Tài liệu Skkn một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4 5 tuổi thông qua bộ môn văn học

.DOC

4183

121

Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn VH thể loại kể chuyện
A.PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Lí do khách quan.
Nhà nghiên cứu và phê bình văn hoá Nga lỗi lạc V.G.Bielinxki đã từng
nói: “Một tác phẩm viết cho thiếu nhi là để giáo dục, mà giáo dục là một sự
nghiệp vĩ đại vì nó quyết định số phận con người”.
Từ lâu, người ta đã nhận thấy văn hoá là nguồn suối không bao giờ cạn
của tri thức, là kinh nghiệm sống mà con người cần tiếp thu và phát triển. Người
ta cũng thấy rõ vị trí sức mạnh riêng của tác phẩm văn hoá trong sự nghiệp giáo
dục nói chung và giáo dục trẻ em mầm non nói riêng, nó trở thành nội dung và
phương tiện hữu hiệu để giáo dục trẻ.
Văn hoá xây dựng hình tượng bằng chất liệu ngôn ngữ, ngôn từ với tư
cách là chất liệu của văn hoá có những khả năng ưu thế đặc biệt đối với mỗi
người. Trong đời sống, ngôn từ cũng là phát ngôn của một chủ lời nói mà ai
cũng có thể hiểu và tiếp thu. Trong thơ ca, truyện kể chứa đầy những nội dung lý
thú, những hình tượng nghệ thuật trong sáng. Vốn ngôn từ giàu chất mỹ cảm,
nguồn tưởng tượng giàu có, trí tưởng tượng là nhiên liệu của sự sáng tạo, đổi
mới. Nếu chỉ xét riêng tác dụng kích thích trí tưởng tượng thôi cũng đã thấy văn
học cần thiết biết chừng nào đối với lứa tuổi mẫu giáo, lứa tuổi cần hoạt động
thật nhiều để cho trí tưởng tượng tràn ngập tâm hồn.
((Kare Eden Haumare, những phương pháp và điều kiện cho trẻ vui chơi,
tổ chức Radda Barmen)
Chính những yếu tố đó đã lôi cuốn trẻ em, đem lại cho các em niềm vui
sướng và cũng vì thế có ý nghĩa lớn trong giáo dục trẻ em trước tuổi đến trường
phổ thông.
2. Lí do chủ quan.
Nói đến chức năng của văn học là nói đến mục đích, ý nghĩa xã hội của
văn học. Mĩ học và lý luận nghệ thuật Macxít hiện nay cho rằng văn học có
nhiều chức năng, song có chức năng chủ yếu sau: chức năng nhận thức, chức
1
Trang 1
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn VH thể loại kể chuyện
năng giáo dục và chức năng thẩm mĩ. Với các chức năng ấy, văn học có ưu thế
đặc biệt trong việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục trẻ em trước tuổi học đường.
Như vậy, có thể nói cho trẻ làm quen với văn học góp phần mở rộng nhận
thức phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ,
hứng thú “đọc” sách kỹ năng đọc và kể tác phẩm cho trẻ.
Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học với mục đích: nhằm phát triển
ngôn ngữ, bao gồm việc làm giàu vốn từ, tập cho trẻ phát âm chính xác, diễn đạt
rõ ràng có ngữ điệu, đúng ngữ pháp, tạo điều kiện cho trẻ có khả năng sử dụng
ngôn ngữ và học tập với chức năng giáo dục bằng phương tiện văn học. Truyện
và thơ giúp trẻ làm quen dần với lời hay ý đẹp, hình tượng trong sáng, tập cho
trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học. Từng bước xây dựng cho trẻ lòng yêu tích văn
học, phát triển mạnh mẽ những tình cảm đạo đức và tình cảm thẩm mĩ… góp
phần làm phong phú hiểu biết và phát triển năng lực trí tuệ.
a. Thuận lợi:
- Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, luôn luôn có lòng nhiệt tình, yêu nghề
và mến trẻ; tôi luôn quan tâm đến trẻ và thường xuyên trao đổi với phụ huynh về
tình hình học tập của trẻ.
- Trình độ đào tạo: đã học xong lớp Cao đẳng tại chức tôi luôn cố gắng
không ngừng học hỏi Ban giám hiệu và các đồng nghiệp để nâng cao trình độ
nghiệp vụ.
- Trong quá trình giảng dạy, tôi luôn quan tâm gần gũi nhẹ nhàng, niềm nở
với trẻ nên trẻ rất yêu quý cô và luôn vâng lời cô, hứng thú tham gia vào các
hoạt động do cô tổ chức, khiến cho tiết học trở nên sôi nổi và đạt hiệu quả cao.
Bên cạnh đó tôi cần phải cố gắng học tập thêm.
b. Khó khăn:
- Lớp tôi chưa có điện thắp sáng nên làm ảnh hưởng đến việc học tập của
trẻ.
- Trẻ trong lớp một số còn nhút nhát chưa mạnh dạn.
2
Trang 2
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn VH thể loại kể chuyện
- Phương tiện học tập ít, còn nghèo nàn chưa đáp ứng cho trẻ học tập, cơ
sở vật chất còn hạn chế.
- Một số phụ huynh còn chưa hiểu biết tầm quan trọng của môn văn học
nên chưa phối hợp giáo dục với nhà trường và đặc biệt là cô giáo chủ nhiệm.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Nghiên cứu vấn đề này giúp tôi hiểu được cảm xúc, tình cảm thái độ của
trẻ sau khi học các tác phẩm văn học ở độ tuổi 4 - 5 tuổi ở xóm Công trường
Mầm non Mão Điền. Trên cơ sở đó có phương pháp “Phát triển ngôn ngữ
mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn văn học thể loại kể chuyện” đạt hiệu quả
cao.
III. NHIỆM VỤ, PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi thông qua bộ môn văn học
thể loại truyện kể.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp dùng lời nói.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
V. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI VỀ VÂN ĐỀ ĐẶT RA
- Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là một lĩnh vực quan trọng, là cầu nối
để tiếp thu tri thức xã hội và những kinh nghiệm sống hang ngày. Việc nghiên
cứu đề tài này có đóng góp rất lớn trong lĩnh vực giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lac cho trẻ 4-5 tuổi và là bước đệm tự tin hơn khi trẻ bước sang lớp mẫu
giáo lớn 5-6 tuổi.
- Qua nghiên cứu về việc giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc góp phần
giúp giáo viên lắm vững hơn phương pháp cho trẻ phát triển về vốn từ thông qua
3
Trang 3
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn VH thể loại kể chuyện
thể loại truyện kể, hiểu rõ hơn sự căm thụ văn học của trẻ, từ đó có những biện
pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ nói, ngôn ngữ giao tiếp.
- Với những biện pháp giúp trẻ làm quen tác phẩm văn học trong đề tài này,
nếu được ứng dụng sẽ giúp các giáo viên trong tổ chuyên môn của trường có
thêm những kinh nghiệm trong quá trình giang dạy, đắc biệt là biện pháp giúp
trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua môn văn học thể loại truyện kể, giúp
trẻ giao tiếp, mạnh dạn tự tin trước mọi người.
- Vì chưa hiểu tầm quan trọng của việc giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc
trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ nên hầu như giáo viên chưa chú ý đến việc
thay đôỉ nội dung và cách thức giúp trẻ tiếp cận với tác phẩm văn học, tạo tình
huống cho trẻ được tiếp xúc với tác phẩm văn học một cách nhẹ nhàng và hợp lí.
- Quá trình tổ chức cho trẻ cô chưa chú ý đến các hệ thống câu hỏi để giúp trẻ
được tư duy và và làm quen với tác phẩm văn học một cách dễ dàng.
- Đối với trẻ thì hệ thống câu hỏi chưa được mở rộng do cô đưa ra hệ thống câu
hỏi đóng, trẻ hay nói thiếu các thành phần
- Khả năng lĩnh hội thông tin của trẻ còn nhiều hạn chế, nếu cô truyền đạt một
câu dài hoặc một sự việc có nội dung truyền tải nhiều.
- Đóng góp một số biện pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông
qua môn văn học thể loại kể truyện.
- Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc qua môn làm quen văn học thể loại
truyện kể.-
- Tạo cho trẻ hoạt động thông qua các hoạt động học tập, vui chơi phát triển
ngôn ngữ mạch lạc.
- Tuyên truyền cho các bậc phụ huynh tạo điều kiên cho trẻ học tập làm quen
với văn học đặc biệt về thể loại kể chuyện .
- Việc nghiên cứu đề tài naỳ đóng góp rất lớn trong lĩnh vực giúp trẻ làm
quen với tác phẩm văn học và là bước đệm tự tin cho trẻ bước sang độ tuổi mẫu
giáo lớn.
4
Trang 4
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn VH thể loại kể chuyện
B. PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Chương I: Cơ sở lý luận thực tiễn của sáng kiến kinh nghiệm
I. Cơ sở lí luận.
Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn yêu cầu của việc
cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô
giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội
dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng
thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái
đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất
văn học nghệ thuật như: đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi, đóng kịch; cao hơn là
tiến tới sáng tạo những vần thơ, câu thơ theo tưởng tượng của mình, góp phần
hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
Tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng
nhận thức phát triển trí tuệ cho trẻ.
Ý nghĩa nhận thức của văn học nghệ thuật là ở chỗ giúp con người biết cái
gì? Có thêm cái gì? Những tri thức gì?
Trẻ em luôn khao khát nhận thức, khám phá thế giới hiện thực xung
quanh, các em muốn biết tất cả, muốn thâu tóm tất cả thế giới xuất hiện trước
mắt trẻ với toàn bộ sự phong phú, phức tạp của nó. Trong điều kiện đó, những
câu ca dao, bài thơ, truyện kể là những bài học đầu tiên giúp các em nhận thức
thế giới, định hướng cơ bản trong môi trường xung quanh, giúp các em chính
xác hoá những biểu tượng đã có về thực tế xã hội, dần dần từng bước cung cấp
cho các em những khái niệm mới và mở rộng kinh nghiệm sống.
5
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất