c¸c em “b¹n ®äc kh«ng chØ cho c« nghe mµ c¶ líp nghe - nghe ®Ó ®äc tiÕp, ®Ó nhËn xÐt”. Nh- thÕ còng kh«ng cã nghÜa lµ ®äc qu¸ to, ®äc gµo lªn, mµ chØ cÇn ®äc ®ñ lín. 5 - §èi víi nh÷ng häc sinh ®äc qu¸ nhá: cÇn luyÖn cho c¸c em ®äc to chõng nµo c¸c b¹n cuèi líp nghe râ ®-îc. §ång thêi t- thÕ ®øng ®äc cÇn tr«i ch¶y, tho¶i m¸i, ®Ünh ®¹c. 2. LuyÖn ®äc ®óng: - §äc ®óng lµ sù t¸i hiÖn ©m thanh bµi ®äc, cÇn ®äc chÝnh x¸c, kh«ng ®äc thõa, thiÕu, sãt ©m vÇn. §äc ®óng ph¶i thÓ hiÖn ng÷ ©m chuÈn ®Ó hÖ thèng ng÷ ©m tiÕng mÑ ®Î kh«ng bÞ lÉn lén. - §äc ®óng cÇn ®óng ©m vµ thanh (®óng ©m vÞ) - §äc ®óng cßn cã nghÜa ®äc ®óng ng÷ ®iÖu - ng¾t nghØ h¬i ®óng. - LuyÖn ®äc ®óng ph¶i rÌn cho häc sinh ®äc ®óng ©m vÞ TiÕng ViÖt: + §óng phô ©m ®Çu: d/r/gi/; ch/tr; s/x + §óng ©m chÝnh: iªn/ in; iªm/ in ; u«i/ui + §óng thanh: ? / ~ - §äc ®óng bao gåm c¶ tiÕt tÊu, ng¾t, nghØ (ë dÊu chÊm, dÊu phÈy) thay ®æi giäng víi t×nh c¶m bµi ®äc. - C¸c b-íc luyÖn ®äc ®óng. a. §äc tiÕng tõ - côm tõ: Gi¸o viªn ®äc mÉu tr-íc, häc sinh nghe vµ nh×n miÖng c« ®Ó ®äc ®ång thanh - c¸ nh©n – nhãm (NÕu cã häc sinh ®äc tèt cÇn cho häc sinh ®ã ®äc chuÈn thay c«). b. §äc c©u: Gi¸o viªn ph¶i ®äc mÉu nh÷ng c©u khã (dµi, khã ng¾t h¬i - ng¾t ®Ó râ nghÜa) gi¸o viªn ®äc, häc sinh l¾ng nghe ph¸t hiÖn c« ng¾t nghØ chç nµo? C¸ nh©n ®äc- ®ßng thanh- c¸ nh©n ë møc ®é cao. c. §äc ®o¹n bµi: Gi¸o viªn ®äc tõng ®o¹n hoÆc gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh ®äc: - C¸ nh©n ®äc theo h×nh thøc ®äc nèi tiÕp 6 - Nhãm ®äc ®ång thanh - ®äc ®ång thanh tiÕp cho nhãm cßn l¹i ViÖc luyÖn ®äc tõ – c©u - ®o¹n, bµi gi¸o vien ph¶i chó ý nghe ®Ó söa cho häc sinh, h-íng dÉn, gîi më cho häc sinh nhËn xÐt b¹n chç ®-îc, ch-a ®-îc. 3. Tèc ®é ®äc: Tèc ®é ®äc võa ph¶i, kh«ng ª, a , ng¾c ngø kh«ng qu¸ nhanh hoÆc lý nhÝ, ®¹t yªu cÇu tèi thiÓu 50 tiÕng/ 1 phót H-íng d·n häc sinh gi÷ tèc ®é ®Ó häc sinh lµm chñ tèc ®é ®äc, gi¸o viªn cÇn ®äc mÉu ®Ó häc sinh lµm theo tèc ®é ®· ®Þnh. §¬n vÞ ®äc lµ: côm tõ, c©u, ®o¹n, bµi. Gi¸o viªn ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng viÖc gi÷ nhÞp ®äc. Ngoµi ra cßn cã biÖn ph¸p ®äc nèi tiÕp trªn líp hoÆc thi hai b¹n ®äc gi÷ tèc ®é víi nhau. §äc nhÈm cã sù kiÓm tra cña gi¸o viªn vµ cña b¹n ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng c¸ch: tr-íc khi d¹y, gi¸o viªn ®Õm bµi cã bao nhiªu tiÕng råi dù tÝnh trong bÊy nhiªu phót. 4. §äc diÔn c¶m: §äc diÔn c¶m lµ mét yªu cÇu dÆt ra khi ®äc mét t¸c phÈm cã yÕu tè