Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống (hóa học 10) rác thải ở hà nội

Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI Trường THPT Hoàng Cầu Địa chỉ:27/44 Nguyễn Phúc Lai, phường Ô Chợ Dừa, Đống Đa- Hà Nội Email: [email protected] Thông tin học sinh: 1. Nguyễn Thành Đạt –NS: 03/11/1999-Lớp 10A5 2. Nguyễn Anh Tú –NS: 08/06/1999- Lớp 10A5 Hà Nội -2014 *Tên tình huống: Rác thải ở Hà Nội: Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 1 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Hiện nay, vấn đề ô nhiễm môi trường ở Hà Nội đang là vấn đề rất được quan tâm, đặc biệt là vấn đề rác thải. Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là hiện tượng xả rác ra đường và những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống Ở bất cứ nơi nào, bất cứ ngõ ngách nào trên đường phố Hà Nội chúng ta cũng có thể bắt gặp những hành vi vô ý thức, xả rác một cách tự nhiên. Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 2 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 3 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Trên xe khách, trong rạp chiếu phim, thuốc lá, vỏ lon, túi ni lông... được vứt rất bừa bãi, Người ta lười tới nỗi mà hút thuốc xong cũng không buồn bỏ vào thùng rác, vứt luôn ra đất …ăn xong một gói kẹo, gói bánh hay uống xong một chai nước cũng vứt vỏ lung tung, ăn xong một mẩu cao su cũng nhổ toẹt ra đất… Ngay cả trong công viênmột nơi vốn có không khí trong lành cũng tràn ngập rác. Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 4 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Thậm chí hiện nay, trong một số trường học, hiện tượng xả rác vô ý thức cũng trở nên không còn xa lạ. Trong ngăn bàn,chân cầu thang, sân trường...nơi nào cũng có mặt của rác với đầy đủ các loại: từ giấy vụn đến vỏ kẹo, vỏ lon,,,Những học sinh mặc dù đã được nhắc nhở, dạy bảo chu đáo vẫn ngang nhiên xả rác ra sân, ra trường như chốn không người. Và, cũng chính vì những hành vi xả rác vô ý thức đó mà mỗi năm, con người Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 5 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội chúng ta đã thải vào môi trường 20 tỉ tấn CO2; 1,53 tỉ tấn SO2; 1 triệu tấn Ni; 900 tấn Côban; 1,5 triệu tấn Asen... Vấn đề được đặt ra là: Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến của chúng ta sẽ ra sao nếu hiện tượng này vẫn tiếp diễn? Vậy, vì sao mà người ta lại xả rác bừa bãi? I/Mục tiêu giải quyết tình huống: A/ Kiến thức: - Qua tình huống trên,chúng ta có thể thấy rằng rác thải ở Thủ đô Hà Nội là vấn đề nan giải và đang rất cần được quan tâm ,nguyên nhân từ sự thiếu ý thức và hiểu biết của mọi người. Để hiểu rõ những tác hại do rác thải gây ra, là học sinh trung học phổ thông, chúng ta nên vận dụng những kiến thức đã được học để xử lí tình huống một cách nhanh, gọn, thực tiễn và có ích nhất. - Phải biết cách vận dụng liên môn những môn học khác nhau như môn Sinh học, Công nghệ, Hoá học, những kinh nghiệm thực tế ..và vận dụng kiến thức đó làm gốc vào để giải quyết, xử lí tình trạng xả rác bừa bãi và ô nhiễm môi trường một cách thích hợp. B/Kĩ Năng - Tiếp thu tốt những kiến thức được học ở các môn học trên lớp để vận dụng xử lí khoa học những tình huống thực tiễn,vô tình gặp phải. - Biết cách vận dụng các kiến thức đã học của các môn : Hóa, Sinh, Công nghệ, … để phát huy trí tuệ từ cấp độ thấp đến cấp độ cao hơn. C/Thái độ - Không để tình trạng rác thải ngày càng gia tăng có cách xử lí nhanh và kịp thời đối với các trường hợp xả rác bừa bãi ra nơi công cộng. - Mọi người hiểu được