Tài liệu Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ nhà trẻ 5 6 tuổi thông qua giờ học thể dục

MỤC LỤC 1. Đặt vấn đề................................................................................................................ 2 2. Lý luận chung về đề tài nghiên cứu .......................................................................... 3 2.1. Một số vấn đề chung về trò chơi vận động ............................................................ 3 2.1.1. Khái niệm .......................................................................................................... 3 2.1.2. Đặc điểm ............................................................................................................ 4 2.1.3.Cấu trúc (Cách tổ chức) ...................................................................................... 4 2.2. Lý luận chung về kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi ............................................ 5 2.2.1. Khái niệm .......................................................................................................... 5 2.2.2. Cấu trúc của giờ hoạt động giờ học thể dục ........................................................ 6 2.3. Đặc điểm tâm sinh lý vận động của trẻ 5- 6 tuổi.................................................... 6 3. Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục ............................................................................................ 7 3.1. Cơ sở để lựa chọn trò chơi vận động ..................................................................... 7 3.2. Các trò chơi vận động ........................................................................................... 8 3.2.1. Trò chơi 1: “ Khéo léo” ...................................................................................... 8 3.2.2. Trò chơi 2: “ Ném qua dây” ............................................................................... 8 3.2.3. Trò chơi 3: “ Chọn quả” ..................................................................................... 9 3.2.4. Trò chơi: “ Trời tối, trời sáng”............................................................................ 9 3.2.5. Trò chơi “ Làm theo tín hiệu” .......................................................................... 10 3.2.6. Trò chơi: “ Tung bóng” .................................................................................... 11 3.2.7. Trò chơi: “Nhảy qua suối nhỏ”......................................................................... 11 3.2.8. Trò chơi: “ Bé làm thợ xây” ............................................................................. 11 3.2.9. Trò chơi: “ Thi hái dừa” ................................................................................... 12 3.2.10. Trò chơi: “ cáo và thỏ” ................................................................................... 12 4 . Kết luận ................................................................................................................ 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................... 15 PHỤ LỤC .................................................................................................................. 16 1 1. Đặt vấn đề Xu hướng giáo dục nói chung và giáo dục mầm non đang hướng tới là sử dụng trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ. Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, phát triển thể lực thông qua phát triển vận động là một nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với trẻ mầm non. Phát triển vận động là một trong những điều cơ bản để trẻ nhận thức thế giới xung quanh, trẻ biết nhiều kỹ năng vận động thì trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp xúc, khám phá thế giới xung quanh tạo điều kiện tốt để trẻ tham gia vào nhiều hoạt động và trẻ sẽ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm qua các hoạt động đó, nhờ thế mà vốn kiến thức của trẻ được tăng lên, đồng thời khi thực hiện các yêu cầu của vận động cũng giúp thêm cho trẻ rèn một số kỹ năng nhận thức như sự chú ý, tính kiên trì…Trong quá trình tham gia vào các trò chơi vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về mặt tình cảm xã hội cũng như thẩm mỹ. Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể thao… Phát triển thể chất cho trẻ thông qua các trò chơi vận động nhằm rèn luyện cơ thể giúp củng cố và tăng cường sức khỏe, đồng thời cung cấp những kiến thức giáo dục nhằm phát triển một cơ thể cân đối hài hòa và phát triển toàn diện về nhân cách trẻ. Việc tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động giáo dục vào phát triển vận động là rất quan trọng giúp cho thần kinh và các giác quan của trẻ nhanh nhẹn hơn và có tác dụng tốt để nâng cao năng lực nhận thức của trẻ. Vai trò của trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động đối với trẻ 5- 6 tuổi là: Trò chơi vận động có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ. Trò chơi vận động là hình thức vui chơi, nghỉ ngơi tích cực vừa là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện. Trò chơi vận động thu hút nhiều trẻ tham gia chơi và hoàn thiện kỹ năng vận động cho trẻ ngoài ra trò chơi vận động còn tạo điều kiện để rèn luyện tố chất và phát triển thể lực Trò chơi vận động không chỉ thỏa mãn nhu cầu vận động của trẻ mà nó góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan và tăng cường thể lực. Thông qua vận động, giúp trẻ phát huy tính tích cực, tinh thần tập thể biết chia sẻ với bạn bè, có lòng dũng cảm, tính kiên trì và kỷ luật tốt Trò chơi vận động làm tăng quá trình tuần hoàn hô hấp làm thay đổi trạng thái cơ thể giữa các hoạt động, giúp trẻ trở về trạng thái cân bằng, tăng cường lực sống đem lại sự vui vẻ, thoải mái cho trẻ. Trò chơi vận động góp phần nâng cao nhận thức còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và trí tưởng tượng. Nội dung của các trò chơi vận động phong phú và phản ánh những 2 hiện tượng đơn giản của cuộc sống tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần gũi với cuộc sống của trẻ. Tên trò chơi hấp dẫn, hành động thỏa mãn nhu cầu về thể lực, trí tuệ của trẻ, luật chơi, cách chơi khá đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, đồ dùng đồ chơi kèm theo cũng không đòi hỏi sự đầu tư kinh phí nhiều, có thể tận dụng đồ dùng vận dụng sẵn có xung quanh ta. Trò chơi vận động giúp nhận thức về tinh thần kỷ luật tập, tính trung thực trong ganh đua, các mối tương quan ứng xử tốt đẹp trong xã hội, lòng yêu mến tôn trọng thiên nhiên và của công, góp phần giáo dục tính cách dần hoàn thiện của trẻ. Hoạt động phát triển thể chất đối với trẻ mầm non nhằm mục đích củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể trẻ, rèn luyện tư thế vận động cơ bản, phát triển các kĩ năng vận động góp phần phát triển toàn diện. Thực trạng vấn đề nghiên cứu ở trường mầm non hiện nay: Qua thực tế quan sát tại trường Mầm non , tôi thấy việc tổ chức cho trẻ tập thể dục buổi sáng được thể hiện một cách đảm bảo. Các tiết học thể dục, các trò chơi vận động cũng được giáo viên tổ chức cho trẻ thực hiện khá đầy đủ. Các trò chơi vận động được giáo viên lựa chọn phù hợp với từng độ tuổi, khả năng của từng lớp cũng như địa điểm điểm diễn ra trò chơi. Giáo viên chỉ mới hướng dẫn trẻ tập luyện được những động tác , vận động cơ bản còn việc rèn luyện những kĩ năng, kĩ xảo vận động hầu như chưa được chú ý đến. Chỉ có một số trẻ khá giỏi thì những kĩ năng, kĩ xảo vận động mới được hình thành và củng cố. Trong các trường Mầm non hiện nay, các giáo viên nhận thức như thế nào về trò chơi vận động và việc sử dụng chúng? Họ lựa chọn, sắp xếp, sử dụng trò chơi vận động trong giờ học thể dục cho trẻ ra sao? cách hướng dẫn trò chơi vận động như thế nào? Làm thế nào để giáo viên rèn luyện kĩ năng vận động sử dụng các trò chơi vận động trong giờ học thể dục cho trẻ 5- 6 tuổi,..... là một trong những vấn đề rất cấp thiết. Vì vậy, tôi chọn đề tài nghiên cứu cho tiểu luận của mình là: " Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ nhà trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục". 2. Lý luận chung về đề tài nghiên cứu 2.1. Một số vấn đề chung về trò chơi vận động 2.1.1. Khái niệm - Trò chơi vận động là những trò chơi nhằm củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động cơ bản của con người như đi, chạy, nhảy, ném, leo trèo, mang vác,… - Trò chơi vận động là loại trò chơi có luật mà khi người chơi tham gia vào trò chơi thực hiện các thao tác vận động để giải quyết các nhiệm vụ vận động được đặt ra như là nhiệm vụ chơi. 3 2.1.2. Đặc điểm - Trò chơi vận động thường do người lớn nghĩ ra và tổ chức cho trẻ chơi. - Đa số các trò chơi vận động dành cho lứa tuổi mầm non là những trò chơi mang tính chủ đề, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và khả năng tư duy tưởng tượng của trẻ. - Khi tham gia trò chơi vận động, trẻ phải tập trung chú ý, ghi nhớ những lời giải thích của cô (về nội dung chơi, luật chơi, cách chơi) để giải quyết các nhiệm vụ chơi.Do đó đặc điểm nổi bật của trò chơi vận động là đồi hỏi phải có sự phối hợp giữa quá trình nhận thức và vận động.Đặc điểm của trò chơi vận động đó là: + Nội dung chơi đó chính là nhiệm vụ vận động mà trẻ phải thực hiện. Ví dụ: Trò chơi “ Mèo đuổi chuột”. Trong trò chơi này trẻ thực hiện nhiệm vụ vận động là chạy, và việc chạy này giúp rèn luyện sức khỏe cho trẻ. + Hành động chơi đó là những thao tác vận động mà trẻ thực hiên trong quá trình chơi. Ví dụ: Trò chơi “ Mèo đuổi chuột” trẻ thực hiện những thao tác vận động như: đuổi, bắt, chui, luồn lách,… + Luật chơi là những quy ước, quy định mà trẻ phải thực hiện trong lúc chơi. Ví dụ: Trò chơi “ Mèo đuổi chuột” luật chơi là: Mèo không được đón đầu chuột để bắt, nếu mèo bắt được chuột thì chuột làm mèo, mèo không bắt được chuột thì làm chuột. - Trong trò chơi vận động mọi trẻ đều phải tham gia. 2.1.3.Cấu trúc (Cách tổ chức) Hướng dẫn trò chơi vận động gồm có 3 bước: Bước 1: Hướng dẫn trò chơi - Trước khi cho trẻ chơi nên cho trẻ làm quen với đồ vật, đồ chơi sẽ sử dụng khi chơi. Trẻ biết cách thao tác với đồ vật, đồ chơi này. - Giới thiệu trò chơi, nội dung chơi, luật chơi. Cô có thể giới thiệu nội dung chơi, luật chơi bằng nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh thực tế, vào sự hiểu biết của trẻ…Nếu là trò chơi mới, khi giới thiệu và giải thích trò chơi cô cần làm mẫu, lời giải thích phải ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu kèm theo các thao tác, hành động phụ họa. Đối với những trò chơi trẻ đã hiểu luật chơi, sau khi nêu lên trò chơi, cô chỉ cần giải thích sơ lược, nhắc lại luật chơi, cách chơi và có thể đưa ra một số yêu cầu cao hơn, đòi hỏi trẻ phải cố gắng mới hoàn thành được nhằm tránh sự nhàm chán, phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ. - Sau khi giới thiệu nội dung chơi, luật chơi, cách chơi, cô tổ chức giao nhiệm vụ cho trẻ (những trò chơi vận đọng theo chủ đềthì đây là việc phân vai). Trẻ nhỏ, cô trực tiếp phân vai (và thường cô cùng chơi và đóng vai chính: cáo, quạ…). Đối với những trẻ lớn, cô để trẻ tự thỏa thuận về vai. Những trò chơi mang tính thi đua, cô cần chọn 4 những trẻ tương đương về thể lực, về kỹ năng chơi, về số lượng trẻ trong các nhóm chơi. Bước 2: Điều khiển trò chơi Khi tham gia vào trò chơi, cô cần lưu ý mấy điểm sau khi điều khiển trò chơi của trẻ: - Cô cần chọn vị trí đứng sao cho tất cả trẻ đều nhìn rõ cô làm gì nói gì. Cô quan sát được toàn bộ hoạt động chơi của trẻ. Vị trí đứng của cô không được gây cản trở đến cuộc chơi của trẻ. - Theo dõi xem trẻ thực hiện được nội dung chơi, hành động chơi không, có theo đúng luật chơi không. - Động viên khuyến khích trẻ tích cực vận động, giúp đỡ kịp thời những trẻ phạm luật. Cô cần tạo ra không khí ganh đua giữa trẻ với trẻ, giữa nhóm này với nhóm khác để trẻ tích cực vận động đạt được mục đích. - Theo dõi mối quan hệ của trẻ trong khi chơi, giúp trẻ có tinh thần đoàn kết, đồng đội trong khi chơi, không tranh dành, xô đẩy nhau trong khi chơi. - Theo dõi lượng vận động và tình hình sức khỏe của trẻ để điều chỉnh vận động kịp thời. Nếu trẻ vấn hào hứng tích cực(chưa có biểu hiện mệt mỏi) thì có thể kéo dài thêm thời gian chơi, tăng nhịp độ của trò chơi. Nếu thấy trẻ biểu hiện mệt mỏi, không hứng thú nữa thì có thể rút ngắn thời gian chơi, thay đổi phạm vi, mức độ hoạt động hoặc cho nghỉ giải lao và dần dần chuyển trẻ sang hoạt động khác. Bước 3: Kết thúc chơi - Tổ chức cho trẻ những vận động nhẹ nhàng để giảm dần vận động và tim mạch trở về mức độ bình thường. - Nhận xét, đánh giá kết quả chơi của trẻ, khen ngợi những trẻ tích cực, động viên những trẻ khác cố gắng hơn trong những lần chơi sau. - Tổ chức cho trẻ cất dọn đồ dùng, đồ chơi, vệ sinh mặt mũi tay chân, chỉnh lại đầu tóc để chuyển sang hoạt động khác. 2.2. Lý luận chung về kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi 2.2.1. Khái niệm - Kĩ năng đó không chỉ đơn thuần là mặt kĩ thuật của hành động mà cò là biểu hiện của năng lực con người. Đó là sự thực hiên có kết quả một hành động nào đó trên cơ sở vận dụng những tri thức, kinh nghiệm đã có để hành động với điều kiện cho phép. - Kĩ năng vận động là mức độ thực hiện các động tác của bài tập, thể hiện ở sự tập trung cao độ vào các thao tác của bài tập, được hình thành theo cơ chế phản xạ có điều kiện. 5 2.2.2. Cấu trúc của giờ hoạt