Tài liệu Chuyên đề este và một số bài tập hay

CHỦ ĐỀ 1: ESTE- CÁC DẠNG BÀI TẬP HAY HAY Dạng 1: Thủy phân hỗn hợp thuần ESTE đặc biệt: * Đặc biệt ở đây là gì ? Anh chỉ nói sơ qua đây là dạng các este thuần chức vó thể sẽ chứa LK pi ở gốc HC ( hidrocacbon), ...,v..v,... , và mấu chốt để Xử những tên này là “ Truy” ra công thức của chúng hoặc những “ cái đặc biệt” mà nó có. Anh sẽ đưa ra hai Ví Dụ, các em tham khảo xem nha: VD1( trích đề ĐH 2015): Hỗn hợp X gồm 3 este đơn chức, tạo thành từ cùng một ancol Y với 3 axit cacboxylic ( Phân tử chỉ có nhóm -COOH); Trong đó, có hai axit no là đồng đẳng kế tiếp và một axit không no ( có đồng phân hình học, chứa một lk đôi C=C trong phân tử). Thủy phân hoàn toàn 5,88 gam X bằng NaOH, thu được hỗn hợp muối và m gam ancol Y. Cho m gam Y vào bình đựng Na dư, sau phản ứng thu được 896 ml khí (đktc) và khối lượng bình tăng 2,48 gam. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn 5,88 gam X trên thì thu được CO2 và 3,96 gam H2O, Phần trăm khối lượng ESTE không no trong X là : A.40,82% B.29,25% C.34,01% D.38,46% HD: * Đọc sơ đề bài thấy ngay dữ kiện Ancol khá lộ liễu ! Xử ngay nó! ; mancol=2,48+0,04*2=2,56 gam =>Mancol= 2,56/( 0,04*2) =32 => CH3OH **Este no: CmH2mO2 ; Este không no , có ĐPHH: CnH2n-2O2 => BT H20 : a( n-1) + b .m = 0,22 <=> an + bm -a =0,22 (1) PT Khối lượng X: => (14n+30)a + (14m+32)b = 5,88 <=> 14(an+bm-a) + 44a+32b = 5,88 (2) PT mol ESTE: a + b = 0,08 (3) **Giải (1) ; (2) ; (3) = > a =0,02 ; b=0,06 và PT: n+3m=12 ; vì axit có ĐPHH=> n>=5 ; Thấy n=5 => m=2,33,.... => THỎA MÃN ! =>AXit không no là : ESTE không no là : C5H8O2 => mAxit không no =2 gam => % = 34,01% ! Bài 2:(Trích đề chọn lọc ): Hỗn hợp X gồm các este đơn chức tạo thành từ 3 ancol A,B,C (no, đơn chức, mạch hở, là đồng đẳng kế tiếp MA anh nảy ra ý định sử dụng nó cho các bài toán hỗn hợp tính “Thuần giá trị” không liên quan mạnh về “Công thức”. Nó chỉ đơn giản như “ Cắt” bỏ những thứ cồng kềnh => Dễ “Diệt” . _Anh sẽ giải mẫu cho mn xem bài này, vừa giải vừa giảng , mn chú ý nha ! ___ ______Đề bài khá là phức tạp nhưng nhận định đầu tiên của chúng ta là các este này gồm các thể loại sau: +No , đơn chức, mạch hở => là đồng đẳng của MetylFomat: C2H4O2 +Không no, đơn chức, mh=>là đồng đẳng của MetylAcrylat: C4H6O2 Ta đã biết Các chất thuộc cũng dãy đồng đẳng thì hơn kém nhau 1 nhóm -CH2 ; Tức tất cả hỗn hợp axit không no, Đ/c,mh = C3H4O2 + nCH2 tất cả hỗn hợp axit no, Đ/c,mh = C2H4O2 +mCH2 => Nguyên cả hh X trên anh sẽ quy về: C2H4O2( x mol) ; C3H4O2 (y mol);CH2.