BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------
NGUYỄN THỊ BÍCH NHUNG
HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI FPT
ĐẾN NĂM 2015
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
HÀ NỘI - 2012
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------
NGUYỄN THỊ BÍCH NHUNG
HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI FPT
ĐẾN NĂM 2015
23.04
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
TS. PHẠM CẢNH HUY
HÀ NỘI - 2012
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Lêi cam ®oan
T«i, ngêi ký tªn díi ®©y, xin cam ®oan LuËn v¨n Th¹c sü khoa häc - ngµnh
Qu¶n trÞ kinh doanh, ®Ò tµi “Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty Cæ phÇn
th¬ng m¹i FPT ®Õn n¨m 2015” lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu ®éc lËp cña m×nh , ®îc
thùc hiÖn díi sù híng dÉn cña TS. Ph¹m C¶nh Huy - Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý
Trêng §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi.
Trong luËn v¨n t«i cã tham kh¶o kÕt qu¶ nghiªn cøu cña mét sè t¸c gi¶ ®îc
chØ râ trong danh môc tµi liÖu tham kh¶o. Mäi sè liÖu, tµi liÖu sö dông trong luËn
v¨n ®Òu cã nguån gèc râ rµng.
Hµ Néi, ngµy 18 th¸ng 3 n¨m 2012
T¸c gi¶
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Lêi c¶m ¬n
Trong thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi: “Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cña
C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT ®Õn n¨m 2015”. T¸c gi¶ ®· tÝch lòy ®îc mét sè
kinh nghiÖm bæ Ých, øng dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ë trêng vµo thùc tÕ. §Ó hoµn
thµnh ®îc ®Ò tµi nµy t¸c gi¶ ®· ®îc sù híng dÉn gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c«
gi¸o khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý trêng §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi.
T¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS. Ph¹m C¶nh Huy cïng c¸c thÇy c« gi¸o
trong khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý ®· tËn t©m gióp ®ì trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp còng
nh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n.
T¸c gi¶ còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ban l·nh ®¹o cïng c¸c anh chÞ ®ang c«ng
t¸c t¹i C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT, c¸c b¹n bÌ kh¸c ®· gióp ®ì trong qu¸ tr×nh
lµm luËn v¨n nµy.
Xin tr©n träng c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2012
T¸c gi¶
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
MôC LôC
Lêi cam ®oan
Lêi c¶m ¬n
MôC LôC
DANH MôC B¶NG, BIÓU, S¥ §å
Lêi më ®Çu........................................................................................................1
Ch¬ng 1: c¬ së lý thuyÕt vÒ chiÕn lîc kinh doanh ...........4
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc trng vµ vai trß cña ChiÕn lîc kinh doanh trong
doanh nghiÖp .............................................................................................4
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ chiÕn lîc kinh doanh................................................................ 4
1.1.2. Qu¶n lý chiÕn lîc .......................................................................................... 5
1.1.3. §Æc trng cña chiÕn lîc kinh doanh.............................................................. 6
1.1.4. Vai trß cña chiÕn lîc kinh doanh................................................................... 7
1.2. quy tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c Doanh nghiÖp ...8
1.3. C¸c m« h×nh ph©n tÝch chiÕn lîc ............................................................ 24
Ch¬ng 2: Ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ m«i trêng kinh
doanh cña C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i fpt ..... 28
2.1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña
c«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i fpt ....................................................................... 28
2.1.1. Tæng quan vÒ thÞ trêng b¸n lÎ vµ c«ng ty c«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i fpt ... 28
2.1.1.1. Tæng quan vÒ thÞ trêng b¸n lÎ vµ thÞ trêng b¸n lÎ s¶n phÈm c«ng
nghÖ th«ng tin ............................................................................................. 28
2.1.1.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty .................................... 30
2.1.2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña c«ng ty cæ
phÇn th¬ng m¹i fpt trong thêi gian qua:................................................................ 34
2.1.2.1. KÕt qu¶ ®¹t ®îc ............................................................................ 34
2.1.2.2. Nh÷ng tån t¹i ................................................................................. 36
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
2.2. Ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña c«ng ty cæ
phÇn th¬ng m¹i fpt ................................................................................. 37
2.2.1. Thùc tr¹ng ngµnh kinh doanh b¸n lÎ s¶n phÈm tin häc viÔn th«ng
ViÖt Nam. ............................................................................................... 37
2.2.2. Ph©n tÝch m«i trêng vÜ m« ........................................................................... 38
2.2.3. M«i trêng ngµnh.......................................................................................... 43
2.2.4. Tæng hîp kÕt qu¶ ph©n tÝch m«i trêng bªn ngoµi c«ng ty............................ 48
2.2.5. Ph©n tÝch m«i trêng bªn trong cña c«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i FPT.......... 50
2.2.5.1. Ph©n tÝch nguån lùc cña Doanh nghiÖp .......................................... 50
2.2.5.2. Tæng hîp kÕt qu¶ ph©n tÝch m«i trêng néi bé c«ng ty.................... 59
Ch¬ng 3: ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cho c«ng ty
cæ phÇn th¬ng m¹i fpt.................................................. 62
3.1. Xu híng ph¸t triÓn tin häc viÔn th«ng trªn thÕ giíi .............................. 62
3.2. X¸c ®Þnh Môc tiªu chiÕn lîc cña c«ng ty................................................ 63
