Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Lịch sử Skkn sự hình thành và phát triển của các vương quốc chính ở đông nam á lớp 10 ...

Tài liệu Skkn sự hình thành và phát triển của các vương quốc chính ở đông nam á lớp 10

.DOC
31
1461
111

Mô tả:

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO GIA LAI TRƯỜNG THPT CHUYÊN HÙNG VƯƠNG ĐỊA CHỈ: 48 HÙNG VƯƠNG – PLEIKU - GIALAI SĐT:0593824380 ----------------™ ˜ --------------- DẠY THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP DÀNH CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC MÔN LỊCH SỬ BÀI: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC CHÍNH Ở ĐÔNG NAM Á LỚP 10 NGƯỜI THỰC HIỆN: NGUYỄN THỊ LÀNH ĐIỆN THOẠI:0905 036 877 EMAIL: [email protected] -------------------- Năm học: 2015 – 2016 ------------------ 1 PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN 1. Tên dự án dạy học: DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP – MÔN LỊCH SỬ Bài: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC CHÍNH Ở ĐÔNG NAM Á Lớp 10 - Năm học 2015 - 2016 2. Mục tiêu dạy học: Trong những năm gần đây, dạy và học lịch sử đang thu hút sự quan tâm chú ý của toàn xã hội. Trước sự quan tâm ấy, chúng tôi - những giáo viên dạy môn Lịch sử luôn trăn trở về việc dạy của mình. Làm sao để nâng cao chất lượng dạy học lịch sử, làm sao để các em học sinh yêu thích môn Lịch sử và học môn Lịch sử ngày càng có hiệu quả hơn. Phương pháp giáo dục hiện nay là phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh, học phải đi đôi với hành, kiến thức phải gắn liền với thực tế của đời sống xã hội. Tuy nhiên, đối với môn Lịch sử nặng về lí thuyết, sự kiện, mà lí thuyết, sự kiện đó có thể nói đã được cung cấp khá đầy đủ trên mạng, mặt khác học sinh lại xem là môn phụ nên học một cách qua loa, thậm chí có em không học. Vì vậy, giờ học lịch sử có thể nói không còn là hứng thú đối với học sinh. Chính vì thế, mỗi giáo viên giảng dạy môn Lịch sử cần phải tạo ra những giờ học cuốn hút học sinh, khiến học sinh say mê với giờ học, môn học. Bộ môn Lịch sử có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục tư tưởng, tình cảm, quan điểm của học sinh. Đây là môn học giới thiệu những kiến thức cơ bản về các môn khoa học nói chung và khoa học xã hội nói riêng, quan trọng nhất là hình thành nhân cách của con người. Vì vậy, khi dạy môn Lịch sử ở Trường trung học phổ thông là chúng ta đang trang bị cho các em những kiến thức cơ bản, toàn diện của người công dân để các em có được những hành trang tiến lên phía trước. Thấy được tầm quan trọng của việc dạy và học môn Lịch sử. Đồng thời phát huy hơn nữa, hiệu quả trong giảng dạy theo tinh thần đổi mới sách giáo khoa và quan điểm tích hợp. Đó là vấn đề đang được quan tâm nhất hiện nay. Trong dạy học lịch sử việc vận dụng kiến thức liên môn với môn Văn học, Địa lý, GDCD, một số môn khoa học tự nhiên và ứng dụng Công nghệ thông tin sẽ nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử. Giúp cho kiến thức lịch sử ít nhiều không còn biệt lập, khô cứng với kiến thức của các môn học khác từ đó học sinh học Lịch sử với niềm say mê, hứng thú. Đồng thời, giúp các em hình dung được một cách chân thực, sinh động về lịch sử đã diễn ra như thế nào. Qua đó, đánh giá nhận định lịch sử một cách chân thực, khách quan hơn và quan trọng hơn cả là vận 2 dụng kiến thức lịch sử giải quyết, xử lí tình huống hiện tại, trang bị kỉ năng sống, truyền lửa, tiếp sức cho các em trong bước đường tương lai. Để đạt được điều đó, tôi chọn bài “Sự hình thành và phát triển của các vương quốc chính ở Đông Nam Á” Lịch sử lớp 10 (ban cơ bản) để tích hợp với các môn Ngữ văn, Địa lý, GDCD, Sinh học, Toán học... Chắc chắn sử dụng phương pháp