Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN ỨNG HÒA
TRƯỜNG THCS LIÊN BẠT
---------- ----------
Đơn vị: Trường THCS Liên Bạt
Địa chỉ: Xã Liên Bạt - Ứng Hòa – Hà Nội
Điện thoại: 0433.883.688
Mail:
[email protected]
Bài dự thi: Vận dụng kiến thức liên môn để
giải quyết tình huống thực tiễn
Tên tình huống: Biển đông và biển Việt Nam
Môn: ngữ văn
Các môn được tích hợp: Lịch sử, Địa lí, GDCD
Họ và tên : Trần Ngọc Minh
Ngày sinh: 18/6/2000.
Lớp: 9A
BÀI VĂN
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH
1. Tình huống cần giải quyết là:
Một đoàn khách du lịch nước ngoài muốn tìm hiểu về Biển Đông và
biển của Việt Nam. Em được cử làm người giới thiệu về Biển Đông và biển
của Việt Nam cho đoàn khách đó.
2. Mục tiêu:
Làm cho đoàn khách du lịch hiểu được về biển Đông nói chung và biển
Việt Nam nói riêng, đặc biệt là đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Từ đó mọi người
hiểu hơn về đất nước và con người Việt Nam.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống:
Cần kết hợp các tri thức khách quan ở Biển Đông và Biển Việt Nam
- Vị trí địa lý và tầm quan trọng của Biển Đông và biển Việt Nam.
- Vị trí địa lý và tầm quan trọng của quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
4. Giải pháp giải quyết tình huống:
Vận dụng các kiến thức liên môn:
- Lịch sử Việt Nam.
- Ngữ văn: Văn thuyết minh lớp 8 - tiết 44, 47.
- Địa lí: Lớp 8 – Biển Việt Nam
Lớp 9 – Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên môi
trường Biển Đảo
- Giáo dục công dân – Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của đất
nước - Giáo dục lòng yêu nước. (Giáo dục công dân lớp 7)
5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống:
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Biển Đông: Địa chiến lược và Tiềm năng kinh tế
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Biển đông còn gọi là biển Nam Trung Hoa là một biển ở rìa Tây Thái
Bình Dương.
Theo quy định của ủy ban quốc tế về biển, tên của các biển rìa dựa vào
địa danh của lục địa lớn gần nhất hoặc mang tên gọi của một nhà khoa học
phát hiện ra chúng. Biển Đông nằm ở phía Nam đại lục địa Trung Hoa nên có
tên gọi là biển Nam Trung Hoa. Tuy nhiên địa danh biển không có ý nghĩa về
mặt chủ quyền như một số người ngộ nhận. Biển Đông được nhân dân Việt Nam
gọi theo thói quen như một danh từ riêng.
Biển Đông là một biển nửa kín có diện tích khoảng 3,5 triệu km 2 trải
rộng từ vĩ độ 3o lên đến vĩ độ 26o bắc và từ kinh độ 100o đến 121o đông. Ngoài
Việt Nam biển đông được bao bọc bởi 8 nước khác là Trung Quốc, Philippin,
Indonesia, Brunei, Malaysia, Singgapo, Thái Lan và Campuchia.
Theo tính sơ bộ Biển Đông có ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống của
khoảng 300 triệu người dân của các nước này. Việt Nam có bờ biển dài khoảng
3260 Km từ phía Bắc xuống phía Nam chiếm tỉ lệ 100 km 2 đất liền trên 1 km2
bờ biển và hơn 3000 hòn đảo trong đó có quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Biển Đông nằm trên tuyến đường giao thông biển huyết mạch lối liền
Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương, Châu Âu – Châu Á, Trung Quốc – Trung
Đông – Châu Á. Đây được coi là tuyến đường vận tải quốc tế nhộn nhịp thứ 2
của thế giới. Mỗi ngày có khoảng từ 150 đến 200 tàu các loại qua lại Biển Đông
trong đó có khoảng 50% là tàu có trọng tải trên 5000 tấn, hơn 10% tàu có trọng
tải 30.000 tấn trở lên.
Đối với Việt Nam, vùng biển và ven biển Việt Nam nằm án ngữ trên con
đường hằng hải và hàng không huyết mạch thông thương giữ Ấn Độ Dương và
Thái Bình Dương. Điều kiện tự nhiên của vùng Biển Việt Nam là tiềm năng to
lớn cho giao thông hằng hải Việt Nam, dọc bờ biển Việt Nam có nhiều vũng vịnh
sâu, rộng có thể xây dựng nhiều cảng nước sâu như Cái Lân và một số điểm ở
khu vực Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long Cát Hải, Đồ Sơn…. Ngoài sự hình thành
cảng biển các tuyến đường bộ, đường sắt dọc ven biển và nối với các vùng sâu
trong nội địa (đặc biệt là tuyến đường xuyên Á) cho phép vùng biển và ven biển
Việt Nam có khả năng chuyển hàng hóa nhập khẩu một cách nhanh chóng và
thuận lợi.
