Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống thực tiễn tình huống tác hại của việc sử dụng thuốc lá đối với con người đặc biệt là đối với lứa tuổi học sinh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN ỨNG HOÀ TRƯỜNG THCS ĐÔNG LỖ Địa chỉ : Xã Đông Lỗ - Ứng Hòa – Hà Nội Điện thoại : 0433.987.009 Email : [email protected] BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN Tên tình huống : TÁC HẠI CỦA VIỆC SỬ DỤNG THUỐC LÁ ĐỐI VỚI CON NGƯỜI ĐẶC BIỆT LÀ ĐỐI VỚI LỨA TUỔI HỌC SINH MÔN HỌC CHÍNH : NGỮ VĂN 8. CÁC MÔN ĐƯỢC TÍCH HỢP: SINH HỌC HÓA HỌC,TOÁN,GIÁO DỤC CÔNG DÂN HỌ VÀ TÊN HỌC SINH : TRẦN YẾN NHI. NGÀY SINH : 18- 08-2001 . LỚP 8B. I.TÊN TÌNH HUỐNG: “ Tác hại của việc hút thuốc lá đối với sức khỏe con người” “Một số bạn nam ở trường THCS Đông Lỗ bày tỏ quan điểm hút thuốc lá thể hiện mình là người lớn,tỏ ra sành điệu với mọi người xung quanh.Là người chứng kiến,được nghe những lời nói,thấy hành vi hút thuốc lá của bạn.Em hãy viết bài tuyên truyền về tác hại của việc hút thuốc lá để khuyên nhủ bạn“ II. MỤC TIÊU CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG : - Cần đảm bảo các yêu cầu sau : + Tầm quan trọng của sức khoẻ con người + Thực trạng của việc hút thuốc lá + Nguyên nhân dẫn đến hút thuốc lá + Hậu quả của việc hút thuốc lá. +Biện pháp hạn chế và khắc phục tình trạng hút thuốc lá. III.TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI QUYÊT TÌNH HUỐNG - Cần kết hợp các tri thức khách quan + Thực trạng của việc hút thuốc lá của mọi người nói chung và học sinh nói riêng. + Nguyên nhân của việc hút thuốc lá. + Các số liệu thống kê tỉ lệ bị bệnh do hút thuốc. + Tác hại của việc hút thuốc lá bừa bãi nơi công cộng. IV. GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG - Vận dụng kiến thức liên môn : 1 .Môn Hoá học: (bài “ Hóa học hữu cơ”) Thành phần hóa học của khói thuốc lá Thành phần hóa học của khói thuốc lá được chia làm 4 nhóm: * Nicotine: Nicotine là một chất một chất lỏng như dầu không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí, hút ẩm và có thể trộn lẫn với nước trong dạng bazơ của nó. Là một bazơ gốc nitơ, nicotin tạo ra các muối với các axít, thông thường có dạng rắn và hòa tan được trong nước. Nicotin dễ dàng thẩm thấu qua da, nicotin dạng bazơ tự do sẽ cháy ở nhiệt độ thấp hơn điểm sôi của nó, và hơi của nó bắt cháy ở nhiệt độ 95 °C trong không khí cho dù có áp suất của hơi là thấp. Nicôtin được xếp vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện chủ yếu, tương tự như các chất ma tuý Heroin và Cocain. Người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1 đến 2 mg nicôtin mỗi điếu thuốc hút. * Monoxit carbon (khí CO) Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 210 lần oxy. Khí CO đi nhanh vào máu và chiếm chỗ của oxy trên hồng cầu. Ái lực của hemoglobine hồng cầu với CO mạnh gấp 200 lần so với O 2 và như thế sau hút thuốc lá, một lượng hồng cầu trong máu tạm thời mất chức năng vận chuyển O 2 vì đã gắn kết với CO. Hậu quả là cơ thể không đủ oxy để sử dụng * Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết nhầy và làm mất các tế bào có lông chuyển. Các thay đổi này làm tăng tiết nhày và giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhày-lông chuyển. * Các chất gây ung thư Trong khói thuốc lá có khoảng 70 chất trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng đóng như Benzopyrene, Nitrosamine có tính chất gây ung thư. 2.Môn Sinh học ( Bài “ Hệ hô hấp và hệ tuần hoàn của máu ’’- lớp 8) Khi nicotin đươc đưa vào cơ thể, nó được vận chuyển nhanh thông qua đường máu và có thể vượt qua rào cản giữa máu và não. Kể từ khi hít vào nicotin mất trung bình 7 giây để chạy tới não. Thời gian bán phân rã của nicotin trong cơ thể vào khoảng 2 giờ. Lượng nicotin hít vào cùng với khói thuốc là một phần nhỏ dung lượng chất này có trên lá của cây thuốc lá (hầu hết chất này bị cháy hết khi đốt thuốc). Lượng nicotin ngấm vào cơ thể thông qua việc hút thuốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kiểu thuốc lá,việc có hít khói vào phổi hay không, và có đầu lọc hay không. Khi nhai thuốc lá, với việc để thuộc lá giữ môi và lợi, lượng ngấm vào cơ thể có xu hướng cao hơn nhiều so với việc hút thuốc. Nicotin bi phân rã trong gan bằng enzym cytochrome P450 (chủ yếu là CYP2A6,và cũng có CYP2B6). Cotinin là một trong các chất phân hóa nicotin chính. 