Tài liệu Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô

2 Đồ án tốt nghiệp MỤC LỤC MỤC LỤC ................................................................................................................................. 2 DANH MỤC HÌNH .................................................................................................................. 4 DANH MỤC BẢNG.................................................................................................................. 8 LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................................................... 9 Chương 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG.............................................. 11 1.1 Giới thiệu chung về cây bàng..................................................................................... 11 1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam.......................................................................... 13 1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường .................................................................. 14 1.4 Các loại máy tách vỏ quả bàng đã có trên thị trường ............................................. 25 1.5 Thực trạng tách vỏ quả bàng ở Việt Nam ................................................................ 25 1.6 Nhu cầu về máy tách vỏ quả bàng ở Nước ta hiện nay ........................................... 25 Chương 2 TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ TÁCH VỎ .................................................... 26 2.1 Cơ sở lý thuyết của công nghệ tách vỏ ...................................................................... 26 2.2 Cấu tạo, đặc điểm và kích thước của quả bàng và hạt bàng .................................. 27 2.3 Cơ sở lý thuyết của quá trình tách vỏ quả bàng ...................................................... 29 2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tách vỏ quả bàng .......................................... 30 Chương 3 LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ............................................................. 32 3.1 Cơ sở để đưa ra các phương án thiết kế ................................................................... 32 3.2 Các phương án thiết kế .............................................................................................. 32 3.3 Lựa chọn phương án thiết kế..................................................................................... 41 Chương 4 THIẾT KẾ KỸ THUẬT MÁY TÁCH VỎ QUẢ BÀNG .................................. 45 4.1 Sơ đồ nguyên lý và sơ đồ động của máy tách vỏ quả bàng ..................................... 45 4.2 Tính toán các thông số kỹ thuật chủ yếu .................................................................. 46 4.3 Thiết kế bộ truyền động đai ....................................................................................... 55 4.4 Thiết kế bộ truyền động bánh răng (Bộ truyền hở)................................................. 67 4.5 Thiết kế trục 2 ............................................................................................................. 73 4.6 Thiết kế trục 3 ............................................................................................................. 87 4.7 Thiết kế trục 4 ........................................................................................................... 100 4.8 Thiết kế gối đỡ........................................................................................................... 102 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 3 Đồ án tốt nghiệp Chương 5 LẬP QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG CHI TIẾT ĐIỂN HÌNH ..... 109 5.1 Chọn chi tiết điển hình để gia công ......................................................................... 109 5.2 Xác định dạng sản xuất ............................................................................................ 109 5.3 Phân tích chi tiết gia công ........................................................................................ 109 5.4 Xác định phôi và phương pháp chế tạo phôi.......................................................... 111 5.5 Chọn tiến trình gia công........................................................................................... 112 5.6 Thiết kế nguyên công................................................................................................ 115 5.7 Xác định lượng dư trung gian và kich thước trung gian ...................................... 