1.
vào khoảng
ầu
v i sự
ả
của các
cùng một
ả
ủ
:
ự
ộ
ủ ông
ộ
ả
ủ
ộ
1
…
ầ
ả
ủ
Ulysses
Finnegans Wake
m i ngôn t , hình ảnh, sự ki
a là v n tri th c phong phú
ph m, b
nhi
c phả
ự
ời củ
u g n l c t chính cuộ
s d
ờ
C
hi
c tác
ần có v n hi u bi t v
:
ội, l ch s , tri t h c; hay
ờ
mu n n m b t nh ng gì ông mu n nh n nhủ
.C
mộ ầ
sự
nh ng giá tr
i v y,
,
ng
nh ng ki n giải hay k t lu n phù h p
1
…
1
ự
có
…
ộ
.
ầ
i n i ut
n
:
ủ
ng v n h
th gi i
ả
ộ
ả
ộ
ộ
i nhi u hình th c khác nhau: v
ủ
ự
ờ
ờ
,
ầ ,
ự
giá tr v
qu c gia
ự
ủ
ờ
C
ng
nói xã ộ
ộ
ờ
ộ
ủ
ả
ải là nói quá.
…
ộ
ả
ủ
i ut
ự
ng
ộ
ả
ủ
ộ
ự
:
ờ
ự
ộ
trong
.
2.
Cả
ả
ủ
ả
ộ
ự
2
ự
ờ
Ulysses
ả
Ulysses
ủ
ầ
ộ
,
ủ
ộ
ủ
ủ
c
ờ
k
ủ Ulysses
mà ông s d ng
ộ
ộc giả khi ti p c n tác ph
n a, bao trùm lên t t
cả là v
T
m trong t ng k thu t của Joyce.
nhi u
k
ủ
ng
này
ủ
c
ờ
i và th hi n sự
C
ựa ch
ng tầng b c bi
ph m và th hi n sự
bi u củ
v n là một
i nhi u khai phá m i. B i bản thân
m t n cùng, chúng bi
phong phú
tài này
c s d ng trong tác
ỡng mộ l n lao t i một trong nh ng cây bút tiêu
k XX - James Joyce.
ằng sau bi
ng mà Joyce s d ng là giá tr v
, tri t h c...
ộ
c bi t
ời vi t nh n th
t màu mỡ và h a hẹn s
nhằm khai thác
, tri n
một s
công b , có r t nhi u nhà nghiên c u th hi n sự
mả
ần nào
. Nh ng y u t
,
ộ
ủ
tri th c y
ộ
ự
…
3
xây dựng
ộ
ộ
Trong quá trình nghiên c u
ời vi t nh n th y có khá nhi
và khảo sát,
v Joyce
và các tác ph m. Dựa trên ngu n tài li
khảo,
m và tham
ti n theo dõi, lu
ng tài li
hành ba nội dung:
;
ng nghiên c u v sáng
Nh ng nghiên c u v bi
tác của James Joyce; Nh ng nghiên c u v Chân dung m t ngh
ờ
nhiên, khi khảo sát và phân chia ngu n tài li u,
riêng bi t v ngôn
nộ
. Tuy
chia
t chúng trong m
i
c p trên.
ợ
2.1. Những nghiên cứu về biể
Nghiên c u bi
củ
o
vă c
ng là mộ
ơ
i, phù h p v i sự phát tri n
i, b i v
ảo các nhà
ng
nghiên c u. M i tác ph m l i khai thác theo cách ti p c n riêng và k t quả là
sự phong phú của các v a tầ
u
ng bi
c làm n i b t.
hi n ngay trong vi c tìm hi u v các khái ni m hay quan ni m v
i n bi u t
ng v n h
bi
ng. Trong cu n T
kh
nh vai trò và tầm quan tr ng của bi
ời: Thờ
i không có bi
th gi i, các tác giả
ng t
ng là thờ
ời s ng xã hội và
i ch t, xã hội thi u bi u
ng là xã hội ch t. Một n
t và
ả
ch còn thuộc v l ch s . Bên c
c nh n d , ng ngôn, lo i suy, phúng d
ng, khác bi t. Cùng v
ộ ti p nh n bi
ng ý ki
so sánh, và ch
m
hi n sự phát tri n v
i
ng.
