Tài liệu Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại cn công ty thiết bị phụ tùng sài gòn tại hà nội

Luận văn tốt nghiệp i Học viện tài chính LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp ii Học viện tài chính MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... vii LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 8 CHƯƠNG I:LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH ................................................................ 10 1.1 Sự cần thiết tổ chức kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại .............................................................................. 10 1.1.1 Quá trình bán hàng,kết quả kinh doanh. ............................................ 10 1.1.1.1 Quá trình bán hàng ............................................................................ 10 1.1.1.2 Kết quả kinh doanh ........................................................................... 10 1.1.1.3 Ý nghĩa,vai trò cuả quá trính bán hàng và kết quả kinh doanh ..... 10 1.1.2 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh ............. 11 1.1.3 Vai trò nhiệm vụ của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh ....... 12 1.1.3.1 Vai trò của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh ..................... 12 1.1.3.2 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh ................ 13 1.2 Lí luận cơ bản về quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh. ............. 14 1.2.1 Các phương thức bán hàng .................................................................. 14 1.2.2 Các phương thức thanh toán ................................................................ 15 1.2.3 Doanh thu bán hàng và kết quả kinh doanh ....................................... 16 1.2.3.1 Khái niệm ........................................................................................... 16 1.2.3.2 Nhận biết giao dịch ........................................................................... 16 1.2.3.3 Nội dung kế toán bán hàng ............................................................... 17 1.2.3.4 Chứng từ kế toán sử dụng ................................................................ 19 1.2.3.5 Tài khoản sử dụng: .............................................................................. 20 SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp iii Học viện tài chính 1.2.3.6 Trình tự kế toán doanh thu ở các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ: .................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.4 Các khoản giảm trừ doanh thu: ........................................................... 27 1.2.4.1 Các khoản giảm trừ doanh thu ......................................................... 27 1.2.4.2 Chứng từ sử dụng: ............................................................................... 28 1.2.4.3 Tài khoản sử dụng: .............................................................................. 29 1.2.4.4 Trình tự kế toán: .................................................................................. 30 1.2.5 Giá vốn hàng bán .................................................................................. 34 1.2.5.1 Khái niệm: ......................................................................................... 34 1.2.5.2 Nội dung ............................................................................................ 34 1.2.5.3 Phương pháp xác định gía vốn thực tế của hàng xuất để bán ....... 34 1.2.5.4 Chứng từ sử dụng .............................................................................. 36 1.2.5.5 Tài khoản sử dụng: ............................................................................ 37 1.2.5.6 Trình tự kế toán: ................................................................................. 37 1.2.6 Kế toán chi phí sản xuất kinh doanh .............................................. 40 1.2.6.1 Kế toán chi phí bán hàng: ................................................................. 40 1.2.6.2 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp: ............................................... 41 1.2.6.3 Kế toán chi phí hoạt động tài chính .................................................... 48 1.2.6.4 Kế toán chi phí khác ............................................................................ 50 1.2.7 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác .......................... 52 1.2.7.1 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ............................................ 52 1.2.7.2 Kế toán các khoản thu nhập khác .................................................... 54 1.2.8 Chi phí thuế TNDN .............................................................................. 57 1.2.8.1 Nội dung ............................................................................................ 