Tài liệu Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên chuyên ngành kế toán kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn tp. hà nội

lOMoARcPSD|17160101 HỌC VIỆN NGÂN HÀNG KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN  ĐỀ TÀI: “ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ ĐẾN MỨC LƯƠNG CỦA SINH VIÊN CHUYÊN NGÀNH KẾ TOÁN KIỂM TOÁN TRONG VÒNG 3 NĂM SAU KHI RA TRƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN TP. HÀ NỘI” GVHD: PGS. TS. Phạm Thanh Thủy Nhóm SV thực hiện: 1. Lê Thị Yến Nhi 2. Nguyễn Thị Quỳnh 3. Phạm Thị Hương 4. Phùng Thị Hồng Hà Nội - 2021 lOMoARcPSD|17160101 NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN STT Họ tên Lớp MSV 1 Lê Thị Yến Nhi K21KTDNA 21A4020424 2 Nguyễn Thị Quỳnh K21KTDNA 21A4020487 3 Phạm Thị Hương K21KTDNA 21A4020262 4 Phùng Thị Hồng K21KTDND 21A4020211 ii lOMoARcPSD|17160101 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài “Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội”, nhóm đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều từ phía các anh chị đã ra trường, đặc biệt là sự hướng dẫn và những góp ý, lời khuyên chân thành nhất từ phía cô Phạm Thanh Thủy - Phó trưởng Bộ môn Kiểm toán và thầy Nguyễn Dương Hùng – Chủ tịch công đoàn Khoa HTTTQL đã giúp nhóm rất nhiều trong quá trình thực hiện bài nghiên cứu này. Hơn nữa khi thực hiện bài báo cáo, nhóm đã gặp phải nhiều hạn chế, một mặt hạn chế về vấn đề thời gian, mặt khác các thành viên còn hạn chế về khả năng và kiến thức chuyên sâu. Ngoài ra, việc nghiên cứu, phân tích trên phần mềm SPSS sẽ còn nhiều những thiếu sót. Mặc dù, các thành viên trong nhóm đã cố gắng hết sức để hoàn thành tốt nhưng bài nghiên cứu này không tránh khỏi thiếu sót rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của Thầy/Cô để có thể khắc phục được những hạn chế và hoàn chỉnh bài nghiên cứu này. Xin trân trọng cảm ơn! iii lOMoARcPSD|17160101 LỜI CAM ĐOAN Chúng tôi xin cam đoan bài nghiên cứu khoa học với đề tài: “Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội” là kết quả nghiên cứu của chúng tôi, có sự hướng dẫn khoa học từ PGS. TS. GVCC. Phạm Thanh Thủy - Phó trưởng Bộ môn Kiểm toán và thầy Nguyễn Dương Hùng - Chủ tịch công đoàn Khoa HTTTQL. Các số liệu trong bài nghiên cứu được thu thập thực tế và có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy, được xử lý trung thực khách quan và không sao chép của bất cứ công trình nghiên cứu nào trước đây. Hà Nội, ngày tháng Nhóm NCKH iv năm 2021 lOMoARcPSD|17160101 MỤC LỤC NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN ............................................................... ii LỜI CẢM ƠN.............................................................................................. iii LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................ iv MỤC LỤC .................................................................................................... v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................ viii DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ....................................................................... ix LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1 2.Tổng quan nghiên cứu.............................................................................. 3 3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................ 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 7 5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn dữ liệu ............................................... 7 5.1. Phương pháp xử lí dữ liệu ....................................................... 8 5.2. Nguồn dữ liệu sử dụng ............................................................ 8 5.3. Phương pháp chọn mẫu ........................................................... 8 6. Bố cục đề tài ........................................................................................... 9 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ ĐẾN MỨC LƯƠNG CỦA SINH VIÊN SAU KHI RA TRƯỜNG ............. 10 1.1. Cơ Sở Lý Luận: ................................................................................. 10 1.1.1. Khái niệm, bản chất và ý nghĩa của tiền lương..................... 10 1.1.2. Khái niệm về sinh viên ....................................................... 12 1.1.3. Ngành nghề kế toán- kiểm toán........................................... 12 1.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu............................................................. 13 1.3. Đề xuất mô hình nghiên cứu, các nhân tố ảnh hưởng và giả thuyết ....... 16 v lOMoARcPSD|17160101 1.3.1. Mô hình đề xuất nghiên cứu ............................................... 16 1.3.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng......................................... 17 1.3.3. Các giả thuyết .................................................................... 25 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1............................................................................ 27 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................... 28 2.1. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 28 2.2. Thiết kế nghiên cứu............................................................................ 28 2.2.1. Nghiên cứu bằng phương pháp định tính ............................. 28 2.2.2. Nghiên cứu bằng phương pháp định lượng .......................... 29 2.2.3. Quy trình nghiên cứu.......................................................... 29 2.3. Thiết kế mẫu ...................................................................................... 30 2.4. Xây dựng thang đo ............................................................................. 31 2.5. Thiết kế bảng câu hỏi ......................................................................... 33 2.6. Phương pháp thu thập dữ liệu ............................................................. 34 2.7. Định nghĩa các biến nghiên cứu .......................................................... 34 2.8. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................ 35 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................ 38 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................... 39 3.1. Kết quả nghiên cứu định tính .............................................................. 39 3.2. Thống kê mô tả dữ liệu...................................................................... 39 3.2.1. Mẫu dữ liệu nghiên cứu ...................................................... 39 3.2.2. Kiểm định chất lượng thang đo ........................................... 42 a. Nhóm nhân tố thuộc về bản thân ............................................ 43 b. Nhóm nhân tố thuộc về công việc .......................................... 45 c. Nhóm nhân tố thuộc về doanh nghiệp .................................... 46 vi lOMoARcPSD|17160101 d. Nhóm nhân tố bên ngoài doanh nghiệp................................... 47 3.2.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ........................................ 48 3.2.4. Phân tích tương quan giữa biến phụ thuộc và biến đại diên mới ............................................................................................................. 52 3.2.5. Phân tích hồi quy ............................................................... 55 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................ 59 CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................ 60 4.1. Kết luận ............................................................................................. 60 4.2. Khuyến nghị ...................................................................................... 