3.Môn Giáo dục công dân: ( Bài: “Phòng, chống tệ nạn xã hội” - lớp 8 và bài: “Lý tưởng sống của thanh niên” – lớp 9) _ Tất cả các bạn học sinh phải có ý thức với việc hút thuốc lá. _ Cấm hút thuốc lá dưới bất cứ mọi hình thức nào, nghiêm cấm tụ tập hút thuốc lá. _ Hút thuốc lá là một mối nguy hại cho chúng ta. 4. Môn Ngữ văn:( Văn bản: “ Ôn dịch,thuốc lá’’- lớp 8) _ Ôn dịch thuốc lá đe đọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn của AIDS. _ Hẳn rằng người hút thuốc lá không lăn đùng ra chết, không say bê bết như người uống rượu. _ Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với tỉ lệ các thành phố Âu-Mỹ.Chỉ có khác là với một thanh niên Mỹ , 1đô la mua một bao thuốc lá là một khoản tiền nhỏ, còn đối với thiếu niên Việt Nam, muốn có 15 000 đồng mua một bao 555- vì đã hút là phải hút thuốc sang- chỉ có một cách là trộm cắp. Trộm một lần, quen tay. Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma túy , con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc. _ Người lớn hút thuốc trước mặt trẻ em, lấy điếu thuốc làm một cử chỉ cho biểu tượng quý trọng, chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp. e. 5.Môn Toán: các số liệu thống kê người bị bệnh V. THUYẾT MINH ,TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG: Sức khoẻ là một tài sản quý giá của mỗi người chúng ta. Nhân dân ta có câu : “Có sức khoẻ là có tất cả” Vâng, quan niệm đó rất đúng: Nếu anh có sức khoẻ mạnh mẽ kết hợp với trí tuệ ,anh có thể làm được một công việc có giá trị , Hiểu được vai trò của sức khoẻ đối với đời sống con người có rất nhiều người đã bảo vệ sức khoẻ , giữ gìn tài sản quý báu đó. Tuy nhiên bên cạnh những người như vậy có rất nhiều người khác không coi trọng sức khoẻ mà tụ bản thân họ đã huỷ hoại đi cái tài sản vo giá . Một trong những cách gián tiếp cướp đi sức khoẻ đó là việc hút thuốc lá. Mỗi chúng ta và cả thế giới đều khẳng định : “HÚT THUỐC LÁ CÓ HẠI CHO SỨC KHOẺ CON NGƯỜI“ Tuy nhiên không phải ai cũng có thể hiểu và từ bỏ được thuốc lá,thông tin về thực trạng hút thuốc lá đang là vấn đề đáng báo động.Các bạn hãy cùng tôi tìm hiểu về thực trạng hút thuốc hiện nay.Tại Việt Nam gần 50 % nam giới (cứ khoảng 2 nam giới trưởng thành thì có một người ) hút thuốc và 1,4% nữ giới hút thuốc lá, cao nhất châu Á (theo thống kê của Tổ chức Sức khỏe Thế Giới), 26% thanh thiếu niên có độ tuổi từ 15 – 24 hút thuốc lá, có 33 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà và hơn 5 triệu người trưởng thành không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc. Tỷ lệ hút thuốc lá tại Việt Nam, năm 2010 Mỗi ngày có khoảng 15 triệu người hút thuốc lá, con số đáng báo động này đang có xu hướng ngày càng tăng nhanh và có nguy cơ trẻ hóa ngày một cao và cứ mỗi giờ có 5 ca tử vong và mỗi ngày có hơn 100ca tử vong và mỗi năm có khoảng 40.000 người chết vì các bệnh liên quan tới tác hại của thuốc lá, gấp 4 lần số người chết vì tai nạn giao thông hàng năm ( biểu đồ 2). Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, thì có 10% dân số Việt Nam sẽ chết sớm do hút thuốc lá. Cũng theo ước tính của Tổ chức Sức khỏe Thế Giới, tới năm 2020 số người Việt Nam chết do sử dụng thuốc lá sẽ con số này sẽ tăng lên thành 70.000 ca/năm, nhiều hơn số người chết do HIV/AIDS, lao, tai nạn giao thông và tự tử cộng lại! 1. Nguyên nhân : Để tìm hiểu rõ các vấn đề trên chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu xem nguyên nhân dẫn đến việc hút thuốc lá là gì ? Việc hút thuốc lá hiện nay là một hiện tượng rất phổ biến , rộng rãi ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Không chỉ ở những người trung tuổi mà nó còn phổ biến ngay cả ở lưa tuổi học