Tài liệu Giáo án bài trao đổi chất

Trường THCS Thanh Văn Giáo án sinh học 8 BÀI: TRAO ÑOÅI CHAÁT I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc: Phaân bieät ñöôïc söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø môi trường vôùi söï trao ñoåi chaát ôû tế bàoà. Trình baøy ñược mối quan hệ giöõa trao ñoåi chaát cuûa cô theå vôùi trao ñoåi chaát ôû tế bào. 2. Kyõ naêng: Reøn khaû naêng quan sát, phaân tích, so saùnh, khaùi quaùt hoaù. Lieân heä thöïc teá. 3. Thaùi ñoä: giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn vaø baûo veä söùc khoeû. II. PHÖÔNG PHAÙP - ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC 1. Phöông phaùp: Hoûi ñaùp + giaûng giaûi 2. Ñoà duøng daïy hoïc: - GV: Tranh veõ hình 31.1.2 sgk, baûng phuï. - HS: Chuaån bò baøi. III. HOÏAT ÑOÄNG DAÏY HOÏC 1. OÅn ñònh lôùp: 2. Kieåm tra baøi cũû:  Haõy cho bieát caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù. Möùc ñoä aûnh höôûng ñeán caùc cơ quan do taùc nhaân gaây ra như thế nào?  Caàn laøm gì ñeå baûo veä hệ tiêu hóa khoûi caùc taùc nhaân coù haïi? 3. Giaûng baøi môùi : Em hieåu theá naøo laø trao đổi chất? Trao đổi chất ôû ngöôøi dieãn ra như thế nào? GV: Nguyễn Thị Lan Page 1 Trường THCS Thanh Văn HÑGV 1. HĐ1: Tìm hiểu trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi - Trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi: Gv treo tranh veõ hình 31.1 yeâu caàu hs quan saùt ñeû traû lôøi caâu hoûi. ? Söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi bieåu hieän như thế nào? - Heä tieâu hoùa ñoùng vai troø gì trong söï trao ñoåi chaát? - Heä hoâ haáp coù vai troø gì? - Heä tieâu hoùa thöïc hieän vai troø naøo trong söï trao ñoåi chaát? - Heä baøi tieát coù vai troø gì trong söï trao ñoåi chaát? 2. HĐ2: Tìm hiểu trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong: -Töø baûng treân gv phaân tích vai troø cuûa söï trao ñoåi chaát  ñaûm baûo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån. Teá baøo laø ñôn vò caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa cô theå. Moãi teá baøo ñeàu phaûi thöïc hieän söï trao ñoåi chaát vôùi moâi tröôøng trong ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån. - Moâi tröôøng trong goàm nhöõng thaønh phaàn naøo? - Maùu vaø nöôùc moâ cung caáp nhöõng gì cho teá baøo? - Hoaït ñoäng sống cuûa teá baøo ñaõ taïo ra nhöõng saûn phaåm gì? - Nhöõng saûn phaåm ñoù cuûa teá baøo ñoå vaøo nöôùc moâ roài vaøo maùu ñöôïc ñöa ñeán ñaâu? Caùc teá baøo trong cô theå ñöôïc GV: Nguyễn Thị Lan Giáo án sinh học 8 HÑHS - Laáy caùc chaát caàn thieát (oxi, thöùc aên, nöôùc, muoái khoaùng) vaøo cô theå vaø thaûi CO2 vaø thaûi caùc chất cặn baã ra moâi tröôøng. - Bieán ñổi thöùc aên thaønh chaát dinh döôõng, thaûi chaát thöøa qua haäu moân. - Laáy oxi, thaûi CO2 - Vaän chuyeån CO2 tôùi phoåi , chaát thaûi tôùi cô quan baøi tieát. - Loïc töø maùu chaát thaûi ñeán cô quan baøi tieát qua nöôùc tieåu. Hs ñoïc thoâng tin quan saùt hình 31.2 thaûo luaän nhoùm ñeå thoáng nhaát traû lôøi caâu hoûi. - Maùu, nöôùc moâ. - Maùu mang oxi, chaát dinh döôõng qua nöôùc moâ ñeán TB thöïc hieän caùc hoaït ñoäng soáng. - Naêng löôïng, khí CO2 ,chaát thaûi. - Nöôùc moâ  maùu  heä hoâ haáp, heä baøi tieát vaø thaûi ra ngoaøi. - Hs ghi baøi. - Laø söï trao ñoåi vaät chaát giöõa heä tieâu hoùa, heä hoâ haáp, heä baøi tieát vaø moi tröôøng ngoaøi. Cô theå laáy thöùc aên, nöôùc, khí oxi töø moâi tröôøng ngoaøi thaûi khí CO2 , chaát thaûi. - Laø söï trao ñoåi c\vaät chaát ND I. Trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi Söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi ñöôïc bieåu hieän: moâi tröôøng ngoaøi cung caáp cho cô theå thöùc aên, nöôùc, nuoái khoaùng vaø khí oxi qua heä tieâu hoùa, heä hoâ haáp. Ñoàng thôøi thaûi khí CO2 vaø nhöõng chaát caën baû ra moâi tröôøng ngoaøi qua caùc cô quan baøi tieát, hoâ haáp vaø tieâu hoùa. II. Trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong: ñöôïc bieåu hieän. - Chaát dinh döôõng vaø oxi töø maùu chuyeån nöôùc moâ ñeå cung caáp chon teá baøo söû duïng cho caùc hoaït ñoäng soáng. Ñoàng thôøi caùc saûn phaåm phaân huûy nhö khí CO2 vaø caùc saûn phaåm baøi tieát do teá baøo thaûi ra ñoå vaøo nöôùc moâ, roài chuyeån vaøo maùu ñöa tôùi caùc cô quan baøi tieát vaø heä hoâ haáp ñeå thaûi ra ngoaøi. - Söï trao ñoåi chaát ôû teá baøo thong qua moâi tröôøng trong. Page 2 Trường THCS Thanh Văn thöôøng xuyeân coù söï trao ñoåi chaát vôùi nöôùc moâ vaø maùu. Töùc laø coù söï TÑC vôùi moâi tröôøng trong ? Söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng bieåu hieän như thế nào? - Gv keát luaän. 3. HĐ3: Tìm hiểu moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vôùi trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo. -Gv treo tranh trang 31.2 SGK. Yeâu caàu hs quan saùt, keát hôïp kieán thöc 1 vaø 2 ñeå traû lôøi caâu hoûi: ? Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoï cô theå ñöôïc thöïc hieän ntn? ? Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoï teá baøo ñöôïc thöc hieän như thế nào? ? Haõy phaân tích moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát cuûa cô theû vôùi moâi tröôøng ngoaøi vaø söï trao ñoåi chaát cuûa tế bào vôùi moâi tröôøng trong? ? Neáu trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä tế bào ngöøng laïi seõ daãn ñeùn haäu quaû gì? IV. CUÕNG COÁ Giáo án sinh học 8 giöõa TB vaø moâi tröôøng trong. Maùu cung caáp cho teá baøo chaát dinh döôõng vaø oxi , teá baøo thaûi vaøo maùu khí CO2, sản phẩm baøi tieát. - Trao ñoåi chaát ôû cô theå cung caáp chaát dinh döôõng vaø oxi cho teá baøo vaø nhaän teá baøo caùc sp baøi tieát, khí CO2 ñeå thaûi ra môi tröôøng. - Trao ñoåi chaát ôû tế bào vaø giaûi phoùng naêng löôïng cung caáp cho caùc cô quan trong cô theå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng soáng trao ñoåi chaát. III. Moái quan heä giöõa TÑC ôû caáp ñoä cô theå vôùi TÑC ôû caáp ñoä teá baøo - Trao ñoåi chaát ôû cô theå cung caáp chaát dinh döôõng vaø oxi cho teá baøo vaø nhaän töø teá baøo caùc saûn phaåm baøi tieát vaø CO2 ñeû thaûi ra moâi tröôøng. - Trao ñoåi chaát ôû teá baøo giaûi phoùng naêng löôïng cung caáp cho caùc cô quan trong cô theå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trao ñoåi chaát. Nhö vaäy trao ñoåi chaát ôû nhöõng caáp ñoä coù lieân quan maät thieát vôùi nhau ñaûm baûo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån. - Học sinh trả lời câu hỏi sau: ?Trình bày vai trò của sự hô hấp , tiêu hóa và bái tiết trong sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường. ?Hệ tuần hoàn có vai trò gì trong sự rao đổi chất. ?Trình bày sự khác nhau giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và cấp độ tế bào. - Ñoïc phaàn em coù bieát. GV: Nguyễn Thị Lan Page 3 Trường THCS Thanh Văn Giáo án sinh học 8 V. DAËN DOØ - Hoïc baøi. - Xem tröôùc baøi môùi. V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... GV: Nguyễn Thị Lan Page 4