57 1.2.8.2.Tài khoản sử dụng ............................................................................. 57 1.2.8.3 Trình tự hạch toán. ............................................................................ 58 1.3 Kết quả kinh doanh ................................................................................. 58 1.3.1 Nội dung: .............................................................................................. 58 SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp iv Học viện tài chính 1.3.2 Tài khoản sử dụng ................................................................................ 58 1.3.3 Trình tự kế toán: ..................................................................................... 59 1.4 Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính .............................................. 60 1.4.1 Trình bày thông tin trên báo cáo kế toán tài chính ................................ 60 1.4.1.1 Trên bảng cân đối kế toán: .................................................................. 60 1.4.1.2 Trên báo cáo kết quả kinh doanh ........................................................ 60 1.4.1.3 Trên thuyết minh báo cáo tài chính ................................................... 60 1.4.2 Trình bày thông tin trên báo cáo kế toán quản trị ................................. 61 1.5 Tổ chức hình thức kế toán. ....................................................................... 61 1.5.1 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ ....................................................... 61 1.5.2 Tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh..... 62 trong điều kiện ứng dụng máy vi tính. ............................................................ 62 CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CN CÔNG TY CP THIẾT BỊ PHỤ TÙNG SÀI GÒN .................................................................................. 64 2.1 Tổng quan về CN công ty Cổ Phần thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội. .................................................................................................................. 64 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ...................................................... 64 2.1.2 Đặc điểm tổ chức kinh doanh của CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội ......................................................................................... 65 2.1.3 Đặc điểm tổ chức quản lí kinh doanh của CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội. ................................................................................. 67 2.1.4 Đặc điểm tổ chức và công tác kế toán ở CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội .......................................................................................... 69 2.1.4.1.Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán ....................................................... 69 2.1.4.2 Tổ chức hệ thống kế toán tại công ty .................................................. 72 2.1.4.3 Tổ chức hình thức sổ kế toán .............................................................. 76 SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp v Học viện tài chính 2.2 Thực trạng tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ở CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn taị Hà nội .................................. 78 2.2.1 Đặc điểm chung về quá trình bán hàng của công ty.......................... 78 2.2.2 Kế toán doanh thu bán hàng ................................................................... 82 2.2.3 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu .................................................. 94 2.2.4 Kế toán thuế giá trị gia tăng phải nộp .................................................... 96 2.2.5 Kế toán giá vốn hàng bán ..................................................................... 100 Nợ : TK 156+1331 ........................................................................................ 103 2.2.6 Kế toán chi phí bán hàng,chi phí quản lí doanh nghiệp ....................... 108 2.2.6.1 Kế toán chi phí bán hàng ............................................................... 109 2.2.6.2 Chi phí quản lí doanh nghiệp ............................................................ 113 2.2.7 Kế toán doanh thu tài chính và chi phí tài chính. ................................ 117 2.2.7.1 Kế toán chi phí tài chính. .................................................................. 117 2.2.7.2 Doanh thu hoạt động tài chính. ......................................................... 119 2.2.8 Kế toán thu nhập khác,chi phí khác .................................................... 121 2.2.9 Chi phí thuế TNDN ............................................................................. 121 2.3 Kết quả kinh doanh ................................................................................. 122 2.4 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: ................................................. 125 CHƯƠNG III:MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ PHỤ TÙNG SÀI GÒN TẠI HÀ NỘI ................................................................................................................ 127 3.1 Kết luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội .......................................... 127 3.1.1 Ưu điểm ................................................................................................ 127 3.1.1.1 Nhận xét về bộ máy kế toán .............................................................. 127 3.1.1.2 Nhận xét về hình thức kế toán........................................................... 128 3.1.1.3 Nhận xét về hệ thống tài khoản kế toán ............................................ 129 SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp vi Học viện tài chính 3.1.1.4 Nhận xét về hình thức chứng từ kế toán ............................................ 129 3.1.1.5 Nhận xét về phương pháp đánh giá hàng tồn kho .............................. 129 3.1.1.6 Nhận xét về việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong công tác kế toán.. 130 3.1.1.7 Nhận xét về tình hình vốn và công nợ của công ty ........................... 130 3.1.1.8 Nhận xét về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ........... 131 3.1.1.9 Nhận xét về nghĩa vụ công ty đối với nhà nước ............................... 131 3.1.2 Nhược điểm .......................................................................................... 132 3.1.2.1 Về việc sử dụng phần mềm kế toán .................................................. 132 3.1.2.2 Về hệ thống sổ sách kế toán .............................................................. 132 3.1.2.3 Về hệ thống tài khoản kế toán ........................................................... 132 3.1.2.4 Về việc xác định kết quả bán hàng ................................................... 133 3.1.2.5 Về hệ thống kiểm soát nội bộ........................................................... 133 3.2. Một số ki ến nghị nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại CN công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội ........... 133 KẾT LUẬN: .................................................................................................. 153 SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp vii Học viện tài chính DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 21 23 24 25 Từ viết tắt BHTN BHXH BHYT CKTM CP CP QLDN CPBH ĐVT GGHB GTGT GVHB HH KH KPCĐ MST NHNN NSNN NV PGĐ TK TNDN TNHH TSCĐ TTĐB XNK SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Nghĩa Bảo hiểm thất nghiệp Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Chiết khấu thương mại Cổ phần Chi phí quản lý doanh nghiệp Chi phí bán hàng Đơn vị tính Giảm giá hàng bán Giá trị gia tăng Giá vốn hàng bán Hàng hóa Khấu hao Kinh phí công đoàn Mã số thuế Ngân hàng Nhà nước Ngân sách Nhà nước Nhân viên Phó giám đốc Tài khoản Thu nhập doanh nghiệp Trách nhiệm hữu hạn Tài sản cố định Tiêu thụ đặc biệt Xuất nhập khẩu Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 8 Học viện tài chính LỜI MỞ ĐẦU Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, đặc biệt là từ khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Quốc tế WTO đã mang lại cho nến kinh tế Việt Nam, các doanh nghiệp trong nước nhiều cơ hội cũng như thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất mà các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt đó là sức ép cạnh tranh với các công ty trong nước, quốc tế. Trước tình hình đó để tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp phải có những biện pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ở tất cả các khâu, đặc biệt là khâu tiêu thụ, khâu quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Bởi vì chỉ thông qua bán hàng,tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp mới có được doanh thu để trang trải chi phí đã bỏ ra và đạt mục tiêu lợi nhuận.Một trong những biện pháp quan trọng nhất, hiệu quả nhất phải kể đến là thực hiện tốt công tác bán hàng,tiêu thụ sản phẩm,tận dụng các cơ hội và ra quyết định kịp thời nâng cao hiệu quả kinh doanh.Mà thông tin làm cơ sở không thể khác hơn ngoài thông tin kế toán.Chính vì vậy các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững thì đòi hỏi bộ máy kế toán tốt, hiệu quả. Một công cụ đắc lực giúp các nhà quản lí thực hiện mục tiêu đó chính là kế toán bán hàng và kết quả bán hàng.Kế toán bán hàng và kết quả bán hàng giữ vai trò hết sức quan trọng,là phần hành kế toán chủ yếu trong công tác kế toán