Tài liệu Tuyển dụng công chức tại bộ nội vụ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ……………/………….. BỘ NỘI VỤ .…./….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRIỆU THỊ THANH HUYỀN TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TẠI BỘ NỘI VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội, 2017 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ……………/………….. BỘ NỘI VỤ .…./….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRIỆU THỊ THANH HUYỀN TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TẠI BỘ NỘI VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 60.34.04.03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Trần Nghị Hà Nội, 2017 2 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn “Tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ” là công trình nghiên cứu của tôi. Các nội dung nghiên cứu, số liệu và kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực và khách quan. Hà Nội, ngày .... tháng ... năm 2017 Tác giả luận văn Triệu Thị Thanh Huyền 3 LỜI CẢM ƠN Luận văn “Tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ” hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu nghiêm túc và tâm huyết của người thực hiện, là công trình ghi nhận nỗ lực của tác giả, sự giúp đỡ, hướng dẫn nhiệt tình của quý thầy cô, bạn bè đồng nghiệp và các chuyên gia nghiên cứu về tuyển dụng công chức. Qua đây, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành tới Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia; Các thầy cô giáo giảng dạy chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia và TS. Trần Nghị, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, tìm hiểu và hoàn thành luận văn. Do trình độ hiểu biết và thời gian nghiên cứu có hạn, chắc chắn luận văn khó tránh khỏi những hạn chế và khiếm khuyết. Tác giả mong nhận được sự chỉ dẫn và đóng góp ý của Quý thầy cô và đồng nghiệp để luận văn thêm hoàn thiện. Trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Học viên Triệu Thị Thanh Huyền 4 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN STT Viết đầy đủ Viết tắt 1. BNV Bộ Nội vụ 2. CP Chính phủ 3. CTGQ 4. Nxb Chính trị quốc gia Nhà xuất bản 5 DANH MỤC SƠ ĐỒ Số hiệu sơ đồ 2.1. Tên sơ đồ Cơ cấu tổ chức Bộ Nội vụ Trang 45 DANH MỤC BẢNG Số hiệu bảng 2.1. Tên bảng Trang Số liệu thể hiện biên chế tại cơ quan Bộ Nội 51 vụ năm 2016 6 MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Danh mục từ viết tắt Danh mục bảng, sơ đồ Mở đầu 1 Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về tuyển dụng công chức 13 1.1 Một số khái niệm cơ bản 13 1.1.1 Công chức 13 1.1.2 Tuyển dụng 20 1.1.3 Tuyển dụng công chức 22 1.2. Những vấn đề chung về tuyển dụng công chức 24 1.2.1 Mục đích của tuyển dụng công chức 24 1.2.2 Các nguyên tắc trong tuyển dụng công chức 25 1.2.3 Điều kiện đăng ký dự tuyển 30 1.2.4 Hình thức tuyển dụng 30 1.2.5 Quy trình tiến hành tuyển dụng công chức 34 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng công chức 35 1.3.1 Các yếu tố chủ quan 35 1.3.2 Các yếu tố khách quan 36 Chƣơng 2. Phân tích thực trạng tuyển dụng công chức tại cơ quan 39 Bộ Nội vụ 2.1. Giới thiệu chung về Bộ Nội vụ 39 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Bộ Nội vụ 39 2.1.2 Cơ cấu tổ chức 44 2.2. Phân tích thực trạng tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ 45 Nội vụ 2.2.1 Đặc điểm công chức Bộ Nội vụ 7 45 2.2.2 Công tác tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 52 2.2.3 Quy trình tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 57 2.2.4 Những vấn đề đặt ra về công tác tuyển dụng công chức tại cơ 62 quan Bộ Nội vụ thời gian tới 2.3. Đánh giá công tác tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội 64 vụ 2.3.1 Ưu điểm 64 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác tuyển 68 dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ Chƣơng 3. Quan điểm, giải pháp nâng cao chất lƣợng tuyển dụng 73 công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 3.1. Quan điểm về nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức 73 3.1.1 Quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công 73 chức và tuyển dụng công chức 3.1.2 Quan điểm về nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức tại 77 cơ quan Bộ Nội vụ 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng công 85 chức tại cơ quan Bộ Nội vu 3.2.1 Hoàn thiện thể chế về tuyển dụng công chức 85 3.2.2 Bảo đảm tốt hơn nữa các nguyên tắc khách quan, công bằng, 95 công khai, minh bạch trong tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 3.2.3 Hướng tới xây dựng cơ quan tuyển dụng công chức độc lập 97 3.2.4 Tăng cường chính sách đãi ngộ, xây dựng cơ chế, chính sách 99 thu hút nhân tài, tuyển dụng đặc cách người có tài năng 3.2.5 Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin 101 3.2.6 Đơn giản hóa hồ sơ tuyển dụng công chức 102 3.2.7 Tăng cường hoạt động kiểm tra, gaims sát đối với công tác 104 8 tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 3.2.8 Khuyến khích ứng viên dự tuyển mong muốn tham gia kỳ thi 105 tuyển dung và làm việc lâu dài tại cơ quan Bộ Nội vụ Kết luận 109 Danh mục tài liệu tham khảo 111 9 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Mỗi quốc gia có nền hành chính phát triển đều cần có cơ chế, chính sách đúng đắn và cải cách thường xuyên cho phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội, xu thế chung của thế giới. Để có một nền hành chính mạnh, minh bạch, hoạt động có hiệu quả phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, song một trong những yếu tố quan trọng là con người và năng lực làm việc của họ trong hệ thống đó. Công chức là khái niệm chung để chỉ những người làm việc trong cơ quan nhà nước của một quốc gia, tùy mỗi quốc gia khác nhau mà có quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn, khả năng của một công dân để trở thành công chức. Song thực tế cho thấy, một quốc gia có nền hành chính mạnh mẽ, phát triển là quốc gia đó có đội ngũ công chức tốt về trình độ, kỹ năng hoạt động và hiệu quả trong làm việc. Đội ngũ công chức được xem là hạt nhân của nền công vụ và cũng chính là yếu tố bảo đảm cho nền công vụ hiệu lực, hiệu quả. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kèm, có cán bộ tốt thì việc gì cũng xong” và ngược lại, cán bộ yếu kém thì việc gì cũng thất bại. Từ khi thành lập nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến nay, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến xây dựng, phát triển đội ngũ công chức, đặc biệt là ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản chỉ đạo, quy định thành các văn bản quy phạm pháp luật cụ thể để đưa đối tượng này trở thành hạt nhân của nền công vụ, góp phần quyết định thành công của cải cách hành chính ở nước ta. Văn kiện của Đảng và pháp luật cán bộ, công chức do Nhà nước ban hành qua các thời kỳ đều nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của con người, vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức, là những người trực tiếp tham mưu cho Đảng và Nhà nước các định hướng phát triển, cách thức để xây 10 dựng, phát triển đất nước tiến kịp với khu vực và thế giới trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội như: kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng… Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X có nhấn mạnh: “Đổi mới chính sách cán bộ và công tác quản lý…xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất và năng lực gắn với chế độ hưởng thụ thỏa đáng và công bằng…” [32, tr254]. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI tiếp tục nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt… có tính chuyên nghiệp cao, tận tụy phục vụ nhân dân” [32, tr143]. Để thực hiện được những mục tiêu của Đảng qua các thời kỳ về công tác cán bộ, đặc biệt là xây dựng đội ngũ công chức trong nền công vụ thực sự “vừa hồng, vừa chuyên”, thì công tác tuyển dụng công chức, là lực lượng đầu vào, cung cấp nguồn nhân lực cho nền công vụ hết sức quan trọng. Đến nay, Đảng và Nhà nước ta một mặt chú trọng công tác tuyển dụng công chức nói chung, mặt khác chú trọng việc tuyển dụng được những người có tài năng vào làm việc trong nền công vụ. Bộ Nội vụ là bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, có nhiệm vụ tham mưu trực tiếp cho Chính phủ ban hành nhiều chính sách có liên quan mật thiết đến đời sống người dân, đặc biệt là các chính sách liên quan tới những công chức trong nền công vụ và tuyển dụng công chức có vai trò quan trọng hàng đầu trong nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, để tiêu chuẩn vào những vị trí nhất định của bộ máy nhà nước. Trong quá trình thực thi công vụ, việc tuyển dụng đúng người sẽ cho kết quả hoạt động của cơ quan tốt và ngược lại. Trong những năm qua, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ nghiên cứu, xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các đề án để trình Chính phủ. Đặc biệt, với công tác cải cách hành chính, thực hiện nhiệm vụ thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành và tổ chức triển khai hiệu quả nhiều chính sách về cải cách hành chính có ý nghĩa thiết thực góp phần cải cách toàn diện nền hành chính nhà nước như 11 Chương trình Tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010, Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020. Một trong những trọng tâm của cải cách hành chính là xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Ngày 18/12/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1557/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức”, trong đó đề ra nhiều nội dung và giải pháp nhằm xây dựng một nền công vụ “Chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả”. Đánh giá được vai trò và tầm quan trọng của công tác tuyển dụng công chức, Bộ Nội vụ đã tập trung nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện thể chế để tạo cơ sở pháp lý cho các Bộ, ngành, địa phương triển khai các nhiệm vụ cải cách chế độ công vụ, công chức. Một số Bộ, ngành, địa phương đã chủ động, phối hợp với Bộ Nội vụ triển khai thực hiện một số cơ chế mới trong công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, như việc áp dụng hình thức thi tuyển bằng phần mềm trên máy tính; triển khai xác định vị trí việc làm; thí điểm tổ chức thi tuyển công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý. Bên cạnh đó, xét theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Chính phủ đã ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Cán bộ, công chức năm 2008 nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, đó là Nghị định số 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức. Nghị định số 24/2010/NĐCP ngày 15/3/2010 đã hướng dẫn rất cụ thể điều kiện tuyển dụng, quy trình thi tuyển, xét tuyển công chức… là kim chỉ nam cho các Bộ, ban ngành, địa phương thực hiện theo đúng tinh thần và quy định của Luật Cán bộ, công chức. Đồng thời, Bộ Nội vụ cũng ban hành Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày 30/12/2010 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thi hành Nghị định số 24/2010/NĐ-CP; Thông tư số 05/2012/TT-BNV ngày 24/10/2010 của Bộ Nội vụ về việc sử đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 13/2010/TT-BNV. 12 Có thể nói, công tác tuyển dụng tại Bộ Nội vụ đang được nổ lực đổi mới, hoàn thiện một cách căn bản và toàn diện, không chỉ cho bản thân mình mà còn là căn cứ, phương hướng cho các Bộ, cơ quan ban ngành trên cả nước áp dụng và thực hiện theo đúng tiến trình cải cách hành chính của nhà nước. Trên thực tế, hiện nay tại Bộ Nội vụ, công tác tuyển dụng công chức bước đầu đã hướng tới việc xây dựng một đội ngũ công chức có năng lực, chuyên nghiệp, đáp ứng theo yêu cầu nhiệm vụ của từng vị trí, việc làm cụ thể. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số vấn đề như: tính công khai, minh bạch, khách quan, hạn chế tiêu cực trong quá trình thi tuyển được đặt ra trong công tác tuyển dụng công chức, đòi hỏi Bộ Nội vụ phải hoàn thiện, đổi mới nhằm đáp ứng hiệu quả chương trình cải cách hành chính, cải cách chế độ công vụ hiện nay. Trong điểu kiện cải cách hành chính, hướng tới xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch và từng bước hiện đại hóa thì vấn đề tuyển dụng và xây dựng đội ngũ công chức càng có ý nghĩa quyết định hơn bao giờ hết mà nó cần được nghiên cứu cả về mặt lý luận và thực tiễn, đồng thời việc nghiên cứu tuyển dụng công chức càng trở nên có ý nghĩa khi thực hiện tại Bộ Nội vụ, cơ quan thực hiện tham mưu cho Đảng, Chính phủ các chủ trương, giải pháp xây dựng bộ máy nhà nước đáp ứng yêu cầu cải cách, đổi mới và hội nhập quốc tế. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ” làm luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công. Mong muốn của đề tài là qua tìm hiểu, nghiên cứu các khái niệm, vấn đề liên quan đến công chức, công vụ, tác giả đi sâu phân tích, đánh giá về thực trạng công tác tuyển dụng công chức của Bộ Nội vụ trong nhiều năm nay, từ đó có đánh giá, đề xuất các ý kiến cụ thể nhằm nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ được tốt hơn, được áp dụng trên thực tế có hiệu quả hơn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Ở nước ta hiện nay, vấn đề công chức, đặc biệt là tuyển dụng công chức là vấn đề rất quan trọng và thu hút được sự quan tâm của nhiều học giả, 13 giới nghiên cứu, các nhà làm luật…đặc biệt là có khá nhiều các công trình nghiên cứu khác nhau nghiên cứu về đối tượng là công chức. Tuyển dụng công chức là khâu đầu tiên và cũng là một trong những khâu quan trọng nhất trong công tác quản lý công chức.Cho đến nay, cũng có nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đề cập tới vấn đề này dưới nhiều cách tiếp cận khác nhau với những quan điểm và cách đánh giá khác nhau. Khó có thể kể hết được các công trình nghiên cứu ở nhiều dạng, tầm vóc khác nhau như đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ; các luận án tiến sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước, luận văn, các bài báo đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành….Có thể phân chia các công trình nghiên cứu về vấn đề này ở hai hướng như sau: Một là, một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài hoặc các công trình nghiên cứu được dịch, xuất bản thành sách tại Việt Nam như: - Công trình “Những vấn đề cốt yếu của quản lý” do Vũ Thiếu dịch, của 3 tác giả người Mỹ là Harold Koontz, Cyril O”Donnell và Heinz đã đề cập đến hoạt động tuyển chọn, bổ nhiệm như vai trò của công tác tuyển dụng nhân sự, cơ chế định biên, các thành lập một tổ chức, làm gì để nâng cao hiệu quả công tác tổ chức. - Công trình nghiên cứu khoa học “Cải thiện hành chính công trong thế giới cạnh tranh” của Mỹ do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia phát hành và TS Ngô Đức Mạnh cùng một số dịch giả khác dịch. Công trình này có nhiều ưu điểm là đã nêu lên những vấn đề quan trọng về tổ chức và hoạt động của đội ngũ công chức. - Trong bài viết Nghiên cứu chế độ công chức Trung Quốc - nhìn lại lịch sử, các vấn đề tồn tại và triển vọng tương lai (Tạp chí Đại học Nhân dân Bắc Kinh, kỳ 5, 2013), tác giả Hồ Uy đã phân tích chế độ tuyển