3.2.1. Môc tiªu dµi h¹n ........................................................................................... 63
3.2.2. Môc tiªu trung h¹n vµ ng¾n h¹n.................................................................... 64
3.3. VËn dông mét sè m« h×nh ph©n tÝch, lùa chän chiÕn lîc....................... 64
3.3.1. Ma trËn SWOT.............................................................................................. 64
3.3.2. Ma trËn thÞ phÇn t¨ng trëng cña Boston Consulting Group......................... 71
3.4. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh cña C«ng ty cæ phÇn
th¬ng m¹i fpt .......................................................................................... 76
3.4.1. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ ............................................................ 76
3.4.2. §Çu t ®æi míi c«ng nghÖ ............................................................................. 78
3.4.3. T¨ng cêng ho¹t ®éng Marketing.................................................................. 80
3.4.4. N©ng cao kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh.......................... 81
3.5. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ qu¶n lý nhµ níc...................................................... 82
KÕt luËn .......................................................................................................... 84
Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o ............................................................ 86
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
DANH MôC B¶NG, BIÓU, S¥ §å
B¶ng 1.1 : MÉu b¶ng ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp ...........................21
B¶ng 2.1: Nguån thu trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT
tõ n¨m 2008 - 2010.................................................................................35
B¶ng 2.2: C¸c nhµ cung øng c¬ b¶n trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña C«ng ty FPT
Trading n¨m 2010...................................................................................47
B¶ng 2.3: B¶ng tæng hîp m«i trêng kinh doanh .....................................................49
B¶ng 2.4: Tæng hîp nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty cæ phÇn th¬ng
m¹i FPT..................................................................................................49
B¶ng 2.5: Vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng cña TËp ®oµn FPT ......................................54
B¶ng 2.6: T×nh h×nh tµi chÝnh cña TËp ®oµn FPT giai ®o¹n 2008 -2010....................54
B¶ng 3.1: Tû lÖ t¨ng trëng thÞ trêng vµ thÞ phÇn t¬ng ®èi mÆt hµng kinh doanh
cña C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT.....................................................72
BiÓu 2.1: BiÓu doanh thu thùc tÕ tõ 2008 - 2010( §VT: Tû VN§)............................36
BiÓu 2.2: Tèc ®é t¨ng trëng thÞ trêng c«ng nghÖ th«ng tin ViÖt nam Ch©u ¸ vµ
thÕ giíi n¨m 2008 ...................................................................................38
BiÓu 2.3: BiÓu ®å t¨ng trëng nh©n sù vµ tr×nh ®é häc vÊn TËp ®oµn FPT ................51
BiÓu 2.4: Tû träng chi phÝ ®µo t¹o theo lÜnh vùc cña tËp ®oµn FPT ...........................52
S¬ ®å 1.1: M« pháng m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp ...............................10
S¬ ®å 1.2: M« h×nh 5 ¸p lùc c¹nh tranh cña Michael. Porter.....................................16
S¬ ®å 1.3: Ma trËn Swot (mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬) ............................25
S¬ ®å 1.4: Ma trËn BCG...........................................................................................26
S¬ ®å 2.1: S¬ ®å tæ chøc C«ng ty FPT......................................................................32
S¬ ®å 3.1: Ma trËn BCG ¸p dông cho C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i FPT...................72
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Lêi më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· chÝnh thøc héi nhËp ®Çy ®ñ vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi sau
sù kiÖn ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi (WTO).
§iÒu nµy t¹o ra cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi lín vµ nh÷ng th¸ch
thøc kh«ng nhá ®ái hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®ñ m¹nh vÒ nguån lùc ®Ó cã thÓ tån
t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh ®Çy khã kh¨n vµ quyÕt liÖt. ChÝnh v×
thÕ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh lµ mét ®iÒu cÊp thiÕt. Muèn vËy tÊt yÕu c¸c thµnh
phÇn trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®Þnh híng chiÕn lîc ®óng
®¾n vµ l©u dµi sao cho phï hîp víi nguån lùc s½n cã.
V× môc tiªu lîi nhuËn c¸c doanh nghiÖp lu«n mong muèn m×nh ho¹t ®éng kinh
doanh v¬n ra khái ph¹m vi quèc gia, ®Ó tiÕn ®Õn khu vùc vµ thÕ giíi nh»m tËn dông
nh÷ng c¬ héi lín do xu híng toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ mang l¹i. Doanh nghiÖp
ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ nµy, nhÊt lµ trong t×nh h×nh níc ta ®· vµ
®ang phÊn ®Êu ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn khi hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do
ASEAN ®ang cã hiÖu lùc s©u h¬n vµ c«ng cuéc héi nhËp WTO ®· hoµn tÊt. NÒn
kinh tÕ ViÖt Nam ngµy cµng s«i ®éng h¬n víi nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh vµ cuéc
chiÕn c¹nh tranh còng trë nªn c¨ng th¼ng.
Sù khan hiÕm c¸c nguån lùc ngµy cµng gia t¨ng, nhu cÇu vµ thÞ hiÕu tiªu dïng
cña x· héi lu«n biÕn ®æi còng lµm cho m«i trêng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp
ngµy cµng phøc t¹p vµ chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. Víi mét m«i trêng kinh doanh nh
vËy c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ßi hái ph¶i ph©n tÝch, n¾m b¾t xu
híng biÕn ®éng cña m«i trêng kinh doanh t×m ra nh÷ng nh©n tè then chèt. Trªn
c¬ së ®ã ®Ò ra cho m×nh nh÷ng chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n th× míi cã c¬ héi
tr¸nh ®îc nh÷ng nguy c¬, rñi ro, ®¶m b¶o ®îc sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng
cña doanh nghiÖp.