Cũng như Biển Đông biển Việt Nam có tầm quan trọng về thủy sản, dầu
mỏ, khí đốt, du lịch…
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Về quốc phòng, an ninh: Biển Việt Nam được ví như mặt tiền sau trước,
cửa ngõ quốc gia. Biển, đảo, thềm lục địa và đất liền hình thành phên dậu,
chiếm lũng nhiều lớp, nhiều tầng bố trí thành tuyến phòng thủ liên hoàn bảo vệ
Tổ Quốc. Lịch sử dân tộc Việt Nam đã ghi nhận có tới 2/3 cuộc chiến tranh, kẻ
thù đã sử dụng đường biển để tấn công Việt Nam. Những chiến công hiển hách
trên chiến trường sông biển đủ minh chứng như ba lần đại thắng quân thù trên
sông Bạch Đằng (năm 938,981,1288) chiến thắng trên phòng tuyến sông Như
Nguyệt (1077), chiến thắng Rạch Gầm Xoài Mút (1785) .Từ nhiều năm nay nhất
là những năm đầu của thập kỉ 70 của thế kỉ 20 đến nay biển Đông đang tồn tại
nhiều tranh chấp biển đảo rất quyết liệt và phức tạp tiềm ẩn những nhân tố mất
ổn định tác động đến quốc phòng, an ninh của Việt Nam. Vì vậy Việt Nam luôn
coi biển đảo là ưu tiên số 1 bởi vì ngay từ thủa bình minh của dân tộc ông tổ
của người Việt Nam là Lạc Long Quân đã nhận thấy tầm quan trọng của biển
nên đem 50 người con khai thác và dựng xây mở mang bờ cõi về phía biển.
Vươn ra biển, làm giàu từ biển và quyết tâm giữ biển là định hướng đúng đắn,
phù hợp với điều kiện hiện nay.
Biển Việt Nam có rất nhiều đảo và quần đảo tuy nhiên có 2 quần đảo quan
trọng là quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Đảo Hoàng Sa
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Quần đảo Hoàng Sa là một trong những quần đảo xa bờ thuộc chủ quyền
Việt Nam từ lâu đời. Trong lịch sử quần đảo Hoàng Sa có tên gọi là “Bãi cát
vàng”. Quần đảo gồm 37 đảo, đá, bãi cạn, bãi ngầm và một số đối tượng địa lý
khác thuộc huyện đảo Hoàng Sa – TP Đà Nẵng. Khu vực quần đảo nằm trên
vùng biển rộng khoảng 30.000 km2. Đây là quần đảo nằm trong vùng “Xích đạo
từ” có độ sai lệch từ không thay đổi đến thay đổi rất nhỏ, rất thuận lợi cho việc
đi biển. Quần đảo này có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều thường có
sương mù và nhiều dông bão nhất là từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Trên một
số đảo có nguồn nước ngọt, cây cối um tùm, vô số chim và đặc biệt có nhiều rùa
biển sinh sống.
Nằm ở phía Đông của Việt Nam Hoàng Sa án ngữ đường hàng hải quốc
tế từ Thái Bình Dương qua Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương vùng biển này có
nhiều tiềm năng lớn, có vị trí chiến lược về quân sự và giao thông.
Quần đảo Hoàng Sa gồm 2 cụm đảo chính là cụm lưỡi liềm ở phía Tây và
cụm An Vĩnh ở phía Đông
Cụm lưỡi liềm gồm các đảo đá Bắc, đảo Hoàng Sa, đảo Hữu Nhật, đảo
Duy Mông, đảo Quang Hòa, đảo Bạch Quy, đảo Tri Tôn. Ngoài ra cụm lưỡi
liềm còn vô số các đảo nhỏ mỏm đá và bãi khác.
Cụm An Vĩnh được đặt tên theo một xã An Vĩnh thuộc huyện đảo Lý Sơn
tỉnh Quảng Ngãi nằm ở phía Đông bao gồm các đảo tương đối lớn như đảo Phú
Lâm, đảo Cây, đảo Linh Cồn, đảo Trung, đảo Bắc, đảo Nam, đảo Tây, đảo Hòn
Đá.
Quần đảo Hoàng Sa là một thế giới san hô với hơn 100 loài tạo thành
một phần của vòng cung san hô ngầm dọc bờ biển Đông Nam của lục địa Châu
Á. Hình của các đảo tương đối đơn giản. Về mặt hình thái đảo thường có cấu
tạo 3 phần khác nhau đó là phần đảo nổi, hành lang bãi chiều (thềm san hô)
bao quanh đảo và sườn bờ ngầm dốc đứng.
Quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Từ thời nhà Nguyễn
đã có nhiều đội quân được cử ra giữ đảo. Trên đảo còn có nhiều dấu tích của
người Việt để lại như Miếu thờ, bia đá. Ở Quảng Ngãi còn có nhiều dòng họ vẫn
còn giữ gia phả ghi lại những chứng cứ về chủ quyền quần đảo Hoàng Sa. Thời
Pháp và thời Mĩ ngụy vẫn coi Hoàng Sa là đất của Việt Nam. Một thực tế cho
thấy đời Nhà Thanh (Trung Quốc) thì bản đồ Trung Quốc chỉ đến đảo Hải Nam.
Thực tế lịch sử đó không thể phủ nhận được.
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Quần đảo Trường Sa nằm cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 200 hải lý về
phía nam bao gồm 100 đảo, đá, bãi ngầm, bãi san hô nằm rải rác trong phạm vi
biển, khoảng từ vĩ tuyến 6o30’ Bắc đến 12o Bắc khoảng từ kính tuyền 111o30’
Đông đến 117o20’ Đông. Đảo gồm đất liền nhất là Đảo Trường Sa cách vịnh
Cam Ranh (Khánh Hòa) khoảng 250 hải lý. Cách điểm gần nhất của đảo Hải
nam (Trung Quốc) khoảng gần 600 hải lý và cách đảo Đài Loan khoảng 960 hải
lý.
Các đảo của quần đảo Trường Sa thấp hơn các đảo của quần đảo Hoàng
Sa. Độ cao trung bình trên mặt nước khoảng 3 – 5 m. Quần đảo Trường Sa
được chia làm 8 cụm: Song Tử, Thị Tứ, Loại Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa,
Thám Hiểm, Bình Nguyên, Song Tử Tây là đảo cao nhất. Ba bình là đảo rộng
nhất. Ngoài ra còn có nhiều đảo nhỏ và bãi đá ngầm như Sinh Tồn Đông, Chữ
Thập, Châu Viên, Ga Vên, Đá Lớn…..
Tổng diện tích phần nổi của tất cả các đảo, đá, cồn bãi của quần đảo
Trường Sa chỉ khoảng 3 km2 nhỏ hơn tổng diện tích của quần đảo Hoàng Sa (10
km2) nhưng lại trải ra trên một vùng biển rộng gấp hơn nhiều lần quần đảo
Hoàng Sa.
Các đảo và quần đảo trong Biển Đông có ý nghĩa phòng thủ chiến lược
quan trọng đối với nhiều nước. Nằm ở trung tâm Biển Đông hai quần đào
Hoàng Sa và Trường Sa là một trong những khu vực có nhiều tuyến đường biển
nhất thế giới trên các tuyến đường biển đóng vai trò chiến lược của Châu Á. Có
hai điểm trọng yếu: Thứ nhất là eo biển Malacca nhưng vận chuyển hàng hóa
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
qua eo biển này thì cước phí cao. Điểm trọng yếu thứ hai chính là Biển Đông
đặc biệt là khu vực xung quanh hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Ngoài ra hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa có vị trí chiến lược có thể
dùng để kiểm soát các tuyến hàng hải qua lại biển Đông và dùng cho mục đích
quân sự như đặt trạm ra đa, các trạm thông tin xây dựng các trạm dừng chân va
tiếp nhiên liệu cho tàu bè. Các nhà chiến lược phương Tây cho rằng quốc gia
nào kiểm soát được quần đảo Trường Sa sẽ khống chế được cả Biển Đông.
Có thể nói Biển Đông nói chung và biển Việt Nam nói riêng có vị trí chiến
lược hết sức quan trọng. Thế kỉ 21 là thế kỉ của Biển, vươn ra Biển là hướng đi
đúng khi và chỉ khi các quốc gia coi biển vì mục đích hòa bình và phát triển.
Biển Việt nam vẫn hiền hòa như nó vốn có bởi vì người Việt Nam hơn các dân
tộc khác hiểu rất rõ giá trị của hòa bình. Người Việt đã từng “Quyết tử cho tổ
quốc quyết sinh” thì sẵn sàng kiên quyết giữ đất liền, bầu trời và biển đảo để
cho những cánh chim hải âu tung cánh trên vùng biển thanh bình, cho câu hát
dân ca ngọt ngào thấm vào đất mẹ./
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống:
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
Việc kết hợp các kiến thức liên môn như Lịch sử, Địa lý vào môn Ngữ văn
rất quan trọng, giúp cho bài làm văn bao quát, đầy đủ ý hơn. Từ đó bài làm có
sức thuyết phục hơn nhất là đối với bài văn Thuyết minh. Ngoài các kiến thức về
Lịch sử, Địa lý, còn có thể kết hơp kiến thức của các môn Sinh học, Vật lý, hóa
học,.. ở các dạng đề thuyết minh về đồ vật, hiện tượng,…
Như vậy, kiến thức liên môn tạo điều kiện cho học sinh chủ động, tích
cực, sáng tạo; giáo dục thêm những hiểu biết về quê hương; giúp học sinh ý thức
hơn việc học phải đi đôi với hành; rèn luyện các kĩ năng giải quyết tình huống
trong cuộc sống.
Liên Bạt, ngày 10 tháng 12 năm 2014
Người viết bài
Trần Ngọc Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội
Bài dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn
1. Ngữ văn 8
2. Địa lí 8 và địa lí Việt Nam
3. Lịch sử Việt Nam
4. Giáo dục công dân 6; 7
5. Báo chí và các kênh truyền hình Việt Nam
Trường THCS Liên Bạt - Ứng Hòa- Hà Nội