Tài liệu Skkn một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non họa mi.

SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. MỤC LỤC I. PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................3 1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………………..3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài………………………………………………5 3. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………...5 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu………………………………………………5 5 .Phương pháp nghiên cứu………………………………………………….5 II.PHẦN NỘI DUNG..............................................................................................6 1.Cơ sở lí luận…………………………………………………………………6 2.Thực trạng…………………………………………………………………..7 2.1.Thuận lợi- khó khăn……………………………………………………7 2.2 Thành công- Hạn chế…………………………………………………..8 2.3.Mặt mạnh, mặt yếu……………………………………………………..9 2.4. Các nguyên nhân, yếu tố tác động…………………………………….9 2.5. Phân tích, đánh giá các vần đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra…..10 3.Các biện pháp thực hiện...............................................................................11 3.1.Mục tiêu của biện pháp………………………………………………11 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện các biện pháp……………………11 Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên thực hiện nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo trong chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi..........................................................................................................11 Biện pháp 2: Bồi dưỡng kiến thức tích hợp về nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, đảo cho đội ngũ giáo viên dạy lớp 5 tuổi trong trường.........12 Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào một số hoạt động trong ngày phù Người thực hiện: Lê Thị Hằng 1 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. hợp với từng đề……………………………………………………………………15 chủ Biện pháp 4: Phát động phong trào thi đua trang trí lớp học và làm đồ dùng sáng tạo phục vụ cho việc tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào dạy trẻ mầm non 5 tuổi.........................................................18 Biện pháp 5: Khuyến khích giáo viên sưu tầm các bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.....................................................................................................................20 Biện pháp 6: Chỉ đạo giáo viên tổ chức các hoạt động ngoại khóa tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho học sinh.....................21 Biện pháp 7: Kiểm tra, giám sát việc thực hiện tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển đảo vào chương trình giáo dục trẻ 5 tuổi...................23 Biện pháp 8: Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác tuyên truyền phối hợp với phụ huynh và cộng đồng......................................................................................24 3.3. Điều kiện để pháp………………………………….26 thực hiện các biện 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp……………………………………… 27 3.5.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học vấn đề nghiên cứu…………….27 4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu…………28 III.PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..................................................................29 1.Kết luận……………………………………………………………………29 2.Kiếến nghị…………………………………………………………………..30 Người thực hiện: Lê Thị Hằng 2 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đôi chân bước dọc theo chữ S thân thương, ta lặng mình ngắm nhìn từng tấc đất đã làm nên Việt Nam oai hùng. Đất nước oai hùng ấy đã bốn nghìn năm lịch sử, xây đắp trong con cháu Việt lòng tự hào, niềm yêu quý đối với của cải, giang sơn gấm vóc của dân tộc đó là “Rừng vàng biển bạc”. Câu thành ngữ đã truyền từ đời này sang đời khác, thể hiện sâu sắc lòng kính yêu, trân trọng với sự trù phú, giàu có tài nguyên thiên nhiên- kho tàng quý báu của quê hương trong mỗi người dân Việt. Kho báu ấy của nước ta là các vùng biển và thềm lục địa với diện tích khoảng trên một triệu km2, bờ biển dài 3260 km và hàng nghìn đảo lớn nhỏ, đặc biệt có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nằm án ngữ trên biển Đông. Nước Việt ta là một khối thống nhất được đánh đổi bởi máu xương của bao thế hệ cha ông, là một lẽ tự nhiên bất khả xâm phạm. Thế nhưng hiện nay lẽ tự nhiên ấy lại đang lâm vào nguy cơ bị đe dọa. Nhiều tranh chấp về lãnh thổ Việt Nam diễn ra như việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 tại khu vực biển Đông gần quần đảo Hoàng Sa đã gây ảnh hưởng lớn đến môi trường và tài nguyên biển đảo. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, biển- hải đảo có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng to lớn đến an ninh quốc phòng, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, sự phát triển bền vững của quốc gia. Tài nguyên thiên nhiên nước ta rất phong phú và đa dạng, nhất là tài nguyên biển. Mỗi người phải biết giữ gìn, bảo vệ và khai thác hợp lý để nguồn tài nguyên không bị cạn kiệt và trở thành “vàng bạc” thực sự. Trong những năm gần đây một số vùng biển nước ta xảy ra tình trạng ô nhiễm và suy thoái môi trường biển, gây thiệt hại cho một số vùng kinh tế, ảnh hưởng đến đời sống con người. Ô nhiếm môi trường là nguyên nhân khiến bà mẹ thiên nhiên nổi giận, năm 2013 nước ta đã phải đón nhận 18 trận bão và áp thấp nhiệt đới, lũ lụt…không chỉ người dân ven biển mà người dân trong cả nước đã phải gồng mình gánh chịu. Một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy, giáo dục bảo vệ môi trường nói chung và môi trường biển, hải đảo nói riêng có ý nghĩa sâu sắc mang tính chiến lược toàn cầu, là vấn đề cấp bách cần được đẩy mạnh quan tâm hàng đầu. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 3 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Việc đưa nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục mầm non là tạo cơ hội cho trẻ được làm quen, nhận biết về biển, đảo Việt Nam. Trên cơ sở đó hình thành thói quen, hành vi, cách xử sự đúng nhằm bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo. Bởi giáo dục mầm non là giai đoạn đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển lâu dài của trẻ, đặt nền móng đầu tiên cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người nên những thói quen ấy cần được bắt đầu hình thành ngay từ lứa tuổi mầm non. Vì sống ở vùng cao nguyên nên biển và hải đảo còn xa lạ với đa số trẻ. Bởi lẽ ấy, tôi mong muốn trẻ biết nhiểu hơn về những cánh hải âu tung bay trên vùng trời bao la, những ngọn sóng rì rào xô bờ cát trắng, nhận thức rõ nét những điều đã làm nên Tổ quốc. Trẻ hình thành ý thức bảo vệ môi trường nơi mình sinh sống, từ đó góp phần nhỏ bé bảo vệ môi trường biển, hải đảo. Hiện nay nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo đã được đưa vào chương trình mẫu giáo 5 tuổi. Mặc dù đã được thực hiện 3 năm nhưng đa số giáo viên còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng nội dung kế hoạch dạy học tích hợp và đặc biệt còn lúng túng về phương pháp, khiến hiệu quả việc tích hợp chưa cao. Mặt khác, giáo viên còn e ngại trong việc ứng dụng phương pháp mới, máy móc, cứng nhắc khi lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Với trách nhiệm của người cán bộ quản lý chuyên môn, tôi đã xây dựng một kế hoạch gồm nhiều hoạt động nhằm làm tốt công tác chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi. Để làm được việc này trước hết bản thân người quản lý phải nắm chắc kiến thức cơ bản về tài nguyên môi trường biển, hải đảo, từ đó hướng dẫn chỉ đạo cho giáo viên các bước cụ thể để giáo viên nắm bắt được và có kế hoạch dạy trẻ phù hợp. Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên, lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi”. Tôi mong muốn thông qua việc dạy học lồng ghép qua các môn học, các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo viên và học sinh có kiến thức cơ bản, nâng cao hiểu biết, ý thức, trách nhiệm của mình về biển, hải đảo Việt Nam. Ngoài ra tôi còn cùng giáo viên tìm kiếm, sưu tầm nhiều sách báo, tư liệu, hình ảnh và nhất là những thước phim ý nghĩa đầy sinh động về bảo vệ môi trường biển, hải đảo. Đây là sự gắn kết độc đáo giữa xã hội và nghệ thuật, mang đến cái nhìn trực quan sinh động, mềm hóa một vấn đề tưởng chừng như xa vời trong nhận thức trẻ nhỏ, giúp đề tài đạt kết quả tích cực. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 4 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Từ công tác đánh giá thực trạng việc tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo ở trường mầm non Họa Mi, tôi phát hiện nhiều sai lầm, vướng mắc thường gặp trong hoạt động nghiệp vụ sư phạm của giáo viên. Vì vậy, tôi đã đề ra kế hoạch bồi dưỡng nâng cao chất lượng dạy và học cho đội ngũ giáo viên về nội dung bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo. Thêm vào đó, tôi cùng các giáo viên tìm kiếm các tư liệu, tranh ảnh, sách truyện có liên quan đến biển, hải đảo của Việt Nam để làm phong phú thêm giá sách của các lớp. Ngoài ra, tôi hướng dẫn thêm cho các giáo viên tổ chức nhiều tiết dạy dưới hình thức cuộc thi về biển đảo quê hương để chủ đề này gần gũi hơn với trẻ. Qua các biện pháp nêu ra, tôi mong muốn tạo điều kiện để việc bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo không còn là điều quá xa vời với giáo viên trong trường. Giáo viên có thêm nhiều kiến thức để lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi vào các hoạt động một cách phù hợp có hiệu quả. Công tác giảng dạy của người giáo viên cũng như một loại hình nghệ thuật, cần sự trau chuốt, tỉ mỉ, kiên trì dẫn dắt trẻ đén với tình yêu quê hương đất nước, hình thành ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo Việt Nam. 3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu một số biện pháp chỉ đạo giáo viên, lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi - xã Quảng Điền- huyện Krông Ana-tỉnh DakLak. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu * Về nội dung: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên, lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi - xã Quảng Điền- huyện Krông Ana-tỉnh DakLak. * Đối tượng khảo sát: Giáo viên dạy lớp 5 tuổi * Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2015 đến tháng 3/2016 5 .Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc, phân tích, khái quát, hệ thống hóa các tài liệu có liên quan . - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. - Phương pháp khảo sát chất lượng đội ngũ giáo viên. - Phương pháp dùng tình cảm khích lệ. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 5 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. II.PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận Thực hiện Quyết định số 373/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 1461/QĐ-BGDĐT về việc giao nhiệm vụ “Xây dựng và thực hiện đề án tăng cường công tác giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục các cấp học và các trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân ...”. Giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo là việc cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về tài nguyên, môi trường biển, hải đảo Việt Nam rất giàu tài nguyên, khoáng sản, dầu mỏ, khí tự nhiên: năng lượng gió, năng lượng mặt trời. Biển, hải đảo có rất nhiều nguồn lợi tự nhiên từ sinh vật biển như: 11 nghìn loại sinh vật biển, 13 nghìn sinh vật trên đảo, 2 nghìn loại cá, loại yến. Ngoài ra biển, hải đảo là khu du lịch để mọi người vui chơi giải trí, là nơi giao thông đi lại trên biển giúp con người đi lại giữa các vùng, các nước và vận chuyển hàng hóa… Nhưng hiện nay môi trường biển, đảo nước ta đang phải chịu ảnh hưởng các áp lực từ sự gia tăng dân số, đô thị hóa nhanh, nông nghiệp, khai khoáng, hàng hải, du lịch, năng lượng, thủy sản. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ đất liền: Rác thải, nước thải nông nghiệp, nước thải công nghiệp, hóa chất, phát triển khai thác cảng. Chính vì, vậy con người cần ngăn ngừa, hạn chế nguồn ô nhiễm môi trường biển và bảo vệ môi trường biển, hải đảo như: Bảo vệ hệ sinh thái ( Rừng ngập mặn, san hô, cửa sông, đất ngập mặn...) bảo vệ tài nguyên sinh vật chống khai thác quá mức. Bảo vệ chất lượng nước biển, môi trường biển chống ô nhiễm, đó được coi là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người dân Việt Nam. Tuy nhiên, mở cánh cửa tương lai biển, hải đảo giàu mạnh là một quá trình cần được hình thành vững chắc từ những bước đi đầu tiên của trẻ. Để làm được điều này, chúng ta không được xem nhẹ việc lựa chọn những phương pháp mới, phương pháp hay để áp dụng trong giờ học ở trường mầm non. Thực tế đã cho thấy, tích hợp là phương pháp khả thi giúp mềm hóa vấn đề thời sự nóng hổi này thành câu chuyện gần gũi với trẻ. Tích hợp là sự lồng ghép giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào nội dung các môn học, các hoạt động của nhà trường một cách hài hòa. Chúng ta có thể tích hợp toàn phần hoặc một phần nhỏ trong bài dạy sao cho hợp lý. Với việc khai thác đề tài về tài nguyên môi trường biển , hải đảo để tích hợp trong dạy học, giáo viên có thể thiết kế thành công những giờ học hấp dẫn. Những câu chuyện, bộ phim, tranh ảnh về bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo đưa Người thực hiện: Lê Thị Hằng 6 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. trẻ đến thế giới những vùng biển xa xôi, nơi có những tài nguyên quý báu nhưng đang bị đặt giữa bao nguy hiểm. Khi trẻ đã hình dung được hình ảnh của biển đảo quê hương, trẻ dễ dàng hơn trong việc lĩnh hội và tái tạo kiến thức. Tuy nhiên, trong khi giáo dục trẻ, giáo viên cần xem xét mức độ tích hợp như thế nào cho phù hợp nội dung, đặc điểm lứa tuổi. Khai thác nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển,hải đảo cần có chọn lọc, có tính tập trung vào nội dung chính, có mục đích nhất định, không tràn lan, tùy tiện. 2.Thực trạng 2.1.Thuận lợi- khó khăn * Thuận lợi Trường luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao về chuyên môn của sở giáo dục, phòng Giáo dục huyện về tập huấn nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Trường có nhiều giáo viên trẻ, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, có ý thức thực hiện nhiệm vụ được giao. Đặc biệt là các giáo viên dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi đều có trình trình độ chuyên môn vững vàng có khả năng truyền thụ tốt kiến thức cho trẻ. Các lớp 5 tuổi có đầy đủ đồ dùng đồ chơi như: Bộ tranh, ảnh, trang thiết bị hiện đại (Vi tính, ti vi, đầu đĩa,..) phục vụ hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục mầm non. Vì vậy, trẻ có thể được tiếp xúc với các hình ảnh biển, hải đảo qua du lịch màn ảnh nhỏ tại lớp. Bản thân tôi là cán bộ quản lý vững vàng về chuyên môn, tâm huyết với việc tích hợp nội dung giáo dục trẻ về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Ban giám hiệu luôn quan tâm giúp đỡ, khuyến khích sự tìm tòi, sáng tạo của giáo viên, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện các hoạt động cho trẻ. Trẻ 5 tuổi ngoan ngoãn, ham học hỏi, biết nghe lời của cô giáo nên dễ dàng hơn trong việc thu hút sự chú ý của trẻ đến nội dung tích hợp biển đảo. * Khó khăn: Đăk Lăk là địa phương không có biển nên thực hiện học ngoại khóa, tham quan thực tế gặp khó khăn Trường có nhiều điểm lẻ, không thuận tiện cho việc bồi dưỡng , chỉ đạo giáo viên dạy lớp 5 tuổi thực hiện việc tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 7 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Đa số phụ huynh học sinh làm nông nghiệp, ít có thời gian quan tâm đến việc chăm sóc giáo dục trẻ. Ít trò chuyện mở rộng kiến thức cho trẻ về “Tài nguyên môi trường biển, hải đảo” do phụ huynh quan niệm rằng: “Trẻ còn nhỏ” chưa cần thiết phải giáo dục về môi trường biển, hải đảo và nội dung đó rất khó đối với trẻ 5 tuổi”… 2.2 Thành công- Hạn chế *Thành công: Giáo viên chịu khó tìm tòi, thu thập được nhiều tư liệu, tranh ảnh hay về môi trường tài nguyên biển đảo để phục vụ dạy và học. Lồng ghép các nội dung của đề tài trong