sinh, sinh viên. Hành động đó được thể hiện bừa bãi mọi chỗ, ngay cả nhưng nơi công cộng hay cơ quan, hội trường. Đó cũng chính là một vấn đề nhức nhối đối với xã hội, Vậy một câu hỏi đặt ra mỗi người là : Tại sao lại có hiện tượng đó? Nguyên ngân vì đâu có lại có hành vi vô văn hoá,thiếu ý thức vậy? Có thể nói nguyên nhân dẫn đến việc hút thuốc lá bắt nguồn từ ý thức của người hút. Họ không nhận thức được rằng việc hút thuốc lá có hại vô cùng khôn lường với sức khoẻ của bản thân mình.Họ không biết rằng, nếu hút thuốc ở những nơi công cộng một cách bừa bãi là đó là một việc làm vô ý thức, là thiếu văn hoá, là đang tự huỷ hoại sức khoẻ của mình và cả những người xung quanh. Nguyên nhân thứ hai dẫn đến hút thuốc lá là có những người khi lâm vào cảnh đau khổ, hay khó khăn hoặc có thể do đời sống thiếu thốn, gia đình vợ chồng cãi nhau . Cảm thấy bản thân mình và cuộc đời chán nản , không thiết sống và đã tìm đến điếu thuốc như một trò tiêu khiển khuây khoả được nỗi buồn nhằm tăng gấp bội cảm xúc thắng hoa , sung sướng, Xin hỏi nhứng con người như một câu hỏi là : Phải chăng trong nhưng lúc như thế họ cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc đến tột đỉnh hay sao? Vâng ! Xin thưa với các bạn rằng : Bản chất của việc hút thuốc lá không phải là không có lợi: Tuy nhiên ,có lợi chỉ là một phần thôi còn đâu đều do ý thức của con người. Có những nhà bác học vì mải mê , say sưa với nhứng công trình , với những nghiên cứu thời đại mà đến hói cả đầu. Trong lúc đó, kể cả những nhà bác học cũng tìm đến thuốc cơ mà ? Nhưng chúng ta có thể biết họ tìm đến điếu thuốc để làm gì không ? Để giúp đầu óc minh mẫn hơn , có thể tiếp tục làm việc sau những giây phút căng thẳng . Còn đối với những người lấy điếu thuốc làm trò tiêu khiển , họ lại không hiểu được giá trị đó. Một lần hút thử và lần sau sẽ nghiện,rồi nó sẽ làm người ta nghiện bởi sự hẫp dẫn của nó. Nguyên nhân thư ba là do sự tò mò, kích thích của giới trẻ . Muốn được thử sức , được khám phá sự tiềm ẩn. Chính suy nghĩ đó kết hợp với sự rủ rê, lôi kéo của bạn bè. Học sinh , thanh niên hiện nay đã sa vào các tệ nạn xã hội đó chính là hút thuốc lá. Chỉ vì không kiềm chế được bản thân mình,muốn thể hiện sự sành điệu mà họ đã tự kết án tử hình chính bản thân mình mà họ không hề hay biết. Nguyên nhân tiếp theo mà trong mỗi chúng ta có bao giờ nghĩ đến đã có quy định của pháp luật nào mà ngăn cấm việc hút thuốc lá chưa? Có, đã có quy định ngăn cấm việc hút thuốc lá nhưng vẫn có những người coi thường bất chấp mọi thủ đoạn để buôn bán vận chuyển thuốc lá. Bằng chứng là các mặt hang thuốc lá vẫn nghiễm nhiên tung ra thị trường và tiêu thụ bình thường đấy. Ở những nơi công cộng như : Sân bay,bệnh viện,trường học mặc dù đã có những biển cấm hút thuốc,mà nhưngx con nghiện vẫn ngang nhiên hút.Thật là một vấn đề tệ hại và khó lường trước được ! Nguyên nhân dẫn đến việc hút thuốc lá nhiều vô kể . Vậy tác hại của nó ra sao? Chắc chắn sẽ vô cùng ghê gớm đấy. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu nhé : Theo thống kê từ các số liệu cho thấy: Thuốc lá chứa rất nhiều các chất độc hại : như nicôtin , chất hắc in . Trong khói thuốc còn có chất oxit cácbon và các chất độc hại khác nữa. Nó sẽ ngấm dần và huỷ hoại chúng ta trong sự đau đớn và cưc khổ. Căn bệnh như ho, hen , lao phổi ngày càng tăng cao theo số đầu người ngày càng chứng minh rằng việc hút thuốc lá vô cùng, vô cùng tác hại cho sức khoẻ. Các chất độc hại sẽ ngấm dần và huỷ hoại dần các bộ phận nội tạng của cơ thể con người. Một điều ghê gớm là hút thuốc xong người hút sẽ không còn lăn đùng ra chết mà nó sẽ dần hủy hoại chúng ta từng ngày. Có thể người hút sẽ cảm thấy yếu dần và đuối dần đi như một con chuột gặm giấy dần dần và đến rách cả giầy. Tác hại tiếp theo là hút thuốc lá không chỉ có hại cho sức khỏe người hút đâu mà nó ảnh hưởng cả đến những người xunh quanh họ. Phải, nếu một người phụ nữ mang thai hút thuốc hoặc tiếp xúc gần những người hút chẳng hóa là cũng bị hút khí độc và ảnh hưởng đến