Thùc tÕ trong thêi gian qua ®· chøng minh nh÷ng doanh nghiÖp nµo x©y dùng
cho m×nh mét chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n, doanh nghiÖp ®ã sÏ ®¹t ®îc nh÷ng
lîi thÕ c¹nh tranh ng¾n h¹n vµ c¶ nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh trong dµi h¹n, bÒn v÷ng.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
1
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Ngîc l¹i nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã chiÕn lîc cô thÓ hoÆc ho¹ch
®Þnh chiÕn lîc kh«ng ®óng th× chØ lu«n ho¹t ®éng cÇm chõng vµ thô ®éng tríc
nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng kinh doanh mµ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®îc thËm chÝ
cßn ph¶i tr¶ gi¸ rÊt ®¾t cho nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh sai lÇm cña m×nh. Qua ®ã
chóng ta thÊy ®îc tÇm quan träng cña chiÕn lîc kinh doanh ®èi víi qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cña doanh
nghiÖp kh«ng n»m ngoµi viÖc x©y dùng vµ lùa chän mét chiÕn lîc kinh doanh ®óng
®¾n, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay.
C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i FPT lµ mét c«ng ty ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng
trªn c¸c lÜnh vùc: lÜnh vùc ph©n phèi, c«ng nghÖ di ®éng vµ lÜnh vùc b¸n lÎ c¸c s¶n
phÈm c«ng nghÖ th«ng tin. §Ó cã thÓ héi nhËp víi xu thÕ toµn cÇu hãa, ®øng v÷ng
trªn thÞ trêng, thÝch øng ®îc víi nh÷ng biÕn ®æi kh«ng ngõng diÔn ra trong m«i
trêng kinh doanh, ®em l¹i thµnh c«ng ®ßi hái C«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu,
chiÕn lîc kinh doanh trong tõng giai ®o¹n.
Cã thÓ nãi chiÕn lîc kinh doanh lµ b¸nh l¸i ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ra kh¬i
thµnh c«ng, lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp vµ cô thÓ lµ ë c«ng ty cæ phÇn
th¬ng m¹i FPT. Do vËy ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay vµ c¶ trong
t¬ng lai th× viÖc nghiªn có “Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh c«ng ty cæ phÇn
th¬ng m¹i FPT ®Õn n¨m 2015” lµ hÕt søc cÇn thiÕt cho viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn
lîc kinh doanh trong t¬ng lai cña C«ng ty.
Trong khu«n khæ luËn v¨n cña m×nh, em xin lùa chän ph¹m vi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc
kinh doanh trong lÜnh vùc b¸n lÎ cña C«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i FPT.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
-
Tæng hîp c¬ së lý thuyÕt vÒ x©y dùng vµ qu¶n lý chiÕn lîc
-
Ph©n tÝch c¸c c¨n cø x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn
th¬ng m¹i FPT
-
Tõ ®ã x©y dùng néi dung chiÕn lîc kinh doanh cña c«ng ty.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §èi tîng nghiªn cøu: §Ò tµi ®i s©u ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña
c«ng ty, ph©n tÝch n¨ng lùc kinh doanh vµ m«i trêng ho¹t ®éng cña c«ng ty dùa trªn:
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
2
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
+ Tµi liÖu thø cÊp vÒ qu¶n lý chiÕn lîc
+ Th«ng tin vÒ doanh nghiÖp
+ Pháng vÊn c¸n bé x©y dùng chiÕn lîc vµ nh©n viªn c«ng ty
+ Qu¸ tr×nh vËn hµnh cña c«ng ty
- Ph¹m vi nghiªn cøu: §Ò tµi tËp trung lÊy sè liÖu ë c«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i FPT
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
§Ò tµi nghiªn cøu dùa vµo ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t×nh huèng, quan s¸t thùc tÕ,
pháng vÊn vµ ph©n tÝch. Ngoµi ra cßn sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nh: thèng kª, ph©n
tÝch, m« h×nh hãa, dù b¸o ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ ®a ra c¸c ®Þnh híng chiÕn lîc
kinh doanh ë C«ng ty.
5. Nh÷ng ®ãng gãp cña luËn v¨n
HÖ thèng hãa nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña m«i trêng kinh doanh hiÖn nay vµ nh÷ng t¸c ®éng
®Õn t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT
- X¸c lËp nh÷ng luËn cø vµ ®Þnh híng cho viÖc x©y dùng chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh
doanh t¹i C«ng ty.
6. KÕt cÊu cña luËn v¨n
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o néi dung chÝnh cña
luËn v¨n gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: C¬ së lý thuyÕt vÒ chiÕn lîc kinh doanh
Ch¬ng 2: Ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ m«i trêng kinh doanh cña C«ng ty cæ phÇn
th¬ng m¹i FPT
Ch¬ng 3: Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cho C«ng ty Cæ phÇn th¬ng m¹i FPT
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
3
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Ch¬ng 1
c¬ së lý thuyÕt vÒ chiÕn lîc kinh doanh
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc trng vµ vai trß cña ChiÕn lîc kinh doanh
trong doanh nghiÖp
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ chiÕn lîc kinh doanh
ThuËt ng÷ chiÕn lîc cã nguån gèc tõ nghÖ thuËt qu©n sù. Trong qu©n sù còng
cã rÊt nhiÒu quan niÖm vÒ chiÕn lîc.
Clausewitz cho r»ng: “ChiÕn lîc lµ nghÖ thuËt chØ chiÕn ®Êu ë vÞ trÝ u thÕ”. ( G
D.Smith 1997)
Trong mét xuÊt b¶n cò cña tõ ®iÓn Larouse coi: “ChiÕn lîc lµ nghÖ thuËt chØ
huy c¸c ph¬ng tiÖn ®Ó chiÕn th¾ng”. Cã thÓ nãi, trong lÜnh vùc qu©n sù, thuËt ng÷
chiÕn lîc ®· ®îc coi nh mét nghÖ thuËt chØ huy nh»m giµnh th¾ng lîi cña mét
cuéc chiÕn.
Napoleon ®· nãi: “NghÖ thuËt cña chiÕn tranh lµ mét nghÖ thuËt ®¬n gi¶n, nhng
tÊt c¶ ph¶i chÊp hµnh”. §iÒu ®ã cho thÊy trong qu©n sù lµ v« cïng cÇn thiÕt, lµ ®iÒu
kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó giµnh th¾ng lîi.
