Tài liệu Luận văn phân tích và đề xuất một số biện pháp để nâng cao hiệu quả kinh doanh cho công ty trách nhiệm hữu hạn đăng công

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ------------------------ NGUYỄN NGỌC KHANG PHÂN TÍCH VÀ ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH CHO CÔNG TY TNHH ĐĂNG CÔNG Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGÔ PHÚC HẠNH HÀ NỘI - 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Ngô Hạnh Phúc. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào. Vĩnh phúc, ngày 27 tháng 3 năm 2013 Người thực hiện NGUYỄN NGỌC KHANG i LỜI CẢM ƠN Sau thời gian khảo sát, nghiên cứu thực tế tại Công ty TNHH Đăng Công, luận văn tốt nghiệp được hoàn thành dưới sự hướng dẫn tận tình của Cô giáo TS. Ngô Hạnh Phúc và các thầy cô giáo Viện Kinh tế và Quản lý, trường Bách khoa Hà Nội, tập thể ban lãnh đạo và các phòng ban, phân xưởng Công ty TNHH Đăng Công cùng nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học kinh tế và các bạn đồng nghiệp. Do kiến thức còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn bè đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn ! Vĩnh phúc, ngày 27 tháng 3 năm 2013 Người thực hiện NGUYỄN NGỌC KHANG ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. ii MỤC LỤC ...................................................................................................................... iii DANH MỤC VIẾT TẮT................................................................................................ vi DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................... vii DANH MỤC HÌNH...................................................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Mục đích của đề tài ............................................................................... 2 3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 2 4. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 3 5. Kết cấu luận văn .................................................................................... 3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH ............................... 4 1.1. Tổng quan về hiệu quả kinh doanh .................................................... 4 1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh ................................................. 4 1.1.2. Phân biệt giữa kết quả và hiệu quả kinh doanh ............................... 5 1.1.3. Bản chất hiệu quả kinh doanh ....................................................... 6 1.1.4 . Phân loại hiệu quả kinh doanh ...................................................... 7 1.1.5. Sự cần thiết và ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh ...... 9 1.2. Nội dung và các chỉ tiêu dùng trong phân tích hiệu quả kinh doanh ................................................................................................................. 10 1.2.1. Nội dung phân tích kết quả kinh doanh ........................................ 10 1.2.2. Hiệu quả tổng quát ...................................................................... 13 1.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng các nguồn lực đầu vào .......................... 14 1.3.1. Hiệu quả sử dụng lao động .......................................................... 14 1.3.2. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định ................................................. 14 1.3.3. Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động ............................................... 15 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh ........................... 15 1.5. Nội dung và phương pháp phân tích ................................................ 16 1.5.1. Nội dung phân tích ...................................................................... 16 iii 1.5.2. Phương pháp phân tích ................................................................ 17 1.6. Phương hướng và biện pháp để nâng cao hiệu quả SXKD .............. 22 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH ĐĂNG CÔNG ............................................................................................................... 26 2.1. Khái quát chung về Công ty TNHH Đăng Công .............................. 26 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ................................................ 26 2.1.2. Ngành nghề kinh doanh của Công ty ............................................ 27 2.1.3. Cơ cấu tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty .......................... 27 2.1.4. Các sản phẩm chính và thị trường ............................................... 29 2.1.5. Nguồn nhân lực của Công ty ........................................................ 31 2.1.6. Cơ sở vật chất và trang thiết bị .................................................... 33 2.1.7. Công nghệ và quy trình sản xuất .................................................. 35 2.1.8. Đặc điểm nghiệp vụ bán hàng và công tác quản lý doanh thu bán hàng ...................................................................................................... 36 2.1.7. Nguồn vốn và tài sản ................................................................... 37 2.2. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn của Công ty TNHH Đăng Công .... 40 2.2.1. Phân tích hiệu quả sử dụng tổng vốn của Công ty TNHH Đăng Công ..................................................................................................... 40 2.2.2. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu của Công ty .............. 42 2.2.3. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động của Công ty .................. 43 2.2.4. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định của Công ty .................... 47 2.3. Phân tích hiệu quả sử dụng lao động của Công ty TNHH Đăng Công ................................................................................................................. 49 2.4. Phân tích hiệu quả sử dụng chi phí của Công ty TNHH Đăng Công ................................................................................................................. 52 2.5. Đánh giá chung về hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty ....... 55 CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CHO CÔNG TY TNHH ĐĂNG CÔNG....................................................................... 58 3.1. Phương hướng, mục tiêu hoạt động của Công ty trong thời gian tới ................................................................................................................. 58 3.1.1. Cơ hội và thách thức của ngành may mặc ở Việt Nam .................. 58 iv 3.1.2. Phương hướng hoạt động của công ty .......................................... 60 3.1.3. Mục tiêu của Công ty................................................................... 61 3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Đăng Công ............................................................................... 64 3.2.1. Biện pháp thứ nhất: Giảm giảm các khoản phải thu khách hàng bằng cách sử dụng chiết khấu thanh toán ....................................................... 64 3.2.2. Biện pháp thứ hai: Giảm lượng hàng hoá tồn kho để giảm trả lãi ngân hàng ............................................................................................. 67 3.2.3. Biện pháp thứ ba: Giảm các khoản nợ ngắn hạn và lãi vay bằng cách huy động vốn của cán bộ công nhân viên trong Công ty ......................... 69 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 71 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 73 v DANH MỤC VIẾT TẮT Viết tắt Chi tiết NSLĐ - Năng suất lao động. TSLĐ - Tài sản cố định. TSCĐ - Tài sản lưu động. CBCNLĐ - Cán bộ, công nhân lao động. SXKD - Sản xuất kinh doanh. VCĐ - Vốn cố định VLĐ - Vốn lưu động VKD - Vốn kinh doanh VCSH - Vốn chủ sở hữu TNHH - Trách nhiệm hữu hạn vi DANH MỤC BẢNG Bảng Bảng 2.1: Danh mục các sản phẩm chính của Công ty Bảng 2.2 Danh mục nguyên vật liệu chính của Công ty Bảng 2.3: Thống kê về số lượng lao động của Công ty Bảng 2.4: Cơ cấu đội ngũ lãnh đạo của Công ty Bảng 2.5: Thống kê các loại thiết bị hiện có trong Công ty Bảng 2.6: Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty Bảng 2.7: Cơ cấu vốn kinh doanh của Công ty Bảng 2.8: Hiệu quả sử dụng tổng vốn của Công ty Bảng 2.9: Hiệu quả sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu của Công ty Bảng 2.10: Cơ cấu tài sản lưu động của Công ty Bảng 2.11: Hiệu quả suqwr dụng vốn lưu động của Công ty Bảng 2.12: Hiệu quả sử dụng vốn cố định của Công ty Bảng 2.13: Cơ cấu lao động của Công ty Bảng 2.14: Hiệu quả sử dụng lao động của Công ty Bảng 2.15: Tổng hợp tình hình thực hiện chi phí của Công ty Bảng 2.16: Hiệu quả sử dụng chi phí của Công ty Bảng 2.17: Tổng hợp các chỉ tiêu hiệu quả SXKD của Công ty Bảng 3.1: Kế hoạch của Công ty từ năm 2013- 2017 Bảng 3.2: Phân loại khách hàng theo thời gian thanh toán Bảng 3.3: Các tỷ lệ chiết khấu vii Trang 29 30 32 32 34 37 38 41 43 44 46 48 49 51 53 54 55 63 64 66 DANH MỤC HÌNH Hình Hình 2.1: Sơ đồ mô hình tổ chức của Công ty Hình 2.2: Dây chuyền sản xuất của Công ty Hình 2..3: Biểu đồ biểu diễn doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua các năm Hình 3.1: Thị trường xuất khẩu dệt may Việt Nam 11 tháng năm 2013 viii Trang 27 35 39 59 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, trong quá trình đó cơ hội mở ra rất nhiều nhưng thách thức cũng không hề ít đòi hỏi các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phải nắm bắt được thời cơ, vượt qua khó khăn thử thách để tồn tại và phát triển. Ngành dệt may luôn là một trong những ngành đi đầu, có vai trò quan trọng trong chiến lược xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam ra thị trường thế giới.Trong nhiều năm qua, ngành dệt may Việt Nam luôn là ngành có sự tăng trưởng ổn định và phát triển vượt bậc để trở thành ngành xuất khẩu dẫn đầu cả nước. Với gần 4000 doanh nghiệp và khoảng 2,5 triệu lao động, năm 2013 dệt may Việt Nam đã đạt được doanh thu xuất khẩu trên 20 tỷ USD, chiếm 15% GDP. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu khá cao, ngành dệt may đã có những đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung ở Việt Nam. Đặc biệt từ tháng 1/2007 Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) sau 11 năm đàm phán, từ đó mở ra cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp trong nước nói chung cũng như các doanh nghiệp trong ngành dệt may nói riêng. Bên cạnh đó Việt Nam đang tiến hành đàm phán tham gia hiệp ước đối tác chiến lược về kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TTP) cũng là điều kiện vô cùng thuận lợi mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp về hạn ngạch và thuế xuất. Mặc dù kim nghạch xuất khẩu lớn và liên tục tăng từ năm 2000 trở lại đây, nhưng hiệu quả xuất khẩu của ngành dệt may vẫn còn thấp. Giá trị gia tăng của sản phẩm xuất khẩu hạn chế trong khi là ngành có số lượng lao động và doanh nghiệp đông đảo. Công ty TNHH Đăng Công là doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực may mặc xuất khẩu. Sự thành công của từng doanh nghiệp sẽ góp phần vào sự thành công của đất nước. Để có được sự thành công đó điều quan trọng nhất đối với mỗi doanh nghiệp kinh doanh hiện nay là phải kinh doanh có hiệu quả. 1 Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi lựa chọn đề tài “Phân tích và đề xuất một số biện pháp để nâng cao hiệu quả kinh doanh cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đăng Công ” . 2. Mục đích của đề tài Phân tích các chỉ tiêu trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, làm tăng hiệu quả hoạt động trên mọi mặt của lĩnh vực kinh doanh như: Sản xuấtquản trị - tài chính của doanh nghiệp, để có những tác động kịp thời, trực tiếp vào các mặt hoạt động giúp cho doanh nghiệp có được hiệu quả chung tốt nhất. Trong điều kiện hiện nay, các doanh nghiệp phải luôn đẩy mạnh khả năng cạnh tranh, do vậy không có cách nào khác doanh nghiệp phải tiến hành phân tích toàn diện các mặt của hoạt động kinh doanh. Như vậy có thể nói rằng mục tiêu của việc phân tích hoạt động kinh doanh là một hoạt động có tác động sống còn đối với doanh nghiệp, tùy theo quy mô, loại hình doanh nghiệp mà mức độ, phương pháp lựa chọn khác nhau. Mục đích của đề tài là phân tích được thực trạng hiệu quả kinh doanh hay hiệu quả sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp bao gồm nhận dạng được điểm mạnh, điểm yếu, khó khăn, thuận lợi và phát hiện những yếu kém trong công tác quản lý sản xuất kinh doanh. Đồng thời tìm hiểu các nguyên nhân đứng sau thực trạng đó để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm khắc phục và cải thiện những yếu kém đó. Mục tiêu cụ thể bao gồm:  Tổng hợp cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh tại doanh nghiệp/tổ chức.  