cả mẹ lẫn con sao? Những người xung quanh đều là con người vô tội mà. Nếu các anh muốn hút thuốc thì hãy đến một nơi kín đáo , đừng để ảnh hưởng đến mọi người. Nếu nói rằng việc hút thuốc lá là đang gián tiếp hủy hoại đi sức khỏe của bạn thì tôi có thể nói rằng : “ Việc hút thuốc lá cũng sẽ hủy hoại hạnh phúc và tiền bạc của bạn . Tại sao lại nói vậy. Vâng , đối với những người mới hút thuốc , một ngày từ hai đến ba hộp trị giá vào khoảng từ hai mươi đến ba mươi nghìn đồng. Thể chẳng phải là tốn kém lắm sao ? Khoản tiền đó , họ có thể chi trả cho những việc có lợi hơn . Còn những người đã trưởng thành , có thể kiếm tiền nhưng đối với lứa tuổi học sinh , sinh viên thì sao? Họ đều là những co người chưa kiếm ra được nhiều tiền và sống phải phụ thuộc vào gia đình, nhà trường và xã hội. Thế thì lấy tiền đâu ra để hút ? Chỉ còn một cách lấy trộm tiền của người thân . Nếu không còn cách nào nữa thì phải đi ăn trộm đồ của gia đình và người khác. Dần dần sẽ hủy hoại đạo đức của con người và ảnh hưởng đến kết quả học tập của các bạn. Việc hút thuốc lá bừa bãi ở mọi nơi như:quán cà phê, ngoài chợ, ngoài đường , hội trường , ngay cả ở trong trường học và mọi nơi xung quanh chúng ta . Sẽ gây nên ô nhiễm bầu không khí mà chúng ta đang hít vào . Làm ảnh hưởng tới sức khỏe của những người xung quanh.Không những thế , hút thuốc lá bừa bãi còn ảnh hưởng đến sự đánh giá văn minh của đất nước đó. Những du khách nước ngoài đến thăm Viêt Nam sẽ không thể có một ấn tượng tốt đẹp về đất nước Việt Nam văn minh. 2. Tìm hiểu về vấn đề “Nghiện thuốc lá” và biện pháp cai nghiện thuốc lá. Và bây giờ chúng ta cùng đi tìm hiểu về vấn đề “Nghiện thuốc lá” và cách cai nghiện thuốc lá nhé.Tôi tin rằng các thông tin về nghiện thuốc lá được trình bày dưới đây là vấn đề nhiều người trong cộng đồng thường quan tâm. Các thông tin này nhắm đến đối tượng hút thuốc lá chung trong cộng đồng, những người chưa nhận thức đầy đủ về nghiện thuốc lá, tác hại thuốc lá và chưa cai được thuốc lá.  Thế nào là nghiện thuốc lá ? Nghiện thuốc lá được hiểu một cách đơn giản là việc mất hòan tòan tự do nói không với thuốc lá. Người nghiện thuốc lá không thể “quên” hút thuốc lá, ngược lại bị bắt buộc phải hút nếu sẽ bị cảm giác “đói” thuốc. Thuốc lá buộc người nghiện phải hút liên tục nhiều tháng nhiều năm, tiếp hút thuốc lá ngay khi đã mắc các bệnh do thuốc lá gây ra: thở oxy do suy hô hấp, cắt cụt chân vì tắc mạch chi dưới. Nghiện thuốc lá xuất hiện là hậu quả của các hiệu ứng tâm thần kinh do chất gây nghiện nicotine gây ra. Nghiện thuốc lá thường là kết hợp của nghiện tâm lý, hành vi với nghiện thực thể - dược lý.  Thế nào gọi là nghiện tâm lý ? Nghiện tâm lý là khi người nghiện hút thuốc lá để tìm kiếm các hiệu ứng tâm thần kinh khi hút thuốc lá ví dụ: sảng khóai, hưng phấn, tăng khả năng tập trung chú ý. Đặc điểm nghiện thuốc lá tâm lý trên mỗi người là khác nhau bởi vì nghiện tâm lý tùy thuộc vào hòan cảnh, không gian, thời gian, và nhu cầu hiệu ứng tâm thần kinh tương ứng với hòan cảnh cụ thể ấy. Ví dụ: người nghiện thuốc lá tâm lý sẽ hút thuốc lá khi uống cà phê cùng bạn bè để tìm cảm giác sảng khóai, hút thuốc lá khi làm việc để tăng mức độ tập trung, hút thuốc lá trước khi bước vào giải quyết một tình huống căng thẳng, nguy hiểm để giảm căng thẳng .v.v.  Thế nào gọi là nghiện hành vi ? Nghiện hành vi là khi người nghiện hút thuốc lá như là một phản xạ có điều kiện đã phát sinh trong một hòan cảnh cụ thể. Họ hút theo phản xạ chứ không phải là do nhu cầu cơ thể thực sự thiếu nicotine. Theo đó, hành vi hút thuốc lá xuất hiện trong các tình huống cụ thể, lập đi lập lại, theo đúng thứ tự trong thời gian dài. Ví dụ: sau khi ăn cơm xong và hút, khi uống cà phê vào buổi sáng sẽ hút, gặp bạn hữu cũng sẽ sử dụng thuốc lá.  Thế nào gọi là nghiện thực thể - dược lý ? Một người hút thuốc lá được gọi là nghiện thực thể - dược lý khi việc hút thuốc lá đã trở thành một nhu cầu cần thiết, không thể thiếu, không thể cưỡng lại được trong cuộc sống. Cơ thể họ cần nicotine để có thể họat động bình thường, vì khi thiếu nicotine, sẽ xuất hiện các triệu chứng của hội chứng cai thuốc lá như là: Thèm hút thuốc lá mãnh liệt; Cảm giác kích thích, bứt rứt, căng thẳng; Không tập trung được; Buồn bã, lo lắng; Thèm ăn; Rối lọan giấc ngủ. Và các triệu chứng này sẽ biến mất ngay khi họ hút thuốc lá trở lại.  Tại sao nicotine lại có thể gây nhiều tác động tâm thần kinh như vậy ? Khi nicotine gắn kết thụ thể nicotine trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh bao gồm dopamin, serotonine, noradrenaline được phóng thích. Chúng gây ra nhiều tác động tâm thần kinh như là cảm giác sảng khóai, tâm trạng vui vẻ, tăng chú ý, tăng họat động nhận thức.Não bộ nhanh chóng nhận ra rằng có thể dùng thuốc lá để kích thích bài tiết dopamin và như vậy khởi động quá trình hút thuốc lá kéo dài nhiều năm tháng. Hiệu ứng tâm thần kinh của nicotine gây ra nhiều khi mạnh đến nỗi người nghiện thuốc lá không tài nào quyết định ngưng hút thuốc lá được và họ sẵn sàng chấp nhận các tác hại của thuốc lá để đổi lấy các hiệu ứng tâm thần kinh đó.  Có mối liên quan nào giữa nghiện thuốc lá và nghiện rượu không ? Hút thuốc lá và uống rượu là hai hành vi thường đi song hành. Người nghiện thuốc lá nặng thường uống nhiều rượu, và ngược lại 95% người nghiện rượu đồng thời cũng nghiện thuốc lá nặng. Tuy nhiên người vừa nghiện thuốc lá, vừa nghiện rượu lại thường chết vì tác hại thuốc lá hơn là tác hại của rượu. Trên thực tế đa số người nghiện rượu đều hút thuốc lá, nhưng chiều ngược lại, đa số người hút thuốc lá uống rượu thì rất may là chưa trở thành hiện thực. Người ta có thể cai rượu trong khi vẫn tiếp tục hút thuốc lá nhưng không thể nào cai được thuốc lá trong khi vẫn tiếp tục uống rượu vì thế khuyến cáo đưa ra là nên cai rượu trước cai thuốc lá hoặc cai đồng thời cả hai thứ: rượu và thuốc lá cùng lúc.Nghiện thuốc lá khởi phát rất nhanh và không lệ thuộc vào thời gian hay số lượng điếu thuốc lá hút nhiều hay ít, nghĩa là trong nghiện thuốc lá, yếu tố nội tại có tầm quan trọng đặc biệt. Trong khi đó, nghiện rượu khởi phát chậm hơn và lệ thuộc nhiều vào thời gian và lượng rượu uống vào, yếu tố xã hội có vai trò quyết định nghiện rượu quan trọng hơn nghiện thuốc lá.  Người nào hút thuốc lá cũng trở nên nghiện thuốc lá phải không ? Không hẳn như vậy: Một số người không bao giờ muốn hút thuốc lá họ đã từng thử hút và đã bỏ thuốc lá nhanh chóng; một số người khác đã bắt đầu hút thuốc lá từ sớm nhưng một thời gian sau mới trở nên nghiện và họ đã hút thuốc lá đều đặn mỗi ngày. Sự khác biệt này là do gen quy định. Các tế bào thần kinh và thực thể nicotine trên bề mặt của tế bào thần kinh không hòan tòan đồng nhất giữa các cá thể và vì thế sẽ phản ứng khác nhau khi tiếp xúc với nicotine. Ở một số người, thụ thể trơ với nicotine nên nicotine chẳng gây ra được hiệu ứng tâm thần kinh nào, do vậy họ sẽ không bao giờ nghiện thuốc lá. Ở một số người khác, ngay lần đầu tiên tiếp xúc với nicotine thụ thể nicotine phản ứng mạnh, gây ra nhiều hiệu ứng tâm thần kinh và khởi phát con đường gây nghiện thuốc lá.Tuy nhiên chúng ta không bao giờ có thể tiên đóan được ai là người không đáp ứng với nicotine, không nghiện thuốc lá. Cho nên tốt hơn hết là đừng bao giờ thử !  Hút bao nhiêu điếu một ngày thì không nghiện ? Nghiên cứu đăng trên tạp chí chuyên ngành của Hoa Kỳ năm 2002 (Tobacco Control) cho thấy người ta có thể trở nên nghiện thuốc lá với chỉ hút hai điếu trong một tuần. Thanh thiếu niên trở nên nghiện rất nhanh vì bộ não đang trong giai đọan trưởng thành, dễ bị tác động hơn so với người trưởng thành, hút thuốc lá càng sớm thì nguy cơ trở nên nghiện càng cao. Nữ dễ nghiện hơn. Tùy theo đặc điểm thể chất do gen quy định sẽ quyết định mức độ nhạy cảm của thụ thể nicotine trong não đối với nicotine trong thuốc lá, nghiện thuốc lá có thể xảy ra ở người này mà không xảy ra với người khác. Khi thụ thể nicotine nhạy cảm, quá trình nghiện khởi động lập tức từ điếu thuốc đầu tiên, khi nicotine gắn kết lên thụ thể chứ không nhất thiết phải đợi đến khi hút nhiều điếu thuốc mới gây nghiện.  