Ụ
H C VI N KHOA H C VÀ CÔNG NGH
-----------------------------
Ơ
Ứ
ƯỢNG CÁC CHẤT HỮU
ƯỚC VÙNG TRỒNG LÚA B NGẬP VÀ SỰ D CH
Ừ Ấ
CHUYỂ
ƯỚ
Ậ
HÀ N I - 2016
Ụ
H C VI N KHOA H C VÀ CÔNG NGH
-----------------------------
Ứ
HỮ
Ơ
SỰ D CH CHUYỂ
ƯỢNG CÁC CHẤT
ƯỚC VÙNG TRỒNG LÚA B NGẬP VÀ
Ừ Ấ
ƯỚ
Ậ
Chuyên ngành: Hoá Phân tích
Mã số: 62.44.01.18
Người hướng dẫ
h
h
1. PGS. TS. Lê Trường Giang
2. GS.TS. Bjarn W. Strobel
Hà Nội - 2016
Ờ
T
ư
ư
ệ , ế
ả ê
r
T
ơ ,
PGS.TS Lê Trườ
r
r
.
rằng mọi s
rích d n trong lu
G
r
GS. TS.
ư
ê
r
ư
rê
W. S r
úp ỡ cho việc th c hiện lu
y ề
ư c chỉ rõ nguồn g c.
gi
ậ
.
r
ã ư c cảm
Ờ
Ơ
Lu
y ư c hoàn thành tại Học viên Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn
lâm Khoa học và Công nghệ Việ N
ư i s ư ng d n khoa học c PGS.TS Lê
Trườ G
GS.TS
r W. S r
.T
y
ế ơ
PGS.TS Lê Trườ G
GS.TS
r W. S r
,
ườ
y ã
ư
, úp ỡ
ạ
ọ ề
ệ
ê
ả
.
T
ệVệ N
ê ế
10.PO4. VI ã
ả
Trườ
ư
r
ơ
ạ
ọ
O
p
p
p
Tr
r
ê
ệ
ã
ạ
M rườ - V ệ H
ọ ,P
Vệ H
K
ọ
ệ
Chemistry and Physics, Department of
p
,
Mạ . T
r rọ
T
ả
ê
ư
ệ
ỡ
r
ọ
ã
ệp
r
ờ ả ơ
ạ
ã
ọ p
ế
,
ê
ê
ọ
ệ
p
ã
úp ỡ ế
P
H
ệ M rườ ệ
r
S
, ạ ọ
p
ề
ế
ả
ườ
ệ,
.
Tác gi luậ
,
ư
úp ỡ,
ư
ư
,
, ồ
,
ã
Vệ H
ọ ,T p
M rườ - V ệ
Vệ N , P
Pla
r
ả ơ .
ơ
ế
ơ .
Vệ H
K
,
Mạ : N ê
r
ờ
ệ
y.
h h
yê
r
úp
Ụ
Ụ
MỤC LỤC.....................................................................................................................I
DANH SÁCH BẢNG.................................................................................................IV
DANH SÁCH HÌNH...................................................................................................VI
DANH SÁCH PHỤ LỤC ........................................................................................VIII
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................................IX
MỞ ẦU.......................................................................................................................1
H
NG 1: T NG QU N.......................................................................................5
1.1.
ư ng nghiên c u.............................................................................................5
1.1.1. H
1.1.2. T
ả
ệ
r
r
rườ
1.1.3. Ô nhiễ
1.2. Chiế
.............................................................................5
p
1.2.1. P ươ
p p
1.2.2. P ươ
p pp
ê
u..........................................................7
ư
d ng HCBVTV ở Việt Nam...................9
H
VTV r
ư c.....................................................13
ế
H
VTV r
H
VTV.............................................................17
ư c.........................................13
1.2.2.1. P ươ
p p LIS ..........................................................................17
1.2.2.2. P ươ
p p
1.2.2.3. P ươ
p p
c ký l ng hiệ
ă
(HPL )..............................18
(G )............................................................19
1.3. Ph n mềm AIQS - DB tích h p rê G /MS p
ồng thời g n 950 ch t
ơ .........................................................................................................................22
h
1.4. Mô hình hóa th c nghiệm b
1.5. Tình hình nghiên c
r
.......................................................26
ư
ê
ến lu n án.......................32
1.5.1. Ứng d ng ph n mềm AIQS - DB trên thiết bị GC/MS.............................32
1.5.2. Các nhân t ả
H
ưở
NG 2. IỀU KIỆN V PH
ến nhả h p ph TTS r
NG PH P TH
t bị ng p..............33
NGHIỆM..........................38
2.1. Thiết bị và hóa ch t..............................................................................................38
2.1.1. Thiết bị.......................................................................................................38
2.1.2. H
t.....................................................................................................38
2.2. Th c nghiệm.........................................................................................................39
2.2.1. Chuẩn bị m u dùng cho thí nghiệm...........................................................39
I
2.2.1.1. L y
ư
2.2.1.2.
ẩ
ị
2.2.1.3.
ẩ
ị
2.2.2.
t................................................................................40
..................................................................................41
ê
ế
ệ ............43
ơ r
ư
p
rê G /MS ết h p
IQS - DB.....................................................................................................43
2.2.3.
ế
2.2.4. T
p
r ,
ệ
ả
T r
pp
r
ế
ồ
2.3. P ươ
ả
p p
pp
ê
ị
ả
2.2.5. Mô hình hóa th c nghiệ
ư .............44
ưở
r
ồ
p...............................45
ờ
O ,S S
O
........................................................46
u......................................................................................48
2.3.1. P ươ
p p ị
2.3.2. P ươ
p pp
ư ng m u trên GC/MS...............................................48
ồng thời g n 950 ch
r
ư c l t trên GC/MS
kết h p AIQS - DB..............................................................................................49
2.3.3. P ươ
H
p p
lý s liệu.........................................................................51
NG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN..............................................................53
3.1. P ươ
p p
ế
ị
ồng thời fenobucarb, endosulfan và DDT trong
ư c.............................................................................................................................53
3.1.1. P ươ
p p ị
ư
ồ
ờ
r ,
T rê
GC/MS.................................................................................................................53
3.1.1.1. K ả
ề
3.1.1.2. X y
ườ
ệ
...................................................................53
ẩ
r ,
p ươ
3.1.1.3. Xác nh n giá trị s d ng c
3.1.2. Q y r
ế
ơ r
p p........................................60
r ,
ịnh thành ph ,
3.2. Nghiên c
h
ồng thời fenob
T...........57
,
T r
ư .......61
ư ng và nguồn phân tán các ch t ô nhiễm
ư c l t..................................................................................................65
3.2.1. Ki m soát ph n mềm AIQS - DB bằng th c nghiệm và sai s .................65
3.2.2.
3.2.3. T
ễ
r
3.2.4. S lan truyề
ơ r
ư
...................................................70
ơ
th
ễ
r
3.3. Nghiên c u nhả h p ph thu c tr sâu t c
II
ặ r
ư
ư c l t..................76
..........................................78
t bị ng p....................................79
3.3.1. Ả
ưở
ồ
3.3.2. Ả
ưở
ồ
r
O
3.4. Mô hình hóa th c nghiệm, ả
ế
ưở
ả
...................................81
pp
r
ồng thời c
O ,S S
..................83
O
ến nhả
h p ph c a thu c tr sâu............................................................................................85
3.4.1. P ươ
3.4.2. Ả
r
ưở
ồ
..................................................................................85
ồ
O ,S S
O
ế
ả
pp
r
sâu........................................................................................................................90
3.4.3. T
ư
ả
pp
r
.................................................93
KẾT LUẬN HUNG..................................................................................................95
NHỮNG ÓNG GHÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN.........................................................98
DANH MỤ
ÔNG TRÌNH Ã ÔNG Ố...................................................99
T I LIỆU TH M KHẢO.........................................................................................100
PHỤ LỤC
III
Ụ
ả
1.1. T
ả
1.2.
ả
1.3. T
ọ
r
r
ư
ở ồ
ằ
r
ởTề G
ả
T, endosulfan, fenobucarb........ ............9
Hồ
rê r
ú
...........................11
r
ú -
T ơ............................................................................................12
1.4. M
p ươ
p pp
,
ế
T,
r
ư ....................................................................................................................23
Bảng 1.5. M c thí nghiệm c a các yếu t ả
ả
1.6. ả
r
rị ,
y
ả
2.1.
ả
2.2. Vị r
ả
2.3. M
ả
2.4.
ả
2.5. M r
ả
3.1.