60 a. Về phía bản thân người lao động .............................................. 61 b. Đối với doanh nghiệp............................................................... 61 c. Đối với các trường đại học ....................................................... 62 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 63 PHỤ LỤC ................................................................................................... 65 vii lOMoARcPSD|17160101 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT SPSS : Statistical Package for the Social Sciences (Gói thống kê cho khoa học xã hội) SV : Sinh viên ĐH : Đại học CĐ : Cao đẳng NLĐ : Người lao động ACCA : The Association of Chartered Certified Accountants (Chứng chỉ kế toán được cấp bởi Hiệp hội Kế toán) EFA : Exploratory factor analysis (Phân tích nhân tố khám phá) ANOVA : Analysis of Variance (Phân tích phương sai) KMO : Kaiser-Meyer-Olkin DW : Durbin-Watson VIF : Variance Inflation Factor (Yếu tố lạm phát phương sai) CFA : Chartered Financial Analyst (Chứng Chỉ Chuyên Gia Phân Tích Tài Chính) DN : Doanh Nghiệp DNNVV : Doanh nghiệp nhỏ và vừa BLLĐ : Bộ luật Lao Động viii lOMoARcPSD|17160101 DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng 1. Bảng tổng hợp các biến quan sát của đề tài........................................ 32 Bảng 2. Định nghĩa các biến độc lập.............................................................. 34 Bảng 3. Cơ cấu về giới tính........................................................................... 40 Bảng 4. Cơ cấu về trường theo học................................................................ 40 Bảng 5. Cơ cấu về lĩnh vực ........................................................................... 41 Bảng 6. Cơ cấu về trình độ............................................................................ 41 Bảng 7. Cơ cấu số năm ra trường .................................................................. 41 Bảng 8. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố thuộc về bản thân lần 1 .................................................................................................................... 43 Bảng 9. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố thuộc về bản thân lần 2 .................................................................................................................... 44 Bảng 10. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố thuộc về công việc . 45 Bảng 11. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố thuộc về doanh nghiệp .................................................................................................................... 46 Bảng 12. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố bên ngoài doanh nghiệp lần 1............................................................................................................. 47 Bảng 13. Kết quả phân tích Cronbach’s alpha với nhân tố bên ngoài doanh nghiệp lần 2............................................................................................................. 48 Bảng 14. Bảng đối chiếu kích thước mẫu và mức trọng số nhân tố.................. 50 Bảng 15. Phân tích tương quan Pearson ......................................................... 54 Bảng 16. Bảng phân tích Model Summary ..................................................... 55 Bảng 17. Bảng ANOVA ............................................................................... 56 Bảng 18. Bảng Coefficients........................................................................... 57 Sơ đồ 1. Mô hình nghiên cứu đề xuất ............................................................ 17 Sơ đồ 2. Quy trình nghiên cứu đề tài ............................................................. 30 Sơ đồ 3. Quy tắc kiểm định d của Durbin - Watson ........................................ 