135 5.8 Xác định chế độ cắt................................................................................................... 144 5.9 Tính toán thiết kế đồ gá............................................................................................ 148 Chương 6 HƯỚNG DẪN LẮP RÁP SỬ DỤNG ................................................................ 150 6.1 Quy trình lắp ráp. ..................................................................................................... 150 6.2 Hướng dẫn lắp........................................................................................................... 151 6.3 Hướng dẫn tháo ........................................................................................................ 159 6.4 Khuyến cáo khi sử dụng ........................................................................................... 159 6.5 Một số quy tắc an toàn ............................................................................................. 160 Chương 7 HOẠCH TOÁN SƠ BỘ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ....................................... 161 7.1 Hoạch toán giá thành vật liệu .................................................................................. 161 7.2 Hoạch toán tiền công của công nhân....................................................................... 162 7.3 Hoạch toán tiền thuê xưởng và máy móc ............................................................... 162 7.4 Tổng hoạch toán giá thành sản phẩm ..................................................................... 163 Chương 8 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Ý KIẾN ................................................................. 164 8.1 Kết luận...................................................................................................................... 164 8.2 Đề xuất ý kiến............................................................................................................ 164 TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................... 167 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 4 Đồ án tốt nghiệp DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng...................................................................................................... 11 Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng....................................................................................... 11 Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan .......................................................................... 15 Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su ............................................................................ 16 Hình 1.6 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc phông của Thái Lan................................................................ 17 Hình 1.7 Máy tách vỏ cứng hạt điều......................................................................................... 18 Hình 1.8 Máy bóc vỏ lụa hạt điều............................................................................................. 19 Hinh 1.9 Máy bóc vỏ hạt sen ................................................................................................... 19 Hình 1.10 Máy bóc vỏ khoai tây............................................................................................... 20 Hình 1.11 Máy bóc vỏ chôm chôm........................................................................................... 21 Hinh 1.12 Máy bóc vỏ tôm ....................................................................................................... 21 Hình 1.13 Máy xát vỏ cà phê khô. ............................................................................................ 22 Hình 1.14 Máy xát vỏ cà phê tươi và tách quả sót.................................................................... 22 Hinh 1.15 Máy xát lúa. ............................................................................................................ 23 Hình 1.16 Máy bóc vỏ trứng chim cút...................................................................................... 24 Hình 2.1 Các lực cơ học phá vỡ lớp vỏ vật liệu. ...................................................................... 26 Hình 2.2 Cấu tạo quả bàng........................................................................................................ 27 Hình 2.3 Cấu tạo vỏ và nhân quả bàng. .................................................................................... 