Mô tả:
ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
BÁO CÁO LUẬN VĂN TÔT NGHIỆP THẠC SỸ Y HỌC
BÙI VIỆT HÙNG
ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆN TRƯỜNG CHÂM
TRONG ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG THẮT LƯNG HÔNG
DO THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS LÊ THÀNH XUÂN
NỘI DUNG
ĐẶT VẤN ĐỀ
HCTLH là một bệnh cảnh hay gặp trên lâm sàng
mà nguyên nhân do TVĐĐ chiếm 63-73%
Theo WHO có 80% dân số ít nhất 1 lần đau vùng
CSTL, ước tính mỗi năm kinh phí để điều trị
HCTLH do TVĐĐ vào khoảng 21 tỷ USD.
Tại Mỹ, HCTLH do TVĐĐ là lý do thứ 2 khiến BN
đi khám bệnh, bệnh gặp cả ở nam và nữ trong độ
tuổi lao động.
Chính vì vậy việc chẩn đoán và điều trị vừa hiệu
quả vừa giảm chi phí là vấn đề thời sự của nhiều
quốc gia.
ĐẶT VẤN ĐỀ
YHHĐ có các PP điều trị như: nội khoa, vật lý trị
liệu – PHCN, phẫu thuật…
YHCT có các PP điều trị như: châm, cứu, XBBH,
thuốc thang, thuốc đắp, thuốc bôi…
Đã có nhiều đề tài sử dụng PP điện châm điều trị
HCTLH do TVĐĐ nhưng chủ yếu là điện hào
châm mà chưa có nhiều đề tài sử dụng điện
trường châm một cách hệ thống.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu
1. Đánh giá tác dụng
của điện trường châm
trong điều trị HCTLH do
TVĐĐ.
2. Theo dõi tác dụng
không mong muốn trên
lâm sàng của phương
pháp điện trường châm
trong điều trị HCTLH do
TVĐĐ.
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
Định nghĩa: HCTLH do TVĐĐ bao gồm các triệu
chứng bệnh lý của CSTL và của rễ dây TK hông to do
tình trạng nhân nhầy ĐĐCSTL thoát ra khỏi vị trí bình
thường trong vòng sợi, chèn ép vào ống sống hay các
rễ thần kinh sống.
Cấu trúc đĩa đệm gồm: mâm sụn, vòng sợi, nhân
nhầy.
Nguyên nhân:
- Thoái hóa đĩa đệm.
- Chấn thương CSTL mạnh, đột ngột.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
Thành phần của đốt sống và đĩa đệm
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
LÂM SÀNG:
HC cột sống:
- Đau vùng cột sống thắt lưng.
- Biến dạng cột sống thắt lưng.
- Điểm đau cạnh sống thắt lưng.
HC rễ thần kinh:
- Đau dọc theo rễ thần kinh thắt lưng cùng.
- Các dấu hiệu kích thích rễ: Lasègue, Valliex,
bấm chuông.
- Rối loạn cảm giác dọc theo rễ thần kinh.
- Rối loạn dinh dưỡng cơ.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
CẬN LÂM SÀNG: dựa vào hình ảnh phim CT Scanner
hoặc phim MRI
TVĐĐ thể ra sau:
- TVĐĐ sau – bên: gặp phổ biến nhất
- TVĐĐ sau – giữa (TVĐĐ trung tâm)
- TVĐĐ sau – cạnh giữa (TVĐĐ cận trung tâm)
- TVĐĐ ra sau đã đứt dây chằng dọc sau.
TVĐĐ thể ra trước.
TVĐĐ thể vào phần xốp thân đốt (TVĐĐ kiểu Schmorl).
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
Hình ảnh TVĐĐ thể ra sau trên phim MRI
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH HCTLH do TVĐĐ
Lâm sàng: có ít nhất 1 triệu chứng của
HCCS và 1 triệu chứng của HC rễ TK hông to.
Cận lâm sàng: có hình ảnh TVĐĐ trên phim
CT Scanner hoặc trên phim MRI.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
ĐIỀU TRỊ:
Nội khoa:
Bất động thời kỳ cấp tính.