ưởng.................................................28
rư
ế
ạ
r
2......................................................................................................30
ạ
ư
y
r
ê
.................................39
..............................................................................................41
ọ
ế
r
ế
ề
ê
ệ
ế
ệ
ả
ị
.........................42
ế
ế
ệ ..........................47
ế
ả
ệ .........................48
ư
r ,
T rê
ế
ị G /MS.....................................................................................................................55
ả
3.2. Mả
ả
3.3. Nồ
ả
3.4. LO
p
ẩ
ệ
p p
ả
p p
ả
3.8. Nồ
p ươ
p p
p
r
p ép
lặp lại c
ồ
...........................56
ị
ẩ ....................58
ại các nồ
khác nhau.......................61
r , α, β-
p,p‟-
T
p ươ
ế SP .............................................................................62
-
3.7. H ệ
ế
p
r , α, β-endosulfan và DDT............................60
3.6. H ệ
ế
ư
LOQ
Bảng 3.5. Sai s
ả
ờ
ồ
p
r ,
T
p ươ
..................................................................................................63
-
r
ế
,
ệ
ế,
ệ
ẩ
chí
.....................................................................................63
-
ả
3.9. S
p ươ
ả
3.10.
ả
3.11 . T
ư
ơ(
/L) r
ư
.........................72
ả
3.11 . T
ư
ơ(
/L) r
ư
.........................73
ồ
p p
ế
ã
ả
RS
ẩ
IV
................................................63
ồ
r
ư ........69
ả
3.12 . T
ư
ơ(
/L) r
ả
3.12 . T
ư
ơ(
/L) r
ả
3.13. Kế
ả
ả
pp
ư
rư
ư
...............74
rư
..............75
r ,
T
ị
p.............................................................................................................................80
ả
3.14. M r
ả
3.15. G
ả
rị
ế
ế
ệ
pp
ả
3.16. P
ả
3.17. S
ệ
ồ
r
(
ế
ế
ả
ệ .......................85
ã
)
p ươ
r
ồ
...............................................................................87
p ươ
ế
ệ
ồ
ở p ươ
V
...................................88
r
ồ
.............94
Ụ
Ì
H
1.1.
ạ
T......................................................................... 7
H
1.2.
ạ
...............................................................7
H
1.3.
ạ
r ...............................................................8
H
1.4. Sơ ồ
H
1.5. Sơ ồ
ề
ạ
ế
r
ị
...........................................................20
p
ồ
ờ
950
ơ
p
IQS-DB trên GC/MS.......................................................................................26
H
2.1. Sơ ồ ị r
H
2.2. Sơ ồ
ế
H
3.1. S
ồ
y
.....................................................................................40
ị G /MS..................................................................................49
ẩ
r ,
p,p‟-
T ạ
ề
ệ
ọ .......................................................................................................................56
H
3.2. P
r .............................................................................56
H
3.3. P
α-endosulfan .......................................................................56
H
3.4. P
β-endosulfan .......................................................................57
H
3.5. P
p,p‟-DDT...............................................................................57
H
3.6. S
H
3.7.
H
3.8. S
H
3.9. ườ
H
3.10. S
H
3.11. ườ
H
3.12. S
H
3.13. ườ
H
3.14. Sơ ồ
ồ
r ở ồ
ườ
ẩ
ồ
r .....................................................................59
α–
ẩ
ở ồ
ẩn............................................59
α –endosulfan.................................................................59
ồ
β-endosu
ẩ
ồ
ở ồ
ẩn .........................................59
β –endosulfan .............................................................59
p,p‟-
ẩ
Tở ồ
ẩn...............................................59
p,p‟- DDT.....................................................................59
y r
ế
ờ
Hình 3.15. Kết quả
Hình 3.16. Thờ
ẩn................................................59
ư
- l ng m
ư ,
ư c..............................................65
c ph c a các n-alkanes.................................66
a các n-alkanes................................................................67
ư
Hình 3.17. C p nh t thờ
a các n-alkanes..................................................67
Hình 3.18. S c ph phân tích các h p ch t h
ơ r
ư c l t phân tích bằng
GC/MS kết h p AIQS - DB.........................................................................................70
H
3.19.
p
ơ
ặ r
ư
rư
( )
r
( )...........................................................................................................................71
VI
H
3.20. S p
H
3.21. Tr
3
3.22.