56 ix lOMoARcPSD|17160101 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong thực trạng ngày nay, với môi trường năng động, sôi nổi, hội nhập... mang lại cho sinh viên rất nhiều cơ hội việc làm, phù hợp với khả năng, trình độ, thế mạnh của bản thân để phát triển, mang lại thu nhập, đóng góp cho bản thân, gia đình và xã hội, tất yếu cần rất nhiều yếu tố để có thể nắm bắt tối ưu được những cơ hội đó. Đối với lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán nói riêng trong lao động trí óc, thì việc tự xác định những nhân tố ảnh hưởng tới mức lương khi mới ra trường trên cơ sở khoa học là một trong những kỹ năng vô cùng quan trọng để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng, đồng thời mang lại lợi ích cao nhất ở điều kiện thực tế chủ quan và khách quan. Nhóm nghiên cứu đề tài “Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội”, căn cứ vào các nguyên nhân chủ quan và khách quan sau: Thứ nhất, để nắm rõ mức lương dành cho sinh viên mới ra trường thật sự không dễ dàng. Điều đó cũng khiến các bạn tân cử nhân gặp khó khăn trước câu hỏi: “Mức lương bạn mong muốn được nhận khi làm việc tại công ty là bao nhiêu?”. Theo khoản 1 điều 90 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định: nguyên tắc trả lương cho người lao động đối với người sử dụng lao động là “mức lương của người lao động không được thấp hơn mức lương tối thiểu do Chính phủ quy định.” Theo đó, mức lương đối với lao động qua đào tạo nghề, chính quy, có bằng cấp hoặc chứng chỉ tại các cơ sở đào tạo được công nhận phải nhận được mức lương cao hơn mức lương tối thiểu ít nhất 7%. Từ đó, đối chiếu với nghị định 90/2019/NĐ-CP áp dụng từ ngày 01/01/2020, ta sẽ có được mức lương tối thiểu dành cho lao động có bằng đại học, cao đẳng là: - 4.729.400 đ/tháng đối với doanh nghiệp tại khu vực I 1 lOMoARcPSD|17160101 - 4.194.400 đ/tháng đối với doanh nghiệp tại khu vực II - 3.670.100 đ/tháng đối với doanh nghiệp tại khu vực III - 3.284.900 đ/tháng đối với doanh nghiệp tại khu vực IV Nhưng tất nhiên đây chỉ là một căn cứ rất nhỏ để có thể trả lời thuyết phục cho nhà tuyển dụng, vì vậy, để khẳng định rằng bản thân là người phù hợp với vị trí ứng tuyển và không những có được mức lương như kỳ vọng mà còn xứng đáng với năng lực của bản thân thì cần có cơ sở chắc chắn từ cái yếu tố tự xác định mức lương. Nhà tuyển dụng có khả năng đưa ra được một mức lương phù hợp cho các cử nhân mới cầm trong tay tấm bằng tốt nghiệp, nhưng tại sao họ lại phải đưa ra câu hỏi đó, vì đây là một nhân tố để đánh giá chính xác toàn diện hơn về bản thân sinh viên, đồng thời còn mang mục đích “bẫy thu nhập”. Do đó, đề tài nghiên cứu của nhóm là hữu ích, phù hợp và cấp thiết với thực trạng hiện nay. Thứ hai, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong thời đại ngày nay là điều không thể phủ nhận, nếu không biết tìm tòi, học hỏi và ứng dụng tất yếu sẽ tụt hậu và bị đào thải. Điều này là nguyên do vô cùng quan trọng thúc đẩy sinh viên cần trau dồi, hoàn thiện bản thân trên mọi phương diện, là người tiên phong, là người phát triển chứ không phải là người tụt hậu. Với các kỹ thuật phân tích, đánh giá trên phần mềm SPSS giúp sinh viên mới ra trường có thể ứng dụng một cách dễ dàng và đem lại hiệu quả cao. Bởi lẽ đó, tự đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tác động tới mức lương khi mới ra trường để có cơ sở xác định mức lương hay cũng chính làm nâng cao giá trị về khả năng, điều kiện của bản thân. Thứ ba, việc làm trái ngành, trái nghề của sinh viên kế toán, kiểm toán do mức lương không như kỳ vọng chiếm tỷ trọng tương đối. Nhưng th ực tế nhiều phần do bản thân sinh viên mới ra trường không tự xác định được giá trị của bản thân, không xác định được mình đang ở đâu, không biết cách áp dụng, học hỏi... để mang lại hiệu quả cao nhất. 2 lOMoARcPSD|17160101 Bên cạnh đó, tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu còn thể hiện ở việc đây là một đề tài nghiên cứu khoa học nền tảng cơ sở mặc dù không mới mẻ nhưng mới mẻ ở cách cụ thể hóa vấn đề, giúp sinh viên kế toán kiểm toán mới ra trường có thể áp dụng được thành quả của đề tài một cách dễ dàng nhất. Các đề tài về xác định mức lương đi trước còn thiếu sót ở việc đi chuyên sâu, phân tích cụ thể các nhân tố, chạy thực nghiệm và thiếu tính bắt kịp thời đại. Vì vậy đưa ra phương thức triệt để, tối ưu nhằm giúp sinh viên kế toán kiểm toán mới ra trường sẽ đạt được chất lượng cao thay vì dàn trải số lượng lớn. 2.Tổng quan nghiên cứu Chính sách tiền lương có vị trí quan trọng trong hệ thống chính sách kinh tế xã hội của mỗi quốc gia, là động lực trong phát triển kinh tế, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động cũng như khả năng làm việc của từng người lao động. Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về tiền lương và thu nhập nói chung, trong khu vực thị trường nói riêng của các tác giả nổi tiếng như W.Petty, Adam Smith, David Ricardo, F.Quesnay, K.Mark, Alfred Marshall, Nurkse, Rosein– Stein – Rodan, S.Kuznets, Sostaw, Keynes, David Begg, Stanley Fisher và Rudiger Dornbusch…, hình thành nên những học thuyết rất cơ bản về tiền lương trong kinh tế thị trường, điển hình là học thuyết tiền lương đủ sống, học thuyết tổng quỹ tiền lương, học thuyết năng suất giới hạn, học thuyết Alfred Marshall, học thuyết về tiền lương thoả thuận, học thuyết tiền lương như là tư bản ứng trước, đầu tư vào vốn nhân lực. Trong những năm gần đây, vấn đề tiền lương và thu nhập của người lao động trong các loại hình doanh nghiệp cũng được các nhà khoa học, các nhà quản lý trong nước quan tâm nghiên cứu. Trong số các công trình nghiên cứu trong nước về tiền lương và thu nhập, nổi bật có một số công trình nghiên cứu sau: - Đề tài cấp Nhà nước “Luận cứ khoa học cho xây dựng đề án tiền lương 3 lOMoARcPSD|17160101 mới”, do TS. Lê Duy Đồng, Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội làm chủ nhiệm năm 2010. Trong đó, đề tài đã đề cập đến bản chất tiền lương trong kinh tế thị trường và vai trò của Nhà nước trong việc điều tiết tiền lương nhằm đảm bảo công bằng xã hội, quán triệt nguyên tắc thị trường và nguyên tắc công bằng xã hội trong xác định mức tiền lương tối thiểu, quan hệ tiền lương tối thiểu - trung bình - tối đa, cơ chế tiền lương trong các loại hình doanh nghiệp (doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp ngoài Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài). Nghiên cứu này đã bước đầu quán triệt quan điểm tiền lương là đầu tư cho con người, đầu tư cho phát triển, song tiền lương phải do thị trường quyết định, cạnh tranh lành mạnh, khắc phục bình quân, đồng thời có biện pháp loại trừ sự bất bình đẳng do độc quyền, lợi thế ngành, nghề trong phân phối tiền lương. Ngoài ra, còn nhiều chương trình, đề tài nghiên cứu cấp Bộ của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, của viện Khoa học Lao động và Xã hội và nhiều luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ đã nghiên cứu sâu hơn về vấn đề tiền lương, đó là: - Đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu chi phí tiền lương trong giá trị mới sáng tạo ra trong một số ngành kinh tế chủ yếu”, do TS. Nguyễn Thị Lan hương cùng các cộng sự thực hiện năm 2014. Đây là đề tài nghiên cứu chuyên sâu về chi phí tiền lương, chỉ ra những hạn chế của cơ chế quản lý tiền lương của Nhà nước do quan niệm về tiền lương và cơ chế xác định chi phí tiền lương lạc hậu, dẫn đến tiền lương không phản ánh đúng những đóng góp của người lao động. Đồng thời, các tác giả đã đề xuất cách tiếp cận mới về tiền lương, chi phí tiền lương và phương pháp tính chi phí tiền lương. - Đề tài “Hoàn thiện cơ chế quản lý Nhà nước về tiền lương, tiền công trong kinh tế thị trường giai đoạn 2006 - 2010”, thuộc Chương trình nghiên cứu trọng điểm của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội do Vụ Tiền lương – Tiền công chủ trì. Công trình nghiên cứu đã chỉ ra vai trò của Nhà nước về quản lý tiền lương, tiền công trong nền kinh tế thị trường, đánh giá thực trạng cơ chế quản lý tiền lương hiện hành đồng thời đề xuất những căn cứ, quan điểm và khuyến nghị 4 lOMoARcPSD|17160101 hoàn thiện cơ chế quản lý tiền lương. - Báo cáo hội thảo “Lý luận về tiền lương trong kinh tế thị trường” của TS. Nguyễn Hữu Dũng (Báo cáo được trình bày trong hội thảo “Bản chất tiền lương – tiền công trong nền kinh tế thị trường do Bộ Lao động Thương binh & Xã hội tổ chức, (năm 2012) đã đưa ra khái niệm: tiền lương trong nền kinh tế thị trường là giá cả sức lao động, một trong những yếu tố đầu vào của sản xuất; có các chức năng: chức năng thước đo giá trị, chức năng kích thích, chức năng tái sản xuất sức lao động, chức năng bảo hiểm, tích lũy và chức năng xã hội của tiền lương. - Đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu chính sách và giải pháp đảm bảo công bằng xã hội trong phân phối tiền lương và thu nhập trong các loại hình doanh nghiệp” của tập thể tác giả: Ths. Huỳnh Thị Nhân; TS. Phạm Minh Huân và TS. Nguyễn Hữu Dũng đã đề cập đến vấn đề công bằng xã hội trong phân phối tiền lương và thu nhập. Công trình nghiên cứu đã đưa ra hệ thống chỉ tiêu đánh giá công bằng xã hội trong phân phối tiền lương và thu nhập, đánh giá thực trạng về đảm bảo công bằng xã hội trong phân phối tiền lương, thu nhập và đề xuất các quan điểm, giải pháp đảm bảo công bằng trong phân phối tiền lương, thu nhập. Có thể khái quát các công trình nghiên cứu trong nước và ngoài nước về tiền lương, thu nhập trong các loại hình doanh nghiệp đã giải quyết được một số vấn đề rất cơ bản sau đây: - Tiền lương là giá cả sức lao động, biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động mà người sử dụng lao động trả cho người lao động. Tiền lương trong các loại hình doanh nghiệp là yếu tố đầu vào của sản xuất kinh doanh, nhưng được phân phối theo kết quả đầu ra, phụ thuộc vào năng suất lao động cá nhân, hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Để đảm bảo công bằng xã hội, tiền lương tối thiểu phải đảm bảo đủ sống, chính sách tiền lương phải đặt trong tổng thể chính sách việc làm và gắn với việc làm, được điều tiết khách quan và phụ thuộc vào quan hệ cung cầu lao động trên 5 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 thị trường lao động, nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu đủ sống. - Tiền lương được xác định thông qua cơ chế thoả thuận giữa các bên trong quan hệ lao động, đảm bảo hài hoà lợi ích giữa người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước, xây dựng quan hệ lao động hài hoà đồng thuận vì mục tiêu phát triển chung. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu trên chủ yếu nghiên cứu ở tầm vĩ mô, chưa có nghiên cứu chuyên sâu về nhân tố tác động đến tiền lương, thu nhập trong lĩnh vực Kế toán - Kiểm toán, đặc biệt với khách thể là sinh viên ngành Kế toán Kiểm toán ra trường trong vòng 3 năm trên địa bàn Hà Nội, nhiều công trình nghiên cứu đã bị lạc hậu về thời gian, không còn phù hợp với bối cảnh hiện nay khi Việt Nam đã gia nhập nhiều tổ chức thương mại thế giới (WTO, EVFTA, …) và khi Việt Nam đã có Luật Doanh nghiệp thống nhất. Các lý luận và thực tiễn đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu là: - Lý luận về tiền lương, thu nhập trong kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. - Phân tích, đánh giá thực trạng tiền lương, thu nhập của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội. Tìm hiểu các nhân tố có thể ảnh hưởng tới mức lương của sinh viên mới ra trường. - Với sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ, nghiên cứu ứng dụng phần mềm SPSS để đánh giá các nhân tố chính tác động tới mức lương là điều thực sự cần thiết và tất yếu hiện nay, đặc biệt ở lĩnh vực cụ thể như ngành Kế toán - Kiểm toán. - Từ đó đưa ra các giải pháp để cải thiện các nhân tố ảnh hưởng tới mức lương một cách hợp lí, phù hợp, đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng và mong muốn của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán. 6 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 3. Mục tiêu nghiên cứu Hệ thống hoá cơ sở lý luận về tiền lương, thu nhập của sinh viên chuyên ngành kế toán-kiểm toán mới ra trường trong nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Xác định các nhân tố và phân tích các nhân tố tác động đến mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán mới ra trường trong vòng 3 năm trên địa bàn TP. Hà Nội dựa trên số liệu thu thập thực tế để thấy được mức độ ảnh hưởng nhiều hay ít, cao hay thấp trong mức lương hiện tại. Từ đó đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố chính tới mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán. Chỉ ra mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới đến kết quả và đưa ra các khuyến nghị hoàn thiện chế độ tiền lương, thu nhập cho sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán sau khi ra trường. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu là nghiên cứu đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội. - Đối tượng điều tra: các sinh viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội. - Phạm vi về không gian: nghiên cứu tại các trường đại học trên địa bàn TP. Hà Nội - Phạm vi về thời gian: từ ngày 02/01/2021 – 05/4/2021 5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn dữ liệu Đề tài sử dụng kết hợp nghiên cứu định lượng và định tính, thiên về phương pháp định lượng. Bên cạnh phương pháp phân tích và tổng hợp thông tin, đề tài sử dụng phương pháp điều tra (gửi bảng câu hỏi khảo sát, phỏng vấn). 7 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 5.1. Phương pháp xử lí dữ liệu Sau khi có kết quả khảo sát, nhóm nghiên cứu xử lý dữ liệu trên phần mềm thống kê SPSS (viết tắt của Statistical Package for the Social Sciences) là một chương trình máy tính phục vụ công tác thống kê. Phần mềm SPSS hỗ trợ xử lý và phân tích dữ liệu sơ cấp - là các thông tin được thu thập trực tiếp từ đối tượng nghiên cứu, thường được sử dụng rộng rãi trong các các nghiên cứu điều tra xã hội học và kinh tế lượng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua qua việc phát bảng hỏi và được xử lý bằng phần mềm SPSS 20. 5.2. Nguồn dữ liệu sử dụng Nguồn dữ liệu thứ cấp: các dữ liệu thứ cấp để hoàn thành đề tài nghiên cứu bao gồm các tài liệu từ sách, báo, trang web điện tử, tạp chí lĩnh vực liên quan, các bài nghiên cứu trên thư viện Học viện Ngân Hàng. Nguồn dữ liệu sơ cấp: Nguồn số liệu sơ cấp do nhóm nghiên cứu tự thu thập thông qua Bảng phiếu khảo sát gửi cho các anh/chị là những sinh viên chuyên ngành Kế toán – Kiểm toán trong vòng 3 năm sau khi ra trường trên địa bàn TP. Hà Nội. 5.3. Phương pháp chọn mẫu Do hạn chế về thời gian và chi phí thực hiện, đề tài áp dụng phương pháp chọn mẫu thuận tiện. Theo Hair & ctg (1998), để có thể phân tích nhân tố khám phá cần thu thập dữ liệu với kích thước mẫu ít nhất 5 lần số biến quan sát. Như vậy với 17 biến quan sát trong phiếu điều tra kích thước mẫu yêu cầu sẽ là 17*5=85 đối tượng điều tra. Theo Tabachnick và Fidell (2001), để phân tích hồi quy đạt được kết quả tốt nhất thì cỡ mẫu tối thiểu cần đạt được tính theo công thức là n > 50+8*m (trong đó: n là kích thước mẫu – m là số biến độc lập của mô hình). Với 17 biến độc lập 8 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 của mô hình thì kích thước mẫu yêu cầu sẽ là n > 50+8*17 = 186 đối tượng điều tra. Để tăng độ tin cậy cho kích thước mẫu trên, bài nghiên cứu chọn kích thước mẫu phù hợp sẽ là 200 đối tượng điều tra để tiến hành hoàn thiện nghiên cứu này. 6. Bố cục đề tài Ngoài phần Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm có 4 chương: CHƯƠNG 1: Cơ sở khoa học về ảnh hưởng của các nhân tố đến mức lương của sinh viên sau khi ra trường CHƯƠNG 2: Phương pháp nghiên cứu CHƯƠNG 3: Kết quả đánh giá CHƯƠNG 4: Kết luận và khuyến nghị 9 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ ĐẾN MỨC LƯƠNG CỦA SINH VIÊN SAU KHI RA TRƯỜNG 1.1. Cơ Sở Lý Luận: 1.1.1. Khái niệm, bản chất và ý nghĩa của tiền lương 1.1.1.1. Khái niệm về tiền lương Ở góc độ khái quát nhất, định nghĩa về tiền lương được Tổ chức Lao động quốc tế quy định trong Điều 1 Công ước số 95 năm 1949 về bảo vệ tiền lương. Định nghĩa này có tính phổ biến và được hầu hết các quốc gia cụ thể hoá trong pháp luật, theo đó: - “Tiền lương là sự trả công hoặc thu nhập, bất kể tên gọi hay cách tính mà có thể biểu hiện bằng tiền mặt và được ấn định bằng thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động hoặc bằng pháp luật quốc gia, do người sử dụng lao động phải trả cho người lao động theo một hợp đồng thuê mướn lao động, bằng viết hoặc bằng lời nói cho một công việc đã thực hiện hoặc sẽ phải thực hiện, hoặc cho những dịch vụ đã làm hay sẽ phải làm”. - Nghiên cứu về tiền lương cho thấy cũng có nhiều học thuyết, quan điểm về tiền lương với nội dung khác nhau ở nhiều quốc gia khác nhau. Chẳng hạn, ở Pháp thì: “Sự trả công được hiểu là tiền lương hoặc lương bổng cơ bản, bình thường hay tối thiểu và mọi thứ lợi ích, trả trực tiếp hay gián tiếp bằng tiền hay hiện vật mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo việc làm của họ". - Hay ở Nhật Bản thì xác định: “Tiền lương là thù lao bằng tiền mặt và hiện vật trả cho người làm công một cách đều đặn, cho thời gian làm việc hoặc cho lao động thực tế, cùng với thù lao cho khoảng thời gian không làm việc như là nghỉ mát hàng năm, nghỉ có hưởng lương hoặc nghỉ lễ”. Tiền lương ở Nhật Bản không tính đến những đóng góp của người sử dụng lao động cho quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm hưu trí hay những phúc lợi mà người lao động được hưởng. 10 Downloaded by Free Games Android ([email protected]) lOMoARcPSD|17160101 - Ở Đài Loan thì lại xác định: “Tiền lương chỉ mọi khoản thù lao mà người lao động nhận được do làm việc bất luận là lương bổng, phụ cấp, tiền thưởng hoặc dùng mọi danh nghĩa khác đề trả cho họ theo ngày, giờ, tháng hoặc theo sản phẩm". - Ở Việt Nam, cùng với góc độ tiếp cận, đặc điểm của nền kinh tế và điều chỉnh pháp luật trong những giai đoạn khác nhau mà có những định nghĩa về tiền lương khác nhau. Từ góc độ kinh tế, tiền lương được định nghĩa như: “Tiền lương là giá cả của sức lao động được hình thành qua thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động phù hợp với cung - cầu sức lao động trong nền kinh tế thị trường”. - Chuyên sâu hơn, từ góc độ kinh tế lao động thì tiền lương được định nghĩa đơn giản là “khoản thu nhập mang tính thường xuyên mà người lao động được hưởng từ công việc” hay “là khoản tiền mà người lao động nhận được khi họ hoàn thành hoặc sẽ hoàn thành một công việc nào đó. - Từ góc độ pháp luật, khái niệm tiền lương đã từng được định nghĩa là “sổ lượng tiền tệ mà người sử dụng lao động phải trả cho người lao động căn cứ vào năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc và điều kiện lao động được xác định theo sự thỏa thuận hợp pháp giữa hai bên trong hợp đồng lao động và theo quy định của pháp luật”. Định nghĩa này tập trung vào xác định quyền và nghĩa vụ của các chủ thế trong tiền lương, tập trung nhiều vào các căn cứ trả lương và sự điều chỉnh của pháp luật. - Hiện nay, khái niệm tiền lương được tiếp cận đơn giản trong quy định Bộ luật lao động năm 2019 với quy định tại Điều 90: “Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác". 11 Downloaded by Free Games Android ([email protected])