Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và...

Tài liệu Thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất từ thực tiễn tỉnh đắk nông

.PDF
90
278
76

Mô tả:

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI TRẦN MẠNH TƯỞNG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐẮK NÔNG Ngành: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Mã số: 8.38.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Lê Thị Hương Đắk Lắk, năm 2019 LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn này tôi đã nhận được nhiều sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Học viện Khoa học xã hội cùng toàn thể quý thầy giáo, cô giáo đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Thị Hương người hướng dẫn khoa học, đã tận tình dành nhiều thời gian trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình xây dựng đề cương, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trường; văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Đắk Nông đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình khảo sát, thu thập số liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Đắk Lắk, ngày …... tháng...... năm 2019 Học viên Trần Mạnh Tưởng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, tư liệu được sử dụng trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng. Những kết quả khoa học của Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào. Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Giám đốc Học viện Khoa học xã hội xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Đắk Lắk, ngày ... tháng .... năm 2019 Học viên Trần Mạnh Tưởng MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ TRONG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT .......................................................... 7 1.1. Khái niệm về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất............................................................................................................. 7 1.2. Khái niệm về thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất.............................................................................................. 17 1.3. Các quy định pháp luật về thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất ............................................... 24 Chương 2: THỰC TRẠNG CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN VÀ THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT Ở TỈNH ĐĂK NÔNG ............ 29 2.1. Thực trạng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất ở tỉnh Đắk Nông .................................................................................... 30 2.2. Thực trạng thực hiện thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất ở tỉnh Đắk Nông ............................ 33 2.3. Đánh giá về thực hiện thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất ở tỉnh Đắk Nông ............................ 46 Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP TIẾP TỤC CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐẮK NÔNG .................. 53 3.1. Tiếp tục tập trung nghiên cứu và tổ chức quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng...... 53 3.2. Tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất .......... 57 3.3. Bảo đảm tổ chức thực hiện đầy đủ, đúng đắn các thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất .......... 63 KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 77 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 80 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Nội dung viết đầy đủ Viết tắt 1 Hội đồng Nhân dân HĐND 2 Ủy ban Nhân dân UBND 3 Giấy chứng nhận GCN 4 Cải cách hành chính CCHC DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT của Nội dung bảng, biểu Bảng: 1.1. Thẩm quyền ký Giấy chứng nhận khi đăng ký đất đai Hình 2.1 Bản đồ hành chính tỉnh Đắk Nông Kết quả cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu Bảng 2.1. và tài sản gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh Đăk Nông từ 2014 - 2018 Hình 2.2 Đoàn đại biểu Quốc hội và Ban pháp chế HĐND tỉnh giám sát thực tế về hiện trạng sử dụng đất tại xã Quảng Sơn (huyện Đắk Glong). Bảng 2.1. Bảng số: 2.2 Bảng 3.1. Bảng 3.2. Quy trình chung cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Hồ sơ trễ hẹn tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai các huyện, thị xã năm 2017 và 2018 Trình độ công chức Sở Tài nguyên và Môi trường Đăk Nông Trình độ viên chức và người lao động hợp đồng của Văn phòng đăng ký đất đai, thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Đăk Nông Ghi chú MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc gia, là điều kiện tồn tại, phát triển của con nguời và muôn loài sinh vật khác trên trái đất, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi truờng sống, là địa bàn phân bố dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng. Mỗi quốc gia, mỗi địa phuơng có một quỹ đất nhất định được giới hạn bởi diện tích, ranh giới, vị trí cố định. Ở Viêt Nam, đất đai thuộc sở hữu toàn dân và do Nhà nuớc thống nhất quản lý, nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, việc sử dụng và quản lý quỹ đất đai được thực hiện theo quy định của Nhà nước, tuân thủ luật đất đai và những văn bản pháp lý có liên quan. Nhà nước giao quyền sử dụng đất cho cá nhân, tổ chức, các doanh nghiệp thông qua việc giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất. Khi được nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất có quyền, nghĩa vụ phát sinh từ diện tích được nhà nước giao trong đó có quyền sở hữu tài sản trên đất như cây trồng, vật kiến trúc, nhà ở…việc được nhà nước thừa nhận quyền sử dụng đất hợp pháp, quyền sở hữu nhà và các tài sản khác gắn liền với đất chỉ khi được nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Giấy chứng nhận là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Hoạt động cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo một trình tự, thủ tục nhất định theo quy định của pháp luật đó là thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. Thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất là một loại thủ tục hành chính, 1 do pháp luật quy định, phải được thực hiện thống nhất, nhằm đảm bảo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất được cấp đúng đối tượng, đúng diện tích, vị trí…tránh sự sai sót, nhầm lẫn dẫn đến tranh chấp sau này hoặc phải điều chỉnh, cấp đổi…ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất. Thời gian qua, trên cơ sở Bộ thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất, các cơ quan có thẩm quyền ở tỉnh Đăk Nông đã tiến hành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất cho cá nhân, tổ chức có nhu cầu và đủ điều kiện theo kế hoạch, đáp ứng nhu cầu sử dụng đất của các đối tượng và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn. Tuy nhiên, việc đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất cho cá nhân, tổ chức ở tỉnh Đắk Nông còn nhiều hạn chế như chưa kịp thời, còn nhiều sai sót, hiện tượng nhũng nhiễu, tham nhũng vặt trong thực hiện quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất cho cá nhân, tổ chức, một phần của những hạn chế này là do bộ thủ tục hành chính cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất chưa minh bạch, rõ ràng, chưa thuận tiện cho người dân, có những quy định chưa phù hợp dễ dẫn đến nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp cần tiếp tục đươc nghiên cứu, tháo gỡ. Đó chính là những lý do đề tài: "Thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông" được tác giả lựa chọn để làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Luật Hiến pháp và luật Hành chính. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài - Cải cách nền hành chính Việt Nam: Thực trạng và giải pháp của Acuna-Alfaro, Jairo (2009), (chủ biên), đưa đến độc giả những bình luận chi tiết về sự phát triển nền hành chính ở Việt Nam trong hơn một thập kỷ đổi mới, cũng như đề xuất những giải pháp nhằm đẩy nhanh quá trình cải cách hành chính. Cuốn sách, gồm phần giới thiệu chung và 6 chương, đưa ra những cách 2 nhìn nhận sâu sắc về sáu lĩnh vực chính và mang tính đan xen trong cải cách hành chính công ở Việt Nam. - Thủ tục hành chính: Lý luận và thực tiễn, Nguyễn Văn Thâm (Chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2002. Cuốn sách nghiên cứu khá công phu về thủ tục hành chính đi từ khái niệm, phân loại, ý nghĩa, đặc điểm đến thực tiễn việc cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam và có đi phân tích cải cách thủ tục hành chính ở một số lĩnh vực. Đây là cuốn sách cung cấp nhiều tài liệu, luận cứ rất tốt để là cơ sở nghiên cứu đối với Luận văn. - Đổi mới cung ứng dịch vụ công ở Việt Nam, Đinh Văn Ân, Hoàng Thu Hòa, (đồng chủ biên) Nxb Thống kê 2006. Cuốn sách đã nêu đầy đủ về khái niệm dịch vụ công, đánh giá được sự cung ứng dịch vụ công (có cả phần về thủ tục hành chính), và các giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa cung ứng các dịch vụ công ở Việt Nam. Đặc biệt cuốn sách có nêu các giải pháp đơn giản hóa các TTHC thành lập các đơn vị cung ứng dịch vụ công. - Nâng cao hiệu quả công tác đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, Đinh Thị Nguyên, luận văn thạc sỹ. Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và tính pháp lý của việc đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. - Quản lý nhà nước về cấp Giấy nhứng nhận quyền sử dụng đất từ thực trạng tỉnh Đăk Nông, Trần Mạnh Tuấn, luận văn thạc sỹ, năm 2017. Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý của quản lý nhà nước về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Phân tích, đánh giá thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tại tỉnh Đăk Nông. Từ đó, rút ra những điểm mạnh, những vấn đề còn khó khăn và tồn tại, đồng thời tìm hiểu những nguyên nhân của công tác quản lý nhà nước về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Đăk Nông. Các công trình nghiên cứu nói trên tuy không trực tiếp nghiên cứu về Thủ 3 tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông nhưng cũng gợi mở những vấn đề có ý nghĩa, bổ ích cho tôi tiếp thu trong quá trình nghiên cứu làm Luận văn. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông như thế nào để thực hiện tốt mục tiêu xã hội, phù hợp với điều kiện hiện có và đúng quy luật vận động của xã hội là vấn đề cần có sự đầu tư nghiên cứu sâu sắc hơn nữa cả về lý luận và thực tiễn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất và đẩy nhanh công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn - Hệ thống các vấn đề lý luận về thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. - Phân tích, đánh giá thực trạng thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất đang được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh Đăk Nông. - Đề xuất một số giải pháp tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất và đẩy nhanh tiến độ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Những vấn đề lý luận và pháp lý liên quan đến thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. 4 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Các quy định pháp luật liên quan đến thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. - Việc thực hiện các thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất ở tỉnh Đắk Nông từ năm 2014 đến năm 2018. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin; quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính 5.2. Phương pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử là phương pháp chung nhất trong công tác nghiên cứu. Đề tài vận dụng phương pháp này trong việc xem xét đánh giá thực trạng bộ thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất và tiến độ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất ở tỉnh Đắk Nông. Ngoài ra vận dụng các phương pháp nghiên cứu khác như: Phương pháp điều tra, thu thập số liệu, xử lý thông tin, thống kê, phân tích, so sánh… 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa về lý luận Đề tài tập trung nghiên cứu, phân tích quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính, thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất. 6.2. Ý nghĩa về thực tiễn của luận văn Đề tài tập trung làm sáng tỏ thực trạng và đưa ra một số giải pháp góp phần cải cahs thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở 5 hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất cho các hộ gia đình, cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đăk Nông trong thời gian tới. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể là nguồn tư liệu tham khảo cho các Đảng bộ, chính quyền tỉnh Đăk Nông trong việc nghiên cứu, ban hành và tổ chức thực hiện thủ tục hành chính nói chung và thủ tục hành chính trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất trên địa bàn tỉnh. 7. Kết cấu của luận văn. Ngoài phần mở đầu và kết luận đề tài gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp lý trong thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất Chương 2: Thực trạng cấp giấy chứng nhận và thực hiện thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất ở tỉnh Đắk Nông Chương 3: Các giải pháp tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất từ thực tiễn tỉnh Đắk Nông Chương 1 6 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ TRONG THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRONG CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ VÀ TÀI SẢN GẮN LIỀN TRÊN ĐẤT 1.1. Khái niệm về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất 1.1.1. Khái niệm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất là chứng thư pháp lý xác lập mối quan hệ pháp lý giữa nhà nước với người sử dụng đất, người sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là một trong những nội dung của hoạt động quản lý nhà nước về đất đai. Từ khi có Luật Đất đai năm 1988, Luật Đất đai năm 1993 ra đời thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được đề cập và triển khai thực hiện. Nhưng đến khi Luật Đất đai năm 2003 và đặc biệt là Luật Đất đai 2013 ra đời thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất thực sự mới được thể chế hoá trong Luật Đất đai và các Nghị Định. Điều 48 Luật Đất đai năm 2003 và điều 41 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP đã khẳng định: 1. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp cho người sử dụng đất theo một mẫu thống nhất trong cả nước đối với mọi loại đất. 2. Trường hợp có tài sản gắn liền với đất thì tài sản đó được ghi nhận trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chủ sở hữu tài sản phải đăng ký quyền sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật về đăng ký bất động sản” [25. Tr, 3]. Khoản 16 điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định: “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp” [27. Tr, 2]. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hành theo một mẫu thống nhất và được áp dụng trong phạm vi cả nước, đối với mỗi loại đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Giấy chứng nhận gồm một tờ có 04 trang, in nền hoa 7 văn trống đồng màu hồng cánh sen (được gọi là phôi Giấy chứng nhận) và trang bổ sung nền trắng; mỗi trang có kích thước 190mm x 265mm [12. Tr, 18]. Nội dung của giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất bao gồm các thông tin: Tên chủ sử dụng đất, sở hữu nhà. Thửa đất đuợc quyền sử dụng và tài sản gắn liền với đất, ghi chú, mục sơ đồ thửa đất, số vào sổ và số cấp Giấy chứng nhận và những thay đổi sau khi cấp GCN. Thửa đất đuợc quyền sử dụng có các thông tin: về thửa đất số, tờ bản đồ số, địa chỉ của thửa đất, hình thức sử dụng, mục đích sử dụng, thời hạn sử dụng và nguồn gốc của thửa đất [13. Tr, 19]. Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là một nội dung quan trọng của hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai, nhà ở nói chung, được hiểu là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc sử dụng tổng hợp các biện pháp, phương pháp, các công cụ thích hợp tác động đến hành vi của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, các cơ quan, đơn vị và người sử dụng đất ở, chủ sở hữu nhà ở tham gia vào quá trình đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở đảm bảo việc tuân thủ, thực hiện đúng quy định pháp luật tạo ra sản phẩm là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở, đáp ứng yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở của cá nhân, cũng như phục vụ tốt yêu cầu quản lý nhà nước về đất đai, nhà ở. - Theo nghĩa rộng: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất bao gồm toàn bộ các hoạt động từ khi tiếp nhận hồ sơ cho đến khi cấp giấy chứng nhận (bao gồm cấp lần đầu, cấp lại, cấp đổi giấy chứng nhận) và đăng ký biến động về nhà ở đất ở (cập 8 nhật tăng giảm diện tích, cập nhật thay đổi về người sử dụng đất trên trang bổ sung giấy chứng nhận...) của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cấp giấy chứng nhận trong trường hợp này là tổng hợp của nhiều công đoạn, thủ tục như tiếp nhận, thụ lý, kiểm tra, xác minh, xác nhận, ký và trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở cho cá nhân. - Theo nghĩa hẹp: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất , quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chỉ bao gồm hoạt động cấp giấy chứng nhận: cấp lần đầu, cấp lại, cấp đổi giấy chứng nhận (chỉ là hoạt động tạo ra sản phẩm là giấy chứng nhận, không bao gồm các hoạt động tiếp nhận, thụ lý, kiểm tra, xác minh hồ sơ…, không bao gồm hoạt động đăng ký biến động) của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 1.1.2. Đặc điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất Thứ nhất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất phải do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện. Để đảm bảo việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đúng thẩm quyền, Điều 105 Luật Đất đai 2013 quy định: UBND cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất cho tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao. UBND cấp huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Đối với những trường hợp cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất, thì do cơ quan TN&MT cấp tỉnh thực hiện [13. Tr, 23]. 9 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất được cấp không đúng thẩm quyền thì không có giá trị pháp lý. Thứ hai, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất phải đúng theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất phải được thực hiện theo thủ tục hành chính, được quy định trong pháp luật hành chính nó được phân biệt với thủ tục tố tụng tư pháp hay thủ tục lập pháp. Thủ tục tố tụng tư pháp được hiểu là trình tự, thủ tục, các bước, các giai đoạn giải quyết một vụ án, trình tự thủ tục lập pháp được hiểu là trình tự, các bước các giai đoạn ban hành Hiến pháp, luật và các văn bản quy phạm pháp luật. Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức. các bước, các giai đoạn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất theo quy định của bộ thủ tục hành chính về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất. Theo quy định của pháp luật hiên hành thì người yêu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu và đăng ký bổ sung đối với tài sản gắn liền với đất phải nộp 01 bộ hồ sơ theo quy định để làm thủ tục đăng ký tại UBND cấp xã và UBND cấp xã có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ và thực hiện các công việc theo quy định tại khoản 2, Điều 70 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đất đai năm 2013 hoặc có thể nộp trực tiếp tại Văn phòng đăng ký đất đai và Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện các công việc theo quy định tại Khoản 3 Điều 70 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP [12. Tr, 36]. Thứ ba, hồ sơ đề nghị và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất phải đầy đủ theo quy định. Thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất do Chính phủ và UBND cấp tỉnh ban hành 10 là cơ sở pháp lý để thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất. Hồ sơ đất đai là loại hồ sơ phải được lưu trữ vĩnh viễn, thông qua đó để nhà nước thực hiện quyền quản lý nhà nước về đất đai, là chứng cứ pháp lý để giải quyết tranh chấp đất đai, nhà ở và tài sản gắn liền với đất, là căn cứ pháp lý để xử lý vi phạm trong giao đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất. Thú tư, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất được thực hiện thông qua việc nhà nước ban hành quyết định hành chính (cá biệt) để trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất, nó được phân biệt với việc nhà nước cho thuê đất thông qua hợp đồng thuê đất, nó cũng được phân biệt với các quyết định do các cơ quan tiến hành tố tụng ban hành để giải quyết các vụ án. Quyết định giao đất và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất là quyết định hành chính là đối tượng của quyền khiếu nại hành chính chính hoặc đối tượng của quyền khởi kiện vụ án hành chính. 1.1.3. Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất là quyền hạn được xác định bằng pháp luật cho các cấp hành chính trong việc ra quyết định giao đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất, xác lập quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất cho chủ sở hữu. Theo quy định tại Điều 105 Luật đất đai năm 2013, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được quy định như sau: UBND cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho tổ chức; cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao. 11 UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan tài nguyên và môi trường cùng cấp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. UBND cấp huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam. Đối với những trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng mà thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng thì do cơ quan tài nguyên và môi trường thực hiện theo quy định của Chính phủ [27. Tr, 23]. Thời điểm từ năm 2009 đến ngày 31/3/2015 thẩm quyền ký Giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, cá nhân thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận lần đầu và đăng ký biến động thuộc Chủ tịch UBND huyện. Kể từ ngày 01/4/2015 theo qui định của Luật Đất đai năm 2013 thẩm quyền ký Giấy chứng nhận có thay đổi: thẩm quyền ký Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai thuộc Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, thẩm quyền ký Giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, cá nhân thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng lần đầu thuộc Chủ tịch UBND huyện, được thể hiện theo bảng sau: Bảng: 1.1.Thẩm quyền ký Giấy chứng nhận khi đăng ký đất đai Thẩm quyền ký GCN Đăng ký đất đai, cấp Đăng ký biến động đất GCN lần đầu đai 2009-17/4/2015 Chủ tịch UBND huyện Chủ tịch UBND huyện Từ ngày 18/4/2015 Chủ tịch UBND huyện Thời điểm Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (Nguồn: thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, giao dịch bảo đảm, môi 12 trường, tài nguyên nước thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp huyện, UBND cấp xã) (Ban hành kèm theo Quyết định số 1012 /QĐ-UBND ngày 23 tháng 6 năm 2016 của Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông) [45, tr 8]. 1.1.4. Cơ sở pháp lý của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chứng thư pháp lý xác lập mối quan hệ pháp lý giữa nhà nước với người sử dụng đất, trình tự, thủ tục, điều kiện, đối tượng và thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải đúng quy định của pháp luật hiện hành. Các căn cứ trực tiếp về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện nay là Luật Đất đai 2013, nghị định số 43/2014/ NĐ-CP, ngày 15 tháng 5 năm 2014 của chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đất đai; Thông tư số: 23/2014/TT-BTNMT, ngày 19 tháng 5 năm 2014 của bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và Tài sản khác gắn liền với đất; Thông tư Số: 24/2014/TT-BTNMT, ngày 19 tháng 5 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về hồ sơ địa chính. Ngoài ra còn những quy định của địa phương mà chủ yếu là của HĐND và UBND tỉnh về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đối với tỉnh Đắk Nông ngày 15 tháng 10 năm 2013 UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 4523/UBND-NN về việc đẩy nhanh việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; ngày 10 tháng 10 năm 2014 ban hành Kế hoạch quản lý sử dụng 63,057 ha đất có nguồn gốc lấn chiếm rừng từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 đến ngày 01 tháng 01 năm 2010 đã được UBND tỉnh thu hồi từ các nông, lâm trường giao về cho các địa phương quản lý. Ban hành Bộ thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, giao dịch bảo đảm, (ban hành kèm theo quyết định số 1012 /QĐ-UBND ngày 23 tháng 6 năm 2016 của chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông). Trong những năm 2016 đến 2018 UBND tỉnh Đăk Nông còn ban hành các quyết định về việc công bố thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai như: - Quyết định số 1202/QĐ-UBND, ngày 23/6/2016 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, giao dịch bảo 13 đảm, môi trường, tài nguyên nước thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp huyện, UBND cấp xã. - Quyết định số 1203/QĐ-UBND, ngày 23/6/2016 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, giao dịch bảo đảm, môi trường, địa chất và khoáng sản, tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, viễn thám, đo đạc bản đồ thuộc thẩm quyền quản lý của Sở Tài nguyên và Môi trường. - Quyết định số 957/QĐ-UBND, ngày 07/6/2017 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền quản lý chuyên ngành của Sở Tài nguyên và Môi trường. - Quyết định số 958/QĐ-UBND, ngày 07/6/2017 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp huyện. - Quyết định số 1589/QĐ-UBND, ngày 03/10/2017 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc ban hành quy định giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông trong lĩnh vực đất đai đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư. - Quyết định số 220/QĐ-UBND, ngày 06/02/2018 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố Danh mục thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Tài nguyên và Môi trường. - Quyết định số 1626/QĐ-UBND, ngày 16/10/2018 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc quy định trình tự, thời gian thực hiện đồng thời nhiều thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh. - Quyết định số 1925/QĐ-UBND, ngày 28/11/2018 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố Danh mục thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND các huyện, thị xã. - Quyết định số 1926/QĐ-UBND, ngày 28/11/2018 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc công bố Danh mục thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Tài nguyên và Môi trường… 14
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan