Tài liệu Skkn một vài kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng môn học giáo dục quốc phòng – an ninh cho học sinh trường thpt long thành

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI Đơn vị: Trường THPT Long Thành *************** Mã số:……………… SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT VÀI KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT LONG THÀNH Người thực hiện: Trần Chí Trung Lĩnh vực nghiên cứu: Quản lý giáo dục:  Phương pháp dạy học bộ môn:  Phương pháp giáo dục:  Lĩnh vực khác:  Có dính kèm:  Mô hình  Phần mềm  Phim ảnh Năm học: 2012 – 2013 1  Hiện vật khác SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC I.Thông tin chung về cá nhân 1. Họ và tên: Trần Chí Trung 2. Ngày tháng năm sinh: 12/06/1964 3. Nam Nữ: Nam 4. Địa chỉ: Tổ 10 K5/219 Khu Văn Hải-Long Thành-Đồng Nai 5. Điện thoại:0613844281(CQ);0613527448(NR);0918318448(DĐ) 6. Fax: E-Mail: [email protected] 7. Chức vụ: Tổ Trưởng chuyên môn 8 . Đơn vị công tác: Trường THPT Long Thành II. Trình độ đào tạo - Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân - Năm nhận bằng: 2004 - Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục thể chất III. Kinh nghiệm khoa học - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Môn Thể Dục, Giáo dục quốc phòng-An ninh - Số năm có kinh nghiệm: 17 năm - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 7 năm gần đây: + “Môn học tự chọn-Bóng chuyền” + “Chuyên Đề Sức Khỏe” + “Bước đầu giảng dạy môn Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh trong các trường THPT” + “Nâng cao hiệu quả giờ học thực hành môn học giáo dục quốc phòng – an ninh thông qua vai trò tự quản của cán sự lớp” + “Một vài kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng môn học Giáo Dục Quốc – An Ninh cho học sinh trường THPT Long Thành” 2 MỤC LỤC SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC ...........................................................Trang 2 1. ĐẶT VẤN ĐỀ ..........................................................................................Trang 4 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ...........................................................................Trang 6 2.1 Cơ Sở Lý Luận .......................................................................................Trang 6 2.2 Thực Trạng Của Vấn Đề .....................................................................Trang 7 2.2.1 Thuận lợi .............................................................................................Trang 7 2.2.2 Khó khăn .............................................................................................Trang 7 2.3 Các Biện Pháp Đã Tiến Hành Để Giải Quyết Vấn Đề .......................Trang 8 2.3.1. Một vài kinh nghiệm nâng cao chất lượng Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh ..........................................................................................Trang 8 2.3.1.1. Tuyển chọn VĐV thi đấu Hội thao GDQP-AN cấp tỉnh.....................Trang 8 2.3.1.2. Tuyển chọn học sinh bắn đạn thật ...................................................Trang 8 2.3.1.3. Dụng cụ sân bãi.................................................................................Trang 9 2.3.1.4. Kết hợp Ban Giám Hiệu Nhà trường tổ chức học tập pháp luật, mít tin .....................................................................................Trang 10 2.3.1.5. Học theo phương pháp thảo luận nhóm: Học nhóm là một hình thức học hợp tác nâng cao chất lượng của học sinh – các học sinh giao lưu với nhau và có được những kết quả học tập tiến bộ về nhiều mặt. .....Trang 10 2.3.1.6. Kinh nghiệm về việc đổi mới phương pháp giảng dạy truyền thống chuyển sang dạy bằng giáo án điện tử là cả một quá trình đổi mới tư duy. ..................................................................................................Trang 11 2.3.1.7. Vai trò của đội ngũ cán sự môn học ...............................................Trang 12 2.3.1.8. Sử dụng máy bắn tập MBT03 .........................................................Trang 13 2.3.1.9. Hướng dẫn học sinh khối 10 khai thác đồ dùng dạy học ................Trang 15 2.3.2. Một vài giải pháp nâng cao chất lượng Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh ........................................................................................Trang 18 2.3.2.1.Giải pháp 1........................................................................................Trang 18 2.3.2.2. Giải pháp 2 .....................................................................................Trang 19 2.3.2.3. Giải pháp 3 .....................................................................................Trang 19 2.3.2.4. Giải pháp 4 .....................................................................................Trang 19 2.3.2.5. Giải pháp 5 .....................................................................................Trang 19 2.4. Hiệu Quả Của Sáng Kiến Kinh Nghiệm............................................Trang 19 3. KẾT LUẬN .............................................................................................Trang 21 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................Trang 23 PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ........Trang 24 3 MỘT VÀI KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT LONG THÀNH 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Giáo dục quốc phòng – an ninh là một bộ phận của nền giáo dục quốc dân, nhằm thống nhất nhận thức về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng con người mới XHCN có sự phát triển toàn diện. Việc GDQP-AN cho học sinh là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc gia, góp phần bồi dưỡng cho thế hệ trẻ những kiến thức cơ bản về đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng ta và kỹ năng quân sự để sẵn sàng tham gia lực lượng vũ trang khi cần