động giờ học thể dục  Khởi động: Trẻ đi, chạy các kiểu theo hiệu lệnh  Trọng động: - Các động tác: Hô hấp: Làm động tác thổi nơ Tay : Dang ngang gập khuỷu tay Chân: Ngồi xổm đứng lên liên tục Bụng: Quay người sang hai bên Bật: Bật tiến về phía trước - Trò chơi vận động  Hồi tĩnh: Thả lỏng, điều hòa 2.3. Đặc điểm tâm sinh lý vận động của trẻ 5- 6 tuổi Cơ thể trẻ em là một cơ thể đang lớn và phát triển, chưa hoàn thiện về cấu trúc và chức năng còn rất non yếu. Đặc biệt thời kì 5- 6 tuổi là thời kì hoàn thiện các cơ quan trong cơ thể. Ở giai đoạn này tốc độ trưởng thành của trẻ tăng rất nhanh. Các vận động được hình thành một cách nhanh chóng và dễ được cũng cố. Hệ thần kinh của trẻ phát triển tốt, trẻ có khả năng tập trung chú ý cao trong quá trình học các vận động. Các động tác cơ bản được thực hiện tương đối chính xác. Lực cơ bắp được tăng lên. Vận động đi có sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay, chân và thân. Vận động chạy, bò, ném của trẻ được hoàn thiện rõ rệt nhất. Khả năng ước lượng bằng mắt tăng, cảm giác thăng bằng phát triển, có sự khéo léo và chính xác khi thực hiện động tác. Trẻ có nhu cầu vận động rất cao, hiếu động hầu như không biết mệt mỏi, độ nhạy cảm của các giác quan tinh nhanh hơn, trẻ có những vận động phức tạp, đa dạng không những chạy, nhảy lò cò, bò, ném những động tác nhào lộn có sự phối hợp nhịp nhàng. Trẻ luôn tò mò, hoạt động nhiều, ham học hỏi, thích tự làm việc, ham chơi hơn ăn. Trẻ có những hoạt động giao tiếp, trẻ tham gia vào trò chơi tập thể, dần dần chia tay tuổi thơ. Đặc biệt, giai đoạn này trẻ bắt đầu cắp sách đến trường, khả năng tiếp thu kiến thức mới thông qua việc phát triển ngôn ngữ và tư duy logic phát triển nhanh. Khi trẻ đi học trẻ sẽ hoàn thiện ngôn ngữ, phát triển trí tuệ, đi học trẻ biết ý thức hoàn thành nghĩa vụ, tạo được các quan hệ xã hội. Cần bổ sung các thức ăn giàu axít béo thiết yếu giúp trẻ phát triển trí não. Chế độ dinh dưỡng hợp lý và tạo điều kiện cho trẻ tìm hiểu thế giới xung quanh và chơi đùa vận động là phương thức tốt nhất giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. 6 3. Sử dụng các trò chơi vận động nhằm rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua giờ học thể dục 3.1. Cơ sở để lựa chọn trò chơi vận động Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, phát triển thể lực thông qua phát triển vận động là một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Phát triển vận động là một trong những điều cơ bản để trẻ nhận thức thế giới đề trọng xung quanh, trẻ biết nhiều kỹ năng vận động thì trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp xúc, khám phá thế giới xung quanh tạo điều kiện tốt để trẻ tham gia vào nhiều hoạt động và trẻ sẽ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm qua các hoạt động đó, nhờ đó mà vốn kiến thức của trẻ được tăng lên, đồng thời khi thực hiện các yêu cầu của vận động cũng giúp rèn một số kỹ năng nhận thức như sự chú ý, tính kiên trì…Tham gia vào các trò chơi vận động trẻ tự điều chỉnh được nhịp điệu, lượng vận động và loại trừ sự mệt mỏi. Đồng thời trò chơi vận động tác động vào hệ thần kinh, các quá trình hưng phấn, ức chế được hoàn thiện và cân bằng. Đây chính là điều kiện để hình thành các thói quen vận động cho trẻ. Trò chơi vận động còn làm thỏa mãn cảm xúc đem lại sự vui sướng, tăng quá trình tuần hoàn, hô hấp của cơ thể trẻ, làm thay đổi trạng thái cơ thể giữa các hoạt động. Trong quá trình tham gia vào các trò chơi vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về mặt tình cảm xã hội cũng như thẩm mỹ. Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể thao… Phạm trù thể chất bao gồm các mặt sau: Tầm vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự sinh trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu chỉ qua quá trình biến đổi dần về khối lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến nặng. Năng lực tham gia vận động thể lực của một cơ thể, đây là một nhân tố hết sức quan trọng nó thúc đẩy và giúp cho các chức năng sinh lý của cơ thể phát triển một cách nhịp nhàng. Khả năng thích ứng của cơ thể đối với môi trường bên ngoài, trong đó có khả năng chống lại bệnh tật. Trạng thái tâm lý là chỉ tình cảm, ý chí, cá tính của con người, nếu một con người có trạng thái tâm lý tốt thì cơ thể sẽ phát triển khỏe mạnh Theo Jean Piaget: Trẻ nhỏ có vai trò tích cực trong sự phát triển nhận thức của mình thông qua sự tương tác qua lại tích