Tài liệu Skkn xây dựng trường lớp thân thiện học sinh tích cực ở bậc tiểu học

XÂY DỰNG TRƯỜNG LỚP THÂN THIỆN HỌC SINH TÍCH CỰC Ở BẬC TIỂU HỌC I. ĐẶT VẤN ĐỀ : - Lời Bác dạy: “ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Vâng theo lời Bác, ngành giáo dục luôn phấn đấu đổi mới, nâng cao chất lượng ,giáo dục và đào tạo,thi đua dạy tốt,học tốt,đào tạo nguồn nhân tài có đủ phẩm chất, năng lực phục vụ,xây dựng đất nước. - Nước ta trong thời kì mở cửa,hội nhập và phát triển, công cuộc đổi mới kinh tế xã hội đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên khắp đất nước. Đòi hỏi phải có những lớp người lao động mới, có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo. Dám nghĩ dám làm thích ứng được với thực tiễn xã hội luôn thay đổi và phát triển. Nhu cầu này đòi hỏi ngành giáo dục phải có sự thay đổi cho phù hợp với tình hình đất nước. - Nhà trường không những cung cấp cho học sinh(HS) những tri thức khoa học một cách có hệ thống, mà còn rèn cho hs những kĩ năng,kĩ xảo,kĩ năng sống cần thiết để hình thành và phát triển những phẩm chất tốt đẹp cho mỗi học sinh.Giáo dục Tiểu học là nền móng để đạt được mục tiêu trên. - Hiện nay, trong khi các nhà trường đang tích cực nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ,thì đa số giáo viên(GV) thường gặp những khó khăn vì tình trạng bỏ học ,trốn học, hs không thuộc bài ,không chuẩn bị bài trước ở nhà,nhút nhát,không tích cực phát biểu…Tình trạng này ảnh hưởng không ít đến kết quả giảng dạy và học tập của GV và HS,phổ biến nhất là ở các vùng nông thôn.Nhiều giáo viên vát vả chuẩn bị bài giảng ở nhà,lên kế hoạch phụ đạo HS yếu hẳn hoi,vậy mà HS không đến lớp.Còn các em đến lớp thì không chuẩn bị bài ở nhà ,không thuộc bài ,không tích cực phát biểu. Giáo viên phải độc thoại suốt buổi.Hết giờ,còn phải đi tìm Hs trốn học,Gv lại không được dùng hình phạt quá mức với hs.Một số giáo viên chán nản,mệt mỏi có thái độ “buông xuôi” giáo dục. - Tôi cứ băn khoăn mãi: “ Làm thế nào để HS không trốn học?” “Làm thế nào để các em hứng thú học tập hơn?” “ Làm sao không dùng hình phạt mà Hs có kết quả học tập tốt hơn?” “ Làm sao các em có cảm giác,mỗi ngày đến trường là một niềm vui?” “ Làm sao giáo viên dạy ít mà học sinh hiểu nhiều hơn ?” - Năm học 2008 – 2009 ngành giáo dục phát động một số văn bản quan trọng phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực ở Tiểu học”.Đây là tính hiệu đáng mừng cho những ai quan tâm đến giáo dục,là bước tiến vượt bật của ngành .Tạo điều kiện cho giáo viên làm việc trong bầu không khí tích cực đi vào thực chất của chuyên môn,học sinh nhận thấy mình được tôn trọng,tìm được niềm vui ,sự tin tưởng ,đoàn kết,tình bạn trong sáng,tình thầy trò cảm động,giáo dục tình cảm gia đình,tình yêu quê hương đất nước. Giáo dục lành mạnh ,an toàn thân thiện,giúp HS chủ động thân thiện hơn.tích cực hoạt động trong học tập ,bước đầu rèn luyện kĩ năng sống đó là: Học để biết. Học để làm.Học để tự khẳng định mình.Học để cùng chung sống. - Là một giáo viên dạy lớp,tôi nhận thấy : “ Để xây dựng trường học thân thiện,học sinh tích cực” là phải bắt đầu từ việc“xây dựng lớp học thân thiện,học sinh tích cực” .Vì mỗi lớp học thân thiện,học sinh tích cực là một viên gạch nền móng vững chắc cho một ngôi trường thân thiện,học sinh tích cực hoàn thiện và nhanh nhất. 1 Vì những lí do trên,qua 2 năm xây dựng mô hình lớp học thân thiện ,học sinh tích cực ở Tiểu học,cụ thể là ở lớp 2 - lớp tôi đang giảng dạy,tôi nhận thấy có một số kết quả đáng mừng.Vì kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên khi trình bày không tránh khỏi sự thiếu sót và hạn chế .Nhưng tôi nghĩ, nếu được sự chia sẻ,bổ sung,đóng góp ý kiến xây dựng của quí thầy cô,thì mô hình này chắn chắn sẽ đạt được hiệu quả cao hơn có thể ứng dụng rộng rãi hơn ở các lớp khác. Tôi xin được trình bày. I. Thực trạng ban đầu: - Trường Tiểu học…….. nằm trên địa bàn nông thôn,nhận học sinh chủ yếu từ các ấp ……... - Tình trạng nghỉ học và bỏ học của học sinh rất cao . Cụ thể theo bảng số liệu học sinh nghỉ học,bỏ học năm 2007 – 2008,ở lớp 2 B qua từng tháng điểm như sau: Lớp 2B 27 học sinh - Tháng 1 điểm thứ Nghỉ có phép(lượt) 15 Nghỉ không 16 phép(lượt) Bỏ học(HS) 0 2 3 4 5 6 7 8 7 8 10 12 8 15 6 12 20 15 18 12 10 8 0 0 1 0 1 0 0 Thống kê hai mặt giáo dục ở lớp 2 B cuối năm học 2007 – 2008 như sau : Lớp 2B 25 HS