bảo vệ môi trường xung quanh ta là rất quan trọng. - Có ý thức bảo vệ môi trường sống, cảnh quan đô thị, vẻ đẹp của Thủ đô - Hiểu được cách vận dụng các kiến thức đã được học và thực tế cuộc sống. II/ Tổng quát về các nghiên cứu liên quan tới việc giải quyết tình huống Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 6 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội - Suy nghĩ và đưa ra tình huống. - Tìm cách giải quyết tình huống. - Nhớ lại những kiến thức đã học và xem lại các kiến thức liên môn liên quan có thể áp dụng để giải quyết tình huống mà chúng em đã đưa ra. III/Phương pháp giải quyết tình huống - Trong tình huống mà chúng em đã đưa ra thì chúng em đã vận dụng kiến thức liên môn sau để giải quyết một cách thích hợp: + Môn Hóa học + Môn Sinh học + Môn Công nghệ + Hoạt động ngoài giờ + Kiến thức đã học được trong thực tế : xem TV, sách, vở … IV/Thuyết minh về tiến trình giải quyết tình huống Một số nguyên nhân chủ yếu mà chúng em nhận thấy: 1-Sự thiếu hiểu biết , thiếu ý thức trong việc bảo vệ môi trường và thói quen, tập quán sinh hoạt bắt nguồn từ tác phong của nền sản xuất nông nghiệp nhàn nhã, tùy tiện, thoải mái, tự do. 2-Sự lười biếng, thói vị kỉ. Giữ nhà mình sạch sẽ nhưng lại xả rác ra nơi công cộng một cách vô tư; trên cơ sở bảo vệ lợi ích của mình mà ngang nhiên xâm phạm đến lợi ích của người khác. RÁC Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 7 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội 3-Điều kiện cơ sở hạ tầng còn khó khăn, thiếu thốn, chưa đáp ứng được nhu cầu thu gom rác của người dân; 4-Các cơ quan chức năng chưa có những biện pháp giải quyết một cách triệt để, chưa có chế tài xử phạt nghiêm khắc; Khi nhận thấy được một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng xả rác bừa bãi ở Thủ đô, em nghĩ biết nguyên nhân thì sẽ đưa ra được biện pháp xử lí, giống như “ Trị bệnh thì trị tận gốc “ vậy…Là học sinh trung học phổ thông, em mạo muội được đưa ra một số biện pháp như sau: - Đối với nguyên nhân thứ nhất : Sự thiếu hiểu biết , thiếu ý thức trong việc bảo vệ môi trường và thói quen, tập quán sinh hoạt bắt nguồn từ tác phong của nền sản xuất nông nghiệp nhàn nhã, tùy tiện, thoải mái, tự do: Chúng ta nên tuyên truyền rộng rãi và không ngừng cảnh báo sự nguy hiểm về ô nhiễm môi trường . Hình thức tuyên truyền có thể qua phường, xã, qua tổ dân phố, tổ phụ nữ…Phải cho người dân biết được rác thải cũng gây ảnh hưởng, gây ô nhiễm môi trường như thế nào…Hơn nữa, Sở Giáo dục nên đưa những bài viết chi tiết hơn về môi trường trong sách gáo khoa ngay từ cấp tiểu học, giúp học sinh có cái nhìn đúng đắn về môi trường và những hậu quả của việc phá hoại môi trường, từ đó các em biết bảo vệ môi trường mình đang sống. -Với nguyên nhân thứ 2: Sự lười biếng, thói vị kỉ. Giữ nhà mình sạch sẽ nhưng lại xả rác ra nơi công cộng một cách vô tư; trên cơ sở bảo vệ lợi ích của mình mà ngang nhiên xâm phạm đến lợi ích của người khác. Khi đi quanh Thủ đô của chúng ta, những biển báo kiểu như thế này không phải là hiếm : Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 8 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Em nhận thấy rằng càng chỗ nào có biển thì rác vứt xuống càng nhiều…Và em cũng thấy rằng dân ta khá mê tín vậy nên em nghĩ nên chăng thay cho biển báo cấm nọ, cấm kia thì có lẽ mình nên thắp ở đó vài nén nhang, khi đó người dân sợ sẽ không dám vứt rác bừa bãi nữa..một cách khác nữa là, theo em xã, phường nên thường xuyên tổ chức, phát động phong trào tình nguyện như bảo vệ môi trường khu dân cư, dọn rác ở