Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta có thể khẳng định rằng: Phụ nữ là một nửa của thế giới,
không có phụ nữ thế giới sẽ không thể tồn tại được. Điều đó hoàn toàn
chính xác. Ngay từ xã xưa thì phụ nữ đã đóng một vai trò hết sức quan
trọng điều đó được thể hiện qua các cuộc kháng chiến chống quân xâm
lược như: Đông hán cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của hai bà
Trưng, cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Ngô của bà Triệu.
Họ là những người phụ nữ chân yếu tay mềm nhưng họ đã góp phần
đánh bại những đạo quân xâm lược dành lại độc lập, tự do cho đất nước.
Truyền thống tốt đẹp đó không những không bị phai nhạt mà nó được
tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn. Điều này được thể hiện qua hai cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Những người phụ nữ tiếp tục
khẳng định vai trò của mình trong công cuộc kháng chiến bảo vệ đất nước.
Họ đã dũng cảm chiến đấu hy sinh vì độc lập dân tộc. Những người chị,
người mẹ vẫn âm thầm che chở, lo lắng cho bộ đội, sẵn sàng hy sinh để bảo
vệ họ và rồi đã có biết bao người mẹ mất con, biết bao người vợ mất chồng
nhưng họ vẫn kiên cường chịu đựng đau khổ, mất mát để tiếp tục sống.
Qua đó chúng ta thấy được bản lĩnh của người phụ nữ thật vĩ đại, họ hoàn
toàn không thua kém những đấng mày râu.
Trong chiến tranh lao động nữ đã thể hiện vai trò hết sức to lớn. vậy
trong thời bình vai trò củ người phụ nữ được thể hiện như thế nào?
Trước hết trong xã hội phong kiến mặc dù bị bó hẹp trong khuôn khổ
của những chuẩn mực đạo đức luận lý xã hội , họ bị khuôn trong vòng
cương tỏa của “tam tòng, tứ đức” ít khi được tham gia vào những chuyện
đại sự của gia đình, làng xã nhưng họ vẫn nắm giữ một vai trò vô cùng
quan trọng.
Còn trong xã hội ngày nay, với sự tiến bộ về mọi mặt của đời sống thì
vị thế của lao động nữ cũng ngày càng được khẳng định hơn.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Trong gia đình họ là người vợ, người mẹ. người con dâu đảm đang,
hiếu thảo, hết lòng vì chồng con. Còn trong xã hội họ ngày càng đảm nhận
những vị trí quan trọng mà trước kia chỉ dành riêng cho những người đàn
ông, họ có mặt trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Những
người phụ nữ không chỉ bình đẳng về quyền lợi mà họ còn có cơ hội khẳng
định vị thế của mình trong xã hội.
Xuất phát từ những vai trò to lớn mà lao động nữ đã khẳng định như
trên nên tôi chọn đề tài “Vai trò của người lao động nữ ở phạm vi gia đình
và xã hội” để làm để tài nghiên cứu cho mình.
2. Lịch sử nghiên cứu
Vấn đề “Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội” từ
trước đến nay dã có nhiều người nghiên cứu và tìm hiểu. Nó đã trở thành
một vấn đề được nhiều người quan tâm, chú ý. Tuy không còn là một vấn
đề mới mẻ nhưng nó không bao giờ hết quan trọng trong xã hội.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Với bài này nội dung chủ yếu là nghiên cứu về vai trò của lao động
nữ trong gia đình và xã hội.
Phạm vi: Lao động nữ trong gia đình và xã hội Việt Nam
Đối tượng nghiên cứu: lao động nữ
4. Phương pháp nghiên cứu
Bài tiểu luận này đã sử dụng hàng loạt phương pháp nghiên cứu khác
nhau như:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp nguồn thông tin lý thuyết từ các
tài liệu
- Phương pháp ghi chép, trích dẫn thông tin từ các phương tiện như
báo, Internet, ti vi…
5. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài này nhằm đánh giá vai trò của lao động nữ trong gia
đình và xã hội.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Qua đó thấy được vai trò to lớn mà những người phụ nữ đã hy sinh,
cống hiến cho gia đình và xã hội.
Từ đó có cách nhìn nhận đúng hơn về lao động nữ trong xã hội ngày
nay.
6. Cấu trúc bài nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu ngoài phần mở đầu và phần kết luận, phần nội dung
gồm có 2 chương
Chương 1: Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình.
Chương 2: Vai trò của lao động nữ ở phạm vi xã hội.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1 VAI TRÒ CỦA LAO ĐỘNG NỮ Ở PHẠM VI
GIA ĐÌNH
1.1. Vai trò của lao động nữ Việt Nam trong gia đình truyền thống
Bằng những hoạt dộng thực tiễn của mình, lao động nữ Việt Nam đã
chứng minh được vai trò vị trí to lớn của bản thân đối với sự tồn tại và phát
triển của cộng đồng. Nhìn ở góc độ gia đình hay cá nhân, có thể thấy được
một âm hưởng chung là thừa nhận, khẳng đóng vai trò, vị thế lao động nữ
như một nhân vật trung tâm trong các mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên ở một
khía cạnh chung nhất thì địa vị, hình ảnh của người phụ nữ trong gia đình
truyền thống và hiện đại vẫn chưa đạt được mức đáng kể, nhất là trong hoạt
động xã hội.
Dù thế nào và thời đại nào đi nữa thì thực tế trên rất nhiều lĩnh vực
đời sống xã hội, lao động nữ Việt vẫn là một tuyệt tác nghệ thuật của cuộc
đời. Họ luôn chứa đựng một kho tàng vô tận về tình yêu thương, sự hy
sinh, lòng nhân ái, vị tha, sự kiên trì chịu đựng, tính cẩn trọng tận tụy với
công việc gia đình, cộng đồng và xã hội.
