SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
———————
ĐỀ CHÍNH THỨC
KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2009-2010
ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN
Dành cho học sinh các trường THPT không chuyên
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian giao đề
C©u 1: (3,0 ®iÓm)
B×nh luËn c©u ch©m ng«n: Thêi gian lµ vµng.
C©u 2: (7,0 ®iÓm)
Hai t¸c phÈm C¶nh ngµy hÌ cña NguyÔn Tr·i vµ Nhµn cña NguyÔn BØnh Khiªm
®Òu lµ nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ cuéc sèng Èn dËt.
Anh, chÞ h·y ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong hai bµi th¬. Trªn c¬ së
hiÓu biÕt vÒ thêi ®¹i vµ cuéc ®êi c¸c t¸c gi¶, lÝ gi¶i sù kh¸c nhau trong quan niÖm Èn dËt
cña hai nhµ th¬.
---Hết--C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm.
Hä vµ tªn thÝ sinh..................................................................Sè b¸o danh.....................
SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
———————
KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2009-2010
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN
Dành cho học sinh các trường THPT không chuyên
————————————
Hướng dẫn chấm có 03 trang
Câu 1: (3,0 điểm)
I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng
HiÓu ®Ò bµi, biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn x· héi vÒ mét t tëng ®¹o ®øc, lèi sèng. Bè côc chÆt
chÏ, diÔn ®¹t dÔ hiÓu, dÉn chøng chän läc; kh«ng m¾c lçi dïng tõ, ng÷ ph¸p.
II. Yªu cÇu vÒ nội dung
1. Gi¶i thÝch: Thêi gian lµ c¸ch ®o vßng quay cña Tr¸i §Êt, ®îc chia thµnh phót, giê, th¸ng,
n¨m,… C©u v¨n “thêi gian lµ vµng” dïng c¸ch so s¸nh ngang b»ng ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ thêi
gian trong cuéc ®êi mçi ngêi, x· héi loµi ngêi.
2. B×nh luËn
- Con ngêi trong qóa tr×nh tån t¹i cã sù quan s¸t thÕ giíi xung quanh m×nh vµ chiªm nghiÖm
®êi sèng. Tõ ®ã nghÜ ra lÞch, biÕt chia thêi gian trong cuéc sèng. Thêi gian ®èi víi cuéc ®êi con
ngêi v« cïng quý gi¸ v× sù tån t¹i cña ®êi ngêi thêng ng¾n ngñi so víi thêi gian v« thuû v«
chung cña vò trô.
- Con ngêi lu«n nÝu kÐo thêi gian b»ng nhiÒu c¸ch (thuèc trêng sinh, c¶i l·o hoµn ®ång) nhng
®ã chØ lµ íc m¬. §Ó thùc hiÖn nh÷ng dù ®Þnh lín lao, con ngêi cÇn cã thêi gian. §Ó lµm ra cña
c¶i vËt chÊt, con ngêi cã nh÷ng biÖn ph¸p rót ng¾n thêi gian, tiÕt kiÖm thêi gian. §Æc biÖt, trong
thêi ®¹i thÞ trêng, thêi gian th«ng tin v« cïng quan träng.
3. N©ng cao
- ThÊy ®îc ý nghÜa cña sù sèng cña con ngêi trong x· héi.
- BiÕt t¹o dùng nh÷ng kh¸t väng, íc m¬, nh÷ng hµnh ®éng cã ý nghÜa ®Ó thêi gian sèng cña con
ngêi tuy ng¾n nhng cã Ých.
- Thêi gian chØ lµ vµng víi nh÷ng ai sèng cã hoµi b·o, íc m¬, cã lÝ tëng vµ hµnh ®éng tèt ®Ñp,
hµi hoµ gi÷a quan hÖ c¸ nh©n, gia ®×nh vµ céng ®ång.
4. Liªn hÖ: Phª ph¸n nh÷ng ngêi cha thÊy vai trß, ý nghÜa cña thêi gian, hä t×m c¸ch giÕt thêi
gian hoÆc kh«ng v× quý thêi gian mµ cã lèi sèng gÊp hëng thô, cã tÝnh vÞ kØ. Tõ ®ã liªn hÖ ®Õn
b¶n th©n.
III. Biểu điểm
- Điểm 3,0: Hiểu đề, nªu ®îc c¬ b¶n c¸c yªu cÇu. DiÔn ®¹t tèt, bè côc chÆt chÏ. DÉn chøng
chän läc, võa ®ñ. Cã thÓ cßn mét vµi sai sãt nhá.
- §iÓm 2,0: HiÓu ®Ò, nªu ®îc néi dung c¬ b¶n. DiÔn ®¹t kh¸. Cã thÓ cßn mét vµi lçi nhá.
- §iÓm 1,0: Néi dung s¬ lîc. DiÔn ®¹t lóng tóng. Cßn nhiÒu lçi.
- Điểm 0: Kh«ng hiÓu ®Ò hoÆc sai l¹c c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
C©u 2: ( 7,0 ®iÓm)
I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng
HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi; biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn v¨n häc, bè côc chÆt chÏ, diÔn
®¹t trong s¸ng, dÉn chøng chän läc; kh«ng m¾c lçi dïng tõ, diÔn ®¹t vµ ng÷ ph¸p.
Biết vận dụng các thao tác nghị luận: giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh thuần thục.
II. Yªu cÇu vÒ néi dung
Trªn c¬ së c¶m thô t¸c phÈm cïng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thêi ®¹i vµ cuéc ®êi t¸c gi¶, thÝ
sinh cÇn lµm râ c¸c ý sau :
1. NÐt chung
- C¶ hai nhµ th¬ ®Òu cã lßng v× níc, v× d©n.
- C¶ hai ®Òu rò bá danh lîi, vÒ ë Èn, hoµ ®ång víi thiªn nhiªn ®Ó di dìng tinh thÇn.
2. VÎ ®Ñp riªng
- Giíi thuyÕt hoµn c¶nh ra ®êi cña hai bµi th¬.
- Trong bµi th¬ C¶nh ngµy hÌ, trong c¸i nh×n cña NguyÔn Tr·i, c¶nh s¾c thiªn nhiªn r¹o rùc,
c¨ng trµn, ngån ngén søc sèng, thÓ hiÖn t×nh c¶m m·nh liÖt cña nhµ th¬ víi ®êi, víi ngêi. §Æc
biÖt, c©u më ®Çu bµi th¬ cho thÊy, ë NguyÔn Tr·i, c¶nh nhµn nhng t©m kh«ng nhµn. C¸i nhµn
cña NguyÔn Tr·i trong C¶nh ngµy hÌ lµ c¸i nhµn bÊt d¾c dÜ. TÊm lßng cña NguyÔn Tr·i lµ tÊm
lßng u quèc, ¸i d©n s©u s¾c, thêng trùc, cuån cuén. Lµm sao ®Ó d©n giµu, níc m¹nh lµ íc m¬, lµ
nçi tr¨n trë suèt ®êi cña NguyÔn Tr·i.
- Trong bµi Nhµn, NguyÔn BØnh Khiªm vui trän víi thiªn nhiªn. C¶nh vËt trong th¬ «ng hiÖn
lªn yªn b×nh, thanh th¶n. H×nh tîng nh©n vËt tr÷ t×nh hiÖn lªn trong t©m thÕ nhµn t¶n, ung dung,
sèng víi nh÷ng ®iÒu b×nh dÞ, s½n cã n¬i th«n d·. Th¸i ®é cña NguyÔn BØnh Khiªm lµ kh«ng víng bËn viÖc ®êi, coi thêng c«ng danh. C¸i nhµn cña NguyÔn BØnh Khiªm lµ c¸i nhµn cña ngêi
®· tho¸t vßng tôc luþ, ®· gi¸c ngé ®îc quy luËt thêi thÕ “c«ng thµnh th©n tho¸i”.