Ứng dụng cơ sở lý luận này để tiến hành phân tích hiệu quả kinh doanh tại Công ty TNHH Đăng Công.  Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả kinh doanh cho Công ty TNHH Đăng Công. 3. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp phân tích hiệu quả kinh doanh bao gồm một hệ thống các công cụ và biện pháp nhằm tiếp cận, nghiên cứu các sự kiện, hiện tượng, các mối quan hệ bên trong và bên ngoài nhằm đánh giá tình hình sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp. Về lý thuyết, có nhiều phương pháp phân tích 2 hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, nhưng trên thực tế thì thường sử dụng phương pháp so sánh, phương pháp đồ thị và phương pháp thay thế liên hoàn. 4. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là các hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Đăng Công trong giai đoạn 2011-2013. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý thuyết về phân tích hiệu quả kinh doanh. Chương 2: Phân tích hiệu quả kinh doanh của Công ty TNHH Đăng Công Chương 3: Một số biện pháp để nâng cao hiệu quả kinh doanh của Công ty TNHH Đăng Công. 3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH 1.1. Tổng quan về hiệu quả kinh doanh Một doanh nghiệp dù quy mô lớn, trung bình hay nhỏ hoạt động sản xuất kinh doanh ở bất kỳ lĩnh vực nào để tồn tại và phát triển đều phải hoạt động có hiệu quả. Để biết được thực trạng hoạt động của doanh nghiệp, vấn đề phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh mang một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Từ kết quả phân tích chính xác, các nhà quản lý doanh nghiệp sẽ có được những quyết định đúng đắn đưa doanh nghiệp hoạt động ngày càng hiệu quả hơn. Trong cơ chế kinh tế thị trường, mục tiêu bao trùm và lâu dài của mọi doanh nghiệp kinh doanh là tối đa hoá lợi nhuận. Để đạt được mục tiêu lớn nhất này, doanh nghiệp phải xác định chính xác kinh doanh phù hợp trong từng giai đoạn thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh, phải phân bổ và quản trị hiệu quả các nguồn lực và luôn luôn kiểm tra đánh giá xem quá trình đang diễn ra có hiệu quả không. 1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh Hiệu quả kinh doanh là phạm trù kinh tế, gắn với cơ chế thị trường có quan hệ với tất cả các yếu tố trong quá trình sản xuất kinh doanh như: lao động, vốn, máy móc, nguyên vật liệu... nên doanh nghiệp chỉ có thể đạt hiệu quả cao khi việc sử dụng các yếu tố cơ bản của quá trình kinh doanh có hiệu quả. Khi đề cập đến hiệu quả kinh doanh nhà kinh tế dựa vào từng góc độ xem xét để đưa ra các định nghĩa khác nhau. Đối với các doanh nghiệp để đạt được mục tiêu sản xuất kinh doanh cần phải trú trọng đến điều kiện nội tại, phát huy năng lực hiệu quả của các yếu tố sản xuất và tiết kiệm mọi chi phí. Yêu cầu của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh là phải sử dụng các yếu tố đầu vào hợp lý nhằm đạt được kết quả tối đa và chi phí tối thiểu. Tuy nhiên để hiểu rõ bản chất của hiệu quả cũng cần phân biệt khái niệm hiệu quả và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh . 4 Ta có thể rút ra khái niệm về hiệu quả như sau: “ Hiệu quả là sự so sánh kết quả đầu ra và yếu tố nguồn lực đầu vào”[theo Nguyễn Ngọc Lân - chuyên đề hiệu quả kinh tế] . Sự so sánh đó có thể là sự so sánh tương đối và so sánh tuyệt đối. Kết quả đầu ra thường được biểu hiện bằng GTTSL, DT, LN Yếu tố nguồn lực đầu vào là lao động, chi phí, tài sản và nguồn vốn Bên cạnh đó người ta cũng cho rằng “ Hiệu quả kinh doanh là phạm trù kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực và trình độ chi phí nguồn lực đó trong quá trình tái sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh” [theo Đỗ Hữu Tùng – giáo trình quản trị tài chính] . Hiệu quả kinh doanh ngày nay càng trở lên quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. Hiệu quả tuyệt đối được xác định như sau: A=K-C Chỉ tiêu hiệu quả tương đối được xác định như sau: A K C Trong đó:  A: Hiệu quả kinh doanh  K: Kết quả kinh doanh (bằng các chỉ tiêu sau: GTTSL, Tổng DT, LN...)  