Toán Giỏi SL 5 % 20 Học lực Trung bình % SL % Khá SL 7 28 12 48 Hạnh kiểm Đạt Chưa đạt Yếu SL 1 % SL 28 5 20 11 44 2 SL % 4 25 Tiếng 7 Việt II.Nguyên nhân: % 100 0 0 8  Khách quan: - Trường học được xây dựng kiên cố ,nhưng chưa được trang bị đầy đủ như các thiết bị đồ dùng dạy học cho tất các tiết học,phòng ngoại ngữ,phòng nghe nhìn,phòng âm nhạc. Trường học ở xa nhà học sinh ,học sinh còn nhỏ,đi lại còn khó khăn ,nhất là lúc trời mưa,và những khi mưa lũ. 2 - Địa phương còn nhiều khó khăn. Phần lớn cho mẹ các em đi làm xa nhà,học ít,có phụ huynh không biết chữ nên gia đình các em chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của con cái. - Các em học sinh tiểu học còn nhỏ,còn ham chơi,chưa ý thức hết được tầm quan trọng của việc học tập,chưa tự giác học tập. Chủ quan : - Để đảm bảo các chỉ tiêu của trường ,của ngành đề ra, các áp lực công việc về thời lượng tiết dạy,mục tiêu bài học, kết hợp giáo dục lồng ghép,phân hóa đối tượng học sinh,hồ sơ giáo viên….Không ít giáo viên đôi khi quá nóng vội trong việc giáo dục học sinh để đảm bảo những chỉ tiêu và hoàn tất các công việc đó. - Chính vì lí do trên ,giáo viên dễ rơi vào tình trạng áp đặt ,nhồi nhét kiến thức,răn đe,hình phạt,roi vọt,gò bó học sinh,chưa lắng nghe tâm tư nguyện vọng tình cảm của Hs . Việc đánh giá sửa sai còn khắt khe,chưa dân chủ. Làm Hs cảm thấy mệt mỏi, chán nản ,sợ học ,triệt tiêu sự ngây thơ,ham học hỏi, tính tích cực, sôi nổi của các em. - Một số giáo viên chưa thường xuyên tự bồi dưỡng thêm những kiến thức và kĩ năng sư phạm cũng như các kiến thức tâm sinh lí trẻ thường xuyên,nên đôi khi thấy lúng túng trong các tình huống sư phạm. - Giáo viên không chuẩn bị đồ dùng dạy học cho một tiết dạy, dạy chay,dạy một chiều tiết học không sinh động,cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng yếu kém,chán học, bỏ học của học sinh. Qua nhiều năm được phân công dạy lớp, ,theo chỉ đạo hướng dẫn của Ban giám hiệu nhà trường, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp cùng với việc tự tìm tòi học tập,nghiên cứu tài liệu chuyên môn tôi đã mạnh dạn tiến hành xây dựng mô hình lớp học thân thiện – học sinh tích cực ngay chính lớp tôi đang giảng dạy,nhằm tháo gỡ những thực trạng trên. Xây dựng mô hình Lớp học thân thiện học sinh tích cực ở tiểu học được bắt đầu từ đầu năm học 2008 -2009 và tiếp tục thực hiện năm 2009 – 2010. - Bảng thống kê khảo sát chất lượng đầu năm 2008 – 2009,năm 209 -2010 ở lớp 2 C như sau : Năm học 2008 -2009 28HS Môn học Toán Tiếng Việt Năm học 2009-2010 30HS Toán Tiếng Việt Giỏi Học lực Khá Trung bình SL % SL % SL 7 % 25 7 25 11 5 17,9 6 21,4 36,7 9 30 6 11 9 Yếu SL % 39,3 3 10,7 12 42,8 5 17,9 30 7 23,3 3 10 20 11 36,7 4 13,3 II/ GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ : 1.Tăng cường công tác trang trí lớp học : - Không khí lớp học xanh,sạch ,đẹp,an toàn thân thiện là yếu tố rất quan trọng góp phần thu hút trẻ đến trường ,đến lớp,góp thêm cho lớp học một luồng không khí thân thiện ,thoải mái,sinh động ,hăng say trong giờ học,rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. - Các khẩu hiệu trong lớp mang ý nghĩa quan trọng,mang tính giáo dục cao “ Dạy tốt,học tốt”, “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”,nội qui Hs ,Năm điều Bác Hồ dạy”,vì 3 thế GV phải giải thích để Hs hiểu.Cờ Việt Nam,di ảnh Bác Hồ được treo nơi trang trọng nhất,dễ thấy. Giáo dục lòng kính yêu nhớ ơn Bác Hồ,yêu nước. - Luôn luôn nhắc nhở hs nên giữ gìn tài sản chung của nhà trường từ chỗ ngồi,cửa sổ,lớp học,hành lang cho đến sân trường, “ Hãy giữ gìn tài sản chung của chúng ta”. - Những lời nhắc nhở nhẹ nhàng đạt được kết quả cao như: “Cho tôi xin rác !”đặt phía ngoài sọt rác. “Tắt đèn,tắt quạt bạn nhé!”. HS có ý thức tự giác giữ vệ sinh trường lớp,tiết kiệm điện. - Lớp có đủ ánh sáng,quạt,lọ hoa,cây xanh, tạo không khí thật sự thoải mái ,thân thiện gần gũi với thiên nhiên hơn. - Bàn giáo viên có khăn trải bàn,lọ hoa,tủ đồ dùng phải gọn gàng sắp xếp khoa học,sạch đẹp ,dễ đưa vào sử dụng. - “ Tủ sách thân thiện” là kết quả đóng góp của phụ huynh ,HS,GV, có sự giúp đỡ của nhà trường và địa phương tạo điều kiện cho các em ham đọc sách ,mở rộng hiểu biết,phát triển khả năng đọc cho các em .Rèn kĩ năng có trách nhiệm bảo quản tài sản chung,gọn gàng,ngăn nắp. - Vườn hoa học tập,bảng danh dự,phản ánh rõ ràng,chính xác,công khai kết quả học tập của mỗi Hs lớp mình kích thích HS tích cực học tập để đạt được kết quả cao hơn.(như hay có tên mình trên bảng danh dự , tên mình có nhiều bông hoa hơn..) - Sử dụng cuối lớp làm Bảng tin lớp em được trang trí đẹp,nội dung phong phú,phù hợp lứa tuổi HS. Chúng mình Ai tài thế ? Góc ôn luyện Quê hương mến yêu! Điều em Ca dao,tục ngữ cần nhớ ! Người tốt việc tốt Văn hay, chữ đẹp muốn nói! + Chúng mình cần nhớ!( tranh những việc tốt,nên làm) + Chuyên mục: “Người tốt việc tốt”( tên các bạn làm được những việc tốt trong tuần),tạo động lực Hs làm nhiều điều tốt hơn,lớp ngày càng thân thiện hơn. + Ai tài thế ?(Góc sản phẩm đẹp môn thủ công,mĩ thuật của HS). Kích thích khả năng sáng tạo của HS. + Văn hay chữ đẹp( lưu lại các bài văn hay,chữ viết đẹp của học sinh). Tạo động lực các em có gắng viết chữ đẹp hơn,làm văn hay hơn. + Góc ôn luyện nè! ( Bảng cộng ,trừ ,nhân, chia các qui tắc môn toán)..Rèn các em có ý thức chủ động trong học tập, ôn tập kiến thức (lúc đầu giờ,giờ ra chơi) 4 + Chuyên mục “ Ca dao,tục ngữ” Do học sinh sưu tầm, GV trình bày lại theo các chủ điểm của tháng). mở rộng vốn từ,vốn hiểu biết. + “ An Giang mến yêu”(Bức ảnh do HS sưu tầm về các danh nhân ,cảnh đẹp,di tích lịch sử,làng nghề An Giang )Giúp hs hiểu thêm về quê hương con người quê mình,đồng thời các em cũng giúp các em tự tin vào bản thân,yêu lao động,yêu quê mình hơn. + Chuyên mục: “Điều em muốn nói !”( Dán một bao thư to để HS viết ý kiến của mình để vào đó) .Tạo điều kiện cho các em mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình về thầy cô,bạn bè,các mối quan hệ hằng ngày ,góp phần thực hiện tốt quyền trẻ em ,GV hiểu HS của mình hơn,giúp giải quyết những khó khăn trong suy nghĩ của các em.Cải thiện tốt mối quan hệ thầy - trò,trò - thầy. - Tùy theo từng khối lớp, GV có thể biến đổi bản tin này phù hợp lứa tuổi Hs lớp mình. 2 . Đầu tư cao công tác giảng dạy kết hợp rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh: - Tập trung đầu tư cao cho công tác giảng dạy vừa nhằm tích cực hóa hoạt động dạy học,khuyến khích GV chủ động,sáng tạo,dạy học tập trung vào HS. Dần dần chuyển hướng từ chủ yếu cung cấp những kiến thức sang trang bị những năng lục cần thiết cho các em.Tạo điều kiện cho HS phát huy mọi năng lực,phát hiện khả năng của mình giúp các em tích cực,chủ động,tự giác,tự tin,có niềm vui trong học tập,lao động,cuộc sống.Hoạt động học tập trở nên nhẹ nhàng thoải mái,thiết thực,có hiệu quả hơn. - Một tiết dạy để đạt được hiệu quả cao cần đảm bảo những yêu cầu sau: a. Đối với giáo viên: - Mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng về đạo đức,tự học cho mỗi Hs noi theo.Nghiên cứu kĩ,sưu tầm tài liệu phục vụ bộ môn,soạn kế hoạch rõ ràng,cụ thể chi tiết,xác định trọng tâm kiến thức,theo chuẩn kiến thức kĩ năng,kết hợp,giáo dục kĩ năng sống,Tư tưởng Hồ Chí Minh.Lựa chọn các hình thức phương pháp giảng dạy phù hợp. - Cần hướng HS những kĩ năng phân tích tổng hợp,nêu khái niệm,đặt câu hỏi và trả lời,tư duy logic,sáng tạo ,suy nghĩ nhiều chiều,khả năng giải quyết vấn đề,nhận nhiệm vụ,làm việc theo nhóm.  Chuẩn bị hệ thống câu hỏi: Chú ý phát triển bồi dưỡng Hs khá giỏi bộ môn.Dự kiến những sai lầm của HS(nếu có)và cách khắc phục,có kế hoạch bồi dưỡng HS yếu trong từng tiết dạy. Ví dụ: Môn tập đọc : HS Khá giỏi đọc phân vai,thi đua đọc diễn cảm đoạn,toàn bài,trả lời các câu hỏi trong bài. HS yếu đọc câu,đoạn ngắn trả lời các câu hỏi trong bài có thể chẻ nhỏ đã được chẻ nhỏ phù hợp với khả năng của các em.Chỉ cần các em này đọc được một lần được GV và các bạn tuyên dương lần sau các em này sẽ có tiến bộ rõ rệt.  Khai thác nội dung lồng ghép giáo dục tư tưởng,kĩ năng sống,tình cảm,thẩm mĩ (yêu quê hương,yêu người thân ,bạn bè,yêu lao động )dân số,môi trường,chống sốt xuất huyết,cúm A/H1N1,an toàn giao thông. Ví dụ : Thủ công:Gắp cắt ,trang trí thiếp chúc mừng(T2)(Lớp 2)Ngoài việc hướng dẫn Hs hoàn thành sản phẩm ,GV còn giáo dục an toàn lao động,vệ sinh môi trường,tôn trọng sản phẩm do mình và của người khác làm ra.Giáo dục tình cảm Hs qua lời dặn dò: “Về nhà 5 các em có thể làm thêm những sản phẩm khác đẹp hơn tặng cho người thân,bạn bè để thể hiện lòng biết ơn,tình cảm của của mình"  Đồ dùng dạy học: - Đồ dùng dạy học không chỉ truyền thụ thông tin mà còn là quá trình của truyền thụ tri thức,giáo dục tư cách,rèn luyện