này, tiết học sẽ đạt được những mục tiêu đã đề ra, học sinh sẽ thấy môn Lịch sử thú vị, sinh động, thiết thực hơn. 2.1. Kiến thức: 2.1.1. Kiến thức bộ môn Lịch sử: - Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện địa lí – dân cư khu vực Đông Nam Á. - Sơ lược các giai đoạn phát triển lịch sử của khu vực ĐNA. - Một vài nét nổi bật trong tiến trình lịch sử và văn hoá của khu vực ĐNA. 2.1.2. Kiến thức các bộ môn tích hợp: - Môn Ngữ văn: Nắm được đặc điểm của văn học Ấn Độ, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á thời cổ đại, thời phong kiến (Lớp 10/Bài 6: “Đặc trưng thể loại văn học dân gian”; Bài 7: “Chiến thắng Mtao Mxây (trích sử thi Đăm Săn)”; Bài 13: “Ra-ma buộc tội” (trích Ra-ma-ya-na); ...). - Môn Địa lý: Xác định được khu vực ĐNA trên bản đồ thế giới và vị trí địa lí của các quốc gia ĐNA trên bản đồ hành chính ĐNA (Lớp 6/Bài 4: “Phương hướng trên bản đồ”). Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, cư dân, văn hóa khu vực ĐNA (Lớp 8/Bài 17: “Hiệp hội các nước ĐNA”; Lớp 10/Bài 12: “Sự phân bố khí áp một số loại gió chính”). - Môn Sinh học: Nắm được đặc điểm sinh thái của cây lúa nước, cây ăn quả. Tác hại của việc phá vở môi trường sinh thái (Lớp 9/ bài 41: “Môi trường và các nhân tố sinh thái”). - Môn Mĩ thuật: Quan sát đô thị cổ Pa-gan (Mi-an-ma) và khu đền tháp Bô-rô-bu-đua (In-đô-nê-xi-a) rút ra đặc điểm chung và nét riêng độc đáo của mỗi công trình kiến trúc. - Môn Giáo dục công dân: Hiểu được trách nhiệm của công dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, trong quá trình hội nhập với thế giới. Hiểu được trách nhiệm bảo vệ di sản văn hóa của mỗi công dân (Lớp 7/Bài 15: "Bảo vệ di sản văn hóa"; Lớp 9/Bài 6: “Hợp tác cùng phát triển”; Lớp 10/Bài 14: "Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc"). 2.2. Kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ địa lí hành chính ĐNA để phân tích điều kiện tự nhiên, xác định vị trí địa lí của mỗi nước trong khu vực. - Kỹ năng lập bảng niên biểu các thời kỳ lịch sử của các quốc gia ĐNA. 3 - Rèn luyện kỹ năng tổng hợp, phân tích, so sách, đánh giá sự kiện lịch sử. - Kỹ năng khai thác các kênh hình trong SGK và các kênh hình liên quan đến chuyên đề. - Kỹ năng vận dụng kiến thức liên môn để nhận định lịch sử. - Kỹ năng thu thập thông tin qua sách, báo, tivi, đài truyền thông, internet. - Kỹ năng tổ chức, lãnh đạo và làm việc theo nhóm. - Có khả năng thích nghi và hòa nhập, áp dụng các kỹ năng tư duy khoa học và tư duy phản biện trong công tác thực hành và nghiên cứu sau này. - Kỹ năng sống: Kỹ năng lắng nghe tích cực và kỹ năng thể hiện sự mạnh dạn, tự tin. Từ đó giúp học sinh nắm vững kiến thức, có năng lực vận dụng những kiến thức của các môn học trên đề giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài học, gắn liền với thực tiễn. 2.3. Thái độ: - Lịch sử: + Giáo dục cho học sinh lòng tự hào của dân tộc; có thái độ đúng đắn, tích cực trong việc thể hiện lòng tự tôn dân tộc, nhất là trong tình hình biển Đông của nước ta hiện nay. + Giúp HS hiểu được tính chất tương đồng về địa lí, lịch sử, văn hoá, sự gắn bó lâu đời của các dân tộc ở Đông nam Á. Từ đó, giáo dục các em về ý thức đoàn kết và trân trọng những giá trị lịch sử. - Ngữ Văn: Giúp học sinh thấy được mối quan hệ giữa văn học của các nước Đông Nam Á và sự ảnh hưởng ở mức độ nhất định của văn học bên ngoài khu vực. - Địa lý: Học sinh biết được vị trí địa lí, tầm quan trọng của khu vực Đông Nam Á; Giúp các em nhớ lại điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế, cư dân của khu vực Đông Nam Á. - Sinh học: Giáo dục HS hiểu biết về môi trường, vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng của môi trường đối với sự sống và phát triển