Không chỉ trong xã hội truyền thống mà cả trong xã hội hiện đại lao động
nữ luôn tinh tế trong các mối quan hệ xã hội. lựa chọn cách ứng xử khôn
ngoan nhất, hài hòa nhất để vừa đảm nhận được thiên chức làm vợ. làm mẹ,
vừa từng bước khẳng định được vị thế trong gia đình cũng như trong xã
hội. Chừng mực nào đó và mức độ suy nghĩ nào đi nữa thì việc hy sinh sự
nghiệp cho chồng con, cho người thân yêu từ trước đến nay chính là người
phụ nữ muốn đặt tình yêu và gia đình lên trên hết.
Trong cấu trú xã hội nông thôn cổ truyền Việt Nam vị thế và hình
ảnh của lao động nữ được thể hiện rõ nét quan các mối quan hệ ứng xử với
gia đình, gia tộc, với xóm làng và xã hội. Nhà nghiên cứu Từ Chi đã cho
thấy nhiều phương diện, đặc biệt là phương diện kinh tế nông nghiệp và
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
tiểu thương nghiệp vai trò địa vị của người phụ nữ và bình đẳng nam giới,
thậm chí trong những trường hợp nhất định. Lời nói của người phụ nữ có
tác dụng quyết định, chẳng hạn khi bàn đến các khoản chi tiêu bằng tiền. Vì
trong sản xuất nông nghiệp và buôn bán tiền do chị em làm ra, vị trí tay
hòm chìa khóa… văn hóa nông nghiệp lúa nước Việt Nam theo quy mô
tiểu canh – tiểu gia đình – tiểu nông, cho phép người phụ nữ tham gia hầu
hết các công việc của phương thức canh tác này. Ngoài ra họ còn thực hiện
được mọi chức năng gia đình cũng như hoạt động buôn bán tiểu thương.
Như vậy, ở gia đình người Việt, thậm chí ở mức độ cộng đồng thì ảnh
hưởng cũng như địa vị của lao động nữ không phải là thấp như nhiều người
đã lầm tưởng, mà ngược lại từ trong công việc gia đình đến xã hội phụ nữ
đều đóng vai trò chủ động. Với tư thế đó, ngoài chức năng là “nội tướng”
trong gia đình người phụ nữ còn là nơi hội tụ mọi niềm vui, nỗi buồn của
chồng con. Việc coi trọng gia đình ở người phụ nữ xuất phát từ nguyên
nhân tự nhiên và truyền thống văn hóa…
Phụ nữ nuôi dưỡng, chăm sóc con cái, người già, người ốm đau
trong gia đình. Là người dành thời gian gắn bó trong các thành viên của gia
đình nhiều nhất. Họ bao giờ cũng gắn với con cái tâm tình với con cái hơn
người đàn ông.. chỉ chừng ấy thôi cũng có thể thấy vai trò và vị thể của
người phụ nữ là hết sức quan trọng và cần thiết không chỉ trong chức năng
tái sinh loài mà trong quá trình phát triển gia đình và xã hội.
Tuy nhiên xã hội Việt Nam, văn hóa Việt Nam gia đình truyền thống
Việt Nam chịu ảnh hưởng khá đậm nét của nha giáo và phật giáo nên hình
ảnh người phụ nữ trong gia đình truyền thống dù muốn hay không cũng bị
chi phối bởi những chuẩn mực đạo đức, luân lý vốn được cả xã hội thừa
nhận: Tôn ti trật tự trong gia đình, sự phân chia thứ hạng. Trong thời gian
dài lao động nữ mặc nhiên chấp nhận cam chịu địa vị, số phận thấp kém
hơn của mình so với nam giới. Họ bị khuôn trong vòng cương tỏa của “tam
tòng, tứ đức” ít khi được tham gia vào chuyện đại sự của gia đình, con cái.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Thậm chí trong hoạt động sản xuất nông nghiệp hầu như tất thảy điều do
lao động nữ tham gia, nhưng quyết định phân chia thành quả đều do người
đàn ông thực hiện. Trên thực tế nam giới chủ làm những công việc nặng
nhọc mà người phụ nữ không đảm đương được, hoặc vì quá nạng
nhọc…Còn lao động nữ, ngoài việc đồng áng, buôn bán còn phải tất bật
không biết bao nhiêu là việc nhà, nội trợ nhưng họ vẫn bị coi thấp trong
công việc và trong đời sống xã hội. Như trên, dù rằng trong thực tế vị trí
người phụ nữ là lớn, cần thiết, quan trọng, song sự thể hiện của bản thân
trong mắt mọi người cũng như sự đánh giá của gia đình và xã hội truyền
thống chưa thực sự đúng với vị trí đó.