kĩ năng thực hành cho HS.Nó điều khiển mọi hoạt động nhận thức của HS từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng.Góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy,khắc phục tình trạng dạy học một chiều,gây hứng thú,khuyến khích tư duy cho HS,hiểu bài,khắc sâu kiến thức. - Đồ dùng dạy học phải phát huy hết tính sư phạm,rõ ràng,bắt mắt,đủ lớn,phù hợp nội dung bài học,bao gồm(Tranh ảnh,vật thật,bản đồ ,biểu đồ,dụng cụ sắm vai..)không chỉ được sử dụng trong hình thành kiến thức mới mà còn được sử dụng ở các tiết ôn tập,trò chơi củng cố. Ví dụ : Tự nhiên và xã hội(lớp 2)Sau khi học sinh hiểu cách nhận biết biển báo giao thông. Gv tổ chức HS chơi trò: “ Biển báo nói gì?”Chọn 2 đội mỗi đội 6 HS,Gv nêu tên biển báo,HS giơ biển báo mình lên,đội nào giơ nhanh đúng,thắng. Ví dụ : Kể chuyện: “ Chuyện bốn mùa”(Lớp 2)nhân vật là bốn nàng tiên,bà Đất,nếu không có dụng cụ sắm vai,các em sẽ khó phân biệt được bạn nào đóng vai nào? Hoạt động sắm vai khuyến khích HS mở rộng vốn từ,phát huy khả năng sáng tạo của HS. Nếu dụng cụ sắm vai đẹp,phù hợp,thì hoạt động này không chỉ dành riêng cho các bạn khá,giỏi mà cho cả HS trung bình yếu nữa.Vì HS trung bình yếu cũng muốn được thành những nàng tiên xinh đẹp nên các em cố gắng nhớ lời thoại của nhân vật qua việc đọc tập đọc nhiều lần.Giúp Hs tự tin vào bản thân mình,Hs ngày càng thân thiện hơn. Ví dụ : Môn mỹ thuật ,thủ công,GV nên chuẩn bị qui trình,vật mẫu,bài mẫu của Gv và HS cho Hs quan sát,để HS tìm hiểu,khơi nguồn cho những ý tưởng sáng tạo mới . . Chuẩn bị phiếu giao việc: - Dùng phiếu giao việc trong các tiết dạy nhằm hướng tới mục tiêu : “ GV nói ít,học sinh hiếu được nhiều”.Giảm bớt bệnh nói nhiều,giảng nhiều của GV,tăng thời gian tư duy luyện tập của HS.Phối hợp nhịp nhàng giữa thầy và trò,trò và trò,tìm ra kiến thức mới,tinh thần đoàn kết,tự phân công và điều khiển công việc,giải quyết vấn đề,xử lí tình huống,ra quyết định,đảm nhận trách nhiệm,hợp tác… - Nội dung phiếu giao việc phải phù hợp với trình độ HS,đi vào trọng tâm của bài.  Chọn hình thức và phương pháp dạy học đặt trưng của môn học : - Gv chính là người hiểu rõ nhất mãnh vườn của mình với các loại cây khác nhau,các kĩ thuật chăm sóc khác nhau và biết cách áp dụng những kĩ thuật đó để làm cho cây ra hoa kết quả.Lựa chọn hình thức và phương pháp giảng dạy cũng như thế tùy thuộc vào nội dung và mục đích cụ thể của bài mà có phương pháp dạy học phù hợp,sao cho tiết dạy không quá nặng nề nhưng lại sôi nổi,thân thiện và đạt được hiệu quả cao nhất. Ví dụ : Nếu mục đích bài dạy chủ yếu để rèn luyện kĩ năng hoặc kiểm tra thì phải coi trọng dạy học các nhân(Đặt tính rồi tính)(tập đọc nối tiếp từng câu)…. - Nếu đối tượng còn quá mới mẽ với HS cần có sự chỉ đạo ,dẫn dắt của HS thì dạy học theo lớp. - Những kiến thức mà các em có ích nhiều kinh nghiệm hoặc chứa đựng các hiểu biết khác nhau,dễ phân hóa thành các nhóm ý kiến.Chúng ta tổ chức Hs học nhóm để rèn luyện khả năng trình bày,biện luận của từng em ,đi đến thống nhất ý kiến.Nhờ đó kiến thức các em lướt phần chủ quan,phiếm diện,tăng them phần khách quan,khoa học.Qua đó HS dễ nhớ kiến thức,nhớ sâu sắc và bền vững hơn.Thường xuyên thay đổi nhóm trưởng 6 để mỗi em có cơ hội phát huy bản lĩnh,năng lực tự tin hơn.GV nhận xét sửa sai nhẹ nhàng,đừng quá khắc khe,kịp thời động viên ,tuyên dương các em HS nhút nhát,chậm tiến. - Trò chơi học tập : Là dịp để GV và HS thân thiện nhau hơn,giảm bớt căng thẳng mệt mỏi,tăng khả năng tiếp thu bài,khắc sâu kiến thức,giáo dục kĩ năng sống. + Trò chơi khởi động : Tùy thuộc vào nội dung bài mà Hs lựa chọn trò chơi hoặc bài hát liên hệ bài mới nhẹ nhàng,hấp dẫn. Ví dụ : Tự nhiên và xã hội (Lớp 2)bài:”Cơ quan tiêu hóa”,trò chơi :“Chế biến thức ăn”.Giúp Hs bước đầu hình dung sơ bộ đường đi của thức ăn.Kích thích sự tò mò,ham học hỏi,tham gia hoạt động học tập tích cực hơn. + Thư giản : Những trò chơi áp dụng được cho các lớp tiểu học như: Trò chơi:“ Một phút chống mệt mỏi” thích hợp cho nhiều môn học như: Toán,chính tả,tập viết,tập làm văn,mĩ thuật Môn toán ở các lớp tiểu học điều có học bài có liên quan đến thời gian.Trò chơi “ Đồng hồ” là rất thích hợp.Qua lời trò chơi giúp các em nhớ được : “Kim ngắn chỉ giờ Kim dài chỉ phút” vừa giáo dục học sinh giáo dục HS biết quí trọng lao động và cố gắng học tập: “ Nó quay vùn vụt Nhanh như tên bay