(z mol) +tp X-> Muối : HCOONa(HCO2Na) ---> 0,5C02 + 0,5H2O C2H3COONa(H3C3O2Na---> 2,5CO2 + 1,5H2O CH2 ---> 1CO2 + 1H2O => mol chênh lệch = 0,24 mol = (nCO2-nH20) = nH3C2O2Na =y +đốt X: nO2 = 2x+4,5y+1,5z nH2O = 2x+3y + z => x =0,12 ; y=0,24 ; z = 0,3 ; =>m=0,12*(C2H4O2)+ 0,24*(C4H6O2) + 0,3*(CH2)= 32,04 gam V=  mol (ESTE)/1 = 0,12+0,24=0,36 => (m+V)~32,5 !. ******_______********________*******________**********______******** Trên đó là 2 Ví dụ anh giải Sơ qua cho mn xem, còn công việc của các em là tham khảo + nạp pp + chuẩn bị xử thêm 5 bài vận dụng dưới đây xem ntn . :D ________________________ DẠNG 2: Hỗn hợp ES-ANC-AX Bài 3(moon.vn): X là trieste có CTPT CmH2m–6O6 được tạo từ glixerol và hỗn hợp các axit cacboxylic, trong đó có axit Y thuộc dãy đồng đẳng của axit acrylic. Đem đốt cháy hết 10,6 gam hỗn hợp E gồm X và Y rồi dẫn toàn bộ sản phẩm qua bình nước vôi trong dư thấy tạo thành 50,0 gam kết tủa. Mặt khác, cho 26,5 gam E phản ứng vừa đủ với dung dịch KOH đun nóng thu được dung dịch F chứa 36,0 gam muối. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn, giá trị khối lượng muối kali của axit Y có trong hỗn hợp F là A. 18,6 gam. B. 20,7 gam. C. 24,8 gam. D. 25,6 gam. Bài này ai cần IB ah lấy giải nha . Bài 4:(Chế lại từ bài 3 ^_^ ): X là hỗn hợp các trieste được tạo bởi Glixerol và hỗn hợp Z các axit cacboxylic(E,F,G; MEY là HCOOH. *axit thuộc dãy Đ-Đ của axit acrylic →H2C=CH-COOH + CH2 Tham khảo YTHH Es-Anc-Ax của A.Vương trên hoahoc.moon ESTE + H2O = Axit +Ancol => ESTE= Axit+Ancol - H2O +HH trên => Glyxerol: C3H8O3 - 3H2O = C3H2 ( 0,15 mol ) HCOOH: x mol C2H3COOH:y mol CH2 : z mol + Theo từng quá trình , chúng ta sẽ có 3 hpt đơn giản : PT KL: 46x+72y+14z = .... PT Độ giảm mdung dịch=nCO2*(CaCO3-CO2) -nH2O=56*nCO2-18nH2O PT mol: nCOOH = x + y = nOH***Giải 3 hpt trên => x =0,6 ;y=0,2 ;z=0,6 0,6 * (46  38 )  62 ,37 % ! => %mHCOOK= 0,6 * (46  38 )  0,2 * (72  38 )  0,6 *14 DẠNG 3: “Mò “công thức theo Tính chất + Số liệu Bài 5( Sưu tầm) :X, Y là hai axit cacboxylic đều no, mạch hở (trong đó X đơn chức, Y hai chức); Z là ancol mạch hở; T là este hai chức được tạo bởi Y và Z. Đốt cháy hoàn toàn 14,86 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T thu được 0,38 mol CO2 và 0,35 mol H2O. Mặt khác đun nóng 14,86 gam E cần dùng 260 ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được