những khu vực công cộng, làm sạch Hồ Tây, Hồ Gươm..mà đối tượng tham gia ngoài học sinh, sinh viên còn có cả các bà con trong tổ dân phố, đặc biệt là các ông, bà đã về hưu… - Với nguyên nhân thứ 3: Điều kiện cơ sở hạ tầng còn khó khăn, thiếu thốn, chưa đáp ứng được nhu cầu thu gom rác của người dân: Điều này có liên quan đến nguyên nhân thứ 2.Theo em, nhà nước nên có nhiều điểm tập kết rác hơn, cụ thể là trong các khu dân cư, nên để xe tập kết rác ở nhiều vị trí hơn để người dân có thể đi ra tận đó vứt rác, tránh việc vứt bừa bãi. Hơn nữa có một thực tế ở ngay khu dân cư nhà em đang sống đó là: Bố, mẹ, anh, chị em, và cả em nữa đều đi làm, đi học về rất muộn, thường là 17h30 hoặc 18h mới về đến nhà, trong khi xe tập kết rác đi thu gom từ 16h30…Như vậy nhà em nói riêng và rất nhiều gia đình khác nói chung là không mang rác ra xe được, tối về cơm nước xong thì xách luôn ra ngoài đường, tiện đâu thì vứt đó chứ không ai để trong nhà…vậy em cũng đề nghị là xe thu gom rác đi muộn hơn, hoặc mỗi khu dân cư nên để một vài xe thu gom rác để phục vụ những gia đình đi làm về muộn.. - Với nguyên nhân thứ 4: Các cơ quan chức năng chưa có những biện pháp giải quyết một cách triệt để, chưa có chế tài xử phạt nghiêm khắc. Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 9 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Hiện tượng vứt rác, xả rác bừa bãi là hiện tượng phổ biến, đi đâu chúng ta cũng bắt gặp như em đã viết ở trên…Vậy nên khi nói đến nguyên nhân này thì em chợt nhớ đến việc đi xe gắn máy đội mũ bảo hiểm, đó là ai không đội sẽ bị xử phạt thật nặng, và khi đưa ra hình thức phạt tiền thì giờ đây đi trên đường phố Hà Nội chúng ta thấy gần như 100% người tham gia giao thông bằng phương tiện xe gắn máy đều đội mũ..vậy sao chúng ta không đưa ra hình thức phạt kinh tế đối với những trường hợp xả rác bừa bãi?? Theo em, các cơ quan chức năng nên đưa ra luật quy định về hình thức phạt tài chính đối với những trường hợp xả rác này. Ví dụ: 1 lần vứt rác không đúng nơi quy định thì phạt 50.000đ chẳng hạn, rác ở đây bao gồm: bã kẹo cao su, đầu thuốc lá, vỏ hộp sữa, túi nilon…v…v…thậm trí cả việc nhổ nước bọt…Hoặc: Nhà nước quy định: xả rác, thuốc lá ra các khu đô thị, nơi công cộng phạt 50-200 nghìn đồng; bỏ rác không đúng nơi quy định ở các địa điểm trên phạt 200-500 nghìn đồng; chôn hoặc thải các chất gây ô nhiễm ở thể rắn phạt 40-60 triệu đồng; xả dầu mỡ, hóa chất, xác động vật, thực vật, vi khuẩn, kí sinh trùng vào môi trường phạt 60-100 triệu đồng... Ngoài những đề xuất trên, theo em nhà nước cũng nên khuyến khích, động viên người dân tự phân loại rác ngay tại nhà theo sơ đồ sau: Phương pháp xử lý rác thải sinh hoạt Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 10 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội - Thực hiện phân loại rác từ ngay trong mỗi gia đình. Em đưa ra ý tưởng thiết kế thùng rác nhiều ngăn, ví dụ: Rác chôn lấp Rác hữu cơ Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Rác tái sinh Page 11 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Các ngăn này có thể tách rời thuận tiện trong việc thu gom.Và trong quá trình thu gom các bác bên môi trường cũng phải có thùng phân loại rác. Với rác hữu cơ: Nhà nước nên cử người về từng địa phương để hướng dẫn người dân cách xử lí sinh học như ủ, trộn..