Sự bình đẳng nam nữ là một yếu tố đánh giá vị thế của lao động nữ
trong gia đình. Mặc dù bị chèn ép song không phải người phụ nữ Việt
Nam không bộc lộ thế bình đẳng của mình. So với các giai đoạn trước, các
thế hệ trước lao động nữ trong gia đình và xã hội hiện nay có vị thế cao
hơn, bình đẳng hơn. Nhất là trong quá trình chuyển đổi cơ cấu, mô hình
văn hóa gia đình truyền thống sang mô hình gia đình đa dạng, hợp lý, có
quan hệ đa chiều…thì vai trò, vị thế của người phụ nữ trong gia đình và
ngoài xã hội cũng có những biến đổi về lượng và chất. Hiện nay, quy mô
đời sống vật chất và đời sống tinh thần trong mỗi gia đình và toàn xã hội
ngày càng nằm trong tay rất nhiều điều kiện và cơ hội để khẳng định vị thế
vai trò của mình theo hướng tích cực. Tuy nhiên trong bối cảnh xã hội hội
nhập kinh tế quốc tế, thị trường mở rộng, đời sống văn hóa đa dạng và
không ít phức tạp, với cơ chế và hệ thống thông tin lan tỏa toàn cầu trong
tích tắc với hàng loạt những diễn biến phức tạp trong đời sống cá nhân, gia
đình, cộng đồng…lại đang đặt lao động nữ Việt Nam vào những khó khăn
và thách thức mới. Làm thế nào để vừa nâng cao tầm thế, vừa giữ gìn và ổn
định gia đình, vừa tham gia vào các lĩnh vực xã hội một cách hiệu quả…
vẫn là một câu hỏi lớn đặt ra cho người phụ nữ, cho mỗi gia đình Việt
Nam.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
1.2. Lao động nữ và gia đình
Trong xã hội hiện đại nhịp sống ngày càng sôi động, vai trò của lao
động nữ trong gia đình và xã hội ngày càng cao. Thế kỉ XXI đang đề cao
vai trò của người phụ nữ, điều đó đòi hỏi người phụ nữ không ngừng học
tập, rèn luyện để nâng cao vai trò và vị trí của mình. Hiện nay lao động nữ
tham gia hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội nhưng phụ nữ còn phải
làm tốt vai trò của người mẹ, người vợ trong gia đình.
Gia đình là cái gốc của con người, mỗi con người sinh ra đều bắt đầu
từ mỗi gia đình, gia đình là cội nguồn của tình cảm, là sự bình yên của mỗi
con người. Gia đình là tế bào của xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã
hội tốt sẽ tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện. Với phụ nữ,
hạnh phúc gia đình gần như là tất cả. Có hạnh phúc gia đình người phụ nữ
sẽ thăng hoa cả về trí tuệ lẫn nhan sắc. Để làm đựơc điều này, khối óc mẫn
tuệ và sự nhạy cảm của con tim phụ nữ phải là nơi thức tỉnh mọi tình cảm;
là nơi làm cho trái tim gia đình tràn đầy tình yêu và hạnh phúc; nơi để
người chồng sẻ chia; nơi chăm sóc, góp phần giáo dục, định hướng, khích
lệ chồng con làm những việc tốt đẹp cho đời. Người giữ vai trò rất rất quan
trọng trong việc chèo lái con thuyền mơ ước đi đến bến bờ hạnh phúc.
Để vun đắp một gia đình ấm no, hạnh phúc, bình đẳng, tiến bộ, đòi hỏi
mỗi người phụ nữ phải làm tròn vai trò của mình trong gia đình.
1.2.1. Vai trò làm vợ
Muốn làm tròn vai trò làm vợ, người phụ nữ phải có tình yêu, phải có
lòng chung thủy, luôn vun đắp cho tình yêu và cuộc sống gia đình.
Là trung tâm tình cảm gắn kết các mối quan hệ giữa các thành viên
trong gia đình, họ hàng, phải biết đối xử công bằng và thật sự là tấm gương
sáng cho con noi theo. Có ý thức chăm lo cho các thành viên trong gia đình
cả về vật chất lẫn tinh thần.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Với mình phải trau dồi tứ đức đã được rút ra, đó là công – dung –
ngôn – hạnh.
Nghĩa là: Công: Là phụ nữ phải giỏi giang nữ công gia chánh, nấu ăn,
may vá, thêu thùa và giỏi chuyên môn nghề nghiệp.
Dung: là dung nhan phải gọn gàng tươi tắn. Có câu danh ngôn
“Không có người đàn bà xấu mà chỉ có người đàn bà không biết làm đẹp
mà thôi”. Đẹp ở đây phải phù hợp với điều kiện công tác và lao động của
mỗi người.Ngôn: là lới ăn tiếng nói từ tốn, dịu dàng “Chim khôn hót tiếng
rảng rang, người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”, “Lời nói không mất tiền
mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
Hạnh: là đức hạnh, nết na, cái tâm của con người đó biết đối nhân xử
thế, biết kính trên nhường dưới, biết trước, biết sau.
Dù ở vị trí nào trong xã hội, đó chỉ là công việc xã hội giao họ, còn ở
gia đình chúng ta vẫn là người vợ. vậy phải đảm bảo việc nhà lo cho chồng
con. Vợ còn là người làm rạng rỡ công danh, vị thế của chồng ngoài xã hội.
1.2.2. Vai trò làm mẹ
Phụ nữ có công sinh thành ra con cái, có trách nhiệm nuôi dưỡng, giáo
dục con khôn lớn trưởng thành. Phụ nữ còn là người thầy đầu tiên của con
người. Từ khi còn trong bụng mẹ đứa trẻ đã chịu những ảnh hưởng về
những tư duy, suy nghĩ của mẹ, niềm vui, nỗi buồn đều phản ánh của người
con.
Mẹ là tấm gương phản chiếu cho con, người mẹ đức độ vị tha thì đứa
con sẽ ngoan ngoãn, lễ phép. Trong giáo dục con cái cần lưu ý một số
điểm:
Hãy tôn trong mình và tôn trọng con
Phát huy tính tự lập của con
Nghiêm túc đối với con, kỷ luật con trong ranh giới cho phép.
Công bằng với con cả về tình yêu và vật chất.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
1.2.3. Vai trò làm dâu
Là nàng dâu không chỉ đối xử tốt với bố mẹ, anh chị em chưa đủ, mà
phải biết đặc điểm tâm lý của bố mẹ chồng.
Trong gia đình người phụ nữ đóng vai trò trung tâm trong tổ chức
cuộc sống gia đình, tạo không khí vui vẻ tinh thần và vật chất cho các thành
viên. Mặc dù kinh tế còn khó khăn nhưng biết cách tổ chức và chi tiêu có
kế hoạch thì vẫn tạo nên không khí ấm cúng và vui vẻ. Một gia đình hạnh
phúc thể hiện tài năng của người phụ nữ. Vậy đòi hỏi người phụ nữ phải:
- Biết phân công lao động trong gia đình phù hợp
- Quản lý điều tiết mọi chi tiêu trong gia đình có kế hoạch.