28 Hình 2.4 Kích thước quả và hạt bàng khô. ............................................................................... 29 Hình 2.5 Các lực cơ học tác dụng để tách quả bàng................................................................. 29 Hình 3.1 Mô hình tổng quát máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy. ................................................. 32 Hình 3.2 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy. .................................................................. 33 Hình 3.3 Cấu tạo hệ thống đẩy. ................................................................................................ 33 Hình 3.4 Nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy........................................ 34 Hình 3.5 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 1. .................................................... 35 Hình 3.6 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1.................................................................. 36 Hình 3.7 Sơ đồ nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1. ........................... 37 Hình 3.8 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 2. .................................................... 38 Hình 3.9 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2.................................................................. 39 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 5 Đồ án tốt nghiệp Hình 3.10 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2................................. 40 Hình 3.11 Nguyên lý cắt của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2. .............................................. 41 Hình 4.1 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả. ............................................................ 45 Hình 4.2 Sơ đồ động máy tách vỏ quả...................................................................................... 46 Hình 4.3 Sơ đồ tính lực cắt lưỡi dao bằng phương pháp thực nghiệm. .................................... 47 Hình 4.4 Sơ đồ phân bố lực đàn hồi và lực cắt khi quả bàng đi qua. ....................................... 49 Hình 4.5 Động cơ giảm tốc kiểu chân đế.................................................................................. 52 Hình 4.6 Tiết diện đai thang. .................................................................................................... 56 Hình 4.7 Tiết diện đai thang. .................................................................................................... 62 Hình 4.8 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ................................................................................................ 75 Hình 4.9 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc..................................................................... 75 Hình 4.10 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. ...................................... 76 Hình 4.11 Sơ đồ tính toán trục.................................................................................................. 77 Hình 4.12 Biểu đồ nội lực......................................................................................................... 80 Hình 4.13 Định kết cấu trục...................................................................................................... 81 Hình 4.14 Cấu tạo then bằng .................................................................................................... 81 Hình 4.15 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. .............................................................................................. 88 Hình 4.16 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc................................................................... 89 Hình 4.17 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. ...................................... 90 Hình 4.18 Sơ đồ tính toán trục.................................................................................................. 91 Hình 4.20 Định kết cấu trục...................................................................................................... 94 Hình 4.21 Cấu tạo then bằng .................................................................................................... 95 Hình 4.22 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc................................................................. 101 Hình 4.23 Cấu tạo then bằng .................................................................................................. 