Chớ phí một giây Em chăm chỉ học. + Trò chơi củng cố: Chọn những trò chơi nhẹ nhàng,bao quát kiến thức. Ví dụ : Môn Toán ở các lớp 1,2,3 trò chơi phổ biến nhất khi học bảng cộng,trừ,nhân,chia là “hái nấm,đập bong bóng,hái hoa,rung chuông vàng”Gv củng cố hoặc kiểm tra kiếm thức không mất nhiều thời gian,HS đón nhận sự kiểm tra ấy như một phần thưởng,rất tích cực,sôi nổi,chứ không hề có cảm giác sợ sệt hay mệt mỏi. - Đánh giá,ghi điểm : Công tác này phải được thực hiện tường xuyên,kịp thời,chính xác,công tâm,phản ánh đúng sức học,những tiến bộ ,năng khiếu của Hs qua từng tháng điểm,từng phân môn.Kiểm tra thi cử phải được thực hiện nghiêm túc,dảm bảo khách quan,công bằng.Gởi phiếu liên lạc về nhà sau mỗi tháng điểm,phụ huynh Hs biết những hạn chế của con mình có hướng khắc phục kịp thời. b/ Đối với học sinh: - Giúp HS nhận ra được: “mỗi ngày đến trường là một niềm vui,nhưng vui rồi để học”,có trách nhiệm với mọi người. - Trang bị đủ sách vở,dụng cụ học tập. - Chuẩn bị bài vở trước khi đến lớp. - Tổ chức HS tham gia vào các hoạt động nhà trường ,địa phương: + Múa sân trường,sinh hoạt Sao Nhi đồng. + Thi vẽ tranh về nhà giáo,môi trường,dân số,an toàn giao thông,tệ nạn xã hội. + Thi làm báo ảnh chào mừng ngày 20/11. + Thi kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. + Thi viết chữ đẹp cấp trường,cấp huyện + Nhặt rác,trồng cây sân trường. + Tham gia đi thăm và bảo vệ di tích lịch sử Đình Mỹ Luông. 3. Công tác chủ nhiệm: 7 Người GV làm công tác chủ nhiệm,dù ở đâu,lúc nào cũng gặp nhiều vất vả,nhất là gặp những học sinh các biệt,những em chậm tiến thì quả là thử thách lớn.Vì vậy người giáo viên phải có “cái tâm với nghề”tính kiên trì,hiểu được tâm lí lứa tuổi ở trẻ,khéo léo trong ứng xử,đặt biệt là yêu trẻ. - Với những HS chậm tiến bộ : + Giao việc cho các em này ( VD:HS yếu tập đọc mỗi ngày luyện đọc 4 câu trong bài tập đọc,đọc cho GV nghe,ta có thể tăng số câu lên dần,nên khen HS đó: “Em đã có tiến bộ hơn rồi,cần cố gắng lên!”.Nhưng câu nhẹ nhàng như thế nhưng mang lại hiệu quả cao. + Tổ chức mô hình đôi bạn học tập,để các em đoàn kết,giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. + Tìm hiểu những năng lực,sở trường của các em ,giao việc cho phù hợp,tạo cơ hội để các em này phát huy hoàn thành nhiệm vụ,tin tưởng vào bản thân.Hướng các em đến niềm tin: “Mình cũng có thể học giỏi như các bạn khác”.Tạo động lực để các em cố gắng. - Với HS cá biệt : Nếu GV chủ nhiệm có phương pháp giáo dục hợp lí thì HS dù có cá biệt đến đâu cũng sẽ vươn lên thanh một học trò ngoan được.Bởi : “ Hiền dữ phải đau là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên” Tôi sẽ không làm mất thể diện Hs trước lớp mà phải tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên và tìm cách khắc phục.GV cần có cái nhìn thiện cảm với HS để các em mạnh dạn bày tỏ suy nghĩ,khó khăn của mình. + Có thể do hoàn cảnh gia đình khó khăn,không cha,mất mẹ ,không được gia đình quan tâm đúng mức.Có hướng giúp đỡ kịp thời như : Vận động nhà trường,địa phương,các bạn trong lớp tặng sách vở,dụng cụ học tập,quần áo,cặp,trao học bổng để các em giảm bớt khó khăn,có niềm vui.Thắt chặt tình nghĩa thầy trò,bè bạn. Vận động gia đình tiếp tục động viên khuyến khích con em mình cố gắng học tập. + Đối với những Hs bị bạn bè lôi kéo,có suy nghĩ lệch lạc,trốn học đi chơi,chọc phá bạn,có những biểu hiện lệch lạc về đạo đức,tìm hiểu Hs đó qua người thân,bạn bè.Kết hợp với gia đình,Đội,Sao động viên,hướng dẫn,phân tích những điều lợi hại nhằm dẫn dắt các em có suy nghĩ,việc làm đúng đắn hơn,hòa nhập lại với môi trường giáo dục. - Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp : Cán bộ lớp là những người điều hành,giải quyết mọi công việc của lớp,vệ sinh,trật tự,kiểm tra bài đầu buổi.Cán bộ lớp tự tổ chức buổi sinh hoạt lớp,báo cáo các mặt hoạt động thi đua,thay mặt Gv tuyên dương phê bình các bạn trong lớp nhất là trong những giờ sinh hoạt lớp. Hướng dẫn tổ chức cho các bạn trong lớp khởi động,ôn các bài tập phát triển chung ở các tiết thể dục.Tăng tính tích cực,khả năng tự quản của các em.Giúp cho GV quản lí lớp cụ thể chi tiết và đạt hiệu quả hơn. Cán bộ lớp đạt các yêu cầu cơ bản sau: + Là Hs giỏi,đạo đức tốt. + Có uy tín với bạn bè . + Mạnh dạn nhiệt tình,có trách nhiệm tốt trong công việc được giao. - GV dành 10-15 phút ở tiết sinh hoạt lớp để giải đáp những thắc mắc,suy nghĩ các các em HS,trả lời câu hỏi trực tiếp và câu hỏi trong chuyên mục điều em muốn nói . - GV kịp thời phát hiện và nêu những tấm gương người tốt,việc tốt,vượt khó học giỏi,những Hs có tiến bộ trong học tập,ngoan ngoãn ,để động viên,khuyến khích,khen thưởng các em. Tạo động lực để các em cùng cố gắng phát huy. Cờ học tốt dành cho các 8 bạn có nhiều điểm 10,hoa Niềm vui dành cho người tốt,việc tốt,mỗi tuần trao lại cho bạn khác có thành tích tốt hơn. - Phát động phong trào thi đua trong các tổ, trao cờ học tốt cho các tổ đạt nhiều điểm 10,không vi phạm nội qui của lớp. 4. Tổ chức sinh hoạt ngoài trời: Lứa tuổi Tiểu học rất ham chơi,đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn học của HS.Vì thế,tạo một sân chơi lành mạnh,bổ ích thân thiện cho Hs là điều cần thiết.Nhằm hướng tới mục tiêu: “Thầy trò cùng học,cùng vui”.Mỗi tháng 2 lần,dưới sự hướng dẫn của GV,HS lại được vui chơi thoải thích,biết thêm các trò chơi dân gian như:kéo co,rồng rắn lên mây,tập tầm vông.Thi đố vui,thi tìm cao dao tục ngữ,hò,vè dân gian.Kể tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. - Rèn cho Hs có sức khỏe,nhanh nhẹn,hoạt bát,rèn kĩ năng sống,tính kĩ luật,hợp tác,giáo dục tình cảm yêu thầy cô,bạn bè,gia đình,quê hương,đất nước,nhớ ơn Bác - Đây cũng chính là dịp để các em phát huy sở trường và vốn hiểu biết của mình: Hát,múa,kể chuyện,đọc thơ…. 5.Tổ chức cho Hs tham gia tìm hiểu chăm sóc các di tích lịch sử ở địa phương: - Dù điều kiện trường còn nhiều khó khăn,Hs còn nhỏ,nhưng nhà trường đã xin phép địa phương cho Hs được đến thăm,tìm hiểu và chăm sóc Đình Thần Mỹ Luông.Dưới sự hướng dẫn của GV chủ nhiệm,thầy tổng phụ trách đội,bác cựu chiến binh xã,ban tế tự đình,HS được tìm hiểu về truyền thống nồng nàn yêu nước từ thời ông cha ta mang gươm đi mở cỏi,đến những hi sinh anh dũng của các anh hùng chiến sĩ đã xã thân để giữ lấy quê hương.Ngoài ra,các em còn được nhặt rác,tưới cây,quét sân,những công vệc tuy rất nhỏ nhưng cũng đã giáo dục cho HS truyền thống,uống nước nhớ nguồn,lòng tự hào dân tộc,phát huy truyền thống vẻ vang của ông cha.Cố công học tập xây dựng đất nước.  Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy: - - Chưa có phòng nghe nhìn,công tác tổ chức một tiết dạy gặp không ích khó khăn.Nhưng nhà trường cũng đã tạo điều kiện cho mỗi Gv dạy 2 tiết giáo án điện tử trong năm.Không khí học tập sôi nổi hẳn lên,vì hình ảnh,màu sắc,âm thanh,sinh động đẹp.Dễ dàng thu hút tất cả các em vào hoạt động học tập. Do không mất nhiều thời gian để trình bày bảng,Hs có nhiều thời gian để hoạt động học tập,luyện tập,thực hành,tăng khả năng tư duy.GV có thời gian để mở rộng,khắc sâu kiến thức. HS bước đầu làm quen với công nghệ thông tin.Đồng thời cũng tạo hứng thú học tập cho các em,ham học hỏi,hiểu biết về môn tin học.  Tranh thủ sự ủng hộ ,giúp đỡ của nhà trường,chính quyền địa phương các cấp,các ngành,phụ huynh học sinh. - Tặng học bổng ,xe đạp cho HS nghèo hiếu học. Tặng sách vở,quần áo,dụng cụ học tập cho các em.Đảm bảo để các em đến trường có đầy đủ : “ăn,mặc,sách vở”,tạo động lực để Hs an tâm học tập,không mặc cảm với bạn bè. 9 - Phối hợp với Đội,Sao Nhi đồng tổ chức các buổi sinh hoạt,sân chơi lành mạnh cho các em.Giáo dục Hs có ý thức : “Thương yêu đùm bọc, lẫn nhau”,tặng sách cho các em học sinh năm sau(vào cuối năm học) - Gia đình ,nhà trường,địa phương cần phối hợp chặt chẽ với nhau trong công tác giáo dục HS,nhất là đối với HS chưa ngoan.Tuyên truyền,giáo dục phòng chống tệ nạn xã hội,sốt xuất huyết,vệ sinh môi trường,HIV,an toàn giao thông… - Giáo dục chỉ thật sự có hiệu quả toàn diện khi có sự phối hợp toàn diện của gia đình,nhà trường và xã hội.  Phối hợp với cha mẹ học sinh để giáo dục các em: - Gia đình luôn là chỗ dựa vững chắc cho các em ,giúp các em khỏi thấy cô đơn ,lẻ loi,hụt hẫng,là động lực để các em vượt qua khó khăn.Vì thế chúng ta cần quyết tâm “nối nhịp cầu giáo dục” với cha mẹ các em,đi đến thống nhất cách giáo dục an toàn,hiệu quả nhất. - Gửi phiếu liên lạc của mỗi HS đến tận gia đình,thông báo kết quả học tập,ngày nghỉ,nhận xét cụ thể về học lực,hạnh kiểm.Tổ chức họp PHHS ít nhất mỗi năm 2 lần trao đổi ,tiếp thu ý kiến đóng góp của PHHS,thông báo những qui định,phương pháp giáo dục,mục tiêu cụ thể của nhà trường đối với học sinh. - GV chủ nhiệm thường xuyên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp,thường xuyên thăm hỏi gia đình các em,có biện pháp giúp đỡ,hỗ trợ kịp thời.