
“ Đã có nhiều ý kiến về sự sa sút đến mức đáng báo động của chất lượng,
hiệu quả giảng dạy văn học trong nhà trường THPT. Trên mặt bằng chung thấp ấy,
chất lượng, hiệu quả giảng dạy văn học nước ngoài càng thấp hơn nữa. Trong khi
đó, đối với thời đại hội nhập toàn cầu ngày hôm nay, văn học nước ngoài có vai trò
quan trọng”.
Nói như thế cho thấy: tiếp cận văn học trong quan hệ với các nước giúp
trang bị kiến thức, cung cấp kỹ năng và cả bồi dưỡng thái độ ( cách nghĩ, cách sống)
cho học sinh. Hơn nữa , học sinh là những người trẻ tuổi , say mê cái mới , càng
khao khát tìm hiểu những tác phẩm văn học của dân tộc mình và các dân tộc khác.
Tôi tán thành với Ngô Tự Lập rằng : “ Học sinh trước hết và sau hết phải được dạy
để yêu mến văn học dân tộc. Nhưng cũng hoàn toàn đúng rằng các em đồng thời
cần thiết mở rộng tầm mắt với những nền văn học trong khu vực và trên thế giới”.
Thật vậy, “học người để hiểu mình”, hiểu văn học nước ngoài , đặc biệt là tác
phẩm phương Đông giúp học sinh hiểu biết sâu sắc hơn bản sắc riêng của dân tộc,
quan hệ giao lưu với thế giới.
Vậy nên, làm thế nào để giờ dạy tác phẩm phương Đông bậc THPT đạt hiệu
quả cao là một trong những mục tiêu quan trọng cần hướng đến.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong bộ sách giáo khoa Ngữ văn bậc THPT của Việt Nam hiện nay, phần
văn học nước ngoài chủ yếu lựa chọn để giới thiệu tác giả, tác phẩm tiêu biểu của
các nền văn học lớn, trong đó có văn học phương Đông . Văn học Trung Quốc được
chọn giới thiệu nhiều nhất, trong đó đặc biệt ưu tiên cho thơ Đường.
Lớp 10: học sinh được học : Rama buộc tội( Trích Ramayana), Hoàng Hạc Lâu
tống Mạnh Hao Nhiên chi Quảng Lăng ( Lý Bạch), Cảm xúc mùa thu( Đỗ Phủ),
Hoàng Hạc lâu ( Thôi Hiệu), Khuê oán( Vương Xương Linh) , Điểu minh
giản( Vương Duy), Thơ Haicư của Bashô.
Lớp 11: Bài thơ số 28 ( Tagore)
Lớp 12: Thuốc ( Lỗ Tấn)
Thực tế trong những năm gần đây cho thấy, chất lượng dạy – học môn Ngữ
văn nói chung, dạy – học tác phẩm phương Đông nói riêng vẫn chưa mang lại hiệu
quả cao mặc dù nhiều giáo viên đã có ý thức đổi mới phương pháp. Cần phải thấy
rằng : hầu hết các tác phẩm phương Đông được đưa vào giảng dạy trong nhà trường
là những bài đọc thêm (đoạn trích Rama buộc tội , Hoàng Hạc Lâu, Khuê oán, Điểu
minh giản, Bài thơ số 28) . Cũng chính vì vậy mà văn học nước ngoài, trong đó có
tác phẩm phương Đông không có vị trí trong các đề thi học kỳ, đề thi Đại học. Giáo
viên, học sinh đều xem những tác phẩm này là cái bên lề, cái “hạng hai”, dư thừa,
vô ích. Tình trạng giáo viên dạy qua loa, hướng dẫn học sinh một cách sơ sài; học
sinh học với thái độ đối phó, chất lượng không được quan tâm.
Trước tình hình này, người viết mong góp thêm tiếng nói trong việc dạy học
tác phẩm phương Đông bậc THPT , để giờ dạy học không chỉ đạt hiệu quả cao mà
còn trở nên hấp dẫn, thú vị hơn trong mắt người học cũng như người dạy. Những