Tài liệu Quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên trường cao đẳng y tế điện biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGÔ VĂN ĐOÀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG Y TẾ ĐIỆN BIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGÔ VĂN ĐOÀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG Y TẾ ĐIỆN BIÊN Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. PHẠM VIẾT VƢỢNG THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số liệu, kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn này là trung thực và chƣa đƣợc công bố ở các nghiên cứu khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Học viên Ngô Văn Đoàn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu i http://www.lrc-tnu.edu.vn/ LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian học tập, nghiên cứu và triển khai đề tài: “Quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Điện Biên”, đến nay tôi đã hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Tôi xin bảy tỏ tấm lòng biết ơn sâu sắc nhất tới PGS.TS. Phạm Viết Vƣợng - Ngƣời thầy đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình tôi nghiên cứu và thực hiện luận văn này. , các đoàn thể, các em học sinh, Y tế giúp đỡ để tôi hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu này. Tác giả Ngô Văn Đoàn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu ii http://www.lrc-tnu.edu.vn/ MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT .................................................. iv DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ............................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ................................................................ 2 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 7. Phạm vi giới hạn nghiên cứu ........................................................................... 3 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 3 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG........................................................................... 4 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 4 1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài .......................................... 10 1.2.1. Khái niệm văn hóa, văn nghệ .................................................................. 10 1.2.2. Khái niệm thể dục, thể thao ..................................................................... 13 1.3. Mục đích của việc tổ chức hoạt động văn thể cho học sinh, sinh viên ...... 23 1.4. Các hoạt động của học sinh, sinh viên trƣờng cao đẳng ............................ 25 1.4.1. Hoạt động học tập .................................................................................... 25 1.4.2. Hoạt động nghiên cứu khoa học .............................................................. 27 1.4.3. Hoạt động ngoài giờ lên lớp .................................................................... 27 1.4.4. Hoạt động văn nghệ, thể dục, thể thao ................................................... 29 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iii http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 1.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động văn thể của HS, SV ...................... 35 1.5. Lý luận về quản lý giáo dục ....................................................................... 37 1.5.1. Khái niệm quản lý.................................................................................... 37 1.5.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 39 1.5.3. Chức năng quản lý ................................................................................... 40 1.6. Quản lý hoạt động văn thể ở trƣờng cao đẳng ........................................... 41 1.6.1. Mục tiêu quản lý hoạt động văn thể ........................................................ 41 1.6.2. Nội dung quản lý hoạt động văn thể ........................................................ 41 1.6.3. Phƣơng pháp quản lý hoạt động văn thể ................................................. 41 Kết chƣơng 1.............................................................................................. 