dụng của hai quốc gia Nhật Bản và Mỹ. Theo tác giả, chế độ tuyển dụng công chức của Nhật Bản là chế độ tuyển dụng tập trung, thống nhất trong cả nước, theo chức nghiệp, mang tính chặt chẽ cao và khá đóng, thường tuyển dụng những người 14 mới tốt nghiệp đại học, tính ổn định của đội ngũ công chức được đảm bảo. Việc tuyển dụng công chức ở Mỹ theo vị trí việc làm, mang tính mở tương đối cao, mọi người có thể căn cứ vào trình độ chuyên môn của mình để tham gia thi tuyển vào các vị trí phù hợp, đồng thời có thể dễ dàng rời bỏ vị trí việc làm của mình. Tác giả cũng cho rằng, việc tuyển dụng công chức ở Trung Quốc hiện nay đang thực hiện theo mô hình chức nghiệp, tác giả cho rằng, xu thế hiện nay là chuyển từ “đóng, khép kín” sang chuyên nghiệp hóa. Vì vậy, các học giả Trung Quốc đang tập trung vào hai xu hướng: nghiên cứu mô hình tuyển dụng của Mỹ và nghiên cứu những vấn đề tồn tại trong mô hình tuyển dụng công chức của Trung Quốc hiện nay. - Công trình khoa học “The Civil Serviec in the 21st Century: Comparative Perspectives” của Jos C.N. Raadschelders, Theo A.J. Toonen và Frits M. Van der Meer nghiên cứu so sánh các hệ thống công chức, khám phá sự thay đổi và phát triển ở các khu vực Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Úc. Các nhà nghiên cứu cũng đề cập và đánh giá cao mô hình tuyển dụng công chức theo khung năng lực: năng lực kiến thức, năng lực kỹ năng mềm, năng lực về kỹ năng tổng hợp. - Tác giả John P. Burns and Wang Xiaoqi với công trình “Civil Service Reform in China: Impacts on Civil Servants’ Behaviour” đề cập đến vấn đề cải cách hệ thống công chức Trung Quốc, qua đó tác giả đã đưa ra cách cải thiện hiệu quả làm việc của công chức đó là giới thiệu các quy trình tuyển dụng cạnh tranh hơn, ưu đãi khen thưởng cao hơn và thắt chặt điều hành và giám sát. - Cuốn sách: Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà nước của Chirstian Batal, Nxb Chính trị quốc gia 2002 đã nêu lên những vấn đề chung về quản trị nguồn nhân lực, đặc biệt là vấn đề quản trị nguồn nhân lực trong khu vực công. Hai là, các công trình nghiên cứu trong nước về công chức, tuyển dụng công chức, nguồn nhân lực trong khu vực công tại các cơ sở đào tạo, học 15 viện, cơ quan, tổ chức, các bài báo, công trình nghiên cứu được công bố ở tạp chí của Việt Nam có thể kể đến như: - Đề tài khoa học cấp bộ của TS. Hà Quang Ngọc (chủ nhiệm) “Đổi mới phương pháp đánh giá công chức ở nước ta hiện nay” đã đi tương đối sâu về vấn đề công chức và các phương pháp hiện hành khi đánh giá khả năng làm việc, hiệu quả làm việc của công chức, từ đó đưa ra các giải pháp quan trọng nhằm đổi mới phương pháp đánh giá đối tượng này theo hướng mới, mang tính định lượng cao. - Luận án tiến sĩ của tác giả Nguyễn Quốc Hiệp về “Hoàn thiện pháp luật về tuyển chọn và bổ nhiệm công chức ở nước ta” cũng phân tích cụ thể về những quy định pháp luật về tuyển chọn và bổ nhiệm công chức và đưa ra những giải pháp hoàn thiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm công chức về pháp luật của nước ta giai đoạn hiện nay. - Bài viết “Tuyển dụng công chức ở Việt Nam qua thi tuyển hiện nay” của GS.TS. Nguyễn Hữu Khiển đã đề cập tới sự cần thiết của việc tổ chức thi tuyển trong các cơ quan hành chính hiện nay.Tác giả cũng đưa ra các nguyên tắc của thi tuyển hành chính, thực trạng của công tác thi tuyển hiện nay đồng thời cũng đưa ra những giải pháp có tính kỹ thuật và công nghệ hành chính vào công tác thi tuyển trong cơ quan hành chính nhà nước. - PGS.TS Nguyễn Hữu Hải và Ths Đào Thị Thanh Thủy với bài viết “Thi tuyển công chức theo vị trí việc làm và điều kiện áp dụng ở nước ta” cho thấy công tác tuyển dụng là khâu có vai trò quyết định đến chất lượng nguồn nhân lực, do đó các nhà tổ chức nhân sự thường xuyên phải tìm cách đổi