- Biết được sở thích của từng thành viên trong gia đình để động viên
kịp thời.
- Am hiểu được những cơ bản về nữ công gia chánh
- Phải làm tấm gương tốt trong gia đình và ngoài xã hộ.
Trước những đòi hỏi của nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế
quốc tế, bất cứ ở đâu trong lĩnh vực nào vai trò và hình ảnh người phụ nữ
cũng không thể thiếu. Chúng ta có quyền tin tưởng và hy vọng rằng người
phụ nữ sẽ có một cuộc sống, một công việc, một vị thế ngày càng xứng
đáng hơn với những gì mà họ luôn cần mẫn, chắt chiu và cống hiến cho
cuộc đời này.
1.3. Lao động nữ với hạnh phúc gia đình
Lao động nữ trong xã hội hiện đại không chỉ biết quanh quẩn với bếp
núc, gia đình. Họ đang mỗi ngày khẳng định mình ở vị trí cao hơn. Những
công việc trước đây tưởng như độc quyền dành cho phái mạnh thì bây giờ
đã có “bước chân” phụ nữ in dấu như: Chính trị gia, nhà du hành vũ trụ…
Thế nhưng khi sự nghiệp phát triển thì thời gian dành cho gia đình ngày
một ít đi, gìn giữ hạnh phúc gia đình là vấn đề quan tâm hàng đầu của
những người phụ nữ.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Một số “bí quyết” để giữ hạnh phúc gia đình mà lao động nữ nên chú
ý đó là:
1.3.1. Chia sẻ công việc với chồng
Một số người luôn có tính ôm đồm mọi việc vào mình, đơn giản là
họ không tin ai đó có thể làm tốt hơn. Kết quả là suốt ngày quần quật mệt
mỏi rã rời, không nên thế, mà người phụ nữ nên kêu gọi chồng mình cùng
làm việc, như vậy sẽ đạt hiệu quả hơn và cả hai người sẽ thấy hạnh phúc
hơn.
1.3.2. Cố gắng giữ bữa cơm gia đình
Ai đó nói rằng con đường ngắn nhất để tới trái tim đi ngang qua bao
tử, câu nói đó có vẻ hài hước nhưng lại đúng. Người đàn ông thường nhớ
những món ăn ngon mẹ mình nấu lúc còn nhỏ. Khi có gia đình đi đâu, ăn
mòn gì họ cũng nhớ về món ăn vợ mình nấu. Người phụ nữ nên cố gắng tự
tay nấu ăn cho gia đình, gia đình được sum họp trò chuyện cùng nhau như
thế tình cảm gia đình sẽ càng gắn kết hơn.
1.3.3. Không nhắc quá nhiều công việc
Không nên đem chuyện bực bội nơi bạn làm việc về trút giận lên
chồng con. Công việc của bạn cũng cần chồng con chia sẻ nhưng đừng đem
chồng ra làm “vật tế thần”. Phụ nữ thường mắc chứng kể lể quá nhiều mà
không quan tâm đến phản ứng của người khác.
1.3.4. Hãy luôn làm mới mình
Dù bạn đang bận rộn đến đâu thì cũng nên dành một khoảng thời
gian chăm sóc mình. Hãy luôn giữ cho thân hình luôn khỏe mạnh, tươi tắn
trong mắt chồng để chồng luôn thấy tự tin khi đi bên cạnh vợ của mình.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Chương 2: VAI TRÒ CỦA LAO ĐỘNG NỮ Ở PHẠM VI XÃ HỘI
2.1. Vai trò của lao động nữ trong xã hội xưa
2.1.1. Ơ Việt Nam
Con người là hoa của đất và người phụ nữ là hương hoa của cuộc
đời. Nói đến phụ nữ là nói đến một nửa nhân loại. Nói như Hồ Chủ tịch
“Muốn giải phóng giai cấp trước hết là giải phóng phụ nữ”. Vai trò của
người phụ nữ luôn được xã hội coi trọng và ghi nhận.
Trong xã hội phong kiến hình ảnh người phụ nữ được ví như “Cái cò
lặn lội bờ sông, gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”. Cuộc sống của họ
về vật chất thiếu thốn phải“chạy ăn từng bữa toát mồ hôi”, lam lũ đến cùng
cực; về tinh thần thì bị ràng buộc trong lễ giáo phong kiến của “tam tòng,
tứ đức”. Chế độ “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô” đã đẩy hình ảnh
người phụ nữ xuống sâu dưới đáy xã hội.
2.1.2. Ở phương Tây
Văn hóa phương Tây đã khởi nguồn trong một kiểu xã hội phụ
quyền, dựa trên nguyên tắc sự thống trị của nam giới trong gia đình và
cộng đồng. Việc thảo luận về vai trò phụ nữ trong những tác phẩm cổ
thường phản ánh bối cảnh phụ quyền này, nhưng vẫn có những ngoại lệ
đáng kể. Ngay cả trong thời đại xa xưa một số tư tưởng gia đã đi đến những
kết luận về thân phận phụ nữ trái ngược với trật tự đương thời.