46 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG Y TẾ ĐIỆN BIÊN ........................................ 47 2.1. Vài nét về tỉnh Điện Biên ........................................................................... 47 2.2. Khái quát lịch sử hình thành và phát triển Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên .... 48 2.2.1. Thành lập trƣờng, truyền thống của nhà trƣờng ...................................... 48 2.2.2. Quy mô đào tạo, các ngành nghề đào tạo, môi trƣờng đào tạo ............... 50 2.3. Thực trạng hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên trƣờng cao đẳng ý tế điện biên ........................................................................................... 54 2.3.1. Phƣơng pháp khảo sát ............................................................................ 54 2.3.2. Đánh giá về vai trò và tầm quan trọng HĐVT cho học sinh, sinh viên trong trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên ........................................... 54 2.3.3. Đánh giá về tính tự giác tham gia HĐVT của học sinh, sinh viên .......... 56 2.3.4. Thực trạng về điều kiện đảm bảo cho hoạt động văn thể của sinh viên ....... 57 2.3.5. Đánh giá về hoạt động văn thể của HSSV .............................................. 58 2.3.6. Thực trạng các lực lƣợng (khoa, phòng, đoàn thể) tổ chức HĐVT cho sinh viên trong Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên............................ 59 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iv http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 2.3.7. Tìm hiểu mức độ tham gia của sinh viên vào các HĐVT do nhà trƣờng tổ chức.......................................................................................... 61 2.4. Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của việc tổ chức hoạt động văn thể ............... 63 2.4.1. Ƣu điểm .................................................................................................. 63 2.4.2. Nhƣợc điểm ............................................................................................. 64 2.5. Nguyên nhân ảnh hƣởng tới hiệu quả hoạt động văn thể .......................... 64 2.6. Đánh giá thực trạng và nguyên nhân ......................................................... 66 2.6.1. Đánh giá chung về thực trạng ................................................................ 66 2.6.2. Nguyên nhân của thực trạng .................................................................... 66 Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 67 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG Y TẾ ĐIỆN BIÊN TRONG GIAI ĐOẠN MỚI ....................................................... 68 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 68 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo thực hiện mục tiêu của giáo dục đại học ............... 68 3.1.2. Nguyên tắc tổ chức HĐVT phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi sinh viên, thanh niên ........................................................................ 69 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự tác động và huy động các chủ thể cùng tham gia vào tổ chức HĐVT .................................................................. 69 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính chủ động sáng tạo của thanh niên - sinh viên........................................................................................................... 70 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của biện pháp tổ chức HĐVT .......... 70 3.1.6. Đảm báo tính giáo dục cao ...................................................................... 70 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên trong giai đoạn mới ........................................ 70 3.2.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu nhu cầu, nguyện vọng của sinh viên ................ 70 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng nội dung, hình thức tổ chức hoạt động ........... 73 3.2.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị các điều kiện cho công tác tổ chức HĐVT ...... 