thiết, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. GDQP-AN cho học sinh là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong chiến lược đào tạo con người mới XHCN, nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung, học sinh nói riêng lòng yêu nước, yêu CNXH, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, tư duy và kiến thức quân sự, chuẩn bị nhân lực và đào tạo nhân tài cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc là một trong những nội dung giáo dục toàn diện trong nhà trường, góp phần hình thành nhân cách con người mới XHCN. Mặt khác, GDQP-AN còn trang bị kiến thức, ý thức xây dựng bảo vệ Tổ quốc, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Mặt khác, đối với giáo viên giáo dục quốc phòng – an ninh, công việc giảng dạy phải gắn liền với nghiên cứu khoa học. Đây là con đường ngắn nhất để không ngừng tích luỹ kiến thức, nâng cao trình độ, gọt sắc tư duy, góp phần tìm ra những hình thức, biện pháp thích hợp để truyền đạt tri thức tới người học. Sau nhiều năm giảng dạy môn Giáo dục quốc phòng – an ninh theo phương pháp mới, bản thân tôi nhận thấy trong một tiết dạy giáo viên phải chuyển tải nhiều kiến thức đồng thời phân chia thời gian học lý thuyết cũng như thực hành phải hợp lý khoa học mới giải quyết được hết trọng tâm nội dung bài dạy. Mặt khác không để học sinh học phần lí thuyết cũng như thực hành một cách thờ ơ, xem thường và cũng tránh sự nhàm chán trong tập luyện đó là yếu tố chủ quan, đòi hỏi giáo viên phải vận dụng phát huy tốt việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Mặt khác, đối với giáo viên giáo dục quốc phòng-an ninh , công việc giảng dạy phải gắn liền với nghiên cứu khoa học. Đây là con đường ngắn nhất để không ngừng tích luỹ kiến thức, nâng cao trình độ, gọt sắc tư duy, góp phần tìm ra những hình thức, biện pháp thích hợp truyền đạt tri thức tới người học. Cần lưu ý rằng, để phục vụ đắc lực cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy, hướng nghiên cứu của các giáo viên giáo dục quốc phòng-an ninh nên tập trung trực tiếp vào nội dung kiến thức môn học hay những yếu tố tham gia vào quá trình dạy và học như: Đổi mới phương pháp giảng dạy, đổi mới nội dung chương trình học tập... Đổi mới mạnh mẽ sâu rộng phương pháp dạy và học, phương pháp kiểm tra, đánh giá: Giáo viên cần phải đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hoá hơn nữa 4 quá trình học tập của học sinh, phải tạo ra được cơ chế buộc học sinh phải tham khảo tài liệu, chủ động nắm bắt nội dung môn học, nhằm hiểu sâu hơn nữa kiến thức. Đồng thời, cần cải tiến phương pháp học tập của học sinh, bởi hoạt động của giáo viên trên lớp đã bao hàm hoạt động của học sinh; cũng như vậy, hoạt động học của học sinh luôn chứa đựng vai trò giảng dạy của giáo viên. Để dự báo năng lực học tập, tự giáo dục của học sinh, năng lực giảng dạy của giáo viên, từ đó điều chỉnh, cải tiến phương pháp học tập của học sinh, phương pháp giảng dạy của thầy. Có như vậy, chúng ta mới thực sự biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Qua đó tôi mạnh dạn viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một vài kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng môn học Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh cho học sinh trường THPT Long Thành.”. Riêng bản thân tôi, do khả năng và năng lực còn nhiều hạn chế, đòi hỏi cần phải nỗ lực nhiều. Một lần nữa, với lí do trên nên tôi chọn đề tài này, nhưng trong quá trình nghiên cứu, viết lách, tất sẽ không tránh khỏi những thiếu xót, bởi đây là 1 đề tài rất mới mẻ đối với bản thân. Rất mong bạn bè, đồng nghiệp… góp ý, tạo điều kiện để tôi hoàn thành đề tài sáng kiến & kinh nghiệm năm học 2010-2011 và nếu thành công, đó sẽ là cơ sở để tôi có thể tiếp tục nghiên cứu ở những bài, chương rộng hơn sau này. 5 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN: Thực hiện Chỉ thị 12-CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về Tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với công tác GDQP-AN trong tình hình mới; Chỉ thị số 417/CT-TTg ngày 31/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ vế việc tăng cường chỉ đạo, thực hiện công tác GDQP-AN năm 2010 và những năm tiếp theo; Nghị định 116/2007-NĐ-CP về GDQP-AN cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác làm cơ sở pháp lý để thực hiện nhiệm vụ GDQP-AN trong các trường THPT. Với mục tiêu giáo dục phổ thông là “giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực khả năng, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo cũng đã nêu : “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. Năm học 2011-2012 Trường THPT Long Thành tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện cuộc vận động “Hai không” với bốn nội dung trọng tâm: Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích; nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc cho học sinh ngồi nhầm lớp. Gắn kết với việc triển khai tổ chức thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/6/2006 của Bộ Chính trị về cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Để đạt được mục tiêu đề ra là đảm bảo chất lượng giáo dục ổn định và phát triển vững chắc. Ngay từ đầu năm học Trường THPT Long Thành đã chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền đến toàn thể cán bộ, giáo viên, học sinh và các bậc phụ huynh hiểu rỏ mục đích, yêu cầu của việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Hiện nay, nền giáo dục nước ta đang ở vào giai đoạn, mà việc đổi mới phương pháp giảng dạy, đang là một vấn đề cấp bách được đặt ra. Phải khuyến khích tự học phải vận dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo. Để thực hiện tốt chủ trương này thì cần phải đào tạo khả năng tự học cho học sinh. Nói đến giáo dục quốc phòng – an ninh. Trường THPT Long Thành là một trong những đơn vị trong huyện có điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện sân bãi đáp ứng số lượng tiết học giáo dục quốc phòng – an ninh cho gần 1550 học sinh. Tiết học giáo dục quốc phòng – an ninh chính khóa đã truyền thụ cho các em học sinh những tri thức cơ bản của nền Giáo dục quốc phòng toàn dân, những hiểu biết về tổ chức QĐND Việt Nam, về nhà trường quân đội, về lịch sử QĐND Việt Nam, truyền thống đấu tranh dựng nước - giữ nước của dân tộc và Luật biên giới Quốc gia. Đó là những kiến thức rất bổ ích, thiết thực với học sinh phổ thông trước ngưỡng cửa cuộc đời. Học sinh còn được làm quen 6 với tác phong quân đội qua các bài học về điều lệnh, đội ngũ, các tư thế vận động cơ bản trong chiến đấu, băng bó, cứu thương....làm quen với các phương tiện chiến đấu như ném lựu đạn, cách bắn súng tiểu liên AK ... Qua học tập môn Giáo dục quốc phòng – an ninh đã giáo dục cho học sinh lòng yêu nước - tự hào dân tộc, nâng cao tinh thần cảnh giác, chống mọi âm mưu diễn biến hoà bình của kẻ thù.Toàn bộ chương trình học tập của từng khối được xây dựng theo chương trình hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, đảm bảo dạy đủ môn, đủ tiết, đúng phân phối chương trình. Vì vậy các tiết học giáo dục quốc phòng – an ninh học sinh tham gia học đầy đủ tích cực sôi nổi và hào hứng. Giáo dục quốc phòng – an ninh trong trường THPT là môn học chính khóa, là bộ môn khoa học tổng hợp có phạm vi vô cùng rộng lớn và khá phức tạp, nên không thể đơn giản, sơ sài mà nó phải được coi là một hệ thống chương trình và phải được quán triệt trong tất cả các môn học trong mọi hoạt động của học sinh, ở mọi lúc, mọi nơi, có vậy mới có thể đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng hiện tại và tương lai. 2.2 THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: 2.2.1 Thuận lợi : - So với khu vực, trường Trung học phổ thông Long Thành là một trường có bề dày về kết quả đào tạo học sinh và là trường đạt chuẩn quốc gia, nên vấn đề chuyên môn giảng dạy luôn được các cấp lãnh đạo quan tâm sâu sát. Trường có một đội ngũ sư phạm hùng hậu đều đạt chuẩn và trên chuẩn về kiến thức, có chuyên môn vững, nhiệt tình, tận tụy với công tác quản lý và giảng dạy. - Hội đồng sư phạm nhà trường về tuổi đời công tác được dàn trải qua nhiều thế hệ, và luôn có sự đoàn kết gắn bó mật thiết với nhau. - Đối với môn Giáo dục quốc phòng – An ninh. Nhà trường cùng các cấp lãnh đạo luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi. Đội ngũ giáo viên giáo dục quốc phòng – an ninh đều được đào tạo vững về chuyên môn, nhiệt tình và tâm huyết với môn học. - Điều kiện sân bãi, phòng học, dụng cụ trang thiết bị cần thiết cho môn học Giáo dục quốc phòng – an ninh tương đối đầy đủ. - Nề nếp, kỷ cương của nhà trường đối với học sinh chặt chẽ qua từng cấp, từng khâu nên đa phần các em chăm ngoan và có ý thức học tập tốt. 2.2.2 Khó khăn : - Đội ngũ giáo viên giáo dục Quốc phòng – An ninh hoàn toàn là giáo viên được đào tạo từ chuyên ngành giáo dục thể chất. Đối với lĩnh vực Quốc phòng – An ninh, tuy được đào qua lớp giáo viên giáo dục Quốc phòng và được tập huấn về chuyên môn thường xuyên hàng năm, nhưng do đây là một lĩnh vực khá mới mẻ và thời gian được lĩnh hội về chuyên môn có hạn nên ít nhiều đã gặp phải khó khăn trong giảng dạy. - Đối với học sinh : Do khách quan các em được sinh ra và lớn lên trong thời bình và do yêu cầu về lượng kiến thức của các môn học, giờ học cộng thêm áp lực từ phía không ít phụ huynh nên đã tác động ít nhiều đến suy nghĩ và việc xác định nhiệm vụ học tập đối với bộ môn này. Và thật tai hại đối với một phận nhỏ học sinh còn ngộ nhận và coi đây là môn học phụ dẫn đến ý thức học tập môn Giáo dục quốc phòng – an ninh chưa cao. 7 - Tức thời tình trạng học sinh chưa trang bị đầy đủ sách giáo khoa về môn giáo dục quốc phòng – an ninh cũng làm cho việc giảng dạy theo phương pháp mới còn bị hạn chế nhất định. - Dụng cụ, trang thiết bị cho môn học tương đối đầy đủ từ nguồn được Sở giáo dục – đào tạo cấp và một số tự trang bị nhưng vẫn còn thiếu : Tranh ảnh giảng dạy còn hạn chế ở một số nội dung. Đặc biệt là thiếu dụng cụ “kính ngắm”. Để đạt được kết quả tốt qua nội dung ngắm bắn giáo viên đã gặp khó khăn thực sự, nếu chỉ trang bị cho các em học sinh về lý thuyết bắn, tư thế bắn, các yếu lĩnh của động tác bắn luyện tập rồi đưa vào máy bắn tập, thì hiệu quả thực sự chưa cao trong khi luyện tập, bắn vào các mục tiêu mà không có kính ngắm để giáo viên theo dõi, hướng dẫn, sửa sai cụ thể. Mà kính ngắm thì lại không tìm mua được ngoài thị trường. 2.3 CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 2.3.1. Một vài kinh nghiệm nâng cao chất lượng Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh: 2.3.1.1. Tuyển chọn VĐV thi đấu Hội thao GDQP-AN cấp tỉnh: Biện pháp thực hiện: Về thời gian hội thao cấp Tỉnh thực hiện 2 năm/1lần, cấp trường tổ chức hằng năm theo hướng dẫn năm học về GDQP-AN, sau khi đã có kết quả hội thao cấp trường (liền kề với Hội thao cấp tỉnh) thì Tổ trưởng chuyên môn bắt đầu lập kế hoạch, phân công giáo viên chịu trách nhiệm từng môn thi: Môn điều lệnh quan trọng nhất là chọn cho được một học sinh làm chỉ huy phải có dáng dấp quân đội, tiếng hô to, rỏ, mạnh dạn và dứt khoát, tốt nhất là chọn học sinh có giọng người miền Bắc. Sau đó phân công trực tiếp cho em làm Tiểu đội trưởng của một tiểu đội trong lớp, giáo viên nào hướng dẫn lớp đó sẽ bồi dưỡng trực tiếp cho em đó. Song song thì các giáo viên còn lại cũng tự tìm kiếm một tiểu đội trưởng và huấn luyện cho em đó, rồi cuối cùng chọn ra một tiểu đội trưởng tham gia Hội thao. Các môn còn lại sẽ chọn theo thành tích đạt được trong hội thao, số lượng chọn thì gấp đôi để sau khi tập luyện sẽ chọn VĐV chính thức được hoàn hảo hơn. Sau đó sẽ biên chế về các lớp, rồi giáo viên được phân công sẽ có kế hoạch tập luyện ở những giờ ngoại khóa (theo quy định kế hoạch tập luyện hội thao cấp tỉnh). 