của con người, xã hội; nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ biển; lên án những hành vi xâm hại, tàn phá, hủy hoại môi trường. - Mĩ thuật: Bồi dưỡng khả năng cảm thụ giá trị nghệ thuật. Qua đó, không ngừng phát huy khả năng sáng tạo để có những đóng góp văn hóa giá trị cho nhân loại. - Giáo dục công dân: Giáo dục học sinh vai trò và nghĩa vụ của công dân đối với đất nước; tham gia các hoạt động xây dựng bảo vệ quê hương đất nước phù hợp với khả năng của bản thân; có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước; trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ và bảo tồn những gi sản văn hóa của nhân loại. 3. Đối tượng dạy học - Học sinh lớp 10c1, 10c5a, 10c5b trường THPT Chuyên Hùng vương – Gia Lai. + Số lượng: 104 em - Nam: 40. Nữ: 64. 4 + Khối lớp: 10. - Kết quả xếp loại học lực của học sinh vào lớp 10, năm học 2015 - 2016. 10c1: Giỏi: 32 – 94,1 %; Khá: 2 -5,9 %; TB: 0%; Yếu: 0%. 10c5a: Giỏi: 34 - 100 %; Khá: 0%; TB: %; Yếu: 0%. 10c5b: Giỏi: 30 – 88,2 %; Khá:4 - 11,8%; TB: %; Yếu: 0%. - Đặc điểm: * Thuận lợi: Đa số học sinh đạt học lực giỏi, nên rất nhanh nhạy trong việc nắm bắt và xử lý thông tin. Vì thế, cách dạy học tích hợp đã lôi cuốn các em vào các hoạt động đội nhóm, các trò chơi kiến thức, khả năng tư duy giải quyết vấn đề tốt, suy nghĩ sáng tạo, logic, khả năng đưa ra quyết định, luôn nảy sinh ý tưởng mới, cách phân tích – xử lý thông tin và quan trọng là sau tiết học tâm trạng các em rất thoải mái để chuẩn bị cho môn học tiếp theo. * Khó khăn: + Như trên đã nêu, phần lớn HS trong lớp đều xếp loại học tập giỏi nên theo đặc thù bộ môn, theo xu thế của xã hội, môn Lịch sử đang bị mất dần vị thế của nó. Các bậc phụ huynh luôn hướng con mình đến mục đích chính là đậu vào các trường KHTN như: Y, Dược, Bách khoa... Đầu tư toàn bộ thời gian cho các môn tự nhiên, các em không còn thời gian chú ý đến bộ môn Lịch sử. Vì thế công tác chuẩn bị cho tiết học Lịch sử của học sinh thường là sơ sài hoặc chỉ để đối phó. + Bài dạy tích hợp liên môn yêu cầu giáo viên phải có kiến thức tổng hợp, phải biết nhạy bén khi xử lý thông tin phản hồi. Lớp học đa số là học sinh giỏi, sự nhanh nhạy, thông minh của các em là áp lực yêu cầu giáo viên phải nỗ lực không ngừng, từ khâu tự bồi dưỡng nâng cao trình độ và tay nghề, đến lòng tận tụy, yêu nghề trong soạn bài và khi lên lớp truyền đạt cho học sinh. + Đối tượng học sinh là lớp 10 nên dạy học liên môn cũng khó khăn, các em còn bở ngở với chương trình THPT, kiến thức các môn khoa học khác ở THCS cũng còn chưa sâu, nhiều kiến thức các em cũng không còn nhớ. Vì vậy, việc dạy học bằng phương pháp liên môn cũng bị hạn chế. 4. Ý nghĩa của dự án: 4.1. Ý nghĩa của dự án đối với thực tiễn dạy học - Việc sử dụng kiến thức liên môn, chủ đề tích hợp sẽ giúp học sinh hiểu được sâu sắc về các sự kiện lịch sử, thấy được mối quan hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội. - Việc sử dụng kiến thức liên môn còn giúp học sinh củng cố thêm những hiểu biết của mình ở nhiều môn học khác. HS biết đặt các khái niệm đã học trong từng môn học cũng như giữa các môn học khác nhau, như vậy các em đã thực sự làm chủ được kiến thức. - Đặc biệt từ việc nhận định lịch sử thông qua việc vận dụng tích hợp các kiến thức liên môn sẽ tạo nên những gợi cảm mới, tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm của học sinh, sẽ đem lại hiệu quả tích hợp giáo dục sâu sắc trong nhiều chủ đề theo hướng dẫn của Bộ GD & ĐT. - Với việc dạy học theo chủ đề tích hợp trên có giá trị thực tiễn to lớn trong đời sống xã hội. Phương pháp dạy học này chú trọng tập dợt cho học sinh vận dụng các kiến thức kỹ 5 năng học được cho quá trình học tập tiếp theo, vận dụng được kiến thức