C: Nguồn lực đầu vào (bao gồm: Lao động, chi phí, vốn, thiết bị ...) 1.1.2. Phân biệt giữa kết quả và hiệu quả kinh doanh Từ những khái niệm trên ta có thể hiểu hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực (lao động thiết bị máy móc, nguyên nhiên liệu và tiền vốn) nhằm đạt được mục tiêu, mong muốn mà doanh nghiệp đề ra. Hiệu quả kinh doanh phản ánh trình độ tổ chức và được xác định bằng tỷ số giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó. Nó là thước do ngày 5 càng quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong từng thời kỳ. Hiệu quả kinh doanh càng cao càng có điều kiện mở mang và phát triển đầu tư mua sắm máy móc thiết bị, nâng cao đời sống cho người lao động, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà nước. Ngoài ra chúng ta cần phân biệt sự khác nhau và mối quan hệ giữa hiệu quả kinh doanh và kết quả kinh doanh. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là số tuyệt đối phản ánh quy mô đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sau mỗi kỳ kinh doanh. Trong quá trình sản xuất kinh doanh thì kết quả cần đạt được bao giờ cũng là mục tiêu cần thiết của doanh nghiệp. Kết quả bằng chỉ tiêu định lượng như số lượng sản phẩm tiêu thụ, doanh thu, lợi nhuận... và cũng có thể phản ánh bằng chỉ tiêu định tính như uy tín, chất lượng sản phẩm. Xét về bản chất hiệu quả và kết quả khác hẳn nhau. Kết quả phản ánh quy mô còn hiệu quả phản ánh sự so sánh giữa các khoản bỏ ra và các khoản thu về. Kết quả chỉ cho ta thấy quy mô đạt được là lớn hay nhỏ và không phản ánh chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh. Có kết quả mới tính đến hiệu quả. Kết quả dùng để tính toán và phân tích hiệu quả trong từng kỳ kinh doanh. Do đó kết quả và hiệu quả là hai khái niệm khác hẳn nhau nhưng có mối quan hệ mật thiết với nhau. 1.1.3. Bản chất hiệu quả kinh doanh Theo nghĩa tổng quát thì hiệu quả kinh tế là phạm trù phản ánh trình độ quản lý, đảm bảo thực hiện có kết quả cao về nhiệm vụ kinh tế xã hội đặt ra với chi phí nhỏ nhất. Phạm trù kinh tế được hiểu trên hai góc độ đó là định tính và định lượng. Về định lượng: Hiệu quả kinh tế của việc thực hiện mỗi nhiệm vụ kinh tế xã hội biểu hiện mối tương quan giữa kết quả thu được với chi phí bỏ ra. Nếu xét tổng hợp thì người ta chỉ thu lại được hiệu quả kinh tế khi kết quả thu về lớn hơn chi phí bỏ ra, chênh lệch càng lớn thì hiệu quả càng cao. Về mặt định tính: Mức độ hiệu quả kinh tế thu được phản ánh trình độ năng lực quản lý sản xuất kinh doanh. 6 Hai mặt định tính và định lượng của hiệu quả kinh doanh không được tách rời nhau. Hiệu quả kinh tế không đồng nhất với kết quả kinh tế. Hiệu quả kinh tế là phạm trù so sánh, thể hiện mối quan tâm giữa cái bỏ ra và cái thu về. Kết quả chỉ là yếu tố cần thiết để phân tích đánh giá hiệu quả tự bản thân mình, kết quả chưa thể hiện được nó tạo ra ở mức độ nào và chi phí nào, có nghĩa riêng kết quả chưa thể hiện được chất lượng tạo ra nó. Bản chất hiệu quả kinh tế là thể hiện mục tiêu phát triển kinh tế và các hoạt động sản xuất kinh doanh , tức là thoả mãn tốt hơn nhu cầu của thị trường. Vì vậy nói đến hiệu quả là nói đến mức độ thoả mãn nhu cầu với việc lựa chọn và sử dụng các nguồn lực có giới hạn tức là nói đến kết quả kinh tế trong việc thoả mãn nhu cầu. Tóm lại: Vấn đề nâng cao hiệu quả kinh tế của sản xuất xã hội và toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh khác là một yêu cầu cơ bản nhất của mục tiêu phát triển. 