2.3.1.2. Tuyển chọn học sinh bắn đạn thật: Biện pháp thực hiện: Thực hiện công văn số 4943/BGDĐT-GDQP ngày 18 tháng 8 năm 2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng-an ninh năm học 2010-2011. Căn cứ hướng dẫn số 1547/SGDĐT_ GDTH ngày 13 tháng 9 năm 2010 V/v Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục quốc phòng năm học 2010-2011 Căn cứ kế hoạch tổ chức học tập môn học GDQP của nhà trường; Qua quá trình học tập nội dung bắn súng của học sinh; Hằng năm Sở Giáo dục và Đào tạo kết hợp Bộ Chỉ huy Quân sự tổ chức bắn đạn thật cho học sinh khối THPT. 8 Theo kế hoạch của tổ bộ môn thì trong quá trình giảng dạy bài kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK tại lớp các giáo viên phải chọn cho mình một số học sinh có kết quả học tập tốt sau đó sàn lọc lại một lần nữa và việc đầu tiên là cho học sinh khám sức khỏe. Hiện nay tại các nhà trường đều có bộ phận Y tế trường học cho nên việc khám sức khỏe cho các em cũng rất dễ dàng và đỡ phần tốn kém. Việc khám sức khỏe tập trung chú ý vào huyết áp và tim mạch của các em. Những học sinh nào có vấn đề về huyết áp và tim mạch thì dứt khoác bị loại. Sau đó tiếp tục có kế hoạch tập luyện, nội dung tập luyện bao gồm: ngắm chụm, ngắm trúng chụm, ngằm bia chỉ đỏ, bắn trên máy bắn tập MPT03. Thông qua máy bắn tập MPT03 sẽ chọn ra được những học sinh có độ ngắm chụm rất tốt. Sau quá trình tập luyện theo đúng chế độ và trước khi đi bắn một ngày Tổ bộ môn sẽ phân công giáo viên triển khai toàn bộ sơ đồ bắn, giáo dục về tâm lý khi bắn nhất là học sinh mới lần đầu bắn đạn thật (yếu tố này rất quan trọng) rồi sau đó thực hành bắn giống như khi bắn đạn thật nhưng trên máy bắn tập MPT03. Điều quan trọng nhất là khi nghe tiếng súng lần đầu tiên phải giáo dục cho các em thật kỉ lưởng, phải bình tỉnh, tự tin không cẩu thả, không giật mình. Nắm vững nguyên tắc khi sử dụng súng, đạn: - Nắm chắc tính năng của súng - Quan sát phát hiện mục tiêu nhanh, ước lượng cự ly đúng, xác định điểm ngắm chính xác, giữ súng đúng, bóp cò êm, đều. Lựa chọn thời cơ kết thúc phát bắn phù hợp. - Tích cực học tập, ôn luyện, rèn luyện sức khỏe, tâm lý để phục vụ tốt cho bài bắn. Chấp hành nghiêm qui tăc bảo đảm an toàn trong quá trình luyện tập và thực hành bắn đạn thật. Hiệu quả: Xếp loại GIỎI KHÁ ĐẠT KHÔNG ĐẠT Năm học 2008-2009 26% 20% 13% 41% 2009-2010 24% 22% 23% 31% 2010-2011 29% 12% 30% 29% 2011-2012 13% 23% 37% 27% 2012-2013 26% 17% 31% 26% 2.3.1.3. Dụng cụ sân bãi: Biện pháp thực hiện: Về sân bãi thì hằng năm nhà trường có kế hoạch tu bổ, đổ bồi thêm đất cát vào, không để động vũn khi mưa to, đảm bảo sân bãi đúng qui cách. Trang bị thêm súng tập, sách giáo khoa, tranh ảnh. Cụ thể: Đặt súng tập bằng gỗ, sơn đen theo kích cỡ của khẩu súng tiểu liên AK. Thay vì mỗi lớp phải trang bị ống nhựa và dây đeo để làm súng tập cho từng thành viên trong lớp, chi phí này cho mỗi học sinh hết khoảng 6.000đồng (sáu ngàn đồng) và cho cả lớp mất khoảng 250.000đồng (Hai trăm năm mươi ngàn đồng chẵn). Với khoảng tiền trên, mỗi lớp sẽ trang bị được 05 khẩu súng gỗ. Đối với từng trường Trung học phổ thông Long Thành tổng số 9 lớp của 2 khối 12 và 11 là 26 lớp. Như vậy số lượng súng tập bằng gỗ là 130 khẩu đủ để đáp ứng cho 03 lớp học trùng giờ có sử dụng đến súng tập. 2.3.1.4. Kết hợp Ban Giám Hiệu Nhà trường tổ chức học tập pháp luật, mít tin…: Biện pháp thực hiện: Để đổi mới hình thức, phương pháp GDQP-AN cho học sinh, nhân các ngày lễ lớn của đất nước, địa phương, Tổ trưởng chuyên môn đề nghị Ban giám hiệu nhà trường tổ chức Giáo dục pháp luật, cho học sinh tham gia mít tin, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; thi tìm hiểu ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam; ngày thành lập Công An nhân dân, ngày thành lập Tỉnh, thi về phòng chống ma túy, HIV… Qua đó đã nâng cao nhận thức, hiểu biết về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, truyền thống của quê hương, đất nước, nâng cao nhận thức về quốc phòng, an ninh cho học sinh. 2.3.1.5. Học theo phương pháp thảo luận nhóm: Học nhóm là một hình thức học hợp tác nâng cao chất lượng của học sinh – các học sinh giao lưu với nhau và có được những kết quả học tập tiến bộ về nhiều mặt. Biện pháp thực hiện: Theo cách này, học sinh được tạo cơ hội tự đặt câu hỏi, thảo luận, trình bày quan điểm, và thực hiện học hợp tác. Để có thể phát huy được những lợi ích của việc học nhóm, giáo viên phải cung cấp nền tảng cho học sinh. Do đó, giáo viên phải khơi gợi hứng thú học sinh bằng cách chọn những chủ đề thảo luận tương ứng với trình độ của học sinh, hoặc đặt câu hỏi/ đưa ra vấn đề dẫn dắt học sinh đạt đến mức độ tư duy sâu sắc hơn. Bên cạnh đó, quá trình cộng tác cũng phải được sắp xếp để đảm bảo tất cả các thành viên trong nhóm tham gia một cách tích cực. Chia lớp thành 4 nhóm, 10-11 thành viên/nhóm theo những tiêu chí như sau: Mỗi nhóm đều có những cán sự lớp "cứng”, là những thủ lĩnh nhóm đầu tiên. Chia các nhóm đồng đều theo tỷ lệ học lực: có bạn khá, có bạn chưa khá. Chia nhóm đồng đều theo tỷ lệ rèn luyện, tương tự học lực. Tỷ lệ nam nữ tương đương với tỷ lệ nam nữ của lớp 50:50. Xây dựng quy định cho nhóm. Với cách chia nhóm như thế này, các nhóm đồng đều nhau nên dễ dàng hơn trong quản lý, đặc biệt, có một số cán sự lớp ở mỗi nhóm là hạt nhân để phát triển nhóm. Tuy vậy, theo đánh giá khách quan của các Thầy, Cô giáo, kỹ năng làm việc nhóm của học sinh hầu như là không có. Tuy có được thầy cô giáo phổ biến nhưng không rõ ràng và đầy đủ vì còn hạn chế nhiều về thời gian và trình độ. Đây là một "khâu” quan trọng nếu muốn làm tốt sự thay đổi trong dạy và học. Nó cung cấp những kiến thức cơ bản về kỹ năng làm việc, giao tiếp trong nhóm, là những viên gạch nền tảng đầu tiên để xây dựng nên thành công của thảo luận nhóm. Thủ lĩnh nhóm sẽ phải biết năng lực, thế mạnh của các thành viên. Nhận một đề tài, phân chia theo cách: - Ai viết đề cương? Làm bảng phân công công việc. Hầu hết là nhóm trưởng - Ai tìm tài liệu?- Ai xử lý tài liệu?- Ai viết bài?- Ai phản biện lại bài viết, tài liệu của nhóm?