Sự đoạn tuyệt nổi tiếng nhất với quan điểm phụ quyền cũ về thân
phận phụ nữ là đề xuất của Plato trong tác phẩm Republic rằng phụ nữ phải
được ngang hàng của nam giới trong cộng đồng chính trị. Plato khẳng định
rằng không có điều gì một người đàn ông có thể làm trong hoạt động cộng
đồng mà một phụ nữ không thể làm giỏi y như vậy. Ông thừa nhận ở vài
khía cạnh nào đó một phụ nữ, đơn giản vì họ là phụ nữ, không giỏi bằng
đàn ông trong hoạt động chính trị. Nhưng ông nghĩ rằng những khác biệt
giữa các cá nhân – đàn ông hay đàn bà – quan trọng hơn những những khác
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
biệt giữa các giới tính. Theo ông, một phụ nữ thông minh và có năng lực
thì giỏi hơn một người đàn ông thiếu những phẩm chất này, và quả là lãng
phí khả năng con người nếu không sử dụng cô ta trong việc quản lý nhà
nước.
Hơn hai ngàn năm sau Plato, triết gia người Anh John Stuart Mill lại
bênh vực cho phụ nữ. Quyển The Subjection of Women (“Sự nô dịch của
phụ nữ”) của ông tuyên bố đầy thuyết phục về quyền bình đẳng về chính
trị, kinh tế, xã hội giữa nam giới và phụ nữ. Trong tác phẩm Representative
Government (“Chính quyền đại diện”) của mình, ông đề cập đến vấn đề
bầu cử của phụ nữ, ông cho rằng đó là quyền tự nhiên thuộc về phụ nữ
cũng như nam giới trong việc có tiếng nói trong chính quyền của họ. Tuy
nhiên, qua nhiều thế kỷ và cho đến ngày nay, những lời phủ quyết đã thắng
thế trong cuộc tranh luận này. Plato và Mill nói lên ý kiến của một thiểu số
rất nhỏ. Aristotle, học trò vĩ đại của Plato, là một người ủng hộ điển hình
của quan điểm phản bác. Theo ông, đàn ông là hiện thân của lý tưởng con
người, còn phụ nữ là một dạng kém cỏi hơn của loài người. Aristotle hẳn sẽ
kinh hoàng trước những hoạt động của phụ nữ trong xã hội hiện đại. Đối
với ông, cũng như với Thánh Paul, im lặng là một niềm tự hào của phụ nữ,
và cô ta sẽ phải phục tùng chồng cô ta trong tất cả mọi chuyện.
Ngoài những vấn đề về quyền bình đẳng chính trị và xã hội, trong
thời đại của phong cách hiệp sĩ, đã nổi lên một ý niệm lý tưởng hóa về phụ
nữ như một sinh vật có những phẩm chất thoát tục và siêu việt. Ý niệm lãng
mạn về phụ nữ này có lẽ liên quan đến hình ảnh của Beatrice trong các tác
phẩm của Dante, trong đó có lẽ người phụ nữ đạt tới điểm cao nhất về tính
lý tưởng hóa trong văn chương phương Tây. Trong Divine Comedy (“Thần
khúc”), Beatrice, có lẽ là đối tượng của tình yêu không được thỏa mãn
trong đời sống thực của Dante, trở thành biểu tượng cho sự thông thái siêu
nhiên, thậm chí cao hơn cả triết học. Dĩ nhiên, ý niệm lãng mạn về phụ nữ
được nhấn mạnh hơn trong Don Quixote của Cervantes, trong đó người phụ
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
nữ được coi như một bông hoa mỏng manh, được yêu quý, bảo vệ và che
chở tránh không cho tiếp xúc với thế giới.
Trong tác phẩm hiện đại, những phản ứng phản bác quyền bình đẳng
của phụ nữ nói chung nhấn mạnh việc mất đi vẻ duyên dáng, bí ẩn và ngọt
ngào khi phụ nữ tham gia vào những hoạt động và những chức năng trước
đó chỉ dành cho đàn ông. Tuy nhiên ít có tác gia nào kêu gọi trở lại tình
trạng trước khi John Stuart Mill viết nên thỉnh nguyện đòi quyền bình đẳng
và quyền đi bầu cho phụ nữ.
Ông viết, “Ngày nay không ai còn cho rằng phụ nữ phải ở trong cảnh
tôi đòi cá nhân; rằng họ không được có tư tưởng, ước mơ, hoặc nghề
nghiệp, mà phải là kẻ lao dịch trong nhà cho các ông chồng, các ông bố,
hoặc các anh em trai.” Ông nói không ai muốn quay trở lại thời kỳ mà phụ
nữ không thể “quản lý tài sản, và có những sở thích tiền tài và công việc
giống kiểu của đàn ông.” Từ thời của Mill, không ai – hoặc khó có ai – ủng
hộ việc quay trở lại những ngày tháng vàng son cũ.
2.2. Vai trò của lao động nữ trong xã hội ngày nay
2.2.1. Vai trò vốn có của lao động nữ
Trong lịch sử loài người từ trước đến nay, lao động nữ bao giờ cũng
là một bộ phận quan trọng trong đội ngũ đông đảo những người lao động
trong xã hội. bằng lao động sáng tạo của mình, lao động nữ đã góp phần
làm giàu cho xã hội làm phong phú cuộc sống con người. Lao động nữ luôn
thể hiện vai trò không thể thiếu của mình trong các lĩnh vực đời sống xã hội
cụ thể là:
Trong lĩnh vực hoạt động vật chất phụ nữ là một lực lượng trực tiếp
sản xuất ra của cải vật chất, phụ nữ còn tái sản xuất ra bản thân con người
để duy trì và phát triển xã hội.
Trong lĩnh vực hoạt động tinh thần, phụ nữ có vai trò sáng tạo nền
văn hóa nhân loại. nền văn hóa dân gian của bất cứ nước nào, dân tộc nào
cũng có sự tham gia bằng nhiều hình thức của đông đảo phụ nữ.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Song song với những hoạt động góp phần sáng tạo ra mọi của cái vật
chất và tinh thần phụ nữ còn tích cự tham gia đấu tranh giai cấp, đấu tranh
giải phóng dân tộc, vì sự tiến bộ của nhân loại.