75 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu v http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 3.2.4. Biện pháp 4: Xây dựng quy chế khen thƣởng cho sinh viên tích cực tham gia vào các HĐVT .......................................................................... 76 3.2.5. Biện pháp 5: Phát huy tính tích cực và chủ động của sinh viên ............. 77 3.3. Khảo nghiêm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 79 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 79 3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ........................................................................... 79 3.3.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm ..................................................................... 79 Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 82 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 83 1. Kết luận ......................................................................................................... 83 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 86 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 88 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu vi http://www.lrc-tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ĐH, CĐ : Đại học, cao đẳng GDNGLL : Giáo dục ngoài giờ lên lớp GDTC : Giáo dục thể chất HĐGDNGLL : Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp HS : Học sinh HSSV : Học sinh sinh viên TDTT : Thể dục, thể thao THPT : Trung học phổ thông VN-TDTT : Văn nghệ - Thể dục thể thao XH : Xã hội XHCN : Xã hội chủ nghĩa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iv http://www.lrc-tnu.edu.vn/ DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng: Bảng 2.1: Nhận thức của HSSV về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động văn thể ................................................................................... 55 Bảng 2.2: Kết quả đánh giá tính tự giác tham gia HĐVT của học sinh, sinh viên ................................................................................ 57 Bảng 2.3: Thực trạng các điều kiện đảm bảo cho hoạt động văn thể của sinh viên .......................................................................................... 57 Bảng 2.4: Đánh giá về hoạt động văn thể của HSSV ........................................ 58 Bảng 2.5: Đánh giá về thực trạng lực lƣợng tổ chức các HĐVT ................... 59 Bảng 2.6: Đánh giá về mức độ tham gia của sinh viên vào các HĐVT....... 61 Bảng 2.7: Nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các biện pháp................................................................................................. 65 Bảng 3.l: Tổng hợp tính cần thiết của các biện pháp quản lý ........................... 80 Bảng 3.2: Tổng hợp tính khả thi của các biện pháp quản lý ............................. 81 Sơ đồ: Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên .............................. 53 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu v http://www.lrc-tnu.edu.vn/ MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đảng và Nhà nƣớc ta đã xác định "Giáo dục là quốc sách hàng đầu" là con đƣờng cơ bản để công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc. Giáo dục là nhân tố quan trọng góp phần quyết định tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, thông qua đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao cho đất nƣớc. Để đào tạo ngƣời lao động có kiến thức, có phẩm chất đạo đức, năng động, sáng tạo thích ứng với sự phát triển của xã hội cần phải đƣợc tiến hành thông qua nhiều hoạt động. Các nghiên khoa học giáo dục đã khẳng định: Nhà trƣờng ngày nay phải là nhà trƣờng hoạt động, phƣơng pháp giáo dục phải đƣợc tiến hành bằng các hoạt động đa dạng, hoạt động hợp tác giữa thầy và trò, giữa học trò với nhau sẽ đem lại một tác dụng to lớn. Học sinh (HS), sinh viên (SV) ở các trƣờng cao đẳng là những ngƣời đang học tập và đang sinh hoạt tại các tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên. Trong những năm qua công tác giáo dục học sinh, sinh viên trong nhà trƣờng đã phối hợp với hoạt động phong trào thanh niên tạo ra những chuyển biến tích cực, đạt đƣợc những thành tựu đáng kể. Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều trƣờng vẫn còn lúng túng trong việc sử dụng các mô hình hoạt động giáo dục phù hợp, chƣa tìm ra đƣợc các biện pháp tổ chức hoạt động phong trào văn thể cho học sinh, sinh viên có hiệu quả thật sự. Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên là cơ sở đào tạo nguồn nhân lực ngành y cho 02 tỉnh Điện Biên, Lai Châu và 03 tỉnh phía Bắc nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Bên cạnh việc giáo dục đạo đức, hình thành lối sống văn hoá lành mạnh và trang bị kiến thức khoa học, nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên, trong những năm qua Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên đã thƣờng xuyên tổ chức các 1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ hoạt động văn thể thu hút nhiều học sinh, sinh viên tham gia. Qua các hoạt động này đã tạo nên một môi trƣờng giáo dục lành mạnh, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới, nâng cao chất lƣợng đào tạo của nhà trƣờng. Là một cán bộ của nhà trƣờng, với mong muốn góp phần xây dựng Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên ngày càng phát triển, chúng tôi chọn đề tài: "Quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Điện Biên" làm luận văn cao học của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên, luận văn có mục đích đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động văn thể của sinh viên góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục - đào tạo toàn diện của nhà trƣờng. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Tổ chức hoạt động văn thể cho học sinh, sinh viên trong các trƣờng cao đẳng. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên. 4. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên bị chi phối bởi các yếu tố khách quan và chủ quan, nếu xác lập đƣợc các biện pháp tổ chức hợp lý, phát huy tốt các yếu tố tích cực, hạn chế, khắc phục những khó khăn, trở ngại, thì hiệu quả hoạt động văn thể của học sinh, sinh viên Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên sẽ đƣợc nâng cao. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 2 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trường y 5.2. Khảo sát thực trạng hoạt động văn thể và quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trường Cao đẳng Y tế Điện Biên 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trường Cao đẳng Y tế Điện Biên 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Phân tích, tổng hợp, phân loại các tài liệu lý luận và các văn bản pháp lý có liên quan đến vấn đề nghiên cứu nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 6.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phƣơng pháp quan sát, trò chuyện, phỏng vấn, điều tra, tổng kết kinh nghiệm, nghiên cứu sản phẩm, nghiên cứu điển hình, phƣơng pháp chuyên gia. 6.3 Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng toán thống kê để xử lý kết quả nghiên cứu. 7. Phạm vi giới hạn nghiên cứu Đề tài nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị luận văn gồm 3 chƣơng: Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trƣờng Cao đẳng Y tế. Chương 2. Thực trạng về hoạt động văn thể và quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 3 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Chương 3. Các biện quản lý hoạt động văn thể cho HS, SV trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên trong giai đoạn mới. Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VĂN THỂ CỦA HỌC SINH, SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong lịch sử giáo dục học đã từng có những lý luận và những quan điểm thừa nhận vai trò chủ đạo của giáo dục. Nhà giáo dục Tiệp khắc vĩ đại Jan Amôt Cômenxki (thế kỷ XVII) đã nói: "Dù cho tấm gƣơng có mờ mấy đi chăng nữa chƣa chắc nó đã không phản chiếu đƣợc gì, dù cho cái bảng có sù sì đến mấy chăng nữa, chƣa chắc đã không viết đƣợc gì trên đó". Muốn phát triển một cách sáng tạo các tƣ tƣởng giáo dục trong quá khứ, tiếp cận với các tƣ tƣởng giáo dục hiện đại, chúng ta cần kế thừa các thành tựu và kinh nghiệm giáo dục trong lịch sử giáo dục của nhân loại: Arixittôt là thuỷ tổ của nhiều ngành khoa học hiện nay nhƣ: Toán học, sinh học, văn học, địa lý, thiên văn học, tâm lý học và giáo dục học. Ông để lại cho nhân loại nhiều di sản giáo dục quý báu. Lần đầu tiên trong lịch sử nhà trƣờng Arixittôt khẳng định: Muốn giáo dục con ngƣời có hiệu quả cần xuất phát từ những đặc điểm tự nhiên của con ngƣời và nhu cầu phát triển của con ngƣời. Đêmôcơrit đặc biệt coi trọng vai trò của giáo dục lao động cho học sinh. Ông đƣa ra nguyên tắc kết hợp giáo dục với lao động trong hoạt động giáo dục, trong cuộc sống sinh hoạt của học sinh. Các nhà giáo dục của Hy lạp cổ đại đã để lại cho nhân loại những tƣ tƣởng giáo dục rất tiến bộ. Đánh giá về họ, Các Mác viết: "Nếu không có chế độ nô lệ, chƣa chắc đã có đế quốc La Mã, mà không có sự vững vàng của Hy Lạp và đế quốc La Mã chƣa chắc đã có Châu Âu hiện nay". Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 4 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ J.A. Cômenxki (1592-1670) đƣợc coi là "Ông tổ của nền sƣ phạm cận đại" đã có những đóng góp lớn lao cho nền giáo dục trên thế giới. Ông khẳng định "Học tập không phải là lĩnh hội kiến thức trong sách vở mà con lĩnh hội kiến thức từ bầu trời, mặt đất, từ cây sồi, cây dẻ" [Dẫn theo 1]. Quan điểm C. Mác (1818-1883) cho rằng: "Bản chất con ngƣời không phải là cái gì trừu tƣợng vốn có, trong tính hiện thực của nó, bản chất con ngƣời là tổng hoà các mối quan hệ xã hội". Ông cũng khẳng định hoạt động thực tiễn, hoạt động lao động, hoạt động xã hội là yếu tố quyết định trực tiếp quá trình hình thành và phát triển nhân cách. Mác chỉ ra nguyên tắc để giáo dục con ngƣời phát triển toàn diện là: Kết hợp giữa các mặt giáo dục với giáo dục lao động sản xuất, muốn kết hợp phải tiến hành giáo dục bách khoa. V.I. Lênin (1870-1924) là ngƣời phát triển học thuyết của C.Mác và F.Anghen, trong đó có học thuyết về giáo dục XHCN đã vận dụng phƣơng thức giáo dục này vào thực tiễn và coi là một trong những nguyên tắc của giáo dục XHCN. Trong bài phát biểu “Nhiệm vụ của Đoàn thanh niên” (1920), Ngƣời nói: “Chỉ có thể trở thành ngƣời cộng sản khi biết lao động và hoạt động xã hội cùng với công nhân và nông dân”. N.K. Cơrupxkaia (1869-1939) - nhà giáo dục Xô viết vĩ đại. Bà đã vận dụng phƣơng pháp luận Mác xít vào việc nghiên cứu khoa học giáo dục và đặt nền móng phƣơng pháp luận nghiên cứu khoa học xã hội chủ nghĩa. Theo bà, nguyên tắc giáo dục chung nhất là: Đảm bảo tính mục đích, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất một cách hợp lí, giáo dục kỹ thuật tổng hợp và giáo dục tập thể. Bàn về nhiệm vụ giáo dục của tổ chức đoàn thanh niên và đội thiếu niên tiền phong, bà yêu cầu các tổ chức này phải tiến hành nhiệm vụ giáo dục thông qua các hoạt động của mình. Hình thức hoạt động: Đội chủ yếu hoạt động thông qua vui chơi, thể dục, thể thao, hoạt động tập thể. Đoàn chủ yếu thông qua lao động công ích, nghiên cứu khoa học. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 5 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Không chỉ dừng lại ở đánh giá cao vai trò của hoạt động ngoài lớp, hoạt động lao động, hoạt động xã hội, hoạt động trong môi trƣờng thiên nhiên, sự kết hợp giữa giáo dục gia đình, giáo dục nhà trƣờng và giáo dục xã hội mà cao hơn nữa một số nhà giáo dục còn thử nghiệm giáo dục thông qua hoạt động sản xuất, hoạt động trong tập thể nhƣ Petxtalozi, Robert Owen. Đặc biệt A. X. Macarenco (1888-1939) - nhà giáo dục Xô viết vĩ đại. Ngƣời có công làm một cuộc thử nghiệm giáo dục vĩ đại trong gần 20 năm trời ở "Trại lao động Goocki và DecZinxki", đã thử nghiệm giáo dục cải tạo trẻ em phạm pháp trong hoạt động xã hội, hoạt động trong tập thể vì tập thể, giáo dục trong lao động, giáo dục bằng tiền đồ, viễn cảnh. Mục đích của nền giáo dục Việt Nam là phát triển nhân cách toàn diện cho thế hệ trẻ hài hòa về thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức, óc thẩm mỹ và năng lực hoạt động thực tiễn. Để đạt đƣợc mục đích cao đẹp này hoạt động giáo dục không chỉ giới hạn trong không gian trong nhà trƣờng mà phải mở rộng ra ngoài xã hội, phải tổ chức hoạt động đa dạng phù hợp với lứa tuổi học sinh, sinh viên. Tổ chức hoạt động văn thể cho học sinh, sinh viên là một trong những con đƣờng giáo dục có ý nghĩa to lớn theo hƣớng đó, đã có nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Có thể kể đến các tác giả Đặng Vũ Hoạt, Hà Nhật Thăng với công trình: “Thực hành tổ chức giáo dục” [4]. Cùng theo xu hƣớng nghiên cứu này, ở các trƣờng đại học sƣ phạm có nhiều đề tài luận văn cao học, luận án tiến sĩ nghiên cứu các vấn đề nhƣ sau: - Các hình thức tổ chức giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh. - Sự phối hợp của các lực lƣợng trong giáo dục văn thể ở các trƣờng học. - Vai trò của các đoàn thể trong hoạt động văn thể ở trƣờng phổ thông. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 6 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ - Ảnh hƣởng của hoạt động văn thể tới hiệu quả giáo dục đạo đức, văn hóa cho học sinh. - Các hình thức tổ chức hoạt động văn thể trong nhà trƣờng phổ thông. - Biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học phổ thông. Qua phân tích các công trình nghiên cứu trên đây cho thấy: - Các tác giả đã phân tích vai trò tích cực của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) nhằm hỗ trợ các hoạt động dạy học chính khóa trong nhà trƣờng. - Các tác giả đã xác định đƣợc những yếu tố ảnh hƣởng đến việc tổ chức HĐGDNGLL, đề xuất các biện pháp tổ chức GDNGLL góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục ở trƣờng phổ thông. - Các công trình đƣợc nghiên cứu trên bình diện rộng về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các cấp học phổ thông. - Việc nghiên cứu các hoạt động văn thể của sinh viên ở bậc đại học, cao đẳng và các biện pháp quản lý hoạt động văn thể cho đối tƣợng sinh viên trong các trƣờng đại học, cao đẳng vẫn chƣa có hệ thống. Từ đây đã gợi cho chúng tôi ý tƣởng nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm quản lý hoạt động văn thể ở trƣờng cao đẳng, trong đó có trƣờng cao đẳng Y tế, nhằm tìm ra các biện pháp quản lý giáo dục tạo hứng thú, hình thành năng lực cho sinh viên tham gia hoạt động thực tiễn, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới nâng cao chất lƣợng đào tạo trong nhà trƣờng hiện nay. Giáo dục là một hiện tƣợng xã hội đặc biệt, bản chất của nó là sự truyền đạt và lĩnh hội những kinh nghiệm lịch sử - xã hội của các thế hệ loài ngƣời. Nhờ có giáo dục mà các thế hệ nối tiếp nhau phát triển, tinh hoa văn hoá dân tộc và nhân loại đƣợc kế thừa, bổ sung và trên cơ sở đó mà xã hội loài ngƣời không ngừng tiến lên. Ngày nay giáo dục đã trở thành một hoạt động 7 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ đƣợc tổ chức đặc biệt, đạt tới trình độ cao, có chƣơng trình, kế hoạch, có nội dung, phƣơng pháp hiện đại, diễn ra theo một nhịp độ khẩn trƣơng và đã trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của xã hội loài ngƣời. Giáo dục có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống con ngƣời. Mục tiêu cuối cùng của giáo dục nhằm phát triển toàn diện nhân cách ngƣời đƣợc giáo dục (học sinh, sinh viên). Sự phát triển toàn diện nhân cách đó bao hàm sự phát triển về thể chất, tâm trí và năng lực thực tiễn. Muốn đạt đƣợc mục tiêu nêu trên thì giáo dục không chỉ khuôn gọn trong không gian trên giảng đƣờng mà phải mở rộng trong không gian xã hội, tổ chức hoạt động văn thể là để hƣớng đến các yêu cầu đó. Sinh viên không chỉ là khách thể mà cuối cùng phải là chủ thể của quá trình giáo dục trong trƣờng đại học, cao đẳng. Việc giáo dục không chỉ diễn ra trên lớp, mà còn phải thực hiện ở ngoài lớp, phải có phƣơng thức phối hợp của nhiều lực lƣợng giáo dục, thông qua các hình thức học tập, lao động, vui chơi, giải trí, sinh hoạt ngoài trời, tham quan, du lịch, hoạt động trong môi trƣờng thiên nhiên, sinh hoạt tập thể … Nhƣ vậy, tƣ tƣởng giáo dục trong nhà trƣờng kết hợp với giáo dục ngoài nhà trƣờng, kết hợp giáo dục lao động sản xuất đã đƣợc nhiều nhà giáo dục vĩ đại trên thế giới đề cập tới và thử nghiệm thành công. Hiện nay xu thế phát triển giáo dục thế giới thể hiện qua tƣ tƣởng của UNESCO là: giáo dục thƣờng xuyên, giáo dục suốt đời, giáo dục cho mọi ngƣời, giáo dục hƣớng tới 4 trụ cột: học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình. Tƣ tƣởng này chỉ đƣợc thực hiện qua các hoạt động. Song muốn giáo dục giúp cho sinh viên hƣớng đến 4 trụ cột trên, đòi hỏi giáo dục phải đƣợc thực hiện với nhiều hình thức phong phú đa dạng, trong đó đặc biệt coi trong hình thức hoạt động văn thể. Tóm lại, giáo dục thông qua hoạt động văn thể là bí quyết thành công của sự nghiệp giáo dục con ngƣời, là tƣ tƣởng cốt lõi của mọi thời đại. Song Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 8 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động văn thể nhƣ thế nào có hiệu quả nhất trong trƣờng đại học, cao đẳng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục đại học, cao đẳng đang trở thành một đòi hỏi cấp thiết hiện nay. Nhiều công trình nghiên cứu đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau của hoạt động văn thể nhƣ: Nghiên cứu ảnh hƣởng của hoạt động văn thể tới hiệu quả giáo dục một mặt nào đó trong nhân cách nhƣ: giáo dục đạo đức, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục lý tƣởng … - Nghiên cứu về giáo dục ngoài giờ lên lớp và sự phối kết hợp các lực lƣợng giáo dục trong việc tổ chức hoạt động văn thể ở ngoài trƣờng. - Nghiên cứu hoạt động văn thể ở trƣờng phổ thông nhấn mạnh vai trò chủ thể trong hoạt động tập thể. - Nghiên cứu đề cập đến các hình thức tổ chức hoạt động văn thể. - Nghiên cứu về công tác quản lý tổ chức hoạt động văn thể. Tiêu biểu nhƣ: Luận án tiến sĩ giáo dục học của Nguyễn Thị Thành nghiên cứu về “Biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học phổ thông”. Công trình đi sâu phân tích khẳng định vai trò HĐGDNGLL trong việc hỗ trợ các hoạt động giáo dục khác trong việc hình thành những phẩm chất nhân cách, kỹ năng sống cho học sinh đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức và xu thế hội nhập. Xác định đƣợc những yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hƣởng đến việc tổ chức HĐGDNGLL, tìm ra đƣợc các biện pháp tổ chức mang tính khả thi giúp các trƣờng THPT có đƣợc những biện pháp tổ chức HĐGDNGLL hiệu quả, chỉ ra đƣợc quy trình thực hiện biện pháp. Đồng thời xác định việc lựa chọn biện pháp trong từng dạng hoạt động, góp phần nâng cao chất lƣợng các hoạt động, đáp ứng mục tiêu đổi mới của giáo dục THPT. Qua tổng quan một số công trình nghiên cứu trƣớc đây, cho thấy đã có nhiều tác giả đề cập tới vấn đề hoạt động văn thể, song các tác giả hầu hết chỉ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 9 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ đi sâu nghiên cứu về vai trò của các tổ chức trong công tác tổ chức hoạt động văn thể, hay ảnh hƣởng của hoạt động văn thể đến quá trình hình thành nhân cách cho ngƣời học, sự phối hợp các lực lƣợng giáo dục trong công tác này, mà chƣa phân tích biện pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động này. Hoặc có thì chỉ tập trung nghiên cứu ở cấp học phổ thông, chƣa có đề tài nghiên cứu làm nổi bật tầm quan trọng, vai trò của hoạt động văn thể trong việc hình thành nhân cách sinh viên góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện tại các trƣờng ĐH, CĐ trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt là chƣa đi sâu nghiên cứu tìm và hoàn thiện biện pháp tổ chức hoạt động văn thể cho đối tƣợng sinh viên trong các trƣờng đại học. Một số các công trình nghiên cứu đã gợi mở nhiều ý tƣởng nghiên cứu sáng tạo, cho chúng tôi những kinh nghiệm, những cách tiếp cận có ý nghĩa đối với đề tài của riêng mình. Trên tinh thần kế thừa và phát huy tính tích cực của những tác giả đi trƣớc, chúng tôi nhận thấy chƣa có công trình nghiên cứu bàn về tổ chức hoạt động văn thể cho sinh viên trong các trƣờng Cao đẳng. Đặc biệt là trong Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên nơi tôi đang công tác, do tính chất đặc thù về mục tiêu đào tạo của nhà trƣờng là đào tạo ra những cán bộ ngành y. Chính vì vậy việc làm cho sinh viên nhà trƣờng quen với các hoạt động văn thể ngay khi còn ngồi trên ghế giảng đƣờng không những giúp họ có hứng thú khi học các môn nội khoá, mà còn thông qua các hoạt động văn thể này chính là điều kiện để sinh viên thực nghiệm, vận dụng những kiến thức đã học vào hoạt động thực tiễn, giúp nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ tổ chức phong trào sau khi ra trƣờng, đáp ứng phƣơng hƣớng đổi mới hoạt động dạy học trong Trƣờng Cao đẳng Y tế Điện Biên hiện nay. 1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài 1.2.1. Khái niệm văn hóa, văn nghệ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 10 http://www.lrc-tnu.edu.vn/