H
3.23. Nồ
72
ờ ươ
ị r
r
...............76
ả
pp
ả
y
..............................79
r ,
( ).
T
ệ
ỉ
pp
ệ
( ), ( )
Hình 3.25. Ả
ị r
24, 48
ị ồ
.................................................................................................82
3.24. Nồ
ề
ạ
................................................................................79
p rê
( ), ( )
ươ
rư
ệp,
y
ồp
r
H
ư
ồ
ệp ạ
H
r
ế
r ,
p
T ư
ồ
O
ề
r
ệ
ư
( )..........................................................................................84
ưởng c a hệ s các biến (DOC, SDS, Oxa) lên hàm hồi quy nồ
nhả h p ph c a fenobucarb........................................................................................89
Hình 3.26. Ả
ưởng c a hệ s các biến (DOC, SDS, Oxa) lên hàm hồi quy nồ
nhả h p ph c a endosulfan.........................................................................................89
Hình 3.27. Ả
ưởng c a hệ s các biến (DOC, SDS, Oxa) lên hàm hồi quy nồ
nhả h p ph c a DDT..................................................................................................89
H
ị
3.28. Nồ
ư
ả
ả
pp
r ,
ưở
O , S S
O
T r
ươ
( ), ( )
(c).................................................................................................................................91
H
3.29.
ồ
ị
O ,S S
H
3.30.
ồ
3.31.
ồ
O
ị
O ,S S
H
ặ
ê
ồ
ặ
O
ị
O ,S S
ê
ồ
ặ
O
ả
ê
ê
ồ
ườ
ả
ê
ê
ườ
ườ
ả
VII
ồ
pp
ồ
ỉr
a fenobucarb
ỉr
pp
ồ
pp
ả
ưở
ươ
....................92
ả
ưở
ươ
.........................92
ỉr
ả
ưở
ươ
T...................................93
DANH SÁCH PHỤ LỤC
Phụ lụ 1
hi
ụ g
Phụ lục 2: Hình nh lấy mẫ
g ghi
ứ
hự
ước lụt tại Thanh Hóa
Phụ lục 3: Các chất dùng trong phần mềm AIQS-DB
VIII
ghi m
Ụ
AIQS - DB
ANOVA
CV
DCM
DDT
DOC
EPA
GC
GC/ECD
GC/EI-MS
GLC
GC/MS
HCBVTV
HPLC
LC
LOQ
LOD
MS
Oxa
ppm
ppb
ReT
RSD
Rev
SD
SDS
SPE
TCVN
TTS
UV/VIS
WHO
Ừ
Ắ
Hệ
ị
ạ
ị
ư
P
p ươ
Hệ biế
ng c p ép
Dichloromethane
Dichlorodiphenyltrichloroethane
r
ơ
ơ
ảo vệ M rường Mỹ
S
S
r
ế ệ
S
r
S
S
p
H
ả ệ
S
ệ ă
S
G
ạ ị
ư
G
ạ p
ệ
P
ư
Sodium oxalate
Nồ
p
rệ
Nồ
ph n tỷ
T ờ
ư
ệ
ẩ ươ
ồ
ệ
ẩ
Sodium dodecyl sulfate
ế p r
Tê
ẩ Vệ
Thu c tr sâu
Quang ph h p th phân t
T
Y ế ế
IX
r
p
MỞ ẦU
Việt Nam nằm trong vùng khí h u nhiệ
khu v c Châu Á - T
ê
.
ươ ,
ường xuyên phả
ặc biệt trong m y ă
y,
r
i gió mùa, m
ê
ă
bão c a
i mặt v i các loại hình
ảy ra trên kh p các khu v c
trong cả ư c gây t n th t r t l n về
ười và tài sản, gây nên các dịch bệnh ở
v t s ng, cây trồ ,
ế
Tr
,
ư
ng x
ă
rườ
[11].
ặc biệt là khu v c miền
ng tr n bão bi
n và tình trạng ng p l t ở nhiề
Tại Việ N
, ơ 80%
bao gồm trồng trọ ,
ã
y ê nh ng tr n
ĩ
c nông nghiệp,
ơ.
ê
làm việ
ă
ú
ế
rồng th y sản. Cùng v i nó là việc s
d ng các loại phân bón hóa học, hóa ch t bảo vệ th c v t, thu
ảm bả
ă
r
ặc l , ư
ư
làm cải thiện ch
ng
ê ,
t nông
ư c.