phần rắn chứa 2 muối A và B (MA có HCOOH => X,Y,Z là axit no, đơn/c, Mh + Từ dữ kiện đốt => nCO2=1 ; nH20=0,9 ; => n(CO2-H20)=2*nESTE => nEste=0,05 (( Vì este có 3lk Pi => mol(CO2-H2O)=2*nEste )). +nAg=0,2=> nHCOO- = 0,1 , mà trong este có 0,05HCOO- => nHCOOH=0,05 ; +hh M có : C;H;O ; BT KL => nO=0,8 ; Este 3 chức :R(C00R’)3 : 0,05 mol ; HCOOH ( 0,05 mol) ;2 axit còn lại gọi chung là XCOOH BT oxi => nXCOOH=0,2 ** Đến đây anh sẽ cắt ESTE trae lại H20 ra ngoài . ((tham khảo YTHH Este-axit-ancol của A. Vương nha ^^)) HH M sẽ trở thành : ancol: CnH2n+2O3-3.H2O = CnH2n-4 ( 0,05 mol) HCOOH: 0,1 mol Axit: XCOOH :0,2 +0,05*2 =0,3 mol, vì Y,và Z đồng mol nên nY=nZ=0,3:2=0,15 mol, đoạn này anh sẽ SD m0de-table +Gọi số[ C trong Y+Z=k ], => nCO2= 0,05n+0,1*1+0,15*(Ctrong Y+Z) = 1 <=>n+3k=18 => n=3 ;k=5 là phù hợp . (*) => Ancol là GlyXerol ; CnH2n-4 ~ C3H2 =>mAxit = 26,6-0,05*C3H2=24,7 =>(mAxit)+ 0,8 NaOH --> rắn khan + H2O (=nAxit=0,4 mol) BTKL=>mrắn= 49,5 gam => mrắn ở QT II =49,5/2 =24,75 gam. **Với những bạn “Đoán bừa” rằng ancol sẽ là Glyxerol :p- nhg thiệt sự may mắn nên trúng, chứ thực sự ai mà ảo tưởng như vậy thì sẽ mắc “Gai “ ngay ở bài sau :D - hihe, để ngăn chặn tâm lý đó anh chế ra bài 7 , nó sẽ “Đánh” vào điểm này ^_^ , ai mà ra đáp án B cho B7 thì hãy xem lại nha - hihi ^^ Bài 7( Chế lại từ bài 6): X,Y,Z là ba axit cacboxylic đơn chức cùng dãy đồng đẳng ( MXnY=nZ=0,15 mol +Gọi số C trong Y+Z = k => nCO2 =0,1n+0,2+ 0,15k = 1,5 <=> n +1,5k =12; Nhẩm nhanh => n=4 ; k=6 ! ((Đố các em sao a bảo là nhẩm nhanh :p- khg biết mn biết xài Mode-table đoạn này khg :D -tí nữa cuối bài anh sẽ Hướng dẫn tí xíu đoạn này :^^)) =>Ancol là Butatriol ; CnH2n-4 ~ C4H4 =>mAxit= 31,4 gam. _______Đến đây phóng bút một chút ........=> m rắn cần tìm là 79,92 gam ! ~~~~~~~------------~~~~~~~~-----------~~~~~~~~~ *** Cứ bài nào mà có k,m,n - anh thường nhẩm bằng MODE-TABLE , tuy hơi Lăng Ngoăng nhưng được cái yên tâm, xài máy tính nhanh nhanh chút thì cũng chả sợ chi hết ^_^ _____ ví dụ ở bài 7: chuyển vế qua <=> k  12  n 1,5 ______Bấm MODE→(7-table) nhập nguyên sy BT: 12  X 1,5 vào máy. →bấm “=” →3(vì n>=3)→”=”→10→”=” => Xuất hiện bảng Nghiệm phù hợp và ta chọn !! ***cách này làm quen thì “Cực” nhanh , lợi thế giúp ta không sót nghiệm :D *** P/s: Thực ra cái này anh thường dùng để giải trắc nghiệm :D - “ Thử đáp án với MODE-TALE “ .sau này các em sẽ biết sau , hihi _____ _____NT Nhật Trường ^_^