cực với cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và sự giao tiếp tích cực của trẻ, vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động nhóm có tác dụng to lớn trong phát triển trí thông minh và trong phát triển nhân cách 7 Có thể nói, trò chơi vận động là hình thức hoạt động phát triển vận động phù hợp và có hiệu quả nhất ở lứa tuổi mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo nói riêng. Trò chơi vận động không những giúp trẻ phát triển về thể lực mà còn phát huy tính tích cực, ham muốn vận động. Vì vậy mỗi giáo viên cần quan tâm đến trò chơi vận động và sử dụng một cách tối đa để giúp trẻ phát triển toàn diện. Xuất phát từ đặc điểm chung của trường của lớp và tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ nhằm phát triển thể lực cho trẻ và đáp ứng được nhiệm vụ trọng tâm của năm học đã thôi thúc tôi đưa ra một số biện pháp tổ chức các trò chơi vận động nhằm phát triển tốt về thể lực cho trẻ. 3.2. Các trò chơi vận động 3.2.1. Trò chơi 1: “ Khéo léo” Luật chơi: Trẻ dùng tay bưng khay nước. Sau khi đi một đọan mà không làm đổ khay nước coi như là thắng cuộc. Cách chơi: Trò chơi này giúp các em luyện tập tính khéo léo. Giáo viên hướng dẫn chuẩn bị một khay, một ly nưốc gần đầy và 1 ly bỏng ngô (hay một đồ vật nhẹ). Cho các em đứng theo hàng dọc. Từng em một sẽ bưng khay nước có ly và một đồ vật, đi một đoạn khoảng 2m. Em nào không làm đổ nước hoặc vấp té là thắng cuộc. Để trò chơi thêm hào hứng, giáo viên chia trẻ thành hai hoặc ba đội. Mỗi đội đứng trước hàng vạch xuất phát. Cách vạch xuất phát khoảng 2m, đạt 2 hoặc 3 cái ghế tương ứng vói số đội. Các em trong đội lần lượt bưng khay có ly nước và một đồ vật đi vòng qua cái ghế và đi về trao khay nước lại cho bạn tiếp tục. Đội nào làm đổ nước hay vấp té thì phải quay lại vạch xuất phát. Thành viên cuối cùng của đội nào bưng khay nước về đến vạch xuất phát trước thì đội đó thắng cuộc. 3.2.2. Trò chơi 2: “ Ném qua dây” Luật chơi: Trẻ ném được bằng cả hai tay Cách chơi: Giáo viên hướng dẫn chuẩn bị sợi dây thừng dài 2,5m, buộc dây vào chân hai cái bàn hoặc 2 cái ghế cao 1m ở giữa lớp.Ở 2 bên sợi dây cách khoảng 0,5m, vẽ hai vạch chuẩn.Vài túi cát để sẵn cho trẻ ném. Giáo viên hướng dẫn cho trẻ đứng hoặc ngồi ở 2 bên để quan sát. Mỗi lần cho 4 đến 5 trẻ đứng vào vạch chuẩn để ném.Ai ném được túi cát qua dây và rơi sang vạch kẻ phía bên kia là người thắng cuộc. 8 Cho trẻ ném hai lần:một lần bằng tay trái, một lần bằng tay phải. Nhóm này ném xong thì luân phiên đến nhóm khác. Chú ý: Khi trẻ chơi mất trật tự thì giáo viên phải luôn nhắc nhở. Không để trẻ dùng túi cát ném nhau. Có thể thay túi cát bằng vải vụn nén chặt để đủ nặng. 3.2.3. Trò chơi 3: “ Chọn quả” Mục đích: Giúp trẻ nhận biết các loại củ, quả thông thường, gần gũi có lợi cho sức khỏe. Chuẩn bị: - Hai rổ nhựa cho hai đội chơi. - Một rổ nhựa lớn đựng các loại quả, củ (cam, chuối, đu đủ, na, bí đỏ, su su, mướp, nhãn, xoài, cà chua, củ cà rốt, ...). Luật chơi: Đội nào chọn đúng yêu cầu, chọn nhanh và nhiều hơn là đội thắng. Cách chơi: Cô chia các trẻ tham gia chơi thành 2 đội và xếp thành 2 hàng dọc. Hai đội chơi thi đua chọn quả theo yêu cầu của cô rồi bỏ vào rổ của đội mình. Ví dụ: Hãy chọn tất cả các loại quả có màu vàng và màu đỏ. Khi nghe hiệu lệnh, trẻ chạy lên lấy quả màu vàng và màu đỏ bỏ vào rổ của đội mình. Hết thời gian, cô cho trẻ đếm số quả của từng đội. Đội nào lấy đúng yêu cầu và có số lượng quả nhiều hơn, đội đó thắng. Cô có thể nâng cao yêu cầu như: cho trẻ vượt chướng ngại vật, chọn quả không có hạt, một hạt hoặc quả có nhiều hạt. 3.2.4. Trò chơi: “ Trời tối, trời sáng” Luật chơi : ”Trời tối”, “trời sáng” là câu lệnh của người hướng dẫn để trẻ làm động tác ngủ hoặc thức dậy. Tất cả nhắm mắt,ngồi xuống và ngả đầu sang 1 bên làm động tác ngủ. Cách chơi: Cho trẻ giả làm đàn gà con đi quanh sân chơi để kiếm mồi.Hai bàn tay trẻ giơ sang ngang, làm động tác nghiêng bên này rồi ngả sang bên kia, vừa vẫy tay vừ kêu “chip, chip”. Khi nghe cô hướng dẫn ra lệnh “trời tối”’trẻ phải ngồi thụp xuống đất, nghiêng đầu áp 2 bàn tay vào má và nhắm mắt ngủ. Để cho trẻ nhắm mắt trong khỏang 30 giây.Sau đó cô ra lệnh “trời sáng”, trẻ khum 2 bàn tay đưa lên miệng và bắt chước tiếng gà trống gáy : ‘Ò ó o o ….” 9 Trò chơi tiếp tục: Cho trẻ giả làm mèo con đi quanh sân chơi .2 tay trẻ chống nạnh, chân nhún xuống, vừa đi vưa nghiêng đầu qua bên này rồi ngả dấu sang bên kia, vừa đi vừa kêu “meo, meo”. Khi nghe cô ra lệnh trời tối,trẻ phải ngồi thụp xuống đất, nghiêng đầu, áp 2 bàn tay vào má và nhắm mắt ngủ .