Ngµy nay thuËt ng÷ chiÕn lîc ®· ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn trong ®êi sèng
kinh tÕ x· héi, ë c¶ ph¹m vi vÜ m« còng nh vi m«.
Cã kh¸ nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm nµy.
Theo Michael Porter, gi¸o s trêng ®¹i häc Harvard: “ChiÕn lîc kinh doanh lµ
nghÖ thuËt t¹o lËp c¸c lîi thÕ c¹nh tranh”. (TS §µo Duy Hu©n -1996). Nh vËy chiÕn
lîc kinh doanh lµ mét trong nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Ó c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh
nghiÖp, nã lµ biÖn ph¸p ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra b»ng c¸ch t¹o lËp
x©y dùng c¸c lîi thÕ c¹nh tranh hay chÝnh lµ t¹o lËp x©y dùng c¸c ®iÓm m¹nh, c¸c
c¬ héi , nguy c¬, th¸ch thøc … tõ ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp nh»m chiÕn
th¾ng trong kinh doanh.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
4
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Theo nhãm cè vÊn cña c«ng ty t vÊn Boston Consulting Group (BCG) ®a ra :
“ChiÕn lîc kinh doanh lµ viÖc ph©n bæ c¸c nguån lùc s½n cã víi môc ®Ých lµm thay
®æi thÕ c©n b»ng nguån lùc s½n cã cña doanh nghiÖp vµ chuyÓn thÕ c¹nh tranh vÒ
phÝa m×nh”.( PGS.TS Lª V¨n T©m 2000) Tøc lµ doanh nghiÖp tõ viÖc ph©n tÝch c¸c
nguån lùc cña m×nh, ph©n tÝch c¸c bé phËn doanh nghiÖp råi ph©n bæ c¸c nguån lùc
sao cho tèi u nhÊt tõ ®ã ®a ra môc tiªu, c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu víi
hiÖu qu¶ cao nhÊt t¹o thÕ m¹nh ®Ó c¹nh tranh .
A.C Martinet(1983), t¸c gi¶ cuèn s¸ch “ChiÕn lîc” cho r»ng: “ChiÕn lîc lµ
nghÖ thuËt mµ doanh nghiÖp dïng ®Ó chèng l¹i c¹nh tranh vµ giµnh th¾ng lîi”. Nh
vËy chiÕn lîc lµ nh»m ph¸c ho¹ nh÷ng quü ®¹o tiÕn triÓn v÷ng ch¾c vµ l©u dµi,
xung quanh quü ®¹o ®ã cã thÓ s¾p ®Æt nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ nh÷ng hµnh ®éng chÝnh
x¸c cña doanh nghiÖp .
Nh vËy th«ng qua c¸c quan niÖm vÒ chiÕn lîc nªu trªn chóng ta cã thÓ coi:
“ChiÕn lîc lµ ®Þnh híng kinh doanh nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Ò ra cña doanh
nghiÖp”. ChiÕn lîc kinh doanh ®îc nh×n nhËn nh mét nguyªn t¾c, mét t«n chØ trong
kinh doanh. ChÝnh v× vËy doanh nghiÖp muèn thµnh c«ng trong kinh doanh, ®iÒu kiÖn
tiªn quyÕt ph¶i cã chiÕn lîc kinh doanh hay tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc tèt.
1.1.2. Qu¶n lý chiÕn lîc
Qu¶n lý chiÕn lîc lµ qu¸ tr×nh qu¶n lý viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ
môc tiªu dµi h¹n cña mét tæ chøc trong mèi quan hÖ tæ chøc ®ã ®èi víi m«i trêng
bªn ngoµi. Tõ viÖc chÈn ®o¸n viÖc biÕn ®æi cña m«i trêng, ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña
doanh nghiÖp ®Õn viÖc ®a ra c¸c ®Þnh híng chiÕn lîc vµ tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm
tra vµ ®iÒu chØnh chiÕn lîc khi cã nh÷ng thay ®æi ngoµi dù kiÕn.
Kh¸i niÖm trªn nhÊn m¹nh mét sè néi dung cña qu¶n lý chiÕn lîc nh sau
Qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh lµ qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c m«i trêng hiÖn t¹i
còng nh t¬ng lai, ho¹ch ®Þnh c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn vµ kiÓm
tra viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®ã trong m«i trêng
hiÖn t¹i còng nh t¬ng lai.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
5
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Kh¸i niÖm trªn ®©y x¸c ®Þnh h÷ng tiÕn tr×nh cña Qu¶n lý chiÕn lîc bao gåm 3
giai ®o¹n c¬ b¶n sau:
Giai ®o¹n x©y dùng ( ho¹ch ®Þnh) chiÕn lîc: lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch m«i
trêng chiÕn lîc bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp, dù b¸o t¬ng lai vµ x©y
dùng nh÷ng chiÕn lîc phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp.
Giai ®o¹n thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh: lµ qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c môc
tiªu chiÕn lîc vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. §©y lµ giai ®o¹n khã kh¨n vµ
phøc t¹p, ®ßi hái mét nghÖ thuËt qu¶n trÞ cao.
Giai ®o¹n ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn: lµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ vµ kiÓm tra kÕt qu¶,
t×m c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thÝch nghi chiÕn lîc víi hoµn c¶nh vµ m«i trêng doanh nghiÖp.
1.1.3. §Æc trng cña chiÕn lîc kinh doanh
Tuy cßn cã nhiÒu quan niÖm vµ c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau vÒ ph¹m trï chiÕn lîc
song c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña chiÕn lîc kinh doanh ®îc quan niÖm t¬ng ®èi
thèng nhÊt. C¸c ®Æc trng c¬ b¶n ®ã lµ:
+ ChiÕn lîc kinh doanh cã tÝnh ®Þnh híng trong mét thêi gian dµi nã ®a ra
môc tiªu, ph¬ng híng kinh doanh cho tõng ngµnh nghÒ s¶n phÈm cô thÓ ®ång
thêi x¸c ®Þnh râ c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n, nh÷ng gi¶i ph¸p vµ tõng bíc ®¹t ®îc môc
tiªu ®Ò ra .
+ ChiÕn lîc kinh doanh cã tÝnh linh ho¹t, mÒm dÎo .V× chiÕn lîc kinh doanh
®îc x©y dùng trªn c¬ së dù b¸o thÞ trêng t¬ng lai mµ thÞ trêng th× lu«n biÕn
®éng. §Ó cho chiÕn lîc phï hîp ®óng ®¾n gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò
ra th× chiÕn lîc ph¶i linh ®éng, mÒm dÎo tríc sù biÕn ®éng cña thÞ trêng.
+ ChiÕn lîc kinh doanh ®îc x©y dùng theo thêi gian dµi (5 n¨m hoÆc 10
n¨m) do vËy chiÕn lîc kinh doanh mang tÝnh lé tr×nh vµ khi cã chiÕn lîc dµi h¹n
th× sÏ thêng ®îc cô thÓ ho¸ b»ng nh÷ng chiÕn lîc ng¾n h¹n h¬n ®ã cßn gäi lµ
kÕ ho¹ch.
+ ChiÕn lîc kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc tõ kh©u x©y ®ùng ®Õn kh©u
thùc hiÖn, kiÓm tra gi¸m s¸t.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
6
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
+ ChiÕn lîc kinh doanh lu«n mang t tëng tiÕn c«ng giµnh th¾ng lîi trong
c¹nh tranh. ChiÕn lîc kinh doanh ®îc h×nh thµnh vµ thùc hiÖn trªn c¬ së ph¸t hiÖn
vµ tËn dông c¸c c¬ héi kinh doanh, c¸c lîi thÕ so s¸nh cña doanh nghiÖp nh»m ®¹t
®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao.
+ Mäi quyÕt ®Þnh chiÕn lîc quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dùng, tæ chøc thùc
hiÖn, ®¸nh gi¸ vµ ®iÒu chØnh chiÕn lîc ®Òu ®îc tËp trung vµo nhãm qu¶n trÞ viªn
cÊp cao ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chuÈn x¸c cña c¸c quyÕt ®Þnh dµi h¹n, sù bÝ mËt th«ng tin
trong c¹nh tranh.
Nh vËy tõ nh÷ng kh¸i niÖm vµ ®Æc trng trªn chóng ta cã thÓ hiÓu mét c¸ch
®¬n gi¶n cô thÓ lµ: “ChiÕn lîc kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu
tæng thÓ ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ sö dông tæng hîp c¸c yÕu tè kÜ thuËt, tæ chøc
kinh tÕ vµ kinh doanh ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh vµ ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra”
1.1.4. Vai trß cña chiÕn lîc kinh doanh
- ChiÕn lîc kinh doanh gióp doanh nghiÖp nhËn râ môc ®Ých, híng ®i cña
m×nh trong tõng thêi kú, lµ kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Nã
gióp doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng h¬n thay v× bÞ ®éng trong viÖc v¹ch râ t¬ng lai
cña m×nh.
- ChiÕn lîc kinh doanh ®îc ®a ra sÏ lµm cho mäi thµnh viªn cña doanh
nghiÖp thÊu hiÓu ®îc nh÷ng viÖc ph¶i lµm vµ cam kÕt thùc hiÖn nã. §iÒu ®ã cã thÓ
t¹o sù ñng hé vµ ph¸t huy n¨ng lùc s½n cã cña c¸n bé nh©n viªn trong doanh nghiÖp,
lµm râ tr¸ch nhiÖm cña tõng c¸ nh©n.
- ChiÕn lîc kinh doanh gióp doanh nghiÖp khai th¸c nh÷ng u thÕ c¹nh tranh trªn
th¬ng trêng ®Ó t¹o nªn lîi thÕ c¹nh tranh, qua ®ã gióp cho c¸c thµnh viªn trong
doanh nghiÖp cã th¸i ®é tÝch cùc víi nh÷ng sù thay ®æi tõ m«i trêng bªn ngoµi.
- ChiÕn lîc kinh doanh gióp doanh nghiÖp sö dông cã hiÖu qu¶ tµi s¶n h÷u h×nh
vµ v« h×nh. Ch¼ng h¹n, trong chiÕn lîc kinh doanh ®Æt ra cho doanh nghiÖp ph¶i cã
®ång phôc, logo cña c«ng ty, c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa, v¨n nghÖ, thÓ dôc thÓ thao …
nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ t¹o ra søc m¹nh cña C«ng ty vµ ®ã chÝnh lµ tµi s¶n v« h×nh cña
doanh nghiÖp.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
7
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
- ChiÕn lîc kinh doanh lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh,
ph¬ng ¸n ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ, më réng thÞ trêng…
Nh vËy, doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®îc trªn thÞ trêng, muèn øng phã ®îc
nh÷ng thay ®æi thêng xuyªn diÔn ra trªn thÞ trêng, muèn giµnh th¾ng lîi trong
cuéc c¹nh tranh khèc liÖt th× ph¶i cã chiÕn lîc kinh doanh phï hîp. §iÒu ®ã mét
lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh: ChiÕn lîc kinh doanh lµ b¸nh l¸i ®Ó doanh nghiÖp ra kh¬i
thµnh c«ng, lµ c¬n giã thæi cho diÒu bay cao m·i. ChiÕn lîc kinh doanh lµ yÕu tè
kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù tån t¹i cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng.
1.2. quy tr×nh ho¹ch
®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c
Doanh nghiÖp
Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong ba giai ®o¹n cña
qu¶n trÞ chiÕn lîc. §ã lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c ph¬ng ph¸p c«ng cô vµ kü thuËt
thÝch hîp nh»m x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tõng bé phËn
cña doanh nghiÖp trong thêi kú x¸c ®Þnh.
Cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ quy tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. Cã t¸c gi¶
chia quy tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc thµnh nhiÒu bíc, còng cã t¸c gi¶ quan niÖm
quy tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc chØ cã Ýt bíc. Thùc chÊt kh¸c biÖt vÒ c¸c quan
niÖm chØ lµ ph¹m vi x¸c ®Þnh c«ng viÖc cÇn tiÕn hµnh ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. Nãi
chung quy tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh bao gåm bèn bíc lËp luËn chiÕn
lîc díi ®©y.
Bíc 1: X¸c ®Þnh sø mÖnh cña doanh nghiÖp
§©y lµ ®iÓm b¾t ®Çu cña lËp luËn chiÕn lîc. Môc ®Ých cña bíc nµy nh»m x¸c
®Þnh râ môc ®Ých ho¹t ®éng vµ tån t¹i cña doanh nghiÖp hay nh»m tr¶ lêi c©u hái
doanh nghiÖp lµ ai? cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm g× vµ cho thÞ trêng nµo, nh÷ng gi¸
trÞ mµ doanh nghiÖp cam kÕt víi c¸c bªn h÷u quan, kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c
ë chç nµo, nã mong muèn trë thµnh c¸i g× vµ hiÖn t¹i nã ®ang ë ®©u.
Bíc 2: Ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh
Môc ®Ých cña bíc nµy lµ nh»m chØ ra cho doanh nghiÖp biÕt nã cã thÓ ph¸t triÓn
theo nh÷ng híng nµo, cã thÓ ®i theo nh÷ng con ®êng nµo sao cho tèi u hãa ®îc
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
8
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
c¸c kÕt hîp gi÷a nh÷ng nguån lùc cña doanh nghiÖp vµ nh÷ng c¬ héi cña m«i trêng
kinh doanh; hoÆc doanh nghiÖp cã thÓ sÏ bÞ x« ®Èy vÒ ®©u tríc nh÷ng ®e do¹ cña
m«i trêng bªn ngoµi. §Ó thùc hiÖn viÖc nµy ta cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña
m«i trêng chiÕn lîc bao gåm c¸c yÕu tè bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp.
ViÖc ph©n tÝch nµy nh»m nhËn d¹ng vµ ®¸nh gi¸ c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña c¸c
doanh nghiÖp còng nh nh÷ng c¬ héi vµ ®e do¹ ®èi víi doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn
viÖc ph©n tÝch m«i trêng chiÕn lîc cña doanh nghiÖp, chóng ta thêng sö dông
c¸c c«ng cô hç trî lµ b¶ng ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn ngoµi (EFAS: External Factor
Analysis Sumary Table), ma trËn yÕu tè bªn trong (IFAS: Internal Factor Analysis
Sumary Table), ma trËn ph©n tÝch c¸c yÕu tè chiÕn lîc (SFAS: Strategic Factor
Analysis Summary Matrix), ma trËn c¬ héi, ma trËn nguy c¬.
B»ng c¸ch kÕt hîp c¬ héi, ®e do¹ cña m«i trêng kinh doanh víi c¸c ®iÓm m¹nh,
®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp sÏ gióp ta ®Ò ra ®îc c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc mµ
doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän. ViÖc kÕt hîp nµy thêng ®îc thùc hiÖn víi c¸c c«ng
cô hç trî ®ã lµ c¸c m« h×nh ph©n tÝch chiÕn lîc nh ma trËn SWOT/TOWS, ma
trËn BCG, ma trËn GE, ma trËn chiÕn lîc chÝnh ...vv.
Ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh:
* Ph©n tÝch m«i trêng bªn ngoµi :
M«i trêng kinh doanh tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan ®èi víi ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp. Nã cã thÓ t¹o thuËn lîi mang ®Õn cho doanh nghiÖp nh÷ng c¬ may
hiÕm cã nÕu doanh nghiÖp biÕt tËn dông vµ còng cã thÓ ®a l¹i nh÷ng rñi ro bÊt ngê
nÕu doanh nghiÖp kh«ng lêng tríc ®îc nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng ®Ó cã
nh÷ng gi¶i ph¸p øng phã kÞp thêi. §ång thêi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp còng cã
t¸c ®éng trë l¹i tíi m«i trêng kinh doanh lµm cho m«i trêng kinh doanh vËn ®éng,
biÕn ®æi kh«ng ngõng. Doanh nghiÖp tån t¹i trong m«i trêng kinh doanh nh mét
c¬ thÓ sèng tån t¹i trong lßng mét x· héi. §iÒu ®ã cho thÊy doanh nghiÖp kh«ng thÓ
tån t¹i biÖt lËp víi m«i trêng kinh doanh, ®ång thêi còng kh«ng thÓ gäi ®ã lµ m«i
trêng kinh doanh nÕu nh ë ®ã kh«ng cã mét c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nµo tån
t¹i. ë ®©u cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra th× ë ®ã cã m«i trêng kinh
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
9
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
doanh. M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ tæng hîp c¸c yÕu tè, ®iÒu kiÖn
kh¸ch quan vµ chñ quan bªn ngoµi vµ bªn trong doanh nghiÖp, cã mèi quan hÖ
t¬ng t¸c lÉn nhau, cã ¶nh hëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè cña m«i trêng kinh doanh lu«n vËn ®éng vµ
biÕn ®æi kh«ng ngõng, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã kh¶ n¨ng thÝch øng. Nh vËy
®Ó thÝch øng ®îc víi m«i trêng kinh doanh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc
nghiªn cøu, ph©n tÝch m«i trêng. Lµm tèt ®iÒu ®ã sÏ gióp doanh nghiÖp cã c¨n cø
®Ó ra quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc tham gia vµo mét ho¹t ®éng kinh doanh nµo ®ã, t×m
kiÕm vµ tËn dông c¬ héi kinh doanh trªn th¬ng trêng, nhËn biÕt nh÷ng nguy c¬ vµ
th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp ®Ó doanh nghiÖp chñ ®éng t×m gi¶i ph¸p øng
phã, gióp doanh nghiÖp cã nh÷ng c¨n cø, ®Þnh híng ®óng ®¾n ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh
kinh doanh mét c¸ch chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, t¹o u thÕ c¹nh tranh trªn th¬ng trêng.
Nh vËy viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh lµ c¨n cø quan träng
trong viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu, nhiÖm vô vµ qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh
cho doanh nghiÖp.
M«i trêng quèc tÕ vµ khu vùc
M«i trêng quèc gia
M«i trêng ngµnh
Doanh nghiÖp
S¬ ®å 1.1: M« pháng m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp
*1. Ph©n tÝch m«i trêng vÜ m« :
C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng vÜ m« bao gåm: M«i trêng kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ
ph¸p luËt, c«ng nghÖ, v¨n hãa x· héi, tù nhiªn vµ c¬ së h¹ tÇng. C¸c yÕu tè nµy cã
mèi liªn hÖ mËt thiÕt vµ ®an xen lÉn nhau. §ã lµ c¸c yÕu tè bªn ngoµi cã ph¹m vi rÊt
réng t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
10
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
a. §iÒu kiÖn kinh tÕ:
Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ vµ xu híng trong t¬ng lai cã ¶nh hëng ®Õn thµnh c«ng
vµ chiÕn lîc cña mét doanh nghiÖp. C¸c nh©n tè chñ yÕu mµ nhiÒu doanh nghiÖp
thêng ph©n tÝch lµ tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ, l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i, vµ tû
lÖ l¹m ph¸t.
Thùc vËy tèc ®é t¨ng trëng kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ trong c¸c giai ®o¹n thÞnh
vîng, suy tho¸i, phôc håi ¶nh hëng ®Õn chi tiªu dïng. Khi nÒn kinh tÕ ë giai ®o¹n
cã tèc ®é t¨ng trëng cao sÏ t¹o nhiÒu c¬ héi cho ®Çu t më réng ho¹t ®éng cña c¸c
doanh nghiÖp. Ngîc l¹i khi nÒn kinh tÕ sa sót, suy tho¸i dÉn ®Õn gi¶m chi phÝ tiªu
dïng ®ång thêi lµm t¨ng c¸c lùc lîng c¹nh tranh. Th«ng thêng khi nÒn kinh tÕ sa
sót sÏ g©y nªn chiÕn tranh gi¸ c¶ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh ®·
trëng thµnh.
Møc l·i suÊt sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn møc cÇu cho c¸c s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i còng cã thÓ t¹o ra mét vËn héi tèt cho doanh
nghiÖp nhng còng cã thÓ sÏ lµ nh÷ng nguy c¬ cho sù ph¸t triÓn cña chóng.
L¹m ph¸t vµ vÊn ®Ò chèng l¹m ph¸t còng lµ mét nh©n tè quan träng cÇn ph¶i
xem xÐt vµ ph©n tÝch. Trªn thùc tÕ nÕu tû lÖ l¹m ph¸t cao th× viÖc kiÓm so¸t gi¸ c¶ vµ
tiÒn c«ng ®«i khi kh«ng thÓ lµm chñ ®îc. L¹m ph¸t t¨ng lªn, dù ¸n ®Çu t trë nªn
m¹o hiÓm h¬n, rót côc lµ c¸c doanh nghiÖp sÏ gi¶m nhiÖt t×nh ®Çu t ph¸t triÓn s¶n
xuÊt. Nh vËy l¹m ph¸t cao lµ mèi ®e do¹ ®èi víi doanh nghiÖp.
Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy ViÖt Nam ®· gia nhËp vµo WTO. §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i hÕt søc nç lùc trong viÖc ph©n tÝch c¸c nh©n tè t¸c
®éng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh trong xu thÕ héi
nhËp vµ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p x©y dùng chiÕn lîc thÝch øng cho doanh nghiÖp
trong thêi gian tíi.
b. YÕu tè c«ng nghÖ:
§©y lµ nh©n tè cã ¶nh hëng lín, trùc tiÕp cho chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c
lÜnh vùc, ngµnh còng nh nhiÒu doanh nghiÖp. Thùc tÕ trªn thÕ giíi ®· chøng kiÕn
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
11
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
sù biÕn ®æi c«ng nghÖ lµm chao ®¶o, thËm chÝ mÊt ®i nhiÒu lÜnh vùc, nhng ®ång
thêi còng l¹i xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh míi, hoÆc hoµn thiÖn h¬n.
ThÕ kû 21 lµ thÕ kû cña khoa häc vµ c«ng nghÖ. Do ®ã viÖc ph©n tÝch vµ ph¸n
®o¸n sù biÕn ®æi c«ng nghÖ lµ rÊt quan träng vµ cÊp b¸ch h¬n lóc nµo hÕt. Nh÷ng vÝ
dô thêng ®îc dÉn ra víi sù xuÊt hiÖn cña ®iÖn tö, tin häc vµ c«ng nghÖ sinh häc.
Thùc tÕ sù biÕn ®æi c«ng nghÖ ¶nh hëng ®Õn mäi doanh nghiÖp thËm chÝ c¶ c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá.
Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ ®¬ng nhiªn ¶nh hëng tíi chu kú sèng cña mét s¶n
phÈm hoÆc mét dÞch vô. Mét chu kú lý thuyÕt bao gåm c¸c pha: b¾t ®Çu, ph¸t triÓn,
chÝn muåi vµ tµn lôi. Thùc tÕ ®èi víi mét sè doanh nghiÖp vµ còng lµ mét sè s¶n
phÈm sÏ l¹i cã giai ®o¹n ph¸t triÓn míi sau giai ®o¹n tµn lôi. H¬n n÷a sù thay ®æi
c«ng nghÖ còng ¶nh hëng tíi c¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu còng nh
th¸i ®é øng xö cña ngêi lao ®éng.
Tõ ®ã ®ßi hái c¸c nhµ chiÕn lîc ph¶i thêng xuyªn quan t©m tíi sù thay ®æi
còng nh nh÷ng ®Çu t cho tiÕn bé c«ng nghÖ.
Tr×nh ®é c«ng nghÖ ®îc biÓu hiÖn qua c¸c yÕu tè nh:
* Tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña nÒn kinh tÕ
* C¸c nhµ cung cÊp
* Lùc lîng c¸n bé khoa häc kü thuËt cña quèc gia
* HÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc trong khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña khoa
häc kü thuËt
* M«i trêng v¨n hãa vµ c«ng nghÖ t¹o cho mäi ngêi d©n trong quèc gia nhËn
thøc ®îc vai trß cña c«ng nghÖ, t¹o ra phong trµo s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ míi
YÕu tè c«ng nghÖ cã thÓ t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp theo ba híng
*XuÊt hiÖn nhiÒu s¶n phÈm míi, s¶n phÈm c¶i tiÕn dÉn ®Õn viÖc s¶n phÈm cò
kh«ng ®îc tiªu thô
* XuÊt hiÖn nhiÒu c«ng nghÖ míi, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i
* C¸c lo¹i vËt liÖu míi vµ vËt liÖu thay thÕ xuÊt hiÖn. §iÒu nµy cã thÓ t¹o ®iÒu
kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh kh¸c
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
12
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
LuËn v¨n th¹c sü ngµnh Qu¶n trÞ Kinh doanh
Giê ®©y, kh«ng cßn qu¸ sím ®Ó c¸c doanh nghiÖp chó ý ®Æc biÖt ®Õn m«i
trêng c«ng nghÖ tõ quan ®iÓm “thÕ kû XXI sÏ lµ thÕ kû cña nÒn kinh tÕ tri thøc, thêi
®¹i kinh tÕ tri thøc sÏ thay thÕ thêi ®¹i c«ng nghiÖp”
c. §iÒu kiÖn v¨n ho¸, x· héi:
M«i trêng v¨n hãa x· héi cã ¶nh hëng lín ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp v× c¸c yÕu tè cña m«i trêng v¨n ho¸ x· héi ¶nh hëng ®Õn hµnh vi
cña ngêi tiªu dïng. “NhËp gia ph¶i tïy tôc” c©u nãi ®ã cho thÊy doanh nghiÖp tån
t¹i trong m«i trêng v¨n hãa x· héi nµo th× ph¶i tu©n theo chuÈn mùc, tËp tôc, quy
®Þnh … cña m«i trêng ®ã. §ång thêi chÝnh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp còng cã
t¸c ®éng trë l¹i ¶nh hëng phÇn nµo ®Õn sù thay ®æi m«i trêng v¨n hãa x· héi.
Trong thêi gian chiÕn lîc trung vµ dµi h¹n cã thÓ ®©y lµ lo¹i nh©n tè thay ®æi
lín nhÊt. Nh÷ng lèi sèng tù thay ®æi nhanh chãng theo híng du nhËp nh÷ng lèi
sèng míi lu«n lµ c¬ héi cho nhiÒu nhµ s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i tÝnh
®Õn th¸i ®é tiªu dïng, sù thay ®æi cña th¸p tuæi, tû lÖ kÕt h«n vµ sinh ®Î, vÞ trÝ vai trß
cña ngêi phô n÷ t¹i n¬i lµm viÖc vµ gia ®×nh. Sù xuÊt hiÖn cña HiÖp héi nh÷ng
ngêi tiªu dïng lµ mét c¶n trë ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Æc biÖt lµ
chÊt lîng s¶n phÈm ph¶i b¶o ®¶m v× lîi Ých ngêi tiªu dïng. Tr×nh ®é d©n trÝ ngµy
cµng cao ®·, ®ang vµ sÏ lµ mét th¸ch thøc ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt.
Sù biÕn ®éng cña m«i trêng v¨n hãa x· héi t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ nguy c¬ cho
doanh nghiÖp. Tuy nhiªn sù biÕn ®éng nµy thêng diÔn ra chËm ch¹p, khã nhËn biÕt,
g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp trong dù b¸o vµ x¸c ®Þnh sù ¶nh hëng cña chóng
tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
d. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ c¬ së h¹ tÇng:
M«i trêng tù nhiªn vµ c¬ së h¹ tÇng bao gåm: Tµi nguyªn thiªn nhiªn, m«i
trêng, khÝ hËu, thêi tiÕt, nhiÖt ®é, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ … Còng nh yÕu tè v¨n hãa
x· héi c¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng mét c¸ch chËm ch¹p, khã nhËn biÕt tíi ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp, ®Æc biÖt h¬n nã thêng mang tÝnh bÊt ngê, khã lêng tríc. Nh÷ng
t¸c ®éng bÊt ngê nµy thêng mang l¹i rñi ro cho doanh nghiÖp, vÝ dô nh: ®éng ®Êt,
lò lôt, b·o, háa ho¹n … Tuy nhiªn víi c¸c yÕu tè nh: Tµi nguyªn thiªn nhiªn, m«i
NguyÔn ThÞ BÝch Nhung
13
GVHD: TS Ph¹m C¶nh Huy
- Xem thêm -