đã học để giải quyết các tình huống thách thức, bất ngờ, chưa từng gặp. - Với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, vai trò của giáo viên không còn là người truyền thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học sinh cả ở trong và ngoài lớp học. Vì vậy, giáo viên các bộ môn liên quan có điều kiện và chủ động hơn trong sự phối hợp, hỗ trợ nhau trong dạy học. Như vậy, dạy học theo các chủ đề liên môn không những giảm tải cho giáo viên trong việc dạy các kiến thức liên môn trong môn học của mình mà còn có tác dụng bồi dưỡng, nâng cao kiến thức và kĩ năng sư phạm cho giáo viên, góp phần phát triển đội ngũ giáo viên bộ môn hiện nay thành đội ngũ giáo viên có đủ năng lực dạy học kiến thức liên môn, tích hợp. Thế hệ giáo viên tương lai sẽ được đào tạo về dạy học tích hợp, liên môn ngay trong quá trình đào tạo ở các trường sư phạm. Như vậy, Dự án này đóng vai trò quan trọng góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực và năng lực sáng tạo của học sinh. Giúp người giáo viên kiểm tra đánh giá được năng lực học tập của học sinh, thái độ học tập của học sinh để từ đó thúc đẩy sự tìm tòi, khám phá, tự học của học sinh. Tuy nhiên trong quá trình vận dụng kiến thức liên môn, chúng ta cần tránh: Không nhồi nhét kiến thức, không bắt nhớ máy móc, cần biết quên các cụ thể chi tiết, chỉ nhớ cách làm, cách xử lý vấn đề, giúp học sinh tự học, tự khám phá, kích thích sáng tạo. 4.2. Ý nghĩa của dự án đối với thực tiễn đời sống Chọn bài "Sự hình thành và phát triển của các vương quốc chính ở Đông Nam Á" để dạy học tích hợp liên môn, ngoài việc cố gắng đạt được những mục tiêu về kiến thức, kĩ năng và thái độ, chúng tôi còn mong muốn dự án có ý nghĩa to lớn đối với thực tiễn đời sống, đó là học sinh sẽ có được những tri thức và kĩ năng sống phù hợp trong tương lai. Cụ thể: - Có kiến thức và thái độ đúng đắn đối với môn Lịch sử. - Giáo dục tinh thần yêu nước, thấy rõ trách nhiệm của bản thân về việc gìn giữ, bảo tồn các giá trị lịch sử, trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. - Giáo dục trở thành công dân có ích cho xã hội. - Có kĩ năng chuyên môn và thực hành nghề nghiệp trong tương lai. - Có khả năng thích nghi và hòa nhập với những môi trường nghề nghiệp công tác xã hội, phát triển cộng đồng có tính đa dạng về văn hóa và dân tộc. => Dự án này tuy chưa lớn nhưng đây là một trong những phương pháp hay và tích cực phù hợp với mục đích của giáo dục phổ thông hiện nay là phải đào tạo những con người phát triển toàn diện, chủ động, năng động, sáng tạo, có năng lực hành động, kỹ năng thích ứng cao, khả năng giao tiếp tốt, năng lực hợp tác, năng lực tự khẳng định mình để phù hợp với yêu cầu của đất nước, của thời đại. 5. Soạn bài dạy học tích hợp 5.1. Bảng mô tả các mức độ nhân thức Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Biết được điều Hiểu được điều So sánh lịch sử Vận dụng kiến 1. Sự ra đời của kiện hình thành kiện tự nhiên hình thành và thức bài học đê 6 các vương quốc các vương quốc cổ ĐNA cổ ở ĐNA Nắm được các hình giai đoạn lịch sử trong sự phát thành và phát triển của khu vực ĐNA đến giữa triển các quốc thế kỉ XIX. 2. Sự gia phong kiến Đông Nam Á . Đông Nam Á có thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế và lịch sử của khu vực. phát triển của các quốc gia ĐNA có gì giống và khác với TQ. Qua đó rút ra vì sao có sự giống và khác đó. Giải thích được những đặc điểm cơ bản của từng giai đoạn trong lịch sử hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến ĐNA, đặc biệt là làm sáng tỏ những biểu hiện về sự phát triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ X đến 1/2 XVIII So sánh các giai đoạn đoạn về lịch sử hình thành và phát triển của khu vực ĐNA với Trung Quốc. khẳng định chủ quyền của các quốc gia ĐNA ở biển Đông. Từ đó, lên án những hành động xâm lược trắng trợn của Trung Quốc hiện nay ở biển Đông. - Rút ra nhận xét và ý nghĩa của nội dung bài học. - Liên hệ: tổ chức liên kết khu vực lớn nhất ĐNA hiện nay (thời gian thành lập, trụ sở, số lượng….) 