của doanh nghiệp,giúp doanh nghiệp tăng nhanh khả năng thu hồi vốn ,cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời, chính xác phục vụ việc quản lí và ra quyết định tổ chức quá trình kinh doanh tiếp theo.Từ đó giúp doanh nghiệp phân tích đánh giá lựa chọn các phương án hiệu quả. Nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức kế toán bán hàng xác định kết quả kinh doanh,vận dụng những kiến thức đã được học và SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 9 Học viện tài chính nghiên cứu tại trường em đã đi sâu nghiên cứu về quá trình bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty.Với sự giúp đỡ của các cán bộ nhân viên trong công ty nói chung,của các nhân viên phòng kế toán nói riêng và sự hướng dẫn của PGS.TS Mai Ngọc Anh em đã chọn đề tài: “Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại CN công ty thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội” Nội dung chuyên đề của em gồm 3 chương: Chương 1:Lí luận cơ bản về tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại Chương 2:Thực trạng tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại chi nhánh công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội Chương 3:Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại chi nhánh công ty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn tại Hà Nội Mặc dù có nhiều cố gắng song thời gian có hạn nên chắc chắn không thể tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong được sự bổ sung của các thầy cô để chuyên đề của em được hoàn thiện hơn Em xin chân thành cảm ơn! SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 10 Học viện tài chính CHƯƠNG I LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1 Sự cần thiết tổ chức kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại 1.1.1 Quá trình bán hàng,kết quả kinh doanh. ❖ Khái niệm bán hàng: Theo chuẩn mực 14 trong hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam, bán hàng là bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán sản phẩm hàng hóa mua vào. 1.1.1.1 Quá trình bán hàng Bán hàng là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa gắn với phần lớn lợi ích hoặc rủi ro cho khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán Bán hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh. Đây là quá trình chuyển hóa vốn từ hình thái vốn sản phẩm, hàng hóa sang hình thái vốn tiền tệ hoặc vốn trong thanh toán giúp cho doanh nghiệp thu hồi vốn để tiếp tục quá trình sản xuất kinh doanh tiếp theo. 1.1.1.2 Kết quả kinh doanh Kết quả bán hàng là phần thu nhập còn lại từ việc bán hàng sau khi trừ đi tất cả các chi phí. Xác định kết quả kinh doanh là phương pháp tính số chênh lệch giữa thu bán hàng thuần với các khoản chi phí bao gồm giá vốn hàng bán,chi phí bán hàng ,chi phí quản lí doanh nghiệp phát sinh trong một kì nhất định. Nếu doanh thu bán hàng thuần lớn hơn chi phí đã bỏ ra thì kết quả bán hàng là lãi.Ngược lại ,nếu doanh thu thuần nhỏ hơn các các chi phí đã bỏ ra thì kết quả bán hàng là lỗ. 1.1.1.3 Ý nghĩa,vai trò cuả quá trính bán hàng và kết quả kinh doanh SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 11 Học viện tài chính Khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường ,sự cạnh tranh ngày càng trở lên gay gắt không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà với cả các doanh nghiệp nước ngoài.Vấn đề tiêu thụ càng có ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp .Bởi vì hàng hóa qua tiêu thụ mới chuyển từ hình thái hiện vật sang hình thái giá trị và khi đó doanh nghiệp mới thu hồi được lượng vốn đã đầu tư vào các hoạt động kinh doanh giúp cho doanh nghiệp thực hiện tái sản xuất.Hơn nữa chỉ thông qua hoạt động bán hàng giá trị hữu ích của hàng hóa mới được xã hội thừa nhận.Đồng thời việc đẩy mạnh quá trình bán hàng góp phần tăng nhanh vòng quay của vốn ,nâng cao hiệu quả sử dụng vốn,là tiền đề cho việc tăng thu nhập ,ổn định tình hình tài chính của doanh nghiệp và tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp. Công tác bán hàng và tiêu thụ hàng hóa có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân.Thực hiện tốt khâu bán hàng là cơ sở cho việc điều hòa sản xuất và tiêu dùng,giữa tiền và hàng,giữa cung và cầu,đảm bảo sự cân đối nhịp nhàng trong từng nghành và các khu vực trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.Thông qua việc xác định kết quả bán hàng doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả sản xuất kinh doanh,xác định được phần nghĩa vụ thực hiện với Nhà nước ,giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế của Nhà nước với lợi ích kinh tế của Nhà nước với kinh tế tập thể và cá nhân người lao động.Qua đó doanh nghiệp có thể hạch định chiến luợc kinh doanh phù hợp để tăng hiệu quả kinh doanh ở các kì tiếp theo. 1.1.2 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh Quản lý quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh là một yêu cầu thực tế ,nó xuât phát từ mục tiêu của doanh nghiệp.Nếu doanh nghiệp quản lí tốt khâu bán hàng thì mới đảm bảo được chỉ tiêu hoàn thành kế SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 12 Học viện tài chính hoạch tiêu thụ và đánh giá chính xác hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó.Do vậy vấn đề đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp là: +Phải tổ chức quản lí đến từng mặt hàng từ khâu nghiên cứu thị trường mua hàng ,bảo quản dự trữ và khâu bán hàng theo cả chỉ tiêu hiện vật lẫn giá trị. +Quản lí chặt chẽ quá trình bán hàng với từng khách hàng theo từng phương thức bán hàng,hình thức thanh toán,đôn đốc khách hàng thanh toán tiền hàng nhằm thu hồi đầy đủ nhanh chóng tiền hàng. +Tính toán ,xác định đúng đắn kết quả từng loại hoạt động và thực hiện nghiêm túc cơ chế phân phối lợi nhuận,thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước đầy đủ,kịp thời. 1.1.3 Vai trò nhiệm vụ của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh 1.1.3.1 Vai trò của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh Kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh có mục đích thu thập ,xử lý,cung cấp các thông tin cần thiết liên quan đến hoạt động bán hàng như doanh thu,chi phí và kết quả bán hàng cho các đối tượng sử dụng thông tin để ra các quyết định phù hợp . Đối với các doanh nghiệp ,thông qua thông tin về quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh do kế toán cung cấp ,các nhà quản lý doanh nghiệp có thể đánh giá được tình hình thực hiện các kế hoạch,được hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.Đồng thời các thông tin này sẽ giúp cho các nhà quản lí có thể nhận ra điểm yếu,những sai sót trong hoạt động cua doanh nghiệp từ đó có thể đề ra những biện pháp phù hợp để khắc phục nhằm đề ra kế hoạch phương hướng và chiến lược kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả cho doanh nghiệp. Đối với Nhà nước ,từ các số liệu do kế toán hàng năm cung cấp có thể nắm bắt được tình hình kinh doanh và tình hình tài chính doanh SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 13 Học viện tài chính nghiệp.Từ đó thực hiện chức năng quản lý,kiểm soát vĩ mô nền kinh tế,thực hiện kiểm tra việc chấp hành về kinh tế tài chính và thực hiện các nghĩa vụ với Nhà nước. Đối với các nhà đầu tư ,bạn hàng số liệu kế toán cung cấp sẽ giúp họ ra quyết định đầu tư,xác định việc nên duy trì đầu tư hay không,quy mô vốn đầu tư ,cho vay vốn hay mở rộng hợp tác. 1.1.3.2 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh Để thực sự là công cụ cho quá trình quản lý,kế toán bán hàng phải thực hiện tốt và đầy đủ các quy địnhsau: -Phản ánh và ghi chép đầy đủ,kịp thời và chính xác các khoản doanh thu,các khoản giảm trừ doanh thu và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp ,đồng thời theo dõi và đôn đốc các khoản phải thu khách hàng. -Phản ánh,tính toán chính xác kết quả hoạt động bán hàng.Kiểm tra ,giám sát tình hình thực hiện kết quả bán hàng và tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. -Cung cấp thông tin chính xác ,trung thực và đầy đủ về tình hình bán hàng và kết quả bán hàng phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và định kì phân tích hoạt động kinh tế liên quan đến quá trình bán hàng phục vụ cho công tác quản lí doanh nghiệp. Như vậy ta thấy,kế toán bán hàng và kết quả kinh doanh là công cụ đóng vai trò quan trọng,cần thiết cho doanh nghiệp nhằm xác định số lượng và giá trị hàng hóa bán ra cũng như doanh thu,kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.Song để phát huy vai trò của nó đòi hỏi phải tổ chức kế toán thật khoa học và hợp lý,các cán bộ kế toán phải nắm vững nhiệm vụ cũng như nội dung chuyên môn của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 14 Học viện tài chính 1.2 Lí luận cơ bản về quá trình bán hàng và kết quả kinh doanh. 1.2.1 Các phương thức bán hàng • Phương thức bán hàng trực tiếp Theo phương thức này, khi doanh nghiệp giao hàng hóa, thành phẩm hoặc lao vụ dịch vụ cho khách hàng, đồng thời được khách hàng thanh toán ngay hoặc chấp nhận thanh toán ngay hoặc chấp nhận thanh toán đảm bảo các điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng. Các phương thức bán hàng trực tiếp bao gồm:Bán hàng thu tiền ngay; Bán hàng được người mua chấp nhận thanh toán ngay (không có lãi trả chậm);Bán hàng đổi hàng… • Phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận: Theo phương thức này, định kỳ doanh nghiệp sẽ gửi hàng cho khách hàng theo những thỏa thuận trong hợp đồng. Khách hàng có thể là các đơn vị nhận bán hàng đại lí hoặc là khách hàng mua thường xuyên theo hợp đồng kinh tế. Khi ta xuất kho hàng hóa – thành phẩm giao cho khách hàng thì số hàng hóa – thành phẩm đó vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, bởi vì chưa thỏa mãn đồng thời 5 điều kiện ghi nhận doanh thu theo VAS 14. Khi khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì mới được phép ghi nhận doanh thu do doanh nghiệp đã chuyển các lợi ích gắn với quyền sở hữu hàng hóa – thành phẩm cho khách hàng. • Phương thức bán hàng qua đại lý, ký gửi: Bán hàng đại lý, là phương thức mà bên chủ hàng xuất hàng giao cho bên nhận đại lý, bên đại lý sẽ được hưởng thù lao đại lý dưới hình thức hoa hồng hoặc chênh lệch giá. Doanh thu hàng bán được hạch toán khi đại lý trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán. SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 15 Học viện tài chính • Phương thức bán hàng trả chậm ,trả góp: Theo phương thức này, khi giao hàng cho người mua thì số hàng đó được coi là tiêu thụ và doanh nghiệp không còn quyền sở hữu số hàng đó. Người mua sẽ thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số tiền người mua chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo phải chịu một tỷ lệ lãi nhất định. Thông thường thì số tiền trả ở các kỳ sau phải bằng nhau bao gồm một phần tiền gốc và một phần lãi trả chậm. • Phương thức hàng trao đổi hàng: Hàng đổi hàng là phương thức bán hàng mà trong đó người bán đem sản phẩm, vật tư, hàng hóa của mình để đổi lấy vật tư, hàng hóa của người mua. Giá trao đổi là giá bán của hàng hóa, vật tư đó trên thị trường. Phương thức này có thể chia làm ba trường hợp: Xuất kho lấy hàng ngay. Xuất hàng trước, lấy vật tư, sản phẩm, hàng hóa về sau. Nhận hàng trước, xuất hàng trả sau. • Các phương thức bán hàng khác: Trên thực tế ngoài các phương pháp bán hàng như trên, sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp còn có thể được tiêu thụ dưới nhiều hình thức khác. Đó là khi doanh nghiệp xuất hàng hóa, thành phẩm để tặng, trả lương, thưởng cho cán bộ, nhân viên trong nội bộ doanh nghiệp. 1.2.2 Các phương thức thanh toán Quản lý quá trình thanh toán rất quan trọng giúp cho doanh nghiệp không bị chiếm dụng vốn, tạo điều kiện quay vòng vốn,giữ uy tín với khách hàng.Có 2 phương thức thanh toán chủ yếu là: -Thanh toán bằng tiền mặt. -Thanh toán qua ngân hàng: Ngân hàng đóng vai trò trung gian thực hiện chuyển tiền từ tài khoản của doanh nghiệp này sang tài khoản của SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 16 Học viện tài chính doanh nghiệp khác hoặc bù trừ lẫn nhau khi nhận được yêu cầu của các bên tham gia mua bán.Bao gồm thanh toán bằng séc,thanh toán bằng UNC,thanh toán bằng thư tín dụng.. 1.2.3 Doanh thu bán hàng và kết quả kinh doanh 1.2.3.1 Khái niệm Theo chuẩn mực số 14 ban hành theo QĐ 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính thì: Doanh thu là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ hạch toán phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn của chủ sở hữu.Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được. Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản.Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ các khoản chiết khấu thương mại,chiết khấu thanh toán,giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại.Tùy theo từng loại hình kinh doanh,doanh thu bao gồm -Doanh thu bán hàng và cung cấp dich vụ -Doanh thu từ tiền lãi,tiền bản quyền,cổ tức và lợi tức được chia. -Doanh thu kinh doanh bất động sản -Thu nhập khác 1.2.3.2 Nhận biết giao dịch Tiêu chuẩn nhận biết giao dịch trong chuẩn mực này được áp dụng riêng biệt cho từng giao dịch.Trong một số trường hợp,các tiêu chuẩn nhận biết giao dịch cần tách biệt cho từng bộ phận của một giao dịch đơn lẻ để phản ánh bản chất của giao dịch đó.Ví dụ,khi trong giá bán của một SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 17 Học viện tài chính sản phẩm có một khoản đã định trước cho việc cung cấp dịch vụ sau bán hàng thì khoản doanh thu từ việc cung cấp dịch vụ sau bán hàng sẽ được dời lại cho đến khi doanh nghiệp thực hiện dịch vụ đó.Tiêu chuẩn nhận biết giao dịch còn được áp dụng cho hai hay nhiều giao dịch đồng thời có quan hệ với nhau về mặt thương mại.Trường hợp này phải xem xét chúng trong mối quan hệ tổng thể .Ví dụ,doanh nghiệp thực hiện việc bán hàng và đồng thời ký một hợp đồng khác để mua chính các các hàng hóa đó sau một thời gian thì phải đồng thời xem xét cả hai hợp đồng và doanh thu không được ghi nhận. Theo chuẩn mực kế toán số 14 ban hàng theo QĐ 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng bộ tài chính thì: Bán hàng là bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hóa mua vào Cung cấp dịch vụ :Thực hiện công việc đã thỏa thuận theo hợp đồng trong một hay nhiều kì kế toán 1.2.3.3 Nội dung kế toán bán hàng a, Điều kiện ghi nhận doanh thu Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn cả năm điều kiện sau: +Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua, +Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lí hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa; +Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; +Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dich bán hàng, +Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 18 Học viện tài chính b, Xác định doanh thu Theo chuẩn mực kế toán số 14 ban hành theo QĐ 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng bộ tài chính thì: Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được -Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản.Nó được xác định bởi giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ các khoản chiết khấu thương mại,chiết khấu thanh toán,giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. -Đối với các khoản tiền hoặc tương đương tiền không nhận được ngay thì doanh thu được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu được trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỉ lệ lãi xuất hiện hành.Giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá trị danh nghĩa sẽ thu được trong tương lai. -Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa dịch vụ tương tự về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. -Khi hàng hóa trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ khác không tương tự thì việc trao đổi đó được gọi là giao dịch tạo ra doanh thu.Trường hợp này doanh thu được xác định bằng gía trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận về,sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu thêm.Khi không xác định được giá trị hợp lý của hàng hóa dịch vụ nhận về thì doanh thu được xác định bằng giá trị hàng hóa dịch vụ đem trao đổi,sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu thêm. SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 19 Học viện tài chính c, Nguyên tắc ghi nhận doanh thu -Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn các điều kiện ghi nhận cho doanh thu bán hàng,doanh thu cung cấp dịch vụ,doanh thu tiền lãi,tiền bản quyền,cổ tức và lợi nhuận được chia được quy định tại Chuẩn mực số 14 “Doanh thu và thu nhập khác”,nếu không thỏa mãn các điều kiện thì không hạch toán vào doanh thu. -Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính. -Trường hợp hàng hóa trao đổi lấy hàng hóa tương tự về bản chất thì không được ghi nhận là doanh thu. -Phải theo dõi chi tiết từng loại doanh thu,doanh thu từng mặt hàng ,ngành hàng,..theo dõi chi tiết từng khoản giảm trừ doanh thu,để xác định doanh thu thuần của từng loại doanh thu,chi tiết từng mặt hàng…để phục vụ cho cung cấp thông tin kế toán để quản trị doanh nghiệp và lập Báo cáo tài chính. -Trường hợp doanh nghiệp có doanh thu bán hàng bằng ngoại tệ thì phải quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt nam theo tỷ giá thực tế phát sinh hoặc tỉ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế. 1.2.3.4 Chứng từ kế toán sử dụng Chứng từ kế toán sử dụng để kế toán doanh thu bao gồm: -Hóa đơn GTGT (mẫu 01-GTKT-3LL) -Hóa đơn bán hàng thông thường (mẫu 02-GTGT-3LL) -Bảng thanh toán hàng đại lý,kí gửi (mẫu 01-BH) -Thẻ quầy hàng (mẫu 02-BH) -Các chứng từ thanh toán (phiếu thu,séc chuyển khoản,séc thanh toán,ủy nhiệm thu,giấy báo Có NH,bảng sao kê của Ngân hàng) SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20 Luận văn tốt nghiệp 20 Học viện tài chính 1.2.3.5 Tài khoản sử dụng: Để kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, kế toán sử dụng: TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK 512 – Doanh thu nội bộ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp. TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện. và các TK liên quan khác (TK 111, 112,131 …). TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: TK này được dùng để phản ánh doanh thu bán hàng thực tế của doanh nghiệp thực hiện trong một thời kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh thu thực tế là doanh thu của sản phẩm, hàng hóa đã được xác định là tiêu thụ bao gồm hàng đã bán thu tiền ngay và chưa thu tiền nhưng khách hàng đã chấp nhận thanh toán. TK không có số dư cuối kỳ và có 4 TK cấp hai: TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa. TK 5112: Doanh thu bán các thành phẩm. TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ. TK 5114: Doanh thu trợ cấp, trợ giá. TK 5117: Doanh thu kinh doanh bất động sản. TK 512 – Doanh thu nội bộ: TK này được dùng để phản ánh doanh thu của sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ tiêu thụ giữa các đơn vị trực thuộc trong cùng một công ty, tổng công ty, …hạch toán toàn ngành. TK này mở 3 TK cấp hai tương ứng như 3 TK cấp hai đầu của TK 511. Ghi chú : Theo thông tư 200/2014/TT-BTC ban hành ngày 22/12/2014 hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp thay thế cho QDD15/2006/QĐ-BTC ,tài khoản 512 được bỏ. SV: Đoàn Thị Ngọc Anh Lớp: CQ49/21.20