Hút bao nhiêu điếu thuốc lá một ngày thì không có hại cho sức khỏe ? Hút thuốc lá cho dù chỉ là hút vài điếu mỗi ngày, hoặc lâu lâu mới hút một lần cũng đều có hại cho sức khỏe. Như vậy trong hút thuốc lá không có cái gọi là “ngưỡng an toàn” nghĩa là không có một mốc mà hút dưới mốc đó thì an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên do cơ thể mỗi người mỗi khác nên tác hại của thuốc lá trên mỗi người cũng ở nhiều mức độ khác nhau. Một số người hút thuốc lá bị tác hại do thuốc lá như ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính rất sớm, một số người khác xuất hiện bệnh chậm hơn, thậm chí có một số người hút thuốc lá đã 30 – 40 năm rồi mà cũng chưa xuất hiện các bệnh nặng do tác hại của thuốclá.Vấn đề là chúng ta không có cách nào để biết được ai là người nhạy cảm với thuốc lá: sẽ sớm bị tác hại do thuốc lá; ai là người ít nhạy cảm với thuốc lá: sẽ chậm bị tác hại do thuốc lá. Cho nên khuyến cáo đưa ra cho tất cả mọi người là cai thuốc lá càng sớm thì càng tốt.  Thuốc lá tẩu – thuốc lào – thuốc lá vấn có an toàn hơn thuốc lá điếu không ? Người hút tẩu hút “nông” hơn nhưng “nhạt” hơn sao cho phần thuốc ở đầu ống không bị tàn đi. Các chất sinh ung trong khói thuốc lá tiếp xúc nhiều, lâu niêm mạc vùng họng và miệng hơn là đi sâu vào trong phổi do vậy gây ung thư vòm hầu và miệng nhiều hơn. Khói thuốc lào qua nước trước khi vào cơ thể. Hàm lượng hắc ín trong khói thuốc lào thấp hơn trong khói thuốc lá điếu, tuy nhiên do quá trình cháy ở hút thuốc lào xảy ra ở môi trường ít oxy hơn vì thế lượng oxyde carbon (CO) lại cao hơn dễ gây ngộ độc CO hơn.Thuốc lá vấn có hàm lượng nicotine và hắc ín nhiều gấp 3 – 6 lần so với thuốc lá điếu công nghiệp có cùng trọng lượng. Như vậy có thể nói thuốc lá vấn độc hại hơn thuốc lá điếu công nghiệp.  Thuốc xì gà có an tòan hơn thuốc lá điếu không ? Điếu xì gà khác với điếu thuốc lá ở chỗ kích thước lớn hơn và được bọc ở ngòai bằng chính lá của cây thuốc lá chứ không phải bằng giấy như trong điếu thuốc lá. Hút xì gà như vậy còn nguy hiểm hơn hút thuốc lá điếu vì lượng nicotine trong một điếu xì gà nhiều gấp mười lần, amoniac nhiều gấp hai mươi lần, kim loại Cadmium nhiều gấp mười lần trong một điếu thuốc lá. Thuốc lá trong điếu xì gà cũng có nhiều hơn nitrate, là tiền chất của một chất sinh ung thư rất mạnh là N-nitrosamines.  Thuốc lá “nhẹ”, thuốc lá dành cho “nữ” có an tòan hơn thuốc lá điếu không ? Những loại thuốc lá “nhẹ”, dành cho “nữ” có lượng nicotine và hắc ín thấp hơn thuốc lá điếu thông thường vì thế các nhà sản xuất quảng cáo rằng các loại thuốc lá này an tòan hơn ! Tuy nhiên đây là một quảng cáo gây nhầm lẫn. Lượng chất độc đo được trong điếu thuốc lá khác với lượng chất độc đi vào cơ thể. Cách hút sâu và nông khác nhau dẫn đến lượng chất độc vào cơ thể nhiều ít khác nhau. Do lượng nicotine trong thuốc lá “nhẹ”, loại dành cho “nữ” thấp hơn thuốc lá điếu thông thường nên người hút thuốc lá sẽ tự động hút sâu hơn, nhặt hơn để bù trừ lượng nicotine thiếu, như vậy lượng chất độc có trong thuốc lá theo đó cũng vào cơ thể với lượng không hề kém hơn hút thuốc lá điếu thông thường.  Thuốc lá có đầu lọc có an toàn hơn thuốc lá không đầu lọc không ? Đầu lọc được các nhà sản xuất quảng cáo là có thể làm giảm lượng hắc ín đi vào trong phổi. Đầu lọc được cấu tạo bởi các thành phần như cellulose acetate, than họat tính. Đối với các chất ở dạng hạt trong khói thuốc lá, đầu lọc chỉ ngăn lại được những hạt có đường kính lớn mà thôi. 100% hạt có đường kính nhỏ và 50% hạt có đường kính trung bình (khỏang 100 nm) vẫn đi vào cơ thể thông qua đầu lọc; đối với các chất ở dạng khí trong khói thuốc lá thì đương nhiên đầu lọc không ngăn được, trong khi đó trong số hơn 4000 chất độc trong khói thuốc lá có đến 3000 chất là ở trạng thái khí !Hơn nữa tương tự như trường hợp hút thuốc lá “nhẹ”, lọai dành cho “nữ”, người hút thuốc lá có khuynh hướng tự điều chỉnh một cách vô thức cách thức hút để đạt được