101 Hình 4.24 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. ................................................................................ 102 Hình 4.35 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 104 Hình 4.26 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. ................................................................................ 105 Hình 4.27 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 106 Hình 4.28 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 107 Hình 5.1 Bản vẽ chế thạo chi tiết trục 3.................................................................................. 109 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 6 Đồ án tốt nghiệp Hình 5.2 Bản vẽ lồng phôi. ..................................................................................................... 112 Hình 5.3 Bản vẽ đánh số thứ tự các bề mặt. ........................................................................... 112 Hình 5.4 Sơ đồ gá đặt của nguyên công chuẩn bị phôi........................................................... 115 Hình 5.5 Sơ đồ gá đặt của nguyên công khỏa mặt đầu, khoan lỗ tâm.................................... 116 Hình 5.6 Kích thước mũi khoan tâm....................................................................................... 117 Hình 5.7 Sơ đồ gá đặt của nguyên tiện thô và tinh mặt ngoài. ............................................... 118 Hình 5.8 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. ................................................................. 121 Hình 5.9 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép.................................................................... 123 Hình 5.10 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện ren. ................................................................. 125 Hình 5.11 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện mặt ngoài. ...................................................... 127 Hình 5.12 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. ............................................................... 130 Hình 5.13 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép.................................................................. 132 Hình 5.14 Sơ đồ gá đặt của nguyên công phay lỗ then và rãnh then...................................... 134 Hình 5.15 Dao phay ngón. ...................................................................................................... 135 Hình 6.1 Sơ đồ quy trình lắp ráp máy..................................................................................... 150 Hình 6.2 Cấu tạo trục 2. .......................................................................................................... 151 Hình 6.3 Lắp then lên trục. ..................................................................................................... 151 Hình 6.4 Trục sau khi lắp then................................................................................................ 151 Hình 6.5 Lắp dao cắt lên trục và chặn bằng phe..................................................................... 151 Hình 6.6 Lắp hai bánh cao su lên trục. ................................................................................... 152 Hình 6.7 Trục sau khi lắp hai mặt bích ép cao su và chặn bằng phe. ..................................... 152 Hình 6.8 Lắp hai ổ bi lên trục. ................................................................................................ 152 Hình 6.9 Lắp hai cùm ổ bi lên hai ổ bi. .................................................................................. 152 Hình 6.9 Lắp bánh răng lên đầu trục. ..................................................................................... 153 Hình 6.10 Lắp ghép bánh răng và puly lên trục...................................................................... 153 Hình 6.11 Xiết đai ốc hai đầu trục. ......................................................................................... 153 Hình 6.12 Cấu tạo trục 4. ........................................................................................................ 154 Hình 6.13 Lắp trống tang đưa quả bàng lên trục. ................................................................... 154 Hình 6.14 Lắp phe chặn trống tang lên trục. .......................................................................... 154 Hình 6.15 Lắp ổ bi và cùm ổ bi lên trục. ................................................................................ 155 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 7 Đồ án tốt nghiệp Hình 6.16 Lắp puly và xiết đai ốc giữ puly lên trục ............................................................... 155 Hình 6.17 Lắp motor lên khung của máy, cố định bằng bu lông, đai ốc. ............................... 155 Hình 6.18 Lắp cụm chi tiết trục 2 lên khung của máy............................................................ 156 Hình 6.19 Lắp cụm chi tiết trục 3 lên khung của máy............................................................ 156 Hình 6.20 Lắp cụm chi tiết trục 4 lên khung của máy............................................................ 157 Hình 6.20 Lắp dây đai lên các cặp puly.................................................................................. 157 Hình 6.21 Lắp phễu dẫn liệu lên khung của máy. .................................................................. 158 Hình 6.22 Lắp lò xo và bắt bu lông, đai ốc............................................................................. 158 Hình 6.23 Mô hình máy tách vỏ quả bàng khô....................................................................... 159 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 8 Đồ án tốt nghiệp DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Thông số máy xát lúa CL1000. ................................................................................. 23 Bảng 1.2 Thông số kỹ thuật. ..................................................................................................... 24 Bảng 4.1 Thông số kĩ thuật của động cơ giảm tốc kiểu chân đế của hãng Rossi (Italia). ........ 52 Bảng 4.2 Thông số kĩ thuật của động cơ .................................................................................. 54 Bảng 4.3 Giá trị thông số động-động lực học các cấp của hệ truyền dẫn................................. 55 Bảng 4.4 Thông số đai thang loại Б.......................................................................................... 56 Bảng 4.5 Thông số đai thang loại B.......................................................................................... 62 Bảng 4.6 Thông số hình học của bánh răng trụ răng thẳng. ..................................................... 72 Bảng 4.7 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206. ................................................... 75 Bảng 4.8 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ............................................. 82 Bảng 4.9 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206 .................................................... 88 Bảng 4.10 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ........................................... 95 Bảng 4.11 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ......................................... 102 Bảng 4.12 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 305. ............................................... 104 Bảng 4.13 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 .................................................. 106 Bảng 4.14 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 .................................................. 107 Bảng 5.1 Phương án gia công 1. ............................................................................................. 113 Bảng 5.2 Phương án gia công 2. ............................................................................................. 113 Bảng 5.3 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim........................................ 117 Bảng 5.4 Thông số dao tiện thân thẳng, gắn mảnh hợp kim. ................................................. 121 Bảng 5. 5 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. .................................. 123 Bảng 5.6 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm..................... 125 Bảng 5.7 Thông số dao tiện ren gắn mảnh hợp kim cứng,mm. ............................................. 127 Bảng 5.8 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim......................................... 129 Bảng 5.9 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. ................................... 131 Bảng 5.10 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm................... 133 Bảng 5. 11 Thông số dao phay ngón. [3, trang 360, bảng 4-71] ............................................ 135 Bảng 7.1 Chi phí vật liệu cho quá trình thử nghiệm............................................................... 