Dùng thuốc
- Thường dùng các thuốc chống viêm giảm đau không
steroid đường uống trong thời kỳ cấp và trong đợt tái
phát.
- Có thể kết hợp dùng các thuốc an thần giãn cơ nhẹ,
các Vitamin nhóm B liều cao và một số thuốc giảm
đau thần kinh khác.
- Trong các trường hợp đau nặng có thể xem xét chỉ
định điều trị bằng Corticoid và các phương pháp
phong bế thần kinh.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHHĐ
Phục hồi chức năng bằng vật lý trị liệu với mục đích
tăng lưu lượng máu, giảm phù nề, giảm bớt sự kết
dính, tăng độ linh hoạt của cột sống thắt lưng gồm:
- Điện trị liệu
- Nhiệt trị liệu
- Ánh sáng trị liệu
- Xoa bóp trị liệu
- Kéo giãn cột sống thắt lưng
- Sử dụng áo nẹp cột sống
Ngoại khoa: PP điều trị PT với mục đích lấy bỏ nhân
nhầy thoát vị chèn ép vào tủy hoặc rễ thần kinh.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHCT
BỆNH DANH:
Đau lưng được mô tả trong chứng tý của YHCT với
nhiều bệnh danh khác nhau tùy thuộc vào vị trí và
nguyên nhân gây bệnh:
- Yêu thống (đau lưng)
- Yêu cước thống (đau lưng – chân)
Bệnh thuộc phạm vi “chứng tý”, chứng tý theo YHCT
là một chứng bệnh với biểu hiện đau do khí huyết lưu
chuyển trong kinh mạch bị tắc trở gây nên.
HC THẮT LƯNG HÔNG DO TVĐĐ THEO YHCT
NGUYÊN NHÂN:
Nội nhân: Chính khí hư làm khí huyết lưu thông ở
hệ kinh lạc bị ứ trệ.
Bất nội ngoại nhân: do chấn thương làm khí trệ
huyết ứ làm bế tắc kinh Bàng quang, kinh Đởm
gây đau và hạn chế vận động.
Bất nội ngoại nhân kết hợp nội nhân.
ĐAU THẮT LƯNG DO TVĐĐCSTL THEO YHCT
CÁC THỂ LÂM SÀNG THEO YHCT:
Yêu thống thể huyết ứ.
Yêu thống thể huyết ứ/can thận hư.
ĐIỀU TRỊ:
Dùng thuốc
- Thể huyết ứ dùng bài “Tứ vật đào hồng” hoặc bài
“Thân thống trục ứ thang” gia giảm.
- Thể huyết ứ/can thận hư dùng bài “Độc hoạt ký
sinh thang” gia giảm.
Không dùng thuốc
- Châm cứu.
- Xoa bóp bấm huyệt.
KHÁI QUÁT VỀ ĐIỆN TRƯỜNG CHÂM
Trường châm phát triển từ cơ sở lý luận của Cửu
châm có ghi trong sách Linh khu (770-221 trước
Công nguyên).
Trường châm là loại kim số 8 trong Cửu châm ứng
với bát phong. Phong đến từ 8 hướng tác động vào 8
khớp lớn của cơ thể gây chứng tý (đau) của các
khớp như cột sống, khớp háng, khớp gối…
Do vậy dùng kim dài châm sâu, châm xuyên huyệt –
xuyên kinh có tác dụng điều khí nhanh và mạnh điều
trị các chứng tý (đau) do huyết ứ.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU
TIÊU CHUẨN NHẬN BỆNH NHÂN
Gồm 60 BN được chẩn đoán xác định là HCTLH
do TVĐĐ và điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Châm
cứu TW từ tháng 03/2014 đến tháng 10/2014.
Thể Huyết ứ đơn thuần và Huyết ứ/Can thận hư.
Tuổi > 18, không phân biệt giới tính.
Bị bệnh trên 7 ngày, không dùng hoặc dừng thuốc
giảm đau chống viêm 12 ngày trước khi điều trị.
Tự nguyện tham gia và tuân thủ PPNC.
- Xem thêm -