1.1.4 . Phân loại hiệu quả kinh doanh Hiệu quả là một phạm trù lớn mang tính tổng hợp vì vậy trong việc tiếp cận, phân tích và đánh giá chỉ tiêu này cần nhận thức rõ về tính đa dạng các chỉ tiêu hiệu quả và phân loại các chỉ tiêu hiệu quả theo các căn cứ sau: Căn cứ theo yêu cầu tổ chức xã hội và tổ chức quản lý kinh tế của các cấp quản lý trong nền kinh tế quốc dân: Phân loại hiệu quả theo cấp hiệu quả của ngành nghề, tiềm lực và theo những đơn vị tế bao gồm:  Hiệu quả kinh tế quốc dân , hiệu quả kinh tế vùng (Địa phương)  Hiệu quả kinh tế sản xuất xã hội khác.  Hiệu quả kinh tế khu vực phi sản xuất (Giáo dục, y tế...)  Hiệu quả kinh tế Doanh nghiệp (Được quan tâm nhất) Căn cứ vào nội dung và tính chất của các kết quả nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của mục tiêu, người ta phân biệt hiệu quả kinh tế và các loại hiệu quả khác.  Hiệu quả kinh tế.  Hiệu quả xã hội.  Hiệu quả kinh tế - xã hội. 7  Hiệu quả kinh doanh. Trong các loại hiệu quả trên, chúng ta quan tâm đến hiệu quả kinh doanh vì hiệu quả kinh doanh gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và cũng là đối tượng nghiên cứu của đề tài. Đối với hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lại được chia ra:  Hiệu quả kinh doanh tổng hợp  Hiệu quả kinh doanh bộ phận. Hiệu quả kinh doanh tổng hợp phản ánh khái quát và cho phép kết luận về hiệu quả kinh doanh của toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (hay một đơn vị bộ phận của doanh nghiệp). trong một thời kỳ xác định. Hiệu quả kinh doanh bộ phận là hiệu quả kinh doanh chỉ xét ở từng lĩnh vực hoạt động cụ thể của doanh nghiệp (sử dụng từng loại tài sản, nguyên vật liệu, hoạt động kinh doanh chính, liên doanh liên kết ..). Nó phản ánh hiệu quả ở từng lĩnh vực cụ thể, không phản ánh hiệu quả của từng doanh nghiệp. Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp còn được chia ra theo tiêu thức thời gian:  Hiệu quả kinh doanh ngắn hạn.  Hiệu quả kinh doanh dài hạn. Hiệu quả kinh doanh ngắn hạn là hiệu quả kinh doanh được xem xét, đánh giá ở từng khoảng thời gian ngắn như tuần, tháng, quý, năm, vài năm… Hiệu quả kinh doanh dài hạn là hiệu quả kinh doanh được xem xét đánh giá trong khoảng thời gian dài gắn với các chiến lược, kê hoạch dài hạn, thậm chí người ta còn nói đến hiệu quả kinh doanh lâu dài ngắn với quãng đời tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Giữa hiệu quả kinh doanh dài hạn và ngắn hạn có mối quan hệ biện chứng với nhau và trong nhiều trường hợp còn mâu thuẫn với nhau. Đôi khi vì mục tiêu hiệu quả trong dài hạn mà người ta có thể hy sinh hiệu quả trong ngắn hạn, chẳng hạn như xem xét đối với các tập đoàn bán lẻ nổi tiếng trên thế giới đang thâm nhập vào thị trường Việt Nam như METRO (Carh&Carry) và BIG C (Big Coral). 8 1.1.5. Sự cần thiết và ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh Sự cần thiết khách quan: Trong điều kiện sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường, để tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp phải có lãi. Để đạt được kết quả cao nhất trong sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần xác định phương hướng mục iêu trong đầu tư. Muốn vậy cần nắm được các nhân tố ảnh hưởng, mức độ và xu hướng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh. Điều này chỉ thực hiện trên cơ sở phân tích kinh doanh. Thời kỳ chủ nghĩa đế quốc, sự tích tụ cơ bản dẫn đến sự tích tụ sản xuất, các Công ty ra đời sản xuất phát triển cực kỳ nhanh chóng cả về quy mô lẫn hiệu quả, với sự cạnh tranh gay gắt và khốc liệt. Để chiến thắng trong cạnh tranh, đảm bảo quản lý tốt các hoạt động của Công ty đề ra phương án giải pháp kinh doanh có hiệu quả, nhà tư bản nhận thông tin từ nhiều nguồn, nhiều loại và yêu cầu độ chính xác cao. Với đòi hỏi này công tác hạch toán không thể đáp ứng được vì vậy cần phải có môn khoa học phân tích kinh tế độc lập với nội dung phương pháp nghiên cứu phong phú. Ngày nay với những thành tự to lớn về sự phát triển kinh tế – Văn hoá, trình độ khoa học kỹ thuật cao thì phân tích hiệu quả càng trở lên quan trọng trong quá trình quản lý doanh nghiệp bởi nó giúp nhà quả lý tìm ra phương án kinh doanh có hiệu quả nhất về Kinh tế- Xã hội – Môi trường. Trong nền kinh tế thị trường để có chiến thắng đòi hỏi các doanh nghiệp phải thường xuyên áp