161 Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 9 Đồ án tốt nghiệp LỜI NÓI ĐẦU Sau thời gian 4 năm học tập tại trường Đại học Nha trang, các thầy cô đã tận tình trau dồi cho chúng em nhiều kiến thức quý giá, cả lý thuyết cũng như kỹ năng thực hành. Để cũng cố vững hơn những kiến thức đã học và để kiểm tra độ tích lũy kiến thức trong 4 năm qua của sinh viên thì đồ án tốt nghiệp là môn học bắt buộc phải có trước khi ra trường. Đồ án tốt nghiệp giúp cho sinh viên cũng cố và hệ thống lại kiến thức cơ sở, kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng thực hành bên cạnh đó giúp cho sinh viên có sự tìm tòi, nghiên cứu, tăng khả năng tư duy, sáng tạo…Điều này giúp ích rất nhiều cho những kỹ sư tương lai không bị bỡ ngỡ khi chập chững bước vào nghề. Chúng em đã chọn làm đồ án tốt nghiệp với đề tài “ Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô”. Chúng em chọn đề tài này vì tính mới mẻ đề tài, giúp cho chúng em có hứng thú tìm tòi những thứ mới lạ mà chúng em chưa biết, chưa hiểu để chúng em có thể cũng cố thêm kiến thức và hoàn thiện bản thân mình trước khi ra trường. Cây bàng là một loài cây được trồng nhiều ở những nơi có khí hậu nhiệt đới. Ở nước ta bàng được trồng rải rác những vùng ven biển bắc trung nam, đặc biệt trồng nhiều ở các hòn đảo bởi sức chịu đựng của cây bàng rất cao. Các bộ phận của cây bàng đều có những ứng dụng nhất định, riêng hạt bàng có thể làm món mứt hoặc rang với muối làm món tráng miệng phục vụ khách du lịch. Mứt bàng là một đặc sản của Côn Đảo,Vũng Tàu. Hạt bàng được tách ra từ quả bàng, việc chẻ quả bàng rất khó khăn và tốn nhiều thời gian và công sức. Trước nhu cầu rất lớn về hạt bàng của người tiêu dùng hiện nay thì nhu cầu về máy tách vỏ quả bàng cho người nông dân là rất lớn. Trước tình hình đó cùng với việc thực hiện đề tài tốt nghiệp. Với phương pháp nghiên cứu lý thuyết kết hợp với thử Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 10 Đồ án tốt nghiệp nghiệm thực tế sau thời gian làm việc khá tích cực chúng em đã thiết kế và chế tạo thành công máy tách vỏ quả bàng khô. Đồ án “Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô” gồm 8 chương: Chương 1 Tổng quan về cây bàng và hạt bàng Chương 2 Tổng quan về công nghệ tách vỏ Chương 3 Lựa chọn phương án thiết kế Chương 4 Thiết kế kỹ thuật máy tách vỏ quả bàng khô Chương 5 Lập quy trình chế tạo chi tiết điển hình Chương 6 Hướng dẫn lắp ráp sử dụng Chương 7 Hoạch toán giá thành sản phẩm Chương 8 Kết luận và đề xuất ý kiến Do thời gian có hạn và sự hiểu biết của bản thân còn hạn chế nên trong đồ án chắc chắn còn có những thiếu sót, chúng em rất mong được sự góp ý của quý thầy cô. Chúng em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Th.S Trần Ngọc Nhuần đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình thực hiện đồ án. Bên cạnh đó chúng em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy trong Bộ môn Chế tạo máy và các thầy trong xưởng cơ khí của trường đã tạo điều kiện giúp đỡ cho chúng em có thể thực hiện xong đồ án này. Nha Trang, ngày 25 tháng 5 năm 2011 Sinh viên Nguyễn Xuân Thiên Trình Quốc Hùng Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 11 Đồ án tốt nghiệp Chương 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG 1.1 Giới thiệu chung về cây bàng Hình 1.1 Hình 1.2 Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng. Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng. Bàng (danh pháp khoa học: Terminalia catappa) là một loài cây thân gỗ lớn sinh sống ở vùng nhiệt đới, thuộc họ Trâm bầu (Combretaceae). Nguồn gốc của loài này hiện vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi, nó có thể có nguồn gốc từ Ấn Độ, bán đảo Mã Lai hay New Guinea. Loài cây này có thể mọc cao tới 35 m, với tán lá mọc thẳng, đối xứng và các cành nằm ngang. Khi cây già hơn thì tán lá của nó trở nên phẳng hơn để tạo thành hình dáng giống như cái bát trải rộng. Lá to, dài khoảng 15-25 cm và rộng 10-14 cm, hình trứng, xanh sẫm và bóng. Đây là loài cây có lá sớm rụng về mùa khô; trước khi rụng thì các lá chuyển màu thành màu đỏ ánh hồng hay nâu vàng, do các sắc tố như violaxanthin, lutein hay zeaxanthin. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 12 Đồ án tốt nghiệp Hoa đơn tính cùng gốc, với các hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây. Cả hai loại hoa có đường kính khoảng 1 cm, có màu trắng hơi xanh, không lộ rõ, không có cánh hoa; chúng mọc trên các nách lá hoặc ở đầu cành. Quả thuộc loại quả hạch dài 5-7 cm và rộng 3-5,5 cm, khi non có màu xanh lục, sau đó ngả sang màu vàng và cuối cùng có màu đỏ khi chín, chứa một hạt. Ứng dụng cây bàng: Bàng được trồng trong khu vực nhiệt đới như là một loại cây cảnh hay để lấy bóng râm nhờ tán lá lớn và rậm. Quả ăn được và có vị hơi chua. Gỗ có màu đỏ, rắn chắc và chống thấm nước khá tốt; tại Polynesia người ta dùng nó để đóng các loại canoe (xuồng gỗ). Lá chứa một số flavonoid (chẳng hạn kamferol hay quercetin) cũng như các chất tanin (như punicalin, punicalagin, tercatin), các chất saponin và phytosterol. Do chứa nhiều hóa chất nên lá và vỏ thân cây bàng còn được sử dụng trong nhiều nền y học cổ truyền khác nhau vào một số mục đích. Chẳng hạn, tại Đài Loan người ta dùng các lá rụng làm thuốc chữa một số bệnh liên quan tới gan. Tại Suriname, chè được làm từ lá bàng được dùng để chữa các bệnh như lỵ và tiêu chảy. Người ta cũng cho rằng lá bàng có chứa các chất ngăn cản ung thư (mặc dù không thấy chúng thể hiện khả năng chống ung thư) và các đặc trưng chống ôxi hóa cũng như chống phá hủy bộ nhiễm sắc thể. (nguồn: http://vi.wikipedia.org/). Bàng được dùng như thực phẩm từ hột, dầu nấu ăn từ hột khô. Gỗ Bàng dùng ở những nơi thiếu gỗ; Bàng được làm những vật chịu nặng như xe kéo, bánh xe và trụ cột. Tannin và thuốc nhuộm màu đen được trích từ vỏ cây, lá và hột. Bàng được trồng bên đường với mục đích cung cấp bóng mát. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 13 Đồ án tốt nghiệp Bàng được dùng làm thuốc truyền thống: - Lá, vỏ và trái: kiết lỵ (Đông Nam Á) , thuốc đắp cho những bênh đau khớp (Nam Dương) - Trái và Vỏ: thuốc ho (Samoa), thuốc suyễn (Mexico) - Trái: thuóc cho bệnh cùi, nhức đầu (Ấn Độ) - Trái chín: Say sóng (Mexico) - Lá: ký sinh trùng đường ruột ( Philippines); bệnh mắt, thấp khớp, vết thương (Samoa); làm ngừng chảy máu lúc nhổ răng (Mexico); Lá Bàng rụng được dùng chữa bệnh gan (Đài Loan); Lá Bàng tươi được dùng chữa bênh đau ruột-colic(Nam Mỹ) - Nước lấy từ lá- juice of leaves- chữa ghẻ, bệnh da, cùi (Ấn Độ, Pakítan) - Vỏ cây: bệnh họng và miệng, rối loạn đường ruột và tiêu chẩy (Samoa); sốt, kiết lỵ (Brazil). (nguồn www.naturia.per.sg/buloh/plants). Những nghiên cứu mới đã khám phá vài đăc tính có thể dùng điều trị huyết áp cao. Một nghiên cứu mới gần đây theo S.N.Nagendra lá Bàng có chứa chất kháng sinh organic acid như humic và tannin. Để lá bàng khô vào nước sẽ tạo một môi trường êm dịu rất tốt khi so với hóa chất và là một nguòn thuốc rẻ tiền nuôi cá. (nguồn: www.aquarticles.com). Ở Việt Nam, cây Bàng có mặt khắp mọi nơi. Đặc biệt là dải đất dọc ven biển, các hòn đảo và hải đảo như: đảo Phú Quốc, Côn Đảo, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa… Cây Bàng đã được trồng ở một nơi dễ thấy, những khu công cộng như là bên đường của làng, khu phố, sân trường, công sở, các khu du lịch, các khu công nghiệp, các khu nghỉ dưỡng, công viên, bên cạnh miếu, đền...Hầu như đâu đâu cũng thấy. Tuy nhiên cho đến nay ở nước ta vấn đề về sử dụng cây bàng và các bộ phận của nó vô cùng ít ỏi. 1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 14 Đồ án tốt nghiệp Như trên đã trình bày cây bàng, vỏ bàng, lá bàng, quả bàng trên thế giới có rất nhiều ứng dụng, chủ yếu là làm thuốc. Nhưng ở nước ta, việc tận dụng cây bàng và các thành phần của nó là rất ít ỏi. Cây bàng chủ yếu dùng để tạo bóng mát, bên cạnh đó hiện nay nhiều nơi đã biết tận dụng hạt bàng để làm mứt bàng, hạt bàng rang muối… làm món tráng miệng để phục vụ hoặc bán cho khách du lịch với giá từ 300.000 đến 500.000 đồng/kg. Với nhu cầu ngày càng nhiều về hạt bàng thành phẩm như hiện nay thì “cung” vẫn chưa đủ cho “cầu”. Bên cạnh đó trong một số phương thuốc nam có sử dụng một số bộ phận của cây bàng để chữa bệnh. 1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường 1.3.1 Máy bóc vỏ lạc Trống tôn lượn sóng Nếu lạc nằm ngang với đường sinh của trống, dưới tác dụng trực tiếp của lực tiếp tuyến vỏ lạc bị tách vở ra. Còn nếu trái lạc lọt vào khe hở thì lực tiếp tuyến không thể nào phá vở vỏ lạc được, khi đó trái lạc bị lùa vào vị trí làm việc. Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Đài Loan (hình 1). Nhược điểm của máy này là năng suất thấp 80 Kg/h, khe hở giữa trống và máng trống cố định 18 mm và sàng tĩnh. Sau này cải tiến nâng năng suất lên 300 Kg/h, điều chỉnh được khe hở giữa trống và máng trống, sàng động nhưng độ vở hạt còn cao 6-7 %. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 15 Đồ án tốt nghiệp Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan 1. Máng cấp liệu 5. Tấm hứng 2. Trống bóc vỏ 6. Khung máy 3. Sàng 7. Máng phân ly 4. Cửa hứng hạt 8. Cửa ra tạp chất. Trống bóc vỏ bằng thanh tròn Trái lạc được bóc vỏ khi nó tiếp xúc với đầu thanh, khối lạc sẽ bị ép giữa hai cánh bóc vỏ, năng suất máy thấp. Trống thanh đai vải cao su Lạc được chà xát trên toàn bề mặt của bản đai cao su. Do đai cao su bị biến dạng nên lạc được bóc vỏ ở bất kỳ vị trí nào mà bản đai tiếp xúc. Tuy nhiên khi trái lạc lọt vào phía bên trong cánh bóc , vỏ trái lạc không còn tiếp xúc với bản đai cao su, lạc sẽ bị dồn vào giữa hai cánh. Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Tây Ninh (hình 2) năng suất 600 Kg/h. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 16 Đồ án tốt nghiệp Hình 1.4 hình 1.5 Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su Hình 1.5 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su 1.máng cấp liệu; 6. tấm điều chỉnh; 2. máng trống; 7. cửa ra vỏ; 3. trống bóc vỏ; 8. sàng; 4. ống dẩn gio; 9. cơ cấu lắc; 5. quạt Trống bóc vỏ bằng cao su ( vỏ lốp xe hơi) Vì trống bóc vỏ làm bằng cao su nên hạt lạc được chà xát trên toàn bề mặt trống. Va chạm giữa hạt lạc và trống là va chạm mềm, hạt vở ít, năng suất cao. Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Trường Đại học Khon Kaen Thái Lan năng suất 300 Kg/h, độ vở hạt từ 4-6 %. Hiện tại Việt Nam cũng đã sản xuất dạng mẫu máy này, tuy nhiên cũng có vài thay đổi như góc bao của máng trống lớn hơn và có dạng ô lưới hình chữ nhật dài 12 mm x rộng 10 mm. Trống bóc là hai vỏ xe hơi ghép lại. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 17 Đồ án tốt nghiệp Hình 1.6 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc phông của Thái Lan. 1.Tấm điều chỉnh; 6. Sàng; 2.Nắp trống; 7. Máng cấp liệu; 3. Trống bóc vỏ; 8. Ong dẩn gió; 4. máng trống; 9. Quạt; 5. Cửa ra vỏ; 10. Cơ cấu lắc Kết quả chạy khảo nghiệm máy Trong phần thí nghiệm chúng tôi giử nguyên số vòng quay của trống bóc ( tham khảo theo mẫu máy của Thái Lan), chỉ thay đổi khe hở giữa trống và máng trống để tìm xem ứng với khe hở nào độ vở và độ sót của lạc bóc là thích hợp. Với lạc chưa phân loại độ vở và độ sót của máy rất cao. Nhưng nếu lạc được phân loại trước khi bóc thì độ vở và độ sót (hình 7 và 8) đều thỏa mãn với yêu cầu kỹ thuật của khâu bóc vỏ lấy nhân. Như vậy máy thiết kế phù hợp với phân bố kích thước chiều dài trái lạc là 15 – 23 mm, khe hở giữa trống và máng trống 21-24 mm sẽ cho kết quả: - Độ vở 4-5% - Độ sót 1-4% - Tỉ lệ thu hồi 96-99% Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 18 Đồ án tốt nghiệp 1.3.2 Máy tách vỏ cứng hạt điều Hình 1.7 Máy tách vỏ cứng hạt điều. Máy bóc vỏ thô, tách vỏ cứng hạt điều tự động Công suất: 180-200 kg/h - Tỷ lệ đạt: 70-80% - Tỷ lệ bể: 10% - 15% - Còn lại là hạt đã cắt chỉ cần công nhân bóc vỏ ra. - Máy đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, Không cần mất nhiều nhân công 1.3.3 Máy bóc vỏ lụa hạt điều Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 19 Đồ án tốt nghiệp Hình 1.8 Máy bóc vỏ lụa hạt điều. Máy bóc vỏ lụa nhân hạt điều loại 02 đầu thổi Thông số kỹ thuật: - Năng suất: 150 -200Kg đầu vào/h - Tỷ lệ hạt: 70 – 80% Trắng, Bể 10 %, Còn lại nhân chưa bóc bóc hết và vỏ - Công suất điện tiêu thụ:1.8 Kw/h ( 2.5 Hp-1pha-220V) - Vật liệu sử dụng : Inox sus 201 và Thép CT3 -Thiết bị điều khiển sử dụng loại nào : Biến Tần xuất xứ Nhật và Thiết bị điều khiển Hàn Quốc - Kích thước lăp đặt máy: Dài 10 x Rộng 1.5 x Cao 3.5 (Mét) - Trong lượng máy : 900 kg - Công nhân làm vệc 02 người - Dùng bơm nén khí : 50 Hp – 37 Kw/h ; ( 3 pha – 380 V – 50 Hz ) Máy bóc vỏ nhân điều loại 01 đầu thổi - Năng suất : 120-180 kg/h , đầu vào - Tỷ lệ sạch nhân trắng nguyên: 70 ÷ 80% - Tỷ lệ bể 8-15% - Công suất điện: 2KW - Nguồn điện : 380V – 60Hz (3 phase) - Dùng máy nén khí: 50 Hp – 37 Kw/h ; ( 3 pha – 380 V – 50 Hz ) 1.3.4 Máy bóc vỏ hạt sen Hình 1.9 Máy bóc vỏ hạt sen. Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 20 Đồ án tốt nghiệp Máy bóc tách vỏ hạt sen ( hạt sen tươi ). Năng suất: 400kg/h. Công suất: 1.5kw. Điện sử dụng: 380V- 3 phase. Kích thước máy: 1480X560X1060 mm. 1.3.5 Máy bóc vỏ khoai tây Hình 1.10 Máy bóc vỏ khoai tây Máy rửa bóc vỏ, gọt vỏ khoai tây, khoai lang, cà rốt..... Sản lượng: 240kg/h Công suất: 0.75 kw Nguồn điện: 220V/380V Kích thước: 785*515*1005mm Trọng lượng: 75 Kg - or equivalent. 1.3.6 Máy bóc vỏ chôm chôm Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô. 21 Đồ án tốt nghiệp Hình 1.11 Máy bóc vỏ chôm chôm Năng suất khoảng 2000kg/h. Với năng suất này, một máy có thể thay thế từ 30-40 lao động thủ công. 1.3.7 Máy bóc vỏ tôm Hinh 1.12 Máy bóc vỏ tôm. Máy lột vỏ tôm tươi loại lớn dùng cho ngành công nghiệp chế biến,khu chế xuất.....nơi có phạm vi không gian rộng. Năng suất: 4.000 - 6.000 con /h. 1.3.8 Máy xát vỏ cà phê khô Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.