mới, hoàn thiện nội dung và hình thức của công tác này. Bài viết đề cập đến những ưu điểm của hình thức thi tuyển công chức theo chế độ việc làm nhằm khuyến khích được những người có tài năng tham gia đội ngũ công chức, hạn chế được xu thế quan liêu, trì trệ và các khuynh hướng tiêu cực khác trong bộ máy hành chính, đồng thời đưa ra những điều kiện tiên quyết để thực hiện chế độ thi tuyển công chức theo vị trí việc làm ở nước ta hiện nay. 16 - Trong cuốn Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế giới (2004), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, các tác giả Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền đã đề cập đến nội dung về tuyển dụng công chức của một số quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Anh, Mỹ, Đức, Pháp, Nga. Các tác giả đã trình bày khá chi tiết các vấn đề liên quan đến tuyển dụng công chức của các quốc gia này như: điều kiện tuyển dụng, nguyên tắc tuyển dụng, hình thức tuyển dụng… - Trong bài viết Quy trình thi tuyển công chức của Nhật Bản, tác giả Phạm Huyền Trang đã có những đánh giá khái quát về đội ngũ công chức Nhật Bản và mô tả chi tiết quy trình thi tuyển công chức của Nhật Bản, từ khâu xây dựng đề thi, kế haochj tổ chức thi tuyển cụ thể, cách đánh giá năng lực thí sinh. Theo tác giả, kỳ thi tuyển công chức ở Nhật Bản được tổ chức hàng năm rất chặt chẽ, nghiêm túc, công khai và công bằng đã góp phần tuyển chọn ra được những công chức có tài, có đức, có năng lực để phục vụ cho nhân dân và đất nước. - Trong bài viết Các nước tiên tiến tuyển dụng công chức nhà nước như thế nào của tác giả Nguyễn Tuấn Quỳnh đã tìm hiểu về hệ thống công chức của Nhật, Pháp, Singapore, Mỹ và rút ra các kết luận là: Việc tuyển dụng công chức ở các quốc gia này được tiến hành bảo đảm công khai, công bằng và hầu hết đều thông qua thi tuyển. Thực hiện chế độ khen thưởng, kỷ luật, đãi ngộ xứng đáng để công chức yên tâm công tác và phát huy hết khả năng của mình. - Cuốn sách tham khảo: Một số vấn đề lý luận về chế định pháp luật công vụ, công chức xuất bản năm 2011, nhà xuất bản Chính trị -Hành chính của TS. Lương Thanh Cường đã đi sâu tìm hiểu về pháp luật về hệ thống công vụ, công chức ở nước ta hiện nay, đồng thời đưa ra các giải pháp quan trọng cho hoàn thiện pháp luật về vấn đề này ở nước ta. - Cuốn sách: Pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã ở Việt Nam hiện nay, những vấn đề lý luận và thực tiễn của TS. Nguyễn Minh Sản 17 cho thấy đánh giá được khái quát về các vấn đề nổi cộm của pháp luật về đối tượng là công chức chính quyền cấp xã, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật điều chỉnh về đối tượng này. - Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ: “Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực ngành tổ chức nhà nước” năm 2007 do tác giả Vũ Viết Thịnh làm chủ nhiệm đã đi sâu nghiên cứu về nguồn nhân lực của ngành tổ chức nhà nước trong lịch sử, hiện tại, đánh giá những mặt mạnh, yếu của nguồn nhân lực hiện tại từ đó đề xuất các giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực của Bộ Nội vụ trong thời gian tới. - Cuốn sách: Công chức và vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay của tác giả Tô Tử Hạ, Nxb Chính trị quốc gia, 1998 đã làm rõ một số khái niệm cơ bản về công chức, cán bộ, đồng thời có các giải pháp nhằm xây dựng đội ngũ này đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước Các công trình nghiên cứu trong nước và cả nước ngoài, đều có những phát hiện, đi sâu nghiên cứu về tầm quan trọng của đội ngũ công chức trong nền công vụ. Đánh giá thực trạng về số lượng, chất lượng của đội ngũ công chức, đồng thời có các giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của đối tượng này. Song đối với vấn đề tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ thì chưa có công trình nghiên cứu nào tập trung nghiên cứu và đưa ra những đề xuất cho việc tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ hiện nay cũng như trong tương lai. 3. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận có liên quan, đánh giá thực trạng về tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ. 18 5. Phạm vi nghiên cứu - Luận văn đề cập nghiên cứu việc tuyển dụng công chức được tiến hành tại cơ quan Bộ Nội vụ (bao gồm công chức được tuyển dụng tại các vụ, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ). Đối với các đối tượng công chức ở các đơn vị trực thuộc Bộ như: Ban Tôn giáo Chính phủ; Ban Thi đua - Khen thưởng trung ương; Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước; Học viện Hành chính Quốc gia và các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ thì không thuộc phạm vi nghiên cứu của luận văn. - Thời gian nghiên cứu về công tác tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ là từ năm 2003 đến nay. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, luận văn tập trung giải quyết các nhiệm vụ chủ yếu sau: 6.1. Làm rõ một số vấn đề lý luận về công chức 6.2 Đánh giá thực trạng về vấn đề tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ hiện nay, những vấn đề đặt ra về công tác tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ 6.3. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức của Bộ Nội vụ trong thời gian tới, đáp ứng yêu cầu xây dựng đất nước, cải cách nền hành chính nhà nước, xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, hiện đại, tận tụy, tận tâm phục vụ nhân dân 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp luận: luận văn được triển khai nghiên cứu dựa trên quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử, quan điểm của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển giáo dục và phát triển nguồn nhân lực... để tiếp cận và triển khai các nội dung nghiên cứu. 19 Về các phương pháp nghiên cứu: + Phương pháp thu thập tài liệu nghiên cứu thứ cấp: nhằm thu thập các thông tin có tại các loại tài liệu được in thành sách, các công trình nghiên cứu, điều tra xã hội học đã được chuẩn hóa số liệu, nhằm mục đích sử dụng cho đánh giá thực trạng về tuyển dụng công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ trong thực tiễn. + Phương pháp phân tích: được sử dụng khi đánh giá, bình luận các quan điểm, đường lối của Đảng, các quy định pháp luật. Phương pháp này chủ yếu được sử dụng tại Chương 2 của luận văn. Với các số liệu về số lượng công chức, chất lượng làm việc thực tế của công chức tại Bộ Nội vụ, luận văn sử dụng phương pháp phân tích để thấy được sự phát triển của đội ngũ công chức tại cơ quan Bộ Nội vụ. + Phương pháp tổng hợp: Sử dụng khi đánh giá nhằm rút ra những kết luận của vấn đề nghiên cứu. Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở Chương 1 của luận văn và rải rác ở Chương 2. Với các tài liệu được nghiên cứu về lý luận, các khái niệm có liên quan tại các công trình nghiên cứu được tham khảo, tác giả sử dụng phương pháp này để tổng hợp các kiến thức của những công trình nghiên cứu trước, đồng thời tạo nên các khái niệm, quan điểm...được nêu trong luận văn + Phương pháp so sánh: Sử dụng khi phân tích, đánh giá các nghị quyết, văn bản của Đảng, các quy định của pháp luật về công chức, tuyển dụng công chức. Với các số liệu được thu thập, phương pháp so sánh được sử dụng để nghiên cứu, phát hiện các nội dung về: trình độ, khả năng học tập, đào tạo, khả năng thích ứng công việc và các vấn đề trong tuyển dụng công chức nói chung và tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ nói riêng hiện nay để có cách nhìn nhận khái quát và đưa ra những đề xuất về tuyển dụng công chức tại Bộ Nội vụ trong thời gian tới. 20