Để mỗi phụ huynh học sinh luôn có tinh thần hợp tác,là người ủng hộ giáo dục,chứ không phải là người phản bác, chỉ trích chúng ta. III.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: - Đến cuối năm học 2008 – 2009,2009 -2010 số lượng HS nghỉ học không phép giảm đáng kể ,không có tình trạng HS bỏ học được thể hiện rõ nét qua bảng thống kê tình hình nghỉ học qua các tháng điểm như sau: Năm học 2008-2009 Lớp 2C 28 học sinh Năm học 2008-2009 Lớp 2C 30 học sinh Tháng điểm thứ Nghỉ có phép(lượt) 1 Nghỉ không phép (lượt) Bỏ học(HS) 2 3 4 5 6 7 8 12 6 5 0 10 8 7 0 16 14 10 7 3 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14 15 0 3 9 0 1 0 16 0 17 0 10 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Nghỉ có phép(lượt) Nghỉ khôngphép (lượt) Bỏ học(HS) Thống kê hai mặt giáo dục ớ lớp 2C cuối năm học 2008 – 2009,2009 -2010 như sau : Năm học 2008 Môn học Giỏi Khá Học lực Trung bình 10 Yếu Đạt Hạnh kiểm Chưa đạt -2009 28HS Toán Tiếng Việt Toán Năm học 2009- Tiếng 2010 Việt 30HS SL 12 % 42,8 SL 11 % 39,3 5 SL % 17,9 0 SL 0 % 10 35,7 13 46,4 5 17,9 0 0 16 53,3 12 40 2 6,7 0 0 15 50 11 36,7 4 13,3 0 0 SL % SL 28 100 0 0 30 100 0 0 - HS tích cực phát biểu hơn trong các tiết học,nhiều HS trước kia còn nhút nhát,kể cả những Hs yếu đã mạnh dạn phát biểu,đại diện cho nhóm trình bày kết quả thảo luận.Đa số các em đều tham gia trong hoạt động ,học tập,vui chơi tích cực,sôi nổi. - HS tự giác kiểm tra bài,ôn luyện,đố nhau về kiến thức đã học được trong giờ ra chơi.Giúp nhau làm vệ sinh lớp,giúp nhau trong học tập,phụ đạo cho các em học yếu trong lớp,đầu giờ,giờ giải lao. - Hình thành sở thích đọc truyện,đọc sách trong giờ giải lao. - Hs trong lớp tự quản lí,nhắc nhở nhau thực hiện tốt nội qui của trường,của lớp,Hs tự tiến hành sinh hoạt lớp dưới sự cố vấn của GV. - HS rất tích cực tham gia vào bản tin lớp em(100%Hs thích xem bản tin,90% các em tham gia cùng giáo viên thực hiện bảng tin) - Ngoài ra lớp còn đạt được một số kết quả trong các hoạt động trong nhà trường,địa phương tổ chức. + HS tặng sách cũ cho HS lớp dưới :20 quyển Tiếng Việt,23 quyển Toán,36 quyển sách các môn khác. + Giải nhì thi vẽ tranh chào mừng 20/11 của HS (năm 2008-2009).Giải nhất năm (20092010) + Giải nhất làm báo ảnh chào mừng Ngày 20/11 của HS.(năm 2009 – 2010) + Giải nhất khối kì thi vở sạch chữ đẹp cấp trường (2008 -2009 ) + Giải C thi viết chữ đẹp cấp huyện của HS.(năm 2009-2010) + Giải ba cuộc thi “kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở xã. + Nhiệt liệt hưởng ứng phong trào thi đua đạt điểm tốt,thường xuyên được nhận cờ,lớp học xuất sắc thi đua hàng tuần của trường. + Tự giác tham gia ủng hộ người nghèo,người khuyết, đồng bào miền Trung…  Đối với bản thân : - Sau thời gian xây dựng nề nếp học tập và sinh hoạt cho HS. Tôi có nhiều thời gian để mở rộng,khắc sâu kiến thức cho HS hơn. Mỗi ngày đi dạy đỡ vất vả hơn.Tôi lại được cái cảm giác: “ Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. - Công tác chủ nhiệm cũng đạt nhẹ nhàng hơn so với trước. - Có nhiều thời gian nghiên cứu chuyên môn hơn cũng đạt được một số thành tích nhờ vào hiệu quả học tập của HS(GVdạy giỏi trường năm 2008-2009,đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2009-2010).  Đối với tổ chuyên môn: - Trao đổi trình bày kinh nghiệm trong các kì họp tổ,cũng đã được góp ý cho hoàn thiện và được đón nhận thực hiện và đang phát huy hiệu quả. 11 % - Thành tích của HS trong khối được nâng cao,hạn chế được tình trạng trốn học,bỏ học của HS. Một số lớp các khối khác cũng đã tiến hành lập bảng tin lớp học,HS rất phấn khởi . IV.NGUYÊN NHÂN THÀNH CÔNG VÀ NHỮNG TỒN TẠI: 1.Nguyên nhân thành công : - Được sự quan tâm giúp đỡ của chính quyền địa hương,các ban ngành các cấp,phụ huynh HS và nhà trường đã hỗ trợ đến mức có thể. - Được sự hướng dẫn nhiệt tình,sâu sát,kịp thời của Ban giám hiệu và tổ chuyên môn trong công tác giảng dạy và giáo dục HS. - Có ý thức nâng cao chuyên môn,đầu tư,đào sâu kiến thức,làm đồ dùng dạy học. - Hiểu được tâm sinh lí HS,cảm thông,kiên nhẫn. - Sự đồng tình ủng hộ,quan tâm của PHHS. - HS nhỏ nên giáo dục uốn nắn cũng không quá khó. - Đặc biệt hơn hết là Hs ham thích học tập,lao động. 2. Tồn tại : - Do nhiều lí do khác nhau mà một số phụ huynh vẫn chưa thể