3. LÝ gi¶i sù kh¸c nhau
- Kh«ng ph¶i NguyÔn Tr·i kh«ng thÊu hiÓu quy luËt “c«ng thµnh th©n tho¸i”, nhng thêi
NguyÔn Tr·i lµ thêi khëi ®Çu nhµ Lª, ®Êt níc ta võa ®éc lËp sau h¬n hai m¬i n¨m ®« hé cña
giÆc Minh, t×nh h×nh cßn nhiÒu khã kh¨n nhng mang tiÒm lùc ph¸t triÓn, rÊt cÇn cã bµn tay hiÒn
tµi kiÕn thiÕt. TÊm lßng cña NguyÔn Tr·i lµ tÊm lßng nh©n nghÜa d¹t dµo, u quèc ¸i d©n nhng
kh«ng ®îc tin dïng nªn «ng ph¶i trë vÒ. Dï sèng gi÷a quª h¬ng trong c¶nh nhµn rçi, vui víi
c¶nh ®Ñp vµ cuéc sèng th«n quª nhng tÊm lßng «ng vÉn lu«n híng vÒ ®Êt níc, nh©n d©n. ¤ng
kh«ng cam t©m nhµn t¶n ®Ó an hëng riªng m×nh mµ chÊp nhËn x¶ th©n cèng hiÕn cho ®Êt níc.
- Kh«ng ph¶i NguyÔn BØnh Khiªm kh«ng quan t©m ®Õn thÕ sù so víi NguyÔn Tr·i, mµ thêi ®¹i
cña «ng lµ thêi tríc Lª Trung Hng, lµ giai ®o¹n chÕ ®é phong kiÕn ®· suy tµn, nhiÒu thèi n¸t,
rèi ren. NguyÔn BØnh Khiªm ®· cã nhÒu cè g¾ng gióp níc, gióp d©n nhng vÉn kh«ng thay ®æi
®îc côc diÖn. Lêi th¬ “ta d¹i – ngêi kh«n” thÓ hiÖn th¸i ®é mØa mai cña NguyÔn BØnh Khiªm
dµnh cho x· héi. Tuy vÒ ë Èn, kh«ng lµm quan nh÷ng «ng vÉn gióp níc b»ng nh÷ng lêi khuyªn
s¸ng suèt cho c¸c thÕ lùc phong kiÕn ®¬ng thêi.
III. BiÓu ®iÓm
- §iÓm 7,0: §¸p øng ®îc yªu cÇu nªu trªn; v¨n viÕt s©u s¾c, diÔn ®¹t trong s¸ng; bµi viÕt thÓ
hiÖn ®îc sù s¸ng t¹o, c¶m thô riªng biÖt. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá.
- §iÓm 6,0: C¬ b¶n ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn; v¨n viÕt cha thËt s©u s¾c nhng ph¶i
®ñ ý; diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá.
- §iÓm 5,0: C¬ b¶n hiÓu yªu cÇu cña ®Ò, chän vµ ph©n tÝch ®îc mét sè chi tiÕt ®Ó lµm s¸ng tá
vÊn ®Ò. DiÔn ®¹t râ ý. Cßn cã thÓ m¾c mét vµi sai sãt nhá.
- §iÓm 4,0: Cha hiÓu ®óng ®Ò bµi, néi dung bµn luËn dµn tr¶i; diÔn ®¹t cßn h¹n chÕ; cßn m¾c
nhiÒu lçi ng÷ ph¸p, dïng tõ...
- §iÓm 2,0: Cha hiÓu ®Ò, néi dung s¬ sµi hoÆc kh«ng nªu ®îc ý; diÔn ®¹t non yÕu; m¾c nhiÒu
lçi ng÷ ph¸p, dïng tõ...
- §iÓm 1,0: C¬ b¶n kh«ng hiÓu ®Ò, hoÆc sai l¹c vÒ néi dung vµ qu¸ s¬ sµi, cÈu th¶ trong viÖc
tr×nh bµy.
- Điểm 0: Kh«ng hiÓu ®Ò hoÆc sai l¹c c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
* Trªn ®©y lµ mét sè gîi ý vÒ thang ®iÓm. C¸c gi¸m kh¶o cÇn c©n nh¾c vµ chó ý viÖc hiÓu ®Ò,
kh¶ n¨ng c¶m thô riªng vµ diÔn ®¹t s¸ng t¹o cña häc sinh. §iÓm cña bµi thi lµ ®iÓm cña tõng
c©u céng l¹i, tÝnh lÎ ®Õn 0,5.
—————————
- Xem thêm -