v¨n ch-¬ng. §ã lµ viÖc ®äc thÓ hiÖn kü n¨ng lµm chñ, ng÷ ®iÖu ®Ó biÓu ®¹t ý nghÜa vµ t×nh c¶m mµ t¸c gi¶ ®· göi g¾m trong bµi. §äc diÔn c¶m trªn c¬ së ®äc ®óng, ®óng tèc ®é. Kü n¨ng ®äc diÔn c¶m tuy nhiªn kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu nhÊt thiÕt khi rÌn ®äc cho häc sinh líp 2. Song nÕu nh- häc sinh ®· ®äc ®óng l-u lo¸t th× thiÕt yÕu cÇn n¨ng cao hiÖu qu¶ ®äc ®i ®Õn ®äc diÔn c¶m. ë líp 2 ®äc diÔn c¶m chØ dõng l¹i ë mét sè ®iÓm: Ng¾t giäng, biÓu c¶m, tèc ®é vµ ng÷ ®iÖu, nhÊn m¹nh ë mét sè tõ "ch×a khãa" * LuyÖn ®äc diÔn c¶m: §Ó thùc hµnh kü n¨ng ®äc diÔn c¶m, gi¸o viªn cÇn h-íng dÉn: - TËp lÊy h¬i vµ tËp thë biÕt ng-ng nghØ - C-êng ®é ®äc: LuyÖn ®äc to - LuyÖn ®äc chÝnh ©m - LuyÖn ®äc diÔn c¶m 7 - §µm tho¹i cho häc sinh hiÓu ý t-ëng cña t¸c gi¶ - Th¶o luËn t¹i sao l¹i ®äc nh- vËy?(§èi víi nh©n vËt ®ã hoÆc bµi th¬ ®ã) - §äc mÉu cña gi¸o viªn: T¹i sao c« ®äc nh- thÕ? II. Mét sè h×nh thøc trß ch¬i luyÖn ®äc: C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t©m lý cña häc sinh tiÓu häc (®Æc biÖt lµ häc sinh líp 2) mang tÝnh c¶m tÝnh, kh«ng chó ý tËp trung l©u trong mét ho¹t ®éng d¹y häc ®¬n ®iÖu. §Ó t¹o kh«ng khÝ vui t-¬i, hån nhiªn, sinh ®éng trong mét giê häc, gi¸o viªn cÇn tù nghÜ, biÕt vËn dông c¸c h×nh thøc ®Ó rÌn ®äc cho c¸c em. D-íi ®ay t«i xin giíi thiÖu mét sè h×nh thøc, trß ch¬i luyÖn ®äc. 1. Thi ®äc tiÕp søc: - ChuÈn bÞ: 1 ®ång hå ®iÖn tö ®Ó tÝnh thêi gian. Mçi häc sinh trong nhãm ch¬i cã mét cuèn s¸ch gi¸o khoa. - TiÕn hµnh: Gi¸o viªn h-íng dÉn c¸ch ch¬i cho c¸c nhãm tham gia víi mét sè ng-êi Ên ®Þnh. + Tõng nhãm sÏ lÇn l-ît lªn b¶ng ®øng thµnh hµng ngang, mçi em cã cÇm mét cuèn s¸ch cã bµi ®äc ®ã. + Khi gi¸o viªn h« lÖnh "b¾t ®Çu" em sè 1 ®äc råi ®Õn em sè 2…..®Õn hÕt nhãm vµ hÕt bµi ®äc (gi¸o viªn bÊm ®ång hå). T-¬ng tù kho¶ng 2-3 nhãm, gi¸o viªn l-u thêi gian cho häc sinh so s¸nh tõng nhãm råi ghi ®iÓm (trß ch¬i nµy th-êng vËn dông khi d¹y th¬ - mçi em ®äc 2 c©u). T-¬ng tù ë bµi häc thuéc lßng còng khuyÕn khÝch cho häc sinh ®äc nh-ng kh«ng nh×n s¸ch. Trß ch¬i nµy th-êng ®-îc ¸p dông khi ®äc ®o¹n (luyÖn ®äc ®óng) vµ luyÖn ®äc sau khi t×m hiÓu bµi. 2. H×nh thøc ph©n vai: ¸p dông khi d¹y kÓ truyÖn, tr-íc khi ®äc ph©n vai, gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm vÒ giäng ®äc cña tõng nh©n vËt. 8 - TiÕn hµnh: Gäi tõng nhãm ®äc (häc sinh cÇm s¸ch ®äc). Sau ®ã h-íng dÉn häc sinh nhËn xÐt vÒ giäng ®äc cña tõng vai vµ vç tay tuyªn d-¬ng ghi ®iÓm. H×nh thøc nµy ¸p dông khi luyÖn ®äc diÔn c¶m. 3. §äc th¬ truyÒn ®iÖn: - ¸p dông cho cuèi tiÕt häc thuéc lßng. Ch¬i theo nhãm 4 - 5 häc sinh (2 nhãm mét lÇn) - TiÕn hµnh: B¹n thø nhÊt (nhãm 1) ®äc kho¶ng 2-3 c©u tuú theo kh¶ n¨ng thuéc sau ®ã “truyÒn ®iÖn” vµo mét b¹n bÊt kú (ë nhãm 2), khi bÞ b¹n truyÒn, b¹n nµy ph¶i ®äc lu«n (cø nh- vËy, nÕu b¹n nµo kh«ng thuéc lßng sÏ bÞ trõ ®iÓm cña nhãm). 4. LuyÖn ®äc nhãm 2 b¹n (cña 2 tæ) ¸p dông khi luyÖn ®äc ®o¹n (h×nh thøc: tæ 1: 1 b¹n, tæ 2: 1 b¹n) - gi¸o viªn yªu cÇu ®äc - sau khi ®äc xong, h-íng dÉn nhËn xÐt: tèc ®é ®äc, ®äc ®óng ch-a. 5. H×nh thøc ®äc dång thanh: Tæ 1 ®äc ®Õn mét phÇn nµo ®ã råi gi¸o viªn gâ th-íc yªu cÇu tæ 2 ®äc tiÐp nèi. Gi¸o viªn chó ý l¾ng nghe ®Ó söa. III. Mèi quan hÖ trong tiÕt häc tËp ®äc: 1. Gi¸o viªn - > häc sinh: ThÓ hiÖn mèi quan hÖ nµy qua nh÷ng viÖc lµm cña gi¸o viªn: - Nªu t×nh huèng: C« ®äc nh- vËy – c¸ch ng¾t nh- thÕ nµo? - Lµm mÉu: §äc mÉu. - Gi¶i thÝch, uèn n¾n. - ViÕt b¶ng. 2. Häc sinh <-> häc sinh: - Trao ®æi- th¶o luËn c¸ch ®äc. - Theo dâi - ®¸nh gi¸ 3. Häc sinh-> gi¸o viªn: 9 - Thùc hiÖn yªu cÇu cña gi¸o viªn - Nªu th¾c m¾c Ch-¬ng 3: kÕt qu¶ thùc nghiÖm Thùc tÕ cho thÊy, viÖc ¸p dông linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p, h×nh thøc ®· nªu ë trªn ®· cã nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan th«ng qua kÕt qu¶ thùc nghiÖm t¹i häc sinh líp 2A – Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m, TP Thanh Ho¸. Cô thÓ nh- sau: I. Møc ®é ph¸t triÓn kü n¨ng ®äc ®óng: Tæng sè häc sinh thùc nghiÖm: 30 em Møc ®é ®óng ¢m VÇn Thanh ?/ ~ Ng¾t - NghØ Thêi ®iÓm §Çu -> gi÷a kú 1 Gi÷a- >cuèi kú 2 §Çu -> gi÷a kú 2 Gi÷a kú 2-> nay 19 em 23 em 25 em 28 em 63,3% 76,6% 83,3% 93,3% 21 em 28 em 30 em 30 em 70% 93,3% 100% 100% 14 em 17 em 20 em 22 em 46,6% 56,6% 66,6% 73,3% 13 em 19 em 22 em 24 em 43,3% 63,3% 73,3% 80% Nh×n vµo kÕt qu¶ trªn ta thÊy, møc ®é häc sinh ®äc ®óng ©m – vÇn cao h¬n so víi ®óng thanh ?/ ~ : ng¾t - nghØ. Nguyªn nh©n: V× häc sinh hiÖn nay vÉn bÞ ¶nh h-ëng nhiÒu bëi tiÕng ®Þa ph-¬ng nªn cã sù lÉn lén gi÷a dÊu ? vµ dÊu ~ , dÉn ®Õn viÖc ng¾t nghØ ch-a râ rµng. §©y lµ nhiÖm vô mµ b¶n th©n t«i thÊy ph¶i söa cho häc sinh lµ cÇn thiÕt. II. Møc ®é ph¸t triÓn vÒ tèc ®é ®äc: Tèc ®é ®äc ®-îc xÐt ë c¸c møc ®é: ªa, ng¾c ngø ; liÕn tho¾ng; võa ph¶i (tèi thiÓu 50 tiÕng / phót) 10 Thêi ®iÓm Møc ®é ªa, ng¾c ngø LiÕn tho¾ng Võa ph¶i §Çu -> gi÷a kú 1 Gi÷a- >cuèi kú 2 §Çu -> gi÷a