nồng độ nicotine như cách hút thông thường, và do đầu lọc tạo thành một kháng lực nên người hút càng dùng lực hút vào mạnh hơn nữa và hậu quả là lượng chất độc thực sự đi vào cơ thể không hề giảm. Đầu lọc vàng đi sau khi hút thuốc lá không có nghĩa là chất độc đã được lọc lại. Thực vậy khi tiếp xúc với không khí, nicotine sẽ biến đổi thành oxyde nicotine có màu vàng. Người hút rít càng nhiều chừng nào thì đầu lọc sẽ càng vàng và lượng nicotine và hắc ín đi vào cơ thể càng nhiều. Màu vàng không chứng tỏ được là đầu lọc phát huy hiệu quả mà chỉ chứng minh được là lượng nicotine, hắc ín cùng các chất độc khác đã qua đầu lọc vào cơ thể càng nhiều mà thôi. 3 Giải pháp giúp hạn chế và cai nghiện thuốc lá. Không có phương pháp nào được gọi là “tuyệt vời” để cai thuốc lá ! Không có lọai thuốc nào có thể biến một người hôm qua còn hút cả gói thuốc lá/ ngày thành người không hút lá chỉ sau 1 ngày. Thành công cai thuốc lá không phải nhờ vào “phép lạ” mà vào “nỗ lực” của bản thân. Như vậy điều kiện kiên quyết để cai thuốc lá thành công chính là: QUYẾT TÂM CAI THUỐC LÁ của chính bản thân người hút thuốc lá. Những biện pháp hỗ trợ có thể kể ra là: tư vấn điều trị nhận thức chuyển đổi hành vi hướng dẫn người cai thuốc lá những kế họach, chiến lược giải quyết những tình huống khó khăn, khó chịu khi cai thuốc lá, tránh những “cạm bẫy” khiến người hút thuốc lá tái nghiện; thuốc hỗ trợ bao gồm nicotine thay thế, bupropion, varenicilline giúp giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu. Cho dù đó là phương pháp nào đi nữa thì thành công cai thuốc lá cũng là kết quả của một quá trình trưởng thành lâu dài quyết tâm cai thuốc lá được vun đắp theo thời gian. Tái nghiện không được xem là một thất bại trong cai thuốc lá, ngược lại là một bước cần thiết. Giải pháp chung đối với mọi người : Các cơ quan đoàn thể cần bắt tay vào vấn đề nhức nhối này , phải có những quy định nghiêm khắc về việc cấm hút thuốc đối với nhân viên đồng thời cũng phải có những hình phạt thẳng tay với hành vi hút thuốc lá , đặc biệt là những nơi công cộng. Cần phải giáo dục, tuyên truyền cho người dân thật tốt về tác hại và biện pháp hạn chế hút thuốc lá. Ngoài ra trong các nhà trường cũng cần phải có những quy đinh nghiêm khắc cũng như xử phạt đối với các bạn học sinh hút thuốc lá, kết hợp với nó bản thân mỗi chúng ta cũng phải nghiêm chỉnh chấp hành quy định đó, đồng thời tuyên truyền cho bạn bè, mọi người không nên hút thuốc lá . Bản thân mỗi người chúng ta hãy tự trang bị cho bản thân mình những kiến thức về tác hại của việc hút thuốc lá, để từ đó còn có biện pháp phòng tránh. Với bản thân tôi sau khi học xong văn bản : “Ôn dịch,thuốc lá” – Ngữ Văn 8 tập I và qua việc vận dụng kiến thức liên môn tôi xin mạnh dạn đưa ra những kế hoạch cụ thể nhằm giảm thiểu ,góp phần cai nghiện hút thuốc lá : - Biện pháp 1 : Lên kế hoạch Mối người cần lường trước rằng cai thuốc lá là điều không hề dễ dàng. Để bỏ thói quen xấu này, trước tiên, quý ông cần lên kế hoạch rõ ràng và thực hiện theo một cách hiệu quả. - Biện pháp 2 : Cắt giảm thuốc lá Bỏ ngay tức khắc thói quen hút thuốc là điều rất khó thực hiện. Người hút cần giảm số lượng thuốc hút trong ngày và quyết tâm giảm dần đến khi mỗi ngày không hút điếu nào cả. - Biện pháp 3 :Ăn uống lành mạnh và dùng thực phẩm từ thiên nhiên ví dụ Một chế độ ăn uống lành mạnh giúp duy trì sức khỏe và kiểm soát cơn thèm thuốc lá tốt hơn. Khẩu phần ăn có các loại thực phẩm như cà rốt, cần tây, sữa sẽ giúp cơ thể dễ dàng thải loại nicotine hơn và khử mùi thuốc trên lưỡi của bạn. + Ăn mặn, ăn trái cây khô: Trong những ngày cai nghiện thuốc lá, bạn nên ăn mặn hơn một chút. Nếu bạn cảm thấy thèm thuốc, hãy rắc ít muối lên lưỡi, sẽ thấy hiệu quả ngay tức khắc! Ngoài ra, người bỏ thuốc lá nên ăn những loại trái cây khô có mùi thơm để lấn át cơn thèm. + Cần tây: Được biết đến như loại rau rất tốt cho sức khoẻ và có hiệu quả tốt khi được dùng để cai thuốc lá. Ngoài ra, trong nhóm này còn có cà tím, các loại đậu , các loại