- Ai chuẩn bị câu hỏi, phản biện nhóm khác- Ai thư ký? 10 Chính sách thưởng phạt trong thảo luận. Thưởng cho những học sinh tham gia sôi nổi, nhiệt tình bằng cách đặt câu hỏi hay. Thông thường, câu hỏi được đưa lên cho nhóm trình bày và được chuyển cho giáo viên, giáo viên xem xét, chọn câu hỏi hay, chuyển cho nhóm thảo luận trả lời. Người hỏi tranh luận trực tiếp với người trả lời. Sau khi nghe câu trả lời, người đặt câu hỏi phải phản biện được, đúng ở đâu, sai ở đâu, góp ý gì cho câu trả lời hoàn thiện. Như thế yêu cầu người hỏi phải nắm vững câu hỏi, tham gia với tinh thần đóng góp, xây dựng tốt. Đây là một mô hình tốt, rất đáng học tập, thu hút được học sinh. 2.3.1.6. Kinh nghiệm về việc đổi mới phương pháp giảng dạy truyền thống chuyển sang dạy bằng giáo án điện tử là cả một quá trình đổi mới tư duy: Biện pháp thực hiện: - Cần phải thống nhất về nhận thức và tư duy của đội ngũ giáo viên. Đây là vấn đề tưởng chừng đơn giản nhưng khi thực hiện thì có một số ý kiến cho rằng, soạn giáo án điện tử chỉ là chuyển giáo trình văn bản được sao từ file word sang các slide rồi đem chiếu lên cho học sinh xem. Đây là một quan niệm nhầm lẫn mà chúng ta cần loại bỏ. Vì để soạn được một giáo án điện tử đem lại hiệu quả cao cho người học thì người thầy phải bỏ ra rất nhiều công sức và tâm huyết. Tôi muốn nhấn mạnh là vất vả hơn nhiều khi dạy bằng phương pháp truyền thống. Việc chuyển từ phương pháp giảng dạy truyền thống sang giảng dạy bằng giáo án điện tử tôi mới bắt đầu thực hiện và giáo viên gần như tự mày mò, tìm hiểu từ thiết kế giáo án cho đến cách trình bày… chưa có một chuẩn thống nhất, vì vậy còn những khiếm khuyết và dẫn đến có những ý kiến, thậm chí cả phản đối dạy bằng giáo án điện tử. Tôi nghĩ rằng đổi mới ở lĩnh vực nào cũng vậy thôi, bước đầu sẽ có những khó khăn, nhưng chúng ta mạnh dạn làm, điều chỉnh dần dần và với các ý kiến đóng góp có tính xây dựng thì sẽ có kết quả tốt. - Về thiết kế bài giảng: Bài giảng điện tử cần được thiết kế sao cho có nội dung và hình thức trực quan, sinh động và lôi cuốn; vì vậy, phải lồng ghép thêm các tư liệu hình ảnh, các đoạn phim ngắn hay âm thanh có liên quan đến nội dung bài giảng; yếu tố thẩm mỹ cũng cần được coi trọng trong việc thiết kế bài giảng điện tử sao cho có màu sắc, hình thức đẹp nhưng không rối mắt do tạo quá nhiều hiệu ứng (chuyển trang, chạy chữ…) làm cho học sinh mất tập trung vào nội dung chính của bài giảng và mất thời gian vô ích. Các công đoạn thường theo một qui trình sau: Sau khi soạn nội dung (phần chữ cho các slide) cho bài giảng, chỉnh sửa và thu gọn cho phù hợp với nội dung các tiết học trong giáo án điện tử. Theo kinh nghiệm của tôi sẽ đưa lên slide những thông tin lẽ ra viết lên bảng (khi dạy bằng phương pháp truyền thống), chủ yếu là các đề mục và một số nội dung tóm tắc hay các trích dẫn… tuyệt đối không bê nguyên bài soạn vào slide. Và vì vậy, cũng xin nói thêm là sử dụng giáo án điện tử nhưng vẫn phải có bài soạn… Công việc đầu tiên khi thiết kế slide cho bài giảng điện tử là phải chọn màu nền, phông chữ, kiểu chữ và cỡ chữ cho bài giảng. Đây là khâu khá quan trọng, làm tốt khâu này sẽ giúp học sinh dù ngồi cuối lớp vẫn theo dõi được slide đồng thời chữ không quá lớn, chiếm quá nhiều “đất” của mỗi slide; màu nền, màu chữ cũng cần hài hòa sao cho đảm bảo 11 độ tương phản nhưng không quá lòe loẹt hay ảm đạm gây phản cảm. Do chưa có một chuẩn chung, do đó tôi phải thiết kế thử và giảng thử nhiều lần trên lớp, lấy ý kiến giáo viên trong tổ và của học sinh để chọn được một phương án phù hợp nhất. Nên cố gắng mô hình hóa nội dung bài giảng thành các sơ đồ, mô hình, đồ thị để chuyển các slide. Công việc này chiếm mất nhiều thời gian, công sức của giáo viên, nhưng bù lại việc truyền tải bài giảng đến học sinh sẽ rất trực quan, sinh động, giúp học sinh hưng phấn hơn khi tiếp thu bài giảng và do đó hiệu quả tiếp thu bài giảng sẽ cao hơn. Việc thiết kế kết cấu bài giảng cũng như sự tiện lợi khi giảng cũng cần được chú trọng. Tôi chọn giải pháp để tất cả các chương trình cùng một tệp Powerpoint và sử dụng tính năng Huperlink của Powerpoint để liên kết giữa các chương trong bài giảng và giửa các nội dung bài giảng với các tư liệu được sử dụng. Ví dụ: khi giáo viên đang giảng ở trang danh mục các chương, có thể chuyển ngay đến chương bất kỳ của bài giảng bằng cách nhắp chuột lên đầu mục chương đó trong danh sách. Hay có thể sử dụng các nút chức năng để chuyển đến phần tư liệu và quay về vị trí bài giảng ban đầu… Tóm lại, giáo viên có thể chuyển đến một vị trí tùy ý trong bài giảng chỉ bằng một vài lần nhắp chuột mà không phải lần tìm mất thời gian. Các tư liệu sưu tầm được phải chọn lọc, phân loại, cắt ghép sao cho phù hợp với mỗi tiết, mỗi chương trình bài giảng. Thời lượng của tư liệu, nhất là phim tư liệu nên vừa đủ minh họa cho phần bài giảng tránh kéo dài không cần thiết làm loãng thông tin và ảnh hưởng đến thời gian của tiết học. Các phim tư liệu có thời lượng dài, bổ ích cho môn học được thu xếp cho học sinh xem vào một vài tiết học riêng. Yêu cầu học sinh thu hoạch, liên hệ với bài giảng. - Giáo viên trên lớp với giáo án điện tử: Với việc dạy học bằng giáo án điện tử giáo viên sẽ hạn chế tối đa việc viết bảng, thời gian, sức lực giáo viên tập trung cho bài giảng có sức lôi cuốn học sinh hơn.Tuy nhiên, giáo án điên tử chỉ là sự trợ giúp, còn chất lượng bài giảng tốt hay không phụ thuộc vào các yếu tố: Sự truyền đạt tri thức, trình độ của giáo viên và thái độ của người học. Trong quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn GDQP-AN sẽ có rất nhiều phát kiến mới, giáo án điện tử bước đầu mang đến cho giáo viên và người học những kết quả thiết thực. 2.3.1.7. Vai trò của đội ngũ cán sự môn học: Biện pháp thực hiện: Chúng ta biết rằng không thể có ngay số em học sinh có năng lực làm cán sự lớp. Muốn giúp những học sinh này trở nên những cán sự lớp biết cách điều hành tổ chức đòi hỏi người GV phải có một số kỹ năng cần thiêt: - Lựa chọn: có thể qua sự tín nhiệm của tập thể lớp