dụng các tiến bộ khoa học, cải tiến phương thức hoạt động, cải tiến tổ chức quản lý sản xuất và kinh doanh nhằm nâng cao năng suất chất lượng và hiệu quả. Tóm lại: Phân tích hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh giúp cho nhà quản lý đưa ra những quyết định về sự thay đổi đó, đề ra những biện pháp sát thực để tăng cường hoạt động kinh tế và quản lý doanh nghiệp nhằm huy động mọi khả năng tiềm tàng về vốn, lao động, đất đai... vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 9 Ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả kinh doanh : Đối với nền kinh tế quốc dân: hiệu quả kinh doanh là phạm trù kinh tế quan trọng, phản ánh yêu cầu quy luật tiết kiệm thời gian phản án trình độ sử dụng các nguồn lực, trình độ sản xuất và mức độ hoàn thiện của quan hệ sản xuất trong cơ chế thị trường. Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất ngày càng cao, quan hệ sản xuất càng hoàn thiện, càng nâng cao hiệu quả. Tóm lại hiệu quả kinh doanh đem lại cho quốc gia sự phân bố, sử dụng các nguồn lực ngày càng hợp lý và đem lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp. Đối với bản thân doanh nghiệp: Hiệu quả kinh doanh xét về mặt tuyệt đối chính là lợi nhuận thu được. Nó là cơ sở để tái sản xuất mở rộng, cải thiện đời sống cán bộ công nhân viên. Đối với mỗi doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong cơ chế thị trường thì việc nâng cao hiệu quả kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và sự phát triển của doanh nghiệp. Ngoài ra nó còn giúp doanh nghiệp cạnh tranh trên thị trường, đầu tư, mở rộng, cải tạo,hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh. Đối với người lao động: Hiệu quả kinh doanh là động lực thúc đẩy kích thích người lao động hăng say sản xuất, luôn quan tâm đến kết quả lao động của mình. Nâng cao hiệu quả kinh doanh đồng nghĩa với việc nâng cao đời sống lao động thúc đẩy tăng năng suất lao động và góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh. 1.2. Nội dung và các chỉ tiêu dùng trong phân tích hiệu quả kinh doanh Để đánh giá tổng quát về hiệu quả hoạt động kinh doanh, người ta thường sử dụng chỉ tiêu doanh lợi. Các chỉ tiêu này phản ánh mức lời của doanh nghiệp. Ngoài ra còn sử dụng nhiều chỉ tiêu khác để phản ánh hiệu quả của việc sử dụng các yếu tố đầu vào của doanh nghiệp. 1.2.1. Nội dung phân tích kết quả kinh doanh Phân tích kết quả kinh doanh giúp cho doanh nghiệp xác định được đầy đủ những nguyên nhân tác động đến quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh [theo Phạm Văn Dược – phân tích hoạt động kinh doanh] Từ đó có những quyết định kinh doanh hiệu quả. Bao gồm: Phân tích hoạt động kinh doanh; 10 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh; Phân tích các biến động chi phí sản xuất kinh doanh; Phân tích các báo cáo tài chính doanh nghiệp; Phân tích biến động doanh thu…. 1.2.1.1. Các chỉ tiêu phân tích kết quả kinh doanh Hệ số doanh lợi, doanh thu thuần: Lợi nhuận (trước thuế, sau thuế) Hệ số DT, DT thuần = Doanh thu thuần Hệ số này cho biết doanh nghiệp thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận (trước thuế, sau thuế ) từ một đồng doanh thu. Phân tích chỉ tiêu doanh thu: Mục đích: Nhằm thấy được doanh thu biến động theo xu hướng cơ bản nào; cho phép quan sát được các biến động của doanh thu một cách cụ thể, chính xác về số tăng (giảm) tuyệt đối, tốc độ tăng (giảm) tuyệt đối, giá trị tăng giảm … Phân tích chỉ tiêu lợi nhuận: Mục đích: Phân tích sự biến động của lợi nhuận theo thời gian để đánh giá được mức độ tăng, giảm của lợi nhuận, xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố tới lợi nhuận. 1.2.1.2. Các phương pháp xác định kết quả Kết quả kinh doanh =  doanh thu –  chi phí - Chỉ tiêu doanh thu: Doanh thu của doanh nghiệp trong thời kỳ xem xét (thường là 1 năm) là tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp đã bán được trong thời kỳ đó (đã xuất hóa đơn bán hàng). Doanh thu =  giá bán x Số lượng hàng bán - Chỉ tiêu doanh thu: Doanh thu được chia làm 3 loại: Với giá bán có tính thuế GTGT thì doanh thu được gọi là doanh thu có thuế GTGT. 11