các môn học như: Làm quen với văn học, khám phá khoa học, làm quen với toán…do giáo viên trên lớp thực hiện. Tổ chức nhiều chương trình ngoại khóa vui chơi cho trẻ cùng tìm hiểu về tài nguyên , môi trường biển đảo. Đưa biển đảo gần gũi hơn với trẻ qua xây dựng các góc học tập với nhiều sách truyện về biển đảo, trang trí lớp học bằng hình ảnh môi trường tài nguyên biển đảo sinh động. Giáo viên dần tích lũy được lượng kiến thức nền tảng vể tài nguyên môi trường biển, hải đảo, tích cực hướng dẫn trẻ thực hiện những hành vi tốt cho môi trường. *Hạn chế: Hoạt động ngoại khóa do nhà trường tổ chức về giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo chưa thu hút được sự quan tâm của một số phụ huynh. Nhiều bậc cha mẹ còn thờ ơ, không nhiệt tình giúp đỡ trẻ tìm tòi kiến thức. Phụ huynh nông thôn, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên rất ít trẻ được cha mẹ cho đi thăm quan, nghỉ mát tại các khu du lịch biển, đảo. Nhận thức về tình chính trị, thời sự về biển đảo quê hương còn ít, khiến một số phụ huynh còn xem nhẹ việc giáo dục bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo. Giáo viên chưa biết cách lựa chọn nội dung lồng ghép nội dung kiến thức về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào bài dạy và các hoạt động khác trong ngày của trẻ sao cho phù hợp, hấp dẫn. Đặc điểm tâm lý của trẻ dễ nhớ nhưng cũng mau quên. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 8 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. 2.3.Mặt mạnh, mặt yếu *Mặt mạnh Ban giám hiệu nhà trường có kế hoạch chỉ đạo lồng ghép tích hợp giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo ngay từ đầu năm học đối với các lớp. Trường đảm bảo cơ sở vật chất đầy đủ, nhiều cây xanh, sân trường thoáng mát tạo cho trẻ sự thoải mái trong các giờ hoạt động ngoại khóa. Hai giáo viên đứng lớp đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, nhiệt tình, yêu trẻ, luôn chú ý làm gương giữ gìn môi trường sạch sẽ cho trẻ học tập . *Mặt yếu Kiến thức về tài nguyên môi trường biển, hải đảo của một số giáo viên còn hạn chế,nên áp dụng phương pháp lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển đảo đôi lúc còn lúng túng. Một số tư liệu về biển, đảo chưa được trực quan hóa bằng các hình ảnh, ngôn ngữ sinh động, gần gũi với tâm lý, sở thích của trẻ 5 tuổi. 2.4. Các nguyên nhân, yếu tố tác động Do giáo viên ít được tiếp cận với biển, hải đảo nên kiến thức về tài nguyên môi trường biển - đảo còn hạn chế. Tư liệu sẵn có liên quan đến tài nguyên môi trường biển , hải đảo trong nhà trường còn hạn chế, cần được sưu tầm thêm. Đa số phụ huynh làm nghề nông , thường đi làm ruộng, rẫy từ sáng sớm nên ít có thời gian trò chuyện, hướng dẫn con về việc việc bảo vệ môi trường nói chung và bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo nói riêng. Đây cũng là một hạn chế trong việc phát triển nhận thức cho trẻ về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, hải đảo. *Khảo sát đầu năm Tổng số Đánh giá giáo viên Stt Nội dung khảo sát Tốt Khá TB Yếu ( dạy lớp 5 tuổi) Giáo viên có kiến thức về tài 1 nguyên, môi trường biển, hải đảo 8 3 3 2 Việt Nam 2 Chú trọng lồng ghép tích hợp 8 2 3 3 Người thực hiện: Lê Thị Hằng 9 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. 3 4 giáo dục tài nguyên môi trường biển, đảo vào các môn học, các hoạt động trong ngày của trẻ. Tích cực sưu tầm, sáng tác thơ ca, hò vè có nội dung về tài nguyên môi trường biển, hải đảo để đưa vào dạy trẻ. Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh để cùng chăm sóc, giáo dục trẻ nội dung bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi. 8 2 2 4 8 3 3 2 Qua khảo sát, tôi nhận thấy giáo viên đã có sự quan tâm về biển đảo, trong quá trình giảng dạy đã tích hợp nội dung giáo dục trong một số môn học, một số hoạt động ngoài giờ lên lớp và đã có ý thức tìm hiểu về biển đảo từ các nguồn tư liệu như tài liệu, sách báo trong thư viện nhà trường, qua các phương tiện thông tin đại chúng và qua mạng internet. Tuy nhiên, kiến thức về biển đảo Việt Nam của giáo viên còn hạn chế. Việc cập nhật thông tin và tìm tòi, nghiên cứu chưa thường xuyên. Giáo viên còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng nội dung kế hoạch dạy học tích hợp và đặc biệt còn lúng túng về phương pháp, khiến hiệu quả việc tích hợp nội dung giáo dục biển đảo chưa cao. 2.5. Phân tích, đánh giá các vần đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra Mầm non là lứa tuổi trẻ học cách tiếp nhận ý thức xung quanh,vì vậy việc đưa nội dung bảo vệ môi trường và tài nguyên biển đảo vào trường mầm non là hoàn toàn cần thiết. Bản thân là cán bộ quản lý vững vàng về chuyên môn, tâm huyết với việc tích hợp nội dung giáo dục trẻ về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi, tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc phải cải biến những khó khăn từ thực trạng. Dựa vào những thuận lợi sẵn có, tôi đã cùng các giáo viên nghiên cứu thực hiện nhiều biện pháp hữu ích. Trường có nhiều giáo viên trẻ, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, đặc biệt là các giáo viên dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi đều có trình trình độ chuyên môn vững vàng có khả năng truyền thụ kiến thức cho trẻ tốt nên những nhiệm vụ mà đề tài đặt ra hoàn toàn có thể thành công. Qua quá trình tìm tòi thử nghiệm nhiều phương pháp, tôi Người thực