2.2.2. Những yếu tố tạo nên thành công cho lao động nữ
Đời sống của mỗi cá nhân luôn được bắt đầu trước hết từ phạm vi gia
đình và suốt cuộc đời họ, gia đình là môi trường đóng vai trò hết sức quan
trọng. Nếu gia đình được coi là tế bào của xã hội thì lao động nữ được coi
là hạt nhân của tế bào này. Đồng thời, gia đình là nơi thể hiện thực chất sự
bình đẳng và nâng cao địa vị của lao động nữ.
Tuy vậy, đã có một thời chúng ta có quan niệm sai lầm đánh giá
không đúng vị trí của gia đình trong sự phát triển của xã hội. Chúng ta chỉ
tập trung vào giải quyết những vấn đề xã hội nói chung còn những vấn đề
gia đình ngày càng trở nên nhỏ bé. Nói đến giải phóng phụ nữ, người ta
dường như quên mất rằng, gánh nặng gia đình còn đang đè nặng lên vai các
bà, các người vợ.
Lao động nữ chịu sự tác động của của môi trường xã hội và ngược
lại, người phụ nữ cũng tác động tới sự vận động của xã hội. Sự tác động
của xã hội đối với phụ nữ bao gồm cả hai mặt: tích cực và tiêu cực. Người
phụ nữ của thời hiện đại càng không thể tách rời với thực tế gia đình và xã
hội. Bởi chính tại hai môi trường này, người phụ nữ mới thể hiện, thực hiện
được những chức năng của mình. Điều cần làm là làm sao để gia đình và xã
hội tạo được những điều kiện thuận lợi nhất cho phụ nữ phát huy được khả
năng của mình. Đó là: người phụ nữ có công việc ổn định để đảm bảo cuộc
sống, có cơ hội học tập nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn, tham gia
ngày càng nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, các đoàn thể, câu lạc bộ, có
thời gian hưởng thụ văn hóa, văn nghệ, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp cho
bản thân...
Hiện nay, những thành tựu khoa học kỹ thuật hiện đại đã phần nào
hỗ trợ lao động nữ trong công việc nội trợ, giảm bớt sức lao động của
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
người phụ nữ trong gia đình. Song, phụ nữ vẫn là người làm chính công
việc nhà, từ việc bếp núc tới việc dạy dỗ con cái, chăm lo đời sống tinh
thần cho các thành viên trong gia đình. Cộng với thời gian làm việc ngoài
xã hội, quỹ thời gian dành cho việc hưởng thụ các giá trị văn hóa tinh thần,
việc học tập nâng cao trình độ kiến thức của phụ nữ là rất hiếm hoi, thậm
chí ở một số đối tượng phụ nữ như công nhân, buôn bán, quỹ thời gian này
gần như không có. Bên cạnh đó, nguy cơ bạo lực gia đình đang là mối đe
dọa cho một số không nhỏ phụ nữ. Trong khi đó, ở đâu bạo lực gia đình
xuất hiện, ở đó đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ bị tổn thương.
Để người phụ nữ đảm đương được vai trò của mình, đồng thời phát
huy được hết khả năng bản thân để phát triển trong thời hiện đại, yếu tố tự
thân của mỗi phụ nữ là rất quan trọng. Chỉ khi nào tính tích cực, chủ động
của người phụ nữ được khơi dậy, phụ nữ mới vừa có thể đảm đương tốt
công việc ngoài xã hội, vừa duy trì được mối quan hệ gia đình bền chặt,
một tổ ấm hạnh phúc.
2.2.3. Vai trò của lao động nữ trong quan hệ xã hội
Phẩm chất lao động nữ Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa –
hiện đại hóa đất nước càng được khẳng định một cách rõ nét hơn bao giờ
hết.
Trước hết chúng ta phải thừa nhận vai trò hết sức quan trọng của lao
động nữ trong gia đình. Họ có ảnh hưởng to lớn tới hạnh phúc và sự ổn
định của gia đình. Là người vợ hiền họ luôn luôn hiểu chồng, sẵn sàng chia
sẻ những ngọt bùi cũng như những đẳng cay cùng chồng khiến người
chồng luôn cảm thấy yên tâm trong cuộc sống. Không chỉ chăm sóc, giúp
đỡ chồng tại gia đình người vợ còn đưa ra những lời khuyên thiết thực giúp
chồng trong công việc, đóng góp vào thành công trong sự nghiệp của chồng
Là những người mẹ hết lòng vì con cái, họ thật sự là những tấm gương cho
con cái noi theo. Người mẹ luôn sẵn sàng hy sinh những lợi ích của bản
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
thân với ước nguyện cho con cái trưởng thành và thành công trong cuộc
sống.
Trong cuộc sống thường nhật đầy khó khăn chúng ta tìm thấy ở người
phụ nữ những ngời vợ người mẹ sự yên tĩnh trong tâm hồn và sự cân bằng
tình yêu trong cuộc sống. chính họ đã tiếp sức cho chúng ta vượt qua nhưng
khó khăn để sống một cuộc sống hữu ích.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa, người phụ nữ càng phải
chịu nhiều đòi hỏi khắt khe của xã hội hiện đại. Bên cạnh vai trò quan trọng
trong gia đình lao động nữ còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Phụ
nữ có mặt trong hầu hết các công việc và nắm giữ nhiều vị trí quan trọng.
Ngày càng nhiều người trở thành chính trị gia, các nhà khoa học nổi tiếng,
những nhà quản lý năng động. Trong nhiều lĩnh vực, sự có mặt của người
phụ nữ là không thể thiếu như ngành dệt, công nghiệp dịch vụ, may mặc…
Đôi khi chính những người phụ nữ này đã khiến cho nam giới phải ghen tị
về những thành công mà họ đạt được. Thật khó có thể kể hết những gì mà
phụ nữ đóng góp cho gia đình và xã hội. Họ có thể chắc chắn rằng thế giới
sẽ không thể tồn tại dù chỉ một ngày nếu thiếu phụ nữ. chúng ta luôn cảm
thấy tự tin hơ khi biết bên cạnh chúng ta luôn có những người mẹ tận tâm,
những người vợ chung thủy và các nữ đồng nghiệp thông minh.