5.2 Thiết bị dạy học và học liệu a. Thiết bị dạy học * Giáo viên: - Một số bài viết, sách: + 100 câu hỏi – đáp về biển, đảo (NXB Thông Tin và truyền thông, 2013) + SGK và SGV Lịch sử 10 (cả nâng cao và cơ bản) + Các bài báo mạng: “UNESCO vinh danh bằng chứng Hoàng Sa của Việt Nam”, “Thực trạng đóng quân của các nước”,… - Tư liệu về các môn liên quan đến bài học: Văn học, Địa lý, GDCD,... - Máy tính, máy chiếu, video về một số hành động xâm lấn Biến Đông của TQ. - Lược đồ châu Á, các quốc gia cổ ĐNA và bản đồ hành chính khu vực ĐNA hiện nay. - Một số tranh ảnh khai thác trên Internet được thể hiện qua bài giảng PowerPoint. - Phiếu học tập cho học sinh, phấn, bảng phụ, thước kẽ, nam châm… * Học sinh: - SGK môn Lịch sử, vở ghi chép, bảng phụ, bút dạ ghi nội dung thảo luận nhóm. - Tìm hiểu một số vùng kinh tế trọng điểm của các quốc gia phong kiến ĐNA. 7 - Tìm hiểu về 2 quân thể kiến trúc trong SGK, trang 48,49. - Tìm hiểu về những hành động xâm lấn biển Đông thời gian gần đây của Trung Quốc. b. Mô tả các ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của dự án: - Công nghệ thông tin được đưa vào trong dự án chủ yếu là phần mềm Powerpoint, phần mềm Violet để tạo các hiệu ứng đặt ra các câu hỏi, đưa ra đáp án và âm thanh sôi động cho mỗi đáp án đúng nhằm cổ vũ tinh thần tích cực cho người học. - Sử dụng phần mềm Powerpoint để khai thác tranh ảnh, vẽ biểu đồ, minh họa dẫn hứng làm sáng tỏ nội dung. 6. Tiến trình tổ chức dạy học 6.1. Kiểm tra bài cũ: Liên hệ trong bài học 6.2. Giới thiệu bài mới Những bài trước các em đã tìm hiểu về lịch sử Trung Quốc, Ấn Độ thời phong kiến. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lịch sử của các vương quốc chính ở ĐNA. Vậy các vương quốc chính ở ĐNA đã hình thành và phát triển như thế nào ? Trong quá trình đó có những nét nổi bật gì về lịch sử và văn hóa, cũng như những khó khăn họ phải đối mặt ? Chúng ta sẽ làm rõ điều đó trong buổi học hôm nay. 6.3. Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản 8 Hoạt động 1 (cá nhân): Nêu mục tiêu bài học * Về kiến thức lịch sử (Slide 1) * Về kiến thức tích hợp: - Môn Văn học - Môn Địa lí - Môn Sinh học - Môn GDCD - Chủ quyền biển đảo * Về kỹ năng: * Về thái độ: Hoạt động 2 (cá nhân): Xác định vị trí, tên gọi của 11 quốc gia ĐNA hiện nay. Giới thiệu: Vị trí của khu vực ĐNA hiện nay (Slide 2). Hỏi: Hiện nay ĐNA có bao nhiêu quốc gia ? Hỏi (liên môn địa lí): Qua lược đồ (Slide 2) hãy kể tên và xác định vị trí địa lí của các quốc gia đó ? Nhận xét và kết luận: 5 lục địa, 5 hải đảo, 1 bán đảo (Slide 3). - Quan sát, lắng nghe, định hướng nội dung và mục tiêu cần đạt về: kiến thức, kĩ năng, thái độ. 1. Sự ra đời của các vương quốc cổ ở ĐNA Trả lời: 11 quốc gia Lắng nghe bạn trả lời, ghi nhớ. - Một HS lên kể tên và chỉ trên lược đồ vị trí 11 quốc gia ĐNA hiện nay trên Slide 2. Trả lời: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Mianma, Inđônêxia, Hoạt động 3 (nhóm và cả Brunây, Singapo, Philipin, lớp): Tìm hiểu điều kiện hình Đôngtimo, Malaixia. thành các vương quốc cổ ĐNA. Hỏi: Điều kiện hình thành quốc Trả lời: Điều kiện tự gia cổ thường gồm những yếu nhiên, trình độ kĩ thuật, - Điều kiện hình thành: kinh tế, văn hóa. tố nào ? Hổ trợ GV phát phiếu học tập; quan sát phụ lục 1, Phát phiếu học tập: 1 phiếu/2 điền thông tin vào phiếu học tập từ 14. em, yêu cầu HS quan sát phụ Đại diện một nhóm đọc kết 9 quả, nhóm khác nhận xét lục 1 (slide 4), điền thông tin từ bổ sung. 1  4 (3 phút) Phiếu Stt học tập Tiêu chí Nội dung 1 ĐKTN Chỉnh sửa kết quả phiếu học tập theo đáp án của giáo viên (Slide 5). Thuận lợi Khó khăn 2 Trình độ kĩ thuật 3 Kinh tế 4 Văn hóa 5 Thời gian 6 Quy mô 7 Tên VQ, địa bàn Nhận xét, kết luận: (Slide 5) Hỏi: Tại khu vực ĐNA con người có mặt từ khi nào ? Hỏi: Căn cứ vào đâu để khẳng định con người có mặt ở đây từ thời đồ đá ? Hỏi: Vì sao con người lại xuất hiện ở đây sớm ? Hỏi: Vì sao điều kiện hình thành vương quốc cổ ĐNA lại dựa trên kĩ thuật đồ sắt ? Trả lời: thời đồ đá Trả lời: dấu tích di cốt người tối cổ tìm thấy ở (Slide 5) Inđônêxia, công cụ đá VN. S Trả lời: Cảnh quan đa tt dang, nguồn sống dồi dào. 1 Trả lời: Vì đất đai phân Tiêu chí Nội dung ĐKT Thuận - N lợi quan đa dạng  tán, chia cắt núi, biển, rừng Cảnh nguồn sống dồi dào. nhiệt đới, nên đến thời đồ Gió mùa sắt mới có tác dụng lớn ->  nhà nước mới hình thành. mưa. kèm Có biển  Trả lời: khí hậu gió mùa giao thông thuận lợi nông nghiệp. biển Trả lời: Gió thổi theo mùa, dễ dàng. mùa đông và mùa hạ, đông từ lục địa và hạ từ biển 2 Trình Khó Đất khăn phân tán. độ kĩ đai Đồ sắt 10 thuật vào, gió thường kèm theo Hỏi: Vì sao kinh tế chính là nông nghiệp lúa nước ? Hỏi (liên môn địa lí): Bằng kiến thức môn địa lí lớp 10 bài 8, hãy cho biết đặc điểm của gió mùa ? mưa rất thuận lợi cho việc 3 Kinh tế Nghề chính là nông trồng cây lúa nước. nghiệp lúa Trả lời: Văn hóa nông nước TCN + TN nghiệp lúa nước – “vạn vật hữu linh” + biển 4 Văn hóa Bản địa + Ấn Độ + Trả lời: Vì thương nghiệp TQ đường biển rất phát triển. Hỏi: Văn hóa bản địa ĐNA có đặc điểm như thế nào ? Hỏi: Vì sao các vương quốc cổ ĐNA chịu ảnh hưởng văn hóa của Ấn Độ ? Trong quá trình giao thương các thương nhân Ấn mang văn hóa Ấn Độ đến khu vực ĐNA (Phật giáo, chữ viết). Trả lời: Vì gần biền, trên biển (Đông) - Sự hình thành: Hỏi: Vì sao thương nghiệp biển phát triển ? Hoạt động 4 (nhóm và cả lớn): Tìm hiểu về sự hình thành các vương quốc cổ ĐNA. Điền thông tin vào phiếu 5 Thời gian 10 thế kỉ đầu CN. 6 Quy mô Nhỏ 7 Tên VQ Chămpa - Trung và địa bàn Bộ VN; Phù Nam học tập mục 5,6,7. Cử 1 - hạ lưu Mê Công; đại diện đọc kết quả. Đvaravati - hạ lưu Mê Nam; Kêda – bán đảo Mã Lai; Malayu, Kalinga - 11 đảo Inđônêxia…. Giới thiệu và yêu cầu: HS đọc phụ lục 2 (Slide 6) hoàn thành mục 5,6,7 trong phiếu học tập (2 phút). Một HS lên bảng chỉ vị trí một số vương quốc cổ tiêu Yêu cầu: HS đổi phiếu học tập, biểu (Slide 7). nhóm trên và nhóm dưới đổi cho nhau. Nhận xét, kết luận: (Slide 7) kiểm tra phiếu học tập 1 số nhóm, tuyên dương các nhóm điền thông tin chính xác. Yêu cầu: Một HS lên bảng chỉ vị trí của một số vương quốc cổ (Slide 7). Hoạt động 5 (cá nhân): So sánh sự hình thành vương quốc cổ ĐNA với sự hình thành quốc gia cổ Đông. phương Trả lời: - Giống nhau: Ven sông, vì Hỏi: Quan sát lược đồ (Slide 8) kinh tế chính là nông hãy so sánh sự hình thành các nghiệp nên nhà nước hình vương quốc cổ ĐNA với sự thành ở ven sông. 12 hình thành quốc gia cổ phương - Khác: Ra đời muộn hơn Đông (Trung Quốc) về thời (SCN), quy mô nhỏ hơn, gian, quy mô, địa bàn có gì địa bàn vừa ven sông, vừa giống và khác? Vì sao có sự ven biển đông và cả trên giống và khác nhau đó ? Gợi ý: các hòn đảo ở biển đông. 1. Giống như thế nào ? vì sao ? Vì khác nhau về địa lí, địa hình. 2. Khác như thế nào ? vì sao ? Hoạt động 6 (cả lớp): Liên hệ Trả lời: Địa lí Trung Quốc về chủ quyền biển đông. nằm ở biển Thái Bình Hỏi: Quan sát lược đồ “các Dương, còn các quốc gia quốc gia cổ đại” và lược đồ cổ ĐNA nằm ở gần biển “các quốc gia ĐNA cổ đại và Đông và trên biển Đông phong kiến” (Slide 8). Hãy xác định sự khác biệt về vị trí địa lí của các vương quốc cổ ĐNA so với Trung Quốc. Kết luận: Như vậy, chủ quyền của các quốc gia ĐNA trên Nhóm 1 báo cáo: biển Đông đã được xác lập từ - Chiếm giữ quần đảo thời cổ đại (chủ nhân cổ, giao Hoàng Sa (1974) và 1 số thường trên biển). đảo Trường Sa, thành lập Yêu cầu: các nhóm báo cáo câu 13 hỏi đã chuẩn bị trước ở nhà. thành phố Tam Sa. Nhóm 1: (1 phút 30 giây) Nêu - Đưa giàn khoan 981 vào những hoạt động của Trung sâu trong lãnh hải và thềm Quốc trong những năm gần đây lục địa Việt Nam. ở Biển Đông ? - Thực hiện cải tạo các đảo (HS đã chuẩn bị trước) đá (đảo Chữ Thập) thành đảo nhân tạo: Đường băng, Nhận xét và kết luận: Những hành động đó đã cho thấy rõ âm mưu bành trướng Biển Đông và khống chế con đường hàng hải quốc tế quan trọng đi qua Biển Đông của Trung Quốc. bến cảng… Đây là bước đi lâu dài và hết sức nguy hiểm: Khống chế thương mại và toàn bộ tình hình Biển Đông. - Các hoạt động khác: Khai thác, tuần tra, tập Yêu cầu: HS quan sát kĩ các trận, tuyên truyền … bản đồ: “Các quốc gia cổ đại phương Đông”; “ĐNA thời vương quốc cổ và phong kiến” (Slide 8); “Bản đồ Trung Quốc của nhà địa lý người Hà Lan vẽ năm 1695"; “Trung Hoa bưu chính dư đồ” (1919) “Bản 14 đồ các nguồn nhiên liệu và năng lượng xuất bản tại Mỹ Trả lời: năm 1975” (Slide 9), Tuyên bố -. Xâm lược thô bạo, trắng Đường chín đoạn của Trung trợn, trơ trẻn. Những hoạt Quốc ở Biển Đông so với động lấn chiếm Biển Đông những khu đặc quyền kinh tế của Trung Quốc hiện nay 200 hải lý cho mỗi quốc gia là vi phạm luật pháp và theo quy định của Công ước công ước quốc tế về luật Liên Hiệp Quốc về Luật biển biển (1982). bao gồm các đảo đang có tranh - Phẩn nộ, kiên quyết lên chấp (Slide 10). Những hành án những hành động phi lí động của TQ trên bãi đá Chữ đó. Thập thuộc quần đảo Trường Nhóm 2 báo cáo: Sa của Việt Nam (Slide 10) Các nhóm thảo luận: Em có nhận xét gì về yêu sách đường lưỡi bò 9 đoạn và những hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông hiện nay? Hãy cho biết thái độ của em về những hành động trên của Trung Quốc. Hành vi “đảo hóa” của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa đang làm hủy hoại nghiêm trọng môi trường, làm mất cân bằng sinh thái Biển Đông, Theo các nhà khoa học, các rặng san hô ở Trường Sa là nơi các loài cá ở Biển Đông được sinh ra trước khi theo thủy triều phát tán đến các vùng biển ven bờ Philippines, Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia. Nhà sinh học biển người Mỹ John McManus, đã gọi quần đảo Trường Sa là “ngân hàng tài nguyên sinh vật”. Hành động phá hủy san hô này  phá hỏng cân bằng sinh thái  đe dọa đến nguồn sống duy nhất của hàng triệu ngư dân trong khu 15 vực. Nhóm 2 (Liên môn sinh học Trả lời: Các nước ĐNA 1 phút 30 giây): Giới thiệu cần đoàn kết hơn nửa để Slide 11 (Hành động xây đảo chặn đứng những hành của TQ tại bãi đá Chữ Thập) động xâm lược trắng trợn, Những hành động của Trung thô bạo của Trung Quốc ở Quốc ở biển Đông trong thời Biển Đông. gian gần đây tác hại đến môi trường như thế nào ? (học sinh đã chuẩn bị ở nhà) Trả lời: Bảo vệ biển đảo Hỏi: Các nước ĐNA cần phải như thế nào trước những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông hiện nay ? Kết hợp cho HS xem đoạn Video và kết luận: Trung Quốc Trả lời: Ủng hộ vật chất và tinh thần cho những người lính đảo; sưu tầm tư liệu về chủ quyền biển đảo; tham gia các cuộc thi tìm hiểu về chủ đề biển đảo… đang làm những việc để biến “không” thành “có” ở Biển 16 Đông. Đó là những hành động xâm lược trắng trợn, thô bạo, trơ trẻn. Các nước ĐNA cần đoàn kết chặn đứng âm mưu xâm lược Biển Đông của Trung Quốc, nếu không thì hậu quả khó lường. Hỏi: (liên môn GDCD) Là học sinh - thế hệ tương lai của đất nước thì chúng ta phải làm gì? Hỏi (liên môn GDCD) Nêu những hành động thiết thực của học sinh trong việc góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo. Kết luận: Như vậy, trách nhiệm của mỗi công dân, đặc biệt là thế hệ trẻ phải tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo bằng những hành động thiết thực để góp phần ngăn chặn những hành động xâm lược trắng trặn của Trung Quốc, bảo vệ độc 17 lập toàn vẹn Tổ Quốc. Hoạt động 7 (cả lớp): Tìm 2. Sự hình thành và phát triển hiểu về sự hình thành và phát các quốc gia phong kiến triển của các quốc gia phong kiến ĐNA. Hỏi: Sự hình thành và phát triển của các quốc gia PK ĐNA Trả lời: 3 giai đoạn (VIIX: Hình thành; X- ½ Đông Nam Á . XVIII: Phát triển; ½ XVIII - ½ XIX: Suy thoái). đến ½ XIX chia thành mấy giai đoạn (nêu thời gian tương ứng) Trả lời: Quốc gia PK “dân - VII-X: Hình thành quốc gia ? tộc” là lấy bộ tộc đông và phong kiến “dân tộc”. Hỏi: Thế nào là quốc gia phong phát triển nhất làm nòng kiến “dân tộc” ? cốt: Vương Campuchia quốc (người Khơme), các vương quốc của người Môn, người Hỏi (liên môn địa lí): Dựa vào Miến… lược đồ SGK trang 47 kết hợp Trả lời: Vương quốc với kiến thức địa lí và những Campuchia (IX), Đại Việt hiểu biết về lịch sử, hãy xác (X) trên bán đảo Đông định vị trí địa lí và thời gian Dương, vương quốc Pahình thành một số quốc gia gan (IX) hạ lưu sông phong kiến “dân tộc” ở ĐNA ? Iraoadi, Ma-ta-ram (X) 18 Nhận xét: (Slide 12) Khá tốt. trên hai đảo GiaVa và XuTuy nhiên Đại Việt bấy giờ có ma-tơ-ra … tên gọi Âu Lạc (938), Đại Cồ Việt (968), Đại Việt (1054) Trả lời: Chủ quyền của các - X - ½ XVIII: Phát triển Hỏi: Em có nhận xét gì về vị trí quốc gia phong kiến ĐNA thịnh vượng. địa lí và thời gian hình thành được khẳng định khá sớm của các quốc gia phong kiến cả trên Biển Đông và lục gia, xây dựng chế độ phong Đông Nam Á. Hoạt động - Chính trị: Thống nhất quốc địa. kiến tập quyền. 8 (nhóm và cả - Kinh tế: lớp): Tìm hiểu về sự phát + Hình thành những vùng triển thịnh đạt của các quốc gia phong kiến ĐNA (X- ½ XVIII). Phân nhóm: chia 3 nhóm, nhóm 1 và 2 thảo luận cùng một nội dung (Nêu những biểu hiện chứng tỏ từ thế kỉ X- ½ đầu XVIII là thời kì phát triển thịnh đạt của các quốc gia Hoạt động nhóm: (5 kinh tế cung cấp một khối phút) -Nhóm 1 và 2 thảo luận lượng lớn lương thực,... + Buôn bán với nhiều nước câu hỏi, viết đáp án vào trên thế giới. bảng phụ, treo đáp án lên - Văn hoá: Xây dựng nền văn bảng. hoá riêng, độc đáo. - Nhóm 3 đọc SGK, nhận xét nhóm nào tốt nhất. phong kiến ĐNA ?). Nhóm 3 làm trọng tài Nhận xét và kết luận: (Slide 13, 19 14) Cả hai nhóm đều chuẩn bị bài, thảo luận tốt, Tuy nhiên, nhóm Trả lời: Lào: thổ cẩm, cánh 1 trình bày nhắn gọn, chính xác kiến, ngà voi; Campuchia: hơn Tuyên dương nhóm 1 cá, lâm sản quý; Đại Việt: bằng 1 tràng pháo tay. (Lấy kết Lúa gạo; Malaixia: hương quả thảo luận nhóm 1 làm mẫu) liệu; Inđônêxia: hồ tiêu, Hỏi: Nêu một số vùng kinh tế dừa. trọng điểm của các quốc gia phong kiến ĐNA có khả năng cung cấp một khối lượng lớn lương thực, thực phẩm hay sản phẩm thủ công nghiệp hoặc sản vật thiên nhiên mà em biết ? (Học sinh đã tìm hiểu trước ở nhà) Nhận xét, kết luận: những vùng kinh tế trọng điểm (Slide 14) Giới thiệu: Nét riêng, độc đáo Trả lời: - Nét chung: Ảnh hưởng kiến trúc Phật giáo (Ấn Độ). - Nét riêng: Đô thị cổ Pagan bao gồm 5000 ngôi chùa, hội đủ các kiểu kiến trúc Phật giáo của khu vực ĐNA, (được CNN 1 trong 20 di sản văn hóa đẹp nhất của thế giới). Còn ngôi đền núi Bô-rô-bu-đua được xây của văn hóa ĐNA thể hiện rõ dựng trên đỉnh đồi theo lối nhất qua các công trình kiến xoắn ốc đồng tâm….. (1991 được UNESCO công nhân di sản văn hóa thế trúc. giới). 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan