Tài liệu Hoàn thiện công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện hải lăng, tỉnh quảng trị

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN THỊ THÙY DUNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ HUẾ, 2018 ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN THỊ THÙY DUNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ mã số: 83 40 410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ i HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ NỮ MINH PHƯƠNG HUẾ, 2018 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu độc lập của tôi, các thông tin, số liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Các thông tin sử dụng trong luận văn đều được thu thập từ thực tiễn, tại đơn vị Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị và chưa được ai nghiên cứu, công bố bất cứ công trình khoa học nào. Quảng Trị, ngày tháng năm 2018. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thùy Dung i ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới giáo viên hướng dẫn, TS. Lê Nữ Minh Phương cùng toàn thể các thầy, cô giáo trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế. Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Phòng Đào tạo sau đại học trường Đại học kinh Huế và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Luận văn là quá trình nghiên cứu tâm huyết, sự làm việc khoa học và nghiêm túc của bản thân. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện do khả năng và trình độ còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tác giả rất mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy giáo, cô giáo và những độc giả quan tâm đến đề tài này. Tác giả Nguyễn Thị Thùy Dung iii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thùy Dung Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Niên khóa: 2016 – 2018 Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Nữ Minh Phương Tên đề tài: “Hoàn thiện công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị” 1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị và đề xuất giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện công tác này trong thời gian tới. - Đối tượng nghiên cứu: công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. iv 2. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp thu thập số liệu, thông tin - Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp, số liệu sơ cấp - Phương pháp xử lý, phân tích số liệu 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất luôn được chính quyền huyện Hải Lăng chú trọng chỉ đạo, thực hiện trong nhiều năm qua. Cùng với việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến công tác cấp giấy chứng nhận trên địa bàn huyện Hải Lăng, tác giả đã đánh giá những kết quả đạt được, những vấn đề tồn tại và nguyên nhân. Qua đó đưa ra một số giải pháp thiệt thực nhằm hoàn thiện công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trong thời gian tới. MỤC LỤC Phần I. Mở đầu ............................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2 2.1. Mục tiêu chung.....................................................................................................2 2.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2 3.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................2 3.2. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................3 v 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3 4.1. Phương pháp thu thập số liệu, thông tin ..............................................................3 4.1.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ...............................................................3 4.1.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp.................................................................3 4.2. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu...................................................................6 5. Cấu trúc luận văn ....................................................................................................8 Phần II. Nội dung nghiên cứu .....................................................................................9 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT.........................................................9 1.1. Cơ sởlý luận của đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ở nước ta ..................................................9 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến việc đăng ký cấp Giấy chứng nhận .....................9 1.1.2. Mối quan hệ giữa công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận với các nội dung quản lý nhà nước về đất đai .............................................................................10 1.1.3. Các hình thức đăng ký đất đai.........................................................................12 1.2. Công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ...........................................................................................14 1.2.1. Khái niệm về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ...........................................................................................14 vi 1.2.2. Mục đích của việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất .......................................................................14 1.2.3. Yêu cầu của việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ..............................................................................15 1.2.4. Nguyên tắc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ......................................................................................15 1.2.5. Nội dung Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất .................................................................................................17 1.3. Nội dung công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất .................................................................................18 1.3.1. Trình tự đăng ký đất đai ..................................................................................18 1.3.2. Thủ tục, hồ sơ đăng ký đất đai ........................................................................23 1.3.3. Trình độ và năng lực phục vụ .........................................................................23 1.3.4. Thái độ phục vụ tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ ..................................................24 1.3.5. Mức phí, lệ phí ................................................................................................25 1.3.6. Tiện ích phục vụ cho công tác cấp GCN QSDĐ.............................................26 1.4. Kinh nghiệm về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở một số địa phương trong cả nước............................................................................................... 26 1.4.1. Kinh nghiệm việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở tỉnh Thừa Thiên Huế............................................................................................................................ 26 vii 1.4.2. Kinh nghiệm việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở tỉnh Ninh Thuận........................................................................................................................ 27 1.5. Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết............................................................... 29 1.5.1. Một số nghiên cứu liên quan........................................................................... 29 1.5.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất............................................................................34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ............... .............................................................................................................................. 37 2.1. Tổng quan về Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ................................................................................................................. .............................................................................................................................. 37 2.1.1. Lịch sử hình thành.......................................................................................... .............................................................................................................................. 37 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ..................................................................................... .............................................................................................................................. 38 2.1.3. Cơ cấu tổ chức................................................................................................ .............................................................................................................................. 40 2.1.4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc phục vụ công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .................................................................................................... .............................................................................................................................. 41 viii 2.2. Hiện trạng sử dụng đất huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị ................................. .............................................................................................................................. 41 2.2.1. Ranh giới hành chính huyện Hải Lăng .......................................................... .............................................................................................................................. 41 2.2.2. Cơ cấu sử dụng đất......................................................................................... .............................................................................................................................. 41 2.2.3. Hiện trạng sử dụng đất theo đối tượng........................................................... .............................................................................................................................. 43 2.2.4. Tình hình biến động đất đai ........................................................................... .............................................................................................................................. 45 2.3. Thực trạng công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị .......................................................................................................... .............................................................................................................................. 47 2.3.1. Kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất trên địa bàn huyện Hải Lăng.................................................... .............................................................................................................................. 47 2.3.2. Kết quả công tác đăng ký biến động đất đai .................................................. .............................................................................................................................. 53 2.3.3. Đánh giá chung thực trạng về công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất ................................................. .............................................................................................................................. 55 2.4. Đánh giá các nhân tố tác động đến công tác cấp GCN QSDĐ thông qua số liệu khảo sát..................................................................................................................... .............................................................................................................................. 58 ix 2.4.1. Mô tả mẫu ...................................................................................................... .............................................................................................................................. 58 2.4.2. Đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố liên quan đến công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.................61 2.4.3. Xác định mức độ ảnh hưởng của nhân tố liên quan đến công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất thông qua phân tích hồi quy ............................................................................................... .............................................................................................................................. 70 2.4.4. Nhận xét chung .............................................................................................. .............................................................................................................................. 76 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HẢI LĂNG, TỈNH QUẢNG TRỊ .............................................................................................................79 3.1. Định hướng công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đến năm 2025 ........................................................................................................... .............................................................................................................................. 79 3.2. Giải pháp giải quyết những hồ sơ cấp GCN QSDĐ còn tồn đọng ....................79 3.2.1. Giải pháp thông tin tuyên truyền.....................................................................79 3.2.2. Giải pháp về tài chính .....................................................................................80 3.3. Giải pháp cải thiện công tác cấp GCN QSDĐ ...................................................81 3.3.1. Về trình tự đăng ký cấp GCN QSDĐ .............................................................81 3.3.2. Về thủ tục, hồ sơ đăng ký cấp GCN QSDĐ....................................................82 x 3.3.3. Về trình độ và năng lực phục vụ .....................................................................84 3.3.4. Về thái độ phục vụ tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ ..............................................86 3.3.5. Về tiện ích phục vụ cho công tác cấp GCN QSDĐ ........................................87 Phần III. Kết luận và kiến nghị .................................................................................89 Tài liệu tham khảo.....................................................................................................92 Phụ lục.......................................................................................................................94 Quyết định Hội đồng chấm luận văn ........................................................................95 Nhận xét luận văn thạc sĩ (Phản biện 1)........................................................................ Nhận xét luận văn thạc sĩ (Phản biện 2)........................................................................ Biên bản của hội đồng chấm luận văn thạc sĩ kinh tế ................................................... Giải trình chỉnh sửa luận văn ........................................................................................ Xác nhận hoàn thiện luận văn ....................................................................................... DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 GCN QSDĐ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2 EFA Explore factor analysis (Phân tích nhân tố khám phá) xi Statistical Package for the Social Sciences (Phần mềm máy 3 SPSS 4 BTNMT Bộ Tài nguyên Môi trường 5 TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam 6 CLDV Chất lượng dịch vụ 7 UBQ UBND cấp xã 8 GDC Hộ gia đình, cá nhân trong nước 9 TKT Tổ chức kinh tế 10 TKH Tổ chức khác 11 TCN Cơ quan đơn vị của nhà nước 12 CDS Cộng đồng dân cư và cơ sở tôn giáo 13 TVN Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 14 TSN Tổ chức sự nghiệp công lập 15 TKQ Cộng đồng dân cư và Tổ chức khác tính phục vụ công tác phân tích thống kê) xii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình lao động của Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ huyện Hải Lăng .43 Bảng 2.2. Cơ cấu sử dụng 3 nhóm đất chính ............................................................45 Bảng 2.3. Hiện trạng đất theo đối tượng sử dụng .....................................................47 Bảng 2.4. Hiện trạng sử dụng đất theo đối tượng quản lý ........................................47 Bảng 2.5. Biến động 3 nhóm đất chính.....................................................................48 Bảng 2.6. Kết quả cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đối với các loại đất chính trên địa bàn huyện Hải Lăng từ năm 2014-2016.............................................50 Bảng 2.7. Thống kê kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sản xuất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân từ năm 2014-2016 .................................................52 Bảng 2.8. Thống kê kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân từ năm 2014-2016....................................................................53 Bảng 2.9. Thống kê kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho hộ gia đình, cá nhân từ năm 2014-2016...............................................................................54 Bảng 2.10. Thống kê các trường hợp tồn đọng chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân từ năm 2014-2016 ..............................................55 Bảng 2.11. Kết quả đăng ký biến động đất đai trên địa bàn huyện Hải Lăng từ năm 2014-2016..................................................................................................................57 xiii Bảng 2.12. Thang đo các thành phần và mã hóa thang đo........................................61 Bảng 2.13. Bảng hệ số Cronbach’s Alpha đo lường sự đánh giá của người dân về công tác cấp GCN QSDĐ .........................................................................................66 Bảng 2.14. Kết quả kiểm định KMO and Bartlett's Test các biến độc lập ...............69 Bảng 2.15. Kết quả phân tích EFA các nhân tố ảnh hưởng đến sự đánh giá............69 Bảng 2.16. Kết quả kiểm định KMO và Bartlett’s biến phụ thuộc sự đánh giá của người dân về công tác cấp GCN QSDĐ ...................................................................74 Bảng 2.17. Kết quả xoay nhân tố sự đánh giá...........................................................74 Bảng 2.18. Hệ số tương quan ....................................................................................77 Bảng 2.19. Kết quả phân tích mô hình hồi quy.........................................................78 Bảng 2.20. Kiểm định giả thuyết ..............................................................................79 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Mô hình nghiên cứu mức độ hài lòng về chất lượng dịch vụ tuyên truyền hỗ trợ .........................................................................................................................36 Sơ đồ 1.2. Mô hình nghiên cứu mức độ hài lòng của người nộp thuế......................36 Sơ đồ 1.3. Mô hình nghiên cứu mức độ hài lòng dịch vụ công về nhà ....................38 Sơ đồ 1.4: Mô hình nghiên cứu đề xuất ....................................................................39 Sơ đồ 2.1. Mô hình nghiên cứu được điều chỉnh ......................................................76 Sơ đồ 2.2. Kết quả xây dựng mô hình nghiên cứu ....................................................81 DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Quy trình đăng ký đất đai lần đầu .............................................................19 xiv Hình 1.2. Mẫu Giấy chứng nhận (trang 1 và trang 4) ...............................................22 Hình 2.1. Cơ cấu mẫu theo giới tính .........................................................................63 Hình 2.2. Cơ cấu mẫu theo độ tuổi ..........................................................................63 Hình 2.3. Cơ cấu mẫu theo trình độ học vấn, chuyên môn.......................................64 Hình 2.4. Cơ cấu mẫu theo nghề nghiệp ...................................................................65 Hình 2.5. Cơ cấu mẫu theo nơi tìm hiểu quy trình....................................................65 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Cơ cấu sử dụng 3 nhóm đất chính ........................................................45 Biểu đồ 2.2. Biến động 3 nhóm đất chính.................................................................49 xv PHẦN I. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Do đó, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản khác gắn liền với đất có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho chủ sử dụng đất. Trên địa bàn huyện Hải Lăng những năm qua, cùng với sự phát triển về kinh tế xã hội, quá trình đô thị hoá diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh, tình hình giao dịch về đất đai, bất động sản ngày một tăng lên. Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là vấn đề quan trọng, cấp thiết luôn được chính quyền huyện Hải Lăng chỉ đạo, thực hiện trong nhiều năm qua. Qua quá trình thực hiện, nhờ áp dụng cải cách hành chính, công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã có nhiều tiến bộ, hệ thống thủ tục phần nào được xây dựng rõ ràng và đơn giản hơn, người dân phần nào được tạo thuận lợi và dễ dàng trong một số việc cần giải quyết với cơ quan nhà nước trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, xét một cách nghiêm túc, người dân và cả lãnh đạo chính quyền huyện vẫn chưa thực sự hài lòng với kết quả công tác cấp Giấy chứng nhận hiện tại. Người dân vẫn còn gặp rắc rối, phiền hà khi thực hiện các quy trình, thủ tục liên quan. Chính vì vậy, việc cải thiện công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là hết sức quan trọng. Bên cạnh chức năng quản lý nhà nước, chức năng phục vụ của nhà nước nhằm cung cấp những dịch vụ cần thiết cho người dân để họ thực hiện tốt quyền lợi và nghĩa vụ của mình giờ đây cần được chú trọng hơn bao giờ hết. Để làm tốt công tác này hơn nữa, cần thiết dựa trên những cơ sở khoa học và khảo sát, phân tích đánh giá của người dân về công tác cấp giấy chứng nhận hiện nay, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này. Xuất phát từ lý do trên, tác giả đã chọn đề tài luận văn thạc 1