Để cho trẻ nhắm mắt trong khỏang 30 giây.Sau đó cô ra lệnh “trời sáng”, trẻ khum hai bàn tay đưa lên miệng và bắt chước tiếng mèo con kêu:” meo, meo,…meo…” * Giáo viên hướng dẫn sáng tác thêm động tác của những con vật khác cho trẻ bắt chước.Với những động tác vươn vai, giơ tay, đứng lên, ngồi xuống sẽ giúp trẻ vận động tốt và cảm thấy vui khi bắt chước kiểu đi và tiếng kêu của những con vật quen thuộc... 3.2.5. Trò chơi “ Làm theo tín hiệu” Mục đích: Rèn luyện khả năng phản ứng nhanh theo tín hiệu, củng cố hiểu biết về phưong tiện giao thông và luật an toàn giao thông. Chuẩn bị: - Ba thẻ tín hiệu đèn đỏ, đèn xanh, đèn vàng. - Sân bãi rộng rãi, bằng phẳng. Luật chơi: Trẻ phải mô phỏng đúng động tác của các phương tiện giao thông, chạy và dừng lại theo đúng tín hiệu, ai sai phải ra ngoài một lần chơi. Cách chơi: - Cô nói: "Ô tô xuất phát", trẻ làm động tác lái ô tô, miệng kêu "Bim bim ..." và chạy chậm. Cô giơ tín hiệu đèn đỏ, trẻ dừng lại. Cô chuyển tín hiệu đèn xanh trẻ tiếp tục chạy. - Cô nói tiếp: "Máy bay cất cánh", trẻ dang 2 tay sang 2 bên, nghiêng ngừoi làm máy bay bay, mỉệng kêu "Ù ù..." và chạy nhanh. Cô giơ đèn xanh trẻ tiếp tục bay. Cô chuyển đèn vàng trẻ đi từ từ chậm lại. Cô nói "Máy bay hạ cánh", đồng thời đưa tín hiệu đèn đỏ trẻ phải dừng lại. - Cô nói tiếp: "Thuyền ra khơi", trẻ ngồi nhanh xuống, hai tay làm động tác chèo thuyền. Cô nói "Thuyền về bến", đồng thời giơ tín hiệu đèn đỏ, trẻ dừng lại và đứng dậy. Cô chuyển tín hiệu đèn xanh trẻ tiếp tục đi và chèo thuyền. - Cô thay đổi liên tục tín hiệu đèn, trẻ phải chú ý quan sát để thực hiện cho đúng. Khi trẻ đã nắm đựoc cách chơi, cho trẻ tự điều khiển trò chơi. 10 3.2.6. Trò chơi: “ Tung bóng” Mục đích: Phát triển cơ bắp, rèn luyện sự khéo léo. Luật chơi: Ném, bắt bóng bằng 2 tay. Ai bị rơi hai lần phải ra ngoài một lần chơi. Cách chơi: 5-7 trẻ vào 1 nhóm, mỗi nhóm 1 quả bóng. Trẻ mỗi nhóm đứng thành vòng tròn. Một trẻ cầm bóng tung cho bạn. Bạn bắt xong lại tung cho bạn khác đối diện mình. Yêu cầu trẻ phải chú ý để bóng không bị rơi, vừa tung bóng vừa đọc, mỗi nhịp tung cho bạn đọc 1 câu: Quả bóng con con Quả bóng tròn tròn Em tung bạn đỡ Tung cao cao nữa Bạn bắt rất tài Cô bảo cả hai Chúng em đều giỏi. Quả bóng con con Quả bóng tròn tròn Bạn tung em đỡ Tung cao cao nữa Em bắt rất tài. 3.2.7. Trò chơi: “Nhảy qua suối nhỏ” - Chuẩn bị: + Vẽ một con suối nhỏ có chiều rộng từ 30- 40cm + Một số bông hoa bằng nhựa - Cách chơi: Cô vẽ một con suối có chiều rộng từ 30- 40cm. Một bên suối có các bông hoa rai rác, cho trẻ đi lại nhẹ nhàng trong nhóm nhảy qua suối hái hoa trong rừng. Khi nghe hiệu lệnh “ nước lũ tràn về” trẻ nhanh chóng nhảy qua suối về nhà. Ai hái được nhiều hoa sẽ là người thắng cuộc. Ai thua phải đọc thơ, hoặc phải làm theo yêu cầu của các bạn trong nhóm. 3.2.8. Trò chơi: “ Bé làm thợ xây” Chuẩn bị: - Chướng ngại vật (các khối gỗ, nhựa hoặc con ki). - Bao cát (hoặc các khối gỗ xây dựng). - Phấn vẽ hoặc bảng ô đã được dán sẵn trên sàn nhà. 11 - Các khối gỗ xây dựng. Cách chơi: - Chia trẻ thành các nhóm (mỗi nhóm tối đa 5 trẻ). - Cho trẻ xếp hàng dọc sau vạch xuất phát. Khi nghe hiệu lệnh của cô, trẻ chạy lượn vòng dích dắc qua các chướng ngại vật, chạy đến trước bảng ô kẻ sẵn bật tách, khép chân. Sau đó chạy đến nơi để các khối gỗ xây dựng, cầm bất kì 1 khối gỗ chạy đến khu vực xây dựng xếp thành mô hình trẻ thích (ngôi nhà, tàu hoả, ô tô, hình người …), rồi chạy về xếp cuối hàng. * Yêu cầu: - Mỗi trẻ chỉ cầm 1 khối gỗ và xếp 1 chi tiết trong mô hình. Trẻ sau sẽ tiếp tục xếp cho đến khi hoàn chỉnh mô hình. - Trẻ trước chạy đến nơi có bảng kẻ ô sẵn thì trẻ sau bắt đầu xuất phát, không chờ hiệu lệnh của cô. 3.2.9. Trò chơi: “ Thi hái dừa” Chuẩn bị: - Chướng ngại vật (khối gỗ, khối nhựa hoặc con ki, bao cát…) - Hầm chui (hoặc ống chui). - Cây dừa có nhiều quả (bằng đồ chơi). - Sọt hoặc thùng đựng đồ chơi. Cách chơi: - Chia trẻ thành các nhóm (mỗi nhóm tối đa 5 trẻ). - Cho trẻ xếp hàng dọc sau vạch xuất phát. Khi nghe hiệu lệnh của cô, trẻ chạy lên, bật qua hết các chướng ngại vật… Sau đó chạy, bò chui qua “hầm”, chạy đến cây dừa, nhảy lên hái dừa chạy về bỏ vào sọt, về xếp cuối hàng. *Yêu cầu: - Trẻ phải nhảy bật qua các chướng ngại vật và nhảy lên để hái được những quả dừa. - Trẻ trước bật qua hết các chướng ngại vật thì trẻ sau sẽ xuất