nhưng cũng cần có sự quan sát từng em học sinh. Có em có năng lực học tập tốt nhưng lại không có khả năng điều hành lớp. Cũng có thể chọn những học sinh có sức học khá, ngoan về hạnh kiểm biết diễn đạt mạch lạc một vấn đề hơn những học sinh khác trong cùng lớp. - Thiết kế công việc: người GV phải biết những công việc cần thiết trong kế hoạch năm học, trong tháng và trong tuần để thiết kế cho tập thể lớp tham gia mà trong đó đội ngũ 12 Cán sự lớp theo dõi, điều hành dưới sự giám sát chặt chẽ của GV - Bồi dưỡng: thường xuyên trao đổi và hướng dẫn cho các em theo từng nhiệm vụ mà chúng ta đã phân công, không nên giao khoán cho các em mà có sự trợ giúp; cũng không tham gia quá sâu để các em độc lập hoạt động và GV sẽ tư vấn cho các em, giúp các em giải quyết các tình huống khó khăn. - Kiểm tra, đánh giá: GV phải thật sự nhiệt tình và tâm huyết trong công tác, thường xuyên theo dõi, động viên đội ngũ Cán sự lớp. Tuyên dương các em làm tốt, uốn nắn những lệch lạc của các em nhưng không làm cho các em mất uy tín trong tập thể lớp. Xây dựng đôi ngũ Cán sự lớp là việc làm không dễ nhưng chúng ta phải làm vì GV ở các trường Trung học phổ thông không có thời gian để xử lí tất cả mọi việc ở lớp hơn nữa sẽ không có thông tin và cũng không giải quyết kịp thời được nếu đội ngũ Cán sự lớp không được rèn luyện một cách chu đáo và có kế hoạch cụ thể. - Việc sử dụng đội ngũ cán sự môn học là biện pháp đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong giờ học, ý thức kỷ luật, từ đó hình thành phẩm chất đạo đức tốt, tạo tiền đề cho các em phát triển trí tuệ và thể chất một cách toàn diện. Tóm lại để dạy tốt theo phương pháp mới giáo viên Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh chúng ta cần phải chú trọng đào tạo bồi dưỡng nâng cao đội ngũ cán sự môn học một cách chu đáo, phát huy khả năng tự học cho học sinh, bằng cách phải đưa ra tiêu chí phấn đấu có tính cạnh tranh, thi đua từng nhóm vào trong nội dung chương trình học tập. Như vậy thì thời lượng của nội dung bài dạy chỉ chiếm khoảng 1/3 thời lượng toàn bộ nội dung buổi học. Mặt khác giáo viên có đủ thời gian để hướng dẫn sửa chữa động tác sai cho các học sinh yếu, kém. Tuy nhiên việc chọn lựa cán sự phải tìm hiểu kỷ tham khảo ý kiến tập thể có tính nhiệm không, khả năng nắm bắt động tác, vai trò quản lý... 2.3.1.8. Sử dụng máy bắn tập MBT03: Biện pháp thực hiện: Thiết bị bắn tập MBT- 03 được nối ghép với máy tính, sử dụng kỹ thuật mô phỏng dùng để luyện tập và đánh giá kết quả bắn tập súng tiểu liên AK bài 1. Thiết bị bắn tập MBT - 03 đạt được một số tính năng sau: + Luyện tập và kiểm tra kết quả bắn đảm bảo độ chính xác và tin cậy cao ở cự ly thực (100m) hoặc các cự ly thu gọn. + Trong quá trình ngắm bắn, màn hình máy tính thể hiện đường rê súng. Khi bóp cò, vết đạn lưu lại trên mặt bia kèm theo tiếng nổ mô phỏng. + Máy tính tự tính điểm, đọc kết quả ra loa, lưu trữ và in ra máy in. + Tư thế, động tác, yếu lĩnh bắn sát thực tế. + Lực tay cò hoàn toàn như thật. + Khối lượng gá thêm trên súng 200 gam (ảnh hưởng nhỏ hơn việc lắp lưỡi lê lên súng). + Luyện tập được trong mọi điều kiện khí hậu và thời tiết. Một số sự cố và biện pháp khắc phục: Sự cố 1: Khi khởi động phần mềm bắn tập mà không nhận được ảnh từ camera. Cần tiến hành kiểm tra các nguyên nhân sau: 13 - Thứ nhất: các giắc tín hiệu từ camera đến thiết bị nối ghép, các giắc USB từ thiết bị nối ghép đến máy tính đã được nối tin cậy hay chưa? - Thứ hai: đã lắp điafram phù hợp hay chưa? Sau khi khắc phục các nguyên nhân trên cần thoát khỏi chương trình bắn tập rồi khởi động lại. Sự cố 2: Khi đang sử dụng mà camera bị treo (lúc này ảnh mục tiêu không chuyển động ứng với chuyển động của súng), kích vào menu "Bật lại camera" trên giao diện chính của chương trình rồi đợi cho phần mềm nhận lại camera. Trường hợp camera vẫn chưa hoạt động, cần thoát khỏi chương trình bắn tập, rút giắc nối tín hiệu camera ra khỏi thiết bị nối ghép rồi cắm lại. Sau đó khởi động lại chương trình bắn tập. Sự cố 3: ở chế độ tính điểm bán tự động, khi kích chọn điểm dấu trên ảnh bia thấy phần mềm thông báo "Kiểm tra lại vị trí kích". Trường hợp này có thể do nguyên nhân: độ nét của ảnh không đủ để phần mềm nhận dạng tâm điểm dấu. Lúc này cần xác định 1 trong 3 lý do sau: + Chọn không đúng cỡ lỗ điafram. Cần thay điafram cho phù hợp. + Vật kính camera bị bẩn, mờ mốc. Cần dùng bông cồn lau sạch vật kính. + Tại thời điểm bóp cò, súng quá rung làm ảnh chụp bị nhoè. Nếu điểm dấu không nhìn thấy vì nguyên nhân này, kích Mất đạn. + Thay mặt bia mới Sự cố 4: Khi bóp cò mà phần mềm không có phản ứng chụp ảnh, cần kiểm tra các nguyên nhân sau: - Thứ nhất: Vị trí hộp cò trên khung cò không đúng hoặc bị lỏng, cần cò không đóng được công tắc hộp cò. Lúc này cần chỉnh lại hộp cò. - Thứ hai: Con trỏ chuột không đặt ở bên trong phạm vi màn hình hoặc đặt ở trên thanh tiêu đề (là thanh màu xanh trên cùng chứa dòng MBT03/SH2/GDQP) và thanh chứa các Menu . Lúc này cần di chuột vào trong phạm vi nhìn thấy chuột trên màn hình trừ vị trí chứa thanh tiêu đề trên cùng và thanh chứa các Menu. Sự cố 5: Với các máy tính sử dụng hệ điều hành Win7, sau khi cài đặt xong phần mềm, kích đúp vào biểu tượng của nó trên màn hình Destop mà chương trình bắn tập không chạy (hoặc báo lỗi) thì người dùng cần thực hiện các bước sau để thiết lập chế độ tương thích với Win7 cho phần mềm bắn tập: - Kích phải chuột vào biểu tượng của chương trình bắn tập MBT03 trên màn hình Destop, chọn Properties - Trên cửa sổ MBT03 Properties vừa xuất hiện, kích chọn Tab Compatibility, sau đó tích chọn vào hộp Run this program in compatibility mode for: - Kích chuột vào mũi tên bên phải hộp chọn rồi chọn Window XP (Service Pack 2) trong cửa sổ trải xuống. - Cuối cùng kích vào nút Apply và nút OK để hoàn tất tiến trình. 