ả Henri Benac
giả
c p r t nhi u t i bi
c t p h p trong cu n Dẫn
giải ý t ởng v n ch ơng, và theo ông:
ng là th hi n gián ti p một ý
ng bằng một hình ảnh hay một câu chuy n có nộ
4
ựv iý
ột bi
ng
ời ta cho
ng, tóm l i là sự
[8; 831]. Hay nhóm
chúng ta th y phần k t thúc th y u của sự so sánh
tác giả Lê Bá Hán, Trầ
, Nguy n Kh
c p t i bi u
i n thuật ngữ v n học:
ng trong cu n T
ộng, bi
ản ánh cuộc s ng bằ
ẹp, bi
ng củ
ng là mộ
ho c của mộ
ng ngh thu
c ngh thu t.
ủa lời nói
c chuy
c bi t có khả
n cảm l n, v a
c bản ch t của một hi n
ni m, mộ
ng
y, v a th hi n một quan
ờ
ng hay một tri t lí sâu xa v cuộ
ời [31; 24].
Ngoài ra còn có th k t i các công trình nghiên c u
c p v bi
ng,
h m dò tiềm thức của C.G. Jung; Giải mã v n học t mã v n h
- Trần
Lê Bảo; Ti p cận v n học t g c nhìn v n h
bi u t
ng: một số h
- Lê Nguyên C n, Nghiên cứu
H ng Hả
ng ti p cận lý thuy t -
trình nghiên c u v bi
và các công
ng trong các sáng t o ngh thu
chúng hi n di n trong tác ph m.
V i
Bi u t
tài lu
ng Tuy t trong “ uy t” của Orhan Pamuk
(2009), Trầ
ng g n v
ng tuy t v
ng Ka; Bi
ng tuy t v
ng: Bi u
ng tuy t v
ng Ipek; Bi u
ả thực hi n khảo sát v i các bảng
ng Tôi. T
th ng kê v m i liên h gi a bi
k t lu : O
i
d ng tuy
ki n của cu n ti u thuy
chi u và phát hi
c phông n n cho m i sự
t
ph
hi
tác giả
ờ
ng gi a tuy
ng nghiên c u v bi
tài: Bi u t
ng, Nguy n Th Ng
ng trong T i ngọn hải
t nhân v t trong h bi
nd
L
ực
ng của Virginia Woolf (2012),
ng và kh
5
t
[62; 94]
v thân ph n của nhân lo i trong thời hi
C
cùng soi
ủa h
thời
i Victoria. Ngoài ra, lu
còn
gian hay chu
c p t i bi
n hả
ng không gian, thời
ng của nhân v
c tự do của m i cá nhân.
Bên c
Nguy n Th
bi
tài: Bi u t
trong sáng tác của Aimatov khi thực hi
ng chính
ng thiên nhiên và
loài vật trong sáng tác của Tsinghiz Aimatov (2013) là: thiên nhiên và loài v t.
M i h bi
ng, lu
c pt
trong sáng tác củ
bi
im
t hi n
thiên nhiên, tác giả
ng: Bà mẹ hi n t bao dung; Ch ng nhân cho nh ng thiên
n l ch s ;
tình s ; Ch ng tích của mộ
ờ;
ủy t củ
ờ
c
ng loài v t, lu
ời; B n củ
ời s
sự sinh t n củ
ờng th thách con
ời. Hay bi
m tựa tinh thầ
:
ời; Song chi u
ời. Có th th y, v i nh
c th
n
ự phong phú của
c sự giàu có v
các v a tầ
d ng trong tác ph m.
Khi nghiên c u v Bi u t
(2013), tác giả
ng Ng
ng trong Chúa ruồi của Wiliam Golding
H
i b t bi
hình trong tác ph m.
ng r t c th
ng cái ác, lu
ng này. V i bi u
nh cái ác nguyên thủy và cái ác buông thả
C
là nh ng y u t luôn t n t i song hành cùng cái thi
ời luôn phải trong tr
ỡng phân và phả
n bi
ả
ng
nl
u tranh gi a thi n và ác.
ra nh ng bi
làm n i b t cho cái thi n. Và khi xác
nh sự giao tranh gi a hai h bi
ột gi
n
nh hai bi
ng thời ch ra sự giao tranh gi a hai bi
t
t kê các
ng trên thì lu
ời bả
ng khao khát củ
ời thực và l lu t xã hội. Cu i cùng tác giả k t lu :
6
i b t sự
ời
[30; 110]. Có th th y, lu
ng khác nhau, m i bi
hác khá chi ti t và ch ra nhi u bi u
ng l i mang mộ
th hi
riêng bi t
ng thời
ản.
chúng hi n di
Bên c nh nh ng công trình k trên, có th k t i một s khóa lu n t t
nghi p và lu
: Bi u t
th
ng nghệ thuật trong ti u thuy t Kẻ xa
lạ của Albert Camus -
Th Thu Trang (2012); Bi u t
ti u thuy t Chín m ơi
của Victo Huygo - Nguy n Th Bình (2012); Bi u
t
ng nghệ thuật trong
ng Melqui des trong r m n m cô ơn của Gbriel Garcia Marquez (2013); Bi u t
Trầ
ng trong Tình yêu thời thổ tả của
Gbriel Garcia Marquez - Ph m Th Hi u (2016);
ời vi t nh n th
trình nghiên c u v bi
mộ
m qua một s công
tài thu hút khá nhi u sự quan tâm của các nhà nghiên c u. B i mảnh
i sự m i mẻ và thú v
nh
mang. Nh ng công trình này ch c ch n là ngu n tài li u vô cùng quý giá,
giúp chúng tôi tự
c u v bi
ng thời kh
ng trong sáng tác củ
nh nghiên
p.
2.2. Những nghiên cứu về sáng tác của James Joyce
C
ủ
ả
ờ
Joyce,
6
ủ
ờ
]
ả
ả
ả
[
ờ
ủ ông
Joyce
ủ
công củ
ả
ộ
:
ủ
7
;
ầ
ộ
ả
ờ
ủ
nh
u
ộ
ủ
ộ
ờ
cả
ủ
ờ
ự
ủ
ờ
ủ
ầ
nghiên c u
công trình ủ
ả
ả
ộ
hững m u to n ổi m i trong n n ti u thuy t hiện ại 1961; ố phận củ ti u thuy t -
i u thuy t hiện ại - 2003; hi ph p
củ huyền thoại - 2004;…
ủ
hững m u to n ổi m i trong nền ti u thuy t
hiện ại
ủ
[54; 6]
hi ph p củ huyền thoại,
ủ
ả
ự
ộ
ầ
H L
ả
ầ
ờ
ả
ủ
ự
m
ự
ộ
ộ
ờ
ủ
hay
ản trong
8
ủ
ờ
ng thời
Bên c nh các bài vi
khi ự
ủ tác giả H
ch trên, các
H
ự
ỡ
ộ
h ơng
y v n học v con ng ời - 1969,
ủ
[66; 2 6]
ờ
Hoàng Trinh
C
H
này
ầ
ộ
ộ
ờ
[ 9; 85] khi vi t chuyên lu n h ph n v n học hiện sinh
chủ ngh
- 1978 H
ộ
ủ
ủ ông
ầ
học hiện ại ph ơng
ự
ủ
[6 ; 102], khi công b Về t t ởng v v n
y - 1986 C
ả
,
ờ
ả
ự
ủa Joyce
ộ
:
ự
cùng
Ti u Thuy t M i ủ
Ngoài ra,
ộ
ự
ỡ
ộ
ủ
i u thuy t h p hiện ại - những tìm tòi ổi m i -1990;
s v n học nh - 1997;
thuy t ph ơng
n học ph ơng
y - 1999;
ổi m i nghệ thuật ti u
y hiện ại - 2001;
ả
cho sinh viên, h
9
ch
ủ
hi
i
n học ph ơng
ả
y
ộ
ờ
ủ
ầ
ả
ả
ả
Jocy
[
; 605]. Hay một s
h
c Lê Huy B c tuy n d
M
2
ình -
luận v n học nh -
ả
,
ằ
ủ
ự
ộ
Chân dung
ờ
ả :
Ulysses
ủ
ủ
ộ
ộ
[ ; 2] N
khi n g
ủa Joyce càng
ả
, b i ông
ủ
[ ;
ự
] C
ờ
ự
này
:
ả
ộ
ả
ủ
[
ủ
c p
Finnegans Wake,
ng thời
; 8] Và k
là Ulysses hay
và
ờ
ủ
ự
n học
y u th
t c c t c ph m l n - 2005
hững v n ề
tr
H
ủ
Ulysses,
ả
ờ
[ 4;
10
]
2
ầ
ủ
H
the Artist as a Young Man
ả
A Portraist of
ộ
ả
ộ
c
ự
v
h
.
ó bài vi t củ
ủ
ình hình thức t c ph m “C i ch t”
ầ
ộ
H L
ầ
L
ầ
C
ủ
ph m v n học n
ả
mes oyce -
c ngo i trong nh tr ờng - 2006
ả
ờ
ộ
ả
ộ
ờ
L
ờ
c gi t c
C
ự
ủ
ầ
ê
ủ
ộ
ủ nhi u
phê
ảo b n
và các tác ph m
ẻ
n
hay
c tr ng truyện ng n nh - M (2009), L H
T
ộ
ộ
ả
ờ
C
2
ờ
9
:
ộ
[ 2; 195].
ủ
ầ
ộ
ả
ủ
ủa báo Time (M ) và Le Figaro
t quả
(Pháp), hai tờ báo uy tín trên th gi i, thì d
ầ
i ti ng nh t
th k XX là James Joyce, ti p theo là Franz Kafka (Ti p Kh c), Virginia
11
Woolf
(Anh),
Ernest
Hemingway
(M
C
là vô cùng to l n.
ầ
ả
t
ả
ủ
ủ
ủ
c hu t c i tôi
mes oyce trong g ời
ảL
u lin 2
ự
ủ
ự
Lu
ủ
:
ỡ
ầ
ộ
;
ả
ỡ
ộ
ủ
ộ
ỡ
ộ
ộ
ự
ộ ủ
ự
ỡ
:
ộ
ờ
ả
:
[4 ; 68] H
ự
-
ự
-
-
ả
ả
ờ
ủ
ờ
ộ
[4 ; 8 ]
ằ
ộ
ủ
ộ
ộ
ủ
rong Chân dung…
ự
ủ
H
u ilin” củ
ghệ thuật
mes oyce (2011),
ả
12
chuyện trong “ g ời
Dublin
ự
ả
ủ
Dublin ủ
:
ờ
ộ
ờ
:
ự
[42;
2]
-
ự
ủ
ả
ờ
ờ
Dù c
ủ
ờ
ủ
:
ờ
ờ
C
ủ
ủ
L
Dublin
iện t
ng
piph ny trong tập truyện ng n “ g ời
ả
James Joyce (2011)
ủ
ủ
ộ
Araby;
ủ
Eveline
c
u lin” củ
c
ờ
- ự
ộ
ờ
ả
ộ
ủ L
ầ
,
ộ
ỡ
ả
ự
C
ỡ
ả
ủ
ự
ủ
…
ng ngộ
13
có
một mà
Ô
hầu h t các tác ph m củ
t nhân v t trong
ộ
tr ng thái phải lựa ch n và khi nh n th
h n thì anh ta
2
thức “
ng ngộ
4
ộng.
nt i
H
n tâm
ự
C c hình
ng ngộ” trong tập truyện g ời
ộ
u lin củ
oyce
ả
:C
ộ
ự
ộ
ả
ủ
ủ
ả
H
ầ
ủ
ủ
ự
ộ
ầ
ự
ủ
ằ
n ch ngo i
ng nên chúng tôi ch khả
tác ph m của ông
c một s công trình, bài vi t v Joyce và
ộ
ầ
ả
Tindall. Ông là
ờ
C
ộ
t
ng v n học
i u
L
ả
ủ
ủ
vi M u m o củ
ả
chúng
ộ
mes oyce
ả
ủ
: A Portrait of the Artist as a Young Man, Ulysses, Finegans
Wake . T
ả
nh n v t ự
14
ự
c ủ
ả
…. H
ả
ề oyce (Re Joyce). Q
Ulysses
- Mê cung
.
chúng tôi nh n th y, các h c giả bàn lu
tuy nhiên m i ch d ng l i
các
nv
bi
gi i thi u ho c c th
trên,
ng khá nhi u,
một chi ti t trong tác
ph m củ
ng g i quý vô
ời vi t khi lựa ch n và tri n khai
cùng quý báu v
ủ
ả
ác
cách
Joyc
, dân tộ
ủ
c ủ
tài.
H
ộ
Odysses ủ H
nghiên c u k trên,
ờ
ủ ông.
c
vô cùng h u
i v i chúng tôi
ự
2.3. Những nghiên cứu về
…
L
iệt t c
ự
n học nh - M
ự
A Portrait of the Artist as a Young
ả Ulysses hay Finnegans Wake
Man
ự
ủ
t o ủ
d
x p
ờ
ự
ả
ầ
sáng
sự
cho t
tác ph m.