rau và cả dưa chuột cũng góp phần làm giảm cơn thèm thuốc. Nếu bạn không thích ăn cần tây thì có thể thay thế bằng cà rốt, tất nhiên hiệu quả sẽ giảm đi chút ít. Thế nhưng các chuyên gia cũng cảnh báo rằng không phải mọi rau quả đều có ích. Ngược lại, các loại rau quả ngọt có nhiều glucose sẽ kích thích cơn thèm và khiến bạn trở nên hứng thú hơn với chất gây nghiện. + Cam: Những loại trái cây họ cam, quýt giúp bạn bỏ thuốc lá dễ dàng, đồng thời tăng cường sức khỏe. Trong quả cam chứa nhiều vitamin C giúp trị khô và thâm môi do hút thuốc lá. Ngoài ra, quế cũng là loại dược liệu giúp bạn kiểm soát cơn thèm thuốc lá hiệu quả. - Biện pháp 4: Không uống rượu, nước có ga: Nhiều đàn ông thường sa vào nghiện rượu khi bỏ thuốc lá, đây là thói quen xấu không kém thuốc lá, ảnh hưởng đến sức khỏe. Theo các nghiên cứu, thức uống có ga khiến bạn thèm thuốc lá hơn. Vì thế, thay vì uống các loại nước có ga như cola, soda, hãy uống thật nhiều nước lọc. - Biện pháp 5. Kiểm soát căng thẳng Thông thường, đàn ông hay hút thuốc mỗi khi căng thẳng. Thay vào đó, mỗi khi thấy mệt mỏi, bạn nên nghe nhạc hay xem chương trình truyền hình yêu thích để cơ thể có thể quên đi thuốc lá. - Biện pháp 6.Chơi với người không hút thuốc: Thường xuyên đi chơi với bạn bè hút thuốc sẽ khiến cơn thèm thuốc của bạn trỗi dậy. Hãy kết thân với những người không hút thuốc và quyết tâm, đặt cược với chính mình, đồng thời tự thưởng cho mình sau mỗi giai đoạn bỏ thuốc lá thành công. - Biện pháp 7. Sử dụng nước súc miệng giúp cai thuốc lá Boni-Smok Hãy súc miệng bằng Boni-Smok ngay trước khi bạn muốn hút thuốc 2 phút. Boni-Smok được được điều chế từ các loại thảo dược đã được cấp giấy phép của Bộ Y Tế, hoàn toàn không có tác dụng phụ sẽ phản ứng với nicotine trong khói thuốc lá làm mất vị ngon của thuốc lá khi hút, làm bạn chán khói thuốc, giúp bạn chống lại cơn thèm thuốc. So với các biện pháp bằng cách dán hay uống nicotine, biện pháp cai thuốc lá bằng Boni-Smok có tỉ lệ thành công cao hơn, an toàn cho người sử dụng, chi phí bằng 1/20 sẽ giúp bạn cai thuốc lá một cách triệt để trong vòng ba đến bảy ngày. Trên đây là những biện pháp giúp giảm thiểu và cai nghiện thuốc lá.Chúng ta hãy cùng chung tay quyết tâm xóa bỏ những thói quen,hành vi xấu; những tệ nạn nguy hiểm để góp phần tạo ra một cuộc sống tốt đẹp hơn, xã hội văn minh hơn . Nói tóm lại , việc hút thuốc lá nơi công cộng là hành vi thiếu văn minh, lịch sự, vô cùng nguy hiểm đối với ngay chính sức khỏe người hút và nhưng người xung quanh . Chúng ta hãy có những suy nghĩ tích cực trong việc từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của chính mình, của gia đình và người thân và cả cộng đồng. VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG : Việc kết hợp kiến thức liên môn như : Toán học, Sinh học, Hóa học, Giáo dục công dân…. vào môn Ngữ văn rất quan trọng , nó giúp cho bài viết bao quát hơn và đầy đủ ý nghĩa hơn . Bài văn có sức thuyết phục hơn nhất là bài văn thuyết minh. Như vậy , kiến thức liên môn tạo điều kiện cho học sinh , chủ động ,tích cực, sáng tạo , giáo dục thêm về đời sống , xã hội. Giúp các bạn học sinh ý thức hơn việc học phải đi đôi với hành , rèn luyện kĩ năng giải quyết các tình huống trong cuộc sống hàng ngày. Trên đây là những ý kiến chủ quan của tôi trong việc đưa ra góp phần hạn chế đến chấm dứt hành động hút thuốc lá.Rất mong những ý kiến đóng góp bổ sung của Ban giám khảo và bạn đọc để bài viết đầy đủ hơn. Đông Lỗ, ngày 1 tháng 12 năm 2014 Người viết bài Trần Yến Nhi PHỤ LỤC I. II. TÊN TÌNH HUỐNG. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG. III . TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI QUYÊT TÌNH HUỐNG IV . GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG. V . Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG. TÀI LIỆU THAM KHẢO : 1. Sách giáo khoa môn Ngữ Văn 2. Sách giáo khoa môn Sinh học 3. Sách giáo khoa môn Giáo dục công dân 4. Sách giáo khoa môn Sinh học 5. Cẩm nang cai nghiện thuốc lá :Website: botania.com.vn