14 Bảo quản thiết bị: Để đảm bảo tuổi thọ cho thiết bị bắn tập MBT-03 cần thực hiện tốt các quy định sau đây: 1. Nghiên cứu kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng thiết bị. Khi gặp sự cố cần bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp khắc phục hợp lý, tránh làm bừa, làm ẩu. Trường hợp không xác định được nguyên nhân dẫn đến sự cố cần liên hệ với nhà sản xuất để được tư vấn giúp đỡ. 2. Cất giữ, bảo quản thiết bị trong môi trường khô ráo, tránh ẩm mốc, mối mọt. 3. Không được có các tác động mạnh vào khối camera trên súng. 4. Không bẻ cong, không giẫm hoặc đè các vật nặng lên dây cáp tín hiệu trên súng và các dây tín hiệu khác. 5. Khi vật kính của camera bị mờ, mốc do bẩn, sử dụng bông, cồn lau vật kính nhẹ nhàng, tránh làm xước vật kính. 2.3.1.9. “Hướng dẫn học sinh khối 10 khai thác đồ dùng dạy học” Cùng với đổi mới chương trình, sách giáo khoa và phương pháp dạy học môn GDQP-AN thì việc thay đổi trong nhận thức của giáo viên và học sinh về việc sử dụng đồ dùng dạy học là cần thiết, nhằm thực hiện những mục tiêu bộ môn đặt ra. Đổi mới phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học môn GDQP-AN nhằm mục đích: - Hỗ trợ học sinh trong việc cung cấp kiến thức, giảm tính trừu tượng của nội dung bài học. - Tạo điều kiện cần thiết cho học sinh thực hành để hình thành và rèn luyện các kỹ năng cho học sinh. - Góp phần đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. - Trợ giúp cho giáo viên trong việc hướng dẫn học sinh học kiến thức mới, phát huy tính tìm tòi, khám phá của học sinh. - Hỗ trợ giáo viên trong việc nâng cao kiến thức, kỹ năng và thiết kế bài dạy học. Để có thể khai thác tốt những đồ dùng dạy học trong chương trình sách giáo khoa thầy cô cần lưu ý một số vấn đề như sau: - Một là: Đồ dùng giáo dục phải được sử dụng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu cầu về nội dung và phương pháp được quy định trong chương trình giáo dục. Học sinh phải hiểu được những vấn đề cơ bản nhất qua các đồ dùng dạy học. - Hai là: Sử dụng thành thạo đồ dùng dạy học theo tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất. Nắm đúng nội dung chính của bài theo yêu cầu. - Ba là: Có kế hoạch chuẩn bị trước các đồ dùng theo danh mục thiết bị tối thiểu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Bốn là: Giáo viên phải tự chủ động mua sắm, sưu tầm hoặc tự làm đồ dùng dạy học cần thiết. 15 - Năm là: Giáo viên phải sử dụng thành thạo các loại đồ dùng dạy học trước giờ lên lớp, tránh tình trạng vừa dạy vừa tìm tòi nghiên cứu thiết bị dễ dẫn đến tình trạng phản khoa học. - Sáu là: Để có thể sử dụng tốt các đồ dùng dạy học, khi lên lớp giáo viên cần: + Chọn lựa những nội dung mang tính thiết thực đối với nội dung bài học, đồng thời sử dụng tối đa các nội dung đã được thể hiện trên mỗi thiết bị. + Khi soạn bài cũng như khi lên lớp, giáo viên cần phải xây dựng được hệ thống câu hỏi tương đối chuẩn xác, rõ ràng để học sinh làm việc với các đồ dùng nhằm lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kỹ năng. + Khi lên lớp giáo viên chú ý vị trí đặt đồ dùng dạy học phải đảm bảo điều kiện thuận lợi cho học sinh cả lớp cùng quan sát hoặc các thành viên trong nhóm đều được làm việc với thiết bị dạy học. + Giáo viên cần giúp học sinh nắm được trình tự các bước làm việc với đồ dùng dạy học để tìm kiến thức, rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy của học sinh. Đồ dùng dạy học môn GDQP-AN rất phong phú, đa dạng: tranh ảnh, lược đồ, vũ khí, băng hình, …Tuy nhiên chỉ có tranh ảnh và vũ khí là hai loại đồ dùng được sử dụng nhiều nhất trong dạy học ở trường phổ thông. Để việc thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới theo yêu cầu phương hướng đổi mới có hiệu quả, việc sử dụng các đồ dùng dạy học phong phú về chủng loại là một yêu cầu bắt buộc trong công tác dạy học. Học sinh có điều kiện chủ động tích cực tham gia vào quá trình tự nhận thức một cách tốt nhất, ở đây nhấn mạnh rằng: đồ dùng dạy học không phải là phương pháp nhưng những thao tác và cách thức sử dụng đồ dùng dạy học lại là phương pháp, vấn đề ở đây cần phải đổi mới phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học, tức là góp phần vào đổi mới phương pháp dạy học. Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung của tranh ảnh trong sách giáo khoa giáo viên cần chú ý rèn cho học sinh những kỹ năng như sau: - Kỹ năng quan sát, nhận xét. - Kỹ năng mô tả, tường thuật. - Kỹ năng phân tích, nhận định, đánh giá. Để việc khai thác tranh ảnh có hiệu quả, phát huy được tính tích cực của học sinh nhằm mục tiêu học sinh tự tìm hiểu nội dung của bài qua tranh ảnh dưới sự hướng dẫn, tổ chức của thầy, cô giáo. Giáo viên hướng dẫn học sinh phải tuân thủ theo những nguyên tắc sau: Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh tìm hiểu, nghiên cứu trước tranh ảnh ở nhà để đến lớp các em tranh thủ được thời gian dưới sự hướng dẫn của thầy, cô giáo các em khai thác được triệt để hơn. Bước 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát tranh ảnh để xác định một cách khái quát nội dung tranh ảnh cần khai thác. Nêu tên của tranh ảnh, xác định tranh ảnh đó thể hiện điều gì. Bước 3: Giáo viên đưa ra câu hỏi nêu vấn đề, tổ chức, hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung tranh ảnh. 16 Bước 4: Sau khi quan sát học sinh trình bày kết qủa tìm hiểu nội dung tranh ảnh, kết hợp gợi ý của giáo viên và tìm hiểu nội dung trong bài học. Bước 5: Giáo viên nhận xét, bổ sung những vấn đề học sinh vừa trả lời, đồng thời hoàn thiện nội dung khai thác tranh ảnh cung cấp cho học sinh. Mục đích của việc làm này để học sinh nắm được cách khai thác tranh ảnh và nội dung tranh ảnh trong bài học. Ví dụ 1: * Đồ dùng dạy học có sẳn: Giáo viên sử dụng bức ảnh trong Bài 4: Đội ngũ đơn vị (sách Giáo Dục Quốc phòng – An Ninh lớp 10). Hình 4 – 1. Trang 44. Trước hết giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát bức ảnh “ Đội hình tiểu đội 1 hàng ngang”. Giáo viên nêu câu hỏi để học sinh suy nghĩ: ? Bức tranh này nói lên điều gì? Sau đó giáo viên cho học sinh suy nghĩ, thảo luận và rút ra những