ả
C
Joyce
15
ủ
c bi t và h p
The Cambridge Introduction to James Joyce,
ủ
ỡng lự của nhân v
sự
,
ờ
:
C
rờ
ằ
ả
ỡ
ủ
ỡ
c
[ 3; 6 ] H
ủ
ả ự
ộ
ự
ộ
C
ủ
H L
gi c ngộ th m m
mes oyce v tính
ả
ự
ủ
ộ
ủ C
C
ủ
ờ
ự
ả
ờ
C
ả
ả
ủ
ộ
ờ
ự
ủ
r t nhi
u
,
ộ
ả
…
ả
ủ
ầ
i m
ủ
ự
iôi v v n ch ơng hiện ại chủ ngh
9 8
ph ơng
:
ng t c củ
y
Một ch n dung củ ng ời
nghệ s trẻ
ủ
ả
ộ
ủ
H
ủ
ả
[
; 4 ]
Ch n dung ch ng nghệ s trẻ
ờ
ả
16
9
ờ
9
ầ
ả
ủ
ầ
ộ
ờ
ầ
…
ủ
ộ
ầ
ầ
ầ
ộ
…
L
ả
C
ầ
ủ
hong c ch t họ củ
mes oyce qu ti u
thuy t Ch n dung một nghệ s thời trẻ (2002)
:
ự
ằ
ủ
ự
ủ
ả
[ 9;
2 ]
ự
ả
ự
ự
ộ
ờ
29]
ự
ờ
ờ
ờ
ờ
ộ
ủ
ờ
ủ
[ 9;
ả
c gi t c ph m v n học n
c ngo i trong nh tr ờng
ầ
còn
ủ
ủ
:
mes oyce
ả
L
C
ộ
ổi m i th loại t thuật trong ti u thuy t Ch n dung
một nghệ s thời trẻ củ
mes oye
ộ
ả
ẻ;
2
ủ
ả 2 6
Hộ
ả
ả
v
,
17
:
:
h n vật tephen
ed lus v mô típ m cung (2012)
ả
:
ộ
ủ
ủ
ả ;
ủ
ủ
ầ
Homer; n
ộ
C
ả
:
ủ
ự
thự
;
ằ
ự
ả
;
ộ
ả
ự
ủ
ằ
ủ
ầ
[2 ; 196 - 198].
ả
ộ
ủ
ả
C
ộ
ả
ủ
ộ
ờ
ự
:
mes
ờ
ầ
ộ
ả
t
ự ự
ng n;
…
Ulysses C
ủ
ả
ờ
tr
ự
ờ
ủ
ủ
L
C , còn
c
ộ
ả
2
ờ
ủ
ả
5
ộ
tuy n
18
oyce - ch n dung một nghệ s
ời tôi nh th n o
ọc t c ph m củ
oyce ã th y ổi cuộc
u lin - th nh phố củ nh v n v
ộc giả
H
ủ
ự
iện t
ng song ề trong Ch n dung một nghệ s trẻ củ
ả
James Joyce (2012)
ự
L
ả
ủ
ủ
:
ủ
[ ; 4 ] H
ủ L
C
ộ
ả
ủ
ự
ầ
Nghệ thuật trần thuật trong ti u thuy t
Chân dung một nghệ s thời trẻ của James Joyce (2016).
:C
ự
;
ầ
minh phong cách và khả
Lu
ng
o trong l i vi t của Joyce.
ờ
ộ
ự
chuyên bi t v
ủ
ả
ả
3.
3.1.
ợ
cứ
ể
ợ
o
củ
L
Joyce,
ch ra ự
ủ
ờ
nh
xác l p
d ng.
3.2.
v
cứ
ủ
ả
ả
ự
Chân dung m t ngh
ủ
L
C
ả Hộ
19
ủ
2 6
…
ự
ủ
, khi ông
tác ph m.
4.
nghiên c
ti p c
ời vi t s d ng là:
ng ti p c
c v i nh ng lý thuy t v bi
:
;
ng. Bên c
;
ng
;
.
ộ
ộ
.
:
ự
:
Chân
… v i nh ng tác ph m khác.
:
ờ
ủ
ự
ủ
ậ
5.
ă
ầu tiên làm v bi
ng trong
… nên
c và giải mã tác ph m của Joyce t
hóa, mà
6.
ầ
luậ
ă
ầ
ầ
ả
:
C
1.
ng c a thi t ch và giáo lý
C
2.
ng c a tội lỗi và trừng ph t
C
3.
ng c a sự bừng ngộ và thiên khải
20
lu n
- Xem thêm -