kú 2 Gi÷a kú 2-> nay 10 em 6 em 5 em 2 em 33,3% 20% 16,6% 0,66% 6 em 4 em 2 em 1 em 20% 13,3% 6,6% 3,3% 14 em 20 em 23 em 27 em 46,6% 66,6% 76,6% 90% Nh×n vµo b¶ng nµy, ta nhËn thÊy thêi ®iÓm ®Çu n¨m sè häc sinh ®äc ch-a ®óng tèc ®é ªa, ng¾c ngø vµ liÕn lo¾ng chiÕm tíi 33.3 % vµ 20%,:võa ph¶i lµ 46,6 %. Song ¸p dông linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p h×nh thøc ®-a ra nªn ®Õn nay sè liÖu ®· thay ®æi râ rÖt: tèc ®é ®äc võa ph¶i ®¹t 90 %. §¹t ®ù¬c kÕt qu¶ nµy, t«i th-êng sö dông ®äc nhãm (2 b¹n) hoÆc ®ång thanh, nh×n miÖng häc sinh ®äc. T«i ®· t×m ra häc sinh ®äc ch-a ®óng vµ söa cho ®óng tèc ®é. III. Møc ®é ph¸t triÓn ®äc diÔn c¶m: Nh- ë phÇn c¬ së lý luËn ®· tr×nh bµy, møc ®é ®äc diÔn c¶m kh«ng ph¶i lµ nhÊt thiÕt. Song nh- thùc tr¹ng møc ®é ®äc ®óng vµ tèc ®é t-¬ng ®èi hiÖu qu¶ nªn møc ®é ®äc diÔn c¶m cã mét sè møc ®é kh¸c nhau: Thêi ®iÓm ThÓ lo¹i TruyÖn kÓ Th¬ v¨n §Çu -> gi÷a kú 1 Gi÷a- >cuèi kú 2 §Çu -> gi÷a kú 2 Gi÷a kú 2-> nay 6 em 8 em 12 em 16 em 20% 26,6% 40% 53,3% 4 em 7 em 10 em 12 em 13,3% 23,3% 33,3% 40% 11 Nh×n v¶o b¶ng sè liÖu nµy cho biÕt sè häc sinh biÕt ®äc diÔn c¶m ngµy cµng ®-îc n©ng cao ®Æc biÖt lµ sè ®äc diÔn c¶m thÓ lo¹i truyÖn kÓ. Së dÜ sè liÖu nµy cao h¬n th¬ v¨n miªu t¶ (53,3% > 40%) do häc sinh thÝch ®äc theo sù ph©n vai, biÕt th¶o luËn giäng ®äc cña nh©n vËt. IV. T¸c ®éng cña gi¸o viªn tíi phô huynh häc sinh ®Ó n©ng cao kü n¨ng ®äc: Ngoµi sù h-íng dÉn häc sinh ®äc trªn líp, gi¸o viªn cßn t¸c ®éng tíi phô huynh rÌn kü n¨ng ®äc (®äc ®óng: ©m – vÇn – thanh, ®äc to, l-u lo¸t) b»ng c¸ch: B¶n th©n gi¸o viªn ph¶i b¸m s¸t, quan t©m ®Õn ®èi t-îng häc ®äc yÕu. Trao ®æi trùc tiÕp víi phô huynh häc sinh ®ång thêi th-êng xuyªn liªn hÖ víi gia ®×nh ®Ó cïng víi gia ®×nh rÌn kü n¨ng ®äc cho häc sinh. Qua thùc tÕ ë líp 2A Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m – TP Thanh Ho¸, nhê cã biÖn ph¸p nµy, c¸c em ë nhµ ®· ®-îc cha mÑ, anh chÞ yªu cÇu ®äc thªm, ®äc to, l-u lo¸t … Sù quan t©m ë nhµ cña phô huynh ®· gãp phÇn ph¸t triÓn tèt kü n¨ng ®äc ®óng, l-u lo¸t cho häc sinh. HiÖn nay, 2 trong sè 3 em ®äc kÐm nhÊt líp ®· v-¬n lªn ®äc ngang hµng víi ®èi t-îng häc trung b×nh kh¸ cña líp. KÕt luËn I. KÕt luËn chung: Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y hiÖn nay, ®Ó lu«n h-íng tíi viÖc ®æi míi ph-¬ng ph¸p d¹y häc vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong häc tËp cña häc sinh, mçi gi¸o viªn ®Òu ph¶i h-íng tíi ¸p dông linh ho¹t c¸c c¸ch thøc d¹y häc phï hîp víi néi dung vµ ®èi t-îng. Nh÷ng biÖn ph¸p, h×nh thøc trß ch¬i nªu trªn nh»m môc ®Ých rÌn luyÖn cho häc sinh líp 2 kü n¨ng ®äc tèt h¬n ®· ®-îc t«i ¸p dông thùc tÕ trong qu¸ tr×nh d¹y häc t¹i Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m vµ ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ hÕt søc kh¶ quan. - §a sè häc sinh líp 2A ®Òu cã kü n¨ng ®äc ®¹t møc ®é ph©n m«n yªu cÇu trë lªn. - §äc ®óng vµ b¶o ®¶m c-êng ®é, tèc ®é ®äc lµ: 93,3%. - §äc diÔn c¶m: 47,4 % 12 ¶nh h-ëng cña gia ®×nh tíi viÖc rÌn kü n¨ng ®äc lµ ®iÒu mµ c¸c gi¸o viªn cÇn tiÕn hµnh t¸c ®éng. Gia ®×nh quan t©m ®Õn viÖc häc cña trÎ th× sù ph¸t triÓn kü n¨ng nµy cµng hiÖu qu¶. II. Bµi häc kinh nghiÖm: - B¶n th©n cÇn tÝch cùc t×m tßi, vËn dông s¸ng t¹o h¬n n÷a trong xu h-íng ®æi míi ph-¬ng ph¸p hiÖn nay ®Ó h×nh thµnh cho häc sinh nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n cña cÊp häc ®Ò ra. - CÇn chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña häc sinh líp 2 (mang ®Æc ®iÓm c¶m tÝnh) nªn trong viÖc d¹y tËp ®äc cÇn ¸p dông c¸c h×nh thøc ®äc t¹o høng thó cho häc sinh, song gi¸o viªn ph¶i h-íng dÉn ®äc thËt chuÈn. - Lu«n n©ng cao chÊt l-îng: kÕ ho¹ch d¹y, häc hái, dù giê….., gi÷ tèt mèi quan hÖ gia d×nh vµ gi¸o viªn - Trong tiÕt d¹y tËp ®äc ph¶i ®¶m b¶o c¸c mèi quan hÖ: gi¸o viªn-> häc sinh, häc sinh <->häc sinh, häc sinh-> gi¸o viªn. III. Mét vµi ý kiÕn ®Ò xuÊt: 1. §èi víi gi¸o viªn: §Ó häc sinh ®äc tèt, Gi¸o viªn còng ph¶i tù trau dåi vÒ: + C¸ch ®äc (®äc mÉu): ®äc hay (truyÒn c¶m) ph¶i ®äc ®óng tiÕng phæ th«ng tuyÖt ®èi kh«ng lÉn ng÷ ®iÖu ®Þa ph-¬ng. + Gi¸o viªn ph¶i biÕt “nghe” ®Ó luyÖn häc sinh ®äc ®óng. + CÇn ph¸t huy nhiÒu h×nh thøc g©y ®äc høng thó cho häc sinh ®äc. 2. §èi víi phô huynh häc sinh: Phô huynh cÇn quan t©m tíi viÖc häc h¬n n÷a cña con em m×nh, ®Æc biÖt cho sù h×nh thµnh kü n¨ng ®äc cña häc sinh.Trªn ®©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p rÌn luyÖn kü n¨ng ®äc cho häc sinh líp 2 mµ t«i ®· ¸p dông cho ®èi t-îng häc sinh líp 2A - Tr-êng TiÓu häc Hoµng Hoa Th¸m, TP Thanh Hèa n¬i t«i ®ang c«ng t¸c. 13 Hy väng r»ng sau khi ®äc s¸ng kiÕn nµy sÏ ®-îc sù gãp ý cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi ngµy mét hoµn thiÖn h¬n n÷a, gãp phÇn nhá bÐ trong viÖc n©ng cao chÊt l-îng d¹y – häc hiÖn nay./. Tr©n träng c¶m ¬n! TP Thanh Ho¸, ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 2011 Ng-êi viÕt L-u ThÞ H¶o 14