ến các ch
ưỡng và tr m tích
y ê
khuếch tán các ch t
t, các hóa ch t bảo vệ th c v t trên cây trồng và t
ư c.v.v. Tình trạng càng tr m trọ
ư c s d ng quá liề
ư ng d
ơ
ến tồ
ú [16, 80],
trên ru
ê .T y
.N ư , ư
ô nhiễm tồn tạ r
ư
ởi vì các hóa ch t nông nghiệp
ư
ề
r
ư
ường
d ng fenobucarb
y
t và tr m tích v
t vào
t ô nhiễm
ư ichlorodiphenyltrichloroethane (DDT), endosulfan, v.v. [60]. Bên
bền v ng
,
cạ
ă
n tiếp t
ường là th phạm chính gây ô nhiễm nguồ
K
bảo vệ
t. S d ng các hóa ch t nông nghiệp ã
20 ă
y
nghiệp
ă
ười,
ư ng vết các ch
t s loạ
ư r
r
i
ười [101].
v
N
r
p
ệp
ườ
rồ
ư
ú . Nư
, ồ,
ư
[84]. Tă
ệp,
ư
ươ
ệ
ồ
y
ả ở
,
ườ
ưở
ư
ả
ả
pp
ư
ư
ị
p
ườ
ả
ê r r
y ê
ú . Khi
rạ
t bảo vệ th c v t sẽ
1
ảy r
ễ
ă
ườ
y
ưở
ế
ế
ả
,
ư
pp
ặ [33, 132]
rê
.N
ư
ê
yế
y
ạ
ề
r
p
ư ư
ư ú ,
yế
ư
sâu t
rư
m
ả
,
ê
ư
ư
r
ê
ú
ạ,
,
.V
ả
pp
ả
ơ
ơ r
nhiễm h
ơ
y
ế
ê
r
ư .
ê
ờ
ọ
ế
ề
p ế
ươ
r
ọ
p ươ
p p
ồ
.
ú
rã r
ĩ
ệp [83]
.V
y
c nghiệm b c
ờ
ế
t s yếu t
ồ
ư c.
ề thành ph ,
ư cl
ư ,
p
rườ
ồ
ệ
ưở
c tr sâu t
hi u biế
p
p
y ã ư
d
ê
ả
ờ
[88, 125],
y
p r
ư
ả
yr
ưở
ồ
ê
p ẩ
ư
ỹ
ả
ê . Kỹ
pp
yế
ơ
y ê
ô nhiễ
ư
ê ,
ic a
ả
r
Mô hình hóa th c nghiệm b
ệ
ơ
ạ
y
ồ
ư
ư c thả
ờ
ả
ệp ị
p ư
ồ
ế
ư
ồ
yế
p
ưở
ư
ề
ặ
ưở
ư
ề
thoát ra t rễ c
ả
ả
rườ
ệp[110],
ư
ề
ơ [135],
, r
r
ồ
r
[34, 55, 75, 142],
t bảo vệ th c v
rê
ặ.
t bảo vệ th c v
ơ
ề
ư
ư ng và nguồn phân tán các ch t ô
ặc biệt là quá trình dịch chuy n các thu c tr sâu t
ư
ả
ưở
ồng thời c a m t s yếu t
ư c chúng tôi l a chọ
h p ph c a thu c tr sâu t
ến nồ
ệ
nhả
ề
: ―Nghiên cứu xác định hàm lượng các chất hữu cơ trong nước vùng trồng lúa bị
ngập và sự dịch chuyển của DDT, endosulfan và fenobucarb từ đất vào nước‖.
:
N
ưở
ê
ị
yế
ế
p
ả
ễ
pp
r
2
r
ư
, ả
ư
ị
ng p,
ả
r
ưở
yế
ế
ồ
ả
pp
.
ứ
1- Ứng d
ễ
:
p ươ
ơ r
p p
ư
ằ
ế
p
ồ
G /MS ết h p ph n mề
ịnh thành ph ,
các ch t AIQS ơ r
c a các ch t ô nhiễm h
ư cl
ờ
ịnh dạ
ư
ở
950
ị
ư
rồ
ú
ị
ư ng
ồn phân tán
p tại khu v c miền
Trung, Việt Nam.
p ươ
2- Nghiên c
p p
r ,
T r
3- N
p
ế
ê
ả
p
ồng thời h n h p
ư c trên GC/MS.
pp
T,
r
ị
ư .