hiện: Lê Thị Hằng 10 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. đã rút ra kinh nghiệm cần giáo dục trẻ 5 tuổi một cách linh hoạt, tránh nhồi nhét, bó buộc trẻ trong khuôn mẫu cứng nhắc. Một vấn đề chính trị xã hội như bảo vệ môi trường và tài nguyên biển, hải đảo chỉ có thể trở thành nội dung gần gũi, hấp dẫn trong trường mầm non khi người giáo viên thật sự tâm huyết với nghề, đặt mình vào sở thích của trẻ chứ không phải sử dụng những phương pháp sư phạm đơn thuần áp đặt kiến thức. 3. Các biện pháp thực hiện 3.1.Mục tiêu của biện pháp - Chỉ ra được một số biện pháp có hiệu quả trong công tác chỉ đạo tích hợp nội dung giáo dục biển, hải đảo vào các hoạt động trong trường. - Nhằm bổ sung kiến thức, hoàn thiện kĩ năng sư phạm, đẩy mạnh sự phát triển về nghiệp vụ cho tất cả giáo viên trong nhà trường, thông qua đó, giúp giáo viên có đủ năng lực tham gia vào công cuộc đổi mới giáo dục mầm non, theo kịp và đáp ứng tốt các yêu cầu phát triển của xã hội. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện các biện pháp Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên thực hiện nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo trong chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi Xây dựng kế hoạch là một trong các nhiệm vụ của quản lí để chỉ đạo giáo viên thực hiện các nội dung mà nhà trường cần thực hiện trong năm học. Kế hoạch được ví như chìa khóa mở đường đi đến mục đích. Kế hoạch có tầm quan trọng đặc biệt, nó như kim chỉ nam, có tác dụng chỉ đạo, chỉ đường cho hoạt động thực hiện theo một con đường đã định sẵn. Nó như ngọn đèn pha dẫn lối cho chúng ta thực hiện công việc một cách khoa học. Vì vậy, nếu xây dựng được kế hoạch coi như ta đã thành công được một nửa công việc. Nhìn vào tình hình thực trạng của nhà trường, cũng như những vấn đề giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo ở Việt Nam. Tôi đã nhận định được những điểm mạnh và những điều còn hạn chế, trong vấn đề giáo dục bảo vệ về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi trong trường mình. Do vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi thực hiện công tác giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ như sau: - Tổ chức chuyên đề lý thuyết và thực hành về những kiến thức cơ bản và nội dung giáo dục, cách lồng ghép tích hợp về tài nguyên môi trường biển,hải đảo vào chương trình giáo dục mẫu giáo 5 tuổi. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 11 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. - Chỉ đạo giáo viên xây dựng góc tuyên truyền của lớp đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường biển, hải đảo cho phụ huynh, học sinh và cộng đồng hiểu rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn bảo vệ chủ quyền và tài nguyên môi trường biển, hải đảo quê hương đất nước. - Chỉ đạo giáo viên thực hiện lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào dạy trẻ theo chủ đề và các hoạt động trong ngày, giúp trẻ nhận biết về biển, đảo Việt Nam: Tên gọi, vị trí địa lí ,tiềm năng của biển, hải đảo, đặc điểm nổi bật của một số vùng biển nổi tiếng ở Việt Nam. - Tham mưu với Hiệu trưởng mua một số tài liệu có liên quan đến việc hướng dẫn tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi, trang bị cho giáo viên dạy các lớp 5 tuổi tự nghiên cứu và học tập; bổ sung một số đồ dùng dạy học cho các lớp 5 tuổi như: Ti vi, đầu đĩa, máy tính, bộ tranh, hiện nay đã cũ, hỏng cần được nâng cấp thay thế, để giáo viên sử dụng có hiệu quả hơn trong việc dạy trẻ về nội dung giáo dục môi trường biển, hải đảo. Biện pháp 2: Bồi dưỡng kiến thức tích hợp về nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, đảo cho đội ngũ giáo viên dạy lớp 5 tuổi trong trường. Bồi dưỡng chuyên môn là một việc thường xuyên và cần thiết phải làm, vì giáo viên là người tham gia trực tiếp vào quá trình giáo dục. Do vậy, muốn có chất lượng giáo dục tốt đòi hỏi trước tiên là đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tay nghề cao, tinh thần trách nhiệm và lòng tâm huyết với nghề nghiệp. Chính vì thế, ngoài việc tạo điều kiện cho giáo viên tham gia học các lớp đào tạo nâng cao trình độ trên chuẩn (hiện nay 100% giáo viên dạy lớp 5 tuổi nhà trường đạt trình độ trên chuẩn), nhiệm vụ của mỗi nhà trường, tổ chuyên môn trong công tác bồi dưỡng tại chỗ là rất quan trọng. Là năm thứ ba trường tôi thực hiện tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, tuy đã được Sở, Phòng giáo dục mở nhiều lớp tập huấn về cả lý thuyết và thực hành, nhưng do trình độ nhận thức và năng lực của giáo viên trong trường không đồng đều, môi trường để giáo viên tiếp xúc, học hỏi cái mới còn rất hạn chế, dẫn đến kết quả vận dụng vào thực tế giảng dạy chưa cao. Vì vậy, sau mỗi đợt tổ chức cho giáo viên đi tập huấn, về trường tôi đã tổ chức tập huấn lại cho giáo viên trong trường bằng hình thức đổi mới cách bồi dưỡng cả lý thuyết và thực hành *Đổi mới cách bồi dưỡng lý thuyết Đổi mới cách bồi dưỡng lý thuyết cho giáo viên là hoạt động nhằm đưa ra các biện pháp giúp giáo viên đơn giản hóa nội dung lý thuyết, từ đó vận dụng vào thực tế một cách linh hoạt. Bởi vậy, cần phải xây dựng lại bài giảng làm sao cho Người thực hiện: Lê Thị Hằng 12 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. ngắn gọn, dễ hiểu, hình ảnh đẹp sống động, lồng ghép một số đoạn phim giáo dục bảo vệ môi trường biển, hải đảo. Giáo viên được gợi ý cách tích hợp nội dung vào các hoạt động trong các chủ đề, có thể tích hợp toàn bộ hoặc một phần của hoạt động. Nội dung xây dựng theo hướng tích hợp nhẹ nhàng, hợp lí, các hoạt động không gây quá tải, nặng nề. Trước khi tổ chức chuyên đề lý thuyết tôi thông báo cho giáo viên nội dung bồi dưỡng và yêu cầu giáo viên chuẩn bị các câu hỏi, các vấn đề vướng mắc để giải đáp. Dành 30 phút đầu cho việc thảo luận tôi tổ chức tìm hiểu mức độ hiểu biết của giáo viên về vấn đề bồi dưỡng bằng cách nêu một số câu hỏi và yêu cầu giáo viên trả lời bằng giấy. Như vậy qua cách trả lời này cả Ban giám hiệu, báo cáo viên giảng bài nắm được mức độ hiểu biết của từng giáo viên, biết được họ chưa rõ những vấn đề gì để từ đó cùng tháo gỡ. Ví dụ : Bồi dưỡng về những kiến thức cơ bản về tài nguyên môi trường biển, hải đảo Việt Nam, câu hỏi báo cáo viên đặt ra: + Bạn biết gì về biển, hải đảo Việt Nam? + Biển mang lại những tài nguyên nào cho đất nước ta ? +Tình hình ô nhiễm biển, đảo Việt Nam hiện nay như thế nào ? + Nguyên nhân nào gây ô nhiễm biển, đảo? + Bạn có giải pháp gì để hạn chế ô nhiễm biển, đảo? Được trao đổi trực tiếp về các vấn đề trên, giáo viên nắm được ngay những kiến thức tại chỗ và nhớ lâu các kiến thức bởi bài giảng sinh động có nhiều hình ảnh kèm theo. Sau khi báo cáo viên giảng bài đã hệ thống lại, giảng nội dung của bài, thời gian còn lại, cho giáo viên tiếp tục hỏi những vẫn đề chưa rõ, những vấn đề còn vướng mắc, cùng nhau làm rõ những vấn đề đó. Để giáo viên có thêm kiến thức về biển, hải đảo, nhà trường yêu cầu mỗi giáo viên tích cực trang bị kiến thức cho bản thân bằng nhiều hình thức: Tham khảo sách báo; Thông tin đại chúng; Tìm hiểu các nội dung qua mạng Internet, … * Đổi mới cách bồi dưỡng kỹ năng thực hành cho giáo viên Nhân dân ta có câu: "Trăm nghe không bằng một thấy"; "Học đi đôi với hành". Có lý thuyết mà không có thực hành thì cũng chỉ là lý thuyết suông. Chính vì vậy, mà kỹ năng thực hành vận dụng được giáo viên đặc biệt quan tâm. Vậy làm thế nào để giáo viên đã nắm chắc lý thuyết, lại có kỹ năng vận dụng lý thuyết vào thực hành một cách tốt nhất? Đó là câu hỏi đặt ra cho người quản lý chuyên môn cần có cách bồi dưỡng, đổi mới hình thức tổ chức để giáo viên chủ động, sáng tạo đưa ra những hình thức tổ chức phù hợp. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 13 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. *Thực trạng cũ: Trước đây các chuyên đề mới, sau khi tập huấn lý thuyết phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, cùng tổ trưởng chuyên môn xây dựng một số tiết mẫu để giáo viên có kinh nghiệm, có kỹ năng sư phạm tốt lên tiết cho mọi người học tập ghi chép và làm theo. Nhưng qua một số chuyên đề tôi nhận thấy: Nếu cứ dùng cách đó để bồi dưỡng thực hành thì giáo viên rất thụ động, không chủ động tìm tòi cái mới lạ, phù hợp với khả năng của mình và khả năng của trẻ lớp mình. Nó chỉ hiệu quả với giáo viên đã có nhiều năm kinh nghiệm. Còn giáo viên trẻ, giáo viên mới ra trường ghi chép đầy đủ nhưng khi thực hiện rất lúng túng, không chủ động sáng tạo và không dám thử nghiệm các hình thức mới lạ. *Cách chỉ đạo mới : - Khi tổ chức chuyên đề và thấy rõ giáo viên đã nắm chắc lý thuyết, tôi đã giao cho giáo viên nhiều kinh nghiệm và giáo viên mới chưa có nhiều kinh nghiệm tự xây dựng một số tiết theo cách hiểu của giáo viên. - Khi dự các tiết dạy của giáo viên, tổ chuyên môn cùng nhận xét ưu điểm, các mặt chưa được, chưa hợp lý của tiết học nên thêm hoặc bớt những phần nào để tiết học hay, hấp dẫn, kiến thức vừa phải với trẻ. VD1: Trong chủ đề thế giới động vật: tôi đã tôi đã giao cho đồng chí Trịnh Thị Ngọc Hân lên tiết dạy chuyên đề cấp trường với đề tài “Cho trẻ khám phá một số động vật sống dưới biển” như: Tôm cua, ghẹ, mực,… Qua đề tài, trẻ biết được ích lợi của động vật biển: cung cấp thức ăn giàu chất dinh dưỡng, cung cấp nguyên liệu để làm thuốc chữa bệnh. Từ đó trẻ được giáo dục ý thức bảo vệ, tài nguyên môi trường biển, hải đảo. Trong hoạt động đồng chí đã tích hợp giới thiệu tên quần đảo Hoàng Sa có 400 loài cá cư ngụ quanh các rặng san hô và sâu dưới lòng đại dương như rùa biển, bào ngư và những sản vật quý giá khác. VD2: Tôi đã giao cho đồng chí Phạm Thị Kim Phượng lên tiết dạy chuyên đề cấp trường chủ đề " Nghề Nghiệp". Trong hoạt động khám phá khoa học đồng chí đã lồng ghép nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo với đề tài: “Một số nghề phát triển từ biển” ( Nghề đánh cá, nghề làm muối, nghề chế biến hải sản). Nội dung bài học hướng đến giúp trẻ nhận biết được một số nghề của ngư dân, hiểu hơn về một số nghề nơi biển đảo và nhận thức được sự phong phú tài nguyên của biển. Trẻ được giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển, từ đó vận dụng qua các hành động như: quan tâm đến môi trường biển, hiểu biết hành vi tốt xấu để có ý thức bảo vệ, biết các nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường biển hải đảo (do rác thải, do tràn dầu, do chặt phá cây, do con người khai thác cạn kiệt các nguồn tài nguyên biển,…) Người thực hiện: Lê Thị Hằng 14 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Khi tham gia dự giờ đồng nghiệp, các giáo viên có thể cùng nhau phân tích, nhận xét những tồn tại mà đồng nghiệp mình đã mắc phải và qua đó rút kinh nghiệm cho bản thân. Nhờ vậy, giáo viên sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn trong phương pháp, hình thức, nội dung tích hợp, giúp hoạt động dạy ở lớp không còn lặp lại sai sót. Ngoài ra, qua việc tự xây dựng các tiết chuyên đề, giáo viên phát huy tính sáng tạo trong hình thức tổ chức. Quá trình tự tìm tòi xây dựng các tiết học sẽ giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn, bởi những kiến thức được tự nghiên cứu tỉ mỉ sẽ tồn tại lâu bền trong tư duy mỗi người. Từ những tài liệu thu thập được ấy, giáo viên xây dựng được nhiều giáo án, bài giảng điện tử ở các chủ đề có lồng ghép nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo. Đó là nguồn tư liệu dạy học hữu ích cho những năm học tiếp theo. Nếu như thông thường tôi và các đồng chí tổ trưởng chuyên môn xây dựng giáo án mẫu để giáo viên đến ghi chép và thực hiện thì sẽ không thể biết giáo viên hiểu vấn đề đó như thế nào. Tuy nhiên, thông qua những hoạt động kiến tập mà tôi lấy ví dụ ở phía trên, tôi thấy rõ được: giáo viên hiểu nội dung như thế nào? giáo viên vận dụng lý thuyết vào thực hành ra sao?, để có hướng bồi dưỡng, giúp đỡ những phần giáo viên còn yếu, còn chưa hiểu. Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào một số hoạt động trong ngày phù hợp với từng chủ đề. Các hoạt động trong ngày diễn ra tại trường mầm non được bắt đầu từ khi đón trẻ đến khi trả trẻ về với bố mẹ. Trong từng thời điểm diễn ra hoạt động trong ngày, giáo viên cần linh hoạt sáng tạo trong việc lồng ghép các hoạt động có nội dung giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo một cách hợp lí tự nhiên nhằm giúp trẻ hình thành thái độ, thói quen và kĩ năng sống tích cực. Với biện pháp này tôi đã chỉ đạo giáo viên nghiên cứu những nội dung phù hợp với các hoạt động trong ngày phù hợp với từng chủ đề để đưa vào dạy trẻ. * Giờ đón trẻ Cô cùng trẻ trò chuyện về chủ đề đang học, lồng ghép nội dung giáo dục tài nguyên, môi trường biển, hải đảo một cách nhẹ nhàng, phù hợp. VD: Ở chủ đề giao thông cô có thể gợi ý hỏi trẻ: Tàu thủy trông như thế nào? Bé nhìn thấy tàu thủy ở đâu? Khi đi tàu thủy phải như thế nào? (Không chạy, đùa nhau trên boong tàu, không vứt rác xuống biển…). Nhiều phương tiện giao thông cần động cơ để hoạt động, do vậy khi ôtô, xe máy, xe đạp máy chạy trên Người thực hiện: Lê Thị Hằng 15 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. đường thường xả ra khí thải, khói khiến không khí bị ô nhiễm. Vì vậy, bé cần làm gì để không phải hít thở khói xe xả ra?(đi đường phải đeo khẩu trang, nên đi xe buýt...). VD: Với chủ đề “Động vật”, cô có thể trò chuyện với trẻ về một số động vật sống ở dưới biển, cho vào góc chơi tự chọn để vẽ, nặn, ghép hình con vật ở biển mà trẻ thích . Tranh vẽ của trẻ về biển Với chủ đề “Nước và một số hiện tượng tự nhiên” cô có thể gợi ý trẻ chơi trò chơi tự chọn “Tạo sóng biển bằng tay”. *Hoạt động ngoài trời: - Cho trẻ quan sát các phương tiện chạy trên đường, giáo viên đàm thoại với trẻ về chất thải của các phương tiện: Khi ôtô, xe máy chạy trên đường, những gì gây ô nhiễm môi trường? (khí thải- khói, xe chạy làm bụi bay lên,tiếng còi của các phương tiện giao thông) Vì sao? Hoặc cô trò chuyện với trẻ về những hình ảnh chưa đẹp xuất hiện trên đường như: Rác thải, tiếng động cơ ầm ĩ... - Quan sát và nhận xét sân trường hôm nay sạch hay bẩn? Vì sao? Mỗi bạn cần làm gì để sân trường sạch? - Cùng trẻ phân loại rác khi tham gia dọn vệ sinh ở sân trường. * Hoạt động học: Người thực hiện: Lê Thị Hằng 16 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Nội dung giáo dục giáo dục tài nguyên, môi trường biển, hải đảo trong trường mầm non được lồng ghép, tích hợp phù hợp với trẻ trong các môn học. Tùy theo nội dung, đặc điểm, khả năng tích hợp giáo dục biển, hải đảo, giáo viên có thể lựa chọn mức độ tích hợp với hai cấp độ: toàn phần hoặc một phần. - Tích hợp mức độ toàn phần: Khi mục tiêu, nội dung của bài phù hợp hoàn toàn với mục tiêu, nội dung của giáo dục bảo vệ biển - đảo. Ví dụ: chủ đề phương tiện giao thông ta có thể tích hợp chọn đề tài: Một số phương tiện giao thông trên biển - Tích hợp mức độ một phần: Khi chỉ có một phần bài học có mục tiêu, nội dung phù hợp với nội dung giáo dục bảo vệ biển - đảo. Ví dụ: dạy trẻ bài thơ “Bến cảng Hải Phòng” Ngoài ra, giáo viên nên thêm những kiến thức liên hệ thực tế, liên hệ bài học liên quan để tiết học thêm hấp dẫn. Những bài học tích hợp này giúp trẻ biết được vị trí địa lí, chủ quyền của biển đảo nước ta. Thêm vào đó, trẻ hiểu được tầm quan trọng của biển đảo đối với chủ quyền lãnh thổ, đối với sự phát triển kinh tế của đất nước, giáo dục lòng yêu biển đảo quê hương, có ý thức cố gắng học tập để góp phần bảo vệ vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. VD: Trong chủ đề Quê hương, đất nước- Bác Hồ, cho trẻ Khám phá khoa học: “Du lịch dưới lòng đại dương” Cô cho trẻ quan sát, nhận xét các hình ảnh các loài cá, tôm, cua, sò, rong, rặng san hô…, đưa ra những hình ảnh rặng san hô bị tàn phá, đáy biển bị đổ rác…, hỏi trẻ làm thế nào để biển trở nên trong sạch, đẹp đẽ (không đổ rác xuống biển, không đổ nước thải trực tiếp xuống biển, không đánh bắt cá bằng thuốc nổ….) * Hoạt động các góc Với chủ đề “ phương tiện giao thông”, trong hoạt động góc có thể dạy trẻ chơi góc nghệ thuật bằng cách dùng nguyên liệu là các loại giấy để tạo thành bức tranh gấp và dán thuyền trên biển. Trong quá trình cho trẻ hoạt động góc, cô đưa ra một số lưu ý cho trẻ: - Tiết kiệm trong sử dụng các nguyên vật liệu (sử dụng giấy cả 2 mặt, sử dụng vừa đủ hồ dán ...) - Khi sử dụng đồ dụng cần nhẹ nhàng, lấy cất đồ dùng và vật liệu gọn gàng, đúng chỗ, không vứt,ném đồ chơi để nhiều bạn được chơi và chơi được lâu, tránh gây tiếng ồn (không nói to, không kéo lê bàn, ghế tránh gây ra tiếng ồn và làm cho ghế, bàn mau hỏng). Ở góc đọc sách: Người thực hiện: Lê Thị Hằng 17 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. - Chú ý dạy trẻ cách cầm sách xem đúng cách để không làm hỏng sách (không cuộn sách khi xem, không gạch, tẩy xoá trong sách, giở sách nhẹ nhàng từng trang ) - Cho trẻ xem sách tranh, học cách phân biệt những hành vi làm ô nhiễm môi trường (đi xe ôtô, xe máy...) và những hành vi bảo vệ môi trường: đi xe đạp, đi bộ, vứt rác vào nơi quy định... Chơi với cát, nước, tạo sóng biển, thả thuyền, làm tàu thủy. Từ định hướng trên, giáo viên đã lồng ghép các nội dung giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào các hoạt động trong ngày của trẻ tại trường mầm non một cách hợp lí, tự nhiên, giúp trẻ hình thành thái độ, thói quen và kĩ năng sống tích cực. Biện pháp 4: Phát động phong trào thi đua trang trí lớp học và làm đồ dùng sáng tạo phục vụ cho việc tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào dạy trẻ mầm non 5 tuổi. Xây dựng cảnh quan, môi trường hoạt động trong và ngoài lớp rất quan trọng bởi qua các môi trường giáo dục này, sự tìm tòi khám phá, bộc lộ khả năng sẽ được kích thích trong mỗi trẻ. Nhằm tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động cá nhân nhiều hơn, được tự do khám phá theo ý thích, theo khả năng của mình. Việc tạo môi trường học tập xung quanh lớp cho trẻ là rất cần thiết, dựa vào những điều nhận thấy ở lớp học, trẻ phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, các kiến thức kỹ năng được củng cố và bổ sung.Vì vậy, tôi đã chỉ đạo giáo viên dành một mảng tường trang trí lớp học tích hợp nội dung giáo dục môi trường biển, hải đảo để trẻ cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi với biển, hải đảo, vừa kích thích trẻ hoạt động tích cực và điều quan trọng hơn cả là tạo cho trẻ sự hứng thú yêu thích lớp học. Môi trường học tập của trẻ cần được đảm bảo sắp xếp một cách hợp lý, dẫn dắt trẻ tích cực phát huy trí tưởng tượng, chẳng hạn như từ góc trang trí vẽ về biển đảo Trường Sa, trẻ sẽ hình dung về biển như thế nào và trên đảo có những ai, đang làm nhiệm vụ gì… Nhờ đó trẻ sẽ yêu biển hơn và nhận thấy trách nhiệm của mình với tài nguyên môi trường biển đảo. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 18 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Ngoài việc trang trí lớp học, đồ dùng dạy học đóng vai trò hết sức quan trọng và cần thiết cho giáo viên thực hiện các hoạt động có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống. Qua những đồ dùng trực quan, trẻ hình thành và phát triển tư duy, ngôn ngữ, mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh. Đồ dùng đưa vào dạy trẻ phải phong phú về nội dung, đảm bảo tính thẩm mỹ, áp dụng có hiệu quả trong các hoạt động. Thực tế đồ dùng dạy học của các lớp mẫu giáo 5 tuổi trong nhà trường đã được đầu tư từ những năm học trước như: Ti vi, đầu đĩa, máy tính có nối mạng intenet, tranh ảnh…Tuy nhiên, qua nhiều năm sử dụng, những đồ dùng nay đã cũ, hỏng, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới của ngành. Vì vậy, việc bổ sung đồ dùng dạy học bằng hình thức phát động phong trào thi đua làm đồ dùng dạy học sáng tạo là việc làm cần thiết, giúp giáo viên thực hiện các hoạt động giáo dục tài nguyên môi truờng biển, hải đảo cho trẻ đạt hiệu quả. Ngay từ đầu năm học khi triển khai thực hiện tích hợp nội dung giáo dục tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục trẻ 5 tuổi, tôi đã phát động giáo viên thi đua làm đồ dùng dạy học sáng tạo phục vụ cho việc giáo dục tích hợp như: Sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, vận động phụ huynh ủng hộ các phế liệu vỏ hộp, vỏ trai, vỏ sò, mút xốp…. Giáo viên đã sáng tạo ra mô hình nội dung giáo dục về biển, hải đảo và rất nhiều loài động vật sống ở biển bằng các, vỏ sò, vỏ hến, lọ, xốp… ứng dụng dạy trẻ trong các hoạt động. Người thực hiện: Lê Thị Hằng 19 SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non Họa Mi. Mô hình quần đảo Trường Sa do các giáo viên trong trường cùng thực hiện Biện pháp 5: Khuyến khích giáo viên sưu tầm các bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Nhà trường đã phát động phong trào thi đua, khích lệ giáo viên sưu tầm các bài hát, bài thơ, vè, câu chuyện có nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo cho trẻ phù hợp với lứa tuổi. Nguồn tư liệu sách báo đa dạng và nhất là sự hỗ trợ hiện đại của công nghệ thông tin như internet đã tạo điều kiện hỗ trợ tích cực cho quá trình tìm kiếm, sưu tầm của giáo viên. Một số bài thơ, câu chuyện, bài hát,.. sau khi sưu tầm, giáo viên đã đưa ra giới thiệu trong các buổi sinh hoạt chuyên môn để mọi người cùng đánh giá, thảo luận. Đó là những thành quả quý báu đáng được khích lệ của mỗi giáo viên, góp phần làm phong phú thêm các chủ đề của hoạt động dạy trẻ. Giáo viên đã sưu tầm được rất nhiều bài thơ, câu chuyện có nội dung giáo dục về tài nguyên môi trường biển, hải đảo vào dạy trẻ 5 tuổi. Ví dụ như: Bài Thơ: Bến cảng Hải Phòng, Rong và Cá, Chú hải quân … Người thực hiện: Lê Thị Hằng 20