quan tâm đúng mức đến việc học của con em mình. - Học sinh chưa học được nhiều tiết giáo án điện tử. - Chưa có cuộc thi dành riêng cho Hs giỏi lớp2 - Không có kinh phí hỗ trợ Gv tự làm đồ dùng dạy học trong các tiết dạy . III/. Bài học kinh nghiệm: Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục Hs phát triển toàn diện đầu tư cao cho công tác giảng dạy,công tác chủ nhiệm. - Cải thiện tốt mối quan hệ thầy trò,thực hiện qui tắc ứng xử thân thiện. - Cần chịu khó học hỏi, tìm tòi,đổi mới,phối hợp hài hòa các phương pháp,vận dụng đổi mới các hình thức dạy học phù hợp,tăng tính sư phạm,giảm nhàn chán.Làm đồ dùng dạy học,sưu tầm tài liệu chuyên môn,học tập trao đổi chuyên môn trong trong tổ và các tài liệu có liên quan. - Lập kế hoạch bồi dưỡng HS giỏi,HS năng khiếu.Lên Kế hoạch phụ đạo Hs yếu thường xuyên,trong mỗi tiết dạy,đầu hoặc cuối tiết học. - Làm tấm gương tốt cho Hs noi theo như: đi dạy đúng giờ,nếp sống,sinh hoạt đúng đắn,nói là làm,không nói một dằng làm một nẻo. Làm việc gì ,chắc việc đó.Tránh những việc làm hình thức,ít tác dụng vì nó có thể vô tình gây tâm lí mệt mỏi cho HS. - Nghiên cứu tâm lí lứa tuổi,tạo môi trường thật sự thân thiện,từ việc trang trí lớp đến việc giảng dạy và các hoạt động ngoài giờ, để phát huy hiệu quả nhất tính tích cực,tự giác của mỗi HS. - Nhẹ nhàng uốn nắn,sửa sai cho HS kịp thời,thường xuyên.Kịp thời tuyên dương khi thấy các em tiến bộ dù là rất nhỏ,để các em tự tin hơn,vượt qua những mặc cảm tự ti. - GV cần bao dung và công tâm trong giảng dạy và giáo dục HS. -GV đông thời là người thầy,người mẹ,người bạn cho HS khi cần được dạy dỗ,khi muốn được che chỡ,khi cần được chia sẻ. - Tạo điều kiện cho các em hòa nhập với bạn bè trong lớp,ở trường và cộng đồng.(Tham gia các cuộc thi,buổi giao lưu của trường,địa phương tổ chức) - Phối hợp PHHS thống nhất quan điểm giáo dục. - Tận dụng tối đa những điều kiện sẵn có để phát triển giáo dục. 12 - Tranh thủ sự ủng hộ giúp đỡ của trường,địa phương và PHHS để phục vụ cho hoạt động học tập của HS và công tác giáo dục. I.KẾT LUẬN : Nhớ lời Bác dạy: “Dù khó khăn đến đâu cũng tiếp tục thi đua học tốt,dạy tốt” .Mặc dù còn nhiều khó khăn trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh,nhưng tôi tin rằng: “Mỗi giáo viên đều có thể vượt qua được những khó khăn đó và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao bằng chính sự tận tâm của mình”.Bản thân tôi thấy mình cần phải cố gắng nhiều hơn nữa trong việc rèn luyện phẩm chất đạo đức,học tập nghiên cứu tìm hiểu,nâng cao kiến thức.Từ đó đúc kết kinh nghiệm cho bản thân và tìm ra những giải pháp để hướng tới mục tiêu chung của toàn ngành đã và đang thực hiện: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và nâng cao hiệu quả giáo dục. II. ĐỀ XUẤT : - Xây dựng được hoàn thiện một lớp học thân thiện, HS tích cực không phải một ngày một bữa mà đó là cả một quá trình lâu dài cần phải được tiến hành đồng thời ở các lớp ,có sự ủng hộ giúp đỡ của các ban ngành địa phương,gia đình,nhà trường và đoàn,đội thiên niên tiền phong và Sao nhi đồng. Đối với xã hội cần quan tâm đến ngành nhiều hơn nữa.Cùng nhà trường làm lành mạnh môi trường sống ,không còn các tệ nạn xã hội ,ảnh hưởng không tốt đến nhận thức và lối sống của HS. Phòng Giáo dục tạo điều kiện cho giáo điều kiện cho GV dự nhiều hội thảo chuyên đề,nâng cao chuyên môn. Nhà trường cùng cha mẹ HS triển khai thực hiện qui tắc gia đình thân thiện,để mỗi HS đều được sống trong môi trường thân thiện. Xây dựng mô hình lớp học thân thiện,học sinh tích cực ở mỗi lớp học. Cần tạo cho các em sân chơi để các em giáo lưu,học hỏi và tiến bộ hơn,thi giọng hát hay,thi giải Lê Quí Đôn giành cho các HS giỏi ở các khối lớp,thi tìm hiểu các ngày lễ lớn. Nhà trường phối hợp,Đoàn Thanh niên,Đội Thiếu niên,Sao Nhi đồng tổ chức thêm nhiều hoạt động ngoại khóa như trồng cây nhớ Bác,trò chơi dân gian,tìm hiếu an toàn giao thôn,..…để các em có sân chơi thật sự,vui,khỏe,an toàn. Mỗi Gv phải tự học tập và bồi dưỡng kiến thức thường xuyên. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong quá trình giảng dạy và học tập đã rút ra được.Dù hết sức cố gắng,nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót,rất mong được sự nhận xét,góp ý,xây dựng tận tình của hội đồng giám khảo,để mô hình này mang lại hiệu quả cao hơn và được áp dụng rộng rãi ở các lớp tiểu học. 13