4- S
ưở
2
c nghiệ
ồ
ờ
ồ
r
(S S)
ơ
(O ) ế
r
ê
( O ),
ồ
ả
ả
y
pp
T,
ư .
3
Chương 1: T
r
ề
ư
ê
p p
ư
ê
ế
Chương 2: N
p ươ
p ế
p ươ
ê
.
p p
ê
ê
ệ
p
r
ề
, r
:
- P ươ
r
p p
ế
p
ồ
ờ
950
ễ
ơ
ư c trên GC/MS kết h p AIQS-DB.
- Q y r
ế
p
r
-N
T
r
ê
ả
ư
ư
ồ
rê
ế
pp
ị
p
p.
3
ờ
p
r
ị G /MS.
r
r ,
T,
ệ
-S d
ưở
ồ
ờ
p
O ,
r
ế
ả
-K ả
ề
ệ
ị
p
,
ơ r
ê
ị
ả
p r
4
p
ồ
ả
p ư
r
rê
ồ
ạ
ế
ế
ả
p
ế
O , S S
ị G /MS.
lan truyề
ú bị ng p.
ư .T
ề
ệ
ề
y
O
r
r
O ,
ệ ,
:
p
p
rồ
ả
ờ
T,
ưở
r
,
pp
ả
ờ
ư
ư
ư
-M
ồ
ặ S S
T r
ễ
ư
ề
ế
r ,
-N
ạ
ả
.
Chương 3: P
-X
ê
ệ
ọ
ế
ả
ều kiện t
ả
p p
.
ả
ưở
T,
ư
ồ
nhả h p ph c a các
thu c tr sâu này.
ú
ị
y ọ
ư
ề
ê
p
ả
ồ
rườ
ê
ề
ế
p
ồ
ưở
rằ
ả
ê
ồ
p
ờ
ề
ờ
ú
yế
ưở
ư ,
rườ
ọ
yế
rườ
ẽ
ả
ư
ẽ
ế
ả
ả
4
rườ
ê
r
ê
pp
úp
ê
ẽ
ị
ư .N
pp
p
ọ
ơ,
rườ
ế
ư ,
ả
ễ
r
rườ
ặ
r
ệ
ề
ặ
ễ .
ƯƠ
1.1. ối ượ g ghi
1
Ổ
ứ
111
(H
Hóa ch t bảo vệ th c v
ạ
rã
ả
ả p ẩ
p ẩ .N
ệ
ệ r
ến khả ă
ề
ệ
yr
r
H
ệ
rườ
y
rườ
p
p
ườ
.
yê
ệnh do nh ng biế
r
Y ếT ế
.V
ĩ
i về
y
ờ
(WHO) [136], H
ạ
3
ạ
ạ
ư
ạ
,
ạ,
ạ
, ơp
p
,
VTV
ọ . T
ạ I:
.T
ơ
ạ II:
ọ H
r
ạ
ạ ở
VTV ư
pyr
r
p
4
[108, 118].
chất ảo v thực vật cơ clo (organochlorine): Là các d n xu t clo
ơ
c a m t s h p ch t h
ư
bao gồm nh ng h p ch t h
p
y
, y
ơ r t bền v
r
ư ,
y r
r
bán phân huỷ dài, r
s khuế
ệ
p ẩ .
ạ
Nh m h
ơ
ư,
r
T
ạ III:
ng th c v ,
ưởng di truyền cho các thế hệ
,
ạ
VTV ư
, ư
ườ
ệ
ê
ĩ
rường và d n
,
VTV rê
ư
ã ư
p ả,
ệp
r
rườ
y ạ
c u trúc gen..., có th gây ả
ư
ả
[117]. Bên cạnh nh ng mặt tích c c thì
H u quả c a việc h p thu và tích luỹ H
T
r
t
y ư
ngày càng nhiề
yr
r
ư
rọ
c hại, bền v ng, khó bị phân huỷ r
HCBVTV v
ư
r
ịnh và không th thiế
biện pháp có tính quyế
ệ
VTV)
ại sinh học theo dây chuyền th
ă
loại hóa ch t này t nh
70
c m t tháng 6/1994 [64],
ư
[64], r
ệ
[121]
ặ
,
ỡ
y
t và gây nên
ế gi
S
ến nay chúng v n tồ
ã
m s d ng các
[128]. Việt Nam có lệnh
ư
r
ệp[105, 122]. M
5
.N
rường t nhiên và thời gian
ă . Trê
ư
z ,
rườ
r
ư
yê
ú
Vì v y, việ
y
pp p
ư
tồ
ú
r
H
ồ
ư, ồng thời
chất ảo v thực vật cơ ph t pho org nophosphorus : Gồ
ơ
este, các d n xu t h
p
ă
kinh c a côn trùng bằ
ơ
bao gồm m t s h p ch
Nh m h
p
r .K
y
i nh
ơ
ưp r
,
ú
r
ư c s d ng r
,
c gi
carbamate gồm nh ng hoá ch t ít bền v
ơ
ế
ơ
H
VTV
r
quá lâu trên nông sả
pyr
r
r ,
Nh m h
y
. .
n xu t h
ư
r
ơ
a axit
r ry ,
r
,
p .
c c a thu
pr
p . N
rường t nhiên, an toàn
ơp
rườ .
ơ p
ú
hông tồ
iv
nóng r t khác nhau, tùy thu c vào loại thu . ại diệ
ư:
ơ .N
ng tr c tiếp vào men cholinestraza c a hệ th
ơ
iv
rã
,
m t :L
y
y,
ng vào th n
ết. Nhóm này có thời gian
chất ảo v thực vật c r
carbamic. Khi s d
ú
ản s tạo thành men cholinestaza làm cho th n
ơ,
ng kém, làm yế
bán phân huỷ ng
v
ặc
ười và các sinh v t s ng khác.
bảo vệ s c kh e c
kinh hoạ
.
rường có t m quan trọ
biệt, nhằm bảo vệ hệ sinh thái, nâng cao nh n th c c a c
Nh m h
VTV ã ị
ng v t máu
y
r ,
r ,
chất ảo v thực vật pyr throi : N
y
ư
r
y…
ng thu c tr sâu
có nguồn g c t nhiên, là h n h p c a các este khác nhau v i c u trúc ph c tạp ư c
tách ra t hoa c a nh ng gi
ú .
ại diện c a nhóm này gồm cypermethrin,
permethrin, fenvalarate, deltamethrin....
ê
,…)
ạ
ặ H
t s H
VTV
VTV
ồn g c t vi khuẩn, n
vi khuẩ …).
6
ơ (
p ch t c
r
(
ồng, th y
c tr n m, tr
112
ứ
C14H9Cl5; M = 354.48g/mol
11
ạ
T
- Dichlorodiphenyltrichloroethane (DDT): L
ến trong vòng 60 - 70 ă
r
y,
r
êp,
ườ
ú
ã
ư
T ã ư
ạ
ả
yr
huỷ (thời gian bán huỷ r
ư,
tt
ế
ă .
d ng t vài ba th p kỉ rư
ơ
ườ
y
rườ
ơ
ó phân
a), hệ s tích luỹ sinh học
ơ
ng v t nên nhiề
sinh v t qua
ư
ã
ms
y [128]. Việc c m s d ng nh ng loại thu c tr sâu
T ã ư c th c hiện ở Việt Nam t
m
rọ
ải và tích luỹ
iv
rã rư
. DDT là ch t h
10 ă
( i v i cá là 127.000), chúng ít bị
chu i th
r
ê
ư c biết
ư ng và ph tác d
i tiếng cả về mặt sả
( ệ r sâu, m i mọt, mu i, chu t).
ơ
c tr
ư ng hạn chế, ch yế
ă
1993. H ện nay DDT chỉ ư c sản xu t
diệt mu i truyền bệnh s t rét. Sản phẩm chuy n hóa
c a DDT là DDD và DDE.
C9H6Cl6O3S; M = 406.90 g/mol
1 2.
ạ
- Endosulfan: T
ơ
, ã ư c s d ng r ng rãi trên thế gi
p
sâu bệnh trong nông nghiệp,
y ạ
ườ
rê
rê
ệ .
.
ễ
trong danh sách các ch
PCB, dioxin...) c n loại tr
r
c hại th 22
ơ ề
ế
.
7
diệt tr
r
ư
rườ
S
( ư DDT,
Lê H p
- Xem thêm -