phát, không chờ hiệu lệnh của cô. - Trẻ chơi liên tục trong vòng 15 phút, không hạn chế số lần chơi của trẻ. 3.2.10. Trò chơi: “ cáo và thỏ” Luật chơi: Thỏ phải nấp vào đúng hang của mình.Con thỏ nào chậm sẽ bị cáo bắt, và nếu nhầm hang thì phải ra ngoài một lần chơi. Cách chơi: Giáo viên hướng dẫn chọn một trẻ làm cáo ngồi ở góc lớp, số trẻ còn lại làm thỏ và chuồng thỏ, cứ 1 trẻ làm thỏ thì 2 trẻ làm chuồng.Hai trẻ làm chuồng xếp thành 12 vòng tròn.Giáo viên hướng hướng dẫn yêu cầu các con thỏ phải nhớ đúng chuồng của mình. Các con thỏ đi kiếm ăn, vừa nhảy vừa giơ hai bàn tay lên đầu vẫy vẫy như tai thỏ và đọc bài thơ: Trên bãi cỏ Các chú thỏ Tìm rau ăn Rất vui vẻ Thỏ nhớ nhé Có cáo gian Đang rình đấy Thỏ nhớ nhé Chạy cho nhanh Kẻo cáo gian Tha đi mất. Khi đọc hết bài thơ thì cáo xuất hiện, cáo “gừm, gừm..”đuổi bắt thỏ.Khi nghe tiếng cáo, các con thỏ chạy nhanh về chuồng của mình.Những con thỏ bị váo bắt phải ra ngoài 1 lần chơi, sau đó đổi vai cho nhau. 13 4 . Kết luận Như chúng ta đã biết trò chơi vận động có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển thể lực của trẻ. Trò chơi vận động là hình thức vui chơi, nghỉ ngơi tích cực vừa là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện. Trò chơi vận động thu hút nhiều trẻ tham gia chơi và hoàn thiện kỹ năng vận động cho trẻ ngoài ra trò chơi vận động còn tạo điều kiện để rèn luyện tố chất và phát triển thể lực. Trò chơi vận động làm tăng quá trình tuần hoàn hô hấp làm thay đổi trạng thái cơ thể giữa các hoạt động, giúp trẻ trở về trạng thái cân bằng, tăng cường lực sống đem lại sự vui vẻ, thỏa mái cho trẻ. Trò chơi vận động góp phần nâng cao nhận thức còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và trí tưởng tượng. Nội dung của các trò chơi vận động phong phú và phản ánh những hiện tượng đơn giản của cuộc sống tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần gũi với cuộc sống của trẻ. Địa điểm tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ là yếu tố rất quan trọng và cần thiết. Nếu lựa chọn được địa điểm chơi phù hợp giúp cho trẻ hứng thú khi tham gia vào trò chơi sẽ đem lại hiệu quả cao từ đó giúp cho trẻ phát triển tốt về thể lực. Mỗi trò chơi vận động đều có một cách chơi khác nhau. Chính vì vậy trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động giáo viên cần nắm rõ cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp. Tên trò chơi hấp dẫn, hành động thỏa mãn nhu cầu về thể lực, trí tuệ của trẻ, luật chơi, cách chơi khá đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, đồ dùng đồ chơi kèm theo cũng không đòi hỏi sự đầu tư kinh phí nhiều, có thể tận dụng đồ dùng vận dụng sẵn có xung quanh ta. Trò chơi vận động có thể tổ chức ở mọi nơi mọi lúc nó ít bị gò bó. Vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động nhóm có tác dụng to lớn để giúp trẻ phát triển thể lực, trí thông minh và phát triển nhân cách hoàn thiện hơn. 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Đào Thanh Âm (2002), Giáo dục học Mầm non, NXBGD. [2]. Ngô Công Hoàn (2005), Tâm lí học trẻ em, NXB ĐHSP Hà Nội. [3]. Đặng Thành Hưng (2007), Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, NXB Hà Nội. [4]. Đinh Văn Vang (2011), Tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non,, NXB Giáo dục Việt Nam. [5]. 100 trò chơi vận động dành cho trẻ lứa tuổi mầm non [6]. www.mamnon.com [7]. Các sáng kiến kinh nghiệm về phát triển trò chơi vận động ở các trường mầm non. 15 PHỤ LỤC GIÁO ÁN LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Chủ đề: Nghề nghiệp Đề tài: Bật liên tục qua 5 ô TCVĐ: Tung bóng Đối tượng: 5- 6 tuổi Thời gian: 25- 30 phút Ngày soạn: Ngày dạy: Người soạn: Nguyễn Thị Khánh Tuyền I. Mục đích- yêu cầu 1. Kiến thức - Trẻ biết bật liên tục về phía trước, khi bật thực hiện đúng, không chạm vào các vòng. - Trẻ tập tốt bài tập phát triển chung. 2. Kỹ năng - Trẻ phát triển cơ chân,tay và tố chất vận động khéo léo: nhanh, mạnh, khỏe. - Trẻ biết dóng hàng nhanh nhẹn. - Trẻ tập các động tác phát triển chung rõ ràng, dứt khoát. - Rèn kỹ năng chơi đúng luật, đúng cách. 3. Thái độ - Trẻ hứng thú tập thể dục, tập tích cực, đoàn kết. - Trẻ biết các nghề và kính trọng các nghề trong xã hội. II. Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của cô - 10 vòng tập đường kính 40cm, 1 quả bóng nhựa 2. Chuẩn bị của trẻ - Quần áo gọn gàng 16 III. Cách tiến hành Hoạt động của cô 1. Ổn định tổ chức, gây hứng thú - Cô cho cả lớp đọc bài thơ: “ Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa và trò chuyện với trẻ. - Các con vừa đọc bài thơ gì? - - - Bài thơ nói về ai? Đúng rồi, những cô chú làm nông rất vất vả mới làm ra hạt thóc , từ hạt thóc chúng ta xay thành gạo đấy các con ạ! Bạn nào có thể kể một số ngành nghề phổ biến mà các con biết nào? Các con ạ! Trong xã hội có rất nhiều ngành nghề và nghề nào cũng có những công việc khác nhau, nghề nào cũng có ích cho xã hội đấy các con ạ! Để làm việc được chúng mình phải có sức khỏe thật tốt, hôm nay cô sẽ hướng dẫn chúng mình cách bật liên tiếp qua các ô. Bài tập này giúp đôi chân của chúng mình dẻo dai, khỏe mạnh hơn Hoạt động của trẻ - Trẻ đọc bài thơ - Trẻ trả lời - Trẻ lắng nghe - giáo viên, công an, bác sĩ, …. Trẻ lắng nghe - Dạ. Có ạ! - Nghề nghiệp - Dạ. Có ạ. - Dạ - Trẻ đi thành vòng tròn - Trẻ làm theo hiệu lệnh đấy. Chúng mình có muốn học cùng cô không nào! 2. Nội dung - -  Hoạt động 1: Khởi động Hôm nay lớp chúng mình học về chủ đề gì nhỉ? Vậy chúng mình có muốn đi thăm quan công việc của các bác nông dân không? Chúng mình sẽ làm thành đoàn tàu để đi thăm các bác nông dân nhé! Cho trẻ đi thành vòng tròn và hát bài hát: “ một đoàn tàu”. Kết hợp đi thường, đi kiễng gót, đi bằng gót chân, đi nhanh, đi chậm,... Kết thúc cô cho tàu về ga xếp thành 2 hàng như cũ. Dóng hàng:”nghiêm, đằng trước thẳng, điểm số,bạn số 1 đứng nguyên, bạn số 2 bước sang trái 1 bước,bước” nghiêm, bên phải quay” 17  Hoạt động 2: Trọng động * Bài tập phát triển chung: - Cô và các con cùng tập bài tập phát triển chung nhé! - Động tác cơ tay: đưa tay ra phía trước, sau ( tập 2 lần 8 nhịp) + TTCB: đứng nghiêm + Nhịp 1: Chân trái bước sang ngang 2 tay giơ cao - Trẻ tập BTPTC - Dạ lên đầu + Nhịp 2: Đưa thẳng 2 tay ra phía trước cao ngang vai + Nhịp 3: Đưa 2 tay ra phía sau + Nhịp 4: về tư thế chuẩn bị - Động tác cơ lưng, bụng: cúi người về trước ( tập 2 lần 8 nhịp) + TTCB: đứng nghiêm + Nhịp 1: Chân trái bước sang ngang 2 tay giơ cao lên đầu + Nhịp 2: Cúi xuống, 2 chân thẳng, tay chạm đất + Nhịp 3: Đứng lên, 2 tay giơ cao + Nhịp 4: Về tư thế chuẩn bị - Động tác cơ chân: khuỵu gối ( tập 1 lần 8 nhịp) + TTCB: Đứng thẳng, 2 gót chân chụm vào nhau, 2 tay chóng hông + Nhịp 1: nhún xuống đầugối hơi khuỵu + Nhịp 2: đứng thẳng lên, bật nhảy (1 lần 8 nhịp) + TTCB: đứng nghiêm + Nhịp 1: bật lên, đưa 2 chân kết hợp đưa 2 tay sang ngang + Nhịp 2: Bật lên, thu 2 chân về 2 tay xuôi theo người.  Vận động cơ bản: Để làm việc được giống các bác nông dân không những phải thật khéo léo và đăc biệt phải luôn tập luyện đôi chân nhanh nhẹn. Hôm nay cô sẽ hướng dẫn các con bài tập bật liên tục qua 5 ô. Bây giờ các con cùng chú ý cô thực hiện nhé! 18 - - - Cô làm mẫu lần 1: Không giải thích Cô làm mẫu lần 2: Vừa làm mẫu vừa giải thích Các con đã quan sát rõ chưa. Bây giờ cô sẽ làm lại lần nữa để cho các con quan sát nhé! TTCB: 2 tay chống hông, đầu gối hơi khuỵu, đứng trước vòng đầu tiên. Khi có hiệu lệnh “ bật” thì bật chụm 2 chân liên tục vào các vòng. Cô bật chạm đất nhẹ nhàng bằng nửa bàn chân trước sau đó bằng cả bàn chân. Các con nhớ không được chạm vào vòng. Chúng mình rõ chưa. Cô mời 2 bạn lên thực hiện thử. ( cô nhận xét, sửa sai nếu có, và thực hiện - Trẻ chú ý quan sát cô làm mẫu - Dạ - Trẻ lên thực hiện - dạ, có ạ! - Trẻ lắng nghe cô phổ biến luật chơi lại nếu trẻ không thực hiện được) Cô cho cả lớp thực hiện Cô bao quát và sửa sai cho trẻ  Trò chơi vận động: - Lớp mình vừa được học cách bật liên tiếp qua 5 ô. Bây giờ cả lớp muốn chơi trò chơi cùng cô không? - Trò chơi mang tên: “ Tung bóng” Luật chơi: Ném, bắt bóng bằng 2 tay. Ai bị rơi hai lần phải ra ngoài một lần chơi. Cách chơi: 5-7 trẻ vào 1 nhóm, mỗi nhóm 1 quả bóng. Trẻ mỗi nhóm đứng thành vòng tròn. Một trẻ cầm bóng tung cho bạn. Bạn bắt xong lại tung cho bạn khác đối diện mình. Yêu cầu trẻ phải chú ý để bóng không bị rơi, vừa tung bóng vừa đọc, mỗi nhịp tung cho bạn đọc 1 câu: Quả bóng con con Quả bóng tròn tròn Em tung bạn đỡ Tung cao cao nữa Bạn bắt rất tài Cô bảo cả hai Chúng em đều giỏi. Quả bóng con con 19 Quả bóng tròn tròn Bạn tung em đỡ Tung cao cao nữa Em bắt rất tài. Cứ như vậy cho đến hết bài. Bạn nào còn ở trong vòng thì sẽ là người thắng cuộc. Các con rõ chưa? - Cô tổ chức cho trẻ chơi - Nhận xét kết quả 3. Kết thúc - Cô nhận xét buổi học - Tuyên dương trẻ thực hiện nhanh, động viên, khuyến khích trẻ yếu. - Trẻ chơi - Cho trẻ thả lỏng, đi lại nhẹ nhàng quanh lớp 20