2.3. Xây dựng khẳng định và phát triển vai trò của lao động nữ Việt
Nam trong thời kỳ mới
2.3.1. Về phía xã hội
Qua báo cáo nghiên cứu chính sánh của ngân hàng thế giới. Đưa vấn
đề giới vào phát triển – thông qua sự bình đẳng giới về quyền, nguồn lực và
tiếng nói (2001) ta có thể tham khảo chiến lược ba phần mà tác giả đã đưa
ra và vận dụng hợp lý vào tình hình thực tế của Việt nam trong đó.
- Thứ nhất: Cải cách thể chế để tạo lập quyền và cơ hội bình đẳng
giới rõ nét nhất qua: Luật hôn nhân gia đình, luật chống bạo hành, bạo lực,
quyền về đất đai, luật lao động, quyền chính trị. Điều này Việt Nam chúng
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
ta đã và đang thực hiện tốt, cần phát huy, nỗ lực tăng tỉ lệ nữ ở Hội đồng
nhân dân 3 cấp và các cơ quan quả lý nhà nước. Cung cấp các dịch vụ tạo
thuận lợi cho việc tiếp cận dành cho phụ nữ như: Hệ thống trường lớp, cơ
sở y tế, chương trình cho vay vốn…
- Thứ hai: Đẩy mạnh phát triển kinh tế nhằm khuyến khích tham gia
và phân bố nguồn lực công bằng hơn.Phát triển kinh tế có xu hướng làm
tăng năng suất lao động và tạo nhiều cơ hội việc làm cho phụ nữ, thu nhập
cao hơn và mức sống tốt hơn. Đầu tư có trọng điểm vào cơ sở hạ tầng và
giảm bớt chi phí cá nhân cho hoạt động khác dù là để tạo thu nhập hay làm
công tác xã hội. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc học hành
của người phụ nữ. Thiết kế chính sách thị trường lao động phù hợp, như về
nghỉ đẻ, sa thải, dưỡng bệnh, nghỉ bắt buộc,… trong việc sinh đẻ để tạo
điều kiện cho phụ nữ có cơ hội tham gia công việc trên thị trường đồng thời
chăm sóc gia đình. Cung cấp bảo trợ xã hội, an ninh xã hội phù hợp.
- Thứ ba: Thực hiện những biện pháp thiết thực nhằm khắc phục sự
phân biệt giới trong trong việc làm chủ các nguồn lực và tiếng nói chính
trị. Nhà nước nên thiết lập một môi trường thể chế đảm bảo khả năng tiếp
cận công bằng đến các nguồn lực và dịch vụ công nghiệp cho cả nam và
nữ. tăng cường tiếng nói của phụ nữ trong quá trình hoạch định chính sách.
Ngoài ra có thế:
Mở rộng các quan hệ hợp gác giao lưu, vừa phù hợp với xu hướng
thời đại, vừa chia sẻ trao đổi được kinh nghiệm quốc tế trong việc giải
quyết các vấn đề về giới đòng thời lại mở ra nhiều cơ hội học tập, làm việc
cho phụ nữ, tạo điều kiện trao đổi cởi mở các ý tưởng với phụ nữ, nâng cao
tính minh bạch trong hoạch định chính sách.
- Triển khai giáo dục vấn đề về giới, bình đẳng giới và phát triển
phổ biến trong xã hội.
- Phát huy vai trò của tổ chức Hội phụ nữ nhất là ở cơ sở.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Các chiến lược này không chỉ có thể vận dụng vào quản lý xã hội ở
cấp vĩ mô mà còn có thể vận dụng cụ thể vào hoạt động quản lý ở từng cơ
sở.
2.3.2. Về phía cá nhân lao động nữ
Mỗi thời kỳ có những cơ hội và yêu cầu mang tính lịch sử, muốn có
thể khẳng định và phát huy vai trò của mình bản thân người phụ nữ trước
hết phải ý thức được đầy đủ vai trò về giới của mình mắm có thể nắm bắt
được những cơ hội cùng với xã hội, hướng tới cách ứng xử bình đẳng giới.
Muốn vậy, phụ nữ hiện đại cần nỗ lực nhiều mặt:
- Có tri thức, văn hóa. Chúng ta đang hướng tới phát triển nền kinh tế
tri thức, phụ nữ khi có tri thức sẽ có bản lĩnh hơn và có nhiều cơ hội lựa
chọn hơn trong cuộc sống. Chẳng hạn như khi công nghệ thông tin phát
triển, nhiều công việc yêu cấu sử dụng máy tính tăng lên. Đây sẽ là cơ hội
tốt cho những phụ nữ biết sử dụng vi tính nhưng lại sẽ trở thành rào cản
cho những không biết sử dụng.
- Có ý thức cầu tiến độc lập
- Sống có mục đích
- Có khả năng giao tiếp thân thiện. Một số nghiên cứu hiện nay thừa
nhận mối quan hệ giữa sự tham nhũng.
- Có kỹ năng sống: tự tin, sáng tạo, biết hoạch định kế hoạch, biết
đối mặt với áp lực, biết chăm sóc bản thân…
Để có được những điều này người phụ nữ nên chịu khó học hỏi ở
nhà trường, các tổ chức, đội, nhóm, nhà văn hóa, câu lạc bộ… Tích cực
tham gia vào các hoạt động xã hội để trích lũy tri thức và kinh nhiệm sống.
Mở rộng các mối quan hệ giao lưu giao tiếp trong xã hội tạo thói quen suy
nghĩ tích cực, sẵn sàng chia sẻ, siêng năng lao động, rèn luyện và chăm sóc
sức khỏe cho bản thân.
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
Người phụ nữ Việt Nam hiện đại trong thời kỳ mới nếu được sự hỗ
trợ tích cực từ phía khách quan cùng với những nỗ lực chủ quan sẽ có cơ
hội đóng góp ngày càng nhiều cho xã hội, tạo vị thế cho bản thân.
Và hy vọng họ sẽ không còn gặp những trở ngại về giới trong việc
tìm cho mình một cuộc sống hạnh phúc do những quan điểm không phù
hợp nào đó, không còn phải băn khoăn trăn trở sự lựa chọn giữa sự nghiệp
và gia đình, không còn gặp những rào cản không cần thiết từ các chính sách
xã hội. Phụ nữ dù trong thời đại nào cũng luôn có những vị trí không thể
thay thế: “Bên cạnh ánh sáng lung linh của các vì sao còn có ánh sáng êm
dịu và huyền bí của tâm hồn người phụ nữ” (Victor Hugo).
2.4. Lao động nữ trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất
nước
Lao động nữ ngoài xã hội, trải qua nhiều thời đại, càng ngày nền văn
minh của con người càng tiến bộ. Cũng chính vì thế mà vai trò của lao
động nữ cũng thay đổi theo. Với quan niệm cho rằng người đàn bà phải ở
nhà trông con, lo việc nội trợ hình như không còn phù hợp ở thế kỷ 21 này.
Trong thời đại mới, người phụ nữ ngoài việc thực hiện trọn thiên chức của
mình, phải không ngừng học hỏi, rèn luyện để trở thành người có văn hoá,
hoàn thiện về tri thức, có kỹ năng sống và khả năng biết tính toán, dự liệu,
thông minh, linh hoạt, có sức khoẻ tốt để tiếp cận, nắm bắt kịp thời kiến
thức khoa học để phục vụ công tác.
Phải nói rằng, khi xã hội có bình đẳng giới, một tầng lớp phụ nữ mới
hình thành. Đó là những phụ nữ nhận thức rõ vai trò của mình đối với cộng
đồng. Họ không ngừng nghiên cứu, trau dồi khả năng và không ít người
trong số họ đã đạt đến những địa vị rất cao trong mọi lĩnh vực. Trong cách
mạng ta không bao giờ quên nữ chiến sỹ cộng sản Nguyễn Thị Minh Khai,
nữ AHLLVT Võ Thị Sáu, người khởi xướng và lãnh đạo phong trào Đồng
khởi Nguyễn Thị Định. Và hiện nay, trên lĩnh vực chính trị không ai không
biết Bà Michelle Bachelet Tổng thống Chi Lê, bà Merkel Thủ tướng Đức; ở
Vai trò của lao động nữ ở phạm vi gia đình và xã hội
lĩnh vực khoa học có nhà khoa học nữ Hyde của môn sinh lý học, bà Mari
Curie 2 lần đạt giải Nobel về vật lý và hoá học... Ngay trong thành phố
chúng ta, đã có nhiều chị giữ chức vụ rất quan trọng trong bộ máy tổ chức
của Đảng, điều hành của chính quyền và các chị đã hoàn thành chức trách
của mình. Tôi cho rằng người phụ nữ thành đạt họ có điều kiện chia xẻ
gánh nặng trụ cột kinh tế gia đình với chồng, là nhà giáo dục có kiến thức
của các con. Lao động nữ hiện đại có tác phong, thái độ ứng xử, giao tiếp
cũng như phương pháp giải quyết mọi vấn đề đầy cá tính. Họ giàu nghị lực,
bản lĩnh, sẵn sàng đương đầu với những khó khăn thử thách trong cuộc
sống. Họ năng động, tự chủ, độc lập, không lệ thuộc hay ỷ lại vào người
khác. Họ biết tranh thủ sự ủng hộ động viên nhiệt tình của gia đình và đồng
nghiệp để biến những ước mơ, những đam mê của mình thành hiện thực.
Trong xã hội cũng như trong gia đình, họ luôn phấn đấu cho sự bình quyền.
Và như thế phụ nữ đã và đang trở thành một nguồn nhân lực giá trị trong xã
hội chẳng kém gì nam giới.
Vừa qua, Bộ luật Lao động sửa đổi đã thống nhất thay đổi độ tuổi về
hưu của phụ nữ từ 55 lên 60 tuổi; tháng 2 năm 2006, Hội nghị về phụ nữ do
NGO- tổ chức phi chính phủ- tổ chức tại New York bàn thảo về quyền bình
đẳng giới, vai trò tất yếu của phụ nữ trong mọi lĩnh vực; Thủ tướng Phan
Văn Khải đã ký phê duyệt chiến lược vì sự tiến bộ của phụ nữ VN cho 10
năm tới, chiến lược tập trung phản ánh các quyền của phụ nữ trong công
tác, giáo dục, chăm sóc sức khoẻ cũng như vai trò chính trị và lãnh đạo của
phụ nữ. Đó là điều kiện, là cơ hội để phụ nữ dễ dàng cống hiến, thăng tiến,
phát huy vai trò của mình trong xã hội.
Mặc nhiên, không một ai không cảm thán về vẻ đẹp vô ngần của tình
cảm, sự thuần khiết và cao quý về đức hạnh, sự mẫn tuệ và khả ái của tâm
hồn của phụ nữ. Chính vì vậy, tôi cho rằng tất cả phụ nữ chúng ta hôm nay,
ai ai cũng khát khao vươn đến điểm sáng của ĐỨC, TÂM, TRÍ để trở thành
- Xem thêm -