nhận xét của riêng mình. Giáo viên có thể gọi 2 hoặc 3 học sinh trả lời trình bày nội dung của mình sau đó giáo viên mới đi tới giải thích và rút ra kết luận: “Đây là bức tranh hướng dẫn học sinh tập hợp đội hình tiểu đội 1 hàng ngang, vị trí đứng của học sinh, vị trí đứng của người chỉ huy, giản cách giữa HS này với HS kia, khoảng cách giữa người chỉ huy và đội hình”. Tương tự những bài học sau hình 4 – 2 trang 46; hình 4 – 3 trang 47; hình 4 – 4 trang 50; hình 4 – 5 trang 54; hình 4 – 6 trang 57; hình 4 – 7 trang 58; hình 4 – 8 trang 59; hình 4 – 9 trang 62; hình 4 – 10 trang 63. Cũng hướng dẫn HS sử dụng như trên. * Đồ dùng dạy học tự làm: Giáo viên sử dụng tiết 1 trong Bài 5: Thường thức phòng tránh một số loại bom, đạn và thiên tai (sách Giáo Dục Quốc phòng – An Ninh lớp 10). Trang 65. Ví dụ 2: Các hình ảnh như sau: + Nhóm 1 sưu tầm những hình ảnh như sau: 17 + Nhóm 2 sưu tầm những hình ảnh như sau: Giáo viên hướng dẫn, phân công theo nhóm HS về nhà sưu tầm những hình ảnh có sẵn trên google. Nhóm 1 sưu tầm 1 số loại bom, đạn; Nhóm 2 sưu tầm một số biện pháp phòng tránh thông thường. Sau đó khi lên lớp giáo viên cho từng nhóm suy nghĩ, thảo luận và rút ra nhận xét của riêng mình, rồi cho 2 hoặc 3 HS của từng nhóm trình bày nội dung của nhóm mình sau đó giáo viên mới đi tới giải thích và rút ra kết luận. 2.3.2. Một vài giải pháp nâng cao chất lượng Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh: 2.3.2.1.Giải pháp 1: Làm chuyển biến nhận thức của đội ngũ giáo viên. Bởi lẽ, họ là người trực tiếp giáo dục, quán triệt và giao nhiệm vụ cho học sinh. Chính sự chuyển biến trong nhận thức về công tác GDQP-AN của giáo viên có ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức của học sinh. Nội dung giáo dục quán triệt tập trung vào đường lối, quan điểm của Đảng; các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về công tác GDQP-AN trong giai đoạn mới hiện nay, 18 như: Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 3/5/2007 của Bộ chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng, an ninh trong tình hình mới, Nghị định số 116/2007/NĐ-CP ngày 10/7/2007 của Chính phủ về GDQP-AN, các văn bản quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về GDQP-AN… và những yêu cầu mà học sinh cần đạt được khi học tập tại nhà trường. 2.3.2.2. Giải pháp 2: Thường xuyên làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chất lượng cho đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy, đây là yếu tố cơ bản để nâng cao chất lượng môn học GDQP-AN. 2.3.2.3. Giải pháp 3: Thường xuyên đổi mới phương pháp, hình thức giảng dạy cho phù hợp với từng đối tượng, tăng cường giáo dục truyền thống, lịch sử cho học sinh thông qua bảo tàng cách mạng của trung ương, địa phương; thường xuyên cập nhật thông tin để truyền đạt cho học sinh những tiêu chí mới về bảo vệ Tổ quốc. 2.3.2.4. Giải pháp 4: Thường xuyên phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo với Bộ CHQS, Hội đồng GDQP-AN tỉnh, giữa các nhà trường với cơ quan quân sự địa phương để tạo sự thống nhất, đồng bộ trong công tác chỉ đạo và bảo đảm đầy đủ cơ sở vật chất, sách giáo khoa, tranh ảnh, mô hình học cụ phục vụ cho môn học; thường xuyên làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá kết quả môn học, hàng năm tổ chức hội thi, hội thao, thực hiện tốt công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm, kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích trong giảng dạy, học tập môn học GDQP-AN. 2.3.2.5. Giải pháp 5: Thường xuyên quan tâm đầu tư ngân sách, đổi mới chế độ chính sách cho giáo viên trực tiếp giảng dạy môn học GDQP-AN theo chế độ hiện hành, nhằm động viên kịp thời, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho giáo viên trong thực hiện nhiệm vụ. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm : Qua thực tế những năm giảng dạy môn giáo dục quốc phòng – an ninh. Với sự cố gắng nghiên cứu, trao dồi, học hỏi kinh nghiệm qua đồng nghiệp bản thân tôi đã đúc kết được một số biện pháp cụ thể như trên và đã đưa vào áp dụng giảng dạy cho các học sinh ba khối lớp 10, 11, 12 của trường Trung học phổ thông Long Thành. So sánh với thực tế và sau khi tiến hành áp dụng một số kinh nghiệm và các giải pháp của sáng kiến kinh nghiệm đã đạt được một số kết quả cụ thể như sau : - Tiết học môn giáo dục quốc phòng – an ninh sinh động hơn. - Học sinh phát huy được tính tự giác và tích cực hơn. - Ý thức học tập, kỷ luật của học sinh được thể hiện ở mức độ cao hơn. - Học sinh lĩnh hội được kiến thức nhanh và sâu rộng hơn. 19 * Kết quả đánh giá xếp loại cuối năm của môn giáo dục quốc phòng – an ninh của từng năm học được nâng dần lên: Xếp loại GIỎI KHÁ ĐẠT KHÔNG ĐẠT Năm học 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 36% 44% 43% 44% 45% 48% 47% 46% 47% 48% 14% 8% 11% 9% 7% 2% 1% 0% 0% 0% Thành tích qua 5 lần hội thao giáo dục quốc phòng cấp tỉnh cũng được nâng lên: - Hội thao giáo dục quốc phòng tỉnh Đồng Nai lần thứ nhất năm 2005 dành cho khối trung học phổ thông, trường Trung học phổ thông Long Thành đạt được hạng ba toàn đoàn. - Hội thao giáo dục quốc phòng tỉnh Đồng Nai lần thứ hai năm 2007 do Sở Giáo dục đào tạo cùng Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai tổ chức, trường Trung học phổ thông Long Thành đã nâng thành tích lên vị trí cao nhất. Đó là hàng nhất toàn đoàn trên tổng số 54 trường Trung học phổ thông trong toàn tỉnh tham gia hội thao. - Hội thao giáo dục quốc phòng tỉnh Đồng Nai lần thứ ba năm 2009 dành cho khối Trung học phổ thông, trường Trung học phổ thông Long Thành đạt được hạng ba toàn đoàn. - Hội thao giáo dục quốc phòng tỉnh Đồng Nai lần thứ tư năm 2011 dành cho khối Trung học phổ thông, trường Trung học phổ thông Long Thành đạt được hạng ba toàn đoàn. - Hội thao giáo dục quốc phòng tỉnh Đồng Nai lần thứ V năm 2013 dành cho khối Trung học phổ thông, trường Trung học phổ thông Long Thành đạt được hạng ba toàn đoàn và nhiều giải cá nhân. 20