để làm nguyên liệu sản xuất phân bón sinh học.. Mặt khác, khi học môn Sinh học lớp 10 em thấy rằng: Nhiều loại vi sinh vật có khả năng phân giải ngoại bào polisaccarit ( tinh bột, xenlulozo…có trong nhiều loại rác hữu cơ) thành các đường đơn ( monosaccarit), sau đó các đường đơn này được vi sinh vật hấp thụ và phân giải tiếp theo con đường hô hấp hiếu khí, kị khí hay lên men.. -Lên men êtylic Nấm(đường hóa) Nấm men rượu Tinh bột Glucôzơ Eetanol + CO2 Xenlulozo Phương trình phản ứng hóa học: ( C6H10O5)n +nH2O → C6H12O6 → C2H5OH + CO2 -Lên men lactic Lên men lactic là quá trình chuyển hóa kị khí đường (glucôzơ, lactôzơ …) thành sản phẩm chủ yếu là là axit lactic, có 2 loại lên men lactic là lên men đồng hình và -Lên men dị hình . Vi khuẩn lactic đồng hình Glucôzơ Axit lactic Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 12 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội Vi khuẩn lactic dị hình Glucôzơ Axit lactic + CO2 + Eetanol + Axit axêtic ... Tinh bột Một biện pháp xử lý khác nữa là xử lý bằng phương pháp đốt, cách đây không lâu bọn em cũng được xem một chương trình, một người nông dân đã thu gom rác, đốt để tạo ra nguồn điện sinh hoạt cho gia đình.. Đó là những biện pháp thiết thực, gần gũi với người dân mà em nghĩ nếu dược hướng dẫn thì bất kì người dân nào cũng làm được.. Một vấn đề nữa là túi nilon, người dân hay sử dụng loại túi tiện dụng này đề đi chợ mà ít ai biết đến khả năng khó phân hủy, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng của nó.. em cũng biết nhà nước đã có nhiều biện pháp tuyên truyền cổ động người dân dùng túi giấy thay cho túi nilon , nhưng vẫn chưa hiệu quả, túi nilon vẫn áp đảo túi giấy…vậy tại sao không cho đóng của các xưởng sản xuất túi nilon, thay vào đó là sản xuất túi giấy?? Chẳng nói đâu xa, hiện tượng xả rác bừa bãi xảy ra hàng ngày chính tại nơi nuôi dưỡng tâm hồn, nơi hàng ngày chúng em được giáo dục để trở thành những người văn minh, thanh lịch, nơi truyền đạt, tiếp thu những kiến thức của nhân loại..đó là dưới mái trường. Mặc dù hiện tượng xả rác ít hơn so với ngoài xã hội tuy nhiên đâu đó vẫn có những học sinh vô ý thức, xả rác, nhổ bã kẹo bừa bãi làm mất đi vẻ đẹp của một môi trường văn hóa..Theo em, chính bản thân đội ngũ cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm, các thầy cô giám thị, cán bộ nhân viên trong nhà trường phải có trách nhiệm kịp thời phát hiện, phê bình, khiển trách những cá nhân có hành động thiếu văn hóa ,thậm trí phê bình trước toàn trường nếu hành động xả rác bừa bãi được lặp lại… Hơn nữa, chúng em mong muốn ít nhất một năm một lần nhà trường tổ chức cho các lớp hoặc các khối được tham gia các hoạt động tình nguyện đi nhặt rác ở những nơi công cộng, hoặc đi vớt rác ở hồ…khi đó chúng em được tham gia các hoạt động thực tế, được làm việc có ích và cũng là được học về kĩ năng sống.. V/Ý nghĩa: Hà Nội- nơi chôn rau cắt rốn của em, em yêu Hà Nội như yêu chính bản thân mình, và em nghĩ, không chỉ em, bất kì người Hà Nội nào cũng yêu Thủ đô có bề dày lịch sử ngàn năm văn hiến của mình..Người Hà Nội văn minh thanh lịch, nhưng sự văn minh thanh lịch đó sẽ dần mất đi nếu như mỗi cá nhân chúng ta không nâng cao ý thức gìn giữ, bảo vệ môi trường mình đang sống..Sự văn minh thanh lịch thể hiện ở Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 13 Vận dụng kiếến thức liến môn để giải quyếết vấến đếề rác thải ở Hà Nội ngay những hành động tưởng như nhỏ bé mà ý nghĩa lại vô cùng to lớn: xả rác đúng nơi quy định. Mỗi cá nhân tự nâng cao ý thức thì cả cộng đồng có ý thức, chúng ta hãy chung tay xây dựng Thủ đô, hãy giữ cho Thủ đô của chúng ta luôn có môi trường xanh- sạch-đẹp để Thủ đô của chúng ta mãi là nơi hội tụ văn hóa, kết tinh văn minh của Việt Nam. -_Hết_- Nhóm học sinh: Nguyếễn Thành Đạt và Nguyếễn Anh Tú Page 14